Oom Jan leert zijn neefje schaken

by Albert Loon, Max Euwe, Ton Hoogendoorn (Illustrator)

Voor degene die de eerste beginselen van het schaakspel onder de knie wil krijgen, zijn er gelukkig vele goede boeken die hem of haar de weg kunnen wijzen. Weinige daarvan kunnen echter bogen op zo'n langdurig en veelvuldig succes als 'Oom Jan', die sinds zijn verschijning door zijn verhalende schaaklessen een onafzienbare schare schakers aan zich heeft verplicht.

'Oom Jan' is in de eerste plaats bestemd voor jongeren en liefst voor hen, die nog nooit een schaakstuk hebben aangeraakt en daardoor niets hebben 'af te leren' maar slechts hebben 'aan te leren'. Door verhaaltrant te gebruiken is het o.a. mogelijk het betrekkelijk willekeurige van de spelregels voor de jeugd aannemelijk en toegankelijk te maken. In negentien hoofdstukken leren Max Euwe en Alb. Loon de aspirant-schaker spelenderwijs de geheimen van het schaakspel.

Genres: Chess, Nonfiction

131 pages, Paperback

First published January 1, 1936

Reviews

[Tommy Verhaegen · Rating 4 out of 5]

Dit boek dateert uit 1935. Dus het verhaalgedeelte is erg ouderwets en niet meer van deze tijd. Het is al wel de 32e druk, en dat betekent toch wel iets. Inderdaad, het verhaaltje is bijzaak. Dat de schrijver lang geleden een schaakgrootmeester was ook. En evenmin is het van belang dat de schaaksport ondertussen heel wat vorderingen gemaakt heeft. Tot zover zelfs dat geen enkele grootmeester het nog van een computer kan winnen. Waarom blijft dit boek dan toch zo succesvol?
Niet om schaken als vak op school er door te duwen (hoewel er wel wat voor te zeggen valt).
Maar wel om datgene waar het in dit boek om gaat: de basisregels van het schaakspel onder de knie krijgen. En niet door te zetten van wikipedia of uit een naslagwerk te halen. Maar wel vanuit dit boek, stap per stap, per stuk met een verhaaltje er rond. Op die manier blijft het hangen. Evenzeer de beide basisopeningen en vooral de waaroms, de doe en doe-niet tips.
En daarin is dit boek excellent. Het laat toe om natuurlijk zelf op het eigen bord of de computer/smartphone elke zet en elke partij tot in de treure te herhalen en te variëren zodat de basis zodanig eigen wordt dat ze blindelings wordt toegepast. Beginnersfouten, alhoewel vergeeflijk, worden vermeden, domme zetten en meelijwekkende openingszetten ook.
Met de bagage van dit boekje kan met als beginnend clubspeler zijn opwachting maken en een succesvolle schaakcarriière uitbouwen, als amateur of zelfs als grootmeester.
In elk geval helpt het de speler ook om buiten het schaakspel in stappen vooruit te denken, de zetten van de tegenstrever te voorzien en zich te concentreren op wat belangrijk is. En dat is nuttig op onnoemelijk veel domeinen, ook buiten het (schaak)spel.

[Scallie]

Op zich al legendarisch, maar nog waardevoller geworden door het komische schaakstuk van Hein Donner waarin hij een rol speelt als de bulderende oom Hein die oom Jan fijntjes op een fout in zijn analyse wijst ("O, en op c8 hangt er niks?") ...en even later door zijn schoonzus het huis wordt uitgezet.

[Serge Ter Braake · Rating 5 out of 5]

Charmant, tijdloos boekje om te beginnen leren schaken.