Tο 1984 οι αδελφοί Tαβιάνι γύρισαν την ωραιότερη ίσως κινηματογραφική ταινία τους, το σενάριο της οποίας βασίστηκε σε έξι διηγήματα του Λουίτζι Πιραντέλο. Aπό την πλούσια διηγηματική παραγωγή του νομπελίστα Ιταλού συγγραφέα, η οποία, καθώς έλεγε ο ίδιος, "αποτελείται από πολλούς μικρούς καθρέφτες", οι Tαβιάνι επέλεξαν μερικές από τις πιο χαρακτηριστικές στιγμές. Mε φόντο τη Σικελία των αρχών του αιώνα, εκεί όπου ο θρύλος σμίγει με την Ιστορία και η ποίηση με το δράμα της καθημερινής ζωής, ο Πιραντέλο εξερευνά το χάος της ανθρώπινης ύπαρξης, τα βάθη της ανθρώπινης ψυχής, με το πικρό, ιδιότυπο χιούμορ του, "που μοιάζει με χαμόγελο και όμως είναι δάκρυ".
Luigi Pirandello; Agrigento (28 June 1867 – Rome 10 December 1936) was an Italian dramatist, novelist, poet, and short story writer whose greatest contributions were his plays.
He was awarded the 1934 Nobel Prize in Literature for "his bold and ingenious revival of dramatic and scenic art"
Pirandello's works include novels, hundreds of short stories, and about 40 plays, some of which are written in Sicilian. Pirandello's tragic farces are often seen as forerunners of the Theatre of the Absurd.
Δεν είχα ιδέα για το συγγραφικό ή θεατρικό του έργο, και το τσίμπησα επειδή μου άρεσε ο τίτλος -- το λογοτεχνικό αντίστοιχο του cover art shopping. Δεν με απογοήτευσε καθόλου. Τα διηγήματά του έχουν ως φόντο -ή κυρίαρχο στοιχείο, όπως θέλεις δες το- την Σικελία πριν εκατό χρόνια, και ως κυρίαρχο στοιχείο -ή φόντο, όπως θέλεις δες το- τα αιώνια κοινά, αιώνια μεταβαλλόμενα δράματα της ανθρώπινης ψυχής. Έρωτες, δανεικά χρήματα, μετανάστευση, λυκάνθρωποι, οικογενειακές διαφορές, αυτοκτονίες, χαρτοπαιξία, αγοραπωλησίες οικοπέδων, αλκοολισμός, απόγνωση, γλέντια, χαμένα σκυλάκια... μια όμορφη, φρικιαστική παρέλαση που είναι τόσο οικεία που δε θα την μπερδεύαμε με οτιδήποτε άλλο.
Μια σειρά από ιστορίες των 19 αιώνα στην Ιταλία. Κάποιες αδιάφορες, κάποιες ενδιαφέρουσες και λίγες πραγματικά αριστουργήματα. Η ομώνυμη ταινία των αδελφών Ταβιάνι ανέδειξε τις ιστορίες στις οποίες κυριαρχεί βέβαια το γνωστό δηκτικό ύφος του Πιραντέλλο.
"Ένας ποιητής, όμως, δεν μπορεί να δίνει σημασία σ'αυτά τα πράγματα που είναι περιστασιακά. Ένας ποιητής μπορεί να βλέπει αστέρια ακόμα κι όταν δεν φαίνονται και το αντίθετο: να μη βλέπει πράγματα που οι άλλοι βλέπουν"
Το " Χάος" είναι μια περίεργη συλλογή κάπως θλιβερών και μελαγχολικών σύντομων διηγημάτων που διαδραματίζονται στην αγροτική Ιταλία του 19ου αιώνα.
Κάποιες ιστορίες μου φάνηκαν ενδιαφέρουσες και μου άρεσαν π.χ. Η απάντηση, Η γυμνή ζωή, Συνομιλία με τη μητέρα. Κάποιες μου φάνηκαν αδιάφορες π.χ. Αφηρημάδα και κάποιες με τρόμαξαν και με στεναχώρησαν π.χ. Ο άλλος γιος, Παλίνο και Μιμή. Κάποιες ιστορίες έχουν μεταφυσικό στοιχείο π.χ. Male di luna και άλλες είναι κάπως αστείες π.χ. Πολύ πολύ φίλοι.
Γενικά όμως καμία δεν είναι εύθυμη. Δηλαδή αν θέλετε να διαβάσετε κάτι χαρούμενο τότε μην πιάσετε αυτό.
Ο Luigi Pirandello, γνωστός κυρίως για τα θεατρικά του έργα, είναι ένας κινηματογραφιστής της ζωής. Τα διηγήματά του σε αυτό το βιβλίο είναι μικρά θεατρικά. Οι κινήσεις των πρωταγωνιστών περιγράφονται με σκηνοθετική ακρίβεια. Η αφήγηση ακολουθεί μια ρεαλιστική χρονική διαδοχή, ενώ το στήσιμο των σκηνών εξυπηρετεί την τοποθέτηση του αναγνώστη στη θέση του θεατή. Η σύλληψη της κάθε ιστορίας είναι ευφυής και οι χαρακτήρες προσεκτικά δομημένοι.
Κάθε ιστορία είναι ξεχωριστή, με χρωματικές παραλλαγές του ύφους, για να την κάνουν πιο ζωντανή: αστυνομική πλοκή, σαρκασμός, οίκτος, ειρωνεία εναλλάσσονται ανατρεπτικά.
Ο Πιραντέλο έχει κινηθεί μέσα σε διαφορετικά λογοτεχνικά είδη κι έχει παραδώσει καλά θεατρικά, μυθιστορήματα αλλά και διηγήματα. Τα διηγήματά του είναι ρεαλιστικές ιστορίες που σκιαγραφούν την ανθρώπινη ψυχή, όμοια με αυτά τού Μοπασάν ακόμα και στην έκταση.
Διαπιστώνει κανείς αυτήν την λογοτεχνική ευφυΐα που ακόμα κι ένα απλό, κι ενδεχομένως αδιάφορο περιστατικό, μπορεί να το μεταμορφώσει σε καλό ανάγνωσμα. Ευφυΐα που πιστοποιείται κι από ένα όμορφο, λεπτό χιούμορ.
-=-=-=-=-=
Η Σιντόρα έτρεξε τρομαγμένη. Όμως εκείνος τη σταμάτησε μ' ένα νεύμα των χεριών. Ένα κύμα ανέβαινε από μέσα του, ασταμάτητο, και τον εμπόδιζε να μιλήσει. Ψελλίζοντας προσπαθούσε να το απωθήσει. Πάλευε με τ' αναφιλητά του, μ' ένα φριχτό γουργούρισμα στο λαρύγγι. Και είχε όψη χλωμή, ταραγμένη, ωχρή. Τα μάτια του ήταν θολά και σκοτεινά, μέσα τους, πίσω απ' την τρέλα, ξεχώριζε ένας φόβος σχεδόν παιδιάτικος κι ωστόσο φανερός, απέραντος. Με τα χέρια εξακολουθούσε να της κάνει νόημα να προσέχει κα να μη φοβάται και να μείνει μακριά του. Στο τέλος, με φωή που δεν ήταν πια η δική του, της είπε: - Μέσα... κλειδώσου μέσα... καλά... Μη φοβάσαι... Αν χτυπάω, αν τραντάζω την πόρτα και τη γδέρνω και φωνάζω... μη φοβηθείς... μην ανοίξεις... Τίποτα... Πήγαινε! Πήγαινε!
από το διήγημα "Male di Luna"
-=-=-=-=-=
Το 1984 οι αδερφοί Ταβιάνη γυρίσαν την ταινία "Kaos" βασισμένη σε ορισμένα διηγήματα τού Πιραντέλο.
Το "Χάος" είναι μια συλλογή διηγημάτων που γράφτηκαν στις αρχές του 20ου αιώνα και αφορά ιστορίες ανθρώπων (και ζώων!) στη νότια Ιταλία και στη Ρώμη. Διακρίνονται για το χιούμορ τους, ακόμα και στις ιστορίες που το θέμα είναι τραγικό, για την όμορφη απεικόνιση του περιβάλλοντος, ακόμα κι αν πρόκειται για ένα αστικό τοπίο, και τις σκέψεις που προκαλεί πάνω στην ψυχολογία του ανθρώπου. Κάπου κάπου διακρίνεται και μια γενικότερη κριτική, όπως πχ στο διήγημα "Η Κάπνα", όπου θίγει αυτό που δεκαετίες αργότερα θα ονομάσουμε οικολογικό πρόβλημα, αλλά και την βιομηχανική αδηφαγία.
Ο Πιραντέλλο, κυρίως στο "Ο άλλος γιος", αλλά κάνοντας νύξεις και σε πολλά επόμενα διηγήματα. περιγράφει με μελανά χρώματα την μετανάστευση προς την Αμερική. Κάποια διηγήματα είναι εξαιρετικά. Στο "Παλίνο και Μιμή" πραγματικοί πρωταγωνιστές είναι δυο σκύλοι, μια Λαίδη κι ένας Αλήτης και περιγράφει έναν έρωτα βγαλμένο θαρρείς από τα βιβλία ψυχανάλυσης όταν αυτά περιγράφουν τον φλογερό αδύνατο έρωτα που σβήνει ξαφνικά όταν γίνεται εφικτός. Το "Κοράκι του Μίτσαρο" είναι μια κριτική στην αμορφωσιά και στις δεισιδαιμονίες που κυριαρχούσαν στο νότο. Το "Καθήκον του γιατρού" είναι μια σκέψη πάνω στο επαγγελματικό καθήκον, στο έγκλημα και στην τιμωρία. Το "Πυθάρι" είναι μια κωμωδία που τονίζει την καλώς και την κακώς εννοούμενη χωριάτικη πονηριά. Το "Male di Luna" (σ.σ. σεληνιασμός) είναι ένα καταπληκτικό διήγημα για την πνευματική ασθένεια και την αποδοχή της ή όχι από μια κοινωνία.
Καταπληκτική συλλογή διηγημάτων με μορφές κυρίως της ιταλικής υπαίθρου. Μορφές που μας είναι αρκετά οικείες, μορφές ανθρώπων φτωχών που ζουν κοντά σε πλούσιους ηγεμόνες, δυστυχισμένων ανδρών και γυναικών μέσα σε κοινωνικά πλαίσια που τους περιορίζουν.
Το Χάος είναι μια συλλογή διηγημάτων του Πιραντέλο τοποθετημένα στις αρχές του προηγούμενου αιώνα στην αγροτική Ιταλία. Τα περισσότερα διηγήματα έχουν μια έντονη μελαγχολία, ενώ παρουσιάζο��ν ένα τρόπο ζωής βαθιά συντηρητικό και μακρινό από την εποχή μας. Με κούρασε.