Óc sáng suốt - Thuật tư tưởng - Tôi tự học - Để thành nhà văn

by Thu Giang Nguyễn Duy Cần

Là tuyển tập tổng hợp những tác phẩm mang nội dung tự học, tự huấn luyện tư tưởng của Thu Giang Nguyễn Duy Cần, giúp độc giả tự học hỏi, tự nghiên cứu cũng như tự trang bị cho mình những kiến thức nền tảng cửa những ngành học then chốt trong cuộc sống.

702 pages, Hardcover

Published January 1, 2019

About the author

Nguyễn Duy Cần (1907-1998), hiệu Thu Giang, là một học giả, nhà văn, nhà biên khảo và trước tác kỳ cựu vào bậc nhất Việt Nam giữa thế kỷ 20.

Ông làm nghề viết sách, dạy học, lương y, nghiên cứu Đạo học, Kinh Dịch, với các biệt hiệu: Thu Giang, Hoàng Hạc, Bảo Quang Tử, Linh Chi… Ông sống cùng thời với các học giả và nhà văn như: Nguyễn Hiến Lê, Giản Chi, Hoàng Xuân Việt, Phạm Cao Tùng…

Ông nổi bật không chỉ về số lượng tác phẩm đồ sộ mà còn ở độ sâu học thuật và sức ảnh hưởng về mặt tư tưởng đến các tầng lớp thanh niên trí thức của ông.

Thân thế và cuộc đời

Ông sinh ngày 15 tháng 7 năm 1907 tại làng Điều Hoà, tổng Thuận Trị, quận Châu Thành, tỉnh Mỹ Tho (nay thuộc thành phố Mỹ Tho, tỉnh Tiền Giang).

Ông là con trai của ông Nguyễn Văn Tâm, một người uyên thâm Hán học và là một trong những người được đào tạo Tây học khóa đầu tiên vào những năm 1885 - 1890. Sau khi ra trường, ông Tâm làm thầy giáo rồi được phân công làm Đốc học kiêm Thanh tra giáo dục Mỹ Tho trong những năm 1910 đến 1920, sau đó được chính quyền thực dân phong hàm Đốc phủ sứ. Ông Nguyễn Văn Tâm vốn là một nhà Nho rất tinh thâm Đạo học Đông Phương (Dịch, Lão, Trang) nhưng lại có tinh thần phóng khoáng, chuộng tư tưởng tự do nên rất ủng hộ Tây học. Chính người cha đã có ảnh hưởng đến Nguyễn Duy Cần rất lớn trên con đường nghiên cứu Đạo học sau này.

Nguyễn Duy Cần sinh ra vốn là một cậu bé có thể chất ốm yếu, khó nuôi nên cha ông cho ông theo làm con nuôi một cha Đạo người Pháp ở nhà thờ Mỹ Tho và ông được cho làm lễ rửa tội theo Đạo Thiên Chúa với tên thánh bổn mạng là Jacob, nhờ bước ngoặc này mà thời niên thiếu ông có cơ duyên tiếp xúc sớm với văn hóa Pháp thông qua sự dạy dỗ của cha Đạo, ông được học giáo lý Công Giáo, học Thánh Kinh cũng như học đàn, vẽ với các cha Đạo người Pháp và tất nhiên là học toàn bộ bằng Pháp ngữ.

Hàng ngày, sau giờ học ông lại say mê đọc các sách về thần học và văn hóa nghệ thuật Pháp và phương Tây trong thư viện của nhà thờ. Vì tiếp xúc với văn hóa Pháp sớm lại là người say mê đọc sách, học hỏi nên ông thừa nhận mình bị ảnh hưởng của văn hóa Pháp, như ta thấy ông thừa nhận trong phần lời nói đầu quyển Tôi tự học: “…Guitton, Jules Payot, Gustave Rudler, là những học giả mà tác giả đã chịu nhiều ảnh hưởng nhất,…” hay trong Dịch kinh tường giải ông nói: “…Pháp ngữ là văn tự của văn minh cao nhất đại diện cho văn hóa La Tinh”, về sau trong các tác phẩm biên khảo của mình ta thấy ở phần tài liệu tham khảo ông ghi các tác phẩm ông nghiên cứu có đến 80 phần trăm là tài liệu bằng Pháp ngữ.

Sự nghiệp nghiên cứu và trước tác của Nguyễn Duy Cần bắt đầu từ năm 1931 với việc xuất bản quyển Triết học đầu tiên "Toàn chân", gây nên một cuộc bút chiến sôi nổi trên báo Mai. Trong những năm sau đó, ông tiếp tục cho xuất bản các tác phẩm khá đều đặn. Năm 1935, ông cho ra đời quyển sách đầu tay: Duy tâm và duy vật.

Năm 1937, ông Nguyễn Văn Tâm sáng lập ra Tạp chí Nay, giao cho con trai là Nguyễn Duy Cần làm chủ bút kiêm quản lý. Lúc bấy giờ ở Mỹ Tho có nhiều tờ báo xuất bản tại địa phương, hầu hết dưới dạng tạp chí, có tờ ra định kỳ, có tờ ra không định kỳ và thường không kéo dài như: Chiêu Anh văn tập, Đông phương tạp chí, Tiểu thuyết tuần san,... Tạp chí Nay của Nguyễn Duy Cần sống lâu hơn, ra được 15 số (số 1 ra ngày 1 tháng 6 năm 1937 và số cuối cùng ra ngày 15 tháng 7 năm 1938).

Tạp chí Nay là một tạp chí văn chương, triết học, khoa học, y học, xuất bản mỗi tháng 2 kỳ, mang tính chuyên nghiệp cao. Báo thường xuyên có các bài luận thuyết về triết học của Thu Giang và nghiên cứu về văn học của Nguyễn Phi Oanh, về tâm lý học của Tùng Chi, về y lý Đông - Tây của Vũ Trang,... và nhiều mục thường xuyên khác như: Học chữ Hán, Đạo đức kinh, Ẩm thực học, Tin Văn, Chuyện lặt vặt nên biết qua,… Đặc biệt, mục Thời cuộc thế gian đăng tin tức quan trọng ở trong nước, Đông Dương và Âu Tây. Với bút hiệu Thu Giang, chủ bút Nguyễn Duy Cần viết khá nhiều cho tạp chí này. Ông có mặt thường xuyên ở mục triết học Đông - Tây và mục văn chương k

Reviews

[Benny Anhtibi · Rating 4 out of 5]

Vẫn là ông - Nguyễn Duy Cần. Đã có lần mình review về quyển "Tôi tự học" của ông. Và lần này cũng vậy. Lời nhận xét của mình là ... khó đọc, vì nó chứa khá là nhiều câu hán Việt, từ Hán hay từ Việt cũ mà thời các cụ 70-80 hay dùng. Ví như: :"ngô đạo nhất dĩ quán chi". Thật sự không dám đánh đố các chú các bác, chứ nhưng mà bạn bè đồng trang lứa ai dịch được câu này mà không tra google, không hỏi người lớn thì xin nhận của Tèo 1 lạy.

Quyển sách tuy nhỏ, ngắn nhưng mà nó cũng giống như quyển "tôi tự học". Ngoài chuyện văn phong khá là cổ ra thì vấn đề nhìn nhận về cuộc sống về cách học, cách giáo dục, cách nhìn đời, cách nhìn nhận sự vật sự việc thì nó không hề cổ xíu nào. Mình đoán chừng quyển sách viết vào những năm 70-80 của thế kỷ trước. Nhưng mà những bất cập về vấn đề giáo dục được tác giả nêu rất rõ và thậm chí rất là tương đồng với hiện tại. Bên cạnh những lời khuyên, nếu để ý thì sẽ thấy rõ những ức chế của tác giả đối với việc dạy và học, hay như việc nhìn nhận của con người thời bấy giờ.

Xuyên suốt quyển sách mọi người sẽ được bác chỉ dẫn cho cách như thế nào là tự học: phải biết nhìn vào bên trong bản bản thân, và rồi quan trọng là tư duy, là suy nghĩ, để tư duy được tốt thì cần phải làm gì? Là quan sát, là sự tập trung, là sự tưởng tượng và cách thức sắp xếp tổ chức như thế nào để tối ưu cho những yếu tố kể trên để rồi có được cái tư duy tốt nhất.

Thật sự sách của bác không hề dễ đọc đâu. Nhưng nếu có thể mọi người hãy mua về đọc đi. Người lớn rồi thì đọc để thấy mình cần cải thiện điều gì để có thể học tập lớn hơn và để rồi hướng dẫn hoặc đơn giản là hiểu con cháu mình hơn. Người trẻ thì đọc đi, vì thời gian mình còn nhiều, cơ hội mình rộng mở lắm, việc học, trau dồi thêm kiến thức mang đến cho mình biết bao nhiêu cơ hội và quyển sách của thầy là đúc kết về cả lý thuyết lẫn phương pháp để thực hiện.

[Thảo Giang · Rating 3 out of 5]

Chính xác thì mình đọc Để trở thành nhà văn thôi.
Phần sách mỏng như giá trị, mình đọc có 1-2 ngày là hết, nhưng học được rất nhiều thứ. Đặc biệt là quan điểm của tác giả về việc phê bình - tức là việc đọc. Đọc mà không phán xét, định kiến, khinh thị, thiên vị. Đọc với tâm thế tìm hiểu, cầu thị và công bằng.
Lối viết đơn giản, sáng rõ, ví dụ và trích dẫn được đưa vào rất khéo léo. Không biết bao giờ mình viết được tốt bằng một phần như vậy nữa.

[Lưu Vũ · Rating 5 out of 5]

Một cuốn sách được chọn làm bookoftheyear với cái gọi là lối tư duy nền tảng. Nó giúp mình hiểu việc có một cái framework cho toàn bộ sự tư duy là một điều rất quan trọng. Từ đó thay đổi tầm nhìn và cách nhìn nhận mọi việc. Áp dụng nó trong việc lên kế hoạch là đẹp rồi.