In 2012 kreeg Brenda Froyen een kraambedpsychose na de geboorte van haar derde zoontje. Wat volgde was een pijnlijk parcours doorheen de psychiatrie. Haar zware diagnose kreeg als toevoeging: ‘chronische aandoening, levenslange medicatie, wellicht niet meer in staat om te werken’. Met andere woorden ‘ongeneeslijk’. Het etiket was geplakt.
Acht jaar later werkt Brenda voltijds en is ze geheel vrij van medicatie en symptomen. Al die jaren stond ze op de barricades voor patiëntenrechten, schreef ze boeken en gaf ze lezingen om het taboe rond psychische problemen te doorbreken. Ze luisterde naar patiënten en naar hulpverleners. Ze bezocht de isoleercellen waar ze verbleven had.
In dit boek trekt ze het etiket definitief van zich af. Ze vertelt over de zoektocht naar zichzelf. Want wie ben je nog als wat je denkt en voelt en hoe je je gedraagt ‘gestoord’ genoemd wordt? Hoe word je dan weer normaal? En wat is normaal? De overlijdens van Jonathan Jacob en Jozef Chovanec waren dat in ieder geval niet. Ook daar gaat Brenda dieper op in. Ze kijkt kritisch naar een sector, de psychiatrie, die zich jaren verstopt heeft achter hoge muren, overtuigd van het eigen grote gelijk.
'Ben ik dan nu weer normaal?' is het boek waarmee Brenda Froyen na 8 jaar de deur van de geestelijke gezondheidszorg (GGZ) goed doordacht en bewust achter zich sluit. Al die jaren stond ze met hart en ziel mee op de barricades om op te komen voor een betere, warmere, menselijkere,... geestelijke gezondheidszorg. Ze wou niet dat anderen zouden moeten meemaken wat zij in 2012 meemaakte, ze vond dat ze iets moest doen dus dat deed ze. En hoe! Dit boek blikt terug op die acht jaar en hoe zij die beleefde. Op de mooie momentjes maar evengoed op de pijnlijke momentjes en op de reden waarom ze uiteindelijk besloot deze deur achter zich te sluiten. Want ondanks dat ze ooit psychische problemen (psychoses) kreeg, is dit niet waar ze de nadruk op wilt blijven leggen. Het is één van de dingen die ze meemaakte maar ze valt er niet mee samen. Ze is Brenda. Mama, partner, zus, dochter, docent, auteur,... . En ze gaat nu begrijpelijkerwijs weer voluit voor haar gezin, haar passie in het onderwijs en hopelijk blijft ze ook schrijven, over andere dingen dan de GGZ dan wel deze keer. ;) Maar ook dit boek trekt ze naar mijn mening breder open dan puur GGZ. :)
Ze gebruikt ook humor om de vaak harde realiteit wat meer behapbaar te maken. Bijvoorbeeld als ze het heeft over 'hulpverlener verleent werkelijk hulp', ze vraagt zich af wat 'normaal' dan eigenlijk is en of problemen ook niet grotendeels veroorzaakt worden door hoe wij als maatschappij omgaan met 'anders zijn' in de brede zin van het woord, ze heeft het ook over hoe er in Italië bijvoorbeeld geen bijzonder onderwijs bestaat, hoe o.a. inclusie en inclusief onderwijs ook in België nog heel wat aandacht verdienen, hoe het geen zin heeft om puur geld te pompen in een 'systeem' dat sowieso al niet werkt en of we dan ook niet moeten kijken naar de mensen die dat systeem mee in stand houden, over hoe hulpverleners die kritiek hebben op 'de eigen sector' en het anders willen aanpakken vaak als nestbevuilers worden gezien (wat trouwens zeker niet enkel voor hulpverleners geldt), over hoe ze ook o.a. veel hulpverleners ontmoette die écht het verschil wouden en konden maken voor mensen ook al waren dat (meestal) niet haar eigen hulpverleners, over hoe dat haar hoop gaf maar dat lang niet alleen. Over hoe wat haar hielp vaak heel gewone dingen waren in plaats van dat waarvan veel hulpverleners beweerden dat het haar zou helpen, over het cruciale belang van een sterke context, over hoe ze zich niet bepaald 'kwetsbaar' voelt (dat zijn we trouwens allemaal) maar net sterk (ook niet altijd natuurlijk) en misschien zelfs sterker dan wie nog niks meemaakte (iedereen maakt wel iets mee uiteraard maar niet altijd van dezelfde omvang),... .
Nu trekt ze alle 'etiketten' van zich af, behalve auteur, dat wilt ze graag blijven, gelukkig maar! :) Ze is moe wat dit verhaal betreft, het is op zegt ze. Wat ik heel begrijpelijk vind. Nu is het tijd voor Brenda 2.0. Ze vraagt zich af of er in al die tijd wel veel veranderd is in de psychiatrie en, breder gezien, in de GGZ. En ik begrijp die vraag/twijfel. Een 'systeem', een loodzware tanker keert helaas tergend traag maar dat ze veel betekend heeft voor velen en ook 'de sector' een broodnodige/confronterende spiegel voorhield, zoveel is zeker en ook dat blijkt heel duidelijk uit dit boek.
Dank je wel voor dit alles en voor dit broodnodige, goed geschreven boek alweer lieve Brenda! Jij zegt de GGZ vaarwel en ik deel en respecteer je mening daarover maar jou zeg ik zeker geen vaarwel! :)
Beklijvend, vlot geschreven, geregeld grappig, schrijnend, pakkend, belangrijk,... . Ik raad dit boek oprecht aan iedereen aan, want we kunnen allemaal ons steentje bijdragen aan een betere wereld met beter/meer écht zorgen voor elkaar, zonder stigma,... en Brenda was lang een stem voor zovele anderen naast zichzelf die gelijkaardige dingen meemaakten of nog steeds meemaken.
Dit verhaal verdient het om zoveel mogelijk gelezen, gedeeld en vooral ook werkelijk 'gehoord' te worden. Dat is een noodzaak. Want zoals we nu vaak omgaan met mensen, met 'anders zijn' in welk opzicht dan ook, met 'zorgen voor (elkaar)',... in onze huidige maatschappij/wereld, nee, dat is niet meer normaal. Dat 'moeten' en mogen we niet pikken. Het is hoog tijd voor velen om wakker te schieten.
In 2012 werd Brenda Froyen in drie verschillende psychiatrische centra opgenomen omwille van een postpartumpsychose na de geboorte van haar derde zoontje. Sindsdien strijdt ze voor een betere behandeling in de psychiatrie, want ze zag serieus af tijdens haar opnames. Zo mocht ze haar man, twee zoontjes en haar pasgeboren zoontje die borstvoeding moest krijgen niet zien. Ze mocht haar borsten niet afkolven en ze sloten haar op in een isolatiecel wat haar tot waanzin dreef. Sindsdien komt Brenda Froyen op voor de rechten van de psychiatrische patiënt, wat zowel op veel begrip, maar ook op veel onbegrip stoot.
Dat is waar haar nieuwste boek over gaat: haar strijd om de psychiatrie beter, menselijker en geestelijker te maken. Dit doet ze aan de hand van verschillende getuigenissen en voorbeelden van patiënten die zich eenzaam en in de steek gelaten voelen in en door de psychiatrie en hoe dit hen tot wanhoopsdaden drijft. Ook de overlijdens van Jonathan Jacob en Jozef Chovanec die in een isolatiecel gestorven zijn, komen ter sprake en hoe ze nog steeds contact heeft met de vader van Jonathan Jacob die niet zozeer de rechtszaak die hieruit voortvloeide wou winnen, maar die vooral wil begrijpen wat er toen gebeurd was met zijn zoon. Ze verdiept zich zelfs zo diep in dit onderwerp dat ze voor haar studies in de lerarenopleiding gaat werken in een schooltje in de psychiatrie waar ze moet werken met kinderen wiens hoofdje anders is, terwijl het kinderen zijn zoals ieder ander kind. Via haar boeken probeert ze het taboe rond psychische stoornissen te doorbreken en vraagt ze zich ook af wat nu normaal zijn eigenlijk is en of ze daadwerkelijk genezen is van haar psychoses. Brenda probeert iedereen die haar pad kruist te helpen wat soms tot ergernis van haar omgeving leidt, maar toch zet ze zich voor alles en iedereen in, wat het soms mentaal zeer zwaar maakt voor haar. Ze bezoekt ook de drie isolatiecellen in de drie psychiatrische centra waar ze in 2012 terechtkwam om te zien of er al iets gewijzigd was aan het gebruik ervan en tot haar grote teleurstelling moet ze vaststellen dat er na haar jarenlange strijd weinig veranderd was.
Daarom twijfelt ze of haar jarenlange strijd voor een menselijkere geestelijke gezondheidszorg wel iets opgebracht heeft. Haar nieuwste boek vormt dan ook een sluitstuk, waarmee ze de deur van de psychiatrie achter zich wil trekken. Maar ondanks het feit dat ze nu niet meer strijdt, heeft ze toch haar boeken geschreven en heeft ze jarenlang haar best gedaan om de aanpak in de psychiatrie te veranderen en dat is een hele prestatie! Kortom, die Brenda Froyen is een straffe madam die nooit bang was voor het stigma dat aan de psychiatrie kleeft en die streeft voor een betere behandeling in de psychiatrie aan de hand van een hele resem lezingen en congressen, maar als je op zoveel tegenstand botst en weinig resultaat ziet, dan kan ik begrijpen dat het op is. Brenda Froyen is niet alleen psychiatrisch patiënte, maar ook moeder, leerkracht, een goede vriendin, maar bovenal een uitstekende schrijfster die met haar boeken heel wat taboes doorbroken heeft!
"De vele ervaringen die ik met het stigma heb gehad, doen me afvragen of het stigma überhaupt wel gebroken kan worden omdat het onlosmakelijk verbonden is met het concept normaliteit en met taal die daaraan uiting geeft. (...) Begrip vragen voor afwijkend gedrag en oproepen om daar niet over te oordelen is onmogelijk omdat iets als afwijkend gedrag benoemen al een oordeel inhoudt. We kunnen dus niet waardevrij over psychische problemen praten. Precies daarom is het belangrijk om met de nodige omzichtigheid met die taal om te gaan."
Ze krijgt één ster voor de moeite en voor de hier en daar micro dingetjes waar ik kan inkomen. De andere 254 pagina's waren pure tunnelvisie die zorgden dat ik het boek bijna uit het raam smeet. Voor extra context: het is een boek van de bib, waardoor ik waarschijnlijk nog een boete mag betalen als ik het niet terugbreng.
Maar voor de rest, you go girl! Staaf je argumenten maar lekker met artikels van Tagmag en jezelf. Praat maar lekker positief over je ervaring met je verpleegkundige om dan te zeggen dat helemaal niemand je heeft geholpen... en dat in dezelfde alinea. YOU GO GIRL!