Machiavelli’s lef. Levensfilosofie voor de vrije mens

by Tinneke Beeckman

Waarom zou je Machiavelli (1469-1527) lezen – de term ‘machiavellisme’ staat toch voor manipulatie, bedrog en machtshonger? Dat dacht Tinneke Beeckman ook. Maar dankzij Spinoza ontdekte ze een andere Machiavelli: een geniale politieke denker uit de renaissance en passionele liefhebber van vrijheid. Machiavelli is bij uitstek een denker voor een wereld in crisis. En zijn denken getuigt van een aanstekelijk lef om ideeën te lanceren én om te handelen.
Beeckman bespreekt Machiavelli’s originele inzichten: politiek draait om conflict, noodzaak en tegenslag brengen het beste in jezelf naar boven en politieke deugdzaamheid verschilt van de klassieke moraal. Machiavelli hield leiders en burgers een spiegel voor: wat betekenen macht, gezag en burgerschap? En wanneer leef je echt in vrijheid? Beeckman bespreekt deze vragen en inzichten nauwgezet en betrekt ze op de actualiteit.
In dit uitdagende boek voert Beeckman de lezer niet alleen naar het hart van Machiavelli’s denken, ze laat ook zien dat Machiavelli’s werken een rijke schatkamer zijn vol wijze, scherpe en helder geformuleerde inzichten die van groot belang zijn voor burgers van nu.

Genres: Philosophy, Nonfiction, History, Politics

285 pages, Paperback

First published November 7, 2018

Reviews

[Marc Lamot · Rating 3 out of 5]

Dat Macchiavelli niet de kille opportunist was waar hij al eeuwen voor door gaat, weten we al lang; Beeckman’s rehabilitatie van de Florentijn is op dit vlak niet echt origineel, maar het kan geen kwaad Macchiavelli’s veelzijdige visie nog eens toe te lichten. Maar de Brusselse politieke filosofe gaat nog een heel eind verder: ze gebruikt hem om ‘lessen’ te distilleren voor onze tijd, en dan blijkt hij absoluut nog relevant. Zeer de moeite, dit boek, al is het af en toe doorbijten door het nogal theoretische gehalte. De lezer weze ook gewaarschuwd dat Beeckman met dit boek haar eigen ‘vorstenspiegel’ (zoals bij Macchiavelli evenzeer gericht tot ‘het volk’) presenteert; bijgevolg is het af en toe niet helemaal duidelijk waar Macchiavelli’s visie eindigt en die van Beeckman begint. In elk geval bekent ze zich, zoals ook uit haar vele opiniestukken blijkt, duidelijk tot de liberale democratie, erg in de lijn van Hannah Arendt. Nogmaals: niet altijd gemakkelijke lectuur, maar sterk aanbevolen.

[Jonas Veys · Rating 3 out of 5]

Beeckman schetst een thematisch overzicht van de kerngedachten van Machiavelli. Deze koppelt ze naadloos aan de hedendaagse actualiteit. Het is een mooie rechtzetting van ‘s mans matige reputatie maar het kan evenzeer een handleiding zijn voor de hedendaagse politicus. Het taalgebruik is taai en verwacht de volledige concentratie van de lezer. Met potlood veel onderlijnd, ik haal het zeker nog eens boven later.

[Shawn · Rating 5 out of 5]

Voor politieke denkers is Machiavelli een mythisch figuur. Waar de filosofie van Machiavelli soms te simpel wordt neergezet over een studie naar macht, waarin despoten en leiders vooral macht willen nastreven, slaagt Beeckman erin om de filosofie van Machiavelli in diepte te beschrijven. Daarnaast is het ook een actueel boek. Beeckman past Machiavelli toe op recente politieke ontwikkelingen. Benieuwd welke inzichten zij vanuit het perspectief van Machiavelli over de oorlog in Oekraïne zou hebben gehad. Het boek is goed leesbaar. Een mustread voor mensen met interesse in politiek en filosofie.

[Ivo Moyersoen · Rating 4 out of 5]

Graag sluit ik mij aan bij de lovende woorden over dit boek. Met dit boek heeft Mevrouw Beeckman mij als filosofe overtuigd. Een aanrader voor elke politieke analist en uiteraard voor elkeen die het politieke forum in de zin van Arendt betreedt. De slotparagraaf bekoort en blijft nazinderen. Machiavelli op zijn plaats.

[Aäron Willem · Rating 4 out of 5]

Het opende mn ogen voor de filosofie van Machiavelli die veel genuanceerder is dan ik dacht en die ook heel erg relevant is voor ons tijdperk. De bruggen die Tineke Beeckman maakt naar vandaag zijn echt scherp.

[Daniel Schotman · Rating 4 out of 5]

Zeer de moeite waard. Kijk ook de vele interviews, gesprekken en lezingen die ze heeft gegeten op You Tube. Het boek gaat over veel meer dan alleen Machiavelli al worden wel vooral zijn wijze lessen toegepast op hedendaagse situaties.

Zeer geschikt als inleiding op het niet altijd even gemakkelijke Discorsi.

[Rob de Wolf · Rating 5 out of 5]

Wat een fijn leesbaar en volledig boek heeft mevrouw Beeckman geschreven over de ideeën van Machiavelli voor het Nederlandse taalgebied.

Wat een tour de force om zo’n gebalanceerde analyse te maken van Machiavelli’s werk, de belangrijkste feiten van Machiavelli’s leven en tijd hierin mee te nemen en dit in heldere taal te verbinden met wat beroemde internationale schrijvers, filosofen en politici door de eeuwen heen hebben gemeend te vinden van Machiavelli’s Prince en Discorsi.

Mevrouw Beeckman laat treffend en overtuigend zien dat we nu midden in een chaotische, ieder voor zich, Machiavellistische periode in de geschiedenis zitten. En mogelijk nog wel even wat langer als we de door haar geschetste politieke processen en politieke krachtenvelden mogen geloven.

Machiavelli wordt met dit boek definitief niet alleen household name voor de Putins en Macrons van deze wereld die Machiavelli goed kennen, actief gebruik en misbruik maken van zijn adviezen en daarbij zijn gedachtengoed politiek plat slaan.

Nb Voor Trump is dit te moeilijk om zich hierin te herkennen en er zowel negatief of positief gebruik van te kunnen maken. Mogelijk nog wel als we een Machiavelli index zouden maken en alle heersers hierin een plaats zouden geven.

Dit is een Machiavelli voor ons allemaal. Zijn gedachtengoed en quotes zijn relevant voor ons als burgers.

Ik denk dat Machiavelli het wel ironisch gevonden zou hebben als hij als tweede secretaris van het kleine Florence stadsbestuur belast met buitenlandse zaken had kunnen weten dat zijn geschrijf nu voor zoveel republikeinen en democraten leesbaar en actueel is.

Goed om te weten hoe politiek nog steeds werkt, waar en hoe het mis kan gaan. Goed ook om tegenkrachten te kunnen ontwikkelen en de noodzaak en urgentie te vinden om er iets goeds mee te doen. Machiavelli biedt handelingsperspectief.

Nog meer fan geworden van mevrouw Beeckman met dit boek. Dank u wel.

[Josse Noynaert · Rating 3 out of 5]

Op zich een heel interessant boek als een nuancering en actualisering van de werken van Machiavelli. Beeckman is op haar meest interessant als ze hedendaagse gebeurtenissen omschrijft aan de hand van Machiavellische termen, heel cool.
Daarnaast moest ik fronsen bij een aantal zeer ongenuanceerde kritieken, onder andere op identity politics. Deze staat zeker niet boven kritiek, integendeel, maar het fenomeen werd heel erg platgeslaan en afgeschilderd als uitsluitend virtue signaling, wat wel een heel beperkte visie is. Nochtans kende ik Tinneke Beeckman als iemand die erg goed de twee kanten belicht, maar hier doet ze dit een aantal keren heel opvallend niet.

[Bernd · Rating 5 out of 5]

Zo rijk en diep. Verdient eigenlijk een 2e lezing!

[Bernard Sintobin · Rating 5 out of 5]

Mijn houding t.o.v. Tinneke Beeckman in het publieke debat is soms wat halfhartig (ik weet niet altijd goed wat ik aan haar heb) maar met 'Machiavelli's lef' heeft ze mij helemaal veroverd.
Het is een allesomvattend, doorwrochte analyse van het denken (en schrijven) van Niccolo Machiavelli dat an sich al bijzonder interessant is. Het doorprikt overtuigend het bijzonder enge beeld dat de geschiedenis van hem gemaakt heeft, door hem te reduceren tot Il Principe en vooral tot 'het doel heiligt de middelen'. Maar Beeckman legt ook op een schitterende manier de link naar de hedendaagse uitdagingen (en crisissen) van de politiek en van de democratie. Zij biedt een hele resem inzichten aan om de huidige crisis te duiden en te nuanceren. Ze legt ook interessante links met andere denkers met (de vandaag niet te omzeilen) Hannah Arendt op kop. Tenslotte is het ook nog eens goed geschreven en dus vlot leesbaar.

[Ann · Rating 5 out of 5]

Vanuit de 16de-eeuwse politieke filosofie van Machiavelli én enkele andere politieke filosofen (Hobbes bv.) en gebeurtenissen kijkt de auteur naar de actuele politiek en leiderschap. Heerlijk vlot geschreven boek dat je mee helpt met andere ogen naar vandaag te kijken. Of hoe Firenze ca. 1500 nog bijzonder actueel kan zijn!

[Patrick Lancksweerdt · Rating 3 out of 5]

Bijzonder interessant boek waarin Beekman de politieke theorieën van Machiavelli samenvat en toepast op de huidige maatschappij. Zijn werk blijkt niet te gaan over hoe men anderen kan manipuleren. Het biedt wel verrassende inzichten over zijn beeld op de maatschappelijke dialectiek tussen enerzijds de elite, die haar macht wil houden en anderzijds het volk, die meer vrijheid wil krijgen.
Zijn levensverhaal zelf is er ook eentje van vallen en opstaan, maar zijn politieke adviezen had men in het Italiaanse lappendeken van 500 jaar geleden misschien beter toch gevolgd. Hij was revolutionair in zijn politieke visie doordat hij die ontwikkelde zonder religie of de machtige (elitaire) Katholieke Kerk er bij te betrekken. Dat namen ze hem niet in dank af, wat hem die lelijke negatieve framing opleverde.
Het boek is soms moeilijk leesbaar, maar levert in elk geval eerherstel op aan deze politicoloog. En het nodigde uit om zijn werk zelf te lezen.

[Faye Irani · Rating 4 out of 5]

Ik vond het een zeer interessant boek, maar volgens mij was het nog net iets te moeilijk voor mij, ik had eigenlijk ook stiekem gehoopt dat het net iets minder over politiek ging gaan. Ik wist natuurlijk wel dat het voornamelijk ging gaan over politiek zeker als je naar de titel kijkt, maar ik had gehoopt dat er nog net waar meer aspecten voor dagelijks gebruik in gingen staan. Niet dat dit helemaal absent was, maar ik heb het gevoel dat ik toch wel veel meer heb geleerd uit ‘ken jezelf’ persoonlijk. Ik vond het begin wel goed van het boek en de conclusie vond ik ook een geweldige toevoeging, Machiavelli’s visie was daar kort nog eventjes samengevat, samen met de boodschap die het boek wilde geven, wat ik heel fijn vond want veel van de zaken in het boek gingen toch een beetje boven mijn pet.

[Rony · Rating 5 out of 5]

Eerste kennismaking met Tinneke Beeckman en zeker niet de laatste. Heb dank zij haar kennis gemaakt met Machiavelli en zijn heldere redeneringen waarmee hij zijn meesters tracht bij te staan. Ook de paralellen die zij trekt met de hedendaagse politiek zijn niet te versmaden. De hedendaagse machthebbers kunnen hun voordeel doen met de heldere vorm van denken die Machiavelli hanteert bij de bestuurlijke raadgevingen die hij de machthebbers in de Renaissance geeft. Ondanks de 500 jaren die verstreken tussen zijn tijdvak en de globale wereld waarin wij nu leven hebben de geschriften van de toenmalige Florentijnse diplomaat niets aan inzicht en scherpte verloren.
Verplichte lectuur voor alle politiekers die hogere machtsambities hebben.

[Danny Decoo · Rating 5 out of 5]

Helemaal niet thuis in filosofie nam ik boek op in de boekhandel na aanhoren van een podcast omtrent Machiavelli. Is toch wel een openbaring wat betreft het enge gedachtengoed ivm. Machiavelli, evenals de vertaalbaarheid naar huidige politieke situatie. De kernen van strijd elite / volk en noodzaak virtu maar ook altijd om de hoek glurende Fortuna zijn als begrippen doordenkers die ook relativering brengen. In tegenstelling tot sommige andere recensies vond ik ik boek vlot leesbaar en voldoende herhalende om topics te duiden. Mi. een aanrader.

[Gerben Welling · Rating 5 out of 5]

Als je me vooraf naar een schets over wie Machiavelli was gevraagd had zou ik met een heel ander beeld gekomen zijn dan tijdens en na het lezen. Uiteraard geeft de auteur haar eigen kleur mee. Dit boek geeft mij een mooi en genuanceerd beeld over vraagstukken als macht, elite, het volk, populisme. Het kan haast geen toeval zijn dat ik dit boek lees in een periode waarin boeren fel protesteren, veel mensen slachtoffer zijn geworden van overheidsbeleid etc,

Kortom: lees dit boek, verrijk je eigen beelden over oude denkers en de moderne tijd.

[Rudi · Rating 4 out of 5]

4 sterren ik vind het een goed geschreven boek , voor mij mocht het iets meer Beeckmans lef geweest zijn , ik vind haar visie boeiend , ik had al iets van Machiavelli gelezen en daardoor zat er wat herhaling in voor mij anders was het 5 sterren
Ik hoop ooit nog een boek te lezen met vragen en de antwoorden van de schrijfsters filosofen Beeckman en Gescinska , ik zou wel een ton met vragen kunnen vullen

[Jonah · Rating 5 out of 5]

Weinig boeken lees ik zo snel uit. Maar wat een verhaal, wat een inzichten. Ik raad dit boek echt iedereen aan om duidelijk te krijgen waar Machiavelli écht voor staat en hoe actueel het nu eigenlijk wel niet is.

[Jan · Rating 4 out of 5]

Machiavelli’s lef geeft meer inzicht in actuele politieke ontwikkelingen vanuit het werk van Machiavelli en is daardoor waardevol. Vooral de uitwerking van de virtù, de politieke deugdzaamheid, is interessant. De virtù kan ons helpen ons lot voor een deel zelf te bepalen.

[Magda Michielsens · Rating 3 out of 5]

Machiavelli heeft mij niet verbaasd en Tinneke Beeckman ook niet.

[Antonin · Rating 4 out of 5]

Doe iets aan de omslag pls, afgrijselijk

[Bram Van Praet · Rating 5 out of 5]

'Machiavelli's lef' is een boek dat onvermijdelijk je blik op de politiek, maatschappij en je eigen leven verandert.

[Ewoud Van Brabant · Rating 3 out of 5]

Goed boek maar de auteur vormt soms Machiavelli verkeerd.

[Martine Berenpas · Rating 5 out of 5]

Een zeer goed, genuanceerd en actueel boek over de filosofie van Machiavelli.

[Mel Vanler · Rating 4 out of 5]

Virtu over Fortuna

[Benedik Bruggen · Rating 5 out of 5]

Geniaal