What do you think?
Rate this book
Po Galicji. O chasydach, Hucułach, Polakach i Rusinach. Imaginacyjna podróż po Galicji Wschodniej i Bukowinie, czyli wyprawa w świat, którego nie ma
Martin Pollack zabiera czytelników w pełną nostalgii wędrówkę po świecie, którego centrum były Przemyśl i Drohobycz, "powietrze było pyszne i świeże", na głównym placu miejskim mieszały się dziesiątki języków, a w lokalnej prasie opryszków traktowało się jak bohaterów. Jednocześnie to świat nierówności społecznych, biednych i brudnych sztetli, korupcji oraz wyzysku robotników z drohobyckich pól naftowych.
Po Galicji to niezwykła podróż w czasie do epoki minionej, opowieść o tęsknocie za lepszym i dostatniejszym życiem.
Po Galicji to niezwykła podróż w czasie do epoki minionej, opowieść o tęsknocie za lepszym i dostatniejszym życiem.
256 pages, Hardcover
First published January 1, 1984
33 people are currently reading
554 people want to read
About the author
Martin Pollack
37 books71 followersMartin Pollack was an Austrian journalist, book author, translator, Slavist and historian. "One of Austria's most distinguished public intellectuals", Pollack propagated a fact-based truth and reconciliation in Austria for WWII crimes, which he saw as lacking in public discourse. Born into a family of devout Nazi supporters and war criminals at the end of World War II, Pollack managed to free himself from the beliefs of his family by way of his secondary schooling in the late 1950s in Salzburg.
Ratings & Reviews
Friends & Following
Create a free account to discover what your friends think of this book!
Community Reviews
Displaying 1 - 30 of 53 reviews
September 19, 2018
Una Babele immaginaria
Terre inospitali offrono dimora ai diversi popoli che nel corso della storia ne hanno condiviso le vicende tormentate: ruteni o ucraini, polacchi, romeni, ebrei (tantissimi), zingari, e poi huzuli, boyko, lipovani. Una regione, la Galizia orientale, che nel 1918 è scomparsa dalle mappe, e coloro che la hanno distrutta la hanno anni dopo risvegliata nell'interesse della cultura: regione letteraria, compresa nella Cacania di Musil, fatta di innumerevoli shtetl, luogo di povertà, miseria, conflitti, e poi eccidi di nazismo e stalinismo. Qui si parlava come gergo del popolo l'jiddisch, che tante parole ha fatto emigrare in America, insieme ai cercatori di lavoro, a coloro che fuggivano dalla schiavitù nel nuovo mondo, in alternativa al viaggio per la promessa Palestina o per il febbrile Brasile. Stores viene da storikes, colour da kulir, square da sqwer, client da konis, mentre polacco e tedesco erano le lingue della cultura borghese. La Galizia era una società agricola arretrata, resistette persino a Gengis Khan, viveva di un comunismo primitivo, coltivata da “uomini d'aria” e portatori d'acqua, accresciuta da ragazzine operaie, attraversata da contrabbandieri e nobili banditi e rabbini sovrani e disboscata da imprenditori stranieri, spesso al centro di rivolte e reazioni, poi margine e splendore dell'impero asburgico. Quindi vi trovarono il petrolio e ci furono i pozzi e la speculazione indiscriminata. Przèsmyl, Drohobyc, Nagujevyci, i Carpazi, Verkhovyna, Kolomyja, Cernivci, Sadhora, Brody e naturalmente Leopoli (L'viv). Qui viveva lo chassidismo, ma prosperò anche l'haskalah, l'illuminismo ebraico. Qui nacquero e vissero Joseph Roth, Bruno Schulz, Paul Celan, S.J. Agnon (e alcuni vi trovarono tragica morte). Paesaggi che si possono vedere senza essere visti, come per nascondersi dagli spiriti maligni, Ringplatz con chiese e ristoranti e caffé, a volte invece solo case e capanne e i mercati di bestiame, tutto percorso dalla ferrovia. Il singolare incanto che questo regno esercita su chi lo visita è detto lwowszczyna (da Lev, Leo, il principe ruteno che con Daniel fondò la capitale). L'autore, già segnato da drammi storici personali, illumina il lettore in un grande reportage con sensibilità e saggezza, lasciando emergere i racconti dietro la storia, la poesia nascosta dalle ombre retoriche, la natura umana moltiplicata nelle differenze al di là delle uniformità spaziali e geografiche.
“Stazioni di viaggio nel tempo e nello spazio, nomi di paesi, città, regni, ducati, governatorati, province; nomi fantastici come fiabe d'Oriente e mondi concreti con i loro vicoli puzzolenti, i loro palazzi maestosi o fatiscenti, i loro odori fetidi di acque stagnanti o inebrianti di fiori e piante incantevoli. Odori che, dalle cipolle dei miseri mercati al petrolio dell'improvvisa, talora fugace quasi sempre violenta ricchezza, sono pietre miliari della Storia non meno dei monumenti e delle date di sanguinose battaglie. Galizia e Bucovina al di là o al di qua di frontiere continuamente spostate, frontiere esse stesse attraversate da altre frontiere assai simili a cicatrici rimarginate e riaperte”. Claudio Magris, dalla Postfazione
Terre inospitali offrono dimora ai diversi popoli che nel corso della storia ne hanno condiviso le vicende tormentate: ruteni o ucraini, polacchi, romeni, ebrei (tantissimi), zingari, e poi huzuli, boyko, lipovani. Una regione, la Galizia orientale, che nel 1918 è scomparsa dalle mappe, e coloro che la hanno distrutta la hanno anni dopo risvegliata nell'interesse della cultura: regione letteraria, compresa nella Cacania di Musil, fatta di innumerevoli shtetl, luogo di povertà, miseria, conflitti, e poi eccidi di nazismo e stalinismo. Qui si parlava come gergo del popolo l'jiddisch, che tante parole ha fatto emigrare in America, insieme ai cercatori di lavoro, a coloro che fuggivano dalla schiavitù nel nuovo mondo, in alternativa al viaggio per la promessa Palestina o per il febbrile Brasile. Stores viene da storikes, colour da kulir, square da sqwer, client da konis, mentre polacco e tedesco erano le lingue della cultura borghese. La Galizia era una società agricola arretrata, resistette persino a Gengis Khan, viveva di un comunismo primitivo, coltivata da “uomini d'aria” e portatori d'acqua, accresciuta da ragazzine operaie, attraversata da contrabbandieri e nobili banditi e rabbini sovrani e disboscata da imprenditori stranieri, spesso al centro di rivolte e reazioni, poi margine e splendore dell'impero asburgico. Quindi vi trovarono il petrolio e ci furono i pozzi e la speculazione indiscriminata. Przèsmyl, Drohobyc, Nagujevyci, i Carpazi, Verkhovyna, Kolomyja, Cernivci, Sadhora, Brody e naturalmente Leopoli (L'viv). Qui viveva lo chassidismo, ma prosperò anche l'haskalah, l'illuminismo ebraico. Qui nacquero e vissero Joseph Roth, Bruno Schulz, Paul Celan, S.J. Agnon (e alcuni vi trovarono tragica morte). Paesaggi che si possono vedere senza essere visti, come per nascondersi dagli spiriti maligni, Ringplatz con chiese e ristoranti e caffé, a volte invece solo case e capanne e i mercati di bestiame, tutto percorso dalla ferrovia. Il singolare incanto che questo regno esercita su chi lo visita è detto lwowszczyna (da Lev, Leo, il principe ruteno che con Daniel fondò la capitale). L'autore, già segnato da drammi storici personali, illumina il lettore in un grande reportage con sensibilità e saggezza, lasciando emergere i racconti dietro la storia, la poesia nascosta dalle ombre retoriche, la natura umana moltiplicata nelle differenze al di là delle uniformità spaziali e geografiche.
“Stazioni di viaggio nel tempo e nello spazio, nomi di paesi, città, regni, ducati, governatorati, province; nomi fantastici come fiabe d'Oriente e mondi concreti con i loro vicoli puzzolenti, i loro palazzi maestosi o fatiscenti, i loro odori fetidi di acque stagnanti o inebrianti di fiori e piante incantevoli. Odori che, dalle cipolle dei miseri mercati al petrolio dell'improvvisa, talora fugace quasi sempre violenta ricchezza, sono pietre miliari della Storia non meno dei monumenti e delle date di sanguinose battaglie. Galizia e Bucovina al di là o al di qua di frontiere continuamente spostate, frontiere esse stesse attraversate da altre frontiere assai simili a cicatrici rimarginate e riaperte”. Claudio Magris, dalla Postfazione
October 11, 2018
“La patria non è un armadio”
Bisogna essere abbastanza maniaci per apprezzare questo strano libro che induce a percorrere un viaggio immaginario lungo un territorio che non esiste più. Un viaggio per di più che l’autore traccia senza alcuna concessione all’arte o alla poesia dei luoghi, ma attraverso una meticolosa catalogazione di linee ferroviarie, torrenti, paesi e, all’interno di questi, trattorie, alberghi, piazze, stazioni, quasi una guida topografica dove tuttavia ogni luogo possiede almeno tre denominazioni, in ragione delle diverse popolazioni che vi si sono succedute nell’arco di pochi decenni: polacchi, tedeschi, russi, ruteni (oggi ukraini), per citare solo le principali di questa Babele collocata nel cuore dell’Europa.
La posizione geografica di questa terra è un crocevia che ha favorito la variegata ricchezza culturale dei suoi abitanti fra cui si annovera un numero importante di artisti, scrittori, filosofi, ma è anche il motivo che ne fece terra di conquista e spesso di distruzione da parte dei vicini più aggressivi, tanto che i confini interni furono più volte ridisegnati e i popoli rimescolati fino all’arrivo del nazismo che ne annientò la componente ebraica, forse la più rappresentativa di queste popolazioni. Per inciso, ciò diede luogo a sua volta all’esodo verso la Palestina e verso le americhe, così che gran parte della vivacissima e prolifica comunità culturale di matrice ebraica negli Stati Uniti trova proprio qui molte delle sue antiche radici.
Nel corso dell’itinerario galiziano ci si imbatte anche in insediamenti e comunità più ristrette, come gli Huzuli di cui alcune illustrazioni all’interno del libro mostrano tratti del volto ed abiti quasi siberiani, minoranze armene, ungheresi, altre ancora discendenti dalle orde dei mongoli, e la stessa comunità ebraica si scinde in chassidici (movimento che nacque proprio in questi luoghi) ed illuministi; insomma un complesso crogiuolo di popoli, religioni e razze che lasciano nel lettore una sensazione di estrema varietà ma anche di convivenza perché Pollack accenna appena a stragi e pogrom, che pure si verificarono con periodica cadenza.
Un ricordo infantile mi ha accompagnato durante la lettura del libro: il marito di una mia prozia, lo zio Paolo (in origine probabilmente Pavel…) un omone gioviale che nella mia memoria di 4-5enne ricordo in camicia bianca e vestito nero, era nativo di Leopoli ed ora ho capito perché, nel “lessico” della mia famiglia, si ricordava la sua frase “La patria non è un armadio”, nel senso che non è possibile spostarla a piacimento come invece accadde alla sua natìa Lviv (ukraino), Lemberg (tedesco), Lvov (russo) o Leopoli (polacco)…!
Bisogna essere abbastanza maniaci per apprezzare questo strano libro che induce a percorrere un viaggio immaginario lungo un territorio che non esiste più. Un viaggio per di più che l’autore traccia senza alcuna concessione all’arte o alla poesia dei luoghi, ma attraverso una meticolosa catalogazione di linee ferroviarie, torrenti, paesi e, all’interno di questi, trattorie, alberghi, piazze, stazioni, quasi una guida topografica dove tuttavia ogni luogo possiede almeno tre denominazioni, in ragione delle diverse popolazioni che vi si sono succedute nell’arco di pochi decenni: polacchi, tedeschi, russi, ruteni (oggi ukraini), per citare solo le principali di questa Babele collocata nel cuore dell’Europa.
La posizione geografica di questa terra è un crocevia che ha favorito la variegata ricchezza culturale dei suoi abitanti fra cui si annovera un numero importante di artisti, scrittori, filosofi, ma è anche il motivo che ne fece terra di conquista e spesso di distruzione da parte dei vicini più aggressivi, tanto che i confini interni furono più volte ridisegnati e i popoli rimescolati fino all’arrivo del nazismo che ne annientò la componente ebraica, forse la più rappresentativa di queste popolazioni. Per inciso, ciò diede luogo a sua volta all’esodo verso la Palestina e verso le americhe, così che gran parte della vivacissima e prolifica comunità culturale di matrice ebraica negli Stati Uniti trova proprio qui molte delle sue antiche radici.
Nel corso dell’itinerario galiziano ci si imbatte anche in insediamenti e comunità più ristrette, come gli Huzuli di cui alcune illustrazioni all’interno del libro mostrano tratti del volto ed abiti quasi siberiani, minoranze armene, ungheresi, altre ancora discendenti dalle orde dei mongoli, e la stessa comunità ebraica si scinde in chassidici (movimento che nacque proprio in questi luoghi) ed illuministi; insomma un complesso crogiuolo di popoli, religioni e razze che lasciano nel lettore una sensazione di estrema varietà ma anche di convivenza perché Pollack accenna appena a stragi e pogrom, che pure si verificarono con periodica cadenza.
Un ricordo infantile mi ha accompagnato durante la lettura del libro: il marito di una mia prozia, lo zio Paolo (in origine probabilmente Pavel…) un omone gioviale che nella mia memoria di 4-5enne ricordo in camicia bianca e vestito nero, era nativo di Leopoli ed ora ho capito perché, nel “lessico” della mia famiglia, si ricordava la sua frase “La patria non è un armadio”, nel senso che non è possibile spostarla a piacimento come invece accadde alla sua natìa Lviv (ukraino), Lemberg (tedesco), Lvov (russo) o Leopoli (polacco)…!
no-i-haven-t
September 4, 2021у цьому відгуку не буде жодного недоброго слова про текст мартіна поллака, зате багато поганих слів – про українське видання (втім, воно все-таки не катастрофічне – див. апдейт наприкінці відгуку). аби сказати щось про сам текст, його треба читати в якій-небудь іншій версії. а дізналась я про це отак.
перша ночі, лежу собі, читаю, під розлогі поллакові цитати якраз добре засинається, ніщо не віщує біди. аж раптом: У ХІХ ст. рух почав розпадатися. Цадики звеличували князів, серед них з’являлися шарлатани. стоп-стоп-стоп, думаю, яких князів?
німецькою я не вмію, але польський переклад знайшовся швидко. я сподівалася побачити в ньому щось про колаборацію із сильними світу сього й закотити очі від криво перекладеного фразеологізму, але виявилося, що все навіть веселіше, бо Cadykowie kazali się wielbić jak książęta.
подумати тільки, що ще двадцять сторінок тому найбільшою проблемою цього видання мені здавалася недбало зроблена електронна версія (pdf нормальний, а в epub'і – недорозпізнана латиниця, брак пробілів, дефіси замість тире й навпаки).
і тому друга ночі, а в мене – паралельне читання перекладів. а в перекладах – страшне.
через абзац після цадиків і князів ідеться про конфлікт між просвітниками і традиціоналістами.
Однак після встановлення польської автономії нємці, як галицькі євреї-традиціоналісти називали нових раціоналістів, починаючи з другої половини 60-х рр., дедалі більше втрачали ґрунт під ногами. Зрештою більшість емансипованих євреїв — на той час усе ще нестабільна меншина — почали називатися поляками: gente Judeus, natione Polonus.
забудьмо про незрозуміло до чого причіплений дієприслівниковий зворот і про більшість, яка меншина. головне – суть: нємці, поляки, захотіли й переназвалися. чи не зовсім так?
Ale Niemcy — die Daitschen, jak nazywali galicyjskich racjonalistów wierni tradycji Żydzi — mieli licznych przeciwników: dwa lata po otwarciu wspomnianej synagogi we Lwowie naczelny rabin padł ofiarą zamachu; został wraz z rodziną otruty przez religijnego fanatyka. W sprawach wiary chasydzi potrafili być nieprzejednani.
Wraz z wprowadzeniem polskiej autonomii w drugiej połowie lat sześćdziesiątych niemiecka orientacja w Galicji coraz bardziej traciła grunt; także wyemancypowani Żydzi, wciąż jeszcze znikoma mniejszość, przeważnie deklarowali się teraz jako Polacy: gente Judaeus, natione Polonus.
не треба знати польської, щоб помітити два бонусні речення, які – несподіванка – корисні для цілісності наративу. добре полякам, що в них такий щедрий перекладач (і вміє переписати латину без помилок).
у наступному абзаці один єврейсько-німецький просвітник, прости господи, вихрестився на поляка, і, попри цікавість до деталей цього процесу, я вирішила зробити паузу з текстом. а ще краще – викинути його до бісової мами. треба все-таки берегти психіку, особливо ночами, особливо посеред карантину.
беручись за поллака, я не планувала писати ще одного треносу за українськими перекладами. мені вже аж якось невдобно побиватися з приводу українських перекладів (і перекладачів. і редакторів) – хоча це видавництвам мало би бути невдобно доводити читачок до хронічного ремства. просто книжечку шкода. і читачів шкода, яким під виглядом поллака непоймишо підсовують. і того німецького єврея, який вихрестився на поляка, трошки шкода, бо чомусь здається, що це була болісна процедура.
апдейт. як слушно зауважила в коментарях яся, краказябри трапляються в усіх книжках. і до шістдесятої сторінки в цій книжці страшних краказябр не вилазило. і коли я навмання відкрила розділ про коломию, там теж не виявилося нічого страшного. тобто скидається на те, що півтори сторінки, які мене так жахнули, – це справді аберація і бермудський трикутник, у якому гинуть вразливі читачки. решта дрібничок (типу всюдисущого «свого», дієслів у множині біля «більшості», навіть якщо «більшість» не має залежних іменників, чи зниклих фрагментів речень) мене вибішує достатньо, щоб до книжки не повертатися, але я в цьому сенсі просто дуже нєжна.
перша ночі, лежу собі, читаю, під розлогі поллакові цитати якраз добре засинається, ніщо не віщує біди. аж раптом: У ХІХ ст. рух почав розпадатися. Цадики звеличували князів, серед них з’являлися шарлатани. стоп-стоп-стоп, думаю, яких князів?
німецькою я не вмію, але польський переклад знайшовся швидко. я сподівалася побачити в ньому щось про колаборацію із сильними світу сього й закотити очі від криво перекладеного фразеологізму, але виявилося, що все навіть веселіше, бо Cadykowie kazali się wielbić jak książęta.
подумати тільки, що ще двадцять сторінок тому найбільшою проблемою цього видання мені здавалася недбало зроблена електронна версія (pdf нормальний, а в epub'і – недорозпізнана латиниця, брак пробілів, дефіси замість тире й навпаки).
і тому друга ночі, а в мене – паралельне читання перекладів. а в перекладах – страшне.
через абзац після цадиків і князів ідеться про конфлікт між просвітниками і традиціоналістами.
Однак після встановлення польської автономії нємці, як галицькі євреї-традиціоналісти називали нових раціоналістів, починаючи з другої половини 60-х рр., дедалі більше втрачали ґрунт під ногами. Зрештою більшість емансипованих євреїв — на той час усе ще нестабільна меншина — почали називатися поляками: gente Judeus, natione Polonus.
забудьмо про незрозуміло до чого причіплений дієприслівниковий зворот і про більшість, яка меншина. головне – суть: нємці, поляки, захотіли й переназвалися. чи не зовсім так?
Ale Niemcy — die Daitschen, jak nazywali galicyjskich racjonalistów wierni tradycji Żydzi — mieli licznych przeciwników: dwa lata po otwarciu wspomnianej synagogi we Lwowie naczelny rabin padł ofiarą zamachu; został wraz z rodziną otruty przez religijnego fanatyka. W sprawach wiary chasydzi potrafili być nieprzejednani.
Wraz z wprowadzeniem polskiej autonomii w drugiej połowie lat sześćdziesiątych niemiecka orientacja w Galicji coraz bardziej traciła grunt; także wyemancypowani Żydzi, wciąż jeszcze znikoma mniejszość, przeważnie deklarowali się teraz jako Polacy: gente Judaeus, natione Polonus.
не треба знати польської, щоб помітити два бонусні речення, які – несподіванка – корисні для цілісності наративу. добре полякам, що в них такий щедрий перекладач (і вміє переписати латину без помилок).
у наступному абзаці один єврейсько-німецький просвітник, прости господи, вихрестився на поляка, і, попри цікавість до деталей цього процесу, я вирішила зробити паузу з текстом. а ще краще – викинути його до бісової мами. треба все-таки берегти психіку, особливо ночами, особливо посеред карантину.
беручись за поллака, я не планувала писати ще одного треносу за українськими перекладами. мені вже аж якось невдобно побиватися з приводу українських перекладів (і перекладачів. і редакторів) – хоча це видавництвам мало би бути невдобно доводити читачок до хронічного ремства. просто книжечку шкода. і читачів шкода, яким під виглядом поллака непоймишо підсовують. і того німецького єврея, який вихрестився на поляка, трошки шкода, бо чомусь здається, що це була болісна процедура.
апдейт. як слушно зауважила в коментарях яся, краказябри трапляються в усіх книжках. і до шістдесятої сторінки в цій книжці страшних краказябр не вилазило. і коли я навмання відкрила розділ про коломию, там теж не виявилося нічого страшного. тобто скидається на те, що півтори сторінки, які мене так жахнули, – це справді аберація і бермудський трикутник, у якому гинуть вразливі читачки. решта дрібничок (типу всюдисущого «свого», дієслів у множині біля «більшості», навіть якщо «більшість» не має залежних іменників, чи зниклих фрагментів речень) мене вибішує достатньо, щоб до книжки не повертатися, але я в цьому сенсі просто дуже нєжна.
September 21, 2025
Мартін Поллак «До Галичини. Про хасидів, гуцулів, поляків і русинів. Уявна мандрівка зниклим світом Східної Галичини та Буковини»
Подорож, якої не було (1984/2022)
«Галичина — це край, якого вже нема, але який продовжує жити в пам’яті й текстах»
Атмосферно, правдиво та без прикрас…
Ця книжка — не туристичний путівник, а подорож у зниклий світ Східної Галичини та Буковини. Поллак не їде туди фізично — він вирушає пальцем по карті, занурюється в архіви, старі газети, літературу. І вибудовує мозаїку з голосів: єврейських рабинів і письменників, гуцульських старців, польських інтелігентів, чиновників, що тонули у хабарництві, і дітей, що вмирали від холери та голоду.
Тут немає блиску імперської провінції. Є бруд і злидні, самотність штетлів, важке життя селян і гуцулів, відчай у тісних хатах і на брудних вулицях. Але водночас є культурне багатство, полілог мов і традицій, які разом творили багатоголосся краю. Неймовірну мозаїку минулого.
Це не романтика, а репортаж із минулого. Замість красивої вітрини — запах нафти в Бориславі, натовп на єврейських базарах, багатоголосі суперечки в кав’ярнях Львова чи Станіславова. Це книжка, яка повертає реальну Галичину та трішки Буковини — без прикрас, але з глибокою любов’ю до її складного світу.
«До Галичини» — не лише історія зниклої провінції, а й спроба відповісти на питання: що лишається від культури, коли зникають люди? Чи можемо ми почути їхні голоси крізь газети, фото й тексти? Чи не є справжньою мандрівкою не шлях у просторі, а пошук у пам’яті?
Це книжка, після якої простір довкола стає густішим від тіней і голосів минулого. І найбільша її сила — в чесності: вона не боїться показати і бруд, і біль, і водночас — красу співіснування культур, яку вже ніколи не відновити. Він загинув у горнилі війн й ідеологій.
І все ж ця правда відкриває простір. Простір для пам’яті, для роздумів, для того, щоб почути й прийняти Галичину такою, якою вона була: неспокійною, строкатою, болісною — і тому справжньою. Минулого неможливо повернути, як і самого Поллака, який помандрував у свою останню подорож. Але його історії живуть з нами досі…
Подорож, якої не було (1984/2022)
«Галичина — це край, якого вже нема, але який продовжує жити в пам’яті й текстах»
Атмосферно, правдиво та без прикрас…
Ця книжка — не туристичний путівник, а подорож у зниклий світ Східної Галичини та Буковини. Поллак не їде туди фізично — він вирушає пальцем по карті, занурюється в архіви, старі газети, літературу. І вибудовує мозаїку з голосів: єврейських рабинів і письменників, гуцульських старців, польських інтелігентів, чиновників, що тонули у хабарництві, і дітей, що вмирали від холери та голоду.
Тут немає блиску імперської провінції. Є бруд і злидні, самотність штетлів, важке життя селян і гуцулів, відчай у тісних хатах і на брудних вулицях. Але водночас є культурне багатство, полілог мов і традицій, які разом творили багатоголосся краю. Неймовірну мозаїку минулого.
Це не романтика, а репортаж із минулого. Замість красивої вітрини — запах нафти в Бориславі, натовп на єврейських базарах, багатоголосі суперечки в кав’ярнях Львова чи Станіславова. Це книжка, яка повертає реальну Галичину та трішки Буковини — без прикрас, але з глибокою любов’ю до її складного світу.
«До Галичини» — не лише історія зниклої провінції, а й спроба відповісти на питання: що лишається від культури, коли зникають люди? Чи можемо ми почути їхні голоси крізь газети, фото й тексти? Чи не є справжньою мандрівкою не шлях у просторі, а пошук у пам’яті?
Це книжка, після якої простір довкола стає густішим від тіней і голосів минулого. І найбільша її сила — в чесності: вона не боїться показати і бруд, і біль, і водночас — красу співіснування культур, яку вже ніколи не відновити. Він загинув у горнилі війн й ідеологій.
І все ж ця правда відкриває простір. Простір для пам’яті, для роздумів, для того, щоб почути й прийняти Галичину такою, якою вона була: неспокійною, строкатою, болісною — і тому справжньою. Минулого неможливо повернути, як і самого Поллака, який помандрував у свою останню подорож. Але його історії живуть з нами досі…
November 5, 2020
поллак, це чудово, це чудово
July 18, 2017
Свого часу Поллак так покорив мене своїм "Цісарем Америки" (може, тому що тема для моєї родини близька, а може, тому, що читаним був у тій же Америці), що я потім за паном Мартіном по Форумах та Арсеналах бігала і ще більше закохувалася. А тому від "До Галичини" я очікувала не меншого. І те "не менше" виявилося виправданим. То не путівник південно-західними просторами України. То дещо більше. Це та бурхлива суміш народностей і мов, яка населяла Галичину та Буковину ще століття тому, описана, здебільшого, єврейськими письменниками, які потому ополячувалися чи переходили на німецьку. Всі ці цитати, мережевні переходи вздовж колій, бруд і сморід без надмірної окраси... Смакота! І як вишенька на торті українського видання - цілий список літератури, цитованої у творі та перекладеної рідною. Коротше, пішла я за "Цинамоновими крамницями" Шульца-у-перекладі-Андруховича. А всім западенцелюбам раджу ось цей зелененький липневий свіжачок від "Книги-ХХІ". Для літних мандрів - в сам раз.
February 4, 2021
Vitajte na železnici Karola Ľudovíta, ktorá viedla z Krakova cez Tarnov, Przemysl, Ľvov a Tarnopol smerom na východ a v Podvolčinsku dorazila k colnici a ruskej hranici. So snepokojením si skúšam predstaviť, aké to muselo byť, keď osud zahnal človeka do obce, odkiaľ niet návratu. Počas jasných dní sa dalo vidieť až k zalesneným úbočiam Zakarpatskej pahorkatiny...
Halič, alebo aj Galícia. Stratená zem, historické územie v dnešnom juhovýchodnom Poľsku a severozápadnej Ukrajine a oficiálna provincia (korunná krajina) Rakúska a Rakúsko-Uhorska v rokoch 1772 až 1918. Putovanie po stratenom svete odkrýva minulosť, priam až umelecky podanú ako cestopis a zároveň aj ako reportáž.
Je to strhujúce a miestami aj mystické čítanie. Čitateľ sa v žiadnom prípade nenudí, ale s prekvapením zisťuje, aké pestré bolo kultúrne bohatstvo Haliče. Prostredie, v ktorom sa miešali rôzne kultúry a etniká, spolunažívanie Poliakov, Židov ba aj potomkov Turkov a Tatarov v malebnej prírode majestátnych Karpát , kde boj o každodenný život a chudoba nepredstavovalo nič nevšedné. Krásna grafická úprava knižky s mapkami a dobovými fotografiami, ktoré len dotvárajú atmosféru zabudnutej provincie a oživujú ju tak v niečo skutočné...
Halič, alebo aj Galícia. Stratená zem, historické územie v dnešnom juhovýchodnom Poľsku a severozápadnej Ukrajine a oficiálna provincia (korunná krajina) Rakúska a Rakúsko-Uhorska v rokoch 1772 až 1918. Putovanie po stratenom svete odkrýva minulosť, priam až umelecky podanú ako cestopis a zároveň aj ako reportáž.
Je to strhujúce a miestami aj mystické čítanie. Čitateľ sa v žiadnom prípade nenudí, ale s prekvapením zisťuje, aké pestré bolo kultúrne bohatstvo Haliče. Prostredie, v ktorom sa miešali rôzne kultúry a etniká, spolunažívanie Poliakov, Židov ba aj potomkov Turkov a Tatarov v malebnej prírode majestátnych Karpát , kde boj o každodenný život a chudoba nepredstavovalo nič nevšedné. Krásna grafická úprava knižky s mapkami a dobovými fotografiami, ktoré len dotvárajú atmosféru zabudnutej provincie a oživujú ju tak v niečo skutočné...
August 21, 2021
Halič. Korunné kráľovstvo. Dnes už len historické územie rozprestierajúce sa v juhovýchodnom Poľsku a severozápadnej Ukrajine. Pestrý svet jazykovo, národnostne a konfesionálne rôznorodej spoločnosti, ktorý však z veľkej väčšiny oplýval chudobou a zaostalosť obyvateľov mu nebola cudzia.
Aj napriek nelichotivým podmienkam, ktoré na území Haliče panovali, predstavovala táto krajina svojou bohatou etnickou zmesou pre mnohých nepredstaviteľné lákadlo, miesto, ktoré by radi navštívili a preskúmali. Žiaľ, to už je reálne možné len prostredníctvom historických análov, dobových záznamov či prstom po mape.
Alebo na stránkach Pollackových kníh. Dalo by sa povedať, že autor skúmaniu dnes už neexistujúcej krajiny zasvätil život, a je to ozaj cítiť. Halič - Putovanie po stratenom svete dýcha dobovou atmosférou, s mimoriadnym dôrazom opisuje podobu jednotlivých miest, predstavuje podrobný náhľad do života Poliakov, Ukrajincov, Rusínov, Židov ba i Nemcov.
Výsledok Pollackovho skúmania, občasne popretkávaný úryvkami dobových textov, predstavuje historicky a antropologicky pôsobivé dielko a informačne hutný súhrn haličskej velkoleposti i chudoby, po ktorom sa zaručene oplatí siahnuť - sledovať spôsob, akým ľudia kedysi žili, je jednoducho fascinujúce.
Aj napriek nelichotivým podmienkam, ktoré na území Haliče panovali, predstavovala táto krajina svojou bohatou etnickou zmesou pre mnohých nepredstaviteľné lákadlo, miesto, ktoré by radi navštívili a preskúmali. Žiaľ, to už je reálne možné len prostredníctvom historických análov, dobových záznamov či prstom po mape.
Alebo na stránkach Pollackových kníh. Dalo by sa povedať, že autor skúmaniu dnes už neexistujúcej krajiny zasvätil život, a je to ozaj cítiť. Halič - Putovanie po stratenom svete dýcha dobovou atmosférou, s mimoriadnym dôrazom opisuje podobu jednotlivých miest, predstavuje podrobný náhľad do života Poliakov, Ukrajincov, Rusínov, Židov ba i Nemcov.
Výsledok Pollackovho skúmania, občasne popretkávaný úryvkami dobových textov, predstavuje historicky a antropologicky pôsobivé dielko a informačne hutný súhrn haličskej velkoleposti i chudoby, po ktorom sa zaručene oplatí siahnuť - sledovať spôsob, akým ľudia kedysi žili, je jednoducho fascinujúce.
January 5, 2021
Cestování v době koronaviru.
October 7, 2013
This is a very beautiful publication, describing a world that got lost a long time ago, a world of multicultural Galicia and Bukovina - homelands to Poles, Jews, Ukrainians, Armenians, Germans, Romanians... Soon after having had started the book I was ready to write a letter to the author - such was my excitement with his work. Later, my excitement cooled down a little bit - in my opinion, many fragments are written in stereotypes, probably overtaken from the literary sources, on which the book is based. But the literary sources are full of emotions, judgements, and generalizations... and so we get them all warmed up in the text of Martin Pollack. Little sympathy is to be found for the world of the Chassidic and Orthodox Jews, a little bit more maybe for Poles. The Ukrainians (Ruthenians) are named here and there, except for the Hutsuls, and we don't get any picture of the intense development of their national culture in that time. This is for sure a well-written book, worth of reading and full of information, but despite all of this it remains a book written for a German reader whose craving after the signs of German culture in that region got satisfied. Still, it is noteworthy that the author managed to portray the cultures of Galicia and Bukovina far better than Claudio Magris in his book "Danube." The latter wrote allegedly on the lands along the Danube river, but I had the impression that he wrote only on the German culture in the region. At some point, he reached a point where I started to believe that he's able to find German culture even in the Antarctic. To the contrary, Pollack works with German, Polish, Yiddish or Ukrainian texts. The proportions among them maybe to my taste unsatisfying, but as the author he has of course all the right to choose the information he uses... Although this way he excluded all the Western Galicia between Cracow and Przemyśl.
January 9, 2021
Un po’ deluso, me lo aspettavo meglio.
Come dice Magris stesso nella postfazione, anche per me la Mitteleuropa rimane un luogo dell’anima, soprattutto letteraria.
Il problema nel reportage in questione è che risulta troppo didascalico, e poco immerso nell’anima dei luoghi e delle persone.
Pollack racconta semplicemente cosa c’è, o meglio, cosa c’era (inizio novecento), in Galizia e Bucovina; secondo me però il tutto rimane un po’ sterile, con alcuni riferimenti letterari e pagine di quotidiani dell’epoca, ma senza, mi sembra, mai andare in profondità.
Devo dire inoltre che mi ha fatto subito storcere il naso che il viaggio fosse del tutto immaginario; chiaramente per ambientarlo a inizio novecento deve esserlo, ma sarebbe stato molto interessante vedere un bel confronto con gli stessi luoghi ma di oggi, dopo il passaggio della Storia.
Certo, non bisogna giudicare un libro in base a ciò che vorresti che fosse tu, però non mi ha soddisfatto.
Come dice Magris stesso nella postfazione, anche per me la Mitteleuropa rimane un luogo dell’anima, soprattutto letteraria.
Il problema nel reportage in questione è che risulta troppo didascalico, e poco immerso nell’anima dei luoghi e delle persone.
Pollack racconta semplicemente cosa c’è, o meglio, cosa c’era (inizio novecento), in Galizia e Bucovina; secondo me però il tutto rimane un po’ sterile, con alcuni riferimenti letterari e pagine di quotidiani dell’epoca, ma senza, mi sembra, mai andare in profondità.
Devo dire inoltre che mi ha fatto subito storcere il naso che il viaggio fosse del tutto immaginario; chiaramente per ambientarlo a inizio novecento deve esserlo, ma sarebbe stato molto interessante vedere un bel confronto con gli stessi luoghi ma di oggi, dopo il passaggio della Storia.
Certo, non bisogna giudicare un libro in base a ciò che vorresti che fosse tu, però non mi ha soddisfatto.
July 29, 2017
4+/5
Interessantissimo, sembra di viaggiare attraverso quelle terre, nel tempo, vederne gli scorci, i personaggi.
Pollack è un maestro a rendere ogni particolare tattile e vivo.
Interessantissimo, sembra di viaggiare attraverso quelle terre, nel tempo, vederne gli scorci, i personaggi.
Pollack è un maestro a rendere ogni particolare tattile e vivo.
Read
February 1, 2021Hucúľska múdrosť ktorú budem na veky vekov nosiť v hlave je "Nebiť ženu je ako nebrúsiť kosu"
December 22, 2022
Książka o kulturze, jakiej nie ma. Książka o ludziach, których nie ma. Książka o tym czego nie ma. Jedyna taka forma pisania o przeszłości, jaka znalazła się w moich rękach. Narracja w takiej formie to mistrzostwo nie do opisania. Czytając ten „reportaż” stajemy się mieszkańcami Austro-Węgierskiej Galicji i Bukowiny
July 31, 2023
Przez lata niewiele wiedziałem wschodniej Galicji, tzn. tych terenach zaboru austriackiego, które za moich czasów były już poza granicami Polski. Wprawdzie z niektórymi nazwami spotkałem się dość wcześnie, czytając „Armię Konną” Babla, ale Kozacy Budionnego i Machny walczyli głównie na terenach położonych bardziej na wchód i północ. W gruncie rzeczy nie bardzo orientowałem się wtedy w topografii, jakoś nie wpadłem na pomysł, by czytać, sprawdzając na mapie opisywane miejsca.
Z czasem te okolice stały się mi bliższe i lepiej rozpoznawalne. Pewnie przyczyniły się do tego wędrówki po Beskidzie Niskim i Bieszczadach, poznawanie tradycji Łemków i Bojków, potem także ludów zamieszkujących ziemie bardziej na wschód, takich jak Huculi. Zacząłem czytać książki Josepha Rotha, reportaże o dawnej Galicji, powoli powstawał w mojej głowie nie tylko obraz austro-węgierskiej Galicji, ale też emocjonalny stosunek do tej krainy.
„Po Galicji” Martina Pollacka czytałem, wiedząc już dość dużo na ten temat, no i tym razem z mapą - wydawnictwo Czarne zamieściło na wewnętrznej okładce książki reprodukcję austriackiej mapy linii kolejowych z początku XX wieku w Galicji, na Węgrzech i w Bukowinie. Autor zamyślił sobie tę książkę jako opis podróży pociągiem z Krakowa do Lwowa, przy czym od Przemyśla kierujemy się na południe i przez Drohobycz, Stryj, Stanisławów, Czerniowce, Zaleszczyki i Tarnopol objeżdżamy całą wschodnią Galicję. Jest to podróż wyimaginowana, nie ma więc konkretnego podróżnika, a i czas nie jest sprecyzowany, ale nie wykracza na ogół poza okres 1870-1910. Pollack pisze o miejscach, ludziach, kulturze, architekturze, cytuje utwory literackie, prasę, wspomnienia, reportaże. Trzyma się trasy kolei, czasem pozwalając pojechać gdzieś kilka kilometrów w bok bryczką albo powędrować bitym traktem. Opisy krajobrazów wiążą się ściśle z przebiegiem szlaku pociągów, więc przesuwamy się dolinami rzek, nasz wzrok wspina się na wzgórza, widzimy sady, pola, winnice (tak, to jednak tereny położone na południe od dzisiejszej Polski). To są bardzo plastyczne, jednocześnie rzeczowe, niepoetyckie opisy, dla mnie w tym sposobie narracji bardzo użyteczne i urzekające. Urzekające, bo pociągi zawsze miały dla mnie urok. Patrząc na załączoną mapę widzę, że pozrywane więzi kolejowej są smutnym znakiem rozbicia tych ziem i podziału ich między nowo powstałe po pierwszej i drugiej wojnie światowej oraz pod koniec XX wieku państwa. Np. „pierwsza” kolej węgiersko-galicyjska prowadziła kiedyś z Przemyślą do Budapesztu, przekraczając Karpaty w Łupkowie. Dzisiaj fragment tej trasy z ważnym węzłem kolejowym w Chyrowie leży w Ukrainie (kiedyś jeździłem tamtędy w Bieszczady, na stopniach wagonów stali wtedy radzieccy pogranicznicy i pilnowali, by nikt nie otwierał drzwi), a tory z Zagórza do Łupkowa i dalej do słowackich Medzilaborców przez dobre dwadzieścia lat niszczały. Dopiero całkiem niedawno przywrócono, jako turystyczną atrakcję, połączenie między Sanokiem a Medzilaborcami. Podobnie jest z inną dziś graniczną miejscowością, Zwardoniem - tu też tory się nie kończyły jak dzisiaj, biegły dalej. Tak więc wybór podróży kolejowej do opisu historycznej, nieistniejącej już Galicji ma i taki sens, że bez dodatkowych argumentów czytelnik czuje, że przemierza miejsca, które może i są peryferiami rozległego państwa, ale stanowią też jego integralną część. Ba, są też częścią szeroko rozumianej Europy. Dworzec we Lwowie „wybudowany w 1904 roku […] jeden z najnowocześniejszych w monarchii austro-węgierskiej, z dwiema wysokimi, krytymi szkłem halami, do których wjeżdżały pociągi dalekobieżne z Wiednia, Berlina, Paryża i Londynu, […] przepełniał dumą każdego lwowianina”. A np. w Czerniowcach, w „Kaiser-Café” przy Elisabethplatz „serwowano prawdziwego pilznera z beczki i wykładano do lektury sto sześćdziesiąt (!) gazet codziennych”, oczywiście z bliska i daleka - ze Lwowa, Wiednia, Pragi, Berlina. Nawet mniejsze miejscowości miały swoje światowe aspiracje, co wyrażało się chociażby przez nazwy hoteli i kawiarni – Café Europe (Stryj), Baar’s Café Venedig, Café de l’Europe (Kołomyja), Hotel Bristol (Czortków), Hotel Grand, Hotel Angielski (Czerniowce).
Muszę zwrócić uwagę, że Pollack skupia się w swojej podróży na Galicji wschodniej, terenach na południe i wschód od Lwowa, odwiedzając też należącą przed I wojną do Austro-Węgier Bukowinę - osiemdziesięciotysięczne Czerniowce to już Bukowina, dziś jej północna część należy do Ukrainy. Przez Czerniowce prowadziła wtedy linia kolejowa ze Lwowa do miasta Jassy w Rumunii.
Północna Bukowina nie różniła się zresztą charakterem od sąsiadującej z nią Galicji. Wszędzie współżyli ze sobą Żydzi, Polacy, Rusini (tak Pollack dość konsekwentnie nazywa Ukraińców, którzy zaczęli siebie tak określać dopiero od mniej więcej roku 1890), Niemcy, a także mniej liczne grupy jak Ormianie, Cyganie, Czesi, Karaimi, Lipowanie (starowiercy, którzy uciekli z Rosji), w Bukowinie jeszcze Rumuni, Mołdawianie, Węgrzy i Słowacy.
Mimo zrozumiałych napięć nie dochodziło między nimi do poważnych waśni, dopiero koniec XIX wieku, kiedy zaczęły wzbierać na sile nacjonalizmy- inni nazywają ten proces budzeniem się świadomości narodowej - sytuacja uległa zmianie.
Wschodnią Galicję, biedną i zacofaną, trudno sobie wyobrazić bez Żydów, zamieszkujących głównie mniejsze i większe miasteczka, w których często stanowili większość. Jednak o ile w powieściach Josepha Rotha, pisarza pochodzącego z Brodów, sztetla leżącego przy granicy z Rosją, jego krainę dzieciństwa zapełniają prawie wyłącznie Żydzi bardzo tradycyjni lub chasydzi, Pollack wspomina też o innych grupach. Niemało było bowiem i takich, którzy zrywali z kulturą sztetlu i językiem jidysz, identyfikowali się z niemieckością lub polskością. Niemniej większość żyła w rozpaczliwej biedzie, z której tylko nielicznym udawało się wyrwać, np. emigrując do Ameryki. Wschodnia Galicja przełomu wieków chyba już zawsze będzie się kojarzyć z tymi nędzarzami i światem, który został unicestwiony podczas II wojny światowej. wyznaniowy rozkład jazdy
Autor uświadamia czytelnikowi, że liczne narodowości galicyjskie, nawet silnie kulturowo odrębne i zamknięte, jednak się przenikały. Ormianie się polonizowali, wielu wykształconych Rusinów też ulegało wpływom polskim - nawet tak ważny w tradycji ukraińskiej Ivan Franko pisał nie tylko po ukraińsku, ale i po polsku, w tym nawet polskie powieści. Pollack zwraca też uwagę na podobną drogę kilku innych, ważnych dla polskiej kultury postaci. Kazimierz Wierzyński był synem Niemca z niewielkiego Unterlanden Andreasa Wirstleina, Leopold Staff urodził się jako syn czeskiego, cukiernika, właściciela lwowskiego lokalu Františka Staffa, czeskie pochodzenie miał też Wilem Horzyca. To, że kultura polska anektowała przedstawicieli innych narodowości, nie było przypadkiem. W drugiej połowie XIX wieku Austrią zrezygnowała z germanizacji swojej wschodniej prowincji, zawłaszczonej drogą rozbioru Polski, i nadając jej autonomię, spowodowała, że lokalna władza i urzędy przeszły w ręce Polaków. Ważną rolę pełniło szkolnictwo, w miastach szkoły średnie były w większości, a czasem wyłącznie polskie, więc polonizacja inteligencji była naturalnym procesem. Ciekawe, że Pollack pisze o polonizacji, ale kiedy dotyczy to Żydów, o asymilacji. Pewnie zaważył na tym burzliwy okres przełomu wieków, kiedy nasilił się ukraiński i polski antysemityzm; ten drugi uważał „polonizację” Żydów za podstępny kamuflaż. Jednocześnie powstał ostry spór wewnątrz żydowski między wyznawcami syjonizmu a tymi, których nazwano asymilatorami.
Nie bardzo wiem, do jakiego gatunku literackiego przypisać „Po Galicji”. Ani to książka historyczna, ani etnograficzna, ani reportaż historyczny. W pięknym posłowiu napisanym przez Claudio Magrisa w formie listu do Martina Pollacka czytamy:
„Twoja książka jest czarodziejskim płaszczem, na którym Mefistofeles unosi się wraz z Faustem, by pokazać mu świat, współobecnością nie tylko narodów, krajobrazów, stylów, lecz również, i być może przede wszystkim, rozmaitych czasów, sytuujących się obok siebie; nacheinander staje się nebeneinander, jak w eksperymentalnej powieści, która jednak w tym przypadku zachowuje zdyscyplinowany porządek szczegółowej kartografii: prawie wszystko, nie tylko przedmieście Blich od innej dzielnicy Sambora nad Dniestrem, dzieli zaledwie kilka kroków, ale i ‘całe stulecie’.”
Tak, ta książka to rodzaj gry i z czasem, i przestrzenią. Niemniej to, że minęło całe stulecie, jest chyba ważniejsze, co jeszcze podkreśla polskie tłumaczenie tytułu, które wprowadza pewną dwuznaczność. A tymczasem od pierwszego wydania „Nach Galizien” minęło kolejne czterdzieści lat.
Z czasem te okolice stały się mi bliższe i lepiej rozpoznawalne. Pewnie przyczyniły się do tego wędrówki po Beskidzie Niskim i Bieszczadach, poznawanie tradycji Łemków i Bojków, potem także ludów zamieszkujących ziemie bardziej na wschód, takich jak Huculi. Zacząłem czytać książki Josepha Rotha, reportaże o dawnej Galicji, powoli powstawał w mojej głowie nie tylko obraz austro-węgierskiej Galicji, ale też emocjonalny stosunek do tej krainy.
„Po Galicji” Martina Pollacka czytałem, wiedząc już dość dużo na ten temat, no i tym razem z mapą - wydawnictwo Czarne zamieściło na wewnętrznej okładce książki reprodukcję austriackiej mapy linii kolejowych z początku XX wieku w Galicji, na Węgrzech i w Bukowinie. Autor zamyślił sobie tę książkę jako opis podróży pociągiem z Krakowa do Lwowa, przy czym od Przemyśla kierujemy się na południe i przez Drohobycz, Stryj, Stanisławów, Czerniowce, Zaleszczyki i Tarnopol objeżdżamy całą wschodnią Galicję. Jest to podróż wyimaginowana, nie ma więc konkretnego podróżnika, a i czas nie jest sprecyzowany, ale nie wykracza na ogół poza okres 1870-1910. Pollack pisze o miejscach, ludziach, kulturze, architekturze, cytuje utwory literackie, prasę, wspomnienia, reportaże. Trzyma się trasy kolei, czasem pozwalając pojechać gdzieś kilka kilometrów w bok bryczką albo powędrować bitym traktem. Opisy krajobrazów wiążą się ściśle z przebiegiem szlaku pociągów, więc przesuwamy się dolinami rzek, nasz wzrok wspina się na wzgórza, widzimy sady, pola, winnice (tak, to jednak tereny położone na południe od dzisiejszej Polski). To są bardzo plastyczne, jednocześnie rzeczowe, niepoetyckie opisy, dla mnie w tym sposobie narracji bardzo użyteczne i urzekające. Urzekające, bo pociągi zawsze miały dla mnie urok. Patrząc na załączoną mapę widzę, że pozrywane więzi kolejowej są smutnym znakiem rozbicia tych ziem i podziału ich między nowo powstałe po pierwszej i drugiej wojnie światowej oraz pod koniec XX wieku państwa. Np. „pierwsza” kolej węgiersko-galicyjska prowadziła kiedyś z Przemyślą do Budapesztu, przekraczając Karpaty w Łupkowie. Dzisiaj fragment tej trasy z ważnym węzłem kolejowym w Chyrowie leży w Ukrainie (kiedyś jeździłem tamtędy w Bieszczady, na stopniach wagonów stali wtedy radzieccy pogranicznicy i pilnowali, by nikt nie otwierał drzwi), a tory z Zagórza do Łupkowa i dalej do słowackich Medzilaborców przez dobre dwadzieścia lat niszczały. Dopiero całkiem niedawno przywrócono, jako turystyczną atrakcję, połączenie między Sanokiem a Medzilaborcami. Podobnie jest z inną dziś graniczną miejscowością, Zwardoniem - tu też tory się nie kończyły jak dzisiaj, biegły dalej. Tak więc wybór podróży kolejowej do opisu historycznej, nieistniejącej już Galicji ma i taki sens, że bez dodatkowych argumentów czytelnik czuje, że przemierza miejsca, które może i są peryferiami rozległego państwa, ale stanowią też jego integralną część. Ba, są też częścią szeroko rozumianej Europy. Dworzec we Lwowie „wybudowany w 1904 roku […] jeden z najnowocześniejszych w monarchii austro-węgierskiej, z dwiema wysokimi, krytymi szkłem halami, do których wjeżdżały pociągi dalekobieżne z Wiednia, Berlina, Paryża i Londynu, […] przepełniał dumą każdego lwowianina”. A np. w Czerniowcach, w „Kaiser-Café” przy Elisabethplatz „serwowano prawdziwego pilznera z beczki i wykładano do lektury sto sześćdziesiąt (!) gazet codziennych”, oczywiście z bliska i daleka - ze Lwowa, Wiednia, Pragi, Berlina. Nawet mniejsze miejscowości miały swoje światowe aspiracje, co wyrażało się chociażby przez nazwy hoteli i kawiarni – Café Europe (Stryj), Baar’s Café Venedig, Café de l’Europe (Kołomyja), Hotel Bristol (Czortków), Hotel Grand, Hotel Angielski (Czerniowce).
Muszę zwrócić uwagę, że Pollack skupia się w swojej podróży na Galicji wschodniej, terenach na południe i wschód od Lwowa, odwiedzając też należącą przed I wojną do Austro-Węgier Bukowinę - osiemdziesięciotysięczne Czerniowce to już Bukowina, dziś jej północna część należy do Ukrainy. Przez Czerniowce prowadziła wtedy linia kolejowa ze Lwowa do miasta Jassy w Rumunii.
Północna Bukowina nie różniła się zresztą charakterem od sąsiadującej z nią Galicji. Wszędzie współżyli ze sobą Żydzi, Polacy, Rusini (tak Pollack dość konsekwentnie nazywa Ukraińców, którzy zaczęli siebie tak określać dopiero od mniej więcej roku 1890), Niemcy, a także mniej liczne grupy jak Ormianie, Cyganie, Czesi, Karaimi, Lipowanie (starowiercy, którzy uciekli z Rosji), w Bukowinie jeszcze Rumuni, Mołdawianie, Węgrzy i Słowacy.
Mimo zrozumiałych napięć nie dochodziło między nimi do poważnych waśni, dopiero koniec XIX wieku, kiedy zaczęły wzbierać na sile nacjonalizmy- inni nazywają ten proces budzeniem się świadomości narodowej - sytuacja uległa zmianie.
Wschodnią Galicję, biedną i zacofaną, trudno sobie wyobrazić bez Żydów, zamieszkujących głównie mniejsze i większe miasteczka, w których często stanowili większość. Jednak o ile w powieściach Josepha Rotha, pisarza pochodzącego z Brodów, sztetla leżącego przy granicy z Rosją, jego krainę dzieciństwa zapełniają prawie wyłącznie Żydzi bardzo tradycyjni lub chasydzi, Pollack wspomina też o innych grupach. Niemało było bowiem i takich, którzy zrywali z kulturą sztetlu i językiem jidysz, identyfikowali się z niemieckością lub polskością. Niemniej większość żyła w rozpaczliwej biedzie, z której tylko nielicznym udawało się wyrwać, np. emigrując do Ameryki. Wschodnia Galicja przełomu wieków chyba już zawsze będzie się kojarzyć z tymi nędzarzami i światem, który został unicestwiony podczas II wojny światowej. wyznaniowy rozkład jazdy
Autor uświadamia czytelnikowi, że liczne narodowości galicyjskie, nawet silnie kulturowo odrębne i zamknięte, jednak się przenikały. Ormianie się polonizowali, wielu wykształconych Rusinów też ulegało wpływom polskim - nawet tak ważny w tradycji ukraińskiej Ivan Franko pisał nie tylko po ukraińsku, ale i po polsku, w tym nawet polskie powieści. Pollack zwraca też uwagę na podobną drogę kilku innych, ważnych dla polskiej kultury postaci. Kazimierz Wierzyński był synem Niemca z niewielkiego Unterlanden Andreasa Wirstleina, Leopold Staff urodził się jako syn czeskiego, cukiernika, właściciela lwowskiego lokalu Františka Staffa, czeskie pochodzenie miał też Wilem Horzyca. To, że kultura polska anektowała przedstawicieli innych narodowości, nie było przypadkiem. W drugiej połowie XIX wieku Austrią zrezygnowała z germanizacji swojej wschodniej prowincji, zawłaszczonej drogą rozbioru Polski, i nadając jej autonomię, spowodowała, że lokalna władza i urzędy przeszły w ręce Polaków. Ważną rolę pełniło szkolnictwo, w miastach szkoły średnie były w większości, a czasem wyłącznie polskie, więc polonizacja inteligencji była naturalnym procesem. Ciekawe, że Pollack pisze o polonizacji, ale kiedy dotyczy to Żydów, o asymilacji. Pewnie zaważył na tym burzliwy okres przełomu wieków, kiedy nasilił się ukraiński i polski antysemityzm; ten drugi uważał „polonizację” Żydów za podstępny kamuflaż. Jednocześnie powstał ostry spór wewnątrz żydowski między wyznawcami syjonizmu a tymi, których nazwano asymilatorami.
Nie bardzo wiem, do jakiego gatunku literackiego przypisać „Po Galicji”. Ani to książka historyczna, ani etnograficzna, ani reportaż historyczny. W pięknym posłowiu napisanym przez Claudio Magrisa w formie listu do Martina Pollacka czytamy:
„Twoja książka jest czarodziejskim płaszczem, na którym Mefistofeles unosi się wraz z Faustem, by pokazać mu świat, współobecnością nie tylko narodów, krajobrazów, stylów, lecz również, i być może przede wszystkim, rozmaitych czasów, sytuujących się obok siebie; nacheinander staje się nebeneinander, jak w eksperymentalnej powieści, która jednak w tym przypadku zachowuje zdyscyplinowany porządek szczegółowej kartografii: prawie wszystko, nie tylko przedmieście Blich od innej dzielnicy Sambora nad Dniestrem, dzieli zaledwie kilka kroków, ale i ‘całe stulecie’.”
Tak, ta książka to rodzaj gry i z czasem, i przestrzenią. Niemniej to, że minęło całe stulecie, jest chyba ważniejsze, co jeszcze podkreśla polskie tłumaczenie tytułu, które wprowadza pewną dwuznaczność. A tymczasem od pierwszego wydania „Nach Galizien” minęło kolejne czterdzieści lat.
March 29, 2020
Martin Pollack ci porta con sé in un viaggio nel tempo e nello spazio. Saliamo con lui sui treni delle linee ferroviarie asburgiche per attraversare il Regno di Galizia e Lodomiria nel 1900. Non è solo lui ad accompagnarci e a farci da guida, ma sono anche i numerosi autori che hanno scritto di questa “Regione in cui vivevano uomini e libri”, come ha scritto Paul Celan, citato nel risvolto di copertina.
Gli uomini e le donne che abitavano questa regione appartenevano a moltissimi popoli, etnie, religioni: tedeschi, polacchi, ruteni o ucraini, ebrei, ma anche gli a me sconosciuti huzuli o boyko, creando un ambiente multiculturale caratterizzato da divisioni, ma anche da reciproche influenze.
Il viaggio è affascinante, perché porta con sé moltissime domande, alle quali verrà certamente voglia di trovare risposta con altri approfondimenti. La bibliografia in appendice al libro è senza dubbio utile allo scopo.
Forse, tuttavia, sono un po’ troppe le domande alla quali occorre cercare risposta. Anche semplicemente qualche nota in più sugli autori citati e sull’inquadramento storico, renderebbe più facile e meno frammentaria la lettura. Molto spesso ho dovuto interrompermi per cercare maggiori informazioni su un nome o una località citata nel testo.
Inoltre, il libro ha una mancanza a mio parere piuttosto grave: non è corredato da una o più cartine della regione, né di una cartina che riporti i tratti percorsi dall’autore in questo viaggio immaginario. Questa mancanza costringe il lettore che non ha una grande conoscenza della geografia dei luoghi a cercare altri strumenti per colmare la lacuna, ma, a mio parere, almeno questo supporto un testo del genere dovrebbe contenerlo.
In ogni caso, una bella lettura, un testo da consultare magari a fianco di qualcuno dei libri di cui sono riportati i brani, per arricchire con lo sguardo intelligente e attuale di Pollock la lettura degli autori del passato.
Gli uomini e le donne che abitavano questa regione appartenevano a moltissimi popoli, etnie, religioni: tedeschi, polacchi, ruteni o ucraini, ebrei, ma anche gli a me sconosciuti huzuli o boyko, creando un ambiente multiculturale caratterizzato da divisioni, ma anche da reciproche influenze.
Il viaggio è affascinante, perché porta con sé moltissime domande, alle quali verrà certamente voglia di trovare risposta con altri approfondimenti. La bibliografia in appendice al libro è senza dubbio utile allo scopo.
Forse, tuttavia, sono un po’ troppe le domande alla quali occorre cercare risposta. Anche semplicemente qualche nota in più sugli autori citati e sull’inquadramento storico, renderebbe più facile e meno frammentaria la lettura. Molto spesso ho dovuto interrompermi per cercare maggiori informazioni su un nome o una località citata nel testo.
Inoltre, il libro ha una mancanza a mio parere piuttosto grave: non è corredato da una o più cartine della regione, né di una cartina che riporti i tratti percorsi dall’autore in questo viaggio immaginario. Questa mancanza costringe il lettore che non ha una grande conoscenza della geografia dei luoghi a cercare altri strumenti per colmare la lacuna, ma, a mio parere, almeno questo supporto un testo del genere dovrebbe contenerlo.
In ogni caso, una bella lettura, un testo da consultare magari a fianco di qualcuno dei libri di cui sono riportati i brani, per arricchire con lo sguardo intelligente e attuale di Pollock la lettura degli autori del passato.
February 3, 2021
Mimoriadne podmanivá imaginárna cesta po jazykovo aj národnostne bohatom a rôznorodom, no dnes už zaniknutom svete na hraniciach bývalej habsburskej monarchie: čulý ruch železničných staníc, kde sa mieša poľština, nemčina, aj jidiš, kde sa pomedzi rusínskych sedliakov miešajú židovskí podomoví obchodníci a poľskí zemania; dláždené ulice miest, kde sa pomedzi električky tisnú drožky a fiakre, s kaviarňami, ktoré sa chcú priblížiť vzdialenej Viedni; svojrázny svet murovaných železničiarskych domčekov; stiesnené kľukaté uličky židovských štetlov; hradské lemované topoľmi; karpatské riečky, kde uprostred ovocných sadov stoja územčisté chalupy; horské kraje, kde sa pasú huculské stáda a po dedinách verbujú dragúni; zbojnícke tlupy aj vandrujúce divadelné spolky: úchvatná cesta do sveta, ktorý krvavé konflikty dvadsiateho storočia a sovietsky režim nadobro zničili.
Čistá nádhera je toto, a to aj graficky, túto knihu sa vám oplatí mať v papierovej forme. Vynikajúco preložil Michal Hvorecký, čo teda muselo byť poriadne náročné, lebo Martin Pollack prekladá text, ktorý je niečím na pomedzi literárnej reportáže, cestopisu a historickej úvahy, aj úryvkami dobových textov z miestnych novín, románov, básní aj memoárov: Józef Wittlin spomína na vône ľvovských cukrární, Karl Emil Franzos opisuje smrad a špinu čortkovského trhoviska, Bruno Schulz sa vo svojich poviedkach vracia do provinčných prázdnych ulíc svojho detstva, Stanislaw Vincenz opisuje strmé úbočia pohoria Čornohora, nad ktorými sa nesie sladký zvuk trembity, zvolávajúci pastierov, ktorí sa stratili v hmle, Joseph Roth využíva rodné ošarpané Brody ako predobraz haličského pohraničného mestečka, ktoré obklopujú močiare a kde sa dlažba postupne prepadáva do bahna, kde pred hotelom postávajú ospanliví drožkári a po korze sa prechádzajú rakúsko-uhorskí dôstojníci. No, zážitok.
Čistá nádhera je toto, a to aj graficky, túto knihu sa vám oplatí mať v papierovej forme. Vynikajúco preložil Michal Hvorecký, čo teda muselo byť poriadne náročné, lebo Martin Pollack prekladá text, ktorý je niečím na pomedzi literárnej reportáže, cestopisu a historickej úvahy, aj úryvkami dobových textov z miestnych novín, románov, básní aj memoárov: Józef Wittlin spomína na vône ľvovských cukrární, Karl Emil Franzos opisuje smrad a špinu čortkovského trhoviska, Bruno Schulz sa vo svojich poviedkach vracia do provinčných prázdnych ulíc svojho detstva, Stanislaw Vincenz opisuje strmé úbočia pohoria Čornohora, nad ktorými sa nesie sladký zvuk trembity, zvolávajúci pastierov, ktorí sa stratili v hmle, Joseph Roth využíva rodné ošarpané Brody ako predobraz haličského pohraničného mestečka, ktoré obklopujú močiare a kde sa dlažba postupne prepadáva do bahna, kde pred hotelom postávajú ospanliví drožkári a po korze sa prechádzajú rakúsko-uhorskí dôstojníci. No, zážitok.
February 4, 2021
Ryszard Kapuscinski sa vyjadril o knihe Halič nasledovne: "...nie je to literárna reportáž. Je aj nie je to historická esej. Je aj nie je to knižka z odvetvia kultúrnej antropológie. Nie je ničím z toho, ale zároveň všetkým..." a tu vzniká problém knihy.. Celý čas čítania som mala pocit, že nevie čím chce byť.. V niektorých dielach to nevadí, sú o to bohatšie, tu mi to však naozaj prekážalo. Zároveň som mala pocit, že autor sa nikdy nebol pozrieť ani v jednom z týchto miest, všetko písal len na základe dokumentov, literatúry a článkov z obdobia od polovice 19.storocia do cca druhej svetovej vojny - bez osobného vkladu som nemala pocit, že sa prechádzam po skutočných uliciach a tým pádom som túto knihu nevnímala ako bedeker.. Ďalšou chybou knihy je autorov až prílišny záujem o opis židovských komunít - akoby sa snažil kompenzovať skutky svojho otca, vysokého dôstojníka SS.. Práve pre tento motív však nepostrehol najväčší prínos, ktorý mu kniha ponúkala a to opísať život nevsedne multikulturneho kúsku sveta, kde sa množstvo národov, etník a kultúr miesalo, storočia žili spolu v mieri a obohacovali sa navzájom literatúrou, divadlom, spevmi, tancami a i. Síce sa autor tejto témy dotýka, nikdy ju však nechytí "za pačesy", čo je veľká škoda.. Napriek tomu, že ja osobne viem o spomínaných etnikach základné informácie, bežnému čitateľovi by sa podľa mňa zišlo vysvetlenie rozdielu medzi Huculmi, Lemkami, Bojkami a pod. Pripadalo mi to, akoby to bola kniha písana len pre polonistov alebo Poliakov samotných. Bežný európsky čitateľ totiž málokedy vie rozdiel medzi týmito etnikami. . Čitateľa však poteší a zhrozi zároveň ako opisuje život jednucheho ľudu, ich špinu, chudobu, každodenný boj o prežitie, splynutie s okolitou prírodou a prispôsobenie sa jej podmienkam na život
..kniha sa číta ľahko, ako rozprávanie imaginarnej cesty, ale rozprávanie sprostredkované, nie prežité..
..kniha sa číta ľahko, ako rozprávanie imaginarnej cesty, ale rozprávanie sprostredkované, nie prežité..
January 15, 2023
Книга для тих, хто цікавиться ХІХ-ХХ століттям, територіями сучасної України у складі Польщі та Австро-Угорщини, Галицькими землями тощо. Бо, насправді, про іншу імперію текстів багато, а в цьому випадку дай бог найти хороший.
Правда, я очікувала більшого від книжки. Мені забракло додаткових історій, чогось, окрім просто тла та опису ландшафтів чи злиднів. Інколи автор починає щось таке цікаве описувати і обриває на півслові. Я досі намагаюся зрозуміти, хто такі «янголотворці».
Сам текст складається з вирізок журналів, етнографічних нарисів, путівників, худ.літу та автобіографій + тексту автора.
Переклад дуже дивний: місцями прям хороший, а на деяких сторінках неузгоджений: слова з різними закінченнями тощо, наче вночі перекладали. Але звикнути можна.
Є ризик загубитися в усіх назвах, локаціях, селах та містах + вони всі наведені в тексті німецькими/польськими варіантами, тож, якщо не знаєте, дивіться позаду в покажчику. Але в деяких місцях мені якраз не вистачило перекладів від редакції (назви газет, журналів тощо, тут чисто на здогадку).
Мені сподобалися: моменти про кухню, промисел, побутові історії, детальний опис міст, вирізки зі старих газет.
Не сподобалися: повторення, наголошення тільки на злиднях, недорозказані історії, мало «людського» матеріалу. Дуже багато уваги приділяється євреям і полякам, хоча в книзі фігурують німці і русини, і взагалі вона про «котел» різних народностей.
Правда, я очікувала більшого від книжки. Мені забракло додаткових історій, чогось, окрім просто тла та опису ландшафтів чи злиднів. Інколи автор починає щось таке цікаве описувати і обриває на півслові. Я досі намагаюся зрозуміти, хто такі «янголотворці».
Сам текст складається з вирізок журналів, етнографічних нарисів, путівників, худ.літу та автобіографій + тексту автора.
Переклад дуже дивний: місцями прям хороший, а на деяких сторінках неузгоджений: слова з різними закінченнями тощо, наче вночі перекладали. Але звикнути можна.
Є ризик загубитися в усіх назвах, локаціях, селах та містах + вони всі наведені в тексті німецькими/польськими варіантами, тож, якщо не знаєте, дивіться позаду в покажчику. Але в деяких місцях мені якраз не вистачило перекладів від редакції (назви газет, журналів тощо, тут чисто на здогадку).
Мені сподобалися: моменти про кухню, промисел, побутові історії, детальний опис міст, вирізки зі старих газет.
Не сподобалися: повторення, наголошення тільки на злиднях, недорозказані історії, мало «людського» матеріалу. Дуже багато уваги приділяється євреям і полякам, хоча в книзі фігурують німці і русини, і взагалі вона про «котел» різних народностей.
April 9, 2020
This book has an interesting genre - a guidebook about the country that no longer exists, early 2oth century Galicia (East Europe). At the turn of the previous century what is now Eastern Poland and Western Ukraine used to be the poorest, but also the fastest developing part of Austro-Hungarian Empire, the Austrian Klondike. It also used to be the most ethnically diverse part of the Empire, where in the streets you could hear people speak German, Yiddish, Polish, Ukrainian, Armenian, Romanian and others. At some point (more than once) your heart goes into your mouth when you remember WHY you can't here Yiddish anymore. But that happened after. The book is very well researched, with extensive excerpts from literature or personal diaries of the time, although a bit difficult to follow, but maybe it's just my poor Ukrainian. All in all, I don't know whether it's my roots (my grandparents are from the region) or the quality of the writing, or most likely the combination of the two, but this book made me feel bittersweet nostalgia for the place&time that I've never been to and will never be.
April 20, 2016
Martin Pollack zabiera czytelnika w przedziwną podróż, mającą kilka wymiarów. Powracając do krain nieistniejących, odnajduje skrawki, cytaty, wspomnienia o miejscach i społecznościach, które są już tylko cieniami, blednącymi starymi kliszami. Polacy, Żydzi, Rosjanie, Ukraińcy, Niemcy, Bojkowie, Hucułowie, Cyganie, Wałachowie (względnie Mołdawianie), Frankończycy zwani Szwabami, Rumuni, Węgrzy, Ormianie... Stajemy oko w oko z niezmierzonym tyglem kultur, obrządków i zapomnianych zawodów, które utraciły już dawno sens. Piękna nostalgiczna wyprawa, wzbogacona bogatą literaturą przedmiotową.
February 17, 2018
4/5: When you look at your 'small motherland' through the lenses of a foreigner, you discover it again. While reading about #Galizien in #Pollack's books, it seems that I have never been there: all look surreal. Maybe this is because I have never known Galizien? Being born in the post-Soviet Lviv oblast, I was there with my observations and scarce official narrative. Now, when the official history is getting burdened with glorious, but the unfortunate fate of Ukrainians, it is even more important to read Pollack's stories: to suddenly find out that there is the world outside.
May 11, 2007
This one's really for Galician geeks. That much said, if you are one (as I am), and enjoy tales of nineteenth century railroads (okay), Ukrainian bandits (Damn straight, sign me up!), and really want to improve your pastoral (not in the religious sense) German vocab (ehh, this is more like eating vegetables... you know you should, you know that, long-term, it's useful, but...), then Pollack is certainly your man!
July 3, 2023
Непогана віртуальна мандрівка з Поллаком Галичиною кінця ХІХ століття. Добре написаний текст, нетривіальні джерела і їх подача, багато історій простих персонажів, які ніколи в житті не потрапили би у підручник з історії - все це створює атмосферу автентичності і ти ніби справді опиняєшся у машині часу.
March 6, 2021
Farbisté cestopisné putovanie Haličom a Bukovinou na prelome 19-teho a 20-storočia. Územie plné rozporov, kde žili a stretali sa ľudia rôznych kultúr, národností, pomerov. Pútavé a prekvapivé čítanie vytvára plastický obraz o zabudnutom svete. Odporúčam!
February 2, 2021
číta/obzerá sa to samo. je to fajn kombinácia článkov dobovej tlače a literatúry popisujucej krajinu a etnika. človek by sa tam rád hneď vydal na cestu. užila som si to.
April 12, 2021
Čítať v dnešnej dobe takúto knihu je neuveriteľne upokojujúce.
November 25, 2025
IT 🇮🇹
Ebrei, tedeschi, polacchi, moldavi, zingari, ruteni, huzuli sono (erano) gli abitanti di una regione senza nazione, di quell'Asia europea che guardava a Occidente prima di essere violentemente sopraffatta e arrotolata dal secolo delle Guerre.
800 anni circa, l'età di questa Regione tormentata e affascinante, la Galizia, oggi coinvolta dal conflitto russo-ucraino, non è mai (purtroppo) nuova alla tragedia, eppure questo riscoprirsi ancora oggetto di attenzioni "moleste" da parte della storia ha il merito di renderla sempre attuale, cosa che di conseguenza vale per la lettura del libro di Pollack.
EN 🇬🇧
Jews, Germans, Poles, Moldavians, Gypsies, Ruthenians, Hutsuls are (were) the inhabitants of a region without a nation, of that European Asia that looked to the West before being violently overwhelmed and rolled up by the century of Wars. About 800 years, the age of this troubled and fascinating Region, Galicia, today involved in the Russian-Ukrainian conflict, is no stranger (unfortunately) to tragedy, and yet this rediscovery of being once again the object of "troubling" attention from history has the merit of making it still relevant, which consequently applies to the reading of Pollack's book.
Ebrei, tedeschi, polacchi, moldavi, zingari, ruteni, huzuli sono (erano) gli abitanti di una regione senza nazione, di quell'Asia europea che guardava a Occidente prima di essere violentemente sopraffatta e arrotolata dal secolo delle Guerre.
800 anni circa, l'età di questa Regione tormentata e affascinante, la Galizia, oggi coinvolta dal conflitto russo-ucraino, non è mai (purtroppo) nuova alla tragedia, eppure questo riscoprirsi ancora oggetto di attenzioni "moleste" da parte della storia ha il merito di renderla sempre attuale, cosa che di conseguenza vale per la lettura del libro di Pollack.
EN 🇬🇧
Jews, Germans, Poles, Moldavians, Gypsies, Ruthenians, Hutsuls are (were) the inhabitants of a region without a nation, of that European Asia that looked to the West before being violently overwhelmed and rolled up by the century of Wars. About 800 years, the age of this troubled and fascinating Region, Galicia, today involved in the Russian-Ukrainian conflict, is no stranger (unfortunately) to tragedy, and yet this rediscovery of being once again the object of "troubling" attention from history has the merit of making it still relevant, which consequently applies to the reading of Pollack's book.
August 3, 2021
Абсолютно зухвалий репортаж, де автор береться дистанційно відтворювати мандрівку теренами, в яких ніколи не бував, на підставі лиш письмових матеріалів. Опріч того, Поллак аж ніяк не церемониться із галицькими землями, він нехтує тактом та зм'якшувальними означеннями в описі тодішної дійсності. Він безпардонно критикує та бере на кпин уклад життя цілих поселень та народів в регіоні. Мені одразу припав до душі цей бешкетний задум та запальний настрій цієї книги.
І, на останок, попри те, що автор нещадно препарує історичну Галичину з позиції аутсайдера- віртуального мандрівника, у процесі він пробирається сентиментом до регіону, і величає його своєю "духовною батьківщиною". До цього висновку він звісно прийде згодом, після багаторічного дослідження регіону, в тому числі уже після безпосереднього відвідування цих земель. Однак, мені здається, це важливо зафіксувати, що ця людина засвоячена (посвячена?), і це автоматично дає індульгенцію йому на такі та ще більші вияви зухвалості).
І, на останок, попри те, що автор нещадно препарує історичну Галичину з позиції аутсайдера- віртуального мандрівника, у процесі він пробирається сентиментом до регіону, і величає його своєю "духовною батьківщиною". До цього висновку він звісно прийде згодом, після багаторічного дослідження регіону, в тому числі уже після безпосереднього відвідування цих земель. Однак, мені здається, це важливо зафіксувати, що ця людина засвоячена (посвячена?), і це автоматично дає індульгенцію йому на такі та ще більші вияви зухвалості).
October 17, 2024
Ho letto delle recensioni eccellenti di questo libro, dunque avevo delle aspettative alte. Inoltre, Galizia mi sta vicino al cuore visto che era da lì che proveniva tutta la famiglia di mia nonna.
Che dire? Il libro è interessante, ma a un certo punto diventa anche ripetitivo, ripetendo descrizioni dettagliate di tante cittadine sperdute e ricostruendo le topografie ormai inesistenti che cominciano a confondersi una con l'altra. Per me personalmente è stato strano leggere le dettagliate descrizioni di ebrei, ruteni, romeni, tedeschi e tante altre popolazioni che abitavano quelle terre e non trovare niente sui polacchi, se non occasionali menzioni delle istituzioni polacche che si trovavano lì o accenni agli atteggiamenti antiruteni e antisemiti dei polacchi. L'autore dice che molti abitanti si "polonizzavano" (perché tra virgolette?) ma non dice mai per quale motivo - nell'Ottocento non portava a nessun vantaggio politico - e non sembra minimamente interessato all'importanza della cultura polacca in Galizia destinata, come tante altre, a scomparire tragicamente nel Novecento.
Che dire? Il libro è interessante, ma a un certo punto diventa anche ripetitivo, ripetendo descrizioni dettagliate di tante cittadine sperdute e ricostruendo le topografie ormai inesistenti che cominciano a confondersi una con l'altra. Per me personalmente è stato strano leggere le dettagliate descrizioni di ebrei, ruteni, romeni, tedeschi e tante altre popolazioni che abitavano quelle terre e non trovare niente sui polacchi, se non occasionali menzioni delle istituzioni polacche che si trovavano lì o accenni agli atteggiamenti antiruteni e antisemiti dei polacchi. L'autore dice che molti abitanti si "polonizzavano" (perché tra virgolette?) ma non dice mai per quale motivo - nell'Ottocento non portava a nessun vantaggio politico - e non sembra minimamente interessato all'importanza della cultura polacca in Galizia destinata, come tante altre, a scomparire tragicamente nel Novecento.
Displaying 1 - 30 of 53 reviews