De diamant van Banjarmasin

by Arend van Dam, Anne Stalinski (Illustrator)

Op de bijrijdersstoel in de vrachtwagen van zijn vader vraagt Arend op een dag: ‘Pa, wie zijn wij eigenlijk? Waar komen we vandaan?’ In dit boek probeert de schrijver zestig jaar later antwoorden te vinden op die vragen. In acht verhalen schrijft hij zich door de geschiedenis van Nederland heen. Het zijn verhalen over helden, gelukszoekers, vertrekkers en nieuwkomers. In al die verhalen vragen de hoofdpersonen zich af: ‘Wie ben ik? Waar wil ik zijn? Ben ik welkom?’ Soms botst het en wordt de vraag gesteld: ‘Wie ben jij? Ik was hier eerst!’ Ja, wie was hier eigenlijk het eerst?

Genres: Nonfiction, History, Childrens, Adventure

96 pages, Paperback

First published September 1, 2020

Reviews

[Marleen · Rating 4 out of 5]

Een kinderboekenweekgeschenk met acht verhalen, is dat niet wat veel? De overgangen zijn soms wat kort en abrupt, maar Arend van Dams intentie om te laten zien hoeveel geschiedenis er om ons heen is en dat we allemaal nieuw zijn op onze plek op aarde, omdat al onze voorouders weleens zijn verhuisd, is duidelijk en prachtig uitgevoerd. Van Dam stipt persoonlijke momenten uit zijn leven aan om grote historische gebeurtenissen uit te leggen en leidt elk verhaal even kort in. Hij weet dat altijd zo fijn te doen dat je de hoeveelheid informatie die in zo'n klein boekje op je af komt voor lief neemt; als je het geschenk later nogmaals leest zullen er ongetwijfeld weer andere weetjes opvallen. En de schrijver schuwt de zwarte bladzijden uit ons verleden niet: slavernij, schattenhandel, oorlog, het wordt allemaal benoemd. Elk kind zal wel door een van de verhalen in het boek worden getriggerd om er meer over op te zoeken. En de zwart-wit illustraties van Anne Stalinski zijn er perfect passend bij; je waant je meteen in de tijd waar Arend het over heeft. Ja, misschien gaat het in het boekje soms iets teveel van de hak op de tak, maar ik kan niet anders dan concluderen dat Arend van Dams verhalen en schrijfstijl alles goedmaken!

[Mireille · Rating 4 out of 5]

‘De diamant van Banjarmasin’ is een reis door het verleden en tegelijkertijd het heden. De kaft biedt je direct de uitnodiging om voor jezelf de vraag te stellen ‘Wie ben jij?’ en indirect te onderzoeken waar je familie vandaan komt. Illustrator Anne Stalinski trekt je al direct mee op een beeldende tocht. Door het hele geschenk heen staan (historisch) passende en grappige tekeningen.

Acht verhalen waarin wordt gereisd en waarin mensen hun best doen een nieuw leven op te bouwen op een andere plaats. Dat gebeurt al decennia, eeuwen, zelfs millennia. Daarom begint Arend met zijn eigen jeugd en gaat daarna steeds een stapje terug in de tijd. De ene keer zit er weinig tijd tussen twee verhalen (bijvoorbeeld wanneer in hetzelfde jaar Mary Chilton uit Nederland vertrekt en Amalia er aankomt), de andere keer zit er een flinke stap tussen (van de riddertijd naar de prehistorie). Dat lijkt misschien soms abrupt, en die kritiek is al meermalen geuit, maar is dat enkel aan de auteur te wijten? Bedenk dat er in de redactierondes vóór de finale uitgave ook door anderen wordt geschrapt waar je zelfs als maker geen invloed op hebt. Ondanks de beperkte omvang (die helaas vast staat), is er toch een geschiedenis van formaat neergezet.

Voor iedere lezer, jong en oud, wordt met dit boekje duidelijk dat geschiedenis overal is; in elke plaats en ieder persoon. Daaraan verwant is familie: door je voorouders woon je in een bepaalde regio, je ouders kunnen besluiten de oceaan over te varen om nieuwe horizonten te ontdekken. In zekere zin schuilt in iedereen een nieuwkomer. Waar voel jij je thuis?

‘De diamant van Banjarmasin’ laat ook blijken hoe leuk geschiedenis is: zomaar stuit je op een woord of verhaal waarvan je meer moet weten. Notitieblokjes zijn dus onmisbaar in je tas! (wie heeft er net als ik meerdere?) Juist door meerdere onderwerpen aan te stippen, had ik me als kind geen leuker kbw-geschenk kunnen wensen.

Wie trouwens goed oplet, vindt in een van de verhalen een verwijzing naar het Kinderboekenweek-Prentenboek 'Tweeling!'.

[Odette · Rating 2 out of 5]

Ik vind de voorleesverhalen van Arend van Dam erg fijn. Ik keek dus ook erg uit naar dit Kinderboekenweekgeschenk. Maar ik vind het jammer dat hij er een verhalenbundel van heeft gemaakt, dat maakt het allemaal namelijk wel heel erg kort. Zo is er bijvoorbeeld geen tijd en ruimte om personages wat uit te werken. Ik mis ook wat samenhang in de bundel. En het idee van dat iedereen ergens thuis hoort komt ook niet zo mooi uit de verf als dat ik had verwacht.

[Henriet · Rating 1 out of 5]

Ik vond het interessante verhaaltjes, maar ze waren wel erg kort, waardoor er weinig diepgang en aansluiting was tussen de verhaaltjes. Daarbij verwachtte ik een kinderboek, maar dit lijkt mij niet een boek wat voor kinderen erg leuk/interessant is.

Ik vond het zelf erg leuk om onderwerpen van de geschiedenis terug te zien. Maar als kind ben je hier natuurlijk nog niet zo van op de hoogte en de verhalen waren te kort om daadwerkelijk uitleg te geven over deze gebeurtenissen uit de geschiedenis.

Kortom, ik vond het niet geweldig, maar het boekje las wel lekker weg.

[Mlie · Rating 2 out of 5]

Tussen 'it was okay' en 'i liked it', tussen de 2 en 3 sterren dus: 6,5/10

Goed idee om met korte verhalen uit verschillende periodes, te laten zien dat we zelf midden in de geschiedenis staan. Ook de illustraties vond ik tof. De verhalen vond ik heel wisselend. Het eerste verhaal over zijn eigen leven vond ik chaotisch, met allerlei termen die kinderen niet kennen (ze komen later wel terug, maar ik denk dat het te verwarrend is voor jonge lezers) en eigenlijk geen spanningsboog. Het tweede verhaal over Anton de Kom pakte daar nog iets van mee, maar ik vond het wel mooi dat er een verhaal over hem in stond. Goed dat hij verhalen uit de tijd van de kolonisatie meepakt! Zijn heel hard nodig!
En toepasselijk dat vandaag het nieuws én het verhaal over de diamant uit de titel elkaar raken: Koloniale roofkunst onvoorwaardelijk teruggeven.
Ook het verhaal over Amalia (de naamgever van onze Amalia) en de Kop van Jut vond ik interessant.
De laatste twee verhalen vond ik minder boeiend. Vooral het laatste verhaal over de oertijd vond ik heel saai, droog opgeschreven. Ik kon me er gewoon niet goed op concentreren.
Het motto van het boek was mooi, maar kwam niet heel erg terug in de verhalen.

Kortom: een boek met potentie en een paar leuke geschiedenisfeitjes/ nodige verhalen, maar ook een beetje los zand.

[Stéphanie Kok · Rating 3 out of 5]

Ik kreeg dit Kinderboekenweek geschenk in de boekhandel! Acht korte verhalen waarin verschillende periodes in de geschiedenis naar voren komen. Ik vond het leuke verhaaltjes al miste ik de overgang van de ene naar de andere een beetje. Wel komen ze allemaal tot dezelfde kern: geschiedenis is in alles en iedereen en de mensen die we nu zijn komen allemaal van dezelfde mensen van vroeger. Vooral die boodschap en de vraag Waar komen we vandaan vond ik dan ook erg mooi. Het boek leest lekker snel en makkelijk en ik geef het 3 sterren

[Thijs Werkman · Rating 3 out of 5]

Ik twijfel tussen 2 en 3 sterren het concept dat het meerdere verhalen zijn uit de geschiedenis die gekoppeld kunnen worden aan wie jij bent en waar we vandaan komen.

Sommige verhalen waren interessant en leuk om te lezen. Bij veel verhalen mistte ik details het had iets langer en informatiever gemogen de leukste verhalen vond ik dan ook de verhalen met de wetenswaardigheden zoals, ‘de kop van jut’.

[Chardonay Willard · Rating 2 out of 5]

Dit boekje was echt niets voor mij. De schrijfwijze was wel echt makkelijk en het las super vlot, maar het pakten mij niet echt. Het zijn trouwens meerdere verhaaltjes. De illustraties zijn wel grappig.

[Nadine · Rating 3 out of 5]

Mooi concept: 8 verhalen over een compleet ander stukje geschiedenis. Daarbij duidelijke focus op het aan bod laten komen van diverse volkeren ipv alleen Nederland. Ik denk goede manier om kinderen enthousiast te krijgen over geschiedenis en tegelijk te leren over etnische diversiteit en verschillen in geschiedenis van culturen, terwijl het tegelijk ook onze eigen geschiedenis is. Ik vond de verhaaltjes alleen vaak telkens net te kort, met te weinig clou.

[Pangloss · Rating 3 out of 5]

3.5/5

[Tommy Verhaegen · Rating 3 out of 5]

Het eerste wat opvalt is dat de auteurs er bij dit Nederlandse boek voor de Kinderboekenweek angstvallig voor waken dat ze toch maar niet als niet woke genoeg zouden aangemerkt worden.
Waarschijnlijk zouden ze dan inderdaad naast deze uitgave gepakt hebben...
8 reisverhalen, breed opgevat, over ontmoetingen en verplaatsingen die zich op verschillende momenten in de tijd en in een andere context afspelen. Telkens met bijhorende illustraties.
De tekst is simpel (terecht gezien het doelpubliek) maar niet altijd even goed en makkelijk leesbaar. De auteur heeft gepoogd om er variatie in aan te brengen en dat betekent dat er af en toe een handschrift lettertype wordt gebruikt. Niet echt storend. De echt handgeschreven letters in de tekstballonnen bij de tekeningen zijn nog iets minder makkelijk te lezen maar vormen op zich ook niet echt een probleem. Niet vergeten dat het doelpubliek gevormd wordt door striplezers.
De verhaaltjes op zich vormen een potpourri van trivia onder andere de oorsprong van "De kop van Jut". Altijd leuk als je met je supeerieure kennis kan pronken, natuurlijk.
Het boekje telt net geen 100 pagina's en bevat 8 relatief korte verhaaltjes in een variatie van stijlen geschreven. Dat maakt het vlot leesbaar.
Het feit dat het om korte stukjes gaat belet wel dat er veel blijft hangen, de lezer krijgt de tijd niet om zich echt in te leven of mee te leven met de personages.
Dus een beetje cherry-picking en de rest snel vergeten wanneer aan het volgende boek wordt begonnen.

[Mehsi · Rating 5 out of 5]

Een leuk boek en ben blij dat dit het geschenk voor de kinderboekenweek is! De verhalen lijken een beetje random, maar de stukjes tussen de verhalen in naaien het allemaal netjes bijelkaar en geven ook nog eens wat extra informatie over de karakters en de gebeurtenissen. En ik vond het leuk dat we van het nu (wel tig jaar geleden) naar heel vroeger gaan. We lezen over Jut, over een meisje van een stam in de oertijd, over een mooie diamant, over racisme en slavernij, over oorlog en over domme acties. Het was allemaal erg interessant geschreven en ik vind dat Arend van Dam een goede schrijfstijl heeft die je in het verhaal trekt.
En ik moet ook zeker niet de leuke illustraties vergeten die het boek heeft.

[Sander · Rating 4 out of 5]

Het boek bestaat uit kleine verhalen die laten zien dat de geschiedenis in Nederland overal om ons heen is. Daarbij wordt zowel de positieve als de negatieve kanten van de Nederlandse geschiedenis belicht.

De verhalen zijn iedere keer ongeveer 10 bladzijden waardoor ze fijn zijn om voor te lezen. Ook zijn de bladzijden voorzien van prachtige illustraties die bij de verhalen en het boek passen. Echter, ik mis de samenhang van veel verhalen en ontwikkeling van de personages. Ook zijn de verhalen vaak abrupt afgelopen. Dan wordt de achtergrondinformatie aan de lezer verteld door middel van een kort stukje tekst.

Ik ben erg tevreden over het boek. De verhalen hadden alleen iets langer gemogen.

[Kirsten Paoline König · Rating 3 out of 5]

Las jij 'De Diamant van Banjarmasin' al? Dit boekenweekgeschenk voor de Kinderboekenweek 2020 schreef Arend van Dam als 'een kleine optocht door een geschiedenis van komen en gaan'. Een optocht die er extra feestelijk uitziet met de illustraties van Anne Stalinski.

Het boekje is als kleinood een bonte verzameling 'oh ja, echt?' momenten - van de kop van Jut (wat een brutale moordenaar!) tot de neus van Amalia en de mazelen van de pelgrims. Met als mooie conclusie dat we eigenlijk allemaal familie van elkaar zijn - Arend's verhaal is ons verhaal: 'Jij en ik, eigenlijk zijn we allemaal nieuw hier'.

[Belgian Book Nerd · Rating 3 out of 5]

2.5 🌟
Dit is een verhaal dat bestaat uit verschillende kortverhalen.
De verhalen gaan op chronologische wijze door de geschiedenis waarbij het heden het eerste verhaal is t.e.m. de prehistorie.

Het geschiedenis aspect van het verhaal vond ik op zich geweldig en de verhalen op zich waren leuk maar zo kort en van het één in het ander wat het zeer verwarrend maakte, maar bovenal trok het je uit het verhaal.

Het geschiedenis gedeelte is het top punt van het boek en daar stopte het jammer genoeg ook.

[Nikki · Rating 4 out of 5]

Het is een mooi kinderboek, die een goede uitleg geeft over kleine verhaaltjes uit de geschiedenis. Soms zijn de overgangen moeilijk om in te gaan omdat het zo plots is. De illustraties zijn dan ook hele tof om het verhaaltje in te beelden. Persoonlijk zou ik het boek ook laten lezen door iema D die interesse heeft in de geschiedenis en bijvoorbeeld niet goed kan lezen.

Als Belg zijn sommige Nederlandse woorden wel een beetje onduidelijk, maar dat viel al bij al wel mee.

[Bianca1977 · Rating 3 out of 5]

Ik vond het idee van dit boekje erg leuk, maar in de praktijk werkte het voor mij toch niet helemaal. Alle verhalen waren net even iets te kort om te blijven hangen, het was te hap-snap. Vooral de verhalen van Amalia en Mary Chilton vond ik erg leuk, daar had ik graag wat langer over doorgelezen! Volgende keer toch maar gewoon kiezen voor een verhaal?

[Nena Heesakkers · Rating 2 out of 5]

Prima om te lezen als (gratis) Kinderboekenweekgeschenk. Mooi hoe er diverse verhalen uit de geschiedenis zijn opgenomen.
Verder sprak het mij niet zozeer aan dat het me ergens heeft toe gezet.
Ik moet eerlijk bekennen dat het formaat vooral ook fijn was om in mijn backpack mee te nemen. Nu mag het boek zijn eigen lezen gaan leiden in Panama, waar ik het achter liet.

[Carolien · Rating 3 out of 5]

Het was een leuk kort boekje, in een dag uitgelezen! De samenhang van de losse verhalen was soms moeilijk te begrijpen, maar door de korte stukjes van de schrijver tussendoor was het beter te begrijpen.
De korte verhalen waren erg interessant en leuk geschreven

[Sarah · Rating 4 out of 5]

Moet beschaamd bekennen dat ik veel dingen niet (meer) wist. Leuk geschenk, al was het soms wat moraliserend. Dat stoorde overigens niet. Eigenlijk zou alle non-fictie voor kinderen moeten worden geschreven, het wordt er heel wat vrolijker op.

[Renee van Eijk · Rating 3 out of 5]

Leuke korte verhalen over de Nederlandse geschiedenis. Dit was het Kinderboekenweek geschenk van dit jaar. Denk dat het een leuk boekje is om voor te lezen in de midden bovenbouw en zo de interesse ook te wekken bij kinderen voor bepaalde gebeurtenissen of momenten in de tijd.

[lethe · Rating 2 out of 5]

Gelezen in de trein. Acht verhaaltjes met aardige weetjes over diverse perioden uit de geschiedenis, maar wel erg kort en oppervlakkig.
Ik was blij met het eerbetoon aan Anton de Kom en ik vond het leuk om te lezen hoe de kop van Jut aan zijn naam is gekomen.

[Angelique · Rating 4 out of 5]

Mooi zoals hij vanuit veel verschillende mensen de geschiedenis vertelt. Op reis in het boek met bijzondere verhalen.

[Will · Rating 3 out of 5]

‘De tijd kan maar één ding: vooruitgaan. Hoe meer tijd er verstrijkt, hoe meer geschiedenis je cadeau krijgt.’

[Mirjam Celie · Rating 5 out of 5]

Leuk geschreven en geïllustreerd. Niet pretentieus en ook geen product van de huidige ‘policor’ tijd... gewoon mooie verhalen, goed verteld in een prachtige volgorde.

[Nena Veenstra]

Ik lees normaal gesproken geen kinderboeken, dus ik kan geen zinvolle rating geven. Wel vond ik dit een leuk boekje, waardevol voor kinderen om te lezen, met name het verhaaltje over Anton de Kom.

[Daphne · Rating 4 out of 5]

Wat een leuk kinderboekenweekgeschenk! De illustraties maken het helemaal af. Perfect voor een regenachtige herfstdag.

[Inge Hulsker · Rating 3 out of 5]

Aardige kleine verhalen over mensen in verschillende tijden in de nederlandse geschiedenis.

[Katie · Rating 3 out of 5]

3,5/5⭐️
It was a nice easy book of short stories that had to do with history. I liked it.

[Rebecca · Rating 4 out of 5]

Leuk