What do you think?
Rate this book
Gugark
Gugark jest opowieścią o dorastaniu, dojrzewaniu i miłości młodych Ormianki i Azera. Wszystko to dzieje się w tle zbrojnego konfliktu azersko-ormiańskiego. Seymur Baycan napisał powieść o niszczącym wpływie wojny, o pokoleniu, które już nigdy nie wyjdzie z jej cienia, o ludziach niezdolnych do miłości, niewierzących w jej uzdrowicielską siłę. Jest to książka dowcipna i jednocześnie okrutnie szyderca.
407 pages, Paperback
First published January 1, 2011
3 people are currently reading
77 people want to read
About the author
Seymur Baycan
23 books16 followersSeymur Baycan (Seymur XXX), yazıçı, publisisit. 1976-cı ildə Bakı şəhərində anadan olmuş, Qafqaz Universitetini bitirmişdir. Hekayələri rus, gürcü, erməni, ukrayna, qazax və s. dillərə çevrilmiş və çap olunmuşdur. "Ət və ət məhsulları" romanı ilə Dünya ədəbiyyatına skelet-roman anlayışını gətirmişdir. Publisistik fəaliyyəti dönəmində "Reytinq", "Xalq", "Milli yol", "Gündəlik Azərbaycan" və digər qəzetlərlə əməkdaşlıq etmişdir.
Bir çox regional layihələrdə iştirak etmiş və kulturoloji mövzularda mühazirələr söyləmişdir.
Bir çox regional layihələrdə iştirak etmiş və kulturoloji mövzularda mühazirələr söyləmişdir.
Ratings & Reviews
Friends & Following
Create a free account to discover what your friends think of this book!
Community Reviews
Displaying 1 - 13 of 13 reviews
September 2, 2014
Seymur Baycanın Quqark romanı bioqrafik xarakter daşıyır, əsərin adı isə müəllifin iştirak etdiyi təlimlərin baş tutduğu Ermənistan kəndinin adından götürülüb.
Əsərin ümumi məzmunu yoxdur. Müəllif öz xatirələrini kitabda xaotik şəkildə yerləşdirib. Əsərin adının Quqark olmasına baxmayaraq, bütün kitabın yalnız kiçik bir hissəsi yazıçının Quqarkda xatirələrindən bəhs edir. Romanın böyük hissəsi isə Seymur Baycanın doğulub böyüdüyü kənddə keçirtdiyi uşaqlıq və yeniyetməlik günlərindən danışır. Əsərin bu hissəsini bir qədər maraqlı edən yeganə şey həmin dövrün müharibə illərinə təsadüf etməsidir. Belə ki, özünü “üçüncü növ ölkənin ortabab yazıçısı” adlandıran şəxsin xatirələri şəxsən məndə bir oxucu kimi heç bir maraq oyatmır.
Yazıçı kitaba öz eşq macərlarını da əlavə etməyi unutmayıb. Yeri gəldi-gəlmədi qarşılaşdığı və yatdığı qadınları onların geyindiyi alt paltarlarının rənginə kimi detallı təsvir etməkdə məqsədi mənə tam aydın olmadı. Seymur bu qadınların adlarını əsərində heç bir problemsiz açıqlamasına baxmayaraq, öz kənd qonşularının anonimliyini qorumaq üçün onları adlarının baş hərfləri ilə - A., M., K. və s. göstərməsi isə təəccüb doğurur.
Əsərdə bəzi hadisələr doğrudan da maraqlı təsvir olunub. Lakin, kitabın böyük hissəsi heç bir dəyər daşımır və yazıçının bir yerdən başqa yerə getdiy vaxt harada kiminlə hansı kafedə oturması, nə yeyib-içməyi və neçə qaşıq bal udması kimi bağlantısız əhvalatlarla doludur. Adətən müəllif abzasları standart “Mən .... xatırladım” cümləsi ilə başlayır (Mən dayımı xatırladım, mən qapı qonşumuzu xatırladım, mən vağzalda keçirtdiyim günü xatırladım və s.) və xatırladığı şəxs, hadisə və yer haqqında əhəmiyyətsiz xatirələrini bölüşür.
Müəllifin Quqarkda keçirtdiyi təlim günləri və təlimlər haqqındakı fikirləri əsəri dəyərli edən yeganə məqamdır. Kitabın bu vacib hissəsində Seymur Baycan müharibə əsirləri məsələsinə toxunur və problemin çözülməsi üçün bu təlimlərin xidmətini məharətlə sual altına qoyur.
Çox təəssüf ki, yuxarıda təsvir etdiyim bağlantısızlıq, söz çoxluğu, oxucu üçün heç bir əhəmiyyət kəsb etməyən və oxucunu heç bir tərzdə maraqlandırmayan hadisələr bu romanın ciddiliyinə ağır zərbə vurur.
Əsərin ümumi məzmunu yoxdur. Müəllif öz xatirələrini kitabda xaotik şəkildə yerləşdirib. Əsərin adının Quqark olmasına baxmayaraq, bütün kitabın yalnız kiçik bir hissəsi yazıçının Quqarkda xatirələrindən bəhs edir. Romanın böyük hissəsi isə Seymur Baycanın doğulub böyüdüyü kənddə keçirtdiyi uşaqlıq və yeniyetməlik günlərindən danışır. Əsərin bu hissəsini bir qədər maraqlı edən yeganə şey həmin dövrün müharibə illərinə təsadüf etməsidir. Belə ki, özünü “üçüncü növ ölkənin ortabab yazıçısı” adlandıran şəxsin xatirələri şəxsən məndə bir oxucu kimi heç bir maraq oyatmır.
Yazıçı kitaba öz eşq macərlarını da əlavə etməyi unutmayıb. Yeri gəldi-gəlmədi qarşılaşdığı və yatdığı qadınları onların geyindiyi alt paltarlarının rənginə kimi detallı təsvir etməkdə məqsədi mənə tam aydın olmadı. Seymur bu qadınların adlarını əsərində heç bir problemsiz açıqlamasına baxmayaraq, öz kənd qonşularının anonimliyini qorumaq üçün onları adlarının baş hərfləri ilə - A., M., K. və s. göstərməsi isə təəccüb doğurur.
Əsərdə bəzi hadisələr doğrudan da maraqlı təsvir olunub. Lakin, kitabın böyük hissəsi heç bir dəyər daşımır və yazıçının bir yerdən başqa yerə getdiy vaxt harada kiminlə hansı kafedə oturması, nə yeyib-içməyi və neçə qaşıq bal udması kimi bağlantısız əhvalatlarla doludur. Adətən müəllif abzasları standart “Mən .... xatırladım” cümləsi ilə başlayır (Mən dayımı xatırladım, mən qapı qonşumuzu xatırladım, mən vağzalda keçirtdiyim günü xatırladım və s.) və xatırladığı şəxs, hadisə və yer haqqında əhəmiyyətsiz xatirələrini bölüşür.
Müəllifin Quqarkda keçirtdiyi təlim günləri və təlimlər haqqındakı fikirləri əsəri dəyərli edən yeganə məqamdır. Kitabın bu vacib hissəsində Seymur Baycan müharibə əsirləri məsələsinə toxunur və problemin çözülməsi üçün bu təlimlərin xidmətini məharətlə sual altına qoyur.
Çox təəssüf ki, yuxarıda təsvir etdiyim bağlantısızlıq, söz çoxluğu, oxucu üçün heç bir əhəmiyyət kəsb etməyən və oxucunu heç bir tərzdə maraqlandırmayan hadisələr bu romanın ciddiliyinə ağır zərbə vurur.
November 5, 2020
Jestem ogromną fanką kolekcji powieści i zbiorów opowiadań wydawanych przez KEW. Każda kolejna książka zachwyca mnie okładką i intryguje opisem i zapowiedzią tego, co znajdę w środku. I zawsze znajduję coś totalnie spoza mojej strefy komfortu, spoza literatury, po którą sama sięgam i spoza obszaru moich zainteresowań. I mimo to na każde kolejne spotkanie z literatury z Europy Wschodniej czekam z wytęsknieniem. Takiż to efekt KEWu.
"Gugark" to opowieść o wojnie. To nie jest opowieść o miłości, choć miłość się w niej pojawia. I to nie jest opowieść o Gugark, czyli mieście, w którym autor/narrator/bohater przebywał na obozie szkoleniowym i które - jak sam mówi - zmieniło jego życie. To opowieść o azersko-ormiańskim konflikcie etniczno-terytorialnym.
Seymur Baycan zapoznaje nas z jego rzeczywistością. Pokazuje, co się działo na ulicach (obraz gnijących uszu obcinanych Ormianom, które potem wisiały na szyjach żołnierzy chyba zostanie ze mną na długo), opisuje, z kim się widział i rozmawiał, co robił, itd. To bardzo szczegółowy zapis jego życia - dzieciństwa, dojrzewania, dorosłości. Zapis, który koncentruje się na nim samym (bez większych spektakularnych zdarzeń) na tle wojny. I mimo że ja bardzo lubię taką prozę skoncentrowaną na bohaterze to w "Gugark" brakowało mi punktu zaczepienia, który sprawiłby, że czułabym ciekawość tego, co dalej. Ani sam Seymur, ani jego opowieść nie wzbudziły we mnie zainteresowania. Choć muszę przyznać, że przez pierwsze 100 stron byłam zaintrygowana - do czasu, kiedy z czasu rzeczywistego, gdy Seymur przyjeżdża do Gugark i tam zauważa pewną dziewczynę cofnęliśmy się do dzieciństwa bohatera i tam już zostaliśmy. Potem Seymur już za bardzo zatrzymał się w przeszłości i swoich wspomnieniach. I to te wspomnienia stanowią znaczącą część tej książki. Listy, które składają się na ostatnie 25% książki również mnie nie porwały, ani też nie wprowadziły w melancholijny nastrój.
I powiem Wam, co mnie już początkowo zraziło do bohatera/narratora/autora. Byłam skonsternowana, gdy przeczytałam wypowiedź Seymura: "Nienawidzę kobiecych rad, wymądrzania. Jednym słowem, kobiety czytające Coelho są głupie". Pomyślałam sobie "Oj, Seymur, chyba się nie polubimy." I faktycznie, stosunek Seymura do kobiet nie końca trafiał w moje hmm hmm gusta.
Po przeczytaniu pierwszych kilkudziesięciu stron powiedziałam sobie w głowie "oo, to najbardziej przystępny KEW, jaki do tej pory czytałam". I faktycznie, językowo Baycan nie czaruje. Natomiast finalnie, to chyba właśnie ta przystępność mnie przytłoczyła do tego stopnia, że ostatnie kilkadziesiąt stron literalnie męczyłam. I zupełnie nie jest to przystępna lektura. Powiedziałabym nawet, że jest to lektura trudna i do mnie zupełnie nie przemówiła.
Mam wrażenie, że "Gugark" jest przesadzony. Za dużo kombinowania kompozycyjnego, za dużo chaosu, za dużo niepotrzebnych opisów i zdarzeń, przez co czytelnik nie do końca orientuje się, w jakim kierunku zmierza. Czy to opowieść o dorastaniu w czasie wojny? Czy to opis uczucia, jakie zrodziło się między Azerem a Ormianką, czego dowodem mają być obszerne, ale i też nudne listy zamieszczone na samym końcu książki? Czy to zapis codzienności na tle wojny? Nie chcę umniejszać wartości tej książki jako świadectwa codzienności w czasie czystek etnicznych w ówczesnym czasie. Należy natomiast uzbroić się w dużą cierpliwość i wyrozumiałość przed sięgnięciem po "Gugark".
"Gugark" to opowieść o wojnie. To nie jest opowieść o miłości, choć miłość się w niej pojawia. I to nie jest opowieść o Gugark, czyli mieście, w którym autor/narrator/bohater przebywał na obozie szkoleniowym i które - jak sam mówi - zmieniło jego życie. To opowieść o azersko-ormiańskim konflikcie etniczno-terytorialnym.
Seymur Baycan zapoznaje nas z jego rzeczywistością. Pokazuje, co się działo na ulicach (obraz gnijących uszu obcinanych Ormianom, które potem wisiały na szyjach żołnierzy chyba zostanie ze mną na długo), opisuje, z kim się widział i rozmawiał, co robił, itd. To bardzo szczegółowy zapis jego życia - dzieciństwa, dojrzewania, dorosłości. Zapis, który koncentruje się na nim samym (bez większych spektakularnych zdarzeń) na tle wojny. I mimo że ja bardzo lubię taką prozę skoncentrowaną na bohaterze to w "Gugark" brakowało mi punktu zaczepienia, który sprawiłby, że czułabym ciekawość tego, co dalej. Ani sam Seymur, ani jego opowieść nie wzbudziły we mnie zainteresowania. Choć muszę przyznać, że przez pierwsze 100 stron byłam zaintrygowana - do czasu, kiedy z czasu rzeczywistego, gdy Seymur przyjeżdża do Gugark i tam zauważa pewną dziewczynę cofnęliśmy się do dzieciństwa bohatera i tam już zostaliśmy. Potem Seymur już za bardzo zatrzymał się w przeszłości i swoich wspomnieniach. I to te wspomnienia stanowią znaczącą część tej książki. Listy, które składają się na ostatnie 25% książki również mnie nie porwały, ani też nie wprowadziły w melancholijny nastrój.
I powiem Wam, co mnie już początkowo zraziło do bohatera/narratora/autora. Byłam skonsternowana, gdy przeczytałam wypowiedź Seymura: "Nienawidzę kobiecych rad, wymądrzania. Jednym słowem, kobiety czytające Coelho są głupie". Pomyślałam sobie "Oj, Seymur, chyba się nie polubimy." I faktycznie, stosunek Seymura do kobiet nie końca trafiał w moje hmm hmm gusta.
Po przeczytaniu pierwszych kilkudziesięciu stron powiedziałam sobie w głowie "oo, to najbardziej przystępny KEW, jaki do tej pory czytałam". I faktycznie, językowo Baycan nie czaruje. Natomiast finalnie, to chyba właśnie ta przystępność mnie przytłoczyła do tego stopnia, że ostatnie kilkadziesiąt stron literalnie męczyłam. I zupełnie nie jest to przystępna lektura. Powiedziałabym nawet, że jest to lektura trudna i do mnie zupełnie nie przemówiła.
Mam wrażenie, że "Gugark" jest przesadzony. Za dużo kombinowania kompozycyjnego, za dużo chaosu, za dużo niepotrzebnych opisów i zdarzeń, przez co czytelnik nie do końca orientuje się, w jakim kierunku zmierza. Czy to opowieść o dorastaniu w czasie wojny? Czy to opis uczucia, jakie zrodziło się między Azerem a Ormianką, czego dowodem mają być obszerne, ale i też nudne listy zamieszczone na samym końcu książki? Czy to zapis codzienności na tle wojny? Nie chcę umniejszać wartości tej książki jako świadectwa codzienności w czasie czystek etnicznych w ówczesnym czasie. Należy natomiast uzbroić się w dużą cierpliwość i wyrozumiałość przed sięgnięciem po "Gugark".
August 10, 2016
"Quqark"ın özünü oxumazdan əvvəl kitab haqqında bir neçə məqalə oxumuş və ayrıca bir neçə insanın rəyini eşitmişdim. Səslənən fikirlərin əksəriyyəti tənqidi xarakter daşıyırdı. Kitabı oxuyub bitirdikdən sonra isə belə qənaətə gəldim ki, Seymur Baycanı tənqid etmək sadəcə olaraq dəbdədir. "Quqark"ı da oxuyan bir şəxs o kitabı mütləq tənqid etmək fikrinə düşür, yoxsa özünü zəmanənin trendindən geridə qalmış hiss edəcək.
Bu kitab haqqında bir neçə fikrim:
- Kitabın axıcılığı yaxşıdır, ən azı mənim üçün. Səhifələri necə ötüb keçdiyimin fərqinə varmırdım.
- Seymurun bu kitabda məhz Qarabağ mövzusunda ifadə etdiyi fikirlərin çoxunun ümumi bəşəri fikirlər olduğunu görəndə "Quqark"ın bir çox adamı qıcıqlandırmasının səbəbi məlum olur. O Qarabağ mövzusuna Azərbycançılıq baxımından deyil, insanlıq baxımından yanaşıb. Onun ünvanına səslənən tənqidi fikirlərin çoxluğunun da səbəbi, məncə, budur.
- Kitabda Seymurun bir fikrini başa düşə bilmədim. Yazıb ki, "Azadlıq meydanına bir milyon insan ermənilərin kəsdikləri ağaclara görə yığılıb". Bu fikir mənə çatmadı.
- Sanki daha dolğun obrazların yaradılması və hisslərin oxucuya daha canlı çatdırılması üçün Seymurun bir balaca ya istedadı, ya da yazıçılıq savadı çatmayıb. Beş deyil, dörd xal verməyimin səbəbi budur. Hadisələri daha təsiredici təsvir etmək olardı.
Ölkədə müəyyən qədər tanınmış bir rəssam tanıyıram, danışıq tərzi və hadisələri təsvir etmə tərzi mənə ləzzət eləyir. Adicə "dəhşətdir" sözünün arxasında dayanan məna qulaq asanı öz təsəvvürünü oyadıb işə salmağa məcbur edir. Seymurun dilində də həmin tərzi hiss edirdim. Kitabın şəxsən mənə ən çox həzz verən məqamı da yəqin elə bu bir növ ərk olmuşdur.
Bu kitab haqqında bir neçə fikrim:
- Kitabın axıcılığı yaxşıdır, ən azı mənim üçün. Səhifələri necə ötüb keçdiyimin fərqinə varmırdım.
- Seymurun bu kitabda məhz Qarabağ mövzusunda ifadə etdiyi fikirlərin çoxunun ümumi bəşəri fikirlər olduğunu görəndə "Quqark"ın bir çox adamı qıcıqlandırmasının səbəbi məlum olur. O Qarabağ mövzusuna Azərbycançılıq baxımından deyil, insanlıq baxımından yanaşıb. Onun ünvanına səslənən tənqidi fikirlərin çoxluğunun da səbəbi, məncə, budur.
- Kitabda Seymurun bir fikrini başa düşə bilmədim. Yazıb ki, "Azadlıq meydanına bir milyon insan ermənilərin kəsdikləri ağaclara görə yığılıb". Bu fikir mənə çatmadı.
- Sanki daha dolğun obrazların yaradılması və hisslərin oxucuya daha canlı çatdırılması üçün Seymurun bir balaca ya istedadı, ya da yazıçılıq savadı çatmayıb. Beş deyil, dörd xal verməyimin səbəbi budur. Hadisələri daha təsiredici təsvir etmək olardı.
Ölkədə müəyyən qədər tanınmış bir rəssam tanıyıram, danışıq tərzi və hadisələri təsvir etmə tərzi mənə ləzzət eləyir. Adicə "dəhşətdir" sözünün arxasında dayanan məna qulaq asanı öz təsəvvürünü oyadıb işə salmağa məcbur edir. Seymurun dilində də həmin tərzi hiss edirdim. Kitabın şəxsən mənə ən çox həzz verən məqamı da yəqin elə bu bir növ ərk olmuşdur.
Read
February 26, 2014Qarabağ haqda yazılmış ən ortabab əsər.
March 21, 2013
muellife olan fikrimi tamamile deyisdi bu kitab
March 1, 2025
“Quqark” romanı barədə daha əvvəl eşitsəm də, nədənsə heç vaxt oxumaq ağlıma gəlməmişdi. Keçən il bir yaxınımın tövsiyəsi ilə alıb uzun müddət sonra azərbaycanca kitab oxumaq istədiyim üçün Ankaraya gətirdim özümlə. Peşman deyiləm, açığı, amma, romanı oxuduğum üçün sevincək də deyiləm. Ümumiyyətlə, kitabla bağlı düşüncələrim elə kitabın özü qədər qarışıq və ziddiyyətlidir. Bu fikirlərimi daha strukturlu ifadə etmək üçün də əvvəl xoşuma gəlməyən hissələrdən və mənfi düşüncələrdən başlayıram.
İlk 50-60 səhifəni oxumaq mənə həqiqətən əzab verdi və hətta bir ara davam etməmək qərarına gəldim. Elə bil, qohum məclisində içib keflənmiş “dayday”ların dayanmadan cavanlıqlarından danışıb qurtarmaqlarını və məni rahat buraxmaqlarını gözləyirdim. Müəllifin davamlı olaraq qadınlara cürbəcür və kifayət qədər qəribə (“soyulmuş soyutma yumurtaya bənzəyən” kimi) sifətləri yaraşdırması, hər beş cümlədən üçünün səhər udulan bir qaşıq bal, araq, çaxır, kabab, sosiska yeyib-içmək, seks, qırmızı prezervativlər, müəllifin libidosunu göstərən ifadələr, hansısa qadının iri sinəsi, dar şalvarı və s. barəsində olması mənim üçün bezdirici və müəyyən qədər narahatedici idi.
Hələ bütün roman boyunca davam edən “qadın xarakteristikası” barəsindəki fikirlərin belə primitiv olmasını demirəm. Qadınların təbiətən qayğıkeş, sevgisini göstərən, kişisi üçün hər şeyi edəcək kəslər olması fikri xeyli əvvəl çürüdülən “essensialist” arqumentlərin eynisidir. Üstəlik, romanda qadınlar, demək olar ki, elə ikicə qrupa bölünüb, fərqli birini tapmaq mümkün deyil: müəllifin seksual arzularını proyeksiya edə bildiyi, bədənlərini təfərrüatlı formada təsvir etdiyi, əksərən azərbaycanlı olmayan gənc qadınlar və ana, xala, qonşu, tibb bacısı, aşbaz, bilet satıcısı kimi funksional rolları olan, əsasən azərbaycanlı və müəllifdə seksual istək oyatmayan qadınlar. Ortası yoxdur.
Son olaraq da, Anuş və müəllif arasındakı (elektron) məktubların olduğu hissə sözün əsl mənasında məni əsəbləşdirdi. Müəllifi qətiyyən tanımıram, Azlogos-da bir-iki yazısından başqa heç bir işini oxumamamışam. Amma, kiminsə özü barəsində bu qədər aşağı fikirdə olması, 30-35 yaşında olub ona eşqini elan edən birinə “ay qocalmışam”, “ay halım qalmayıb”, “ay zəifəm”, “ay balım qurtarıb öləcəyəm” cavabları verməyindən utandım. Başa düşürəm bu romandır, nə qədər avtobioqrafik olsa da, bədii əsərdir, hə, amma, yenə də müəllifə öz adından qələmə aldığı şeylər səbəbindən acığım tutdu.
Xoşuma gələn və az qala bir nəfəsə oxuduğum hissələr isə müəllifin rayonla bağlı xatirələri və müharibə illərinin təsvirləri idi. Həqiqətən, uğurlu bir iş ortaya çıxardığını düşünürəm bu hissələr ilə. Çörək dalınca gedib özünü “erməni ovu”nun ortasında tapması ilə bağlı xatirəsi hələ.
İnsanların əhvali-ruhiyyəsini, məişət mövzularının necə müharibədən təsirləndiyini, dəyişən mühiti oxumaq o illəri görməsəm belə, məni 90-cı illərin əvvəlinə apardı. Xaos və hərcmərclik barədə yazılanlar, insanların SSRİ-nin süqutunda sonra içində yaşamağa məcbur qaldığı qeyri-müəyyənlik təsvirləri çox xoşuma gəldi. Müəllifin yazdıqları həm ətrafımda danışılanları təsdiqlədi, həm də yeni baxış bucağı qazandırdı mənə.
Xüsusilə, romanın sonuna əlavə edilən “Fərqanə” povesti mənə təsir etdi. Narrativlərin, əfsanələrin, yalanların və nağılların necə formalaşdığını oxumaq, qonşu respublikalarla edilən müqayisələrin uğurlu olduğunu düşünürəm.
Xülasə, kitabı başqalarına oxumaq üçün tövsiyə edəcəyəm, amma, hər ehtimala mənfi hesab etdiyim məqamları da bildirərək. Ümid edirəm, irəlidə müasir Azərbaycan ədəbiyyatı oxuyanda daha az belə məqamlara rast gələcəyəm.
İlk 50-60 səhifəni oxumaq mənə həqiqətən əzab verdi və hətta bir ara davam etməmək qərarına gəldim. Elə bil, qohum məclisində içib keflənmiş “dayday”ların dayanmadan cavanlıqlarından danışıb qurtarmaqlarını və məni rahat buraxmaqlarını gözləyirdim. Müəllifin davamlı olaraq qadınlara cürbəcür və kifayət qədər qəribə (“soyulmuş soyutma yumurtaya bənzəyən” kimi) sifətləri yaraşdırması, hər beş cümlədən üçünün səhər udulan bir qaşıq bal, araq, çaxır, kabab, sosiska yeyib-içmək, seks, qırmızı prezervativlər, müəllifin libidosunu göstərən ifadələr, hansısa qadının iri sinəsi, dar şalvarı və s. barəsində olması mənim üçün bezdirici və müəyyən qədər narahatedici idi.
Hələ bütün roman boyunca davam edən “qadın xarakteristikası” barəsindəki fikirlərin belə primitiv olmasını demirəm. Qadınların təbiətən qayğıkeş, sevgisini göstərən, kişisi üçün hər şeyi edəcək kəslər olması fikri xeyli əvvəl çürüdülən “essensialist” arqumentlərin eynisidir. Üstəlik, romanda qadınlar, demək olar ki, elə ikicə qrupa bölünüb, fərqli birini tapmaq mümkün deyil: müəllifin seksual arzularını proyeksiya edə bildiyi, bədənlərini təfərrüatlı formada təsvir etdiyi, əksərən azərbaycanlı olmayan gənc qadınlar və ana, xala, qonşu, tibb bacısı, aşbaz, bilet satıcısı kimi funksional rolları olan, əsasən azərbaycanlı və müəllifdə seksual istək oyatmayan qadınlar. Ortası yoxdur.
Son olaraq da, Anuş və müəllif arasındakı (elektron) məktubların olduğu hissə sözün əsl mənasında məni əsəbləşdirdi. Müəllifi qətiyyən tanımıram, Azlogos-da bir-iki yazısından başqa heç bir işini oxumamamışam. Amma, kiminsə özü barəsində bu qədər aşağı fikirdə olması, 30-35 yaşında olub ona eşqini elan edən birinə “ay qocalmışam”, “ay halım qalmayıb”, “ay zəifəm”, “ay balım qurtarıb öləcəyəm” cavabları verməyindən utandım. Başa düşürəm bu romandır, nə qədər avtobioqrafik olsa da, bədii əsərdir, hə, amma, yenə də müəllifə öz adından qələmə aldığı şeylər səbəbindən acığım tutdu.
Xoşuma gələn və az qala bir nəfəsə oxuduğum hissələr isə müəllifin rayonla bağlı xatirələri və müharibə illərinin təsvirləri idi. Həqiqətən, uğurlu bir iş ortaya çıxardığını düşünürəm bu hissələr ilə. Çörək dalınca gedib özünü “erməni ovu”nun ortasında tapması ilə bağlı xatirəsi hələ.
İnsanların əhvali-ruhiyyəsini, məişət mövzularının necə müharibədən təsirləndiyini, dəyişən mühiti oxumaq o illəri görməsəm belə, məni 90-cı illərin əvvəlinə apardı. Xaos və hərcmərclik barədə yazılanlar, insanların SSRİ-nin süqutunda sonra içində yaşamağa məcbur qaldığı qeyri-müəyyənlik təsvirləri çox xoşuma gəldi. Müəllifin yazdıqları həm ətrafımda danışılanları təsdiqlədi, həm də yeni baxış bucağı qazandırdı mənə.
Xüsusilə, romanın sonuna əlavə edilən “Fərqanə” povesti mənə təsir etdi. Narrativlərin, əfsanələrin, yalanların və nağılların necə formalaşdığını oxumaq, qonşu respublikalarla edilən müqayisələrin uğurlu olduğunu düşünürəm.
Xülasə, kitabı başqalarına oxumaq üçün tövsiyə edəcəyəm, amma, hər ehtimala mənfi hesab etdiyim məqamları da bildirərək. Ümid edirəm, irəlidə müasir Azərbaycan ədəbiyyatı oxuyanda daha az belə məqamlara rast gələcəyəm.
Read
November 24, 2024Henry Miller təsirləndiyi hiss olunur,
kitab haqqında nə deyim bilmirəm əslində, sevdiyim tərəfləri oldu sevmədiyimdə, amma hekayələrdə qəribə bir doğmalıq hissi tapdım.
Bir Roman olaraq “Əli və Nino”nu xəfif xatırladırdı amma bunu total olaraq əsəs sujet xəttini nəzərdə tutub demirəm.
Bilmirəm, böyük ehtimal bir neçə il sonra yenidən oxuyub dəyərləndirərəm.
Oxumanızı amma tövsiyyə edirəm.
kitab haqqında nə deyim bilmirəm əslində, sevdiyim tərəfləri oldu sevmədiyimdə, amma hekayələrdə qəribə bir doğmalıq hissi tapdım.
Bir Roman olaraq “Əli və Nino”nu xəfif xatırladırdı amma bunu total olaraq əsəs sujet xəttini nəzərdə tutub demirəm.
Bilmirəm, böyük ehtimal bir neçə il sonra yenidən oxuyub dəyərləndirərəm.
Oxumanızı amma tövsiyyə edirəm.
October 14, 2023
sujet xətti olmadığı üçün hadisələr qarışıqdı, yarısından sonra insan əsərdən qopur, ümumən pis deyil.
April 4, 2024
Bussin
August 19, 2024
Axıcılığı yaxşıdı, əsasən, yazıçının gündəlik xatirələrindən ibarətdir.
November 21, 2023
Ümumilikdə Seymur Baycanın və xüsusən də bu əsərinin layiq olduğu dəyəri görmədiyi qənaətindəyəm. Sevərək oxumuşdum, sonunun məni çox qəribə hisslər keçirməyə vadar etdiyini xatırlayıram. Goodreads-də gəzərkən fərqinə vardım ki, kitaba qiymət vermişəm, amma rəy verməmişəm. 4.5 bal vermək olsa, onu verərdim.
Bütün oxuculara, xüsusən, yerli ədəbiyyata qiymət vermək istəyən, haradansa başlamaq istəyən oxuculara bu kitabı sevərək tövsiyə edərəm.
Bütün oxuculara, xüsusən, yerli ədəbiyyata qiymət vermək istəyən, haradansa başlamaq istəyən oxuculara bu kitabı sevərək tövsiyə edərəm.
shebo-x_va
October 21, 2015nece oxuyum?
Displaying 1 - 13 of 13 reviews