Féminismes islamiques

by Zahra Ali

Féminismes islamiques : un titre qui en fera sursauter beaucoup, y compris parmi celles et ceux qui se pensent à l’abri de tout préjugé. C’est que le stéréotype « islam = oppression de la femme » croise partout comme un sous-marin, tantôt en surface et pavillon haut, tantôt dans les profondeurs de l’inconscient. Ce que montre ce livre, le plus souvent on ne le sait pas : que dans les pays où l’islam est la religion dominante, des croyantes puissent lutter pour l’égalité, retourner les textes sacrés contre le patriarcat, s’élever contre les autorités politiques et religieuses qui bafouent les droits des femmes. De l’Égypte à l’Iran, du Maroc à la Syrie, en France, aux États-Unis et jusqu’en Malaisie, des intellectuelles, des chercheuses et des militantes sont engagées dans une démarche féministe à l’intérieur du cadre religieux musulman. Zahra Ali nous fait entendre leurs voix et propose ainsi de décoloniser le féminisme hégémonique. Avec les contributions de Omaima Abou-Bakr, Zainah Anwar, Margot Badran, Asma Barlas, Malika Hamidi, Saida Kada, Hanane al-Laham, Asma Lamrabet et Ziba Mir-Hosseini. Nouvelle édition : publié en 2012, l’ouvrage a connu un succès continu et fait l’objet de plusieurs réimpressions. Pour cette nouvelle édition, Zahra Ali a rédigé une nouvelle introduction, remanié la conclusion, et ajouté un texte inédit d’Amina Wadud : « L’islam au-là du patriarcat : lecture genrée et inclusive du Coran ». Amina Wadud montre, à partir du Coran, qu’une éthique islamique est aujourd’hui nécessairement féministe et égalitaire et qu’elle doit inclure l’expérience vécue des femmes musulmanes. L’égalité devant Allah et le principe de réciprocité dans les rapports humains constituent des appuis théologiques à une participation égalitaire à la vie publique et politique et à la reconsidération du droit de la famille.

Genres: Feminism, Nonfiction, Islam, Religion, Essays, Sociology, France

256 pages, Paperback

First published September 22, 2012

About the author

Zahra Ali is a sociologist and Assistant Professor of Sociology at Rutgers University, her research explores dynamics of women and gender, social and political movements in relation to Islam(s) and the Middle East and contexts of war and conflicts with a focus on contemporary Iraq. Her book Women and Gender in Iraq: between Nation-building and Fragmentation (2018), is a sociology of Iraqi women’s social, political activism and feminisms based on an in-depth ethnography of Iraqi women’s rights organizations and a history of their social, economic and political experiences since the formation of the Iraqi state.

Reviews

[anne larouche · Rating 4 out of 5]

4.5
Outre la redite du fait que c’est un recueil d’essais et que le point principal porte sur la nécessité de réinterpréter les textes, zahra ali nous sert ici une collection de pensées tout à fait percutantes. je ne connaissais rien des féminismes du monde arabe ou de l’islam et cette entrée en matière m’a définitivement bien fait faire le tour des enjeux. je sors en plus de la lecture (très rapide d’ailleurs) avec une tonne d’autrices qu’il me tarde de placer sur ma liste. dans la perspective décoloniale, j’apprécie tant les pensées « in situ » que celles provenant des expériences en occident. Cela permet de bien installer la méthode décoloniale tant en théorie qu’en pratique — et tout ce qui relie les deux. Je crois que rien ne vaut la lecture des personnes concernées. Féminismes islamiques et l’un de ces livres qui éclaire une avenue qu’on prendra souvent à l’avenir. Une lecture obligatoire dans mon coeur pour tous les blancs de la francophonie

[Lucie Pop · Rating 3 out of 5]

Dans Féminismes islamiques, Zahra Ali rassemble des textes expliquant les conditions de vie des femmes musulmanes et la montée du terme de féminisme islamique dans divers pays et à divers moments, et ce que cela signifie. C’est un ouvrage très scientifique, il faut certainement savoir pas mal de choses sur l’islam et sur le féminisme avant de se plonger dans ce livre.

J’ai trouvé ces textes très intéressants et pour moi ils n’ont fait que confirmer que les personnes non musulmanes n’ont absolument aucune idée de ce qu’est l’islam, ce qui est inadmissible aujourd’hui. Tout le monde devrait se renseigner sur cette religion sans cesse opprimée dans nos sociétés occidentales, nous avons un DEVOIR d'écoute active à réaliser.

J’ai particulièrement apprécié la troisième partie. Le format d’entretien est bien plus accessible et facile à lire et par conséquent à comprendre.

Cet ouvrage n’est peut être pas le plus adapté pour commencer à se renseigner sur l’islam et sur les féminismes islamiques mais c’est le seul dont j’avais entendu parler, donc peut être que le problème est surtout lié au fait que l’on ne donne pas assez de visibilité aux féminismes non blancs. Dans tous les cas, cette ouvrage m’a apporté beaucoup et je le conseille à toute personne qui souhaite s’ouvrir à d’autres féminismes que le féminisme blanc occidental.

[Sena · Rating 5 out of 5]

Kendi açımdan çığır açıcıydı. Konuyla ilgili başlangıç eseri olarak biraz ağır çünkü akademik makalelerden oluşuyor. Ama bir yerden başlamak gerekir zaten. Daha fazla okumak yapmak için de yol gösterici, kaç tane yayım işaretledim okumak için bilmiyorum bile.

Dünya muazzam kadınlarla dolu.

[Serra · Rating 4 out of 5]

"Tüm diktatörler arasında en kötüsü, dinî diktatördür, çünkü her şeyi Allah adına yaptığı iddiasındadır, bu da her türlü eleştiriyi imkânsız kılar."

Müslüman kadınların inançları bağlamında cinsiyet eşitliğini sorgulayabileceklerini, dinin erkeklere ait olmadığını ve kadınların da yaratıcının sözlerini sahiplenip onlardan kendi bakış açılarıyla anlam çıkarma hakları olduğunu, feminizmlerin kesişimsel ve uluslararası, kapsayıcı olduğu müddetçe güçlü kalacağını anladığım bir kitaptı. İslam ve feminizm kapsamında birçok bakış açısı kazandırabilecek farklı eserlere atıf vardı. Çok memnunum okuduğum için. Yalnızca dili bazı yerlerde beni zorladı.

[Luz · Rating 5 out of 5]

Nunca he sido partidaria de ninguna religión, especialmente de una religión que rige la vida social y política de una sociedad. Tenía mis reservas con respecto a la religión islámica. Todas estas reservas provienen de la ignorancia (por mi parte) y falta de interés en general por el tema. Este libro me abrió los ojos a una realidad muy diferente a la mía. Está compuesto por varios artículos de diferentes autoras islámicas que plantean un feminismo islámico, para muchos estos términos se contradicen, pero plantean ideas y propuestas muy interesantes. Y nos enseñan que el Corán se ha interpretado desde un punto de vista patriarcal y masculino lo que ha llevado a su estigmatización.

La lucha de estas mujeres es hacer una lectura del Corán que se adapte a los cambios sociales y políticos de esta nueva era, rechazar el fundamentalismo y el extremismo. Leer la liberación a partir del Corán. Cualquier mujer que se haga llamar feminista debería leer este libro especialmente por que hay muy pocas voces que nos puedan instruir para entender a las mujeres musulmanas que también como nosotras buscan desmantelar el sexismo. El feminismo no debería ser excluyente.

[BeeWilde · Rating 5 out of 5]

Une très bonne introduction aux féminismes islamiques. Un livre à lire pour toute personnes qui se dit féministe ou musulmane (ou les deux).

[Elemia · Rating 4 out of 5]

Le féminisme est un sujet qui est tellement souvent abordé pour les femmes blanches que parfois l’essence même du mouvement est effacé par une idéologie occidentale qui invalide parfois la réalité d’une communauté. Il n’existe pas qu’une seule façon de soutenir l’émancipation des femmes et ce recueil met de l’avant le fait que Coran peut être un outil de libération de la femme et qu’il est faux de croire que la modernité occidentale est la seule bonne façon de faire. On a vu l’émergence du mouvement black feminist, désormais bien connu, qui venait un peu dénoncer cet aspect, mais je crois que le féminisme islamique est encore trop peu connu et que tous gagneraient à comprendre et s’ouvrir à ces concepts, car le féminisme se camoufle parfois à travers des propos racistes. La société blanche a souvent tendance à appliquer une seule réalité à toutes les réalités et de penser que leur idéologie est la bonne sans considérer certains éléments de culture. J’ai beaucoup aimé ce livre parce qu’il démontre que beaucoup de concepts son erronés dans l’interprétation des textes religieux, autant pour les personnes pratiquantes que pour les personnes externes à la religion, ce qui engendre des préjugés problématiques qui freinent l’évolution du mouvement de féminisme islamique.

[Ariadna · Rating 3 out of 5]

Repiten mucho acerca de la mal
Interpretación del corán pero me hubiera gustado más leer acerca de la Postura feminista y que es lo que ellas proponen respecto a los países más ortodoxos y las prácticas religiosas machistas.

[Clara Hllb · Rating 5 out of 5]

Féminismes islamiques est une leçon de vie pour toutes celles et ceux qui s’interrogent sur la question de l’islam dans le monde entier. Grâce à la mobilisation d’extraits d’oeuvres, d’entretiens et d’analyses, venant de divers horizons, ce livre est un accès à la compréhension du fonctionnement de la religion musulmane tout en étant critique à l’égard des sociétés puisque sa lecture fait naître l’envie de renouveler le féminisme moderne de la manière la plus égalitariste possible. Sa disposition est ouvertement représentative de la pluralité des mouvements féministes en général et met en lumière de nombreuses femmes à la parole libérée.
Je pense que c’est un essentiel de la production intellectuelle et littéraire féministe orientale offrant une leçon d’humanité que je recommande à chacun d’entre nous d’en prendre note.

[poline · Rating 4 out of 5]

La 1ère partie «Lectures alternatives» est très dense — difficile à lire, mais intéressante. Aussi, elle permet d'aborder la 2ème «Des textes aux contextes,» dont le propos est plus fluide. Enfin, la 3ème partie et la conclusion permettent une compréhension plus fine des discours et pratiques au sein des féminismes islamiques. Un ouvrage à lire au même titre que «Un féminisme décolonial» de Françoise Vergès (2019).

[vera · Rating 5 out of 5]

Libro bastante accesible y muy útil para desmitificar y desencializar concepciones reduccionistas del Islam como religión y como posible articulador de proyectos políticos a gran escala.

Lo recomiendo a cualquier persona que se considere feminista independientemente de su afiliación o no con alguna religión. Especialmente creo que puede ser útil para todo occidental debido a la persistente estigmatización que se tiene de lxs musulmanes en países dónde son una amplia minoría, como ocurre en el mio.

Mis tres artículos favoritos fueron los de Asma Lamrabet, Zainah Anwar y Ziba Mir-Hosseini.

Solo advierto que se remite mucho a terminología en árabe, la cual puede resultar poco familiar a personas no musulmanas aunque esta en su mayoría es explicada y clarificada de manera eficiente. Los textos son fáciles de seguir, salvo el de Omaima Abou-Bakr en dónde se remite a cuestiones lingüísticas y a la intertextualidad referenciando a determinados textos históricos producidos por personas musulmanas, los cuáles también pueden resultar ajenos a gente no familiarizada con este tipo de escritos (yo incluida).
Ah y al menos la edición argentina usa lenguaje inclusivo, asi si te vas a ofender por el uso de una letra allá vos.

[Mert Esen · Rating 4 out of 5]

Zehra Ali's Islamic Féminisms islamiques a multifaceted analysis of Islamic feminism, a movement that is increasingly relevant both globally and in Turkey. While I find some of her points thought-provoking, especially regarding the patriarchal discourse perpetuated by traditional Islamic jurisprudence, I do not fully align with all of her Islamic interpretations. At times, her approach felt overly Salafi, particularly where the text engages with deconstruction of sacred scriptures, moving beyond even the theological debates on Hadith and historicity in Turkey’s religious scholarship. However, her insights on the intersection of feminism and Islam offer a refreshing critique of established patriarchal norms, suggesting that the coming years will see this discourse become even more contentious within both feminist and Islamic communities. Islamic feminism will likely spark intense debates, challenging traditional structures from within.

[Rochu · Rating 3 out of 5]

Sin duda interesante, sobre todo los artículos de la segunda parte que refieren más al feminismo islámico en la práctica, su contexto histórico y su papel en la historia del siglo XX y, sobre todo, XXI. Los artículos de la primera parte son importantes para entender los fundamentos teóricos de la postura del feminismo islámico, pero soy demasiado anti-teísta como para encontrar sus argumentos convincentes, aunque aprecio su sentido. Tengo que decir que de por sí es fascinante tener que elaborar otra exégesis en base a un texto que, según los lineamientos del Islam, es literalmente la palabra divina. Hay mucho que tiene punto de comparación con las posturas del feminismo cristiano, pero eso justamente no lo encontrás ahí.

Está bueno para introducirse en el tema, si el tema es las mujeres y su relación con la religión en las luchas políticas de la última mitad del siglo pasado y del comienzo de éste.

[Maki · Rating 4 out of 5]

Geleneksel islam ve feminizm arasındaki çelişkileri ortaya koyan, faydalı sorular soran bir çalışma olmuş. Ancak başörtüsü, boşanma, miras gibi eşitlik ile bağdaşmayan hususlarda yalnızca fıkıh açısından yeni yorum getirilmesi gerektiği savı ileri sürülmüş; temel problem veya çözümü noktasında bir açıklama getirmemiş. Son bölümdeki röportajlar çığır açıcı ve makalelerden daha toparlayıcı olmuş.

[Hajar · Rating 5 out of 5]

L'un de mes essais préférés.

[charline · Rating 5 out of 5]

tellement intéressant!!!

[Can Sakarya]

Sf17 Kadınların yeni yeni oluşan Müslüman toplumdaki rollerini ve statülerini protesto etmeleri ve sorgulamaya başlamaları, Kuran’ın vahiy olarak nazil olduğu döneme kadar iner. İlk halife Ebu Bekir es-Sıddîk’in kızı ve peygamberin eşi Ayşe ve peygamber dönemi yaşamış başka kadınlar, kimi erkeklerin maşist tavırlarına ve kadınların maruz kaldıkları haksızlıklara açıkça karşı çıkmışlardır. En çok bahsedilen örneklerden birisi, Hz.Muhammed’in eşi Ümmü Seleme’nin Kuran’ın açıkça erkeklere hitap etmesi hakkında sorduğu sorudur.
 
Sf 17   Medine toplumu çok daha az ataerkildi ve kadınların toplumdaki konumuyla ünlüydü.
 
Sf18  İslamda kadın hakları meselesi, ilk sırada Cemaleddin Afgani’nin öğrencisi Muhammed Abduh olmak üzere yenilikçi Müslüman düşünürler tarafından ortaya konmuştur.
 
Müslüman Nahda’sı (Rönesans)
 
Zaman ve tarih boyunca gelişmiş olan fıkıh (İslami içtihat ve kanun) ve Tanrı tarafından belirlenmiş ve Kuran’da dile getirilmiş faik kurallara karşılık gelen şeriat (kelime anlamıyla ‘yol’) arasındaki fark
 
Sf19   Müslüman reformizmi savunan, Müslüman toplumlarda ifade edildiği haliyle feminizm, Batılı fikirlerden etkilenmiş olduğu halde Avrupalı feminizmden sonra ortaya çıkmamış, hele onun izinden hiç gitmemiştir.
 
Sf24 Müslüman feministlere göre, orijinal İslam ataerkiyi yüceltmez.
 
Sf37  İslami feminizm: Nedir? , Margot Badran
 
Feminist terimi, 1880li yıllarda Fransa’da, sözcüğü erkek egemenliğini ve baskısını eleştirmek ve Fransız Devrimi tarafından vaat edilmiş olan hakları ve özgürlüğü talep etmek için ilk kez La Citoyenne gazetesinde, gazetenin sahibi Hubertine Auclert tarafından icat edilmiş ve kullanılmıştır.
İngilizcede ortaya çıkışı, öncelikle 20.yyın ilk on yılında Büyük Britanya’da, daha sonra 1910lu yıllarda Amerika Birleşik Devletleri’nde gerçekleşmiştir. 1920lerin başında Mısır’da, hem nisa’iyya olarak Arapçası hem de Fransızcası kullanılıyordu. Mısır, feminist düşüncenin yaratılmasında ve kolektif feminist aktivizm örgütlenmesinde önde gelen bir ülkeydi.
 
Sf39 İslami feminizm ifadesi 1990lı yıllarda, dünyanın muhtelif bölgelerinde ortaya çıkmaya başladı.
 
Malezya’daki Sisters in Islam grubundaki kadınlar
 
Sf43 İslami feminizmin dünya çapında ifade edildiği ve yayıldığı temel dil, geniş bir dil yelpazesi arasından yerel ölçeğe taşınmış olan İngilizcedir.
İslami feminist akademisyenler sayesinde yayılan birçok kelime, Arapçadan İngilizceye geçmiştir,örneğin çabucak gündelik dildeki yerini alan ijtihad (içtihat).
 
Sf45  Klasik formuyla 9.yüzyılda pekiştirilmiş olan İslami içtihat veya fıkıh, dönemin ataerkil anlayış ve davranışları tarafından ele geçirilmişti. Günümüzün farklı şeriat formülasyonlarına şekil veren de içtihadın bu ataerkil yorumudur.
 
Sf47   Nisa Suresi (4) 34.ayeti   “Erkekler, kadınları, Allah’ın kendilerine onlardan daha fazla bağışladığı nimetler (bima faddala) ve sahip oldukları servetten yapabilecekleri harcamalarla koruyup gözetirler (qawwamun). “
 
Sf49 İslami feminizm, laik Müslüman feminizmlerin ilk ortaya çıktığı sıralarda olduğundan daha radikaldir. Laik feministler tarih boyunca kadın ve erkeklerin kamusal alandaki eşitliğini dile getirmiş, bireysel hayattaki eşitliği ise tamamlayıcı bir kavram olarak eklemişken İslami feminizm, kamusal ve bireysel alnlarda tam eşitlikte diretir.
 
Sf51  Özcülüğün Reddi ile Müslüman Düşüncenin Radikal Reformu Arasında, Asma Lamrabet
 
Müslüman toplum sayısı kadar Müslüman kadın modeli vardır. Endonezya’dan Fas’a, Suudi Arabistan’dan Orta Avrupa’ya ve Sahraaltı Afrika’ya kadınlar, önemli bir sosyokültürel heterojenliği temsil etmektedirler.
 
Sf55  Şu da var ki Kuran’ın öğüdüne göre, inanç, mantığı (al’aql) asla yok saymamalıdır. Ayrıca Batı’ya mantıkla (laik kullanımıyla ve dolayısıyla bilimle) ve “dini akılcılıkla” tanıştıranın Aristoteles değil, İbn-i Sina ve Ibn-i Rüşd olduğunu sıklıkla unutuyoruz.
 
Sf57  Bu yeniden okuma, Kuran’daki ayetlerin iki farklı kategoride incelenebileceğini göz önünde bulundurmalıdır:
1)Evrensel ayetler: Metnin özünü oluştururlar. Bu ayetler mekan ve zamandan münezzehtir; zamana bağlı olmayan, evrensel ahlak değerlerini kapsarlar: örneğin, adalet (al-‘adl), eşitlik (al-quist), insanlık onuruna saygı (karamna baniadam), akıl ve zeka (al-hikma ve ouli al-albab), ilim (al-ilm) ve mantık (al’aql)
2)Geçici ayetler: Azınlıkta olan bu ayetler, içinde bulunulan duruma bağlı olarak ortaya çıkan ihtiyaçlara ve dönemin sorunlarına cevap verir. Kölelik, yağma, fuhuş ve fiziksel cezayla, ayrıca kadınların borç durumunda şahitlik yapabilmesi meselesiyle alakalı kimi ayetler bu kategoriye girer.
 
Erkek şerhi, kadınlar konusunda, özel ve rastlantısal olanı evrensel prensipler üzerine inşa etmiştir ve Arap Yarımadası’daki kabile-aşiret düzenini domine eden zihniyete nazaran oldukça avangart haklar ortaya koyan ayetleri hiçe saymaktadır.
 
Sf59 Ümmü Seleme’nin vahyin üslubunun fazla maskülen olmasına karşı çıkan kadınların taleplerine –ki o dönem için oldukça cesurcadır bu talepler-
 
Sf60  Şeriatın 2 tanımı vardır: Kimileri onu bir yasalar bütününe (al ahkam al quraanya) indirger; diğerleri içinse o bir Yol’dur, evrensel değerlerle Kuran’ın ruhani özünü oluşturan Vahy’in Yol’u.
19.yyda oluşturulmuş olan fıkıh, yani Müslüman hukuku, dört klasik hukuk ekolüyle Kuran’dan veHadislerden yola çıkarak yasalar ortaya koymaya çalışan bir bilimdir.
Dolayısıyla fıkıh kutsal değildir; insanın ve toplumun üretisidir.
 
Sf61 Kuran onları özgürleştirmiş, bağlarından kurtarmış, onlara günümüzün kimi Müslüman ülkelerinde hayal bile edilemeyecek haklar vermiş olduğu halde İslam tarihinde kadınların olmaması neyle açıklanabilir?
 
Sf62  Bu anlamda, tarihte 2 büyük İslam hukuku ekolünün kurucuları olan 2 saygın bilginin, İmam-ı Şafii ve Ahmed bin Hanbel’in dini eğitimlerinin bir kısmını, Cafer-i Sadık’ın eşi ve dönemin en büyük bilginlerinden birisi olan Nafize Bin el Hüseyin İbn Ali’den aldığını hatırlayalım.
 
Sf65   Müslüman Kadınlar ve Baskı: Kuran’dan Yola Çıkan Özgürlük Okuması, Asma Barlas
 
Sf68   “İslamcı” ve “köktenci” sözleri oldukça tartışmalıdır: “İslamcı” lafını kullanmak Yahudiye “Yahudacı” demek gibidir; “köktenci” ise Hıristiyan kaynaklı bir terimdir.
 
Sf71  Doğrusunu söylemek gerekirse hümanizmin erkek merkezli karakteri kadın ve erkeği özgürleştirme iddiasıyla kadını “ötekileştirilmesine” yol açtıkça ben hümanizmin kadın haklarını (laik bağlamda bile) kuramlamak için yeterli olup olmadığını sorguluyorum.
 
Sf73 metnin çokanlamlılığı hermenötik prensibini de – yani her metin birden çok anlam içerdiği için tüm metinlerin birden çok okumaya, hatta birbiriyle çelişen okumalara açık olduğunu- görmezden gelmektir.
 
Sf73  Felsefede olduğu gibi, birden fazla tanımı olan hermenötiğin amacı, yorumlamanın metodu ve eleştirisi, okumaların metinsel ve bağlamsal geçerliliği konusunda yargıya varılabilmesini sağlamaktır (Müslümanlar için, her okumanın iyi olmayabileceği fikri, bizzat Kuran’da yer almaktadır)
 
Sf77 Gerçekte, Kuran’ın kadınlara ve erkeklere yaklaşımı bu tür iddialara dayanmaz. Daha çok bireylerin belirli durumlardaki hak ve görevlerini temel alır. Örneğin, ebeveynlerin mirası üzerinde erkeğin hakkı, kız kardeşininkinin 2 katıdır – ve çocukların velayetinde annenin hakkı babanınkinin 2katıdır- ancak bu eşitsiz bölüşüm ele alınırken ailenin geçimini sağlamanın (zengin olsa bile) kadının değil erkeğin görevi olduğu göz önünde bulundurulmalıdır.
 
Sf101  Gerçekleştirilememiş bir Proje: İran’daki Müslüman Kadınların Eşitlik Arayışı, Ziba Mir-Hosseini
 
İranlı kadınların büyük çoğunluğu gibi ben de İslam’ın adaletine inanarak 1978-79 devrimini tereddütsüz destekledim, ancak İslamcıların iktidarı güçlendikçe ve şeriatı (kendi yorumladıkları biçimiyle) yasalaştırdıkça ben, 2.sınıf vatandaşa dönüştüm.
 
Sf102  Tüm bunlardan 30 yıl sonra, bu soruları geçtiğimiz yıllarda ortaya çıkmış olan 2 etkenin ışığında yeniden ele alıyorum: İslamda feminist ve akademik seslerin ortaya çıkışı ve İran’da vatandaşlık hakları için mücadele eden bir halk hareketinin yükselişi.
 
“İslam” “insan hakları”na karşı veya “laik feminizm” “dini feminizm”e karşı gibi ideolojik dikotomileri aşmamız gerekmektedir. Bu dikotomiler hem yanlış hem de keyfidir.
 
Kelime anlamı “yol” olan şeriat, Müslüman inanışa göre, Hz.Muhammed’e vahiyle bildirildiği şekliyle takdiri ilahidir. Fıkıh, yani içtihat bilimi ise insanların İslamın kutsal metinlerinden, yani Kuran ve Sünnet’ten yola çıkarak kurallar koyma girişimidir. Başka bir deyişle, şeriat kutsal, evrensel ve ebedi iken fıkıh insani ve –diğer tüm içtihat sistemleri gibi- değişmeye mahkumdur. Fıkıh cogu zaman seriatla özdeşleştiriliyor ve bu cogunlukla art niyetlerle yapılıyor.
 
Sf105   Kısaca, teolojik düşüncede 2 ekol vardır.Daha yaygın olan Eş’ariyye ekolüne göre, adalet kavramı, kutsal metinlere mağımlıdır: Metinlerin her dediği doğrudur ve sorgulamaya acık değildir. Mu’tezile ekolüne göre ise adalet kavramı kutsal metinlerden bağımsızdır; adalete yüklediğimiz anlam ve tanım, dinden bağımsız gelişir, dogustan gelir ve mantık temellidir.
 
Sf108 Ayetullah Humeyni hükümetinin ilk tebliğlerinden biri ailenin korunmasına dair kanunun kaldırılması ve fıkhın evlilik ve boşanma konularına getirdiği düzenlemelerin (1935te İran Medeni Kanunu dahilinde yasalaşmıştı) tekrar yürürlüğe konmasıyla “şeriatın aile hukukunun” yenileneceğini bildiriyordu.1967 tarihli ailenin korunmasına dair kanun (1975te değişikliğe gidildi) erkeklerin talak (tek taraflı boşanma) hakkını feshediyor, çokeşlilik hakkını kısıtlıyor, erkek ve kadınları boşanma ve çocukların velayetini alma konularında aşağı yukarı eşit kılıyordu.
HUmeyniden sonra kadınlar, aile mahkemelerinde, artık eşlerinin onları kendi muvafakatları olmadan boşayabileceğini öğrendiklerinde oldukça şaşırıyorlardı.
 
Sf112  1997de yapılan cumhurbaşkanlığı seçimleri de büyük bir reformist halk hareketini ve teokratik temellerin İslami cumhuriyetin demokratik temellerine dönüşmesini tetiklemiştir.
 
1997 ve 2003 arası tüm seçimler reformistlerin zaferiyle sonuçlanmış, ancak muhalefet, teokratik kurumların gücünü kullanarak hükümetin reformist girişimlerini ve Altıncı Parlamentonnun (2000-2004) yasama çalışmalarını engellemeyi başarmıştır.
 
Sf113  2002 ve 2004 şubatında, teokratik güçler belediye meclislerini ve parlamentoyu yeniden ele geçirmiş, 2005 haziranında ise adaylardan biri ve son derece tutucu olan Mahmud Ahmedinejadın seçimleri kazanmasıyla “ikili devlet” anlayışına son verildi.
 

[Albert · Rating 4 out of 5]

Libro esencial para una aproximación al feminismo islámico. Un compendio de artículos sumamente interesantes que desvelan paulatinamente muchos mitos generados por el feminismo europeo.

[Zarif · Rating 5 out of 5]

-a quienes escribieron este libro GRACIAS-

[Otz Gimz · Rating 4 out of 5]

Rejeter l'islamophobie (non l'islam n'est pas une religion misogyne, violente ou intolérante)

Faire un travail d'interprétation et de distinction (les sourates contingentes et celles universelles n'ont pas la même valeur; l'interpretation du droit mulsulman ou fiqh-- historiquement conservatrice -- n'a que peu à voir avec le message egalitariste du Coran; les lectures réactionnaires qu'elles soient anciennes et dues au contexte tribal de la naissance de l'islam ou actuelles ne restent que des lectures et non pas une essence de cette religion)

Ne pas céder aux injonctions de discours dominants ("on ne peut pas être libérée et voilée"; "le féminisme à l'occidentale et la seule voie et les specificités de chacun doivent être gommées"; "la musulmane est toujours une victime à protéger du musulman"; "il faut forcément être musulman.e voire uléma pour avoir un avis sur la pratique de l'islam")

Voilà le travail que se donnent les différentes femmes qui écrivent dans ce recueil d'articles et d'entretiens.

[Sıla · Rating 3 out of 5]

bu kitabı, muhtemelen içindekilerin benim fikirlerime ters düşeceğini bilerek ve hatta tam da bu yüzden okudum. bu çalışma bütününü kıymetli buluyorum ancak içindeki bir iki metin dışında çok sağlam metinlerden oluştuğunu düşünmüyorum. benim gözümde buna sebebiyet veren içeriğin hafif kalması ve her seferinde anlatmaya çalıştığı şeyi teğet geçiyor gibi hissettirmesi. islami feminizmin düşmanlarını ve icraatlarını anlatmakta iyi bir iş çıkarsa da düşüncelerinin arkalarını doldurmakta bence biraz zayıf kalıyorlar.
feminizmin, hayatını dininin yolunda ilerleyerek yaşamak isteyen kadınlar da dahil tüm kadınları kapsaması gerektiğine gönülden inanıyorum ancak dinin kendisinin ataerkiye geçit veren bir yapı olduğu düşüncesinden maalesef sıyrılamıyorum. islam’ın eşitlikçiliğinden ve adaletinden sıkça bahsedilse de kelamının yanlış anlaşılmasına izin vermeyecek bir tanrı’nın var olabilmesi gerektiğini düşünüyorum. kitapta monoteizmin kişiyi bir hükümdarın boyunduruğundan kurtarıp sadece tanrı’nın hükümdarlığı altında olmasını sağladığı söyleniyor ama insanın hükümdarsız, onurlu özgürlüğünü savunma ihtiyacı duyuyorum içimde.
öte yandan müslüman kadınların gerici din adamlarıyla olduğu kadar sömürgeci “laik” batı’yla verdiği savaşın da dile gelmesi gerekiyordu. feminizm bir burjuva ideolojisi değildir ancak sadece beyaz, “aydın” kadını kapsayan feminizm öyledir. bu açıdan bu kitabın göz açıcı kısımları kesinlikle var.
sonuç olarak, islam dünyasının farklı yerlerinden kadınların seslerini duymak ve onların mücadelesini tanımak açısından güzel bir kitap ancak islami feminizmin ideolojisini daha derinlemesine anlamak için yeterli değil

[Xènia · Rating 1 out of 5]

La relació entre el feminisme i l’Islam és un tema en el qual encara no m’havia endinsat, per tant, buscava un llibre que fos bàsic, però que tractés temes pràctics d’actualitat, per exemple, el tema del hiyab a França i a la Unió Europea. En aquest sentit, no ha resultat ser el llibre que buscava.

El llibre -dividit en tres parts i subdividit en diferents assaigs- dóna veu a diverses autores, les quals, durant gran part del llibre, exposen clarament que el masclisme que caracteritza l’Islam i la religió musulmana no és conseqüència del Alcorà, sinó de la incorrecta interpretació que es va realitzar del mateix temps ençà. Per tant, critiquen fermament que l’Islam actual estigui basat en les lectures del llibre sagrat que van realitzar un grup d’homes fa milers d’any amb una clara mentalitat sexista -d’acord amb la ideologia del moment històric-. En aquest sentit, el llibre és repetitiu, doncs a la primera part del mateix, trobem a diverses autores destacant i criticant aquesta mala interpretació.

A la segona i tercera part trobem altres línies de discussió, però sempre en base a tot allò mencionat anteriorment. Curiosament, contra tot pronòstic, el capítol final dedicat a les conclusions es centra en la regulació del hiyab a França. Per què?

EDIT: El sentiment final que m'emporto d'aquest llibre és que he sigut estafada perquè res del que s'argumenta és veritat [per més informació, veure la review de "Feminismo e islam: Una ecuación imposible" de Waleed Saleh].

[Louise · Rating 4 out of 5]

J'ai beaucoup appris sur les enjeux féministes que les musulmanes peuvent puiser dans le Coran, Féminismes islamiques s'adresse aussi bien aux musulmans qui veulent lire le Coran sous un jour nouveau, qu'aux non-musulmans qui veulent connaître les enjeux profond de cette religion.
Sans angélisme, les textes présentés expliquent notamment comment les enseignements révélés à Mahomet ont été dévoyés par les religieux, comment un propos profondément révolutionnaire pour l'époque a pu susciter des interprétations diamétralement opposées. L'ouvrage aborde aussi l'islam dans les pays occidentalisés et expose les problématiques inhérentes pour les croyantes (coincées entre un féminisme universaliste qui les incite à renier leurs traditions et une interprétation rigoriste et littérale du Coran qui ne les libère pas). C'est une compilation d'articles de recherche tout en nuances, c'est ce que j'ai beaucoup aimé : une des chercheuses synthétise par exemple le rôle crucial de la colonisation dans la perception de l'islam en France, tout en exposant aussi le concept de colonisabilité développé par le penseur algérien Malek Bennabi, que je ne connaissais pas.
C'est un livre qui m'a énormément enrichi sur la perception que j'avais de l'islam (sous couvert de bienveillance, parfois condescendante), j'ai très envie de lire le Coran et des lectures éclairées sur les femmes dans l'islam maintenant.

[Doyle · Rating 4 out of 5]

Excellent ouvrage qui grâce à Zahra Ali permet la compilation en français de textes théoriques et historiques de féministes musulmanes contemporaines de contextes très différents (islam chiite, asiatique, cham, occident, post-révolutionnaire, etc...)

j'ai tout particulièrement apprécié les propos de Zainah Anwar sur la Malaisie où elle décrypte les manipulations par l'élite politico-religieuse d'avis minoritaires en fiqh contre les femmes et les minorités non-musulmanes ainsi que le problème d'une conception de la fatwa non pas comme avis disponible mais comme hukm contraignant.

Quant à Ziba Mir-Hosseini dans le cadre de l'Iran après la Révolution islamique, elle met en évidence que le slogan politique de "retour à la Chari3a est bien plus l'occasion de promouvoir des restrictions sexistes telles que des dispositions favorables aux seuls maris pour le divorce et contraires aux principes islamiques que de revivifier la oummah dans tous les aspects socio-économiques.

Asma Barlas critique elle la notion européenne historiquement andro-centrée d'humanisme et questionne les moyens dont se doterait le féminisme islamique dans la société au-delà d'une critique du littéralisme pro-patriarcal et de l'appel à un ijtihad pour se demander sur quoi il s'organiserait.

[Şeyda · Rating 5 out of 5]

İlk baskısını 2008 de yapmış olan bu kitap Fransızca'dan çevrilmiş.Zahra Ali, Müslüman ve Gayrimüslim araştırmacı kadınların Feminizm, Islam'da kadın, Islam ve feminizm gibi konuları ele aldığı yazılarını ve röportajlarını bu kitapta toplamış.
Kitapta Iran,Mısır,Suriye,Avrupa(ülkeleri),Malezya devletlerinin kadın politikaları tartışılmış ve dinle yönetilen ülkelerde, din ile siyasal islamın kadına bakış farklılıklarından bahsedilmiş.
Ben Türk bir kadının yazısı da bulunsun isterdim.Çünkü Türkiyede'de insanların akıllarında sorular var.Islam'ın kadına verdiği değer ne? Müslüman kadınlar dinle geleneği nasıl ayırt edecekler? Süregelen bazı genel kabuller nasıl aşılacak? Reform gerekiyor mu? Neden müslüman kadınların sesi duyulmuyor,neden farklı ideolojideki kadınlar bir araya gelemiyorlar? Neden camiler,fetvalar, din erkek egemenliğinde,Kuran kadın bakış açısıyla nasıl? Islam ve feminizm bir arada mümkün mü?
Kitabın en sevdigim yönü farklı bakış açılarını ve farklı kültürleri bir araya getirerek birsürü soru sorup bu soruları yanıtlamasıydı.
Islamda kadın,feminizm,siyasal islam ve kadın,Kuran'ı yeniden okuma meseleleriyle ilgili okuma yapmak isteyenlere öneririm.

[Juani Martignone · Rating 4 out of 5]

Es adentrarse a un mundo que lo occidentales desconocemos bastante. Desde la interpretación de los textos sagrados a las luchas por liberación femenina. Incluye relecturas del Coran para reclamar puertas adentro de la religión espacios que no les ha robado el Islam sino el patriarcado. También se hacen profundas críticas a las teocracias, pero lo más interesante es que hace una crítica al feminismo mainstream que no tolera un modelo de feminista ¿Puede una mujer empoderarse usando velo? Este libro tiene varias aproximaciones a esa respuesta.
Quizás está muy abocado a la relectura del Coran y menos de las cuestiones de las teocracias o las críticas al feminismo mainstream que llegan casi al final. La conclusión es un gran "quiero decir muchas cosas en poco tiempo" y no funciona bien como conclusión.
Por último la escritura en lenguaje inclusivo con x se hace difícil de comprender conceptos, requiere releer y además no se tiene una línea lógica en el uso de ese lenguaje.
Es un libro básico para pensar el feminismo.

[إيمان Imane]

DES MUSULMANES EN FRANCE : FÉMINISME ISLAMIQUE ET NOUVELLES FORMES DE L’ENGAGEMENT PIEUX
http://religion.info/pdf/2012_09_Ali.pdf


"Las mujeres musulmanas son una verdadera oportunidad para el feminismo"
http://www.vientosur.info/spip.php?ar...

Descolonizar, liberalizar y liberar el feminismo
http://www.vientosur.info/spip.php?ar...

[malinka · Rating 4 out of 5]

Pas mal de passages où j'étais perdue, mais c'était uniquement dû à mon inculture sur le sujet. Super intéressant, beaucoup de réfs qui ont l'air géniales et que je dois impérativement checker. Bravo les sociologues.

[Delfina · Rating 3 out of 5]

"Feminismo e Islam. Las luchas de las mujeres musulmanas contra el patriarcado" se trata de un compilado de una serie de artículos, ensayos y entrevistas producidas por intelectuales, pensadoras y activistas que se reconocen tanto musulmanas como feministas, y su discurso (y su práctica) se sitúa dentro y desde esta pertenencia y perspectiva doble. Tal como afirma la compiladora de este libro en su introducción, la socióloga y militante feminista, Zahra Ali: "La asociación de los términos 'feminismo' e 'islam' suelen plantearse sólo en forma de pregunta: '¿tal cosa existe?', '¿tal cosa es posible?'".

A priori, me parece un tema interesantísimo.

La principal relectura que agrupa a estas mujeres que reflexionan en este libro, a mi entender, es la crítica y la puesta en cuestión de una lectura e interpretación patriarcal de los textos que se ha presentado como la única posible. Pero también las reúne un rechazo a la postura orientalista que impugna la religión (y en consecuencia a aquellos y aquellas que la profesan) al considerarla intrínseca y esencialmente desigual respecto al género, y en ese sentido "incivilizada" y "arcaica". Esto ultimo en nombre de un feminismo occidental que en realidad, tal como Zahra Ali afirma en la conclusión: "la mayoría de las veces se trata de hombres que se muestran feministas solo frente al sexismo de los Otros". Vale también agregar que muchas veces las feministas (seamos o no occidentales) introyectamos esa visión que en muchos casos es racista, occidental y colonialista sin cuestionarla demasiado y sin escuchar las opiniones y voces de esas mujeres subalternas, creyendo que podemos pasar por encima de sus propias vivencias y experiencias, infantilizándolas e imponiéndoles modos "correctos" de lucha y rebeldía.

Los escritos proponen entonces la reivindicación de una lectura por y para las mujeres musulmanas que no implique la renuncia de su fe, de su pertenencia religiosa y cultural. Es preciso decir que no son posturas y miradas homogéneas sino que varían de autora en autora y de región en región. Sólo por mencionar, las autoras hacen referencia a contextos tan diversos como los de Irán, Malasia, Egipto, Francia y Siria.

Sin embargo, dicho todo lo anterior, siento que el libro me quedó corto, me hubiese gustado que ahondase más en algunos argumentos. También debo admitir que me interesé más en las dos últimas partes del mismo ("de los textos a los contextos: un movimiento trasnacional" y "del discurso a la práctica: las musulmanas contra la opresión") que en la primera (que contenía mayormente el análisis textual más interpretativo) pero también reconozco mis propios sesgos y desde donde leo.

En síntesis, me pareció una buena introducción al tema, aunque es eso, una introducción, y me llevo nuevos textos para ahondar. Falta (me falta) mucho por leer, y mucho por escuchar.

[Nuri · Rating 4 out of 5]

I read the German version first, then the French original. The French is much easier to read, much better language than the German translation.

“Féminismes islamiques” is an introductory anthology on Islamic feminism, its definitions, historic developments, goals and challenges. The book also gives an insight into the development of women’s rights in France, Iran, Malaysia, Egypt and Syria.

The most interesting part in my opinion was the chapter on how Islamist fundamentalist parties in Malaysia are competing in oppressing women to seem one “more religious” than the other.

Generally speaking all authors in the book position themselves inside both the Islamic paradigm and feminism (understood as the activism to improve the situation that women all over the world live in), but criticise the essentialism of White feminism as well as Islamic fundamentalism.

Some of the articles, especially the theoretical ones were not an easy read, but as the articles are slightly repetitive the content will still stick. This book is supposed to serve as introductory reading, and I think it serves its purpose quite well for that.