Quarantaine: Dagboek in tijden van besmetting (Privé-domein Book 313)

by Ilja Leonard Pfeijffer

Op 20 april schreef Ilja Leonard Pfeijffer in zijn "Viraal dagboek': "In de eerste zin van zijn verslag van de Peloponnesische Oorlog zegt Thucydides dat hij meteen bij het uitbreken van het conflict is begonnen te schrijven, omdat zijn inschatting was dat de gebeurtenissen ingrijpend zouden zijn [...]. In mijn geval duurde het iets langer. Aanvankelijk bagatelliseerde ik de dreiging van het virus [...]. Maar zodra ik inzag dat ik een kolossale inschattingsfout had gemaakt en besefte dat mensen stikten op brancards in de gangen van ziekenhuizen in Noord-Italië en dat extreme maatregelen onafwendbaar waren, ben ik begonnen aan dit dagboek met dezelfde gedachte die Thucyides in zijn tijd had.'

Genres: Nonfiction, Literature, Autobiography

225 pages, Kindle Edition

First published November 1, 2020

About the author

Ilja Leonard Pfeijffer is a poet and writer. Distinguished in nearly every genre imaginable, he is one of the most celebrated authors of the Dutch language and is recognized as one of the most compelling voices in contemporary Dutch literature. He has more than forty titles to his name, including poetry, novels, short stories, plays, essays, scientific studies, columns, translations and anthologies. Exhibiting a powerful style and classical command of form, his work has contributed to literary revival and growing engagement, both of which are explicitly expressed in his work as a columnist and television documentary maker as well.

Reviews

[Joachim Stoop]

Verschenen in Humo
3,5 sterren

Tijdens het lezen van Quarantaine moest ik meermaals denken aan Stephen King. Niet omwille van het reeds in 1978 uitgebrachte De beproeving (The stand) waarin de King of horror een supergriep opvoert die 99 procent van de gehele beschaving wegveegt, maar vanwege een beklijvende tip uit zijn schrijfmemoires: beschrijving maakt van de lezer een ‘zintuiglijke deelnemer’ aan het verhaal. Te karige beschrijvingen verwarren lezers en overdaad begraaft de arme boekenminnaar onder beelden en details. ‘The trick is to find a happy medium.’ De kunst van evenwichtig afmeten is waarin literair koorddanser Ilja Leonard Pfeijffer uitblinkt. Trouw aan King’s adagium is een stad niet zomaar uitgestorven maar liggen terrastafeltjes als dode insecten op hun rug en bungelen gesloten parasols als lijkzakken aan hun ophanging. Zo is Arturo, de eerste virusdode in de familie, 'een vrolijke en gulle man, een weggetjesweter en een ondernemer die danste met de samenleving en zakendeed met Engelen en duivels.' Met één zin danst Arturo meteen ook op uw netvlies.

‘Wat maakt een boek goed?’ vroeg Pfeijffer zich onlangs in VPRO’s Zomergasten af. Het allerbelangrijkste van een roman noemt hij het decor. Wat je bijblijft is de sfeer, dat is hetgeen wat je weer naar het boek doet grijpen.
Het decor van dit dagboek is Genua, waar de uitgeweken Nederlander met zijn Italiaanse geliefde Stella woont. De sfeer loopt van laconiek (het zal wel een griepje zijn) naar de paniek van overvolle ziekenhuizen, dreigende faillissementen en verhitte gesprekken tussen mensen die plots hun voorheen onaangeroerd talent tot virologie etaleren. De Libriswinnaar is bedreven in het blootleggen van contradicties: dierbaren komen samen om angstvallig op afstand te blijven en offeren het volle leven om het vege lijf te redden. ‘Alle dagen zijn eender, maar alles is vreemd en onzeker. De etmalen verglijden volgens een onveranderlijk stramien, maar ik heb behoefte aan houvast.’

De flamboyante Nederlander schrijft lichtvoetig over loodzware onderwerpen en schommelt in zijn bedenkingen genuanceerd tussen de noodzaak van strenge maatregelen en het gevaar dat de remedie soms erger lijkt dan de kwaal. Bijwijlen toont hij de klauwen die hij in Grand Hotel Europa zo fel aanscherpte: ‘Dit zou een moment zijn waarop Europa zou kunnen laten zien dat het meer is dan een vrijhandelszone voor multinationals. Maar iedereen in Europa denkt alleen aan zichzelf. We erkennen nog maar één morele waarde en dat is de volksgezondheid.’

Het waardevolste aan dit dagboek is de menselijkheid die -ontdaan van alle cijfers, polemiek en het vers verworven jargon van afvlakkende curves en contact tracing- tevoorschijn komt. ‘Een vriend van mij,’ zei iemand tegen Pfeijffer, ‘heeft vorige week binnen drie dagen zijn beide ouders verloren.’ Dergelijk individueel drama schreeuwt luider dan eender welke statistiek. Ikzelf vond bijvoorbeeld de duizenden pasfoto’s van slachtoffers aan de muren van het Auschwitz-museum minder indrukwekkend dan dat ene jeugdige gezicht op een reuzengrote afbeelding in Pol Pot’s voormalige Cambodjaanse gevangenis. Nabije individualiteit genereert empathie. Dit dagboek realiseert (zich) dat.

Toen deze columns tussen 11 maart en 26 juni bijna dagelijks verschenen in De Standaard en NRC Handelsblad beefden we in de Lage Landen mee met het voorhoedegevecht in de laars van Europa, maar nu we zelf door Covid-golven worden overspoeld, verliezen deze cursiefjes noodgedwongen aan nieuwswaarde en momentum. Persoonlijke beslommeringen als Pfeijffer’s verstoorde aankoop van een nieuw huis helpen daar niet bij. Hoewel deze bundeling van enigszins overeenstemmende stukken van 300 woorden te fragmentarisch is om diepgravend inzicht te verwerven en de anekdotische leeservaring hierdoor soms wat -excusez le mot- kortademig aanvoelt, wordt deze getuigenis uit het waanzinnige jaar 2020 ongetwijfeld ooit van onschatbare waarde. Moge Quarantaine snel een historisch document worden.

3,5 sterren

[Wim Oosterlinck]

Quarantaine is een verzameling dagboekfragmenten, geschreven als columns voor de kranten De Standaard en NRC Handelsblad. Ilja Leonard Pfeijffer woont en werkt in het Italiaanse Genua. Hij begon aan het dagboek twee dagen vòòr de lockdown in maart 2020; het boek eindigt in juni, 40 dagen na de quarantaine. In het epicentrum van de pandemie beschrijft hij het leven met zijn vrouw Stella, de beslissingen van de overheid, de reacties van de Italianen.

Quarantaine is zwierig geschreven en met een gemak dat de grote meester verraadt. Het decor is dystopisch, bijna apocalyptisch. Toch bevat het boek veel minder humor dan we van Pfeijffer gewoon zijn. Het is éénlijniger (is dat een woord?), er is geen spelen met humor, genres, taal en mensen, wat in de lijn ligt van de dramatische gebeurtenissen die aan de basis liggen van dit boek.

https://wimoosterlinck.wordpress.com/...

[Bas De Groen · Rating 4 out of 5]

Zo recent en toch zo surrealistisch.

[Gert De Bie · Rating 5 out of 5]

Heler, vlot leesbaar en helemaal menselijk.

Pfeijffer ligt ons niet altijd, dat zal een beetje aan ons en een beetje aan hem liggen. Maar zijn Quarantaine-dagboek hebben we graag gelezen. Helder, scherpzinnig en met prachtige zinnen beschrijft hij dag op dag zijn eigen ervaringen en die van zijn omgeving tijdens de scherpe lockdown gedurende het voorjaar van 2020 in Genua, Italië waar hij woont.

Een confronterend relaas omwille van de harde feiten waarmee de Italianen geconfronteerd worden en verhelderend omdat we allemaal wel eens opnieuw uit het oog verliezen waarom we in deze situatie zijn beland en wat daar de bedoeling van is.
Maar wat zijn dagboek helemaal lezenswaardig maakt, is de menselijkheid er van. Ook Pfeijffer twijfelt en stelt de boel in vraag, waarna hij daags nadien weer helemaal overtuigd is van de logica van de quarantaine. Bij aanvang sprak hij over 'een griepje' maar snel geeft hij toe dat hij de impact en de gevolgen van COVID-19 schromelijk onderschat heeft. Pfeijffer geeft zichzelf en zijn omgeving bloot, wat het voor de lezer aangenaam maakt omdat de twijfels, de opstandigheid, de aanvaarding, de paniek en de hunkering naar een normaal leven (wat dat ook moge zijn) herkenbaar zijn en elkaar regelmatig afwisselen.
Puik werk, zinvol leesvoer.

[Elisabeth Goemans · Rating 4 out of 5]

Extra punten voor het woord 'amateurmisantroopje'.

[Reyer · Rating 3 out of 5]

Deze maand is het vijf jaar geleden dat samenlevingen massaal in lockdown gingen. Zoals velen herinner ik me die periode levendig, vooral de goede dingen. Met een zonnig appartement en een vast inkomen mocht ik van geluk spreken; ik was te jong om tot een risicogroep te behoren en te oud om gevoelig te zijn voor sociale impulsen. In Parijs las ik onder andere de dagelijkse bijdrage van Ilja Leonard Pfeijffer in NRC. De schrijver had in Genua niet alleen te maken met nog strengere regels, maar verkeerde ook in het land dat als eerste en het zwaarst werd getroffen in Europa. Vijf jaar na dato is het een plezier die bijdragen gebundeld terug te lezen. Ik meen dat Pfeijffer geslaagd is in zijn opzet om een ‘authentiek en eerlijk tijdsdocument’ te schetsen.

Als schrijver denk ik beroepshalve na over verhaallijnen, spanningsbogen en compositie. Ik besef dat dit dagboek om literaire redenen een omslagpunt nodig heeft. Alleen al uit compositorisch oogpunt zou het wenselijk zijn dat ik zou kunnen schrijven over dalende grafieken, hoop, de overwinning van de haast vergeten normaliteit op de stilte en leven dat eindelijk herademt. Maar de werkelijkheid voegt zich vooralsnog niet naar mijn literaire behoeften.

Adrenaline, obsessie en saamhorigheid
In de korte bijdragen komen alle onderwerpen terug die destijds relevant waren. Het aanvankelijke ongeloof, gevolgd door gruwelijke verslagen uit ziekenhuizen, waar artsen moesten bepalen wie recht had op een plek aan het beademingsapparaat. De overheidsmaatregelen: de lockdown (in Frankrijk: confinement), verlaten straten, de verplichte anderhalve meter, provisorische aanpassingen (plexiglas) in supermarkten en postkantoren, de opkomst van het mondkapje en later de gefaseerde afbouw. De financiële zorgen van velen, het verdriet om de dood van dierbaren die men niet mocht zien vanwege het besmettingsgevaar. Maar ook de veranderende dagelijkse patronen, het steunen van buurtwinkels, het straatapplaus (dat in mijn eigen straat nog tot de zomer doorging en een ritmisch ritueel werd), de adrenaline van ‘illegaal’ langer op straat zijn om een geliefde of naaste te bezoeken. De obsessie met cijfers en het gevoel van controle, de barre prognoses voor de wereldeconomie. En uiteindelijk ook de virusmoeheid en de manifestaties.

Is er iets veranderd? Janus knikt en schudt zijn hoofd. Zoals na de komst van de zwarte dood in 1347 en zoals na de grote pest van 1656 en 1657 is de stad onherkenbaar zichzelf gebleven en onwrikbaar herschapen.

Grote beloften voor de toekomst
Pfeijffer nam de moeilijke taak op zich om verslag te doen van een periode waarin hij feitelijk niks meemaakt. Zijn stijl is soms wat gekunsteld of overdreven, maar het is hem vergeven. De vraag die na het lezen van de bundel blijft hangen, is wat we uiteindelijk van de pandemie hebben overgehouden. Destijds werden er grote beloften gedaan: minder auto- en vliegverkeer, meer ruimte voor de natuur, meer solidariteit met cruciale beroepen (verplegers, leraren). Behalve de toename van digitalisering en thuiswerken is daarvan weinig terechtgekomen. Op persoonlijk vlak kijk ik echter tevreden terug: als lezer heb ik me sinds de pandemie snel ontwikkeld.

[Els Lens · Rating 2 out of 5]

Ik had het moeten weten. Dit is geen roman. Het zijn kleine stukjes dagboek, om dagelijks in een krant te verschijnen. De stukjes zijn zelfs te kort voor mijmeringen. Halverwege het boek begonnen die stukjes danig op mijn zenuwen te werken.
Niet uit gelezen.
Ik zal het boekje snel weer naar de bib brengen, want er zijn nog mensen die het gereserveerd hebben.

[Benny · Rating 4 out of 5]

"Aanvankelijk bagatelliseerde ik de dreiging van het virus en schudde ik mijn hoofd in ongeloof over de paniek die om zich heen begon te grijpen," schreef Ilja Leonard Pfeijffer op 20 april 2020.

Pfeijffers dagboeknotities verschenen toen al ruim een maand in een vaste column op onze ontbijttafel. Ze vormden een dagelijks ijkpunt. "En...hoe gaat het met Ilja?", vroeg mijn vrouw dan aan mij (of omgekeerd, naar gelang wie als eerste de krant te pakken kreeg).

Ondertussen zijn we een jaar verder.

Ilja is gestopt met zijn column, maar het virus woekert verder. Vrienden, het is te vroeg om Quarantaine te lezen. Ik breng mijn boekje terug naar de bib, koop wel een exemplaar in de winkel en bewaar het voor later. Voorlopig geraak ik niet veel verder dan de eerste alinea.

[Justine Buyens · Rating 4 out of 5]

Een boek dat we over enkele jaren terug kunnen lezen en waarvan we dan hopelijk kunnen denken ‘jeetje wat was me dat voor een bizarre tijd’.

[Linda · Rating 4 out of 5]

Dagboek uit de beginperiode van corona . Zeer herkenbaar . Heb me zelf op bepaald moment afgevraagd of het niet interessant zou zijn een dagboek in deze rare periode bij te houden . Om niet te vergeten. Ikja heeft het gedaan . Het is een verzameling van columns die dagelijks gepubliceerd werden.

[Bart · Rating 4 out of 5]

*** 4,0 ***

[Jan Peter van Kempen]

Een document, dat ik graag over een paar jaar zal willen herlezen. Wat zeg ik, één jaar later, nu de derde golf min of meer achter ons ligt, dacht ik bij het lezen al: oh ja, zo was het toen… Dit, en de prachtige schrijfstijl van woordkunstenaar Pfeiffer, kan slechts met vijf sterren beloond worden.

[Fransien Vandeweghe · Rating 3 out of 5]

3,5 sterren. Genoten van deze dagelijkse column in De Standaard. Nu alle stukjes op 2 dagen gelezen. Dat was (voor mijzelf) geen goed idee...

[Ann Lips · Rating 4 out of 5]

Pakkend relaas over leven tijdens de eerste lockdown in Italië. De schrijver is een meester in het scheppen van de sfeer: het eerste ongeloof, de verveling en troosteloosheid, de angst dat het vroegere leven voorgoed verdwenen is, de voorzichtige hoop.

[Dolf Patijn · Rating 5 out of 5]

Een mooi geschreven covidquarantainedagboek dat een goed beeld geeft van de situatie in met name het Italië van de eerste covidmaanden. Pfeijffer heeft het vrij sober gehouden waardoor zowel zijn persoonlijke beleving als de virusfeiten des te meer indruk maken. Voor komende generaties zal dit een interessant tijdsbeeld geven maar het is ook nu al erg de moeite waard om te lezen. Het zal voor velen van ons zeer herkenbaar zijn. Een aanrader.

[Katrien Eloot · Rating 4 out of 5]

Een jaar later dit dagboek lezen en vaststellen dat het nog zo herkenbaar is.

[looneybooks79 · Rating 4 out of 5]

https://looneybooks79.blog/2024/05/22...

Wie herinnert er zich het desastreuze jaar 2020 nog en de daaropvolgende periode waarbij de ene lockdown en covid-maatregel de andere opvolgde? Wie wíl het zich eigenlijk nog herinneren?

En toch zijn er de getuigenissen die uit dat jaar zijn gebleven. Eentje hiervan is dit boek, deel van Uitgeverij Arbeiderspers Privé-domein reeks, waarin Ilja Leonard Pfeijffer (die onlangs nog de Boon Literatuurprijs in de categorie Fictie en Non-Fictie ontving voor zijn boek Alkibiades) een dagboek van een quarantaineperiode beschrijft.

Ilja begint twee dagen voor de quarantaine ingaat met dit dagboek, dat hij trouwens destijds voor NRC Handelsblad en De Standaard schreef en elke dag behalve de zaterdag liet drukken in deze kranten. De zaterdagen heeft hij wel in dit boek erbij aangevuld. Dat de ganse wereld in een lockdown terecht zou komen had niemand zien aankomen en vonden velen van ons waarschijnlijk overdreven, zeker voor een 'gewoon griepje' zoals het in het begin werd voorgesteld. (ik heb nog steeds een trauma overgehouden aan het feit dat ze het in het begin zo bestempelden, wetende hoeveel slachtoffers het op dat moment al had gemaakt in China)! Italië bleek het eerste Europese land te zijn dat werd getroffen door deze ziekte, deels door de vele toeristen en na het ski-seizoen in de Alpen volgde sowieso de rest van Europa!

Ilja Leonard Pfeijffer beschrijft elke dag de horror in het begin waarbij cijfers over sterfgevallen en besmettingen overheersten, beelden van overvolle ziekenhuizen met te weinig middelen en een tekort aan beschermingsmateriaal, het moeten sluiten van restaurants en winkels (behalve voor levensnoodzakelijke middelen zoals eten, medicatie en voor sommige bleek toiletpapier daar ook toe te horen) en het moeten opgesloten zitten in je eigen cocon. Als je geluk had dan had je iemand bij je maar vele (vooral ouderen) zaten alleen. Dat het ook net die ouderen waren die dubbel en dik moesten opletten voor deze ziekte bleek ook nog eens een extra zorg.

Ilja en zijn Stella zien Genua, waar ze wonen, veranderen in een spookstad waar een enkeling de straat door moet om iets van levensmiddelen te halen. En tot het paranoïde toe handen ontsmetten en uit de buurt van elkaar blijven, zeker bij een klein vermoeden van besmetting. Want op dat moment waren er nog geen degelijke testen en vooral was er nog geen vaccin! Dat waren de dagen dat angst heerste over iedereen!

Ook beschrijft Ilja hoe die angst zich zoal uit: mensen die uit schuldgevoel, omdat ze iemand zouden kunnen besmet hebben en die persoon daardoor de dood hebben ingejaagd, dan zelfmoord plegen. Een dame die drie dagen met haar dode echtgenoot vastzit op het apartementje waar ze wonen want door de symptomen die de man had moet er eerst op corona getest worden, zowel op de dode man als op de overlevende vrouw, maar de testen duren lang en zijn niet altijd even adequaat... gevolg, een dame die vol angst en met haar verdriet vast zit in haar woning met een dode geliefde.

Quarantaine komt van het Italiaans en is ontstaan in de 14e eeuw tijdens de pestepidemie toen de boten aankwamen in Venetië (ik dacht dat het Genua was, wat dit boek nog een extra ironische toon zou hebben bezorgd maar bleek na onderzoek dat ik verkeerd ben) moest de bemanning veertig dagen wachten eer ze mochten van boord gaan. Veertig dagen = Quaranta giorni en dat werd Quarantena... Dus werd er verwacht dat na veertig dagen alles terug normaal zou worden, vooral in het dagboek van Ilja werd die hoop groter naarmate het einde van die veertig dagen naderden. Maar dat was duidelijk zonder rekening gehouden te hebben met dat smerig virus dat rondwaardde!

Maar als de versoepelingen kwamen bleef Ilja schrijven, bleef hij zijn dagen neerpennen (tot veertig dagen na het einde van de quarantaine, hoe symbolisch!)

[Nicky Cremers · Rating 5 out of 5]

Will be very interesting to reread in 10 years, 20 years and see what relics of the year 2020 have stuck and how life was in times of turmoil. However Pheijffer’s writing and presence in northern Italy makes it a worthwhile read in the year 2020 too.

[Anton Segers · Rating 3 out of 5]

Hoe snel het geheugen verdwijnt.
Heel nuttig hoe Pfeijffer het tijdperk van het Coronavirus weer in onze herinnering brengt, de paranoia, de gruwel.
Af en toe iets te alledaags door de dagboekvorm (logisch) maar treffend door de ‘onpfeijfferiaanse’ sec- en soberheid.

[Danny Jacobs · Rating 4 out of 5]

Niet te geloven dat de eerste - erg zware en dodelijke Coronagolf - al drie jaar achter de rug is. Tijd om eens terug te blikken op deze bijzondere periode, een die in een mensenleven hopelijk maar een keer zal voorkomen.

De voorbije tien dagen las ik “Quarantaine: Dagboek in tijden van besmetting” van Ilja Leonard Pfeijffer. Korte, dagelijkse stukjes van anderhalve pagina lang. Neergepend op zijn kleine appartement in Genua. Alle bijdragen werden bijna integraal gepubliceerd in De Standaard in het voorjaar van 2020.

Op 20 april van dat jaar schreef Ilja Leonard Pfeijffer in zijn ‘Viraal dagboek’: ‘In de eerste zin van zijn verslag van de Peloponnesische Oorlog zegt Thucydides dat hij meteen bij het uitbreken van het conflict is begonnen te schrijven, omdat zijn inschatting was dat de gebeurtenissen ingrijpend zouden zijn [...]. In mijn geval duurde het iets langer. Aanvankelijk bagatelliseerde ik de dreiging van het virus [...]. Maar zodra ik inzag dat ik een kolossale inschattingsfout had gemaakt en besefte dat mensen stikten op brancards in de gangen van ziekenhuizen in Noord-Italië en dat extreme maatregelen onafwendbaar waren, ben ik begonnen aan dit dagboek met dezelfde gedachte die Thucyides in zijn tijd had.’

Het dagboek is erg vlot leesbaar. Soms op het feitelijke af. En tegen de stijl in van de schrijver, nauwelijks tot niet ironisch geschreven. Een kleinood dat het lezen waard is.

[Karel-Willem Delrue · Rating 4 out of 5]

Cursiefjes uit het vagevuur

Een gedwongen stilstand lijkt voor een scrittore de uitgelezen kans om zich op zijn ideeënwereld te storten en zijn pen in arabesken te laten dansen. Voor Ilja Leonard Pfeijffer waren de afgelopen maanden echter eerder vruchteloos. Als de wereld stilstaat, als het rinkelen van de koffiekopjes en het klinken van de glazen stopt, als het gegons en gezoem van het leven op de Italiaanse pleintjes niet langer hoorbaar is, verliest deze uomo del mondo zijn schrijfzin. Gelukkig hielden deze stukjes voor NRC Handelsblad en De Standaard hem aan de gang.

Ruim 100 stukjes, gebundeld als 'Quarantaine. Dagboek in tijden van besmetting', bieden een heerlijk heldere kijk op wat de coronacrisis teweegbracht in Italië. Pfeijffer beschrijft, analyseert en hekelt. Hij heeft het over beslissingen van de overheden, de uitzichtloosheid van het zorgpersoneel, de chaos van de regelgeving en de uiteindelijke terugkeer van zijn nemesis, de geteenslipperde toerist. Maar tegelijk maakt hij heel concreet voelbaar hoe deze pandemie ons leven 'on hold' zette en overhoop gooide. Lees zijn stuk over het vervangen van zijn defecte koelkast!

'Dit grauwe bestaan is een schimmige en onwaardige afspiegeling van dat kleurrijke leven, dat steeds meer begint te lijken op een lang vervlogen herinnering. Niet-leven is moeilijk.'

[Diederik · Rating 3 out of 5]

***(*)
Hij kan niet veel fout doen bij mij. Dit is een bundeling van krantenartikels, leuk voor de krant, maar best te kort voor in boekformaat. De diepgang is weg. Zijn dagboek op de fiets had dit wel. Maar als het concept je niet stoort (Privédomein), herken je duidelijk de hand van Ilja.

15 dagen na quarantaine = vintage Ilja.

[Jef Artois · Rating 4 out of 5]

Mijn eerste literaire terugblik op de pandemie en meteen een goeie. Pfeijffer schrijft ontwapenend eerlijk, wordt heen en weer geslingerd door tegenstrijdige overpeinzingen en ontdoet zijn stijl van de gewoonlijke barokke opsmuk. Gelukkig ontsnappen enkele prachtzinnen door de mazen van zijn sobere net.

[Femke · Rating 4 out of 5]

Gelezen ter gelegenheid van het moment dat, 5 jaar geleden, het Corona virus Nederland bereikte. Het is nog niet zo lang geleden, maar toch heel bizar om te lezen hoe se wereld er toen uitzag. Bijzonder om af en toe even terug te zijn in die tijd.

[Eric Boot · Rating 4 out of 5]

Prachtig verwoord

[Piet · Rating 3 out of 5]

Bundeling van dagelijkse stukjes die I.L.P. in de krant publiceerde tijdens de eerste corona-lockdown. Authentiek toen ze verschenen, maar als bundel achteraf kan het niet blijven boeien.

[Sabine · Rating 3 out of 5]

Verzamelde columns - in dagboekvorm - over de begindagen van de coronapandemie in Genua. Leest lekker weg. En wat een rare tijd was dat toch.

[Chris · Rating 4 out of 5]

Heel interessant, maar ik denk nog veel interessanter om te lezen als we een paar jaar verder zijn (en dit soort Corona typische momenten hopelijk al wat vergeten zijn)

[DKR · Rating 4 out of 5]

Getuigeverslag van de eerste lockdown dat leest als een roman. Non-fictie als herinnering, vaccin tegen het vergeten.

[Marcel Massing · Rating 4 out of 5]

Mooi dagboek van een onzekere Corona tijd.