Lên đồng hành Trình của thần linh và thân phận

by Ngô Đức Thịnh

“… lên đồng không phải là trạng thái bệnh lý, mà chỉ là trạng thái tâm sinh lý, là trạng thái biến đổi ý thức đặc biệt, ở đó các ông đồng, bà đồng chủ động tự đưa mình vào trạng thái ấy. Chính trong môi trường tự biến đổi ý thức đó, cái vô thức trỗi dậy, giúp bà đồng, ông đồng giải tỏa nhiều ức chế tâm thần cũng chính là nguồn gốc của nhiều hiện tượng tâm sinh lý, như điên loạn, bệnh tật, kết tóc, cơ đà Và cũng không có gì ngạc nhiên khi ra đồng và thường xuyên lên đồng thì trong môi trường tự biến đổi ý thức do tự ám thị mà các ức chế vô thức được giải tỏa, dần khỏi bệnh, dần khắc phục được các hành vi lệch chuẩn và tái hòa nhập cộng đồng như những người bình thường khác.” Lên đồng, hành trình của thần linh và thân phận không chỉ dừng lại ở việc khái lược và nhận diện bản chất của hiện tượng lên đồng mà còn bước đầu cố gắng tìm hiểu các khía cạnh tâm sinh lý và trị liệu của hiện tượng này, cùng với đó là những vấn đề khác như cơ đầy, ái nam ái nữ, quan hệ đồng giới hay giải phóng các khát vọng của phụ nữ trong xã hội cổ truyền và xã hội hiện đại.

GIỚI THIỆU TÁC GIẢ: Giáo sư Ngô Đức Thịnh sinh năm 1944, là một nhà nghiên cứu văn hóa Việt Nam. Ông từng làm Viện trưởng Viện Nghiên cứu Văn hóa Việt Nam, Tổng Biên tập Tạp chí Văn hóa Dân gian, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu và Bảo tồn Văn hóa Tín ngưỡng Việt Nam, Ủy viên Hội đồng Di sản Văn hóa Quốc gia và Phó Chủ tịch Hội đồng Folklore châu Á. Ông đã xuất bản rất nhiều công trình nghiên cứu đồ sộ và có giá trị, bên cạnh Lên đồng, hành trình của thần linh và thân phận, có thể kể đến Đạo Mẫu, Văn hóa tộc người và văn hóa Việt Nam, Hát văn, Văn hóa vùng và phân vùng văn hóa ở Việt Nam, Khám phá ẩm thực truyền thống Việt Nam,
Giá sản phẩm trên Tiki đã bao gồm thuế theo luật hiện hành. Tuy nhiên tuỳ vào từng loại sản phẩm hoặc phương thức, địa chỉ giao hàng mà có thể phát sinh thêm chi phí khác như phí vận chuyển, phụ phí hàng cồng kềnh, ...

304 pages, Paperback

First published January 1, 2008

Reviews

[Nguyễn Vy · Rating 4 out of 5]

Mình tìm đọc để có thẻ hiểu nhữg gì căn bản nhất về Đạo Mẫu và cuốn sách này đã làm được xuất sắc việc tổng quát khái niệm và hệ thống hóa kiến thức cơ bản cho mình. Dù vậy, đây vẫn là một cuốn sách khoa học, trình bày ngắn gọn và đúng đắn nhất của góc nhìn khoa học về Đạo Mẫu và cần người đọc ít nhiều quen với việc đọc nghiên cứu khoa học để có thể không thấy nhàm chán và thấm được cái hay của sách.

[Maru · Rating 3 out of 5]

Thực tế thì mình không phải là con nhang đệ tử của đạo Mẫu, chưa từng tham gia hầu đồng. Tuy nhiên, mình cũng chịu ảnh hưởng của tín ngưỡng truyền thống mà đạo Mẫu có ảnh hưởng không nhỏ.
Tác phẩm đã cho mình một góc nhìn sơ bộ về lên đồng, hoặc có thể nói là sâu hơn nhưng mình không đủ trình để cảm. Những phần nói sâu về các thánh, các cô các cậu hay các ông đều khó nhớ với mình. Những đoạn giải thích về lễ nghi, ảnh hưởng lịch sử và các định kiến xã hội, ngược lại, khiến mình rất hứng thú.
Việc ảnh hưởng qua lại giữa đạo Mẫu và lịch sử khiến mình khá ngạc nhiên, đồng thời có cái nhìn tích cực hơn với tín ngưỡng Tam phủ Tứ phủ.

[Ly Luu · Rating 4 out of 5]

Tìm đọc cuốn này chỉ đơn giản vì từ lâu mình đã luôn tò mò về hầu đồng, luôn tự hỏi kiểu như lên đồng cụ thể là như thế nào hay việc nhập đồng có thật hay không? Mà không ngờ là cuốn này còn mang lại cho mình nhiều kiến sức rộng và sâu hơn thế nữa (vượt xa cả việc đơn thuần giải đáp những thắc mắc của mình ở trên) về đạo Mẫu.

Tác giả bàn luận, giải thích về đạo mẫu, về hầu đồng, về hát chầu văn, và tất cả mọi thứ xung quanh nó, đặc biệt những vấn đề đó được soi chiếu qua nhiều góc nhìn như lịch sử, văn hóa, xã hội, hay thậm chí cả khoa học (mặc dù tác giả ko phân tích quá sâu dưới góc độ khoa học bởi những chuyện tâm linh như thế này để mà giải thích được đã là một việc khó rồi, chứ chưa nói đến giải thích nó một cách khoa học, nhưng dù sao thì chỉ chừng ấy thông tin cũng đủ để độc giả hiểu hơn và có thể tự lựa chọn tin hay không tin vào những hoạt động tâm linh như hầu đồng).

Anw ai quan tâm đến chủ đề này thì yesss cuốn này sẽ làm tốt nhiệm vụ cung cấp rất nhiều thông tin hấp dẫn, đọc xong lên youtube bật video hầu đồng lên cày rồi nhảy sang nghe hát chầu văn để mở mang đầu óc và cảm nhận sự phong phú tuyệt vời của văn hóa Việt Nam nhé!!

[Dở Hơi · Rating 5 out of 5]

Mình chưa bao giờ tìm hiểu về việc lên đồng. Cuốn sách này đã tổng hợp và đưa ra cái nhìn khách quan và rất khiêm nhường về lên đồng, đạo Mẫu và các yếu tố liên quan.
Dưới góc độ phân tích của tác giả, việc lên đồng được nhìn nhận như một nét đẹp văn hoá, như một "liều thuốc" tinh thần từ bao đời nay với người dân Việt Nam.

[J N · Rating 4 out of 5]

Cuốn này hoàn thành rất tốt nhiệm vụ giới thiệu cho độc giả mới tìm hiểu về Đạo Mẫu. Nó cung cấp một hệ thống tiếp cận đa chiều, trong đó đối chiếu tín ngưỡng Tứ phủ, Tam phủ với các nhóm tín ngưỡng khác trên thế giới cũng như đặt tín ngưỡng này vào nhiều bối cảnh khác nhau nhằm mục đích giải thích các hiện tượng tâm linh. Tuyệt vời!

[Huyền Trần · Rating 4 out of 5]

Hành trình tâm linh!

[Thao Le · Rating 4 out of 5]

Một chút kiến thức tổng hợp về Đạo Mẫu. Giờ đi đền chùa chắc sẽ cảm thấy thú vị hơn khi hiểu thêm đôi chút về tín ngưỡng này.