La revolució russa de 1917 va suposar un sotrac a l'ordre preexistent, ja que va sorgir una alternativa al sistema econòmic, social, polític i cultural imperant, el capitalisme. Independentment de la vigència o no d'aquelles idees, aquell fet marcà l'inici, segons molts historiadors, del segle XX. I amb la caiguda del mur de Berlín, es va tancar un segle més curt, però intens, per a la ciència social historiogràfica.
Un dels grans protagonistes d'aquell esdeveniment fou Vladímir Ilitx Uliànov, Lenin. No debades, fou el líder del moviment bolxevic que va prendre el Palau d'Hivern. Lenin, que va arribar des de l'exili forçat a Petrograd, va convertir-se l'endemà del dia gran d'aquella revolta en el president del Consell de Comissaris del Poble pel Congrés dels Soviets de Rússia; és a dir, en el president de facto de l'Estat rus. Tanmateix, i després d'engegar una mena de noves mesures econòmiques que transitaven entre el comunisme i el capitalisme amb el programa Nova Política Econòmica (NEP), el revolucionari rus moriria l'any 1924 a Gorki d'un infart cerebral.
Més enllà del seu paper com a lídes d'aquella revolució, Lenin va deixar un llegat teòric: unes obres imprescindibles no només per conèixer les bases intel·lectuals d'aquell moviment i la seva revisió de les tesis dels pares del comunisme, Karl Marx i Friedrich Engels; també perquè són els escrits d'una de les figures més rellevants de la història contemporània.
Vladimir Ilyich Ulyanov, better known as Vladimir Lenin, was a Russian revolutionary, leader of the Russian Social Democratic Labour Party (Bolsheviks), statesman and political theorist. After the October Revolution he served as the first and founding head of government of Soviet Russia from 1917 until his death in 1924 and of the Soviet Union from 1922 until his death in 1924.
الكتيب هو عبارة عن رد من قبل فلاديمير لينين على انتقادات روزا لوكسمبورغ على الفقرة التاسعة من مبادىء الاشتراكيين الديموقراطيين في روسيا،و المتعلقة بموضوع حق الامم في تقرير مصيرها،حيث يحاول لينين تفنيد انتقادات لوكسمبورغ و دحضها عبر اتباع اسلوب ربط أفكار روزا نفسها بعدد من الانتهازيين الاشتراكيين و الرجعيين البرجوازيين،قبل أن يعلن صراحة عن أن روزا لوكسمبورغ أصبحت بالفعل انتهازية في نهاية الكتيب. بعيدا عن الرد الذي يدخل لينين نفسه في متاهة مبنية على أسلوب دفاعي مبتذل،فإن رأي لينين في مسألة حق الامم في تقرير مصيرها ينم عن فكر تقدمي عظيم على العكس تماما لما سار عليه نهج خليفته ستالين خصوصا و قادة الاتحاد السوفيتي عموما فيما بعد،فهو يرى أن أي اضطهاد لا يمكنتبريره بأي شكل من الأشكال بعيدا عن حصر مسألة تقرير الامم لمصيرها في النزعة الانفصالية،و هو هنا استخدم أدوات حكم ماركسية حتى و إن لما تكن المسألة ذات مساس مباشر ببيئة اشتراكية او بروليتارية،كما هو المثال النرويجي الذي ساقه. رأي لينين في المسألة القومية لا يدل على وجود أي نزعة شوفينية متطرفة لديه،بل على العكس من ذلك فهو يؤكد ضرورة الاستجابة لبيئة النضال ضد الاضطهاد في سبيل تحرر الامم و حصولها على حقها الكامل في تقرير مصيرها،حتى لو كانت هذه الامم ذات ارتباط بروسيا نفسها.
"Ulusların kaderlerini kendilerinin tayin etmeleri özgürlüğünü, yani ayrılma özgürlüğünü destekleyenleri ayrılıkçılığı cesaretlendirmekle suçlamak, boşanma özgürlüğünü savunanları aile bağlarını parçalamaya teşvik etmekle suçlamak kadar aptalca ve ikiyüzlüdür. Nasıl burjuva toplumunda evliliğin yaslandığı temel olan ayrıcalık ve tefessühün savunucuları boşanma özgürlüğüne karşı çıkıyorlarsa, aynı şekilde kapitalist devlette de ulusların kaderlerini kendilerinin tayin hakkının reddi, yani ulusların ayrılma hakkının reddi, egemen ulusun ayrıcalıklarının ve demokratik yöntemleri çiğneme pahasına polis yöntemleriyle yönetimin savunulmasından başka bir anlam taşımaz."
"Genel olarak demokrasi açısından bakıldığında ayrılma hakkının kabulü 'devletin parçalanması' tehlikesini azaltır."
Lenin fa una defensa aferrissada i sense matisos del dret de les nacions a la secessió a partir dels debats sorgits durant el Congrés del 1903.
Els arguments, tant dels defensors com dels detractors que Lenin crítica, continuen sorprenentment vigents. De revisió urgent per a les esquerres de les nacions opressores, començant per l'espanyola.
A criticar: l'edició de la Fundació Engels té errors de traducció i marge de millora. A més a més, no posa en context molt dels noms/diaris de l'època, la qual cosa fa que la lectura sigui poc àgil.
Türkiye'de kendini Marksist kabul görenler arasında en çok bahsi geçen 5 marksist klasik nedir diye sorulsa tahminimce liste şöyle olur.
- K. Manifesto - Kapital ciltleri. - Sol Komünizm - Ne Yapmalı - Ulusların Kaderlerini Tayin Hakkı
Bunların içinde en az okunan ve anlaşılan hakkında daha çok kulaktan dolma bilgilerle konuşulan iki tanesi nedir denirse tahminim Kapital ve UKTH'dan yana olur.
Kapital'in niye az okunduğu ve anlaşıldığını tahmin etmek kolay. Öncelikle oldukça hacimli bir kitap oluşu. Sonrasında bunu okumadan önce baya bir şeyi okumuş olmalıyım en son bunu okumalıyım fikri ve pek çok kişinin yolda telef oluşu. :-)
Gelelim UKTH'na. Ülkemizin yakıcı sorunu Kürt ulusal sorunu sebebi ile Marksistler arasında çok bahsi geçer bu kitabın ama dediğim gibi çoğu kişi sohbetlerde duyduğu hap cümleler ile bilir kitabı. Son yıllarda 140 karakterlik dünya ile birlikte araba görmeyen şoförlük durumu daha da arttı. Tartışmalarda biraz deşince kitabı tam olarak okumadıkları ortaya çıkıyor. Hemen İrlanda konusunda şunu demiş önermesi gelir. Peki ama şu özel durumda şöyle bir şerh var dediğinde bundan haberi olmadığını kısacası okumadığını farkedersin.
Lenin'in makalelerinden oluşan bu derleme öncelikle oldukça zor bir konuya el atıyor. Her durumda şöyle olması gerekli denilebilecek hap bir cevabın olmadığı bir dizi değişkene göre cevabın değişkenlik gösterdiği. Yıllar içinde çeviri işine karşı hassasiyetim arttı. Kitabı yıllar önce okuduğumda cümle yapılarına bu kadar dikkat etmemişim. Artık Lenin'in cümle kuruluşları mı karışık, yoksa çevirmen mi (M. Erdost) zorlaştırmış emin değilim. Bazı cümleleri anlamak için tekrar tekrar okumak gerekiyor. Tek bir cümlenin 17 satırı bulduğu, cümlenin en az 4-5 virgülle bölünmesi vb durumlar çokça var. On satırlık cümleler kısa kalıyor. Lenin'in diğer kitaplarında bu zorlanmayı hissettmemiştim. Dolayısı ile hızlı hızlı okunup geçilecek bir kitap değil.
Kitapta Kanada ve Avusturalya'nın Birleşik krallıktan bağımsızlık kazanacağı öngörüsü Lenin'i gözümde bir kez daha büyüttü.
كان لينين غير مواربٍ على الإطلاق حين أكّد مرارًا بأن: حقّ تقرير المصير يعني حقّ الانفصال، وتأسيس كيان سياسيّ منفصل. لم تساور لينين أية شكوك، ولم توجد لديه أدنى ذرّة من التردّد، حين تعلّق الأمر بتفسير معنى عبارة تقرير المصير، التي قيل عنها أنها ضبابية، وغير محددة.
خاض لينين معركة نظريّة حادة لتثبيت هذا الموقف ضد روزا لوكسمبورغ، والاشتراكيين البولنديين، الذين كانوا يرفضون انفصال بولندا عن روسيا القيصريّة، باعتباره أمرًا يوتوبيًّا غير قابل للتحقّق، وتعزيزًا للنزعات القوميّة/الوطنيّة التي يفترض بالماركسيين أن يقاوموها لصالح الأمميّة، وباعتبار أن بولندا داخل دولة أكبر ستسير بشكل أسرع نحو البرجوازية الديمقراطيّة (التّصنيع، والتحوّل إلى دولة رأسماليّة)، وستتمكن طبقتها العاملة من التطوّر، وبناء تحالفات طبقيّة أوسع، وبالتالي تحقّق مكاسب أكبر للبرنامج الاشتراكيّ على المدى الطويل.
رأى لينين أن مهمّة الاشتراكيين الديمقراطيّين يجب أن تكون الدّفع باتجاه استكمال التحوّل نحو البرجوازيّة الديمقراطيّة (استكمال التحوّل نحو الرأسماليّة والتّصنيع) من جهة، ودعم حقّ الشعوب المُضطهدَة بتقرير المصير (الانفصال السياسي) بشكل كامل، لأن هذا سيسرّع تحوّل تلك الشعوب إلى التصنيع وإنجاز ثوراتها البرجوازيّة الخاصة، ويقوّي طبقتها العاملة، وفي نفس الوقت، سيُضعف هيمنة الدولة الكبرى المُسيطرة، ويسهّل بالتالي التثوير ضدّها والحشد لمواجهتها من قبل الطبقة العاملة لهذه الأخيرة.
أمام الحُجج التي قدّمها خصومه بأن دعم انفصال الشعوب المهيمَن عليها سيخدم بشكل أساسيّ برجوازيّات تلك الشعوب، لا عمّالها، شخّص لينين (بشكل صائب ودقيق) أن التردّد في دعم الجهود التحرريّة للشعوب المضطهَدة يعني بالنتيجة النهائيّة دعم برجوازيّة أكبر، وأشد هولًا وتأثيرًا، هي برجوازيّة الدولة العظمى المُهيمِنة، وشوفينيّتها القوميّة؛ إلغاء رغبات الشعوب المقهورة، يعني تعزيز وضعيّة الدولة القاهرة وطبقتها الحاكمة. يقول لينين: «عدم دعم الحقّ في تقرير المصير لا يعني عدم دعم برجوازيّة المقموعين، بل يعني دعم برجوازيّة القامعين».
لمواجهتها من قبل الطبقة العاملة لهذه الأخيرة.
أمام الحُجج التي قدّمها خصومه بأن دعم انفصال الشعوب المهيمَن عليها سيخدم بشكل أساسيّ برجوازيّات تلك الشعوب، لا عمّالها، شخّص لينين (بشكل صائب ودقيق) أن التردّد في دعم الجهود التحرريّة للشعوب المضطهَدة يعني بالنتيجة النهائيّة دعم برجوازيّة أكبر، وأشد هولًا وتأثيرًا، هي برجوازيّة الدولة العظمى المُهيمِنة، وشوفينيّتها القوميّة؛ إلغاء رغبات الشعوب المقهورة، يعني تعزيز وضعيّة الدولة القاهرة وطبقتها الحاكمة. يقول لينين: «عدم دعم الحقّ في تقرير المصير لا يعني عدم دعم برجوازيّة المقموعين، بل يعني دعم برجوازيّة القامعين».
يَعرِف لينين إمكانيّة تحول النزعات الموطنيّة إلى نزعات قوميّة، ويَعرِف أيضًا كيف يمكن أن تستغلّ برجوازيّات الشعوب المضطهَدة الصّراع من أجل تقرير المصير لصالحها، ولصالح إعادة تحالف هذه الأخيرة (بعد الانفصال) مع برجوازيّة الدولة العظمى التي تمّ الانفصال عنها، أو مع برجوازيّة دولة عظمى أخرى منافسة، لذا يطرح لينين مبادئ أساسيّة ثلاثة للاشتراكيّين الديمقراطيّين في هذا السياق:
المبدأ الأوّل: «طالما تحارب برجوازيّةُ الشّعوب المقموعة القامع، فنحن في كلّ الحالات، وأكثر من الآخرين، معها، لأننا [كماركسيّين] أشرس أعداء القمع وأكثرهم اتّساقًا مع الذات، لكن، وحيثما وقفت برجوازيّة الأمم المقموعة لتدافع عن برجوازيّتها الموطنيّة الذاتيّة [أي عن مصالحها الذاتيّة]، فنحن نقف ضدّها».
المبدأ الثاني: «نقاتل ضد الامتيازات والعنف الذي تقوم عليه الأمّة القامعة [الدولة العظمى المُهيمِنة]، ولا نوافق بأي شكل من الأشكال على التطلّعات للحصول على الامتيازات عند [برجوازيّة] الأُمم المقموعة».
المبدأ الثالث: «لا يمكن تحقيق وحدة المضطهَدين دون محاربة كل النّزعات القوميّة، وتأكيد المساواة بين كلّ الشّعوب». وهذه يجعلها لينين إحدى المهمّات الأساسيّة للطبقة العاملة عند الشعوب المقموعة، والطبقة العاملة في المركز المهيمن، سواءً بسواء، فالنّضال من أجل تقرير المصير (الإنفصال عن الأمّة القامعة) يجب أن يتوازى مع نضال لتوحيد عمّال جميع الشعوب لمواجهة الرأسمالية، وهذا لا يتحقّق دون مواجهة النزعات القوميّة بشكل واضح وحاسم.
تغير زمن لينين حيث في بدايات القرن العشرين، لم تلعب العولمة الرأسماليّة وأدواتها، وانفتاح الأسواق عالميًّا أمام رأس المال العابر للحدود والدول، دورًا هائلًا وكبيرًا ومحدِّدًا كما تفعل اليوم. لا يمكن الحديث اليوم عن نشوء برجوازيّات موطنيّة، أو عن دول موطنيّة، خارج ��لاقتصاد العالمي. انهارت أغلب مشاريع التّنمية والتّصنيع والتحوّل الرأسمالي المُنتِج في دول الأطراف، والكيانات القطريّة، بفعل الموروث الاستعماري العميق المعيق للتنمية، والفعاليّة التدخليّة الامبري��ليّة اللاحقة، إذ ترك الاستعمار خلفه كيانات سياسيّة مُفرغة من أيّة إمكانيّات تحرريّة، تحكمها مجموعات حاكمة فاسدة وإقصائية، مرتبطة به، وكمبرادوريّة، أي وكيلة لمصالح خارجيّة، تتحقّق أرباحها لا من خلال تنميّة الصناعة المحليّة وحمايتها، وخلق سوق موطنيّة لسلعها، بل من خلال سمسرتها على بيع البضائع والسّلع والخدمات الخارجيّة القادمة من المراكز الرأسماليّة الكبرى، وتسهيل حركة رأس المال الخارجي لاستغلال موارد الداخل وعمّاله (تشجيع الاستثمار). تكمن مصالح «البرجوازيّة الكمبرادوريّة» في تدمير التحوّل الرأسمالي الدّاخلي (إعاقة نشوء صناعة، وتطوّر صناعي، وما يتطلّبه ذلك من حماية بواسطة الحواجز الجمركيّة – الحدود السياسيّة للدولة)، والإبقاء على حالة التبعيّة والوكالة للخارج؛ وحيثما نشأت بوادر لنشوء «تطوّر رأسماليّ» تصنيعيّ أو تنمويّ في الأطراف، تدخّلت المراكز بأدوات مختلفة، سياسية (دعم انقلابات مثلًا) واقتصاديّة (الحصار الاقتصادي، برامج إعادة الهيكلة لقاء الإقراض من مؤسسات مثل صندوق النقد الدولي والبنك الدولي) وعسكريّة (القصف والغزو والاحتلال).
«تحرّر» المستعمرات لم يضع أغلبها على طريق التطوّر الرأسماليّ، بل حوّلها إلى كيانات وظيفيّة استمرّ فيها النهب، وتصريف بضائع المراكز، في حين حُطّمت فيها التنمية، ووضِعت على رأسها (ودُعمت) مجموعات حاكمة فاسدة ترتبط مصالحها بالمراكز الرأسماليّة المهيمنة أكثر بكثير من ارتباطها بشعبها و«موطنها». البرجوازيّات المحليّة التي تدفع المجتمع نحو التطوّر الرأسمالي في الدول المقموعة، والتي كان لينين يتوقّع بروزها بعد الانفصال عن الدول الكبرى، الاستعماريّة، القامعة، لم تنشأ، فشرط نشوئها واستمرارها وتطوّرها مرتبطٌ (حتى عند لينين) بالتحوّلات العمّالية العالميّة المُفترضة: انتصارات عمّالية في المراكز تُضعف رأسماليّتها، بل تُنهيها، وتضمن بيئة موائمة لتطوّر الأطراف. كان لينين يتوقّع انتصار العمّال ضمن فترة زمنيّة قريبة نسبيًّا، وكان يُسمّي مرحلّة التكوّن الكامل للدولة الرأسماليّة (التي تمّت في المراكز الرأسمالية الكبرى، خصوصًا إنجلترا في ذلك الوقت، حيث يفترض أن يكون التنافر والاستقطاب على أشدّه بين البرجوازيّة، صاحبة رأس المال، المستغِلّة؛ وبين الطبقة العاملة، المستغَلّة، التي لا شيء بعد تخسره سوى قيودها): «ليلة سقوط الرأسماليّة».
لم تسقط الرأسماليّة، وعلى العكس من توقّعات لينين، لم يتبلور الصّراع الطبقيّ بالشكل الحادّ الحاسم حتى اليوم، ولم تندلع ثورات العمّال في المراكز الرأسماليّة، ولم ينتصروا فيها، واستمرّت الرأسماليّة قائمة كنظام عالميّ مُحكم، شرس، وعنيف، طردت من لم يتواءم معها في الأطراف: فصُفّيت مشاريع التّنمية الذاتيّة التي تقودها الدّولة (مثل تلك التي مثّلها محمّد مصدّق في إيران، أو جمال عبد الناصر في مصر) بالاحتواء أو بالقوّة، فيما تحوّلت دولة اشتراكيّة عظمى، هي الصين، إلى اقتصاد السوق الرأسمالي بالكامل، وأعلنت عن نفسها مؤخّرًا قائدة للتّجارة الحرّة، والمدافعة الأولى عن العولمة الرأسماليّة.
هناك أيضًا مشكلة إعاقة المراكز الرأسماليّة الكبرى للتّنمية والتصنيع والتحوّل الرأسمالي في البلدان التابعة، من خلال آليات العولمة ومؤسّساتها (الأسواق المفتوحة، التدخّل الاقتصادي والسياسي والعسكري، صندوق النقد الدّولي، والبنك الدّولي، ومنظّمة التجارة العالميّة). هذه الآليّات والمؤسّسات تمنع شعوب الأطراف من سلوك ذات الطريق التنمويّ الذي سلكته الدول الرأسماليّة لتصبح بلدانًا صناعيّة؛ طريق يتضمّن بشكل أساسي حماية الصناعة المحليّة وتشجيعها عبر فرض الضرائب على المستوردات، ومعاملة السلع المحليّة معاملة تفضيليّة، وتقديم الدّعم المالي لها
صارت الدولة، في المراكز الرأسماليّة، أداة تدخّل عابرة للمواطن، مهمّتها فتح الأسواق والهيمنة على الموارد وضمان إعاقة صعود المنافسين بالمعنيين الاقتصادي والجيو-استراتيجي؛ أما في الأطراف فتأخذ الدولة شكل الكيان البوليسيّ التنفيذيّ الذي يضمن تطبيق السياسات الإقتصاديّة للمراكز (وصفات صندوق النقد الدّولي مثلًا)، وامتصاص الآثار الاجتماعيّة والسياسيّة (الاحتجاجيّة) الناتجة عن ذلك بالقمع والمنع والاحتواء، وتعتاش من خلال نهب الداخل (إذ هي تضمن وجودها بدعم الخارج لها، بغض النظر عن فسادها وجرائمها)، ومن خلال وظيفتها الكمبرادوريّة لرأس المال الخارجي. هذا يؤكد أن «قوانين تطوّر» هذين النّوعين من الدول/الكيانات ليسا مُشتركين، وأن الثانية لن «تتطوّر»، بحصولها فقط على حق تقرير المصير، إلى الأولى. التطوّر ليس بهذه الأوتوماتيكية الحتميّة كما تخيّله لينين، ولا بهذه السّهولة، والقوانين الناظمة لأشكال التطور تختلف في المراكز عنها في الأطراف.
صار دافع الانفصال عند برجوازيّة الشعوب المقموعة في الأطراف يكمن في أمر آخر مختلف تمامًا، لم يخطر على بال لينين: التحوّل إلى كيان وظيفي، والاضطلاع بدور أكثر مباشرة في سلسلة التبعيّة، والارتقاء من العمالة لوسيط، إلى عمالة مباشرة لصاحب الأمر، مع عديد الفوائد المتحقّقة عن هذه النقلة لصالح تكريس النزعة الكمبرادوريّة عند المجموعة الحاكمة. «المشاعر القوميّة» والخطاب المنبثق عنها، والفظائع الحقيقيّة التي ارتكبت بحق الشعوب المقموعة، تستخدمها المجموعات الحاكمة هنا كغطاء دعائيّ، لتجييش مشاعر الناس والضّحك عليهم، وتتحوّل بشكل شبه أوتوماتيكيّ إلى شوفينيّة قوميّة للشحن الدوغمائيّ، ففي غياب مشروع تأسيس سوق موطنيّة تلعب فيه البرجوازيّة الموطنية دورًا رئيسيًّا، يصبح الشحن القوميّ الشوفينيّ هو الأداة الوحيدة لتبرير مشروع البرجوازيّة الكمبرادوريّة التي لا مشروع لها سوى الصعود في سلسلة الوساطة والتبعيّة، هكذا نخسر أيضًا تضامن المُضطهَدين، التضامن الطبقيّ الذي كان يُفترض أن ينشأ مع نشوء الدّولة الموطنيّة بعد تقرير المصير والانفصال.
يقول لينين: «تعي الجماهير جيّدًا قيمة الروابط الجغرافيّة والاقتصاديّة، وأفضليّات السّوق الكبير والدولة الكبيرة، لذا فهم يلجؤون إلى الانفصال عندما يُحوّل القمع القومي، والاحتكاكات القوميّة، الحياة المشتركة إلى أمر لا يمكن احتماله، مما يعيق أي، وكلّ، العلاقات الاقتصاديّة. في هذه الحالة، فإن مصالح التطوّر الرأسمالي، وحريّة الصّراع الطبقيّ، ستُخدم بشكل أفضل بالانفصال».
في عالم اليوم، عالم السوق المفتوح والرأسماليّة التدخليّة ودول الأطراف الوظيفيّة ومجموعاته الحاكمة الكمبرادوريّة، تغيّر نطاق تأثير المراكز الرأسماليّة ليشمل العالم بأكمله، ولم يعدّ ثمّة إمكانيّة لإنجاز دولة السّوق الموطنيّة في مساحات سياسيّة لا يمكن حمايتها بحدود جمركية، والدّفاع عنها بفعاليّة ضد التدخّل الاقتصادي والسياسي والعسكري. بهذا المعنى يبدو «حق تقرير المصير» بالنسبة لشعوب الأطراف، بالطريقة التي عرّفها لينين: الانفصال السياسي وتشكيل دولة، أمرًا لا يحمل إمكانيّات تغييريّة كبرى: لا يخدم «مصالح التطوّر الرأسمالي»، ولا «حريّة الصراع الطبقي»، بل يحمل في طيّاته أخطار تطوّر الشوفينيّة القوميّة والعرقيّة والدينيّة والمذهبيّة وغيرها من الشوفينيّات، الضروريّة لاستمرار البرجوازيّة الكمبرادوريّة في موقعها، واستمرار هيمنة المراكز الرأسماليّة على الأطراف.
في عالم اليوم، نجحت الرأسماليّة، وبمرونة كبيرة، ليس فقط في احتواء الثورات العمّالية التي توقّعها لينين، بل وفي وضع العمّال بعضهم في مواجهة بعض (عمّال الشّمال ضد عمّال الجنوب)، وفي احتواء وتفكيك النقابات العمّالية، والأحزاب العماليّة، وإضعاف اليسار، كما نجحت في تخفيف الاستقطاب بين أعلى الهرم الرأسمالي الاستغلالي وأسفله بعدّة آليات، منها الشكل الشركاتيّ لإدارة العمل (طبقات كثيرة من أعلى إلى أسفل يكون فيها المرؤوس رئيسًا على من هم أدنى منه)، وتعزيز الأمل (الوهم) بالصعود، وتعزيز الأنانيّة في بيئة تنافسيّة ينقلب فيها سبب الفقر والفشل والبؤس، من انعدام عدالة متأصّل في النّظام، إلى فشل فرديّ في التقدّم لا يلوم الشّخص فيه سوى نفسه؛ وتعزيز الفرديّة والاستهلاك اللّذين حوّلا المنظور عن مجتمع تكمن سعادته بالعدالة والمساواة بين أفراده، إلى مجتمع مفكّك إلى أفراد، يريد كلّ فرد أن يحقّق رغباته ونزواته الخاصّة بالاستحواذ على السّلع.
ترمي الشيوعيّة -في التصوّر النهائيّ- إلى إنهاء الاستغلال، وتحقيق العدالة والمساواة لجميع البشر، وتصفية الدّولة (حيث تتركّز السّلطة) من حيث هي أداة الهيمنة والقمع التي تمارس بها المجموعة الحاكمة دكتاتوريّتها على الآخرين؛ في عالم نهاية القرن التاسع عشر وبداية القرن العشرين، كان الطريق إلى هذا العالم العادل يمرّ من خلال دفع جميع البلدان نحو «التطوّر الرأسمالي» (من خلال حقّ تقرير المصير لجميع الشعوب المقموعة)، الأمر الذي سيعزّز الاستقطاب الطبقيّ بين المستغِلّين والمستغَلّين، ويسرّع بنشوء طبقة عمّاليّة عالميّة موحّدة (تواجه رأس المال الذي يشتغل فعليًّا على مستوى العالم)، مما سيؤدي في النهاية إلى ثورة عمّاليّة تقلب النظام الرأسمالي رأسًا على عقب.
اليوم، يبدو الطريق إلى العالم العادل أكثر صعوبة الأمر يحتاج لكثير من التّفكير الإضافيّ.
Sadece Marksistler ve solcular için değil, bütün insanlık için yol gösterici bir lider ve aydın olan Lenin’in yine bu doğrultu ve nitelikteki bir eseri.
Ulusların Kaderlerini Tayin Hakkı, gerçek Marksistlerin, emperyalizmin hızla yayıldığı ve imparatorlukların dağıldığı dönemde patlak veren ulusal hareketlerle ilgili ideal yaklaşımlarını inceler. Temel ilke, bütün ezilen ulusların kendi kaderlerini tayin (boyundurlukları altında oldukları devletlerden ayrılma) hakkının tanınmasıdır. Lenin, bu hakkın tanınmasının ve ezen ulusun proletaryası tarafından desteklenmesinin, ulusların proletaryalarını birbirlerine daha da yakınlaştıracağını dolayısıyla da enternasyonalizme uygun olan tek yol olacağını belirtiyor.
Kitabın büyük bir kısmında, Lenin, Rusya’daki siyasi rakiplerinin ve başta Rosa Luxembourg olmak üzere Polonya Marksistlerinin meseleyle ilgili duruşlarını eleştiriyor. Bu yolla meseleyle ilgili temel ilkelerin detaylarını ve özel durumlar da inceliyor. Lenin, Marksist yaklaşımın her zaman yerel koşulları göz önünde bulundurarak karar vereceğini vurgulayıp genel ilkelerle özel durumlar arasındaki olası farklara dikkat çekiyor ve örneğin Polonya’nın mevcut (1916) durumda kendi kaderini tayin etmesine kesin olarak karşı çıkıp bu tutumu milliyetçilikle suçluyor.
Bütün ilkeleri ve özel meseleleri detaylıca ele aldıktan sonra Lenin, Haziran 1920 de kaleme aldığı “Ulusal Sorun ve Sömürgeler Sorunu Üzerine Tezlerin İlk Tasarısı” isimli tasarıda “siyasal bakımdan bağımsız devletler kurma maskesi altında gerçekte iktisadi, mali ve askeri alanlarda kendilerine tamamen bağımlı devletler yaratan emperyalist devletlerin sistemli biçimde uyguladıkları aldatmaca” ya kesin olarak karşı tavır alınması, bu tutumun “bıkmadan, usanmadan” suçlanması gerektiğini belirtiyor.
Çok derinlikli ve bir o kadar da karmaşık, insanlığa yol gösteren, kesinlikle okunması gereken bir kitap.
Este texto es un gran ejercicio teórico en caso de vivir en una sociedad que está saliendo del feudalismo, si por lo que sea, el cuerpo policial y las fuerzas armadas de tu país no se han industrializado, aprovecha ahora. Ni que decir tiene, que lo aquí propuesto es absolutamente imposible de trasladar a nuestros días, es simplemente inasumible e impracticable, y parece una chorrada decir esto, pero hay gente por ahí que quiere pillar un mosquete con bayoneta e ir a cargar contra un UR-416 de la policía nacional.
Algo que no sé muy bien por dónde coger del texto es el ataque de furia crónica por parte de Lenin hacia a Rosa Luxemburgo hasta el punto de llegar a descalificarla como: “de razonamientos débiles”, con “una colección de errores lógicos para alumnos de Bachillerato”, “absurda”, que “su texto es un fárrago que no dice nada” “antihistórica”, “oportunista”, que “incurre en el pecado de lo metafísico”, “cegada”, que “habla en vano”, y “cuán desagradable resulta su «teoría»”, “desamparada y desorientada”, que “no se atreve a confesar… se zafa y se esconde”, “equivocada”, que “repite (utopía) hasta dar náuseas” y que en definitiva “desconoce a Marx”. Esta ha sido sin duda una de las peores rabietas que he visto pillarse a un marxista.
Here's a summary of the key points: Defining "self-determination": Lenin argues that self-determination in this context means the political separation of nations, resulting in the formation of independent national states. This is based on the historical observation that the development of capitalism often leads to the emergence of national states as they provide the best conditions for market expansion and economic growth. Contrasting with Rosa Luxemburg: Lenin engages in a critical debate with Rosa Luxemburg, a prominent socialist of the time, who argued that the "right to self-determination" was a meaningless abstraction and a dangerous concept that would only serve to strengthen bourgeois nationalism. Lenin counters her arguments by pointing out her lack of a concrete historical analysis of the situation in Russia and by emphasizing the need to distinguish between the bourgeoisie's and the proletariat's position on the national question. The context of Russia: Lenin stresses that the Russian situation is unique, with its vast territory and numerous oppressed nationalities. He argues that the demand for self-determination is crucial in Russia because of the ongoing bourgeois-democratic revolution and the need to combat the oppression of non-Russian nationalities by the Great Russians. "Practicality" and the Role of the Proletariat: Lenin counters the argument that self-determination is "unpractical" by demonstrating that the bourgeoisie's "practicality" is often tied to its own national interests, whereas the proletariat must champion the principle of national equality and fight against all forms of oppression. He emphasizes that the proletariat's task is to build alliances across national boundaries and to educate the masses in the spirit of consistent democracy and socialism. The Example of Norway: Lenin analyzes the secession of Norway from Sweden in 1905, arguing that it shows how self-determination can be a practical outcome of democratic processes and underscores the need for the proletariat to be prepared for such events. International Solidarity: Lenin highlights the 1896 London International Congress resolution on self-determination, emphasizing its importance for Eastern Europe and Asia. He rejects the idea of ignoring national liberation movements and emphasizes the need for the proletariat to support progressive national movements while working towards international class solidarity. Learning from Marx: Lenin analyzes Marx's position on Irish independence, arguing that Marx's support for Irish secession was based on a deep understanding of the historical context and the need to support the working class in both the oppressor and oppressed nations. The 1903 Programme and Liquidationism: Lenin defends the 1903 Programme of the R.S.D.L.P. against the critiques of liquidationist elements like Semkovsky and Liebman, who claim it is "vague" and unhelpful. He points out that the Programme was adopted after heated debate and that the Polish Marxists, who initially opposed it, eventually accepted it and have never since proposed its amendment. Conclusion: Lenin concludes by reiterating that the proletariat must fight against all forms of nationalism, especially Great-Russian nationalism, and champion the right of nations to self-determination. He calls for unity within the working-class movement and the creation of strong international proletarian organisations. In essence, Lenin's analysis is a powerful argument for the need to combine international class solidarity with the recognition of the right to national self-determination. He sees this combination as crucial for achieving both democratic and socialist goals in a rapidly changing world.
“The right of nations to self-determination means only the right to independence in a political sense, the right to free, political secession from the oppressing nation. Concretely, this political, democratic demand implies complete freedom to carry on agitation in favour of secession, and freedom to settle the question of secession by means of a referendum of the nation that desires to secede. Consequently, this demand is by no means identical with the demand for secession, for partition, for the formation of small states. It is merely the logical expression of the struggle against national oppression in every form. The more closely the democratic system of state approximates to complete freedom of secession, the rarer and weaker will the striving for secession be in practice; for the advantages of large states, both from the point of view of economic progress and from the point of view of the interests of the masses, are beyond doubt, and these advantages increase with the growth of capitalism. The recognition of self-determination is not the same as making federation a principle. One may be a determined opponent of this principle and a partisan of democratic centralism and yet prefer federation to national inequality as the only path towards complete democratic centralism.”
kitap değişik zamanlarda yazılmış yazılardan derlendiği için bazı sıkıntılara sahip; 1.'incisi bütünmüş gibi okunduğu takdirde tutarsız gibi görünebilir, 2.'si kitaptaki dünya ortaya kalkmış, iki kutuplu dünyanın yerini çok kutuplu dünya almıştır, 3.'sü tarihsel arka plan tam bilinmeden anlaşılması zordur. (Örneğin o dönemde Lenin UKKTH'yı sosyalistlerin hukuki bir prensibi olarak kabul edilmesini istiyor, yani temelde bu hakka herkes sahip olmalı ama bunun komünistlerce desteklenip desteklenmeyeceği emperyalizmle ilişki, gericilik ve sömürü ilişkisi bağlamında ele alınmalı diyor pek çok sayfada. Kayıtsız şartsız kabul edilmesi gerekir dediği yerlerse, Lüksemburg'un "küçük devletlerde sosyalizmin gelişmesinin zor olacağı, sosyalistlerin her zaman büyük devletleri tercih etmesi gerektiği" görüşü ile alakalı.)
çok tartışmalı görüşler hep bu kitap üzerine konuşulanlar ama ben ikinci kez okuduğumdan bunu anladım. sanırım bir yayınevinin, editörün aralara girip tarihsel bilgiler verdiği bir versiyonun yayımlanmasıyla kafalar netleştirebilir.
té la seva gràcia llegir el llibre i comparar-lo amb el cas català. he après moltíssim. a més d’un polític (i no necessàriament unionista) li faria falta fer-li una rellegida.
pel que fa a la qüestió política que tracta, he arribat a les següents conclusions:
el dret a l’autodeterminació només es pot entendre d’una manera: és el dret que tenen les nacions a decidir lliurement el seu futur
la llibertat de les nacions comporta, per segons quins programes marxistes, una oportunitat de trencament amb el capitalisme, l’eliminació de la doble opressió, la debilitació de la burgesia de l’estat opressor i l’escenàri just per tirar endavant la lluita de classes unida als proletaris de les altres nacions
sense independència i, per tant, amb una doble opressió (social i nacional), la lluita de classes s’imposibilitza, ergo, té tot el sentit del món defensar el dret a l’autodeterminació de les nacions des d’un programa marxista partint de la base que hi ha una defensa aferrissadament demòcrata al darrere
Superb collection of essays in which Lenin tackles the topic of nationhood and working class unity through a Marxist lens
Particular highlights include: Explaining that workers from an oppressor nation have the duty to support an oppressed nation’s self-determination and independence in the fight against imperialism and colonialism. Most notably in the case of England and Ireland, even when English workers did not benefit materially from their nation’s oppression of Ireland, they still had become infected with their ruling class’s chauvinism and racism, so it was the English workers duty to fight colonialism. Moreover English workers could never attain liberation as long as the Irish continued to be oppressed.
'Boşanma serbestliğini savunan bir kimseyi aile bağlarını yıkmak istemekle suçlamak ne kadar ahmakça ve ne kadar ikiyüzlüce bir davranışsa, ulusların kendi kaderlerini tayin etme özgürlüğünü savunanları da, yani ayrılma özgürlüğünü savunanları da, ayrılmaya isteklendirmeyle suçlamak, o ölçüde ahmakça ve ikiyüzlü bir davranıştır. Tıpkı burjuva toplumda, burjuva evlenme kurumunun üzerine kurulu bulunduğu ayrıcalıkların ve ahlaksızlıkların savunucuları boşanma özgürlüğüne karşı çıktıkları gibi, aynı şekilde, kapitalist devlette, ulusların kendi kaderlerini tayin etme hakkını, yani ulusların ayrılma hakkını reddetmek, egemen ulusun ayrıcalıklarını ve demokratik yöntemlere karşı polis yönetim yöntemlerini savunmaya eşittir.
Kuşkusuz, kapitalist toplumda yürürlükte olan ilişkilerden doğma siyasal ahlak bozukluğu, bazan parlamento üyelerinin ve gazetecilerin belli bir ulusun ayrılması yolunda ciddi olmayan ve hatta saçma olan gevezeliklerde bulunmalarına neden olur. Ama bu gevezeliklerden korkacak olan (ya da korkar gözükecek olan) ancak gericiler olabilir. Demokratik ilkelere bağlı bulunanlar, yani devlet sorunlarının halk tarafından karara bağlanmasında direnenler, siyasetçilerin üzerinde gevezelik ettikleri şeyle halkın karar verdiği şey arasında "pek büyük bir fark olduğu"nu çok iyi bilirler. Halk her günkü deneyiminden, coğrafi ve iktisadi bağların değerini ve büyük bir pazarla büyük bir devletin üstünlüklerini bilir. Onun için halk, ancak ulusal zulüm ve ulusal sürtüşme, yaşamı dayanılmaz hale getirdiği zaman ve iktisadi ilişkileri baltaladığı zaman, ayrılmaya, bir çare olarak başvurur. Böyle bir durumda kapitalist gelişmenin ve sınıf savaşımının özgürlüğünün çıkarlarına en iyi şekilde hizmet, ancak ayrılmayla sağlanabilir.'(s. 81)
For Lenin, what is the nation? What does "self-determination" mean in the "capitalist-imperialist age"? Before the 1. World War, US leader Wilson brought new theses for the nations, Wilson wrote on the right of nations to determine their political faith, Wilson's theses caused a global discussion, but Wilson couldn't prevent 1. World War. Lenin participates Wilson's questions with his articles which are published in his "The Right of Nations to Self-Determination". Lenin was the leader of Soviet Revolution in October 1917, one of the most important decisions of Lenin's leadership was the autonomies of Soviet nations in the Soviet Union - Lenin practised his politics for "the right of nations to self-determination" with the Bolshevik power in the Soviet Union.
Continúo leyendo las obras escogidas de Lenin en 12 tomos editadas por Progreso. Ya voy por el tomo V.
En este texto, Lenin responde a las críticas de Rosa Luxemburgo por la inclusión del derecho de las naciones a la autodeterminación en el programa de los socialdemócratas rusos.
Explica por qué la posición de los marxistas es la del apoyo de este derecho (recuperando las posiciones de Marx y Engels al respecto de Irlanda), y defiende la justeza de la inclusión de este punto en el programa.
También aclara que a la hora de evaluar casos concretos (como el ruso, el polaco o el irlandés), debe hacerse un análisis profundo del desarrollo del capitalismo en ese país, así como de los movimientos nacionalistas de masas.
A nation, a country, and a state, are different things.
Lenin is reminding his contemporaries that historical situations are always unique and cannot be brazenly made congruous to one another to suit a particular ideological persepctive. There is then a whistle stop tour through the various questions of national liberation of the time (Ireland, Poland, Norway, Balkans etc).
Current applications of support for the self-determination of oppressed nations are so obvious that they hardly need mentioning . . .
Lenin does a good job explaining why Self Determination means a nation's right to secede and form an independent state. He breaks down a lot of the ways reactionaries and opportunists try to push an alternate narrative that enable national chauvinism. Although the factions of his time are a bit complicated to understand, Lenin's critique effectively demonstrates why such chauvinism benefits only the bourgeoisie and that proletarians of all nations should unite to combat national oppression.
Uno de los temas conflictivos de la política en el pasado y hoy en día. En el libro Lenin argumenta, principalmente contra Rosa Luxemburgo, el por qué debe haber un derecho de autodeterminación. Una de las cosas que faltan, y que me parece crucial, es el determinar qué es una nación, dado que de nada sirve hablar de otorgar o no derechos a algo si no se define qué es ese algo.
Exposes the nationalist character of being against the right to secession (the truest expression of a nation's right to self determination) and argues for the absolute necessity of the right to self det / secession in abolishing all privileges / to have genuine democracy
Really a great book by Lenin. This lays a foundation for a lot of advocacy on federalism, confederalism and self-determinism of ethnostates. But, it's a bit awkard that he never allows a lot of ethnostates to form their indepedent self-determinatory states.
"Completa igualdad de derechos de las naciones, derecho de autodeterminación de las naciones, fusión de los obreros de todas las naciones; tal es el programa nacional que enseña a los obreros el marxismo, que enseña la experiencia del mundo entero y la experiencia de Rusia."
Very clear argumentation, which is still relevant today and holds its truth likewise. The examples and polemics are very dated however, makes it hard to read/understand if you're not willing to look up a few names