Summer Brother

by Jaap Robben, David Doherty (Translator)

Thirteen-year-old Brian lives in a trailer on a forgotten patch of land with his divorced and uncaring father. His older brother Lucien, physically and mentally disabled, has been institutionalized for years. While Lucien’s home is undergoing renovations, he is sent to live with his father and younger brother for the summer. Their detached father leaves Brian to care for Lucien’s special needs. But how do you look after someone when you don’t know what they need? How do you make the right choices when you still have so much to discover? Summer Brother is an honest, tender account of brotherly love, which will resonate with readers of Rain Man.

Genres: Fiction, Dutch Literature, Literature, Ebooks, Family, Coming Of Age, Roman

288 pages, Kindle Edition

First published September 4, 2018

About the author

Jaap Robben (1984) does not write specifically for an age, but for everyone in particular. With his debut novel 'You have me to love' (Birk), he conquered booksellers, readers as well as critics. Birk was awarded the Dutch Booksellers Award, the ANV Debut Award and the Diorapthe Jongeren Literatuurprijs. Only in the Netherlands and Belgium more than 80.000 copies have been sold so far.

Summer Brother (Zomervacht) was longlisted for the International Booker Prize 2021 and received a lot of praise in- and outside the Dutch language borders. Zomervacht was made into an awardwinning movie by Joren Molter.

In 2022 he published his latest and much-discussed novel Afterlight (Schemerleven) that became a bestseller too and was awarded with the Confituur Booksellers Award 2023.
The English translation of Schemerleven (Afterlight) will be published in May 2024.

Robben’s novels are made into films and his work has been published in sixteen languages.

Reviews

[Henk · Rating 3 out of 5]

Ouders die worstelen en daarmee hun kinderen beschadigen, kinderen die aangeleerd schuld afschuiven vertonen, een kind zo genegeerd en niet gewaardeerd dat elke vorm van affectie iets betekend voor hem en aangegrepen wordt. Maar dan luchtig en goed leesbaar gebracht
Jongens als jouw broer zijn onstrafbaar. Die hebben bij hun geboorte al levenslang gekregen, daar kan niks meer bovenop.
Longlist genomineerd voor de International Bookerprize 2021 🐝

Een boek als de film Florida Project, schrijnend en gesitueerd in een armoedig Noord-Frankrijk.
Door een paar korte typeringen zet Jaap Robben precies en heel duidelijk de vader van het hoofdpersoon Brian neer. Sjacheraar, branieman, met seksistische opmerkingen en een grote dosis schaamteloosheid maar ook de grote mate van uitzichtloosheid. Ze wonen op een trailerpark en schrapen de eindjes op allerlei manieren bij elkaar.
Brian kijkt deels op naar zijn vader maar ziet hem ook scherp, bijvoorbeeld:
Hij buigt zich voor me langs. In zijn haren ruikt het naar versleten vloerbedekking. Hij tuurt omhoog. Alsof achter die voordeur ons oude leven wacht. We hoeven alleen de sleutel terug te vinden.

Brian heeft een broer, Lucien, die een handicap heeft en in een verzorgingshuis woont. Hier is er veel tederheid vanuit Brian, maar ook een ongemakkelijke relatie met een medebewoonster:
Selma bekijkt mijn mond. Lijkt daar een hap van te willen nemen, maar weet niet waar ze moet beginnen.

In hele korte hoofdstukken worden moeder Milou (Je ma zegt zoveel. Ze wil altijd het tegenovergestelde van wat ze heeft), gescheiden en geobsedeerd door de zorg voor Lucien, heel schrijnend, vader Maurice (Zonder elkaar hebben we allebei niemand), broer Lucien en Brian/Brai zelf geschetst.
Er is een flinke spanning doordat Lucien voor de zomer meegenomen wordt naar het trailerpark; constant lijkt er iets gebeuren, er is een onbekende vreemde. Hierdoor leest het boek verassend makkelijk en blijft de balans knap gehouden tussen zoet en realistisch:
Wil je mij ook aaien zoals je bij Lucien doet? vroeg ik en strekte mijn hand naar haar uit.
Jij kunt jezelf aaien, zei ma binnensmonds.

Aan het eind van het boek is er een scene waar Brian bij een gokkast zit met zijn vader die typerend is: zijn vader leid hem af door hem een muntje erin te laten gooien, maar niets te winnen, onderwijl zich door schuldig richting zijn broer voelen, als metafoor voor zijn hele leven

Dit is een boek, zeg ik. Dat is toch geen cadeau? zegt Brian ergens, maar Zomervacht is dat wel voor de lezer, mooi en gevoelig en knap hoe het net niet te zoet is, en er geen gemakkelijke oplossingen of heiligen zijn, ondanks dat het eigenlijk een best conventionele roman is.
Ik sluit af met een mooie zin van Brian over zijn broer:
Ik heb liever dat hij mij pijn doet dan zichzelf

[PattyMacDotComma · Rating 4 out of 5]

4★
[This has just been longlisted for the 2021 International Booker Prize!]
“They had noticed my brother and the kids were staring at him. If I imagined Lucien was half-brother, half-dinosaur, I felt less ashamed of what people thought of him. Then it was pretty cool that he was mine.”

Lucien is 16, severely disabled and now living in an institution where he’s medicated to keep him calm. Brian is our narrator and is Lucien’s younger brother, only 13, and he likes visiting Lucien. His mother used to be anxious to visit while his father hung back. Then a time came when Mum had trouble getting out of bed to go, so Dad and Brian promised to visit and report.

Promises, promises. That’s Maurice, Brian’s ne’er-do-well father who just took Brian somewhere to spend the afternoon, saying Lucien would only be asleep anyway and wouldn’t miss them if they didn’t turn up. Then he’d lie to his wife.

But Brian remembers having his older brother at home and the four of them being a family. It changed the family dynamic when Lucien was moved, and it was the beginning of the end for the parents.

“I don’t think I missed Lucien. He just wasn’t there. It wasn’t like he’d disappeared, more like someone had switched him off. Put him to sleep. Like he dozed off after every visit and dreamt of us all week long. And on Sundays, right before we pulled into the car park, a nurse would wake him up. I knew it wasn’t true. He often had cuts on his hands that I had never seen before.”

Brian enjoys the hospital and the other patients. That’s where he got his dinosaur idea.

“There were a few residents standing around the entrance. I knew they existed but apart from Lucien I had never seen one before. To me they were all half-dinosaur, each one so different that they must be the last of their kind.”

He gets to know some, wants to befriend them, and even gets a crush on an older girl, but the staff aren’t too keen on his getting too close. Even medicated, some are a risk to others if they bite or lash out violently. In fact, Brian knows this about his brother. When they’ve taken Lucien on outings, it’s always a worry when they let him play.

“Mum was looking at Lucien again. He had found a branch and was fighting something in the air. Sometimes he hit a tree by accident. He would make a rubbish knight, except when he got angry. Then he could bite you or smash a coffee maker. Or wreck the spin-dryer in the bathroom.”

The book opens with Brian living with his father in a dump of a caravan rented in a dump of a place run by a couple of shifty characters. No shiftier than his father, though. Brian stops by their shed to see them packaging up goods to on-sell.

“‘What kind of shipment you got this time?’ I ask.

‘It WAS Romanian mayo.’ Jean turns the bottle in his firm grip, slaps the sticker on the back, and thumbs away the air bubbles. ‘But now it’s organic mayonnaise. From Picardy.’ The next bottle is ready and waiting in his other hand.”

The place is full of potential dangers, from broken glass to waters you could drown in to dodgy people who probably shouldn’t be around children.

We see all the side stories from the point of view of this earnest, naïve boy. He ends up left in charge of his bigger, older brother when Lucien comes to stay while the hospital is being renovated. Dad agrees only because he will be paid for it. He is always so broke he grabs pairs of shoes and other things that aren’t nailed down and sells them at the markets.

I was furious with the father, but I really enjoyed watching Brian develop without losing that youthful attitude that things can get better and can turn out okay if you try hard enough. He makes plenty of mistakes, and his judgement is that of an inexperienced kid, but his heart and commitment count for a lot (which is more than I could say for his parents). He bathes Lucien, changes his nappy, feeds him, and tries to get him to swallow his pills, all mighty tasks.

I loved that he retained this feeling from something his mother said once.

“Deep in the colours of his eyes, I see the universe. That’s what Mum used to say. There’s a lot our Lucien can’t do, but he’s got the universe in his eyes.”

I’m not sure how I’ve ended up lately reading stories told by or about young teen-aged boys, but I always seem to enjoy their points of view. This is a translation from the Dutch, but it never felt translated.

Thanks to NetGalley and World Editions for the preview copy from which I’ve quoted.

[Maria Yankulova · Rating 5 out of 5]

Много важна книга! Прочита и ме остави безмълвна и много се надявам повече хора да я прочетат и да добавят в библиотеката си!

Доколкото разбирам от бележката за автора, Яп Робен пише историята целенасочено и с оглед на това, че темата за хората с психични заболявания не е широкозастъпена. И не е лесна за преглъщане.

Брайън е на 13г. Родителите му са разведени. Той живее с баща си във фургон в мизерни условия. Брат му Лююсиен има умствено увреждане и живее в дом със режим със специални грижи. До момента, в който в дома стартират ремонтни дейности и Люсиен отива да живее във фургона…

Скъса ми се сърцето от безхаберния баща и това колко бързо порастна Брайън и всички грижи, които полагаше за брат си.

Великолепна, доста тежка книга, която горещо ви препоръчвам!

Възхитена съм oт подбора на ICU и желанието им да издават книги, които няма шанс да се харесат на много голям брой читатели. И съм благодарна, че мога да се докосна до тези истории.

[Heleen Osse · Rating 5 out of 5]

Wat een prachtig boek! Verraderlijk eenvoudig, bijna poëtisch geschreven. Zelfs alles wat hij niet schrijft en tussen de regels door te lezen is, is mooi. Een boek vol uitersten, aanrader!

[Christine Bonheure · Rating 5 out of 5]

Wat kan die man schrijven! Had al genoten van Birk, maar dit boek vind ik nog beter. Met een opeenstapeling van eenvoudige woorden en korte zinnen slaagt Robben erin een verhaal neer te pennen dat je naar de keel grijpt. Je moet het maar kunnen, een talent om jaloers op te zijn. Ik ben blij dat er een generatie schrijvers opstaat die vooral leesbaar schrijft in een taal die aansluiting vindt bij de wereld en de problemen van nu. Prachtig beschreven hoe een plicht – dag in dag uit passen op de gehandicapte broer die een maand in de caravan wordt opgevangen alleen omdat de immorele, marginale vader het opvanggeld wil innen – een daad van liefde wordt. Over hoe verschrikkelijk ouders kunnen zijn in hun verstikkende liefde voor hun kind (moeder) of in het totaal negeren ervan (vader). Inclusief kritiek op de overmedicatie van patiënten met een beperking. Knap boek!

[Gumble's Yard - Golden Reviewer · Rating 3 out of 5]

Now for David Doherty winner of the US Society of Authors biennial Vondel Prize for translation from Dutch.

I originally read this book due to its longlisting for the 2021 International Booker Prize.

In a rather quirkily varied longlist which in particular stretches.the conventional definition of the “long form fiction” in the prize’s rules this is, for me, the very conventional novel on the longlist.

It reminds me of the type of book the Women’s Prize is very good at longlisting – a book club type book (by which I mean an accessible story, one almost exactly designed to discuss firstly the motivations and actions of the different characters, to discuss what might happen to them after the book ends, and then maybe to lead to a wider discussion of some societal factor), which draws fans of these types of books into the longlist and challenges them to read some more non-conventional/challenging literature. And for those who like things a little more experimental such books make a nice break and a reminder of what drew most of us to fiction – a good story with a clear narrative arc, characters forced into different circumstances and developing both in their own personalities and in their relationships with each other, and a tidy-ish ending.

This is I think a classic of its type – it’s a bestseller in the Netherlands and (particularly given its title) would I think, if published in the UK be a natural for a Richard and Judy Summer Book club selection.

The second novel for adults by a children’s author it’s a classic coming of age story with a 13 year old boy Brian, living with his unreliable wheeler-dealer father in a trailer on some wasteland. The key to their family story – and the other factor than his father’s fickleness leading to Brian’s parents separation – is his older brother Lucien, mentally and physically disabled from birth and now institutionalised.

The novel is centred around what happens when the father realises there is some quick (and he thinks easy) money to be made by offering a home to Lucien for the summer while the institution is repaired – a caring burden which he quickly transfers to Brian, who is himself pre-occupied by a fellow inmate of Lucien’s who seems to offer the chance for some sexual experimentation, while also gaining friendship (and pseudo-parenting) from a separated teacher who stays in a caravan Lucien’s father sub-lets.

The story plays out in a way which is on one level disturbing – bad parenting, and taking advantage of handicapped – but is in practice, at least as I saw it, lightly humorous and making it clear everyone is at heart well intentioned (the father at heart still thinks he is acting in his boy’s best interests, Brian things the fact the girl is 19 and he 13 means he can hardly be said to be taking advantage) while pulling back from any real human jeopardy (everything is cleared up nicely at the end).

Overall this was an interesting read. The other thing the Women’s Prize is (normally) good at it making sure this type of book does not make the shortlist and I would think the International Booker should do the same.

[Lauranne van Grinsven · Rating 5 out of 5]

Dol op Jaap Robben, die met dit boek ons een soort Nederlandse David Vann cadeau geeft. En wat wil je nog meer? Dit boek is een fantastische kruising tussen David Vann, Thijs de Boer, Walter van de Berg met een beetje kinderliteratuur en dan toch heel erg Jaap Robben. (Zo goed. Wil er mijn hoofd in stoppen zo goed.)

[Paul Fulcher · Rating 4 out of 5]

Winner of the biennial Vondel Prize from the Society of Authors for translations from Dutch/Flemish and Longlisted for the 2021 International Booker Prize

Lucien lolls blissfully in his chair while Rico sits beside him, licking at his fingers. “Was there any work going today?” “Sure.” His tongue flicks across his lips as he feeds Lucien the tail end of the sausage. “I’m making things happen. We’re doing just fine, the three of us. If your mother could see us now, eh?”

Summer Brother is David Doherty’s translation of Jaap Robben’s bestselling Zomervacht (2018).

From the book’s English blurb - an honest, tender account of brotherly love- and Robben’s background as a children’s writer (this was his second adult novel) - I expected something very different from last year’s bestselling Dutch novel which won the International Booker Prize, the quite brilliant The Discomfort of Evening.

This is indeed a different novel, but actually a slightly edgier one that the blurb implied, and to my taste, the better for it.

13 year-old Brian lives with his father, Maurice, after his parents separated, their accommodation a caravan they rent on a scrapyard, his father making money from odd-jobs, petty theft and reselling junk.

The flapping sole of my right shoe gobbles sand with every step. Dad has dropped me off so I can head to the caravan and fry us up some eggs while he drives down the road for chips. There’s rustling up ahead, so I keep still. It’s a scruffy sparrow tossing leaves about. Bathroom tiles peek out of the rubble under the bushes, where someone has dumped bundles of advertising leaflets. The prickly shrubs are hung with shreds of blue bin bag, its contents carried off on the wind. Across the stream, up through the broom bushes, and that’s me home. From the top of the slope, I can smell the bottle bank that stands where the main road skirts the rutted track to our turf.

Brian’s 16 year-old brother Lucien was born mentally and physically handicapped, and is now institutionalised. His estranged mother and her new partner are primarily responsible for Lucien’s care, leaving Brian to stay with his father, as Brian’s father reminds him when they fight:

“And Mum hates you too. She never wanted you back. And I don’t want anything to do with you either!”

“Then fuck off back to your mother,” he says, calm enough to scare me. His elbow knocks me to one side. “Oh no, wait. Your mother didn’t want you. She chose your brother.”

But when the care home is being renovated, alternative accommodation is needed. Brian’s mother is away on her honeymoon, and his father initially wants nothing to do with the situation, until the Manager mentions the generous allowance that will be paid. With Brian on summer holidays, Maurice sees an opportunity for the two brothers to re-bond, but primarily to make some easy cash:

“It’ll be good for the two of you, eh? And how much hassle can it be? Your brother’s in bed all day. Spoon a tub of applesauce into him every couple of hours, double helpings if he’s hungry. A little drink from his beaker now and then. They’ll draw us up a schedule. We can stick him under the shower if his nappy is full. Probably shits regular as clockwork, just sit him on the pot and let gravity do the rest. It’s not like he’s going anywhere. I’ll sort out a TV by his bed to keep him occupied the rest of the time and, hey presto, another day gone. Quick wipe with a facecloth, brush his little gnashers and then beddy- byes. Nothing to it, right?”

Maurice rather leaves Brian to manage Lucien, while he is off ducking-and-diving to make ends meet, and of course things don’t turn out quite as simple as planned, although the brother’s do begin to build a relationship.

There are shades of Toby Litt’s Patience here. As the author’s own introduction to the novel says:

In the beginning of this book, the two brothers are strangers. By the end they understand each other, and the reader knows what Lucien means by “moo-wah-wah.” That is perhaps the main purpose I had in writing this book. To create a character who apparently can’t communicate, but whom you eventually learn to understand.”

But that aspect of the novel was handled rather better by Litt’s novel - I wasn’t really sure I did come to understand Lucien.

The novel’s strength for me rather lay in the portrayal of Brian, a coming-of-age story that isn’t entirely sentimental - he revisits the home after Lucien has come to live with them to visit another inmate older, but naively sexually promiscuous. And in the rich cast of characters, not just Brian and his father but also a policeman in pursuit of Lucien (the DS Chisholm to his Arthur Daley), the two men who own the scrapyard (or have at least claimed primary squatting rights) and a lodger, himself thrown out by his wife, who comes to stay in another caravan on the site.

3.5 stars - a worthy longlist inclusion and one for the fringes of the shortlist. Rounded to 4 for now.

[Yara Anne · Rating 5 out of 5]

Ik ben officieel fan van Jaap Robben.

[Iwan · Rating 4 out of 5]

Het eerste werk dat ik van Jaap Robben heb gelezen, maakte indruk. Robben observeert en benoemt trefzeker. Wat ik knap vindt aan dit boek is dat hij balanceert tussen geestige en ontroerende momenten. Ook slaagt hij erin om de personages zo neer te zetten dat je toch met ze mee kunt voelen.

[Nike · Rating 4 out of 5]

Er is een tijd geweest dat ik zelden boeken las van Nederlandstalige auteurs. Ik was zo pretentieus te denken dat er in grotere taalgebieden, het Engels in het bijzonder, betere boeken te vinden waren. Gelukkig ben ik die onzin ontgroeid, want wat een oneer deed ik daarmee aan de grote schrijvers van de Lage Landen. Neem nu Jaap Robben. Hij schrijft zo buitengewoon subtiel en zuinig. Hij legt de vinger precies op de wonde, op het ongemakkelijke af.

Ik las dit jaar drie boeken van Jaap Robben. Zomervacht heb ik net uit. Het gaat, net als Birk en Schemerleven, over een (verstoorde) band tussen ouder en kind. Alle drie zijn ze even beklemmend, maar met broze zachtheid geschreven. Aarzel niet, lees ze allemaal.

[Jooke · Rating 4 out of 5]

Volg het bijzondere verhaal van de 2 broertjes Brian en Lucien. De ene is een jonge puber van 13 jaar wonend in een stacaravan op een afgelegen terrein op zoek naar zichzelf en wat affectie, de andere 16 en zowel mentaal als fysiek beperkt, thuis voor de zomer door renovaties aan de instelling waar hij verblijft.
Hoe zal de zomer verlopen wanneer Brian alleen moet opdraaien voor de verzorging van Lucien?

Sommige auteurs zoals Backman of Zafon maken lyrische omschrijvingen om hun lezers te betoveren, maar Robben niet. Dit boek blinkt uit door de eenvoudige schrijfstijl van Robben die zonder enig probleem de scenes voor de ogen van de lezer tot leven brengt. Dit verhaal is aangrijpend en confronterend, hint aan meerdere pijnpunten omtrent hoe onze maatschappij in elkaar zit en omgaat met mensen met "een beperking". Het zal verschillende emoties opwekken gaande van medelijden, bezorgdheid, ontroering, woede, minachting, onmacht en angst. Welk gevoel de bovenhand krijgt, is waarschijnlijk voor iedere lezer verschillend. Lees dit verhaal en kijk voor jezelf.

[Невена Дишлиева-Кръстева · Rating 5 out of 5]

Роман за (някои от) фундаментите на живота – чиста обич, житейска етика, приемане на другия без предразсъдъци, въпреки различията. Книга урок по съ-чувствие и съ-преживяване на трудностите, под които животът изнемогва.
Уж семпъл сюжет, изграден върху гръбнака на диалога, а с толкова опустошителна сила. Накъса ме на ситни парченца с дързостта си да превърне в главен герой онзи, който обикновено е набутан в тъмното, в кьошето при потъналите в паяжини чаркове на гузната ни съвест: Недъга. Все едно дали физически, психически, емоционален, социален. В тази книга Недъгът е неназованият, фантомният герой. Метафора на собствената ни невалидност, на увредената ни способност да видим по-слабия – или просто различния – като човешко същество, което има право на живот точно толкова, колкото и всеки от нас, псевдо валидните.
Романът вади на преден план цялата палитра на уязвимостите ни, наред с нежеланието да обходим границите на собствените си представи за морално, допустимо, човешко. Точно затова повечето герои в него са посадени в неуютни, разхвърляни, временни пространства – дом за хора с увреждания, който се ремонтира; фургон на колела; пълен със скрап заден двор.
Плахият и колеблив опит на Брайън – протагонистът, светлата сила – да валидира присъствието на социално заклеймения като „не“ валиден свой брат е съкрушителен. Съкрушителна е и цялостната му нагласа да осмисли с нестабилния си детски житейски опит разроилите се наоколо му светове, да ги подреди, да ги йерархизира – светът на безхаберния му баща, на повторно омъжената му майка, на случайно озовалия се в живота му Емил, на Селма, която в неговите очи е крехкото лице на любовта. Докато се лута между тях, Брайън често не знае накъде да поеме и кой е с предимство.
Брайън е Холдън, който обаче се нагърбва със спасяването не на един, а на множество светове. За тринайсетгодишното момче е жизненоважно да разбере какъв е другият, какво може да се направи, за да му се помогне, защо е такъв – все едно кой е този друг.
Кожух за лятото. Това е оригиналното заглавие на този роман и на холандски се побира в една дума – Zomervacht. Дебелата дреха, която някой иска да сложи на раменете ти, за да те предпази – все едно от какво. В този простичък жест е скрита цялата обич на света. Но в повечето случаи изглежда нелепо – като кожух лятно време.
Преводът на Мария Енчева създава усещането, че четеш оригинал.

[Katrien Van Wambeke · Rating 4 out of 5]

Ontroerend. Aangrijpend. Meeslepend. Rauw. Ongemakkelijk mooi.

[Елиана Личева · Rating 5 out of 5]

"Летният брат"
Автор: Яп Робен
Превод от нидерландски: Мария Енчева
Издателство: ICU

"Летният брат" е една от онези книги, които се четат леко, но емоционално не се преглъщат лесно. Романът проследява лятото на 13-годишния Брайън, който живее с баща си емоционално отдалечен, неангажиран и по детински безотговорен мъж. Майката липсва, физически и емоционално, но дватя образа са толкова достоверни, че лечно аз не ги осъдих. Историята се завърта около братът на Брайън, по-голямо момче с тежка умствена изостаналост се прибира временно у дома от институция и всичко се променя в ежедневиетона момчето. Не чрез драма, а чрез поредица от тихи сцени, които постепенно разкриват сърцето на едно дете, готово да бъде наранено, но и да обича.

Яп Робен умело и обичателно показва какво е да живееш близо до човек с увреждане. Той не се опитва да изчерпи всичко, а загатва до колкото може с деликатност и уважение. Това е поглед, който рядко срещаме в литературата, защото често тези хора остават в сянка или са предмет на клишета. Всъщност, тези „непорастващи деца“ са истински, искрени и чисти, макар и да са трудни за разбиране и приемане. Физическата им недодялана същност често действа като емоционално зарядно те мечтаят и чувстват с изключителна откровеност, без обременеността, която тежи на съвременния човек.

Невена Дишлиева-Кръстева е казвала в интервта, че част от каталога на издателството са романи за бащите или по-точно за липсващите бащи. Тук има и липсваща майка, но няма кой да се ядоса истински на нито един от родителите. Авторът не съди, а показва какво остава, когато те ги няма – страх, копнеж, самота и обич.

"Летният брат" е и книга за това как децата в първите си години се оцеляват и търсят от родителското внимание, което е еволюционно ключово за тяхното оцеляване. По-късно се учим да обичаме, да ценим и да се грижим за родителите си, дори когато не сме получили това, което сме имали нужда да получим. Брайън в тази книга се учи именно на това чрез грижата за брат си, през липсата и объркването, през болката.

"Летният брат" остава дълго след прочитането тихо, но неотменно, като белег, който не боли, не изчезва.

[Robert Lambregts · Rating 4 out of 5]

Na eerder al Zwijgmannen en het prachtige Schemerleven gelezen te hebben ben ik nu toch ook aan Zomervacht begonnen. Jaap Robben heeft een schrijfstijl die ik erg kan waarderen en, waarmee ik denk ik toch een nieuwe favoriet heb gevonden onder de Nederlandse auteurs. Het verhaal is goed geschreven en doorspekt van nuances die de lading goed weten te dekken. Ik bleef me verwonderen over de inventiviteit, maar ook me afvragen waar het boek naar toe zou gaan.
Toch heb ik bij Zomervacht ook momenten gehad waarbij het verhaal een wending nam die ik liever anders had gezien. Sommige dingen had het verhaal niet nodig en hadden in mijn ogen effectiever uitgewerkt kunnen worden. Met de 3,5 ster die ik hiervoor geef twijfelde ik dan ook of ik het zou afronden naar 3, juist omdat ik denk dat er meer in had gezeten. Er wat andere plotwendingen zouden kunnen zijn geweest die het verhaal nog beter hadden gemaakt. Maar de schrijfwijze blijf ik nog steeds heel goed en prettig vinden, dus met de voordeel van de twijfel rond ik het toch af naar boven. Wel had ik soms het gevoel dat ik het verhaal van Johnny van de familie Flodder aan eht volgen was ofzo. Zo'n sfeer riep het op in ieder geval.
Let wel, dit boek is niet voor iedereen en daarmee denk ik dat de meningen verdeeld zullen blijven.

[Marjolein · Rating 4 out of 5]

RTC - Bookclub book of the month July

[Mlie · Rating 3 out of 5]

-:
* Het boek is niet helemaal mijn genre. Best wel een psychologisch boek, in de zin van dat een gezin tegen het licht gehouden wordt, wat ze drijft etc. Daarin ook een klein boek (geen grootse enorme verhalen, maar het blijft in een klein kringetje, psychologie uitpluizen.) en dat in combinatie met dat je gewoon de hele tijd vanaf het begin het gevoel hebt: dit gaat helemaal mislopen. Kruipt ook wel een beetje onder je huid (al voelde dit boek lichter dan sommige andere boeken in deze categorie). Haha: wat ik hier probeer doen >> beschrijven hoe dit boek voelt zodat je kan beslissen of het iets voor je is ':D of zo.
* Het einde vond ik vrij abrupt en veel open lijntjes, al had het einde zeker ook wel weer iets moois

Toch zeker 3 sterren 7/10, want:

+:
* De taal leest makkelijk en tegelijkertijd zitten er hele mooie beschrijvingen en metaforen in, waardoor je alles meteen voor je ziet. Knap geschreven.
* Het is ook wel een boek waar je in door wilt blijven lezen: het is best spannend en je wilt weten hoe het verder gaat.
* De opbloeiende broederliefde tussen 'Brai' en Lucien en de manier waarop Lucien ook 'tot leven komt' is echt heel mooi beschreven. Ook hoe Brian het hele boek door op zoek is naar liefde (zij het niet altijd op een handige manier). Het boek had daarin ook iets lichts. Er zit ook wel een soort van humor in en hij kan karakters heel goed neerzetten.
* Scenes die echt blijven hangen: Rita en de pillen bijvoorbeeld.
* Ik las dit met een groep en dat voegde ook wel echt iets toe. Interessante gesprekken!

[Matthieu Wegh · Rating 5 out of 5]

? Leeskring Leiderdorp 6/12/22..
🤔 Ik moest zeker in het begin even in het boek, verhaal komen, maar het boeide me steeds meer en aan het einde moesten de indrukken die ik van dit boek kreeg zelfs nog even landen: een triest verhaal, ontroerend, maar toch ook hoopvol. De schrijfstijl sprak mij steeds erg aan, waardoor ik passages over ging lezen en het lezen langer duurde, maar dat maakte niet uit ;-)
=> Birk ligt al een tijdje op mijn nachtkastje en ga ik zeker volgend jaar lezen.
MW 6/12/22

[Inge Vermeire · Rating 4 out of 5]

Ontroerend boek en geschreven met groot inlevingsvermogen. Graag gelezen!

[Joris · Rating 4 out of 5]

Na Schemerleven wist ik al dat ik Robben een sterk schrijver vind. Ook Zomervacht overtuigde me, vooral door de psychologie en de manier waarop hij zijn personages neerzet.

Dit is een klein boek in de zin dat het niet draait om grootse verhalen, maar om het uitpluizen van een gezin, hun drijfveren en hun pijnpunten. Vanaf het begin hangt er een gevoel van dreiging: je weet gewoon dat het verkeerd gaat lopen. Dat kruipt onder je huid, al voelt dit boek tegelijkertijd lichter dan sommige andere in dit genre.

De taal leest makkelijk en toch zitten er prachtige beschrijvingen en metaforen in waardoor scènes haarscherp tot leven komen. Robben maakt het verhaal aangrijpend en confronterend, maar combineert dat met iets lichts: er zit humor in, er zit warmte in, en er is een nieuwsgierigheid die je steeds verder laat lezen.

Toch blijft er een keerzijde. Het einde voelde abrupt, met veel losse lijntjes. Er zit iets moois in die openheid, maar het liet me ook onbevredigd achter.

Alles bij elkaar een boek dat emoties oproept van medelijden tot woede, van ontroering tot onmacht. Niet mijn favoriete leeservaring qua gevoel, maar wél eentje die bijblijft door de kracht van de taal en de psychologie.

[Stef Smulders · Rating 4 out of 5]

Een ontroerend, aandoenlijk en soms spannend verhaal over een jongetje en zijn gehandicapte broer. Jaap Robben is vooral een uitmuntend waarnemer. Hij weet personages en hun gedrag zo neer te zetten dat je ze meteen voor je ziet. Voor een portret van de vader heeft hij maar een paar regels nodig, dan ken je hem als lezer al door en door. Het meisje Selma vergeet je door de beschrijving van Robben niet snel meer. Als schrijver van kinderboeken is hij ook niet bang voor speelse, originele observaties en beeldspraak. Een paar fragmenten:
“Op een blauwe mat in een zaal ligt een jongen naar het plafond te jammeren. Zijn benen in onbegrijpelijke hoeken gedraaid, alsof ze eigenlijk bij een ander lichaam horen en pas later aan de romp zijn vastgenaaid. Met gespreide armen wacht hij op degene die uit het systeemplafond moet vallen en die hij met een omhelzing wil opvangen.”
“Tegelijkertijd verliezen zijn vingers hun kramp en strekken ze zich van hoekige takjes tot best normale vingers.”
“Een man met telefoonsnoerkrullen...”
“Alle lucht uit de caravan is al een paar keer door hem in- en uitgeademd. Zo ruikt het.”
“Ma zat nog steeds achter in de auto. Haar handen leken elkaar te troosten.”
“Zijn mond was samengeknepen en smal, daar zouden alleen kleine antwoorden doorheen passen.”
“Als de stilte stekels krijgt, zeg ik vlug:...”
Enig minpuntje is dat de achtergrond (het geheim?) van Emile niet onthuld wordt. Een los draadje.

[Carola · Rating 5 out of 5]

Fantastisch, wat kan Jaap Robben schrijven! Ontroerend, heftig, grappig, subtiel. Ik voelde enorm mee met de dertienjarige Brian, een heel sterk en geloofwaardig personage. Dit boek blijft hangen, dat doet het al de hele dag, en nog heb ik de woorden niet gevonden om het de lof te geven die het verdient.
Ga het lezen.

[Muriël Van Der Wal · Rating 4 out of 5]

Prachtig geschreven. De ellende, armoede en viezigheid spat ervan af. Mede daardoor niet een bepaald prettig stemmend boek. Voor iedereen met een leuk huis, zaakjes op orde en gezonde kinderen verplichte kost om te lezen.

[Bart · Rating 3 out of 5]

3,0 ⭐️

[Vesela]

Тази книга не ме намери в подходящ момент.
Дисфункционални семейства от маргинали, живеещи във фургони сред стари железа и боклуци с парализиран син... ами не, не ми се чeтат подобни безнадеждни истории и сиклити. Зарязах я ..

[Erin · Rating 4 out of 5]

This book was just disturbing all the way through. The protagonist, a 13-year-old boy, has been abandoned by his mother and lives with a father who can barely make ends meet. The father, in an effort to make money, agrees with the hospital that he will take in his severely mentally and physically disabled son Lucien, to live in his caravan. The younger brother does everything in his power to take care of his disabled brother while the father is gone all day, but Lucien still manages to get hurt. This is in part because the younger brother leaves him alone while he rides his scooter to the hospital to visit a mentally disabled 19-year-old girl. He begins a romantic relationship with her which made me cringe. The mother appears long enough in the story to make sure Lucien is taken from the father and returned to the hospital, where he is kept sedated.

The younger brother’s love for Lucien is intense. It seems Lucien is almost improving while under his care. He isn’t taking his meds and he’s walking on his own. But money and family politics are involved. When the money-grubbing father attacks the tenant with whom the younger brother has established a good relationship, all bets are off.

I liked the intense brotherly love, but even the younger brother didn’t love Lucien enough to stop leaving to see a mentally disabled hoped for lover. There wasn’t a single likable character in the whole novel. Yet the novel held my attention. I was rooting for the younger brother. But he was at the mercy of his divorced parents—a mother who had abandoned him and a father doing anything to get money no matter how immoral.

[Hermien · Rating 4 out of 5]

Niet een gemakkelijk onderwerp, maar wel aangrijpend en mooi geschreven.

[Marianne · Rating 5 out of 5]

Tussen alle soorten liefdes neemt de liefde tussen broers en/of zussen een heel aparte plaats in. Soms gaat het goed, soms wat minder maar wat nooit verandert is het delen van hetzelfde bloed. In Zomervacht heeft de relatie tussen broers wel een heel bijzondere vorm.

Het verhaal: de 13-jarige Brian woont met zijn vader in een aftandse caravan op een afgelegen terrein. Die huren ze van twee nogal schimmige figuren die ook al geen voorbeelden van goed burgerschap zijn. Brian heeft een broer, Lucien, die door zijn verstandelijke en fysieke beperking in een instelling verblijft. Heel af en toe gaan ze bij hem op bezoek en dan is er in de ogen van Pa weer aan een plicht voldaan. Die regeling komt op de helling te staan wanneer de instelling moet worden gerenoveerd en de bewoners tijdelijk een ander onderkomen nodig hebben. Een probleem voor Lucien want zijn moeder is op huwelijksreis met haar nieuwe echtgenoot en Maurice wil zijn zoon niet bij zich. Tot hij hoort dat de instelling een financiële vergoeding voorziet. Plots wil Pa hem wel. Hij liegt erop los wanneer er controleformulieren moeten worden ingevuld over de plaats en zorg die hij Lucien kan geven en dus komt Lucien naar de caravan. In tegenstelling tot wat Brian heeft verwacht gaat zijn Pa niét voor Lucien zorgen maar krijgt hij de volledig zorg op zich.

Er is niet alleen de verantwoordelijkheid voor het douchen, de medicatie en het verschonen van Lucien, hij moet ook nog zien dat Jean en Henri, de verhuurders van de caravan niet te weten komen dat Lucien tijdelijk bij hen woont. Al die verplichtingen zijn eigenlijk veel te zwaar voor een jongen van zijn leeftijd met als gevolg dat angst en stress nooit veraf zijn. De communicatie met Lucien verloopt niet van een leien dakje door diens verstandelijke beperking en dus zal Brian moeten leren hoe hij met hem om moet gaan en wat Lucien eigenlijk wil. De zorg voor Lucien laat hem groeien als persoonlijkheid, hij verkent zijn grenzen en zijn emoties en dat zorgt ervoor dat hij sneller volwassen wordt dan onder normale omstandigheden het geval zou zijn. Dat is ook hard nodig want van zijn vader moet hij niks aan hulp of ondersteuning verwachten.

Op het terrein woont er nog een tijdelijke huurder, Emile. Hij doet in de roman dienst als een soort plaatsvervangende vaderfiguur. Brian kan bij hem terecht voor hulp en advies al is het nooit erg duidelijk of hij wel zo betrouwbaar is als het lijkt. Het is zo klaar als een klontje dat Emile ook zijn geheimen heeft. Dan is er ook nog Selma, een meisje dat Brian ontmoet heeft in de instelling. De 19-jarige Selma heeft het verstand van een kind maar heeft wel enig benul van lustgevoelens. Ze projecteert die op Brian en diens seksualiteit. Alweer een verwarring voor het toch al woelige emotionele leven van een puber. De ritjes die hij heimelijk met Selma maakt op zijn oude brommer geven hem eventjes een ontsnapping uit zijn zware verantwoordelijkheden. Brian geeft echter niet op en hij blijft doorgaan om zo goed als mogelijk voor zijn broer te zorgen. Waar hij in het begin onzeker en angstig is wordt zijn relatie met zijn broer steeds gemakkelijker naarmate de zomer vordert. Ze leren elkaar begrijpen en wat nog belangrijker is, Brian leert dat hij emotioneel afhankelijk is van Lucien. De zorg voor Lucien geeft hem immers een doel waardoor ze elkaar nodig hebben. Dat zijn broer meer is dan alleen een last leert hij op een harde manier. Na een geheim ritje met Selma is Lucien verdwenen. De paniek die hij voelt bij de zoektocht naar Lucien doet hem beseffen wat liefde voor zijn broer is en wat verantwoordelijk zijn voor een ander betekent.

Het meest onsympathieke personage is wel Maurice, de vader. Ik kreeg wat van die man. Zijn moreel kompas is volkomen tilt geslagen. Egoïstisch en onverantwoordelijk. Steeds uit op persoonlijk gewin. Manipulatief, onbetrouwbaar en geweldig irritant. Geen wonder dat Brian heen en weer wordt geslingerd tussen loyaal zijn aan zijn vader en enorme teleurstelling omdat hij er nooit voor hem is. Het feit dat hij niet op zijn vader kan rekenen zorgt er uiteindelijk wel voor dat hij meer zelfvertrouwen krijgt en de zorg voor Lucien zeer ernstig gaat nemen. Het komt vooral door het schrijftalent van Jaap Robben dat deze figuur mij zo ergert dus dat is dan weer wel positief. Dat deze roman genomineerd werd voor de International Booker Prize verbaast me niets.

Net als dieren die tijdens de zomer een andere vacht krijgen, veranderen ook Brian en Lucien tijdens de zomer die ze met elkaar doorbrengen. De verandering die ze doormaken is hun eigen ‘zomervacht’ waardoor hun relatie voor altijd verandert. Zelden heb ik een boek gelezen waarin het gedrag van een 13-jarige mij zo ontroerde. De manier waarop dit kind zijn best doet ondanks het sociale isolement waarin hij leeft, de fouten die hij maakt bij het proberen, ook de vrolijke momenten die ze samen hebben en de zorg die hij geeft aan zijn broer zijn evenzovele bewijzen van wat er te bereiken is enkel en alleen door iemand graag te willen zien. Zien klopt hier in elke betekenis van het woord. Familie is bij Brian en Lucien meer dan een woord, het is een begrip tussen de broers. Het feit dat het verhaal vertelt wordt vanuit het oogpunt van Brian geeft een extra emotionele lading aan het verhaal. Dat de roman een open einde heeft klopt naar mijn gevoel volledig. Er is immers geen oplossing voor de problemen van Brian. Zelfs als Lucien terug is naar de instelling blijft dit kind achter in een achtergesteld milieu en met een onverantwoordelijke vader.

Wie wil ontroerd worden door een verhaal over familie en zorg, over proberen een communicatie tot stand te brengen, over doorzettingsvermogen en geluk vinden in kleine dingen, die beveel ik van harte deze aangrijpende roman aan. Lees hem!

Alle info ver dit boek vind je op https://www.singeluitgeverijen.nl/de-...

[Areeb Ahmad (Bankrupt_Bookworm) · Rating 4 out of 5]

“I don’t think I missed Lucien. He just wasn’t there. It wasn’t like he’d disappeared, more like someone had switched him off. Put him to sleep. Like he dozed off after every visit and dreamt of us all week long. And on Sundays, right before we pulled into the car park, a nurse would wake him up."

Similar to The Pear Field & The Discomfort of Evening, last year's winner and yet another Dutch novel, Summer Brother is also centered on children but unlike both, it's decidedly less dark and traumatic although I would not say that it is happy go lucky or anything. It is also one of the more accessible & easily readable books on the longlist. Taking on a severely disabled Lucien for the summer is just to make quick cash for their unreliable father. Brian is left with the responsibility of taking care of his elder brother. Things don't go smoothly of course & more concerning than the synopsis suggests.

The situation is not ideal and it does a good job of showing how hard it is to sufficiently care for a person with a disability, especially if they are bigger and stronger than you. But it is also easy to take their advantage as issues of consent and autonomy are blurred. Robben provides a glimpse into the difficult jobs of care workers too. At its core, it is a coming-of-age story, where questionable, ill-judged things happen and everyone is flawed but life returns to its old path with a few changes and all characters emerge on the other side, if only a bit worse for wear and chastized. The prose is sharp and the pacing is great. David Doherty has done a great job.



(I am on the 2021 Booker International Shadow Panel and I was sent a finished copy by the publisher in exchange for an honest review.)