Η Ελληνική γραμμή

by Περικλής Γιαννόπουλος

Αρκετές δεκαετίες μετά τη δημοσίευση της "Ελληνικής γραμμής και του ελληνικού χρώματος" και των υπολοίπων αισθητικών δοκιμίων του Περικλή Γιαννόπουλου, πολλές από τις ιδέες του έχουν επικρατήσει στον τόπο μας.

Το παράδοξο είναι ότι τα ίδια τα κείμενα έχουν λησμονηθεί ή παραμένουν εντελώς άγνωστα. Εν τούτοις, αξίζουν να μελετηθούν και να συζητηθούν, παρ' όλες τις ακρότητές τους. Ο Περικλής Γιαννόπουλος γεννήθηκε στην Πάτρα, το 1869. Φοιτητής της Ιατρικής, λόγιος και προφήτης της ελληνικής ιδιοφυΐας διήνυσε τη σύντομη και θυελλώδη συγγραφική σταδιοδρομία του εναλλάσσοντας το λίβελλο με την ποίηση και την αισθητική διορατικότητα με το ασυγκράτητο πάθος του.

Ο Περικλής Γιαννόπουλος πίστευε στη δημιουργία ενός νέου ελληνικού πολιτισμού και στη μοναδικότητα αυτού του πολιτισμού και αγωνίστηκε για την επιβολή των ιδεών του, με πολιτικά μανιφέστα ("Το Νέον Πνεύμα", "Έκκλησις προς το Πανελλήνιον κοινόν"), και αισθητικά δοκίμια μεγάλης αξίας. Ο θάνατός του συντάραξε τη ρομαντική Αθήνα του 1910. Αυτοκτόνησε, έφιππος, στα νερά του Σκαραμαγκά.

174 pages, Paperback

First published January 1, 1904

About the author

Γεννήθηκε στὴν Πάτρα τὸ 1871 καὶ αὐτοκτόνησε στὴν θάλασσα τοῦ Σκαραμαγκᾶ τὴν 8η Ἀπριλίου 1910. Ὑπῆρξε ἑλληνολάτρης διανοητής, λογοτέχνης, μεταφραστὴς και δοκιμιογράφος, αἰσθητικὸς καὶ φυσιολάτρης, ρομαντικὸς ὁραματιστής, μαχητικὸς κήρυκας τῆς ἀναγεννήσεως τοῦ Ἑλληνισμοῦ μέσῳ τῆς ἀναζητήσεως καὶ ἀναδείξεως τῆς γνήσιας ἑλληνικότητος, ὅπως αὐτὴ πηγάζει ἀπὸ τὴν Ἑλληνική Φύση καὶ ἐκφράζεται διαχρονικῶς στὴν λαϊκὴ παράδοση καὶ Ἱστορία. Δριμὺς κατήγορος τῆς ξενομανίας καὶ τοῦ συμπλέγματος μειονεξίας ἔναντι τῆς Δύσεως, τῆς δουλοπρέπειας καὶ τῆς διαφθορᾶς, ὅπου αὐτὲς ἐκδηλώνονται, ἀπὸ τὶς τέχνες ἔως τὴν πολιτική. Κορυφαία μορφὴ τοῦ πνευματικοῦ κινήματος τοῦ ἑλληνοκεντρισμοῦ στὸν 20ὸ αἰώνα, στὶς τέχνες, τὴν αισθητική, τὴν φιλοσοφία, τὴν πολιτική.

Χαρακτηρίστηκε πατέρας τοῦ πνευματικοῦ κινήματος τοῦ ἑλληνοκεντρισμοῦ καὶ τοῦ ἑλληνικοῦ ἐθνικισμοῦ, «προφήτης τοῦ Ἑλληνισμοῦ», «ὁ ἐξοχώτερος τῶν νέων Ἑλλήνων», «ὁ μεγαλείτερος, ὁ εὐγλωττότερος καὶ ὁ φωτεινότερος ἀπόστολος τοῦ κατὰ φύσιν ἑλληνικοῦ ζῆν», «ἅγιος τῆς ἑλληνικῆς νεολαίας», «ἀηδόνι τῆς ἑλληνικῆς γῆς», «μάγος τῆς ἑλληνικῆς γλώσσας», ἢ ἀκόμη, «ὁ Ἕλλην». Καὶ ἀκόμη, αἰσθητικὸς τῆς ἑλληνικότητος, σουρεαλιστὴς πρὶν τὸν σουρεαλισμό, οἰκολόγος πρὶν τὸ οἰκολογικὸ κίνημα, ἀρχαιολάτρης ἀλλὰ καὶ Ὀρθόδοξος καὶ Βυζαντινὸς μαζί, «ξανθός ἱππότης», μποέμ, χίππης καὶ δανδὴς μαζί, ρομαντικός, ἰδιόρρυθμος, δριμὺς κατήγορος τῆς κοινωνίας τῆς ἐποχῆς του.

Ἐνέπνευσε καὶ ἐπηρέασε, ἄμεσα καὶ ἔμμεσα, συχνὰ ἀποφασιστικά, διανοητές, ποιητὲς καὶ καλλιτέχνες, πολιτικούς. Ὁ Ἴων Δραγούμης ἔγραψε γιὰ τὸν Γιαννόπουλο: «...μοῦ φάνηκε σὰν τὸν βοριὰ τὸν παγωμένο ποὺ μανιασμένος σαρώνει τοὺς βρώμιους ἀπὸ μικρόβια ἀέρηδες καὶ ἀπὸ κάθε βρώμα ἢ σκουπίδι καθαρίζει τὸν κόσμο... Σ᾿ αυτοῦ τὸν ρυθμὸ τὴ ζωή μου τονίζω.» Ποιητὲς καὶ καλλιτέχνες τὸν ὕμνησαν (Κωστῆς Παλαμᾶς, Ἄγγελος Σικελιανός, Μιλτιάδης Μαλακάσης, Μυρτιώτισσα) καὶ ἐμπνεύστηκαν ἀπὸ αὐτόν (Γ. Σεφέρης, Ὀδ. Ἐλύτης, Δ. Πικιώνης, Γιάννης Τσαρούχης, Κ. Φέρρης, Λίνος Καρζής, Κ. καὶ Γ. Κατσίμπαλης, Ἀγγελικὴ Χατζημιχάλη κ.ἄ.)

Reviews

[Giannis Papadopoulos · Rating 4 out of 5]

Ακόμα κι αν αρνηθείς να μπεις στο κλίμα του Γιαννόπουλου, στη χειρότερη τουλάχιστον θα σε αναγκάσει να σηκώσεις λίγο το κεφάλι και να κοιτάξεις τριγύρω.

[Stavroula · Rating 2 out of 5]

1,5 δεν αμφιβάλλω για τον φιλοπατρία του συγγραφέα, ούτε ότι η γη της Ελλάδας είναι γεμάτη χρώμα,φως και ήλιο. Το βιβλίο του όμως είναι βαρετό, γεμάτο καλολογικά στοιχεία, κοσμητικά επίθετα ,αντιφάσεις και απαξιώνει τα πάντα εκτός από αυτά που θεωρεί εκείνος ''ΕΛΛΗΝΙΚΑ''. υποκειμενικές μη αιτιολογημένες θεωρίες με προκατάληψη και παρωπίδες.

[Μαρία · Rating 4 out of 5]

<<Πουθενά μαυρίλα,πουθενά θηριωδία,πουθενά πάλη,πουθενά μίσος,πουθενά κτηνωδία,πουθενά οξύτης,πουθενά χολή,πουθενά απαισιοδοξία,πουθενά τεραστιότης,πουθενά όγκος...παντού φως,παντού ημέρ,παντού τερπνότης,παντού ολιγότης,άνεσις,αραιότης,παντού ευστροφία Οδυσσέως,λιγυρότης παλληκαριού,παντού παίγνιον ελληνικής σοφίας,διάθεσις γελαστική,ειρωνεία Σωκρατική.>>
<<ΝΕΟΙ,ΝΕΟΙ,ΝΕΟΙ...ακούετε;Δώσετε τα μάτια σας εις ωραία χέρια να καθαρίσουν τους φακούς των με το ροδοπέταλον ύφασμα των φιλημάτων δια να ιδήτε την ωραιότητα της ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΗΣ.Όταν θα γίνη ο ΕΞΩ ΚΟΣΜΟΣ,ΕΣΩ ΚΟΣΜΟΣ,της Νεότητος,τότε ΝΕΟΙ θα πετάξετε με Φωτεινόν Σώμα και Φωτεινόν Πνεύμα προς τα Φωτεινόττα Ύψη σαν Τάγματα Αγγελικά,ακούετε;...ΝΕΟΙ,ΝΕΟΙ,ΝΕΟΙ.>>