Πόρτο Λεόνε

Σκουριά και χρυσάφι #2

by Μαίρη Κόντζογλου

Στο δεύτερο μέρος της διλογίας με τον τίτλο Πόρτο Λεόνε παρακολουθούμε τη ζωή και τη δράση του Αντώνη στον Πειραιά και της Αυγουστίνας στην Αθήνα. Ένας αιφνίδιος θάνατος που θα μπορούσε να είναι και φόνος, οικογενειακές σχέσεις που διαρρηγνύονται και γάμοι συμφέροντος για την Αυγουστίνα και τον Αντώνη, όπως και το «Λαυρεωτικό ζήτημα», η πρώτη «χρηματιστηριακή φούσκα» στην Ελλάδα, που προκαλεί τεράστιες οικονομικές ανακατατάξεις, θα αλλάξουν τη μετοχική σύνθεση της ποτοποιίας. Επιτυχία και δόξα. Το όνειρο του Αντώνη και της Αυγουστίνας έχει πραγματοποιηθεί. Όμως οι προσωπικές τους ζωές; Σκουριά και χρυσάφι. Γιατί, όπως λέει ο Αντώνης στον απολογισμό του «… όλοι σταλάξαμε λίγη σκουριά στη ζωή μας»…

544 pages, Paperback

Published October 8, 2020

About the author

Η Μαίρη Κόντζογλου γεννήθηκε και μεγάλωσε στη Θεσσαλονίκη. Σπούδασε Πολιτικές Επιστήμες και Κοινωνιολογία στο Πάντειο Πανεπιστήμιο. Εργάστηκε σε μεγάλες ελληνικές εταιρείες σε τομείς που αντικείμενό τους έχουν την επικοινωνία (μάρκετινγκ, δημόσιες σχέσεις, οργάνωση εκδηλώσεων/συνεδρίων, εκδόσεις). Σήμερα εργάζεται ως υπεύθυνη δημοσίων σχέσεων και επικοινωνίας της εταιρείας "Εγνατία Οδός" Α.Ε. Είναι παντρεμένη και έχει δύο παιδιά.

Reviews

[Skorofido Skorofido · Rating 5 out of 5]

Το δεύτερο μέρος της διλογίας, σαφώς ανώτερο από το πρώτο… με νεύρο, τέμπο, αγωνία, ιστορία… το πρώτο ήταν τελικά ένα τυπικό ορντέβρ που προετοίμαζε το στομάχι για ένα καλομαγειρεμένο κυρίως πιάτο.
Στο Πόρτο Λεόνε, στον σημερινό Πειραιά, εκτυλίσσεται πλέον η βασική ιστορία όπου ο Αντώνης Βαμβακάς ξεκινάει την ποτοποιία που τόσο ονειρεύεται για να τον ακολουθήσει, ο καθείς με τη σειρά του, σχεδόν όλο το Βαμβακαίικο.
Βασικά, πρόκειται για την ιστορία των δύο αδελφών του Αντώνη και της Αυγουστίνας που ενώ ακολουθεί ο καθένας την πορεία του, κανείς από τους δυο τους δεν μπορεί να ξεφύγει από τον άλλον… όπως έχω πει και στο παρελθόν «ο Έλληνας από δυο πράγματα δεν μπορεί να ξεφύγει, το προπατορικό αμάρτημα και την οικογένειά του», ε! το ίδιο συμβαίνει και στους Βαμβακάδες. Κάθε πράξη, κάθε έρωτας, κάθε επαγγελματική πορεία, πρέπει να έχει σαν βάση την οικογένεια και μόνο την οικογένεια. Ορίστε η παθογένεια της ελληνικής οικογένειας σε όλο της το μεγαλείο.
Βιβλίο πολυπρόσωπο χωρίς να κουράζει και να μπερδεύει, εναλλαγή πρωτοπρόσωπης και τριτοπρόσωπης γραφής, ένα φλας μπακ στο χρόνο, προοικονομίες ευτυχώς λιγότερες από το προηγούμενο βιβλίο και μία συνεχής παρουσία της συγγραφέως που μας υπενθυμίζει συνεχώς πως βρίσκεται μέσα στο βιβλίο της (μην νομίσουμε πως έχει πάει για καφέ – που να πάει να μου πεις με το λοκντάουν), σχολιάζει, προφητεύει, χαρακτηρίζει, στηλιτεύει και μας πετάει και κάποια χιουμοριστικά.
Το βιβλίο μου άρεσε, ωστόσο όμως δεν κατάφερα να συμπαθήσω κανέναν από τους δύο βασικούς πρωταγωνιστές: μήτε τον Αντώνη μήτε την Αυγουστίνα. Κι όσο κι αν η συγγραφέας προσπάθησε να με πείσει πως η Αυγουστίνα ήταν ένα έρμο θύμα του Αντώνη, του Φίλιππου, της εποχής της, μαύρη είναι η μοίρα της και τέτοια, συγγνώμη αλλά από ένα σημείο και μετά καθόλου δεν τη συμπόνεσα την παρθενοπιπίτσα… τι της έφταιγε ο δόλιος ο Σινάνος; Πάντως η γιαγιά μου αυτές τις γυναίκες κάπως αλλιώς τις ονομάτιζε… κάτι σε φαρμακομού… (ωπ! Λογοκρισία)
4,5 από μένα… Το βιβλίο πήγαινε για πενταράκι αλλά το μισό το χάνει από την επιμέλεια… μικρά μεν αρκετά δε λάθη επιμέλειας (ορθογραφικά και συντακτικά), πάνω από δέκα εντόπισε το μάτι μου και σόρρυ παίδες αλλά δεν επιτρέπεται από έναν εκδοτικό που θέλει να περνιέται για ποιοτικός…

[Bookish Bluestocking · Rating 5 out of 5]

Η τελευταία αυτή διλογια της κας Κοντζογλου είναι το καλύτερο πόνημα της απ' όσα έχω διαβάσει. Εξαιρετική απεικόνιση της δυναμικής, των πολύπλοκων σχέσεων, της ψυχοσύνθεσης των μελών μιας οικογένειας που ξεκίνησαν από μικροεμποροι για καταλήξουν στην ανώτερη αστική τάξη που σχηματιζόταν τα πρώτα χρόνια του ελληνικού κράτους μετά την εκδίωξη του Όθωνα. Φιλοδοξίες, συμφέροντα, έρωτες νόμιμοι και παράνομοι, προσφυγιά, ενδοοικογενειακή βία, άρρωστες σχέσεις και συναισθήματα, όλα με λέξεις που σου εντυπωνονται και κάνουν τον αναγνώστη να βιώνει και να συμπάσχει με τους ήρωες και τους κακούς του βιβλίου. Έχει περιγράψει την ψυχολογία των ηρώων με μεγάλη πιστότητα και ο αναγνώστης τους αποδέχεται ως πραγματικούς και τρισδιάστατους. Επίσης, είναι ρεαλιστικό και το περιβάλλον στο οποίο βάζει τους ήρωες της να κινούνται, ιδίως στο δεύτερο βιβλίο, που μας μεταφέρει το κλίμα των ετών από την άνοδο στο θρόνο του Γεωργίου και την πολιτική αστάθεια της εποχής.
Μόνη μου απορία και ένσταση: σε πολλά σημεία παρεμβαίνει η συγγραφέας και παίρνει θέση μιλώντας στον αναγνώστη απευθείας, σκίζοντας το σεντόνι της αφήγησης. Μάλιστα απευθύνεται στον πρώτο πληθυντικό και λαμβάνει για λίγο τη θέση του μάντη που γνωρίζει τα μελλούμενα, τα παρελθόντα και τα παρόντα και ειλικρινά δεν έχω καταλάβει για ποιο λόγο το έκανε, δεν πρόσθετε τιποτα στην αφήγηση, αντίθετα μπερδευε τον αναγνώστη.
Τέλος, ο επίλογος είναι κλεμμένος σαν ιδέα από το Γιούγκερμαν όταν κάνει το προσκλητήριο των νεκρών, αλλά το έχει αποδώσει με τη δική της οπτική και είναι πολύ ταιριαστό σαν τέλος.

[Xristina Karvouni · Rating 4 out of 5]

Το δεύτερο μέρος της διλογίας που περιγράφει την ιστορία και τις σχέσεις που συγκροτούν την οικογένεια Βαμβακά στην πορεία της να δημιουργήσει το καλύτερο ποτό του κόσμου. Ενός ποτού που συνδιάζει, όπως και η ζωή, Σκουριά και Χρυσάφι.

[Νικολέττα · Rating 4 out of 5]

Η ολοκλήρωση της ιστορίας στο δεύτερο βιβλίο της σειράς δίνει ένα καλοδουλεμένο πόνημα της συγγραφέως, όπου σε αυτό το βιβλίο είναι εμφανές πως η γραφή της ωρίμασε κι έδωσε άλλη αίσθηση στην εξέλιξη της οικογένειας Βαμβακά.

[Georgette Nanou · Rating 4 out of 5]

http://georgette60.blogspot.com/2021/...

ΝΕΓΡΕΠΟΝΤΕ – ΠΟΡΤΟ ΛΕΟΝΕ
ΣΚΟΥΡΙΑ – ΧΡΥΣΑΦΙ Αντίθεση – Συνδυασμός Φωτιά.

Ποιο κυριαρχεί?

Άλλο ένα πόνημα αξιέπαινο της κυρίας Κόντζογλου,η οποία μας προσφέρει αξιόλογα λογοτεχνικά έργα και δεν μας διαψεύδει.

Η μουσική ,λένε,γράφει ιστορία αλλά και η λογοτεχνία είναι καθρέφτης μιας κοινωνίας όπου συμπεριλαμβάνεται και ο αναγνώστης και η συγγραφέας κατορθώνει και εντάσσει τον κάθε αναγνώστη στην κάθε κοινωνία του όλων των βιβλίων της.Κάνει κάποιες επισημάνσεις που παραπέμπουν σε διορατικές αναλύσεις,αλλά και εκφράζει απόψεις και παρατηρήσεις που εκθέτουν προβληματισμούς και διατυπώνουν λύσεις,ελπίδα με χιούμορ,ευαισθησία και κατανόηση.

Στο συγκεκριμένο έργο η επικαιρότητα της εποχής που διαδραματίζεται η ιστορία μαρτυρούν και την ιδιαιτερότητα τόπου και χρόνου καθώς επίσης και τις ανησυχίες της εποχής.

Πλοκή για μια οικογένεια που στην πορεία της δημιούργησε ένα ανεπανάληπτο ποτό(από νοσταλγία,πίκρα,θυμό ?) και η εξέλιξη της ιστορίας της που κρύβεται πίσω,ξεκινώντας από τον πρόσφυγα πατέρα Αγγελή Βαμβακά με καταγωγή από τα Ψαρά όπου έζησε την καταστροφή γύρω στο 1824 με τραγικούς ήρωες ως το τέλος και μετά καταφεύγει στην Χαλκίδα όπου καταφέρνει από το μηδέν να δημιουργήσει μια εμπορεία και ταυτόχρονα μια οικογένεια που απαρτίζεται από πολλά μέλη.Ξεχωριστές φιγούρες δύο από τα παιδιά του ,ο Αντώνης και η Αυγουστίνα δύο ετεροθαλή αδέλφια και όπου επί το πλείστον γύρω από αυτούς περικλείεται η πλοκή της ιστορίας και με μια εξέλιξη από πράξεις και κίνητρα χαρακτήρων με τις ανάλογες συνέπειες στο τέλος.Οι ήρωες διακατέχοντα από πείσμα, όνειρα, θλίψη ,λάθη,αποξένωση κ.ά και κινούνται μέσα σ’ένα σκηνικό που συγκροτούνται και από διάφορα ιστορικά γεγονότα,όπως η περίοδος που κυβερνούσε ο Όθωνας,η κυβέρνηση Τρικούπη και άλλα.

Αντώνης τραγικός ήρωας,δεμένος με την οικογένεια αλλά και σε πολλά σημεία αντιπαθής,κάνοντας τα πάντα ώστε να πραγματοποιήσει τον σκοπό του χωρίς να υπολογίζει συναισθήματα των γύρω του.Τύψεις?Ναι αλλά λίγο αργά.Αυγουστίνα μια δραματική ηρωίδα με ευαισθησία,αφοσίωση αλλά και χωρίς τόλμη,αφήνοντας στην άκρη την ευτυχία της.Και στους δύο ήρωες δεσπόζει η ιδέα της αγάπης αλλά και της τιμωρίας.Και οι άλλοι ήρωες όλοι με διαφορετικό χαρακτήρα πλαισιώνουν την ροή της ιστορίας.Τερέζα (μάννα δοτική,τους περικυκλώνει με την αγάπη της),Νικόλας (αμίλητος,συνεσταλμένος),Βικτώρια (περήφανη,αγαπημένη),Μάρω,Ελένη και πολλοί άλλοι.

Εξαιρετική η παραλλαγή αφήγησης σε πρωτοπρόσωπο από τον Αντώνη.Το σύνολο των γεγονότων είναι τοποθετημένο σωστά χρονικά.Η συμμετοχή στην αφήγηση της συγγραφέως σε ορισμένα τμήματα,με το ανάλογο χιούμορ,η επιλογή καταλλήλων λέξεων για το χτίσιμο σκηνικών-εικόνων δίνουν έμφαση στην όλη πλοκή που δεν χάνει το κεντρικό μίτο και βγάζει στην επιφάνεια ακανθώδεις σχέσεις και διαμορφωμένους χαρακτήρες απεικονίζοντας όμως και ορισμένες αντιφάσεις.Η γνωστή γραφή της που δεν πλατειάζει με μια δομή υπέροχη και φυσικά η φαντασία της.

Όλοι αυτοί οι λόγοι και άλλοι με οδηγούν στον να την ακολουθώ σε κάθε πόνημά της μέχρι στιγμής ανταποκρινόμενη στις υποκειμενικές μου προσδοκίες σαν αναγνώστρια ορισμένων ειδών.Φυσικά υπάρχουν και κάποιες αδυναμίες σε μερικά έργα της.

Συγχαρητήρια ακόμη μία φορά στην συγγραφέα αλλά και στον εκδοτικό οίκο για τις προσεγμένες εκδόσεις.

[Πάνος Τουρλής · Rating 4 out of 5]

Η οικογένεια Βαμβακά έχει αρχίσει να παίρνει τον δρόμο της, με τα εμπορικά στη Χαλκίδα και τον Πειραιά μα κυρίως με την ποτοποιία που αρχίζει να αναπτύσσεται να τους αποφέρει κέρδη και κύρος. Η αστική τάξη αρχίζει να διαμορφώνεται, το εμπόριο να αναπτύσσεται, νέες αγορές αποζητούν προϊόντα και οι πρωταγωνιστές του μυθιστορήματος ακολουθούν τα μονοπάτια τους. Σε ποιο σημείο θα φτάσει η οικονομική άνθιση; Ποιοι παράγοντες θα την μπολιάσουν και ποιοι θα την αναχαιτίσουν; Ποιοι είναι οι δυνατοί και ποιοι οι αδύναμοι; Ποιο είναι το μυστικό του Ποτού που θα εκτοξεύσει τις πωλήσεις και τη φήμη τους; Πώς θα καταφέρει η οικογένεια να παραμείνει ενωμένη μέσα από τις νέες τρικυμίες;

Τα δύο μυθιστορήματα, υπό τον ενιαίο τίτλο «Σκουριά και χρυσάφι», εκτυλίσσονται κυρίως σε Χαλκίδα (Νεγρεπόντε) και Πειραιά (Πόρτο Λεόνε) από το 1824 έως το 1899 και καταγράφουν το χρονικό μιας πλούσιας και επιφανούς οικογένειας εμπόρων, που αντιμετωπίζει προκλήσεις, επιτυχία, εμπόδια, έρωτες, τραγωδίες και κοινωνική αναγνώριση. Η μελέτη της εποχής, του τόπου και της κοινωνίας είναι για άλλη μια φορά σοβαρή, τεκμηριωμένη και σωστά εντεταγμένη στις ατραπούς της πλοκής με τρόπο που μόνο ένα εύστροφο μυαλό μπορεί να πλάσει. Η συγγραφέας έχει ήδη δοκιμαστεί στον χώρο του ιστορικού μυθιστορήματος με τις υπέροχες «Μαγεμένες» και με την αξέχαστη τριλογία «Τα παλιά ασήμια», έτσι επιστρέφει ανανεωμένη, διαβασμένη και ευρηματική. Έχει έρωτα αλλά αποφεύγει να γίνει ρομαντική, έχει ιστορικά γεγονότα αλλά δεν κουράζει, έχει εξελίξεις, όλες όμως απαραίτητες και σφιχτά δεμένες στο άρμα της Μοίρας. Ο διαχωρισμός μάλιστα του έργου σε δύο τόμους αφήνει αρκετό περιθώριο, χωρίς ποτέ να ξεφεύγουμε από την κεντρική ιδέα και χωρίς να δίνει άσκοπες περιγραφές για να γεμίζει χωρίς ουσία σελίδες επί σελίδων, να ταξιδέψει τον αναγνώστη λίγο περισσότερο σε Χαλκίδα, Αθήνα και Πειραιά, να του συστήσει τους πολιτικούς και οικονομικούς παράγοντες του τότε, να περιγράψει αντικείμενα, επαγγέλματα και μαγαζιά που συγκροτούν με συναρπαστικό και άκρως ρεαλιστικό τρόπο το φόντο του μυθιστορήματος.

Την ιστορία την καταγράφει εν έτει 1899, παρεμβαίνοντας με τη δική του πρωτοπρόσωπη γραφή σε παρένθετα κεφάλαια, ένας από τους ήρωες του μυθιστορήματος. Καταλαβαίνουμε αμέσως πως είναι κάποιος από τα τρία μεγαλύτερα αδέλφια αλλά περισσότερα στοιχεία έρχονται στο φως σε κατοπινές σελίδες. Η ταυτότητά του αναδεικνύεται διά της εις άτοπον απαγωγής και το κείμενό του γεμίζει αφηγηματικά κενά, προχωράει γρηγορότερα τις εξελίξεις, συμπληρώνει ψυχογραφίες με την εμπειρία του χρόνου που κυρτώνει τους ώμους του. Καταγράφει ακριβοδίκαια, αναπολεί, μετανιώνει, παραδέχεται λάθη και χάρη σε αυτό το εύρημα το τέλος του μυθιστορήματος και του συνολικού έργου δίνεται με έναν τόσο συγκινητικό τρόπο που θα μου μείνει αξέχαστος!

Στο «Πόρτο Λεόνε», τον ανερχόμενο Πειραιά, μας μεταφέρει το δεύτερο βιβλίο της διλογίας «Σκουριά και χρυσάφι» που εξακολουθεί να μας ταξιδεύει σε μια δύσκολη και προκλητική εποχή, τα τέλη του 19ου αιώνα, με την άνθιση του εμπορίου, την ανάπτυξη του εφοπλιστικού κλάδου και την ανάρρηση της αστικής τάξης στη διεθνή πραγματικότητα. Πρόκειται για το συμπυκνωμένο έπος μιας οικογένειας που αυξάνεται και μειώνεται σε αριθμό μελών, που πλουτίζει και ρισκάρει, που εκμεταλλεύεται πρόσωπα και καταστάσεις (χωρίς να ξεπερνά τους ηθικούς φραγμούς μιας τέτοιας πορείας), που καλωσορίζει νέα πρόσωπα στις ζωές τους. Η φλογερή Σιμόν, ο επαναστάτης Μάρκος Πόθος, ο τυφλωμένος από τον τζόγο Μάνος, ο Ανδρέας Σινάνογλου και άλλοι είναι ενδιαφέροντες χαρακτήρες που προχωράνε την πλοκή ένα βήμα παρακάτω ενώ ο καθένας τους έχει μια ποικιλία από καταβολές και αντιλήψεις, κάτι που μετατρέπει το μυθιστόρημα σε πολύχρωμο χαλί χαρακτηριστικών φυσιογνωμιών της εποχής και των αντιλήψεων.

Ευτυχώς η συγγραφέας προσπερνά τον σκόπελο να αφηγηθεί εκτενώς τις ζωές όλων των Βαμβακάδων και δε βαραίνει το κείμενο με πολλές και ίσως περιττές λεπτομέρειες. Επικεντρώνεται στους πρωτότοκους, όπως και στο πρώτο βιβλίο, ενώ οι υπόλοιποι είτε αναφέρονται συνοπτικά σε καίρια σημεία του μυθιστορήματος είτε λαμβάνουν μέρος σε σημεία καμπής και εμπλέκονται με την οικογενειακή επιχείρηση ή με τα συμφέροντά της με ζυγισμένο τρόπο. Πλέον δίνεται έμφαση στην αξία και τη σημασία της οικογένειας, στους ηθικούς φραγμούς που απαιτούνται, στη σύμπνοια και την εργατικότητα αλλά και στον χαμό που επιφέρει ένα απαγορευμένο πάθος, μια λάθος τακτική, μια κακή χρονική ή οικονομική συγκυρία.

Η Αυγουστίνα μπλέκεται συναισθηματικά μεταξύ δύο αντρών αλλά παρουσιάζεται με μέτρο και ακριβοδίκαια. Σύντομα όμως θα χρειαστεί να πληρώσει το τίμημα ενώ απρόσμενα γεγονότα θα ανατρέψουν για πάντα τη δική της ζωή. Πρόκειται για έναν από τους πιο ενδιαφέροντες ήρωες του μυθιστορήματος και για μια γυναίκα ταγμένη στο συμφέρον της οικογένειάς της. Έχει μια ολοκληρωμένη προσωπικότητα και περνά πολλές δοκιμασίες που με συγκίνησαν και με έκαναν να τη θαυμάσω. Ο αδερφός της, Αντώνης, παγιδεύεται σ’ ένα ανομολόγητο πάθος, το φορτίο του οποίου θα κουβαλάει μια ζωή, με ανυπολόγιστες συνέπειες στην προσωπική και την οικογενειακή του ζωή. Ο Μάνος Χατζηγιαννάκος φαντάζει η ιδανική επιλογή γαμπρού και το αλισβερίσι του με τους Βαμβακάδες κρύβει πολλά συμφέροντα ενώ ο ίδιος είναι μπλεγμένος στα νύχια του τζόγου. Κι απ’ την Κεφαλονιά, που δωρίζεται με τα υπόλοιπα Επτάνησα στην Ελλάδα με την ανακήρυξη του Γεωργίου ως του επόμενου βασιλιά της χώρας, εμφανίζεται ο Μάρκος Πόθος, με ταιριαστό όνομα: είχε πάθος για την ελευθερία, τις γυναίκες, την οινοποιία. Γεμάτος επαναστατικές ιδέες, έρχεται πάντα σε ρήξη με τον πατέρα του, που παραμένει προσκολλημένος στα προ πολλού χαμένα μεγαλεία του παρελθόντος. Σπουδάζει στην Αθήνα κι έρχεται σε επαφή με τον ευρωπαϊκό Διαφωτισμό, με την ιδέα της ελευθερίας του ατόμου, τον ορθολογισμό, την επιστήμη κι έτσι οι εκάστοτε βασιλείς: «…όχι μόνο ήταν χαραμοφάηδες και άχρηστοι, στην πραγματικότητα ήταν ο εχθρός» (σελ. 145).

Αυτά τα αδρά σκιαγραφημένα πρόσωπα δρουν σε μια ενδιαφέρουσα εποχή και σε μια πόλη που δε σταματά να αλλάζει και να γεμίζει αντιθέσεις, αρκετά μεγάλες μεταξύ τους. Το καλοκαίρι του 1863 είχαμε τον εμφύλιο μεταξύ Πεδινών και Ορεινών που στοίχισε 250 νεκρούς και καταβαράθρωσε το κύρος της χώρας διεθνώς. Το 1872 εμφανίστηκε στον επιχειρηματικό κόσμο ο Ανδρέας Συγγρός που συνοδεύεται από την υπόθεση Τζιανμπαντίστα Σερπιέρη και το σκάνδαλο με τα μεταλλεία Λαυρίου που έφερε την απόλυτη ένδεια και τη χρεωκοπία. «Μέσα σε έναν κόσμο που άλλαζε, διαμορφωνόταν μια νέα πραγματικότητα, μια νέα τάξη σχηματίζεται, αυτή που είχε βάση το χρήμα, οι τίτλοι ευγενείας που είχε φέρει ο Όθων ξεθώριαζαν ήταν παλιοί και άχρηστοι, άφησε που ήταν και ελάχιστοι» (σελ. 478). Νέα Υόρκη, Κωνσταντινούπολη, Σμύρνη είναι οι νέοι τόποι εμπορίου ενώ ταυτόχρονα δε φεύγουμε από την πρωτεύουσα της Ελλάδας, την Αθήνα φτωχών και πλουσίων. Το Μεταξουργείο, με την ολοφώτιστη έπαυλη Χατζηγιαννάκου, μιας και ήταν το πρώτο σπίτι που έβαλε φωταέριο, περιγράφεται γλαφυρότατα: «…αν και εκεί λειτουργούσε ήδη ένα εργοστάσιο μεταξιού, ένα ορφανοτροφείο και λίγο μακρύτερα το εργοστάσιο παραγωγής φωταερίου, μετά το μεσημέρι η περιοχή ερήμωνε απελπιστικά… Η έπαυλή τους, όπως αρεσκόταν να την ονομάζει, μπορεί να ήταν κρυμμένη μέσα σε ένα καταπράσινο δάσος από πεύκα, κυπαρίσσια, ελαιόδεντρα, δάφνες και μυρτιές, όμως τις νύχτες έλαμπε σαν το φεγγάρι στον ουρανό» (σελ. 90). Από την άλλη, στα Μεσόγεια: «…αγρότες οι άνθρωποι δεν είχαν χρόνο να ασχοληθούν με την πολιτική, τους απασχολούσε η ξηρασία του θέρους, οι παγωνιές του χειμώνα και οι πλημμύρες της άνοιξης. Αν δεν κάρπιζαν οι σπορές τους, θα πέθαιναν της πείνας» (σελ. 146).

Κι όλα αυτά συνοδεύονται από λυρικές περιγραφές τόπων, ψυχών και γεγονότων, μεταφορές και καλολογικά στοιχεία που στολίζουν το κείμενο. Διάλογοι απέριττοι, κοφτοί, περιορισμένοι στις άκρως απαραίτητες λέξεις που θα ζωντανέψουν τη στιγμή και θα φωτίσουν τον ομιλούντα, προσεκτικά καταστρωμένες εισαγωγές και εξέλιξη των επιμέρους σκηνών, με άφθονες ενδιαφέρουσες και συναρπαστικές λεπτομέρειες για πρωταγωνιστές και δευτεραγωνιστές, μελετημένη και ενδελεχής αναπαράσταση της Αθήνας από αρχιτεκτονικής, κοινωνικής και διοικητικής άποψης είναι μερικά μόνο από τα θετικά γνωρίσματα του μυθιστορήματος. Τα ιστορικά γεγονότα είναι εντελώς απογυμνωμένα από ανούσιες λεπτομέρειες και η συγγραφέας είτε τα παραθέτει μέσω των σκηνών του βιβλίου είτε σε υποσημειώσεις μόνο με λέξεις-κλειδιά και δωρικές επεξηγηματικές φράσεις, που παρακινούν όποιον θέλει να μάθει παραπάνω πράγματα να το ψάξει περισσότερο κι έτσι ο αναγνώστης κάνει κατά τόπους σύντομα εγκυκλοπαιδικά διαλείμματα και αφοσιώνεται ξανά στην ανατρεπτική αφήγηση.

Ούτε σε αυτό το βιβλίο λείπουν οι μεταφορές και οι παρομοιώσεις: «Άνοιξε την πόρτα της αυλής και εκείνη τον καλωσόρισε με ένα κουρασμένο τρίξιμο, τόσα χρόνια, τόσα παιδιά, άνοιξε-κλείσε…» (σελ. 245). Η συγγραφέ��ς συνεχίζει να παρεμβαίνει με τον δικό της τρόπο στα δρώμενα: «Α, ναι… Ξεχάσαμε να σας πούμε…» (σελ. 38) ή «Και εμείς που γνωρίζουμε λίγο καλύτερα την ιστορία…» (σελ. 144). Και φυσικά το χιούμορ εξακολουθεί να ελαφραίνει σε κρίσιμα σημεία την αφήγηση: «Ο νέος μονάρχης της χώρας, με τα τόσα πολλά και τόσο σοβαρά προβλήματα, ήταν μόλις δεκαεπτά ετών. Πάρε και κατάλαβε δηλαδή…» (σελ. 126).

«Πόροτ Λεόνε» λοιπόν, η συνέχεια και το τέλος της διλογίας «Σκουριά και χρυσάφι», ένα μυθιστόρημα που καταγράφει και ζωντανεύει τις επιτυχίες και τις αναποδιές της οικογένειας Βαμβακά, τους έρωτες και τους συμφέροντες γάμους, χωρίς ακρότητες και υπερβολές όμως, μιας και δεν έπαψαν να είναι άνθρωποι, ούτε να στηρίζουν την οικογένεια. Ταξίδια σε Πόλη και Νέα Υόρκη, νέοι ενδιαφέροντες χαρακτήρες που μπαινοβγαίνουν στις ζωές τους προχωρώντας την πλοκή παρακάτω δημιουργούν αξέχαστα αφηγηματικά μοτίβα. Δεν έγιναν πάμπλουτοι, μιας και το εμπόριο δεν έφερνε πολλά κέρδη, κάτι τα κοντράτα, κάτι οι ασφάλειες και τα ναύλα, κάτι η φορολογία, απλώς το όνομά τους ακουγόταν όλο και περισσότερο, νέα παιδιά κι εγγόνια δημιουργούσαν νέες χαρές αλλά και απαιτήσεις, μυστικά και κατάθλιψη, όλα εδώ, με τη σωστή πένα της Μαίρης Κόντζογλου. Γιατί το «Πόρτο Λεόνε» δε συμβολίζει μόνο το λιμάνι του Πειραιά με το ξακουστό λιοντάρι του αλλά και τα ίδια τα λιοντάρια που τρώνε τις σάρκες τους και διαρκώς παλεύουν μεταξύ τους για την επιβίωση.
Πρώτη δημοσίευση στο site μου: www.vivliokritikes.com/%cf%80%cf%8c%c...

[AndreaTsiax · Rating 5 out of 5]

Ακόμα ένα υπέροχο μυθιστόρημα από την Μαίρη Κόντζογλου! Πάντα οι διήγησης της σε παρασέρνουν . Αυτή την φορά διαπίστωσα ότι η ιστορία εξελισσόταν με ένα ρυθμό πολύ πιο ταχύ. Διάβασα κ τα 2 βιβλία πολύ γρήγορα και ευχάριστα . Δεν σε κουράζει με περιττές γλαφυρότητες αλλά δεν αφήνει εκτός τα σημαντικά γεγονότα . Πολύ συγκινητική η καταστροφή των Ψαρών . Αναμένω τα επόμενα !

[Ντίνα Βαρδάκα · Rating 5 out of 5]

Δικαιούται ένα αστεράκι περισσότερο από το πρώτο βιβλίο της σειράς.

[Giota Spiliopoulou · Rating 5 out of 5]

Απολαυστική χρήση της ελληνικής γλώσσας και όμορφα δοσμένες ιστορικά γεγονότα του τόπου μας για μια περίοδο (νεοσύστατο κράτους) που δεν έχουν καταπιαστει πολλοί συγγραφείς
Κα Κόντζογλου,υποβάλλω τα σέβη μου.