What do you think?
Rate this book
Iris Murdoch - Een filosofie van de liefde
Met dit toegankelijk boek wil Schaubroeck het filosofisch werk van Iris Murdoch bekend maken. Ze laat zien hoe dit werk uitnodigt anders naar ethiek, de functie van literatuur én de filosofie van de liefde te kijken.
- GenresPhilosophyNonfiction
84 pages, Paperback
Published January 1, 2020
5 people are currently reading
93 people want to read
About the author
Katrien Schaubroeck
13 books5 followersKatrien Schaubroeck is a Belgian philosopher who specializes in meta-ethics, moral psychology and the philosophy of love. She is a senior lecturer at the University of Antwerp. She is currently working on a handbook 'introduction to analytic philosophy' and on research papers connecting love to epistemic virtues/vices.
Ratings & Reviews
Friends & Following
Create a free account to discover what your friends think of this book!
Community Reviews
Displaying 1 - 9 of 9 reviews
October 25, 2020
Er zijn van die boeken waarbij je een potlood niet ver weg legt. Omdat je zinnen leest die je raken of omdat er wijsheden in staan die je wil onthouden, of ... omdat er wijsheden in staan die je na zoveel jaren op deze aardbol wel weet maar die je extra wil koesteren.
In deze publicatie geeft Katrien Schaubroeck tekst en uitleg bij het filosofisch gedachtegoed van Iris Murdoch, toch vooral gekend van haar romans.
'Een filosofie van de liefde' is een pleidooi voor een betere waarneming, een constant streven naar zelfverbetering met mildheid, humor en zelfrelativering. Wat dan weer hand in hand gaat met het minder belangrijk vinden van het zelf. De logica is eenvoudig: "Hoe minder je aan jezelf denkt, hoe meer je de werkelijkheid ziet zoals ze is. Het dikke, onverbiddelijke ik is de vijand van de moraal."
Van mindfulness was in Iris Murdochs tijd geen sprake - toch zie ik overal gelijkenissen.
Ik citeer auteur Katrien Schaubroeck in haar artikel in De Standaard over dit boek: "Liefde is een kwestie van kijken, zegt Murdoch. Het echte werk gebeurt vanbinnen. Die liefde, als een houding van de geest, zouden we het best wat kunnen opwaarderen in deze tijden. Ze geeft ons niet alleen wat omhanden wanneer we niet mogen knuffelen, eten of drinken samen."
Neem ook een potlood en lees dit werk. Mij geeft het alvast zin om mij meer in het literaire oeuvre van Iris Murdoch zelf te verdiepen.
In deze publicatie geeft Katrien Schaubroeck tekst en uitleg bij het filosofisch gedachtegoed van Iris Murdoch, toch vooral gekend van haar romans.
'Een filosofie van de liefde' is een pleidooi voor een betere waarneming, een constant streven naar zelfverbetering met mildheid, humor en zelfrelativering. Wat dan weer hand in hand gaat met het minder belangrijk vinden van het zelf. De logica is eenvoudig: "Hoe minder je aan jezelf denkt, hoe meer je de werkelijkheid ziet zoals ze is. Het dikke, onverbiddelijke ik is de vijand van de moraal."
Van mindfulness was in Iris Murdochs tijd geen sprake - toch zie ik overal gelijkenissen.
Ik citeer auteur Katrien Schaubroeck in haar artikel in De Standaard over dit boek: "Liefde is een kwestie van kijken, zegt Murdoch. Het echte werk gebeurt vanbinnen. Die liefde, als een houding van de geest, zouden we het best wat kunnen opwaarderen in deze tijden. Ze geeft ons niet alleen wat omhanden wanneer we niet mogen knuffelen, eten of drinken samen."
Neem ook een potlood en lees dit werk. Mij geeft het alvast zin om mij meer in het literaire oeuvre van Iris Murdoch zelf te verdiepen.
November 19, 2020
Naar gewoonte schrijft Katrien Schaubroeck heerlijk helder over interessante thema's: liefde, goede waarneming, vriendschap en moreel handelen. Een aan te raden opstapje naar het filosofisch werk van Iris Murdoch.
January 25, 2023
De filosofie is een vrij onbekende kant van Iris Murdoch. Na wat ik gelezen en gehoord heb enigszins terecht. Ze was niet van de in de jaren vijftig heersende stromingen existentialisme en behaviorisme, maar benaderde het concept liefde vanuit een eigen opvatting. Die luidt kort door de bocht: goed kijken en jezelf niet als middelpunt nemen. Dat klinkt mij sympathiek in de oren, maar Ik weet te weinig van filosofie om te kunnen beoordelen of dit heel overtuigend is. Ook niet na de lezing vanavond door Katrien Schaubroek, waarin ze haar boekje (dat ze zelf boek noemt) navertelde.
January 13, 2022
Dit boek van Katrien Schaubroek is toegankelijk geschreven en niet langer dan het hoeft te zijn, maar toch diepgaand en vol interessante inzichten. Het bespreekt de filosofie van Murdoch en zet deze overzichtelijk af tegen stromingen die speelden in haar tijd, zoals Sartre's existentialisme, maar ook verlichtingsdenken in het algemeen.
Het boek is daarnaast ook kwetsbaar. Schaubroeck gaat persoonlijke ervaringen niet uit de weg en durft de filosofische inzichten te vervlechten met stukken in de ik-vorm.
Het zou fijn zijn als meer filosofie dit karakter had: bescheiden doch behulpzaam, in lijn met Williams: "a philosophy thoroughly truthful and honestly helpful."
Het boek is daarnaast ook kwetsbaar. Schaubroeck gaat persoonlijke ervaringen niet uit de weg en durft de filosofische inzichten te vervlechten met stukken in de ik-vorm.
Het zou fijn zijn als meer filosofie dit karakter had: bescheiden doch behulpzaam, in lijn met Williams: "a philosophy thoroughly truthful and honestly helpful."
April 1, 2024
Katrien Schaubroecks goed leesbare inleiding op de filosofie van Iris Murdoch heeft mij vooral doen beseffen hoe weinig ik het met Murdoch eens ben.
Centraal in dit korte boek staat Murdochs anekdote over een schoonmoeder die aanvankelijk niets moet weten van haar schoondochter, maar door liefdevolle reflectie haar schoondochter toch weet te waarderen. Murdochs moraalfilosofie is bijzonder dualistisch. "De hele verandering speelt zich enkel en alleen in haar binnenste af" (p. 12), op die manier heeft de schoonmoeder "morele vooruitgang geboekt" (p. 11), schrijft Schaubroeck.
"[In] eerste instantie wil Murdoch met dit argument het bestaan van innerlijke activiteit aantonen", schrijft Schaubroeck nog (p. 11-12). Overtuigend vind ik dat niet. Waar zit deze 'innerlijke activiteit', deze 'innerlijke ruimte' waarover Murdoch het heeft? Waar is 'het binnenste'? En wat is dan het verschil tussen dit 'innerlijk' en de rest van de wereld? Dit onderscheid is volgens mij niet te verantwoorden.
Een groter en gerelateerd probleem is dat het onduidelijk is hoe Murdochs focus op het 'innerlijk' (wat dit ook moge zijn) de wereld beter kan maken. De meeste mensen zijn tegen armoede, ziekte, discriminatie, oorlog en dierenleed. Ze hebben een goede 'innerlijke' attitude. Toch is er nog steeds gigantisch veel ellende in de wereld. Zoals Anton Jäger het jaren geleden schreef in een kritische recensie van Rutger Bregmans boek De meeste mensen deugen: "if humans are indeed kind, we still live in anything but the kindest of worlds". Om wereldproblemen te begrijpen en aan te pakken zal een individualistische focus op het 'innerlijk' ons niet helpen.
Wat hebben we dan wel nodig? Een focus op welke handelingen de wereld écht beter maken, liefst zo efficiënt mogelijk. Daar zijn de effectief altruïsten mee bezig. Bregman zelf overigens ook met zijn nieuwste boek Morele ambitie, waarover Jäger schreef dat het een 'een zijdelings antwoord [geeft] op die kritiek: aangeboren goedheid betekent weinig zonder dadendrang.' Echter dreigen ook effectief altruïsten overdreven met individuele handelingen bezig te zijn, waardoor politiek en vraagstukken van machtsverhoudingen ook hun plaats behouden: "Fortuyn, Wilders, Baudet kunnen worden bevochten, zolang de consultant en de marketeer hun leven maar aan het goede doel wijden", noteert Jäger vrij sarcastisch.
Laat mij van deze overdreven lange recensie gebruik maken om een misverstand over Ludwig Wittgensteins filosofie op te helderen. "Wittgenstein vond dat je maar beter kon zwijgen over wat mag of niet mag" (p. 31), schrijft Schaubroeck. Het is echter niet omdat Wittgenstein dacht dat morele beweringen niet 'zinvol' (waar of vals) konden zijn, dat hij vond dat we er echt niets over zouden mogen zeggen. Immers, zo concludeerde hij zijn Lecture on Ethics: "[ethics] is a document of a tendency in the human mind which I personally cannot help respecting deeply and I would not for my life ridicule it."
Centraal in dit korte boek staat Murdochs anekdote over een schoonmoeder die aanvankelijk niets moet weten van haar schoondochter, maar door liefdevolle reflectie haar schoondochter toch weet te waarderen. Murdochs moraalfilosofie is bijzonder dualistisch. "De hele verandering speelt zich enkel en alleen in haar binnenste af" (p. 12), op die manier heeft de schoonmoeder "morele vooruitgang geboekt" (p. 11), schrijft Schaubroeck.
"[In] eerste instantie wil Murdoch met dit argument het bestaan van innerlijke activiteit aantonen", schrijft Schaubroeck nog (p. 11-12). Overtuigend vind ik dat niet. Waar zit deze 'innerlijke activiteit', deze 'innerlijke ruimte' waarover Murdoch het heeft? Waar is 'het binnenste'? En wat is dan het verschil tussen dit 'innerlijk' en de rest van de wereld? Dit onderscheid is volgens mij niet te verantwoorden.
Een groter en gerelateerd probleem is dat het onduidelijk is hoe Murdochs focus op het 'innerlijk' (wat dit ook moge zijn) de wereld beter kan maken. De meeste mensen zijn tegen armoede, ziekte, discriminatie, oorlog en dierenleed. Ze hebben een goede 'innerlijke' attitude. Toch is er nog steeds gigantisch veel ellende in de wereld. Zoals Anton Jäger het jaren geleden schreef in een kritische recensie van Rutger Bregmans boek De meeste mensen deugen: "if humans are indeed kind, we still live in anything but the kindest of worlds". Om wereldproblemen te begrijpen en aan te pakken zal een individualistische focus op het 'innerlijk' ons niet helpen.
Wat hebben we dan wel nodig? Een focus op welke handelingen de wereld écht beter maken, liefst zo efficiënt mogelijk. Daar zijn de effectief altruïsten mee bezig. Bregman zelf overigens ook met zijn nieuwste boek Morele ambitie, waarover Jäger schreef dat het een 'een zijdelings antwoord [geeft] op die kritiek: aangeboren goedheid betekent weinig zonder dadendrang.' Echter dreigen ook effectief altruïsten overdreven met individuele handelingen bezig te zijn, waardoor politiek en vraagstukken van machtsverhoudingen ook hun plaats behouden: "Fortuyn, Wilders, Baudet kunnen worden bevochten, zolang de consultant en de marketeer hun leven maar aan het goede doel wijden", noteert Jäger vrij sarcastisch.
Laat mij van deze overdreven lange recensie gebruik maken om een misverstand over Ludwig Wittgensteins filosofie op te helderen. "Wittgenstein vond dat je maar beter kon zwijgen over wat mag of niet mag" (p. 31), schrijft Schaubroeck. Het is echter niet omdat Wittgenstein dacht dat morele beweringen niet 'zinvol' (waar of vals) konden zijn, dat hij vond dat we er echt niets over zouden mogen zeggen. Immers, zo concludeerde hij zijn Lecture on Ethics: "[ethics] is a document of a tendency in the human mind which I personally cannot help respecting deeply and I would not for my life ridicule it."
January 31, 2021
Een prachtig essay over de filosofie van Iris Murdoch, dat erg toegankelijk geschreven is. Je hoeft geen kenner te zijn, om te begrijpen hoe Murdoch haar ethiek verbindt met een liefdevolle aandacht voor de wereld rondom ons. Iets om mee te nemen doorheen de dagelijkse dag, iets om geregeld eens te herlezen. Ik wil absoluut meer lezen van Murdoch, Anscombe, Foot en Midgley. Dankjewel dus Katrien Schaubroeck!
January 1, 2021
Helder, toegankelijk en meer dan ooit relevant. Door de noodgedwongen bondigheid klinken sommige argumenten wat kort door de bocht, maar dat maakt de heerlijke vertelstijl dan weer ruimschoots goed. Kortom, deze enthousiaste introductie op de filosofie van Iris Murdoch is meer dan welkom in het Nederlands taalgebied.
April 20, 2021
Makkelijk leesbaar boekje over de essentie van het leven.
March 18, 2024
Terechte herwaardering van Iris Murdoch als filosoof.
Displaying 1 - 9 of 9 reviews