Het pungelhuis

by Annet Huizing

"Bleek ik toch al die jaren een opa te hebben. Eentje. Maar daar kwam ik pas achter op de dag dat hij doodging."

Waarom heeft niemand Ole ooit verteld dat hij nog een opa had? En waarom krijgt hij nu alleen maar te horen dat het een vreselijke man was?

Voor Ole komt het verleden tot leven als hij met zijn vader terugkeert naar opa’s huis in de bossen van Brabant, vlak bij de grens met België. Daar woedde in de jaren vijftig en zestig van de vorige eeuw een hevige strijd tussen botersmokkelaars en commiezen. Langzaam maar zeker ontdekt Ole waarom zijn vader nooit over zijn opa wilde praten.

Genres: Childrens, Fiction, Contemporary, Young Adult

192 pages, Hardcover

First published January 1, 2020

About the author

Annet Huizing (1960) schrijft fictie en non-fictie voor kinderen. Ze woont op een woonboot in de Utrechtse wijk Lombok. Sinds 1997 heeft ze haar eigen tekstbureau. In 2014 debuteerde ze bij Lemniscaat met de jeugdroman Hoe ik per ongeluk een boek schreef (bekroond met een Zilveren Griffel). Het boek is vertaald naar het Duits, Frans, Sloveens en Koreaans. Een Turkse en Russische vertaling zijn in voorbereiding. In september 2017 verscheen De zweetvoetenman. Voor dit non-fictieboek (voor alle leeftijden) dook ze in de wereld van het recht. Samen met illustrator Margot Westermann brengt ze de rechtsstaat tot leven in spannende, ontroerende en grappige waargebeurde verhalen.

Reviews

[Puck · Rating 4 out of 5]

"Je weet het niet, hè? Je weet helemaal niks van je opa. Ontken het maar niet, ik zie het aan je. Je pa heeft je niks verteld. Gelijk heeft-ie."

Een prachtig, spannend en indringend jeugdverhaal. In een verlaten, vervallen huis "hangt" de geest van Ole's opa rond, een beruchte pungelaar en een vreselijke vader. Terwijl Ole's vader probeert het pijnlijke verleden rond de botersmokkel te negeren, brengt Ole alles langzaam naar boven: de kraaienpoten, de verwaarlozing van Arie, en een gevaarlijke autorit in een donker bos.

Ole is ook een heerlijk slim hoofdpersoon, met een fijn droog gevoel voor humor. Met de hulp van zijn vriendin Anastazja durft Ole vragen te gaan stellen over vroeger, en oplossingen te zoeken. Het oude huis en het Brabantse dorp zijn heel herkenbaar beschreven (mijn familie komt uit Baarle Nassau), dus ik zat helemaal in het verhaal.

4 sterren en zeker een aanrader!

[Jeffry · Rating 4 out of 5]

Een verrassend en spannend jeugdboek over de botersmokkel!

[Marijn Schafer · Rating 5 out of 5]

Anders dan ik van te voren dacht, ik was positief verrast.
Het onderwerp is de botersmokkel in de jaren zestig, maar dan bezien door Ole, die noodgedwongen met zijn vader naar Brabant verhuist en daar van alles zijn familiegeschiedenis te weten komt.
Het boek voelt heel eigentijds en modern en behandeld veel onderwerpen, op een fijne ongedwongen manier.
Top!

[Aiden · Rating 4 out of 5]

Een best vermakelijk jeugdboek met heerlijk droge karakters. Ik moet zeggen dat ik zelf helemaal niets afwist van de botersmokkeltijd, dus voor mij was dit ook een verrijking van mijn kijk op de Nederlandse geschiedenis.
De hoofdpersonage Ole is verschrikkelijk droog beschreven, wat ik erg vermakelijk vond. De kracht van dit verhaal ligt ook wel echt bij zijn unieke karakters.

Wel vond ik dat de verhaallijn wat meer had mogen hebben; het einde vond ik een beetje plat; daar had zeker wat meer mee gekund.

[Rachelle · Rating 5 out of 5]

Een super goed historisch jeugdboek over de strijd tussen botersmokkelaars en de commiezen. Ook interessant om een keer een historisch boek over iets anders dan de tweede wereldoorlog te lezen. Vol mysterie en avontuur.

[Suzanne Van Herk · Rating 3 out of 5]

Nou in 1 dag uitgelezen… prima jeugdboek.. wist niet wat ik moest verwachten toen ik dit begon te lezen maar ben er snel doorheen gekomen. Interessant maar realistisch? Niet echt.

[Inge · Rating 3 out of 5]

Een fijn en vlotlezend verhaal. Voor mij ging het iets te weinig de diepte in. Sommige verhaallijntjes bleven onafgewerkt en de relatie tussen vader en zoon bleef wat onderbelicht

[Mandy Witteveen · Rating 4 out of 5]

Een goed informatief boek over de botersmokkel. Ik heb dit boek gelezen vanwege mijn minor, maar hij is aan te raden. Er staan veel feiten in over botersmokkel en hoe dat ging. Er staat ook veel droge humor in die me heeft laten gniffelen. Het verhaal zelf gaat vooral over hoe ole achter het leven van zijn opa komt en wat zijn vader mee heeft gemaakt. Ook doet hij zijn best om de problemen van zijn vader op te lossen. Ik vond dat hij hele originele ideeën, maar soms had ik wel het idee dat hij ouder deed dan wat hij was. Sommige acties en dingen die hij zei vond ik niet passen bij zijn leeftijd. Het is wel leuk om te zien dat er engels in verwerkt wordt. Sommige woorden waren iets geschikter voor kinderen dan anderen, maar ik vond dit wel een goed toegevoegd aspect. Aan het einde van het boek vind je een verhaal over wat verzonnen is en wat waargebeurd is. Dit vond ik ook een leuk toegevoegd aspect. Ook leuk dat er wordt verteld waar je dat museum kunt vinden! Ik zou er wel eens heen willen. Al met al een boek dat geschikt is voor bovenbouw en eventueel middenbouw. Vooral als leerlingen geïnteresseerd zijn in de geschiedenis. Er gebeurt weinig "spannends" in, dus hij zou niet voor elke leerling geschikt zijn.

[Simone Bais · Rating 4 out of 5]

Heerlijk in een ruk uitgelezen

[Imke · Rating 3 out of 5]

3,5 sterren. Prima boek! Leuke personages, hele grappige opmerkingen en informatief. Leuk om meer te leren over de botersmokkel in de jaren vijftig en zestig

[Juliët Nieuwenhuijse · Rating 4 out of 5]

I liked it a lot. Kinderboek over smokkelen, er gebeurt met het hoofdpersoon niet heel veel, maar om hem heen wel. Hierdoor is het spannend zonder dat t eng is :)

[Carolienvanderwaarde · Rating 4 out of 5]

Mooie historische jeugdroman over een doodgezwegen opa die van boter smokkelen zijn beroep had gemaakt in de jaren 50-60 tussen Nederland en België. Maar ook een familiedrama over een hele nare vader, twee, zeer aan elkaar gehechte broers en een onwetend kleinkind dat geen genoegen meer neemt met zwijgen en ontwijkende antwoorden. Prachtig verhaal.
Voor iedereen vanaf 10 jaar en veel ouder

[Mlie · Rating 4 out of 5]

Het boek moest even op gang komen, maar daarna was het een spannend (op kinderniveau, niet dat je van angst omvalt, maar leuk spannend) en interessant verhaal (het gaat over de botersmokkel tussen Belgie en Nederland). Het smokkelmuseum Cranendonck in Budel staat nu op mijn lijst van plaatsen om ooit te bezoeken: ik wil die pungels en kraaienpoten wel eens in het echt zien!

[Marta Basso · Rating 5 out of 5]

Si narra di contrabbando di burro, di famiglia allargate, di crimini e redenzioni. Un libro anche per adulti, scritto in modo leggero ma non banale. Interessanti i rimandi storici.

[Katarina · Rating 4 out of 5]

Heel Nederland leest junior heeft een mooi boek uitgekozen over een stuk Nederlandse geschiedenis dat ik zelf niet kende. Interessant om over te lezen, in een prettige schrijfstijl geschreven en met leuke hoofdpersonen. Ik hoop dat het boek de komende tijd in veel klassen op scholen gelezen en besproken gaat worden.

[Marcella · Rating 3 out of 5]

Een bijzondere keuze voor Heel Nederland Leest Junior van een net zo bijzondere schrijfster.

Het Pungelhuis is een boeiend boek over een onbekend stukje geschiedenis maar ook een intergenerationeel verhaal over een familiegeheim en de barsten en scheuren die veroorzaakt worden door alsmaar te blijven zwijgen. Een sterk boek, recht door zee geschreven.

[Geert Bremmer · Rating 4 out of 5]

Gelezen voor het 'Nederland leest junior' project. Het Pungelhuis is een kinderboek met een historisch tintje. Het historische aspect had in mijn ogen wel wat meer naar voren mogen komen. Het heden is nu toch erg bovenliggend in dit boek een dat vond ik wel jammer. Het boek is prettig geschreven en goed (voor) te lezen voor kinderen. Een prima kinderboek.

[Saar Steverlinck · Rating 4 out of 5]

las net dit boek uit en wat heb ik ervan genoten!
Ole z’n vader erft het huis waarvan hij gezworen had er nooit meer een voet binnen te zetten. Ole went aan het leven in Orpel en puzzelt stilaan het verhaal van zijn vader en grootvader bij elkaar. Dat is een verhaal over pungelen - botersmokkel van Nederland naar België in de jaren ‘60. Samen met zijn vader en zijn nieuwe vriendin Anastazja maken ze komaf met die spoken uit het verleden.
Heerlijk boek! Een verhaal over een stukje geschiedenis waar ik niets over wist, echte en diverse personages die het thuis niet breed hebben zonder dat dat het thema van het verhaal is (hoera identificatie!), humor (Anastazja die nog oefent op haar Nederlands en alles nogal letterlijk neemt) en warmte, spanning en vriendschap.
Prima voor een sterke lezer van de derde graad van het lager onderwijs. Het zijn telkens korte hoofdstukken. Ik zou elk een afgesproken hoofdstuk lezen tegen een afgesproken moment en dan ‘s avonds in bed bespreken: wat gebeurde er? Wat zou er nu gaan gebeuren? Welk personage zou je wel willen zijn?
Zo verbindend kan samen/apart lezen zijn!

[Myrthe :) · Rating 4 out of 5]

Leest heel gemakkelijk weg

[Elin Borrenbergs · Rating 4 out of 5]

Prima boek voor leerlingen uit de brugklas!

[Femke van den Biggelaar · Rating 4 out of 5]

Ik voelde me meteen verbonden met de hoofdpersoon. Niet dat ik overeenkomsten heb met het verhaal, maar ik snapte Ole wel. Tof dat het zich in Brabant afspeeld en stiekem wist ik nog best veel over de smokkel.
Ik hou er van hoe de moeder van Ole met hem omgaat. Zo open en eerlijk als mogelijk, zo veel als mogelijk vertellen.
Langzaamaan wordt de wereld van Ole en zijn vader steeds groter en mooier, dankzij Ole. En dan zie je ook papa ineens weer groeien en opbloeien.

[Bregje Simons-Coenen · Rating 4 out of 5]

Wat een bijzonder boek! Ik moest er even inkomen, maar ik vond het een mooi verhaal en ik vond het met vlagen ook best spannend. De humor in het boek breekt het soms een beetje, dat is fijn. Ik heb hardop gelachen. Zeker een aanrader!

[Laszlo · Rating 4 out of 5]

Een stukje Nederlandse geschiedenis waarvan ik helemaal niet op de hoogte was. Leuk om daar om via een boek meer te weten over te komen. De toelichtingen van de schrijver aan het eind van het boek helpen bij het begrijpen welke delen fictie en non-fictie zijn. Ook handig voor als je het boek wilt introduceren.

Een aangrijpend verhaal met invoelbare personages! Er zitten ook wel best heftige stukken in, vind ik. Dit is echt eerder een boek voor eind groep 8 & de brugklas dan voor groep 7. En dan nog is er begeleiding wenselijk tijdens het napraten van de indringende passages.

[Steven · Rating 4 out of 5]

Het boek schetst een aardig beeld van de smokkel in de grensstreek met België in de vorige eeuw. Het zou wel een stuk spannender zijn als het verleden van de betrokkenen niet als terugblik aan de keukentafel zou worden verteld, maar vanuit de eerste hand terug in de tijd.

[Elsvandaele · Rating 5 out of 5]

Wat een goed boek is dit! Helemaal in de stijl van de verhalen die ik graag lees. Het zit misschien niet vol actie, of vol verrassende plotwendingen, maar dat stoort hier helemaal niet, integendeel. Het is bijzonder goed verteld, heeft een heel mooi taalgebruik, en je kan ook veel tussen de lijnen lezen. En tegelijk is het ook een heel warm, hoopgevend verhaal. Zeker vijf sterren waard!

[Kimberley Scheenstra-Berger · Rating 4 out of 5]

Voor school was het plan dit boek met de klassen te lezen, maar ik ben met verlof... Ik heb het boek daarom thuis zelf gelezen. Een aantal van mijn collega's waren al erg enthousiast. Ik snap het nu wel, het boek heeft historie, een beetje spanning, verschillende culturen en de hoofdrolspeler is de leeftijd van onze leerlingen. Het taalgebruik is niet moeilijk, een aanrader dus voor klas 1.

[Max Van der Wolf · Rating 5 out of 5]

GE-WEL-DIG boek! Zomaar geleend in de bieb, wat een geluk! Het is makkelijk te lezen, maar niet te kinderachtig, het het heel erg grappig, vooral wanneer de hoofdpersoon in zichzelf wat hij van verschillende situaties vindt. Erg origineel, echt een aanrader!

[Yvon · Rating 5 out of 5]

Goed boek, goed verhaal, belangrijk onderwerp uit onze geschiedenis over de botersmokkel en goed verteld! Het is een spannend verhaal maar ook met humor en je wordt echt in meegenomen.

[Sofie Driessen · Rating 4 out of 5]

Voor school 🙃

[Bert Hensema · Rating 5 out of 5]

Smokkelhuis in de schijnwerpers

Het pungelhuis van Annet Huizing, dat je beleeft vanuit het perspectief van de jonge Ole, speelt zich af in het heden, hoewel een indrukwekkend historisch verhaal over de botersmokkel, die in de jaren vijftig en zestig in de grensstreek van Zuid-Nederland plaatsvond, een centrale plaats inneemt.

Aan het begin van het verhaal beschrijft Annet Huizing op beeldende en humoristische wijze wie de leden van de familie Akkerman zijn. Het voelt alsof je persoonlijk kennismaakt met de sympathieke ongeveer twaalfjarige Ole, zijn vader, die geboren is met anderhalf been, en zijn moeder, die boeddhistische trekjes heeft.
Ook oom Arie, die een verstandelijke beperking heeft, wordt met de nodige humor beschreven.

Op een dag krijgt Oles vader een telefoontje dat Oles opa is overleden. Zijn vader heeft hem jarenlang voorgehouden dat hij allang was overleden. Nu Ole erachter is gekomen dat hij dus wel degelijk een opa heeft gehad, rijzen allerlei vragen bij hem op. Zijn vader weigert echter veel over zijn opa los te laten.

Door het accepteren van de erfenis van opa Piet komen Oles ouders in de financiële problemen, waardoor ze noodgedwongen moeten verhuizen naar diens enorm grote huis in het Brabantse Orpel. Doordat Oles moeder besluit een zenreis naar het verre Tibet te maken, staan Ole en zijn vader er in het nieuwe huis 100 dagen alleen voor.

Het huis blijkt in een behoorlijk bouwvallige en verouderde staat te verkeren. Er is geen stromend warm water, geen douche en de wc bevindt zich zelfs ergens in een hokje buiten het huis. Het blijkt ook nog eens helemaal vol gegroeid te zijn met wilde wingerd. Nadat een aantal andere personages, zoals klasgenoot Anastazja, pottenbakster Pola en de Orpelaars Sjefke en Agnes hun intrede in het verhaal doen, wordt gaandeweg duidelijk waardoor Oles vader en opa Piet zo’n verstoorde relatie hadden.

Met ieder personage is wel iets bijzonders aan de hand. Van deze gegevens maakt de schrijfster mooi gebruik in de opbouw van het verhaal. Steeds wanneer een nieuw persoon zijn/haar intrede doet wordt deze zeer realistisch en op een aansprekende humoristische wijze neergezet. Verder laat Annet Huizing je als lezer voortdurend meedenken wat er toch tussen Oles vader en zijn opa aan de hand geweest zou kunnen zijn. Inhoudelijk verveelt het nooit. Doordat ze stapje voor stapje informatie prijsgeeft, wil je voortdurend weten hoe het verhaal verder gaat en nodigt het uit om het boek in een adem uit te lezen.

Je waant je echt terug in de geschiedenis van de jaren zestig. Een mooie vondst is dat de schrijfster een groot deel van de historie van de botersmokkel laat vertellen door een medewerkster van het dorpsmuseum. In een luchtige schrijfstijl worden bovendien meerdere woordgrappen gemaakt. Door woorden als slaaplimonade en kapperij lees je het boek dat eigenlijk best een lastig hoofdonderwerp heeft toch ook weer met een glimlach. Wat het nog meer bijzonder maakt, is de manier waarop beschreven wordt hoe het toch mogelijk is dat meerdere generaties de kaken stijf op elkaar hebben gehouden en een aantal zaken pas na opa’s overlijden aan het licht zijn gekomen.
In Het pungelhuis laat de schrijfster de lezer voortdurend balanceren op de grens van wat waar gebeurd is en welke realistische passages ze er zelf aan heeft toegevoegd. Ze sluit haar verhaal af met een mooie historische verantwoording in de vorm van een nawoord. Daarin wordt duidelijk hoe ze tot het schrijven van dit boek is gekomen en op welke historische gebeurtenissen het verhaal is gebaseerd.

Kortom Het pungelhuis is een zeer prettig leesbaar en leerzaam verhaal.