Dişi Örümcek

Roman #6

by Refik Halid Karay

n/a

Genres: Roman

247 pages, Paperback

First published January 1, 1953

About the author

Mudurnu'dan İstanbul'a göçen Karakayış ailesinden Maliye Başveznedarı Mehmed Halit Bey'in oğlu olarak 15 Mart 1888’de İstanbul’da doğdu. Galatasaray Sultanisi'nde ve Hukuk Mektebi'nde okudu. Maliye Nezaretinde memur olarak çalıştı. II. Meşrutiyet'in ilanından sonra gazetecilik ile uğraşmaya başladı; Tercüman-ı Hakikat gazetesinde mütercimlik ve muhabirlik yaptı. Yazıları yüzünden ilk önce Sinop'a daha sonra Çorum, Ankara ve Bilecik'e sürgün olarak gönderildi. İstanbul'a dönünce bir süre Türkçe öğretmenliği yaptı. PTT (Posta Telefon Telgraf) Genel Müdürlüğü'ne getirildi. Bu sırada Hürriyet ve İtilaf Fırkası'na üye oldu ve İstiklal Savaşı aleyhine yazdığı yazılarından ötürü vatan hainliği suçuyla yüzellilikler listesine girerek Beyrut ve Halep'te sürgün hayatı yaşadı.

Atatürk'e yazdığı şiir ve mektuplarla 150'likler listesindekilerin affedilmesinde çok büyük rol oynadı. Af kanunu ile yurda döndü, daha önceden çıkardığı Aydede adlı mizah dergisini tekrar yayınladı. Türk Edebiyatı'nda ilk defa Anadolu'yu tanıtan eserleri ile ismini duyurmuş, yergi ve mizah türündeki yazıları ile de ün yapmıştır. Gözleme dayanan eserlerinde, tasvirler, portreler, benzetmeler kullanarak, sade, akıcı dili, güçlü tekniği ile 20. yüzyıl romancıları arasında seçkin bir yere sahip olmuştur. İstanbul'u bütün renk ve çizgileriyle yansıtarak Türkçeyi ustalıkla kullanan Refik Halit, Türk edebiyatına birçok eser kazandırmıştır.

Yazar 18 Temmuz 1965’te İstanbul’da yaşamını yitirdi.

Reviews

[Hakan · Rating 4 out of 5]

Refik Halid okumak sanırım daima keyifli bir eylem. En azından benim tecrübem öyle oldu şimdiye kadar ve daha okumadığım bir sürü kitabı var raflarımda. İyi ki de öyle. Türkçe’yi nefis kullanımı, müthiş karakterler çizmesi, su gibi akan diyalogları, toplumsal ve bireysel planda güçlü gözlem ve analizleri, harika mizah gücü, muazzam bir kültürel birikim taşıdığını göze sokmadan hissettirebilmesi ilk akla gelen meziyetlerinden.

1952’de kaleme alınmış Dişi Örümcek de zevkle kendini okutan bir kitap. Suriye’de bir konsolosluğumuzun mensupları etrafında geçiyor. Aslında klasik bir “femme fatale” hikayesi. Ağına düşürdüğü erkekleri perişan eden, evli ve çocuklu ama cinsel çekim gücü epey yüksek olan, bunu da çok iyi kullanan, biraz muğlak ve şüpheli de olsa kendince namus kuralları da olan, şen şakrak, umarsız, alt sınıf kökenli olmakla birlikte kendini kolayca geliştirebilen, her ortama uyabilen, çok zeki, her türlü güçlükten ustaca sıyrılma yeteneğine sahip Nurper’in hikayesi. Ve tabii bu “dişi örümceğin” cazibesine kapılan ve hemen hemen hepsinin sonu hüsranla biten her yaştan ve her kesimden erkeklerin ibretlik dramları.

Konu belki çok özgün değil ama iyi işlenmiş. Nurper’e çoğu zaman kızıyor ama zaman zaman da takdir ediyorsunuz. Refik Halid aslında bu romanında kadına yönelik açgözlü eril bakışı gayet usturuplu bir şekilde eleştirmiş. Bu bakımdan belki ince bir feminizm mesajı da bulunabilir Dişi Örümcek’te, kavrama klasik kalıplarla bakılmaması kaydıyla tabii…

[Ece Kenar · Rating 3 out of 5]

Nurperi isimli dişinin eşinin Suriye'de bir Türk konsolosluğuna atanmasıyla geldikleri şehirde, çevresindeki tüm erkekleri tıpkı bir örümcek gibi ağına düşürmesi ve mahvetmesini konu alır. Tüm erkeklerin Nurperi'ye deli divane olması ve başına hiçbirşey gelmemesi sürekli herşeyden sıyrılması biraz ütopik dursa da, kendini öyle veya böyle okutturan bir roman.

[Aziz Hayri · Rating 4 out of 5]

Eskiden beridir Refik Halid beğendiğim bir yazardır ve maalesef kitaplarını pahalı olduğu için alamıyorum. Elimde olan bu eski baskıyı okuduğumda "Dizi yapımcıları böyle bir eseri nasıl atlamışlar" demiştim kendi kendime.