Αστροφεγγιά

by Ι.Μ. Παναγιωτόπουλος

"Ένα πεζογραφικό βιβλίο που πλουτίζει τη νεοελληνική φιλολογία είναι το μυθιστόρημα "Αστροφεγγιά" του κ. Ι. Μ. Παναγιωτόπουλου. Σε διακόσιες πενήντα μία σελίδες υπάρχει η ψυχογραφία ενός κόσμου με τα νιάτα του, που ανεμοδέρνεται και αυτοσυντρίβεται, που αγκαλιάζει το θάνατο, όπως ο Άγγελος του, που "σήκωσε την κουβέρτα ίσαμε το πρόσωπο του, έκρυψε τα μάτια του, με μια κίνηση πονεμένη, σύρθηκε στο μάκρος του κρεβατιού· το κεφάλι του έγειρε στο μαξιλάρι. Η μητέρα δεν ένιωσε τίποτε. Τ' άστρα βασίλευαν"".

Μιχ.Ροδας, "Η πνευματική ζωή: Ο κόσμος των βιβλίων"
"Το Βήμα", Τρίτη 25 Δεκεμβρίου 1945

Genres: Fiction, Literature

Paperback

First published January 1, 1945

About the author

Συγγραφέας, δοκιμιογράφος, ποιητής, κριτικός και εκπαιδευτικός του 20ου αιώνα.

Reviews

[Paradoxe · Rating 4 out of 5]

<< Το δίχως άλλο, τη στιγμή που γεννήθηκε, οι Μοίρες στάθηκαν από πάνου του, καθώς στέκονται σ’ όλες τις κούνιες, και του άνοιξαν τη μικροσκοπική σπαρταριστή καρδιά και του έβαλαν ένα παράφορο αηδόνι μέσα: εν’ αηδόνι που ολοένα τραγουδούσε και χτυπούσε τα φτερά του κι αρρώσταινε από πόθο και πάθος. Τη νύχτα, σαν έπεφτε να κοιμηθεί, το αηδόνι αυτό κελαηδούσε και γέμιζε, τα όνειρα του ευτυχίες. Κι εκεί που περπατούσε τη μέρα, τύχαινε τότε κι αργότερα και σ’ όλη του τη ζωή αυτό το αηδόνι να δει κάποιο κλωνάρι σ’ ένα μαντρότοιχο λοξά φωτισμένο από τον ήλιο του απομεσήμερου ή κάποιο κατάχρυσο συννεφάκι στον ουρανό που ταξίδευε μακριά ή ν’ ακούσει μελωδικό βηματισμό κοριτσιού – και τότε το αηδόνι μεθούσε και πονούσε και δεν το βόλευε ο στενός τόπος της καρδιάς και δεν ήξερε τι να κάνει. Μήτε τη φτώχια, μήτε τη θλίψη ένιωθε γύρω του >>

Από τις πρώτες σελίδες στα μικρατά του Άγγελου, στην αντιδιαστολή της χριστιανικής ηθικής με τον προσδιορισμό του Άγγελου μέσα στον κόσμο, περιγράφεται εξαιρετικά αυτή η μάχη αδιεξόδων, όταν προσπαθούμε να βρούμε ένα μπούσουλα για το δικό μας στίγμα.

<< Η γρίππη; Και ποιος να τη συλλογιστεί; Βέβαια πολλά σπίτια είχανε άσκημα χτυπηθεί από την επιδημία. Στα θέατρα και στους κινηματογράφους ανάμεσα στους δυο θεατές έμενε κι ένα κάθισμα άδειο, που μάταια προσπαθούσαν να το γεφυρώσουν τ’ ανυπόμονα ζευγαράκια μες στο σκοτάδι. Επιτέλους, εκείνες τις μέρες είχε δημοσιευτεί και τούτη η είδηση στις εφημερίδες: << Εις το ινστιτούτον Παστέρ παρεσκευάσθη εκ μικροβίων Πφάιφερ, στρεπτόκοκκων και πνευμονόκοκκων, εμβόλιον προφυλακτικόν κατά των επιπλοκών της γρίππης >>. Μα τέτοια πράγματα να διαβάζανε μονάχα οι συνοικιακές επιτροπές, οι γιατροί, οι γεροντοκόρες κι όσοι είχανε περάσει τα εξήντα, μ’ ένα λόγο όλοι οι φρόνιμοι άνθρωποι που καρτερούσαν τη σωτηρία τους από τούτο το μικροβιακό κοκτέιλ. Τα νιάτα μήτε γρίππες λογάριαζαν μήτε τίποτε >>

<< Τι σημαίνει, ποια είναι; Είναι η γυναίκα. Αισθάνεται την ανάσα της ζεστή σιμά του. Μυρίζει φλούδα ροδάκινου και γλυκό κρασί. Τα μαλλιά της αγγίζουν τ’ αυτιά του και κρυώνει ίσαμε τα κατάβαθα της ψυχής του. Πως φέρεται ένας άντρας σε μια τέτοια περίσταση; Πώς φέρεται ένας άντρας; Είναι θαυμάσιο να μπορείς να καταχτήσεις τον άλλο άνθρωπο, να κερδίσεις το κορμί και το νου του. Είναι νύχτα και μοναξιά κι η θάλασσα >>
Δεν είναι όμως παρά η εξανθρωπισμένη φαντασία που στρέφεται και αταβιστικά, αν θες, αναζητά τον Άλλο μέσα μας, μέσα απ’ την προέκταση στον κόσμο έξω από ‘μας.

Όταν ο Άγγελος προσλαμβάνεται στου Στεργη, το σκηνικό και οι σχέσεις των ανθρώπων, το πώς κινούνται στο χώρο, θυμίζει έντονα το αντίστοιχο γραφείο στο Ένας δρόμος στον κόσμο, του Νάϊπωλ.

Το βιβλίο ζωντανεύει αν και όχι με την κρυστάλλινη μαγκιά του Ξενόπουλου, στους Πρόσφυγες, τον ερχομό στα μουράγια, ύστερα απ’ τη μικρασιατική καταστροφή. Μαζί δε, με τη Λωξάντρα, του Πρόσφυγες, τον Πόλεμο ( επίσης του Ξενόπουλου ) συμπληρώνουν μια ενδιαφέρουσα οντότητα, που κάλλιστα ως μελλοντικά παιδιά της, βλέπουμε το Δίχως θεό και την Καγκελόπορτα.

<< Στην Αθήνα είχαν πιάσει τα πόστα οι δημοκρατικοί… μα ο θείος του δεν ήταν της γνώμης. Έβλεπε ένα σωρό στρατιωτικούς να την πιλατεύουν αυτή τη δημοκρατία – κι ήταν βέβαιος, πως τα πράγματα θ’ άλλαζαν >> Έχει τη σημασία του πως είναι γραμμένο το 1945.

Η μεγαλύτερη επιτυχία του βιβλίου είναι πως ζωντανεύει την πρώτη γενιά που ενηλικιώθηκε αμέσως μετά τον πόλεμο. Ένας συγγραφέας με εξαιρετικό ύφος, λεξιλόγιο και άριστη χρήση της γλώσσας που ζωντανεύει τη νοσηρότητα του βιβλίου που έθλιψε εμένα ως αναγνώστη σε υπέρμετρο βαθμό. Μια γενιά χαμένη μέσα σε ηθική νύχτα. Ενδιαφέρον βιβλίο, που μένει χαραγμένο κι ας μην ήθελα, γιατί με λύπησε σε πολλά σημεία. Κι ο Άγγελος είναι παιδί μιας εποχής που κανείς δεν ξεκίνησε ‘’καλός’’, όλοι ξεκίνησαν χαμένοι.

3,5

[Ellie Spyridonidi · Rating 4 out of 5]

Πεζογράφημα που περιγράφει τη ζωή μιας παρέας εφήβων που μόλις τελείωσαν το σχολείο και ανοίγουν τα φτερά τους στον απόηχο της λήξης του Α' Παγκοσμίου Πολέμου. Πρωταγωνιστής ο Άγγελος που κατάγεται από πάμφτωχη οικογένεια και προσπαθεί να αποκτήσει όσα για άλλους είναι δεδομένα. Το βιβλίο δίνει μία πολύ πιστή εικόνα της ψυχολογίας της νέας γενιάς που μόλις έβγαινε από τον πόλεμο και αισιοδοξούσε σε ένα καλύτερο μέλλον. Η πλοκή είναι αργή και η μιζέρια της ζωής του πρωταγωνιστή καθιστά το βιβλίο βαρύ και ψυχοπλακωτικό. Υπάρχουν, όμως, στοιχεία και ιδέες διαχρονικές με τα οποίες μπορούν να ταυτιστούν οι νέοι κάθε εποχής. Επίσης, ο λόγος είναι πολύ όμορφος και το ύφος πολύ γλαφυρό.

[Evi Routoula · Rating 4 out of 5]

Κλασικό πεζογράφημα που περιγράφει τη ζωή μιας παρέας νεαρών σπουδαστών στην Αθήνα του μεσοπολέμου. Αγαπημένη τηλεοπτική σειρά των παιδικών μας χρόνων, πετυχημένο θεατρικό έργο φέτος στο θέατρο Χώρα. Πρωταγωνιστής του βιβλίου ο φτωχός Άγγελος που διαρκώς φιλοσοφεί και χάνεται μέσα στη μιζέρια και στις κρυφές ερωτικές του επιθυμίες. Δίπλα του ο επιστήθιος πλούσιος φίλος του Νίκος, γιος βιομήχανου, η όμορφη Δάφνη, ο αδελφός της που θέλει να γίνει ναυτικός και να γυρίσει τον κόσμο. Μια γενιά που μόλις βγήκε από έναν μεγάλο πόλεμο και που ελπίζει σε ένα καλύτερο μέλλον, τραγικοί ήρωες της ιστορίας που δεν ξέρουν και δεν μπορούν να φανταστούν τι τους επιφυλάσσει το μέλλον. Μια μικρή βαλκανική χώρα που προσπαθεί να βγει από τα συντρίμμια της και που πιστεύει ακόμα στην ιδέα της Μεγάλης Ελλάδας και στην απελευθέρωση της χαμένων πατρίδων. Μια τραγική ιστορία που παρουσιάζει πολλά κοινά με την σημερινή μας κατάσταση.

[Anastasia · Rating 3 out of 5]

Εξαιρετική γραφή, απεχθής πρωταγωνιστής και χαρακτήρες που διακινούνται στο γρίζο ούτε άσπρο ούτε μαύρο, αργή πλοκή.

[Chinchilla_clouds · Rating 5 out of 5]

Η Αστροφεγγιά είναι μια ιστορία ενηλικίωσης που πολλοί από εμάς θα την βρουν οικεία. Ίσως όχι ως προς το κοινωνικοοικονομικό της κομμάτι, όμως ως προς όλα τα άλλα: τα όνειρα, οι κρυφοί και ντροπαλοί έρωτες, η αίσθηση ότι δεν ταιριάζεις με τους άλλους, ότι αλλάζουν και αλλάζεις, το παθητικό κυνήγι του νοήματος, η ανακάλυψη του εαυτού.

Ένα πανέμορφο, υπερβολικά βαρύ βιβλίο, γεμάτο συναίσθημα που μόνο αυτή η γενιά συγγραφέων κατάφερε να εγκλωβίσει. Γεμάτο νοσταλγία για μια άλλη, όχι τόσο ωραία εποχή, γεμάτη ανθρώπους όμως με παρόμοια προβλήματα και επιθυμίες, μικρές ευτυχίες και μεγάλες λύπες.

[Kostas Kanellopoulos · Rating 3 out of 5]

Έβγαλα το χτικιο να το τελειώσω. Πιο πολύ συγκινήθηκα με την γκεστ σταρ εμφάνιση του ποιητή Καρυωτάκη

[Μιχάλης Παπαχατζάκης · Rating 4 out of 5]

[Είμαστε από λάσπη και όνειρο, από πολλή λάσπη.]
Η «Αστροφεγγιά» γράφτηκε στα σκληρά χρόνια του 1943-1945 και αφηγείται τα επίσης σκληρά χρόνια λίγο πριν μέχρι λίγο μετά την Μικρασιατική Καταστροφή, χρόνια που διανύουμε μέσα από τη ενηλικίωση του κεντρικού πρωταγωνιστή, του Άγγελου Γιαννούζη, και της παρέας του, αγόρια και κορίτσια που βρέθηκαν στην καλύτερη περίοδο της ηλικίας τους να παλεύουν σε μια φουρτουνιασμένη θάλασσα. Ο καθένας παίρνει τον δρόμο του -τον τόσο διαφορετικό από τους υπολοίπους- που σε άλλους βρίσκει αδιέξοδο και σε άλλους λεωφόρους.
[-Νίκο, μεγαλώσαμε πια. Μαθαίνουμε κ' οι δυο τη ζωή, μα σε άλλο σχολείο ο καθένας.], αποκρίνεται (σελ.144) ο φτωχός Άγγελος Γιαννούζης στον άσπονδο φίλο του, τον πλούσιο Νίκο Στέργη και αυτό είναι αλήθεια. Ο Άγγελος Γιαννούζης είναι ένα φτωχό παιδί. Ζει με τους γονείς του -δυο ανθρώπινες σκιές- μια μητέρα στοργική, νοικοκυρά και αφανής και έναν πατέρα χαμένο, μεταξύ φθοράς κι αφθαρσίας, μεταξύ ανεργίας και χαρτζηλικιού, έχοντας χάσει δυο αδέρφια από ασθένειες και έχοντας μια παρέα συμμαθητών πολύ διαφορετική από τον ίδιο, χωρίς προβλήματα επιβίωσης οι περισσότεροι, χωρίς ανασφάλεια για το μέλλον οι περισσότεροι, χωρίς την απαισιοδοξία που διατρέχει όλες τις σκέψεις του πρωταγωνιστή μας.

[Ρος Γκρίφιν · Rating 5 out of 5]

Η "Αστροφεγγιά" είναι ένα από τα καλύτερα ελληνικά βιβλία που έχουν πέσει στα χέρια μου.

Πρόκειται για την ιστορία ενός έφηβου που παλεύει, αρχικά με τον ίδιο του τον εαυτό κι έπειτα με τον περίγυρό του. Πέραν του ιστορικού ενδιαφέροντος που παρουσιάζει το βιβλίο, η ψυχολογία των χαρακτήρων προσθέτει μια σύγχρονη νότα.

Είναι διαχρονικό, συγκινητικό και το προτείνω ανεπιφύλακτα σε οποιονδήποτε θέλει να ασχοληθεί με τη νεοελληνική πεζογραφία (αν και θα 'λεγα πως πρόκειται για ένα ποιητικό δημιούργημα).

[Nikos Karagiannakis · Rating 2 out of 5]

Τελειώνοντας την "Αστροφεγγιά" τα συναισθήματα που δημιούργησε ήταν ανάμεικτα. Ο λόγος του Παναγιωτόπουλου είναι όμορφος. Κάποιοι από τους χαρακτήρες ήταν δοσμένοι πολύ όμορφα. Ο πρωταγωνιστής όμως με απογοήτευσε. Εβγαζε πάρα πολύ μιζέρια και πολλές από τις αντιδράσεις του μου φάνηκαν από υπερβολικές έως αψυχολόγητες.

[Λένια · Rating 4 out of 5]

Μίσησα σαν μαθήτρια τον Παναγιωτόπουλο για τις άπειρες περιλήψεις που αναγκαζομουν να γράψω στα κείμενα του. Κατέληξα ένα χρόνο αφού τελείωσα το σχολείο, να βουτάω με μανία στην γραφή του . Αν και η γλώσσα ήταν αρκετά ξένη , διατηρούσε την διαχρονικότητα της και άφηνε την ατμόσφαιρα της εποχής. Το τέλος, καλογραμμένο ,με έκανε να ξεχάσω τις ατέλειες και τις ενστάσεις μου για την φύσει και θέσει απαισιόδοξη ζωή του ήρωα. Μείον ένα αστέρι γιατί ήταν ένα mansplaining ενηλικίωσης, όπου οι γυναικείοι χαρακτήρες είχαν μοναδικό σκοπό να τονίσουν την ομορφιά και τα ένστικτα φροντίδας.

[Nikos · Rating 3 out of 5]

Το διάβασα γιατί είχα τις καλύτερες αναμνήσεις από την τηλεοπτική σειρά, αλλά με απογοήτευσε. Μου φάνηκε ξεπερασμένο, ειδικά στα σημεία που ο Παναγιωτόπουλος μας εξηγεί πως αισθάνονται οι ήρωες, χωρίς να μας αφήσει να το καταλάβουμε μόνοι μας. Ωστόσο, μεταφέρει με ακρίβεια το κλίμα και την ανασφάλεια της ελληνικής νεολαίας στο Μεσοπόλεμο.


'Τέσσερα χρόνια πέρασαν που τελείωσε ο πόλεμος ο μεγάλος, τώρα τελειώνει κι ο πόλεμος, ο μεγαλύτερος για μας, ο δεύτερος. Εκατομμύρια νεκροί, εκατομμύρια σκοτωμένοι. Τέτοια άπειρη θλίψη και να, το ίδιο τραπέζι, η ίδια δουλειά,η ίδια άχρωμη μέρα, ένας αργός και ύπουλος θάνατος."

[Giannis M. · Rating 5 out of 5]

Ίσως να είναι δύσκολο για έναν νέο σήμερα να μπορέσει να αφουγκραστεί την τόσο ζωντανή πνοή του Παναγιωτόπουλου μέσα από τις σελίδες της «Αστροφεγγιάς». Αλλά σίγουρα στο βιβλίο συμπυκνώνεται η Ιστορία, τα αισθήματα και ο πόνος μιας χώρας και των ανθρώπων της. Η αναπόφευκτη σύγκρουση ανθρώπων και ιδεολογιών που ανήκουν σε διαφορετικούς (ταξικούς) κόσμους. Οι μάταιες προσπάθειες αυτοί οι κόσμοι να πλησιάσουν πιο κοντά, σε ένα σκληρό περιβάλλον που έχει σημαδέψει ο Α' παγκόσμιος πόλεμος.
Ένα βιβλίο για τα όνειρα που διαψεύδονται και μάλιστα με τον σκληρότερο τρόπο...

[Ifigenia · Rating 5 out of 5]

Μου άρεσε τόσο πολύ αυτό το βιβλίο! Είναι υπέροχο με έναν απλό τρόπο, σε μεταφέρει σε μια άλλη εποχή, με μια παρέα νέων παιδιών που είναι τόσο διαφορετικοί μεταξύ τους, όλοι τους γεμάτοι με όνειρα και ελπίδες, ενώ είναι ταλαιπωρημένοι πασχίζουν να τα καταφέρουν. Ιδιαίτερα νοσταλγικό και λυπητερό, με την ματαίωση των προσδοκιών, διαποτισμένο με τη φτώχεια και το θάνατο. Η ποιητική γραφή και ο λυρισμός του βιβλίου δίνουν όλη την μαγεία!

[Achilleas · Rating 4 out of 5]

ένας έφηβος ζει μια ζωή προσπαθώντας να κατακτήσει όσα σε άλλους δίνονται απλόχερα. εξαιρετική παρουσίαση της εικόνας της τότε Ελλάδας. εξαιρετικό ψυχογράφημα ηρώων κ δευτερευόντων χαρακτήρων. από τα πιο συγκινητικά βιβλία που έχω διαβάσει.

[Petros Magganopoulos · Rating 4 out of 5]

Ενδιαφέρον αναγνωσμα, όπως τα περισσότερα πνευματικά προιόντα της γενιάς του 30, ως ψυχογράφημα και ορθή υποθετω αναβίωση της εποχής εκείνης. Πεσιμιστικό μεν,αλλά καλογραμμένο. Το μόνο αρνητικό του είναι η πολύ αργη πλογη. 3.5/5

[D Lazarou · Rating 5 out of 5]

Κλασσική λογοτεχνία! Ένα βιβλίο που φωτογραφίζει την εποχή και ζωντανεύει τις συνθήκες που ζούσαν οι Έλληνες. Βέβαια οι χαρακτήρες όπως περιγράφονται είναι παράλληλα τόσο ζωντανοί και τόσο σύγχρονοι. Σαν να επαναλαμβάνεται ένα μοτίβο καθως περνά ο χρόνος. Όσο κι αν διαφώνησα με το ασυμβίβαστο στον χαρακτήρα του πρωταγωνιστή, όσο κι αν θύμωσα για την παραίτηση του απο την ζωη και για τις αποφάσεις του, συγκινήθηκα και δάκρυσα για το τέλος του και για την σκληρότητα που έζησε σε μια τόσο τρυφερή ηλικία...

[Ioannis Savvas · Rating 4 out of 5]

Η Ελλάδα του Μεσοπολέμου μέσα από τα μάτια ενός νέου ευαίσθητου, συνεσταλμένου, πληγωμένου. Εξαιρετικές περιγραφές -αυτή της Μικρασιατικής Καταστροφής είναι από τις ομορφότερες που έχω διαβάσει. Όνειρα κατεστραμμένα, κοινωνική αδικία, φτώχεια, συντριβή. Και η ζωή η ίδια λυγίζει από την αρρώστια. Η φυματίωση νικά. Ο θάνατος θριαμβεύει φρικτά. Τα νιάτα μαραίνονται πρόωρα στο βούρκο της αθλιότητας.

Ένα υπέροχο μυθιστόρημα!

[Sher · Rating 5 out of 5]

I have to admit, the book was painful to read at times. There can be nothing worse than watching a character suffer and knowing there is not much to come after this. To see a good human being constantly being forced to stand still due to outside forces when you know the world could be their oyster. I loved it though, I loved it. The ending is perfect, the last line will be hard to forget.

[Dimos Kaniouras · Rating 5 out of 5]

ΙΜ Παναγιωτόπουλος.Από τους μεγαλύτερους βιρτουόζους της ελληνικής μυθοπλασίας.Άριστος χειριστής της γλώσσας,άριστος γνώστης ψυχολογίας.Είχα δεί παλιά το ασπρόμαυρο σήριαλ αλλά όπως πάντα η εικόνα ωχριά μπροστά στο γραπτό λόγο.

[Ζοε · Rating 5 out of 5]

κορυφαία λογοτεχνία, θα έλεγα με ποιητικά στοιχεία
αποτυπώνει με συγκινητικά τον ανθρώπινο πόνο
από τα βιβλία που σε κάνουν να ζεις την ατμόσφαιρα της εποχής που εξιστορούν

[Μαρία · Rating 3 out of 5]

Η Αστροφεγγιά αποτελεί το δεύτερο μέρος μιας τριλογίας στην οποία παρακολουθούμε τα βιώματα του πρωταγωνιστή, από την παιδική του ηλικία (Χαμοζωή, 1945), την εφηβεία (Αστροφεγγιά) έως την ενηλικίωσή (Αιχμάλωτοι, 1951)

Το βιβλίο είναι πλημμυρισμένο από θλίψη, αλλά ταυτόχρονα και από τα όνειρα της νιότης μιας παρέας, του φτωχού Άγγελου Γιαννούζη, του πλουσιόπαιδου Νίκου Στέργη, της όμορφης Δάφνης, του αμοραλιστή Πετρόπουλου, του Αργύρη που ονειρεύεται μακρινές θάλασσες, του φυματικού Πασπάτη, του Αλέξη...

Η γλώσσα του Παναγιωτόπουλου βρίθει περιγραφών πότε όμορφων εικόνων, πότε θλιβερων καταστάσεων. Πιθανότατα να με είχε συνεπάρει περισσότερο αν το είχα διαβάσει νωρίτερα, παρόλα αυτά θεωρώ πως είναι ένα ακόμη βιβλιο της Ελληνικής λογοτεχνίας που όλοι κάποια στιγμή πρέπει να διαβάσουμε στη ζωή μας.

«Τα νιάτα του Δεκαοχτώ, στερεμένα από τόσες χαρές, παραπλανεμένα σε τόσους δισταγμούς, ξεχειλισμένα από νοσταλγίες κι αρρωστεμένες ηδυπάθειες, έτσι το αντίκριζαν το τέλος τούτο. Κι ο Άγγελος Γιαννούζης, γνήσιο παιδί του καιρού του, με βεβαιότερη και πικρότερη κιόλας πείρα ανάμεσα σε πολλούς, τη λαχταρούσε αυτή τη μέρα που θα ‘κλεινε το βιβλίο του πολέμου και θ’ άνοιγε τη νέα σελίδα μιας εποχής.»

[Argy M. · Rating 4 out of 5]

Μελαγχολικο βιβλιο. Καθ' ολη τη διαρκεια που το διαβαζα ειχα ενα βαρυ συναισθημα. Μου αρεσε πολυ ο λυρισμος του συγγραφεα και η γλαφυρη περιγραφη του. Ωστοσο, θα ηθελα ο Αγγελος, ο κεντρικος ηρωας, να αποζημιωνεται καποια στιγμη για οσα εχει περασει στη ζωη του. Σιγουρα αποτυπωνεται η προσπαθεια της νεας γενιας να ορθοποδισει μετα το τελος του Α' Παγκοσμιου Πολεμου.

[Βαλεντινα · Rating 2 out of 5]

Χρειάστηκα πολύ θάρρος για να αφήσω αυτή την κριτική με τα 2 αστεράκια. Καταλαβαίνω πως αυτό το βιβλίο αποτελεί ένα σπουδαίο έργο της ελληνικής λογοτεχνίας αλλά εμένα δεν ήταν του γούστου μου. Ντάξει για βιβλίο γραμμένο την δεκαετία του '30 δεν περίμενα να καταλάβω και πολλά μιας και ακόμα χρησιμοποιόταν η καθαρεύουσα.
2/5✨️✨️

[Namos7 · Rating 4 out of 5]

Συγκινητικό, βαρύ, καλογραμμένο. Ψυχογράφημα μιας ολόκληρης εποχής. Ενός τόπου πονεμένου που μετά βίας προσπαθεί να ορθοποδήσει, ανάμεσα στο όνειρο και στην καταστροφή. Ενός επίδοξου ποιητή που τα ταξικά του δεσμά τον δένουν από πάντα και για πάντα με την φτώχεια, την αρρώστια και τον θάνατο.

[agapi⛱️ · Rating 2 out of 5]

Βαρύ, μονότονο και άνευρο. Δυσκολεύτηκα να το τελειώσω αλλά αναγνωρίζω ότι η γραφή του Παναγιωτόπουλου έχει μια μοναδικότητα.

[Bella Baxter · Rating 4 out of 5]

Ο Δημήτρης, ένα ευαίσθητο και ονειροπόλο παιδί, ζει σε μια μικρή επαρχιακή πόλη και αργότερα στην Αθήνα. Το βιβλίο περιγράφει με γλαφυρό και λυρικό τρόπο τις πρώτες ερωτικές ανησυχίες , τους προβληματισμούς για τη ζωή και το μέλλον , την αναζήτηση της γνώσης και της πνευματικής ολοκλήρωσης , τις σχέσεις με την οικογένεια, τους φίλους και τους δασκάλους.
Ο συγγραφέας εστιάζει στην εσωτερική ζωή του ήρωα και την προσπάθειά του να βρει τον δρόμο του σε έναν κόσμο που αλλάζει. Είναι μια ιστορία εφηβείας
Σύσταση:Ενδιαφέρον, αλλά δεν θα το έλεγα συγκλονιστικό . Με επηρέασε η τηλεοπτική απόδοση ...

[Vassiliadi · Rating 4 out of 5]

Όταν είδα το σήριαλ, αποφάσισα να αγοράσω το βιβλίο. Όμως ούσα έφηβη δεν ήμουν σε θέση να καταλάβω τα πολιτικά γεγονότα, ούτε τις ανθρώπινες σχέσεις σε βάθος. Το βιβλίο διαπνέεται από βαθιά μελαγχολία και απαισιοδοξία πλήρως εναρμονισμένο με το κλίμα της εποχής.