What do you think?
Rate this book
De ontdekking van Urk
Wat gebeurt er als een Vlaming zich in het meest besloten en orthodoxe vissersdorp van de Nederlandse Biblebelt vestigt?
Op amper twee uur rijden van Vlaanderen ligt een Nederlands dorp dat uit de tijd gevallen lijkt: geen Nederlander, laat staan een Belg, begrijpt wat de mensen daar drijft. Urk, een voormalig eiland in de Zuiderzee (nu onderdeel van Flevoland aan het IJsselmeer), in het noorden van Nederland, is een schijnbaar gesloten en wantrouwige gemeenschap, die voornamelijk leeft van de vis en zich vastklampt aan de Bijbel. Of bedriegt de schijn?
Journalist en schrijver Matthias M.R. Declercq gaat in 2019 een half jaar op Urk wonen, in het hart van het dorp. Hij gaat mee vissen, bidden en drinken. Stap voor stap openbaart de werkelijkheid van Urk zich. Declercq ziet een minzaam en godvrezend volk, maar ontdekt ook steeds meer een schimmige wereld, met jeugdige baldadigheid, wanhoop, visfraude en drugs. Niets blijkt wat het lijkt.
Op amper twee uur rijden van Vlaanderen ligt een Nederlands dorp dat uit de tijd gevallen lijkt: geen Nederlander, laat staan een Belg, begrijpt wat de mensen daar drijft. Urk, een voormalig eiland in de Zuiderzee (nu onderdeel van Flevoland aan het IJsselmeer), in het noorden van Nederland, is een schijnbaar gesloten en wantrouwige gemeenschap, die voornamelijk leeft van de vis en zich vastklampt aan de Bijbel. Of bedriegt de schijn?
Journalist en schrijver Matthias M.R. Declercq gaat in 2019 een half jaar op Urk wonen, in het hart van het dorp. Hij gaat mee vissen, bidden en drinken. Stap voor stap openbaart de werkelijkheid van Urk zich. Declercq ziet een minzaam en godvrezend volk, maar ontdekt ook steeds meer een schimmige wereld, met jeugdige baldadigheid, wanhoop, visfraude en drugs. Niets blijkt wat het lijkt.
326 pages, Paperback
First published October 9, 2020
109 people are currently reading
1792 people want to read
Ratings & Reviews
Friends & Following
Create a free account to discover what your friends think of this book!
Community Reviews
Displaying 1 - 30 of 325 reviews
November 22, 2020
Na het lezen van het boek heb ik even moeten wachten voor ik er iets over kon schrijven. Misschien komt het door mijn eigen Urker afkomst, waardoor het boek ontzettend confronterend is. Laat ik vooropstellen dat Matthias ontzettend mooi werk geleverd in dit portret van het Asterix & Obelix-dorpje aan het IJsselmeer.
Naar mijn mening is de grootste verdienste van Matthias dat hij een samenleving ontleedt en de systematiek, waarnaar de micro-samenleving handelt, in kaart brengt. Matthias vestigde zich voor een half jaar op het voormalige eiland en kwam zo met alle lagen van de bevolking in aanraking. Hij beschrijft de plaatselijke jongerenproblematiek, de ongenadige sociale controle en de gevolgen van de macht van de kerken, maar ook persoonlijke verhalen als misbruik en familiedrama's met een meedogenloze, maar toch respectvolle pen.
Veel ontdekkingen zaten er voor mij in dit boek niet bij, maar dat dit boek de lezer Urk doet ontdekken staat buiten kijf. Urk wordt opgevoerd als een plaats waar iedere Nederlander of Vlaming zich aan kan spiegelen en vertelt ons iets over hoe een samenleving werkt, de kloof tussen stad en platteland, het calvinistisch christendom in al haar verschijningen en hoe een klein dorp uit kon groeien tot een Nederlandse mediamascotte: net als bijvoorbeeld Volendam of de Schilderswijk.
Ik kom later eens terug met een meer uitgebreide recensie. Voor nu: lezen!
Naar mijn mening is de grootste verdienste van Matthias dat hij een samenleving ontleedt en de systematiek, waarnaar de micro-samenleving handelt, in kaart brengt. Matthias vestigde zich voor een half jaar op het voormalige eiland en kwam zo met alle lagen van de bevolking in aanraking. Hij beschrijft de plaatselijke jongerenproblematiek, de ongenadige sociale controle en de gevolgen van de macht van de kerken, maar ook persoonlijke verhalen als misbruik en familiedrama's met een meedogenloze, maar toch respectvolle pen.
Veel ontdekkingen zaten er voor mij in dit boek niet bij, maar dat dit boek de lezer Urk doet ontdekken staat buiten kijf. Urk wordt opgevoerd als een plaats waar iedere Nederlander of Vlaming zich aan kan spiegelen en vertelt ons iets over hoe een samenleving werkt, de kloof tussen stad en platteland, het calvinistisch christendom in al haar verschijningen en hoe een klein dorp uit kon groeien tot een Nederlandse mediamascotte: net als bijvoorbeeld Volendam of de Schilderswijk.
Ik kom later eens terug met een meer uitgebreide recensie. Voor nu: lezen!
January 7, 2023
'De ontdekking van Urk' fileert haarfijn dit zeer religieuze vissersdorp dat tot de verbeelding spreekt omdat je, als buitenstaander, de indruk hebt dat dit dorp, dat al lang geen eiland meer is, toch een eiland is gebleven. Ik was, als buitenstaander, die hooguit vindt dat de Urkers 'vreemde' mensen zijn met extreem orthodoxe protestantse leefregels, geïntrigeerd door dit dorp. Voor mij had het iets exotisch. En dan lees je dit verslag en stel je vast dat Urk eigenlijk de wereld in het klein is. Dat beeld bouwt Matthias M.R. Declercq heel knap, stap voor stap en minutieus op.
De auteur heeft zich werkelijk in alle aspecten van dit dorp ondergedompeld en heeft gepoogd haar kern bloot te leggen. Ik vind dat hij daar wonderwel in geslaagd is.
Op geen enkel moment in het boek beoordeelt hij de Urkers - hij probeert heel oprecht hun identiteit te vatten. Dat maakt het boek zeer lezenswaard.
'De ontdekking van Urk' deed me op het einde zeker ook denken aan 'Dit is mijn hof' van Chris De Stoop. Ook in dat boek wordt blootgelegd hoe een eeuwenoude gemeenschap moet wijken voor globalisatie én voor het milieu.
Jammer genoeg vond ik bepaalde stukken in 'De ontdekking van Urk' te breed uitgesponnen, te gedetailleerd. De auteur herhaalt zichzelf, soms vond ik de opbouw ongestructureerd en sprong de schrijver, naar mijn gevoel, te veel van de hak op de tak. En ik miste de stemmen van vrouwen en meisjes in de verhalen. De vraag is of dit komt omdat Declercq geen toegang had tot de vrouwen of omdat hij daar zelf niet direct bij heeft stilgestaan in zijn ontdekkingstocht van Urk.
Maar toch vind ik 'De ontdekking van Urk' een heel knap voorbeeld van hoe journalistiek moet zijn, hoe je enkel écht verslag kunt doen van iets als je hiervoor je tijd neemt, als je geduld hebt om de situatie ten volle te onderzoeken.
De auteur heeft zich werkelijk in alle aspecten van dit dorp ondergedompeld en heeft gepoogd haar kern bloot te leggen. Ik vind dat hij daar wonderwel in geslaagd is.
Op geen enkel moment in het boek beoordeelt hij de Urkers - hij probeert heel oprecht hun identiteit te vatten. Dat maakt het boek zeer lezenswaard.
'De ontdekking van Urk' deed me op het einde zeker ook denken aan 'Dit is mijn hof' van Chris De Stoop. Ook in dat boek wordt blootgelegd hoe een eeuwenoude gemeenschap moet wijken voor globalisatie én voor het milieu.
Jammer genoeg vond ik bepaalde stukken in 'De ontdekking van Urk' te breed uitgesponnen, te gedetailleerd. De auteur herhaalt zichzelf, soms vond ik de opbouw ongestructureerd en sprong de schrijver, naar mijn gevoel, te veel van de hak op de tak. En ik miste de stemmen van vrouwen en meisjes in de verhalen. De vraag is of dit komt omdat Declercq geen toegang had tot de vrouwen of omdat hij daar zelf niet direct bij heeft stilgestaan in zijn ontdekkingstocht van Urk.
Maar toch vind ik 'De ontdekking van Urk' een heel knap voorbeeld van hoe journalistiek moet zijn, hoe je enkel écht verslag kunt doen van iets als je hiervoor je tijd neemt, als je geduld hebt om de situatie ten volle te onderzoeken.
June 25, 2022
"The discovery of Urk", Urk being a former island in the Dutch "Southsea", since the 1930's attached to land through the famous Dutch 'land reclamation' program. It's still a nucleus of fundamentalistic protestant faith, but this journalistic work uncovers there's more going on under the surface. Only available in Dutch, so Dutch review below.
Dit is zonder twijfel een doorwrocht journalistiek werkstuk waarin je een zo goed als volledig beeld krijgt van de eigen aard en het functioneren van een bijzondere leefgemeenschap die zich hardnekkig lijkt te blijven weren tegen de komst van de moderniteit. Dat is tenminste het vertrekpunt van Declercq: Urk, het vroegere eiland in de Zuiderzee, werd in de jaren 1930 via inpoldering aan het land geklonken, maar heeft met veel strijd toch zijn eigen, vooral door (ultra-protestantse) godsdienst getekende karakteristieken behouden.
De auteur heeft zijn verhaal erg didactisch en tot op zekere hoogte zelfs spannend opgebouwd, beginnend met de romantiserende aankomst per boot, de kennismaking van de ‘malle Belg’ met alle eigenaardigheden van de oude kern van het dorp, en in de tweede helft van het boek geleidelijk de ontmaskering van de schaduwkanten ervan. (spoiler alert) Blijkt uiteindelijk dat Urk toch min of meer de moderniteit heeft binnengehaald en er zelfs op een heel slimme manier dik aan verdient, met alle uitwassen vandien.
Het wordt nergens expliciet gezegd, maar op het eind heb je de indruk dat Declercq naar Urk kijkt met een heel klassieke bovenbouw-onderbouw-bril, waarbij de religieuze façade maar een misleidend uithangbord is die de gigantische visindustrie die Urk op zijn kleine grondgebied heeft afschermt. Zo’n benadering houdt tot op zekere hoogte steek, maar reduceert de “kern van Urk” toch maar tot een heel simplistisch schema. Ik heb zeker genoten van de vlotte pen van deze journalist en van de grondige schets die hij presenteert, al verdrinkt hij de vis (pun intended) naar mijn smaak iets te veel in een opeenstapeling van feitjes, en doet zijn verhaal me uiteindelijk toch net iets te geconstrueerd aan.
Dit is zonder twijfel een doorwrocht journalistiek werkstuk waarin je een zo goed als volledig beeld krijgt van de eigen aard en het functioneren van een bijzondere leefgemeenschap die zich hardnekkig lijkt te blijven weren tegen de komst van de moderniteit. Dat is tenminste het vertrekpunt van Declercq: Urk, het vroegere eiland in de Zuiderzee, werd in de jaren 1930 via inpoldering aan het land geklonken, maar heeft met veel strijd toch zijn eigen, vooral door (ultra-protestantse) godsdienst getekende karakteristieken behouden.
De auteur heeft zijn verhaal erg didactisch en tot op zekere hoogte zelfs spannend opgebouwd, beginnend met de romantiserende aankomst per boot, de kennismaking van de ‘malle Belg’ met alle eigenaardigheden van de oude kern van het dorp, en in de tweede helft van het boek geleidelijk de ontmaskering van de schaduwkanten ervan. (spoiler alert) Blijkt uiteindelijk dat Urk toch min of meer de moderniteit heeft binnengehaald en er zelfs op een heel slimme manier dik aan verdient, met alle uitwassen vandien.
Het wordt nergens expliciet gezegd, maar op het eind heb je de indruk dat Declercq naar Urk kijkt met een heel klassieke bovenbouw-onderbouw-bril, waarbij de religieuze façade maar een misleidend uithangbord is die de gigantische visindustrie die Urk op zijn kleine grondgebied heeft afschermt. Zo’n benadering houdt tot op zekere hoogte steek, maar reduceert de “kern van Urk” toch maar tot een heel simplistisch schema. Ik heb zeker genoten van de vlotte pen van deze journalist en van de grondige schets die hij presenteert, al verdrinkt hij de vis (pun intended) naar mijn smaak iets te veel in een opeenstapeling van feitjes, en doet zijn verhaal me uiteindelijk toch net iets te geconstrueerd aan.
January 27, 2021
Halverwege valt het boek een beetje in herhaling en zakte mijn aandacht even weg - maar het laatste deel is weer boeiender. Je krijgt een gelaagd en breed beeld van Urk, dat wel degelijk uniek is maar niet enkel op de manier dat je zou denken.
Wat prominenter had mogen zijn, voor mij, zijn de stemmen van de vrouwen en de meisjes. Er wordt uitvoerig gesproken over mannen die gaan vissen, over zakenmannen en drugsdealers en vechtersbazen en over jonge gastjes op brommers maar welke opportuniteiten en risico's zijn er voor de meisjes in deze microcosmos? Gaan ze naar een aparte school? Zijn er veel die hogere studies doen? Werken ze doorgaans buitenshuis of niet? Daalt het geboortecijfer en hoe komt dat? Zijn zij mee de motor achter mogelijke veranderingen of net een conservatieve kracht?
Wat prominenter had mogen zijn, voor mij, zijn de stemmen van de vrouwen en de meisjes. Er wordt uitvoerig gesproken over mannen die gaan vissen, over zakenmannen en drugsdealers en vechtersbazen en over jonge gastjes op brommers maar welke opportuniteiten en risico's zijn er voor de meisjes in deze microcosmos? Gaan ze naar een aparte school? Zijn er veel die hogere studies doen? Werken ze doorgaans buitenshuis of niet? Daalt het geboortecijfer en hoe komt dat? Zijn zij mee de motor achter mogelijke veranderingen of net een conservatieve kracht?
March 18, 2024
Als ‘de Belg’ wordt Declercq constant herkend en aangesproken als hij eenmaal op Urk is gaan wonen. Warm en tegelijkertijd beklemmend: hij beschrijft het treffend. De auteur heeft zich ingegraven en komt glorieus boven met een gelaagd verhaal over een gemeenschap vol tegenstellingen. Van zware kerken tot zwaar vuurwerk. Duur betaalde vis en goedkope sterke drank. En altijd de sociale banden, soms knellend, soms ondersteunend.
Hoewel ik nog nooit op Urk ben geweest, voelt het nu alsof ik er al wel heb rondgelopen.
Hoewel ik nog nooit op Urk ben geweest, voelt het nu alsof ik er al wel heb rondgelopen.
November 16, 2020
De Belgische journalist Matthias M.R. Declercq debuteerde in 2016 met het fantastische De Val, een boek over wielrennen, dat mij – nochtans totaal geen wielerfan – enorm wist te boeien. Zijn tweede boek gaat over Urk.
Urk is een voormalig visserseiland, nu een dorp dat wat verloren ligt aan de opgespoten oevers van het Ijselmeer. Het is oerconservatief en extreem gelovig, een relict uit vervlogen tijden. De rest van Nederland kijkt erop neer in een mengeling van nostalgie, huiver en spot.
Matthias Declercq was enkele jaren geleden als jonge reporter op Urk om verslag uit te brengen over een moordzaak, maar bleef op zijn honger zitten wat het dorp zelf betreft. Daarom begon hij zich in de geschiedenis van het dorp te verdiepen en ging er zelfs een tijdje op logement. Geleidelijk aan won hij het (gedeeltelijke) vertrouwen van de inwoners.
De neerslag daarvan vind je in De ontdekking van Urk, Declercqs tweede boek. De Gentse reporter schrijft een genuanceerd verhaal. Urk is geen freakshow. Het dorp heeft meer gemeen met de rest van Nederland (en van de wereld) dan op het eerste zicht lijkt. Dat pleit voor Declercq.
Anderzijds blijft het een erg fascinerende en aparte plek, natuurlijk. Declercq vergelijkt zijn ervaringen op Urk met Russische poppetjes. Je weet wel: als je zo’n popje opendoet, dan zit er een ander in verscholen, en dat telkens weer…tot…tot…tja, wat zit er eigenlijk in het middelste poppetje?
De ontdekking van Urk is fascinerende lectuur, vaak verrassend, altijd vlot geschreven. Aanrader!
foto: Urk, Hart van Nederland
Urk is een voormalig visserseiland, nu een dorp dat wat verloren ligt aan de opgespoten oevers van het Ijselmeer. Het is oerconservatief en extreem gelovig, een relict uit vervlogen tijden. De rest van Nederland kijkt erop neer in een mengeling van nostalgie, huiver en spot.
Matthias Declercq was enkele jaren geleden als jonge reporter op Urk om verslag uit te brengen over een moordzaak, maar bleef op zijn honger zitten wat het dorp zelf betreft. Daarom begon hij zich in de geschiedenis van het dorp te verdiepen en ging er zelfs een tijdje op logement. Geleidelijk aan won hij het (gedeeltelijke) vertrouwen van de inwoners.
De neerslag daarvan vind je in De ontdekking van Urk, Declercqs tweede boek. De Gentse reporter schrijft een genuanceerd verhaal. Urk is geen freakshow. Het dorp heeft meer gemeen met de rest van Nederland (en van de wereld) dan op het eerste zicht lijkt. Dat pleit voor Declercq.
Anderzijds blijft het een erg fascinerende en aparte plek, natuurlijk. Declercq vergelijkt zijn ervaringen op Urk met Russische poppetjes. Je weet wel: als je zo’n popje opendoet, dan zit er een ander in verscholen, en dat telkens weer…tot…tot…tja, wat zit er eigenlijk in het middelste poppetje?
De ontdekking van Urk is fascinerende lectuur, vaak verrassend, altijd vlot geschreven. Aanrader!
foto: Urk, Hart van Nederland
October 25, 2020
Hoe Matthias M. R. Declercq er telkens in slaagt om mij door zijn sterke vertelstem mega geboeid te houden over een onderwerp dat mij geen fluit interesseert. Hij deed het met De Val en doet het nu weer met Urk. Straffe journalist. Keigoeie schrijver.
May 10, 2021
Een raadseltje - niet in de laatste plaats aangehaald door Urkers zelf - luidt: wat is groen en gaat terug in de tijd? Antwoord: de bus naar Urk. Al klopt dat maar ten dele, blijkt uit dit heerlijke boek, want de jeugd in die bus weet prima waarvoor de usb-oplaadpunten onder de busstoelen dienen.
May 5, 2021
Ik had nog nooit van Urk gehoord, ik had geen idee van de Nederlandse bible belt...
Ik las onlangs 'De avond is ongemak' en ik kreeg de geest van die samenleving niet gekoppeld aan de tijd waarin het verhaal zich afspeelde. Dit boek maakte heel wat duidelijk, het was best interessant en leerrijk.
De auteur beschrijft zijn leven tijdens zijn verblijf in het streng gelovige Urk: vanwaar het dorp komt, hoe het gestructureerd is en hoe het vecht tegen de verlokkingen van de moderne maatschappij.
Gelezen voor #ikleesbelgisch al stond hij al op mijn lijstje.
Ik las onlangs 'De avond is ongemak' en ik kreeg de geest van die samenleving niet gekoppeld aan de tijd waarin het verhaal zich afspeelde. Dit boek maakte heel wat duidelijk, het was best interessant en leerrijk.
De auteur beschrijft zijn leven tijdens zijn verblijf in het streng gelovige Urk: vanwaar het dorp komt, hoe het gestructureerd is en hoe het vecht tegen de verlokkingen van de moderne maatschappij.
Gelezen voor #ikleesbelgisch al stond hij al op mijn lijstje.
January 21, 2022
De ontdekking van Urk... Een bijzonder dorp in Nederland dat om verschillende redenen een ongrijpbaar begrip lijkt voor veel mensen. Het dorp haalt het nieuws misschien wel vaker dan welk ander dorp ook in Nederland, maar altijd om negatieve redenen. Nou is nieuws over het algemeen negatief, maar bij Urk lijkt het maar wat aantrekkelijk om het dorp net even harder aan te pakken. Waarom? Nou, eigenlijk simpel; omdat de boer niet vreet wat hij niet kent. Het dorp is anders, en daar schopt men graag tegenaan.
Herkenbaar? Voor mij wel. Ik kom zelf uit een klein en niet onbekend dorp op de Veluwe, midden in de bible belt en het geloofsaspect dat uitvoerig wordt beschreven in dit boek komt mij zeer bekend voor. Wat dat betreft is Urk ook niet helemaal uniek, al zijn ze wat extremer dan de meeste dorpen, maar dorpen als Staphorst zouden er ook niet voor onderdoen, dus dit is niet het enige wat ontdekt wordt door Decler, die bij een gastgezin is gaan wonen om veel, heel veel mensen te interviewen. Veel zonder namen genoemd in het boek. Daarmee weet hij wel een eerlijk beeld te schetsen en probeert hij, ook al lukt het niet altijd, zijn objectiviteit te bewaren en geen oordeel te vellen. De ondertoon die je leest van verbazing, verbijstering, afkeer, of anders, komt grotendeels ook vanuit jezelf als lezer.
Het dorp heeft ook met andere dorpen overeenkomsten, bijvoorbeeld Volendam. Niet vanwege de toeristen, want die heeft Urk liever niet, en misschien wel vanwege de visserij, maar ook daar zijn deze dorpen niet uniek in, maar het verval van de jeugd in gevechten, drank, drugs en andere zaken. Misschien dat dit ook in mijn geboortedorp afspeelt, geen idee, maar daar ben ik te lang voor weg uit het dorp en hoor ik niet van als ik m'n familie spreek.
Het boek is grotendeels zeer interessant. De geschiedenis van het dorp komt aan bod, van eeuwen terug, maar ook de inpoldering en het ontstaan van de polder na het droogleggen van het stuk land tussen het eiland en vaste land. Het verhaal over de visserij, de verloren jongens, de monumenten en de ontwikkeling van het dorp zijn voor mij dan ook meer de ontdekking. Verhalen van horen zeggen die nu echt eens goed verteld worden. En ja, het niet te bevatten geloofsleven van deze mensen, de enorme aantallen kerken en afsplitsingen, iets wat ik wel heel sterk herken, komt ook uitvoerig aan bod.
Dit alles en meer maakt De Ontdekking van Urk een dikke 4 sterren waard.
Maar hier zit ook een keerzijde aan, want het is te veel. Echt veel te veel. Dit boek is echt zeker 100 pagina's te dik, met herhaling op herhaling, waarbij je denkt 'nu weet ik het wel.'
Niet elk interview hoeft gebruikt te worden, niet elk voorbeeld hoeft jouw verhaal te onderstrepen.
En dat maakt dat een groot deel van het boek, vooral in de tweede helft, taai wordt. Tot Declercq mee gaat vissen, toen begon de gang er weer in te komen. Het was overkill en naar mijn idee in zodanige mate dat ik daarom het boek 2 sterren zou geven. Maakt samen 3 sterren. Ik kan het aanraden om dit boek te lezen, want het is echt wel boeiend, maar ik zou er ook zeker iets naast lezen of jezelf ook gewoon gunnen om stukjes sneller te lezen. Doe ik nooit, dus ik snap dat dat lastig zou zijn, maar ik heb sterk de neiging gehad om het boek te stoppen en daarvoor had ik net te veel van de eerste helft genoten. Uiteindelijk ben ik wel blij dat ik het uitgelezen heb. Maar ik ben ook blij dat het uit is.
Herkenbaar? Voor mij wel. Ik kom zelf uit een klein en niet onbekend dorp op de Veluwe, midden in de bible belt en het geloofsaspect dat uitvoerig wordt beschreven in dit boek komt mij zeer bekend voor. Wat dat betreft is Urk ook niet helemaal uniek, al zijn ze wat extremer dan de meeste dorpen, maar dorpen als Staphorst zouden er ook niet voor onderdoen, dus dit is niet het enige wat ontdekt wordt door Decler, die bij een gastgezin is gaan wonen om veel, heel veel mensen te interviewen. Veel zonder namen genoemd in het boek. Daarmee weet hij wel een eerlijk beeld te schetsen en probeert hij, ook al lukt het niet altijd, zijn objectiviteit te bewaren en geen oordeel te vellen. De ondertoon die je leest van verbazing, verbijstering, afkeer, of anders, komt grotendeels ook vanuit jezelf als lezer.
Het dorp heeft ook met andere dorpen overeenkomsten, bijvoorbeeld Volendam. Niet vanwege de toeristen, want die heeft Urk liever niet, en misschien wel vanwege de visserij, maar ook daar zijn deze dorpen niet uniek in, maar het verval van de jeugd in gevechten, drank, drugs en andere zaken. Misschien dat dit ook in mijn geboortedorp afspeelt, geen idee, maar daar ben ik te lang voor weg uit het dorp en hoor ik niet van als ik m'n familie spreek.
Het boek is grotendeels zeer interessant. De geschiedenis van het dorp komt aan bod, van eeuwen terug, maar ook de inpoldering en het ontstaan van de polder na het droogleggen van het stuk land tussen het eiland en vaste land. Het verhaal over de visserij, de verloren jongens, de monumenten en de ontwikkeling van het dorp zijn voor mij dan ook meer de ontdekking. Verhalen van horen zeggen die nu echt eens goed verteld worden. En ja, het niet te bevatten geloofsleven van deze mensen, de enorme aantallen kerken en afsplitsingen, iets wat ik wel heel sterk herken, komt ook uitvoerig aan bod.
Dit alles en meer maakt De Ontdekking van Urk een dikke 4 sterren waard.
Maar hier zit ook een keerzijde aan, want het is te veel. Echt veel te veel. Dit boek is echt zeker 100 pagina's te dik, met herhaling op herhaling, waarbij je denkt 'nu weet ik het wel.'
Niet elk interview hoeft gebruikt te worden, niet elk voorbeeld hoeft jouw verhaal te onderstrepen.
En dat maakt dat een groot deel van het boek, vooral in de tweede helft, taai wordt. Tot Declercq mee gaat vissen, toen begon de gang er weer in te komen. Het was overkill en naar mijn idee in zodanige mate dat ik daarom het boek 2 sterren zou geven. Maakt samen 3 sterren. Ik kan het aanraden om dit boek te lezen, want het is echt wel boeiend, maar ik zou er ook zeker iets naast lezen of jezelf ook gewoon gunnen om stukjes sneller te lezen. Doe ik nooit, dus ik snap dat dat lastig zou zijn, maar ik heb sterk de neiging gehad om het boek te stoppen en daarvoor had ik net te veel van de eerste helft genoten. Uiteindelijk ben ik wel blij dat ik het uitgelezen heb. Maar ik ben ook blij dat het uit is.
March 28, 2021
'Kijkt een Urker naar het water, dan ziet hij het hele leven.'
Ik heb een fascinatie voor eilanden en voor zware religie. Ik ben ooit eens naar Urk gegaan uit pure nieuwsgierigheid (het beeld dat me bijstaat is van een groot gezin in de snackbar, en hoe moe en zorgelijk de moeder eruit zag).
Declercq heeft iets ontzettend interessants neergezet, op een knappe en respectvolle manier. Jammer dat ik het uit heb.
Ik heb een fascinatie voor eilanden en voor zware religie. Ik ben ooit eens naar Urk gegaan uit pure nieuwsgierigheid (het beeld dat me bijstaat is van een groot gezin in de snackbar, en hoe moe en zorgelijk de moeder eruit zag).
Declercq heeft iets ontzettend interessants neergezet, op een knappe en respectvolle manier. Jammer dat ik het uit heb.
June 23, 2022
****(*)
Super interessant boek over Urk, het vissersdorp aan de oever van het IJsselmeer dat ooit een eiland was in de Zuiderzee.
Een ontluisterend relaas over wat achter de vrome uithangborden schuilgaat. De angst voor hel en verdoemenis, het zich daardoor voegend naar absurde regels van wat de verschillende gereformeerde kerken (lichte, maar vooral zware) voorschrijven, de verstikking en het zwijgen die erbij horen.
En achter dit alles is er het vandalisme. Een deel van de jeugd dat volledig ontspoort, dat zich overmatig te goed doet aan drank en drugs, die het dorp terroriseert met opgefokte brommers en onverwacht vuurwerk.
En er is ook de roep van de mammon. Het economisch succes, de grote geldelijke vooruitgang waarvoor veel moet wijken, waar fraude heerst, mensen drugtrafficanten ipv vissers worden.
Een dorp waarin anders zijn niet wordt aanvaard, waar sociale controle absoluut is, maar waar ook de mensen elkaar steunen in tijden van nood. Dit dorp staat nu op een kantelpunt. De eigen visserij boert achteruit, minder jongeren gaan naar de kerk of zoeken op een eigen en nieuwe manier heil, de wereld die men lang heeft kunnen buitensluiten, vindt nu toch zijn weg naar binnen dankzij het internet.
Dit boek is goed geschreven, de auteur laat ons ook getuige zijn van zijn zoektocht naar wat er allemaal leeft in Urk, zo heb ik het graag.
Super interessant boek over Urk, het vissersdorp aan de oever van het IJsselmeer dat ooit een eiland was in de Zuiderzee.
Een ontluisterend relaas over wat achter de vrome uithangborden schuilgaat. De angst voor hel en verdoemenis, het zich daardoor voegend naar absurde regels van wat de verschillende gereformeerde kerken (lichte, maar vooral zware) voorschrijven, de verstikking en het zwijgen die erbij horen.
En achter dit alles is er het vandalisme. Een deel van de jeugd dat volledig ontspoort, dat zich overmatig te goed doet aan drank en drugs, die het dorp terroriseert met opgefokte brommers en onverwacht vuurwerk.
En er is ook de roep van de mammon. Het economisch succes, de grote geldelijke vooruitgang waarvoor veel moet wijken, waar fraude heerst, mensen drugtrafficanten ipv vissers worden.
Een dorp waarin anders zijn niet wordt aanvaard, waar sociale controle absoluut is, maar waar ook de mensen elkaar steunen in tijden van nood. Dit dorp staat nu op een kantelpunt. De eigen visserij boert achteruit, minder jongeren gaan naar de kerk of zoeken op een eigen en nieuwe manier heil, de wereld die men lang heeft kunnen buitensluiten, vindt nu toch zijn weg naar binnen dankzij het internet.
Dit boek is goed geschreven, de auteur laat ons ook getuige zijn van zijn zoektocht naar wat er allemaal leeft in Urk, zo heb ik het graag.
August 1, 2021
Toen ik studeerde was er een periode waarin ik op zoek was naar zingeving. Via via kwam ik terecht bij een evangelische studentenvereniging. Ik was zelf een cultuurkatholiek, voor mijn eerste communie kreeg ik een fiets en daarna moest ik af en toe mee naar de mis op Kerstmis. Voor de examens brandde moeder een kaarsje en dat was het dan. Maar toen ik studeerde begon ik me te verdiepen in het christendom, en was ik benieuwd.
Groot was mijn verbazing toen ik terechtkwam bij de evangelisten. Ik werd ingedeeld bij een bijbelstudiegroepje en viel daar bijna van mijn stoel toen het boek Jona letterlijk werd verdedigd. Is het niet wonderlijk dat iemand drie dagen kan overleven in een walvis? Volgens de wetenschap kan een walvis een mens doorslikken. Hé, geloof jij ook in wetenschap? Fist bump!
Op mijn stoel bleef ik weliswaar wel zitten toen het tijd was voor de aanbidding en de zaal losging op Engelse praise & worship songs. Mijn buurvrouw voelde duidelijk het vuur Gods toen ze opeens rechtsprong en met de handen in de lucht luid meezong. Dit had ik in mijn katholieke misbeleving niet gezien. Ik zat erbij en keek ernaar.
Het is makkelijk om het wat belachelijk te maken. Tegelijk waren er ook drama's. Iemand vertrouwde me toe dat ze het niet helemaal geloofde, maar wist niet wat ze moest doen. Ze moest kiezen of ze wou gedoopt worden. Dat is een big deal, maar hoe kan je kiezen om gedoopt te worden als je het geloof niet volledig voelt? Niet gedoopt worden is ook uitsluiting uit de gemeenschap. Welke keuze heb je dan?
In het boek wordt gewag gemaakt van een zekere William, een jonge man met een mooi verhaal: zondig verleden, feestbeest, en dan opeens het licht gezien en enthousiast preken over God. Zo heb ik er ook een paar gezien en ik had er steeds een vreemd gevoel bij. Ik kon me niet aan de indruk ontdoen dat het uiteindelijk precies een truc was om te scoren bij evangelische meisjes. Het zijn net mensen.
Die evangelische club zat vol met Nederlanders, ondanks dat we in Leuven waren. Dat sterk evangelisch protestantisme is een Nederlands ding en leeft sterk in hun Biblebelt. Urk is het kroonjuweel in de riem. Al mag dat kroonjuwel natuurlijk niet getoond worden, want dat is niet sober. Het boek schetst een duidelijk profiel van Urk en de evangelische gemeenschap zoals ik ze ook heb ervaren in die club. De onmogelijkheid van discussies. De twijfels, de keeping up appearances, maar ook het oprechte, fanatieke geloof. Een vreemde schittering in de ogen zoals ik ze ook al heb gezien bij wat te vrome moslims. En daarmee gepaard, de gemeenschap, en het behoren tot die gemeenschap. Niet-geloven wordt moeilijk als je volledige sociale leven eraan gekoppeld is. De gebedcirkels en het willen bekeren van anderen. Een fanatiek geloof, maar ergens ook een wanhopig geloof. Er zit een zekere ellende in, zowel bij de evangelisten in Leuven als op Urk: de hoop om naar de hemel te gaan, maar ook de angst om te branden in de hel.
Urk vandaag is niet meer het Urk van vroeger. Door de grote sociale controle, het "korset" van de samenleving en daardoor de onmogelijkheid om problemen en trauma's te bespreken vlucht een deel van de jeugd in drank en drugs, maar ze gooien het geloof niet weg. Net zoals ik zag in Leuven houdt de jeugd niet noodzakelijk vast aan de oude kerken maar creëren ze hun eigen verenigingen. In Urk is er Fearless for Christ, waarbij jongeren zingen en elkaar dopen op het strand. Het geloof is er nog steeds, maar anders. Het geloof zal niet verdwijnen. Eens de evangelische dogma's zijn ingeplant is het bijna onmogelijk om daar uit te geraken. Urk daarentegen doet nog alsof het een visserseiland is, maar dat is het niet meer. Er lopen Polen rond, er is internet, er is contact met de buitenwereld. Er zit groot geld in de visserijloodsen en regelgeving wordt steeds strenger. Het geloof is er en zal er blijven, maar hoe de toekomst er voor Urk uitziet weet niemand. Graven ze zich nog dieper in de loopgraven in, een onmogelijk gevecht tegen de buitenwereld? Of slagen ze erin om de buitenwereld verder binnen te laten en toe te treden tot de 21e eeuw? Ik hoop het tweede, maar ik vrees ervoor.
Ik voel voornamelijk een diep medelijden met diegenen die zijn geboren met de evangelische giflepel in de mond. Voor mij is het niet meer of minder dan kindermishandeling. Tegelijkertijd kan het niet anders als je tot de gemeenschap wil behoren. Zoals de auteur zei: wie bereid is een deeltje van zichzelf af te staan, die krast hier een win for life. Wie dat niet wil, verscheurt het lot en vloekt.
Groot was mijn verbazing toen ik terechtkwam bij de evangelisten. Ik werd ingedeeld bij een bijbelstudiegroepje en viel daar bijna van mijn stoel toen het boek Jona letterlijk werd verdedigd. Is het niet wonderlijk dat iemand drie dagen kan overleven in een walvis? Volgens de wetenschap kan een walvis een mens doorslikken. Hé, geloof jij ook in wetenschap? Fist bump!
Op mijn stoel bleef ik weliswaar wel zitten toen het tijd was voor de aanbidding en de zaal losging op Engelse praise & worship songs. Mijn buurvrouw voelde duidelijk het vuur Gods toen ze opeens rechtsprong en met de handen in de lucht luid meezong. Dit had ik in mijn katholieke misbeleving niet gezien. Ik zat erbij en keek ernaar.
Het is makkelijk om het wat belachelijk te maken. Tegelijk waren er ook drama's. Iemand vertrouwde me toe dat ze het niet helemaal geloofde, maar wist niet wat ze moest doen. Ze moest kiezen of ze wou gedoopt worden. Dat is een big deal, maar hoe kan je kiezen om gedoopt te worden als je het geloof niet volledig voelt? Niet gedoopt worden is ook uitsluiting uit de gemeenschap. Welke keuze heb je dan?
In het boek wordt gewag gemaakt van een zekere William, een jonge man met een mooi verhaal: zondig verleden, feestbeest, en dan opeens het licht gezien en enthousiast preken over God. Zo heb ik er ook een paar gezien en ik had er steeds een vreemd gevoel bij. Ik kon me niet aan de indruk ontdoen dat het uiteindelijk precies een truc was om te scoren bij evangelische meisjes. Het zijn net mensen.
Die evangelische club zat vol met Nederlanders, ondanks dat we in Leuven waren. Dat sterk evangelisch protestantisme is een Nederlands ding en leeft sterk in hun Biblebelt. Urk is het kroonjuweel in de riem. Al mag dat kroonjuwel natuurlijk niet getoond worden, want dat is niet sober. Het boek schetst een duidelijk profiel van Urk en de evangelische gemeenschap zoals ik ze ook heb ervaren in die club. De onmogelijkheid van discussies. De twijfels, de keeping up appearances, maar ook het oprechte, fanatieke geloof. Een vreemde schittering in de ogen zoals ik ze ook al heb gezien bij wat te vrome moslims. En daarmee gepaard, de gemeenschap, en het behoren tot die gemeenschap. Niet-geloven wordt moeilijk als je volledige sociale leven eraan gekoppeld is. De gebedcirkels en het willen bekeren van anderen. Een fanatiek geloof, maar ergens ook een wanhopig geloof. Er zit een zekere ellende in, zowel bij de evangelisten in Leuven als op Urk: de hoop om naar de hemel te gaan, maar ook de angst om te branden in de hel.
Urk vandaag is niet meer het Urk van vroeger. Door de grote sociale controle, het "korset" van de samenleving en daardoor de onmogelijkheid om problemen en trauma's te bespreken vlucht een deel van de jeugd in drank en drugs, maar ze gooien het geloof niet weg. Net zoals ik zag in Leuven houdt de jeugd niet noodzakelijk vast aan de oude kerken maar creëren ze hun eigen verenigingen. In Urk is er Fearless for Christ, waarbij jongeren zingen en elkaar dopen op het strand. Het geloof is er nog steeds, maar anders. Het geloof zal niet verdwijnen. Eens de evangelische dogma's zijn ingeplant is het bijna onmogelijk om daar uit te geraken. Urk daarentegen doet nog alsof het een visserseiland is, maar dat is het niet meer. Er lopen Polen rond, er is internet, er is contact met de buitenwereld. Er zit groot geld in de visserijloodsen en regelgeving wordt steeds strenger. Het geloof is er en zal er blijven, maar hoe de toekomst er voor Urk uitziet weet niemand. Graven ze zich nog dieper in de loopgraven in, een onmogelijk gevecht tegen de buitenwereld? Of slagen ze erin om de buitenwereld verder binnen te laten en toe te treden tot de 21e eeuw? Ik hoop het tweede, maar ik vrees ervoor.
Ik voel voornamelijk een diep medelijden met diegenen die zijn geboren met de evangelische giflepel in de mond. Voor mij is het niet meer of minder dan kindermishandeling. Tegelijkertijd kan het niet anders als je tot de gemeenschap wil behoren. Zoals de auteur zei: wie bereid is een deeltje van zichzelf af te staan, die krast hier een win for life. Wie dat niet wil, verscheurt het lot en vloekt.
August 15, 2021
Warm aanbevolen antropologisch-journalistieke schets van wat in zekere zin ook mijn verleden is.
October 27, 2022
Was een zwaar boek, maar het wel waard. Zo’n boek is de natte droom van elke journalist. Alleen was het soms te omslachtig, vandaar ook de drie sterren.
June 29, 2021
Geweldig interessant boek waar ik enorm veel van heb geleerd. Ik vind het knap hoe het de schrijver gelukt is om zoveel contacten te leggen in Urk en daarmee zoveel bijzondere verhalen bloot te leggen. Hierdoor heb ik inzicht gekregen in de eenheid, maar ook in de diversiteit van Urk.
Wat ik wel miste was het vrouwelijke perspectief. Ik weet niet of dat een bewuste keuze is geweest, of dat het de schrijver niet gelukt is om meer vrouwen te spreken. Ik ben benieuwd hoe het is voor de huidige moeders, die een groot gezin hebben en ook een baan hebben tegenwoordig.
Ik zou het boek zeker aanraden!
Wat ik wel miste was het vrouwelijke perspectief. Ik weet niet of dat een bewuste keuze is geweest, of dat het de schrijver niet gelukt is om meer vrouwen te spreken. Ik ben benieuwd hoe het is voor de huidige moeders, die een groot gezin hebben en ook een baan hebben tegenwoordig.
Ik zou het boek zeker aanraden!
May 4, 2021
Kun je dat verhaal van die Belg die op Urk gaat wonen? Nee? Lezen dan!
Dit boek is echt prachtig. In twee dagen uitgelezen. De auteur, Belg, verblijft een half jaar op druk om het dorp te begrijpen. Of om met de titel te spreken: te ontdekken. Daarvoor gaat de auteur ver: alle kerken bezoeken, mee de zee op om een week schol te vissen, illegale café‘s bezoeken, op zoek naar de drugs. Hij interviewt daarbij Urkers in alle soorten en maten, van alle achtergronden. En dat doet hij op een open en eerlijk manier. Zijn eigen verwondering komt hier en daar wel terug maar het ligt niet als een groot oordeel over het voormalige eiland. En dat is knap, want het is makkelijk scoren door wat badinerend over Urk te doen. Daar blijft hij ver weg van, waardoor het boek echt aan kracht windt.
Hij introduceert in dit boek het Urker paspoort. De ongeschreven code waar je als inwoner van Urk aan moet houden. Alleen dan pas je in de samenleving en maak je er onderdeel van uit. Wie denkt dat het boek alleen over Urk gehad heeft het niet juist. Het gaat over Nederland, de Bible belt en de manier waarop sociale structuren werken. Urk wordt daarbij uitvergroot, maar de inzichten zijn ook van toepassing op andere samenlevingen. Het boek is uitstekend geschreven met hier en daar een prettig vleugje humor. Zeer aanbevolen!
Dit boek is echt prachtig. In twee dagen uitgelezen. De auteur, Belg, verblijft een half jaar op druk om het dorp te begrijpen. Of om met de titel te spreken: te ontdekken. Daarvoor gaat de auteur ver: alle kerken bezoeken, mee de zee op om een week schol te vissen, illegale café‘s bezoeken, op zoek naar de drugs. Hij interviewt daarbij Urkers in alle soorten en maten, van alle achtergronden. En dat doet hij op een open en eerlijk manier. Zijn eigen verwondering komt hier en daar wel terug maar het ligt niet als een groot oordeel over het voormalige eiland. En dat is knap, want het is makkelijk scoren door wat badinerend over Urk te doen. Daar blijft hij ver weg van, waardoor het boek echt aan kracht windt.
Hij introduceert in dit boek het Urker paspoort. De ongeschreven code waar je als inwoner van Urk aan moet houden. Alleen dan pas je in de samenleving en maak je er onderdeel van uit. Wie denkt dat het boek alleen over Urk gehad heeft het niet juist. Het gaat over Nederland, de Bible belt en de manier waarop sociale structuren werken. Urk wordt daarbij uitvergroot, maar de inzichten zijn ook van toepassing op andere samenlevingen. Het boek is uitstekend geschreven met hier en daar een prettig vleugje humor. Zeer aanbevolen!
February 7, 2021
Kippenvel. Eenmaal begonnen, leg je dit boek niet meer weg. Integere, beeldende en vlijmscherpe beschrijving van een subcultuur in Nederland, die zeker breder dan alleen op Urk herkenning zal teweegbrengen; vooral bij degenen die in wat meer gesloten gemeenschappen zijn opgegroeid. Het boek beschrijft de bestaande kloof tussen dorp en stad, nostalgie, traditie en tijdgeest, leer en leven, gelovig en ongelovig op intrigerende manier. “Ik dacht een brug te kunnen slaan, maar de kloof is niet te overbruggen. Ik denk te begrijpen hoe de wereld van de gelovige Urker eruit ziet, maar is die wel te begrijpen als ongelovige? Kan ik echt weten wat de gelovige denkt, wat die voelt?”
Bewonderenswaardig hoe de schrijver, als outsider, zo kan doordringen tot de kern en die glashelder kan verwoorden. Genoten van begin tot het eind!
Bewonderenswaardig hoe de schrijver, als outsider, zo kan doordringen tot de kern en die glashelder kan verwoorden. Genoten van begin tot het eind!
December 16, 2020
Heel interessant maar mocht allemaal wel iets korter
January 18, 2021
"De ontdekking van Urk" door Matthias Declercq: intrigerende, rijk gestoffeerde wandeling door een gespleten gemeenschap.
May 14, 2021
Toen een vriendin mij over dit boek vertelde was ik heel benieuwd naar Urk en zijn religie.
"Religie is als een computerprogramma dat op Urk al op zeer jonge leeftijd op de harde schijf is gezet, en hoe vaak die later ook proberen om alles te formatteren, te wissen, het lukt niet, altijd springt er ergens wel een venstertje open dat dat verhindert."
In Urk houden de bewoners zich nog sterk vast aan hun geloof en extreme leefregels, ongelooflijk vele kerken van lichte tot zware.
"De samenleving in Urk is op een leugen gebaseerd, maar als die leugens tot sociale cohesie leidt die iedereen goeddoet, hoe ga je dan om met die leugen."
Dat doen ze dus niet, ze lopen eigenlijk met oogkleppen rond en denken dat het vanzelf wel zal overgaan terwijl we verder zakken in de incestaffaires, drugstoestanden , fraude gevallen... een problematiek dat zich niet alleen op Urk voordoet maar in gans onze maatschappij.
In het eerste deel van het boek kreeg ik de indruk dat ik een documentaire aan het lezen was, een geschiedenisles en zwakte de spanning af maar dat maakte de tweede helft dan weer goed met de getuigenissen van inwoners van Urk die niet bij hun naam genoemd willen worden.
Voor mij kreeg dit boek 3 sterren gewoon omdat het niet echt mijn genre was maar dit neemt niet weg dat het prachtig geschreven is.
"Religie is als een computerprogramma dat op Urk al op zeer jonge leeftijd op de harde schijf is gezet, en hoe vaak die later ook proberen om alles te formatteren, te wissen, het lukt niet, altijd springt er ergens wel een venstertje open dat dat verhindert."
In Urk houden de bewoners zich nog sterk vast aan hun geloof en extreme leefregels, ongelooflijk vele kerken van lichte tot zware.
"De samenleving in Urk is op een leugen gebaseerd, maar als die leugens tot sociale cohesie leidt die iedereen goeddoet, hoe ga je dan om met die leugen."
Dat doen ze dus niet, ze lopen eigenlijk met oogkleppen rond en denken dat het vanzelf wel zal overgaan terwijl we verder zakken in de incestaffaires, drugstoestanden , fraude gevallen... een problematiek dat zich niet alleen op Urk voordoet maar in gans onze maatschappij.
In het eerste deel van het boek kreeg ik de indruk dat ik een documentaire aan het lezen was, een geschiedenisles en zwakte de spanning af maar dat maakte de tweede helft dan weer goed met de getuigenissen van inwoners van Urk die niet bij hun naam genoemd willen worden.
Voor mij kreeg dit boek 3 sterren gewoon omdat het niet echt mijn genre was maar dit neemt niet weg dat het prachtig geschreven is.
March 13, 2024
Dat Urk een ongewone plek is binnen Nederland, is menigeen al wel eens komen aanwaaien. Daar wonen godsdienstfanatici (bijzonder strenge calvinisten) op het voormalig eiland in/aan het IJsselmeer: veel verder komen we meestal niet.
Tien jaar nadat journalist Matthias M.R. Declercq er een reportage heeft gemaakt over de moord op een jongentje in het Urkerbos en hij van de plek niet veel wijzer werd, besluit hij er bijna een jaar te gaan wonen om het dit keer wél te doorgronden. Het wordt een interessante periode waarin de vele tegenstellingen die Urk, misschien wel zoals elke gemeente, herbergt langzaam aan het licht komen en geduid worden tegen een historische, economische, religieuze en sociale achtergrond. Aanvankelijk krijg je als lezer vaak het idee dat het toch een koddig plaatsje is, maar wanneer het drankmisbruik onder jongeren en zelfs het wijdverspreid druggebruik, het geweld en de normeloosheid van sommigen, de malafide constructies in de visserij en de hypocrisie binnen de geloofsgemeenschap (ook vermoedelijk zoals binnen elke geloofsgemeenschap) aan bod komen, krijgen we een wat grimmiger beeld van een gemeente die terugplooit op tradities maar de aanstormende wereld niet kan buitenhouden.
Het is een boek dat verbaast maar ook op een niet-veroordelende manier tracht begrip te kweken en dat ons misschien ook wel veel leert over onszelf en de gemeenschap waarbinnen wij leven.
Tien jaar nadat journalist Matthias M.R. Declercq er een reportage heeft gemaakt over de moord op een jongentje in het Urkerbos en hij van de plek niet veel wijzer werd, besluit hij er bijna een jaar te gaan wonen om het dit keer wél te doorgronden. Het wordt een interessante periode waarin de vele tegenstellingen die Urk, misschien wel zoals elke gemeente, herbergt langzaam aan het licht komen en geduid worden tegen een historische, economische, religieuze en sociale achtergrond. Aanvankelijk krijg je als lezer vaak het idee dat het toch een koddig plaatsje is, maar wanneer het drankmisbruik onder jongeren en zelfs het wijdverspreid druggebruik, het geweld en de normeloosheid van sommigen, de malafide constructies in de visserij en de hypocrisie binnen de geloofsgemeenschap (ook vermoedelijk zoals binnen elke geloofsgemeenschap) aan bod komen, krijgen we een wat grimmiger beeld van een gemeente die terugplooit op tradities maar de aanstormende wereld niet kan buitenhouden.
Het is een boek dat verbaast maar ook op een niet-veroordelende manier tracht begrip te kweken en dat ons misschien ook wel veel leert over onszelf en de gemeenschap waarbinnen wij leven.
October 29, 2022
Bijzonder en vlot geschreven boek dat een menselijk inkijkje geeft in het inmiddels toch wel beruchte dorp.
Wel een opmerking: Declercq brengt alle bevolkingsgroepen van Urk in beeld, maar laat wel de vrouwen links liggen? Niet dat hij helemaal geen vrouwen spreekt, maar bijvoorbeeld het hoofdstuk over de Urker jeugd vandaag de dag gaat het eigenlijk alleen maar over de jongens en wat voor ellende ze meemaken en veroorzaken. In een boek dat zo in kaart probeert te brengen hoe de Urker bevolking kennis maakt met en verandert door de moderne tijd gaat het toch wel echt overwegend over wat het met de levens van de mannen doet. Maar goed, wellicht kan iemand anders met dit losse eind aan de slag.
Verder kijk ik ook uit naar een soortgelijk boek over Helmond met daarin een levendige antropologische reconstructie van hoe ze tot 'sportiefste stad van Nederland' werd gekroond.
Wel een opmerking: Declercq brengt alle bevolkingsgroepen van Urk in beeld, maar laat wel de vrouwen links liggen? Niet dat hij helemaal geen vrouwen spreekt, maar bijvoorbeeld het hoofdstuk over de Urker jeugd vandaag de dag gaat het eigenlijk alleen maar over de jongens en wat voor ellende ze meemaken en veroorzaken. In een boek dat zo in kaart probeert te brengen hoe de Urker bevolking kennis maakt met en verandert door de moderne tijd gaat het toch wel echt overwegend over wat het met de levens van de mannen doet. Maar goed, wellicht kan iemand anders met dit losse eind aan de slag.
Verder kijk ik ook uit naar een soortgelijk boek over Helmond met daarin een levendige antropologische reconstructie van hoe ze tot 'sportiefste stad van Nederland' werd gekroond.
March 18, 2022
Sterk, en respectvol geschreven. Ik heb echt het gevoel dat Declercq zijn best heeft gedaan eventuele vooroordelen zoveel mogelijk opzij te zetten, en dat hij daarin geslaagd is. Hij weet langzaam het vertrouwen van de mensen te winnen, en om vervolgens op veel verschillende vlakken de Urker samenleving te observeren. Ook is hij erin geslaagd een goede benadering te maken van de identiteit van de Urkers, wat hen nou bindt, hoe ze zich tot elkaar verhouden, en wat nu de bijdrage van het geloof daarin is.
Van de €1 xtc-pillen met het hoofd van Trump ('Trumpies') tot de jongeren die elkaar dopen in het IJsselmeer. Van de mannen die op zee verongelukten en hoe het hele dorp hun weduwen troostten en steunden, tot het seksuele en machtsmisbruik in het dorp. Van een visser die stiekem een interesse in eeuwenoude opgeviste botten ontwikkelt (en daarmee de evolutietheorie, ipv het bijbelverhaal), tot de zoveelste kerkelijke afsplitsing. Van baldadigheid tot liefde.
4.5*
(Ik ben dus voorheen nooit zo'n lezer van non-fictie geweest, maar als het op deze manier geschreven is, wil ik dat zeker vaker gaan proberen te lezen.)
Van de €1 xtc-pillen met het hoofd van Trump ('Trumpies') tot de jongeren die elkaar dopen in het IJsselmeer. Van de mannen die op zee verongelukten en hoe het hele dorp hun weduwen troostten en steunden, tot het seksuele en machtsmisbruik in het dorp. Van een visser die stiekem een interesse in eeuwenoude opgeviste botten ontwikkelt (en daarmee de evolutietheorie, ipv het bijbelverhaal), tot de zoveelste kerkelijke afsplitsing. Van baldadigheid tot liefde.
4.5*
(Ik ben dus voorheen nooit zo'n lezer van non-fictie geweest, maar als het op deze manier geschreven is, wil ik dat zeker vaker gaan proberen te lezen.)
May 21, 2022
De ontdekking van Urk” is een verhaal over een journalist die verhuist naar Urk, een geïsoleerd en super orthodox vissersdorp in het noorden van Nederland. De wantrouwige en gereserveerde gemeenschap op het eiland intrigeren hem. Hij woont een half jaar in een klein huisje bij een gezin met zes kinderen, gaat mee vissen, drinken en trekt ‘s zondags twee keer naar de kerk. Zelfs wie geen enkele interesse in vissers, dorpen of combinaties van beide heeft, zal genieten van de aanstekelijke manier waarop Declercq zijn fascinatie over het beroemdste dorp van Nederlands neerpent. Declercq ziet een minzaam en godvrezend volk, maar ontdekt ook steeds meer een schimmige wereld, met jeugdige baldadigheid, wanhoop, visfraude en drugs. Niets blijkt wat het lijkt. Een Must-read non-fictie!!
July 16, 2025
De ontdekking van Urk is op dit moment mijn favoriete boek van 2025. Prachtige zinnen, en de diepgang en het gedegen journalistieke onderzoekswerk waar ‘de biblebelt’ van Jonah Falke voor mij nog wat verder had gemogen.
Respect ook voor de auteur (spoiler). Ik kan me niet voorstellen om een week mee te varen op een kotter om zo de echte Urkse vissers te ervaren, maar het heeft vast en zeker bijgedragen aan de kwaliteit van dit boek.
Urk, een besloten gemeenschap waar moeilijk een objectieve weergave van te vinden valt, maar Matthias is het gelukt. Waar PowNed en Bram Krikke het dorp veelal aandoen voor makkelijke hype content die goed scoort, heeft hij het dorp een echte kans gegeven en zowel haar mooie als schaduwkanten blootgelegd.
Respect ook voor de auteur (spoiler). Ik kan me niet voorstellen om een week mee te varen op een kotter om zo de echte Urkse vissers te ervaren, maar het heeft vast en zeker bijgedragen aan de kwaliteit van dit boek.
Urk, een besloten gemeenschap waar moeilijk een objectieve weergave van te vinden valt, maar Matthias is het gelukt. Waar PowNed en Bram Krikke het dorp veelal aandoen voor makkelijke hype content die goed scoort, heeft hij het dorp een echte kans gegeven en zowel haar mooie als schaduwkanten blootgelegd.
February 10, 2022
Een indrukwekkende studie over een klein vissersdorp. Het is wel erg informatiedicht geschreven en met veel zijwegen. Maar ik vond het geweldig hoe ik zoveel kanten van het dorp in het boek belicht werden.
September 14, 2022
3,5 ster.
March 7, 2021
De journalist en schrijver Matthias Declercq woonde een half jaar in Urk. Hij wou het dorp beter leren kennen. Hij bezocht het ooit om er verslag uit te brengen van een in 2009 gepleegde moord en hij had toen het gevoel niet tot de bewoners te kunnen doordringen. Nu lukte dit beter dankzij een paar betrouwbare contactpersonen.
Dit boek vertelt hoe het voormalige eiland Urk steeds een geïsoleerde gemeenschap bleef mede door een gevoel van uitsluiting. Het geeft ook een boeiende beschrijving van Urk en de invloeden van de streng gelovigen, "de zwaren" genoemd, die toch ook bepaald niet zo fraaie daden (jongerengeweld, vandalisme en fraude bijvoorbeeld) met de mantel der liefde bedekken.
Het verhaal van Urk interesseerde me des te meer omdat wij een tiental jaren een zeilboot hadden in de haven van Stellendam op het eiland Goeree-Overflakkee, dat deel uitmaakt van de Nederlandse "bijbelgordel". We hebben daar, net als de auteur van dit boek, lieve en behulpzame mensen leren kennen maar ook een erg tragische gebeurtenis van dichtbij meegemaakt, mede te wijten aan het strenge geloof.
Voor mij een intrigerend boek.
Dit boek vertelt hoe het voormalige eiland Urk steeds een geïsoleerde gemeenschap bleef mede door een gevoel van uitsluiting. Het geeft ook een boeiende beschrijving van Urk en de invloeden van de streng gelovigen, "de zwaren" genoemd, die toch ook bepaald niet zo fraaie daden (jongerengeweld, vandalisme en fraude bijvoorbeeld) met de mantel der liefde bedekken.
Het verhaal van Urk interesseerde me des te meer omdat wij een tiental jaren een zeilboot hadden in de haven van Stellendam op het eiland Goeree-Overflakkee, dat deel uitmaakt van de Nederlandse "bijbelgordel". We hebben daar, net als de auteur van dit boek, lieve en behulpzame mensen leren kennen maar ook een erg tragische gebeurtenis van dichtbij meegemaakt, mede te wijten aan het strenge geloof.
Voor mij een intrigerend boek.
Displaying 1 - 30 of 325 reviews