Nowy Jork. Od Mannahatty do Ground Zero

by Magdalena Rittenhouse

Czy holenderscy osadnicy naprawdę kupili Manhattan od Indian za garść paciorków? Czemu budową Brooklińskiego Mostu kierowała kobieta bez inżynieryjnego wykształcenia? Co późną nocą robiła grupa bankierów uwięzionych w bibliotece pełnej drogocennych rękopisów? Magdalena Rittenhouse odpowiada na te pytania błyskotliwie i z pasją łącząc reporterską rzetelność z dociekliwością miłośnika historii i miejskiego przewodnika. Pisze o współczesnych reklamach przy Times Square i o legendarnym założycielu New Yorkera, po trosze hipisie, a po trosze chasydzie; opowiada o wielkich transakcjach finansowych i najdroższych sukienkach, których prototypy powstają w kuchenkach mikrofalowych. Spacerując po mieście, przemieszcza się w przestrzeni i czasie i układa ze swych opowieści wielobarwny kolaż. Efektem jest książka, która zaprasza do wędrówki po tym fascynującym, mitycznym i wciąż nieznanym mieście.

Genres: Nonfiction, The United States Of America, Polish Literature, Travel, New York, Reportage, History

424 pages, Hardcover

First published November 12, 2013

Reviews

[Tala🦈 (mrs.skywalker.reads) · Rating 4 out of 5]

Ależ to się genialnie czytało! Idealna mieszanka historii i faktów, emocji i ducha ✨ Z książki aż kipi niejednoznaczna magia Nowego Jorku — nie bez jego problemów.

[Tomasz · Rating 5 out of 5]

Tytuł zasugerował mi, że do łap dostałem rzetelną, reporterską robotę o jednym z najbardziej fascynujących miast świata. Ależ się pomyliłem!

Zaraz! Rzetelnie jest, ale to nie reportaż, a przynajmniej nie tylko reportaż. To wielowymiarowa opowieść o architekturze, malarstwie, literaturze, nastroju, filozofii... o wszystkim, co spaja Nowy Jork. Pięknie napisana, pełna niebanalnych przemyśleń, zarazem nostalgiczna jak i radosna, historia Chrysler Building, kwartału modowego, być może najwęższego parku świata (i nie chodzi o Central Park), Mostu Brooklyńskiego i tego, jak zabił obu swoich twórców. PEłna emocji kopalnia wiedzy o Nowym Jorku, podana w sposób miejscami poetycki, miejscami eseistyczny... Kandydatka do moich osobistych Książek Roku.

[Kuba Krasny · Rating 4 out of 5]

Podzielony tematycznie reportaż o Nowym Jorku. Każdy podrozdział związany jest z jakimś budynkiem, zjawiskiem albo dedykowany jednej nowojorskiej postaci. Główna rolę odgrywa tu zdecydowanie architektura - Rittenhouse wiele miejsca poświęca historii powstawania najważniejszych wieżowców/teatrów/muzeów/ulic w Nowym Jorku. Choć ilość informacji przelanych na papier jest ogromna, to, głównie przez styl jakim pisze autorka, treść nie przytłacza. "Nowy Jork" czyta się znakomicie. Pod koniec Rittenhouse robi trochę za dużo osobistych/prywatnych wycieczek, ale w ogólnej ocenie można na to przymknąć oko.

[Monika · Rating 4 out of 5]

Mnóstwo ciekawostek, rozwiniętych bardziej lub mniej. Czasem też mi brakowało jakiegoś tematu- no bo jeśli mowa o Pollocku, to czemu nie o Basquiacie czy Warholu? Jest to też książka wyłącznie o Manhattanie, a nie o całym Nowym Jorku. Oczywiście, nie da się napisać o wszystkim, ale jednak brakowało mi paru tematów. Brakowało mi też zdjęć - bo jeśli w tekście jest obszerny fragment o jakimś budynku, to ja automatycznie chciałabym go zobaczyć i niekoniecznie sięgać po internet.
Podczas czytania miałam wrażenie chaosu, ale możliwe, że autorka miała na myśli swój porządek, którego po prostu nie odkryłam.
Mimo wszystkich zastrzeżeń- polecam fanom tego miasta, przed wyjazdem, po wyjeździe - warto poczytać o tych wszystkich ciekawostkach.

[thebooksthief_ Ania ✨ · Rating 1 out of 5]

1,75⭐️/5
Już dawno nie czytałam tak długo jakiejś książki, ale doczytałam do końca bo myślałam ze będzie ciekawiej. Nie było. Nie spodobał mi się styl pisania autorki i ciężko mi się ją czytało. Było kilka ciekawych momentów, na przykład o Sylvii Plath. Im dalej tym nudniej, a na końcu bylo Helenie, czyli dziecku, które w ogóle nie wiem co robiło w tej książce i opowiadanie tam o nim nie miało sensu

[Kasia]

Nowy Jork nie jest moim podróżniczym marzeniem, więc jestem totalnie nieobiektywna, ale nie zachęciła mnie ta książka do zobaczenia wielkiego 🍎. Dużo nazwisk, dat, opisów architektonicznych powoduje, że poleciłabym ją przeczytać tym, którzy chcą zwiedzić i poznać miasto na własnej wizie i paszporcie. Nie daję oceny, to nie był dla mnie reportaż.

[Lukasz Chmielewski · Rating 3 out of 5]

Książka dobra, ale nie bardzo dobra. Z jednej strony - świetny zbiór informacji o Nowym Jorku, idealny przed podróżą do "Miasta, które nigdy nie zasypia". Z drugiej - gdzieś w okolicach połowy autorka zaczyna sobie pozwalać na coraz więcej własnych przemyśleń, psychologicznych analiz i wątków osobistych. Książka zmienia się z reportażu w esej, a momentami nawet felieton. Wtedy też zaczyna się wkradać coraz więcej chaosu: rozdziały, do tej pory poświęcone konkretnym miejscom i zagadnieniom zaczynają poruszać kilka różnych (chociaż oczywiście zbliżonych) tematów, a zamiast faktów pojawiają się anegdotyczne cytaty ("Jak podobno zwykł mawiać jeden z elektryków w 1894..."). Mimo wszystko - trzeba docenić ogrom pracy i serca włożony w stworzenie takiego kompendium: to póki co najlepsza książka o Nowym Jorku jaką przeczytałem.

[ania pawlak · Rating 3 out of 5]

3.5
pierwsza połowa była ciekawa, dobrze napisana, interesująca, ale domyślam się, że tylko dlatego, że była to tematyka lubiana przez autorkę: finanse, budownictwo i historia
natomiast druga połowa, która interesowała mnie najbardziej (sztuka, teatr, biblioteki, księgarnie, Nowy Jork w XXI wieku) był napisany po łebkach, bez głębi, bez wystarczającej dla mnie ilości faktów, a z nadmiarem krótkich biografii ludzi, które praktycznie nic nie wniosły, a ja i tak ich nie spamiętam... w części poświęconej bibliotece nie było praktycznie nic o książkach a tylko o materiałach powstanego budynku i funduszach na niego przeznaczonych :( podobnie z teatrami czy times square
naprawdę podziwiam autorkę za zbiór tylu informacji, ale to nie był reportaż o życiu w Nowym Jorku, tylko duży skrót historii jego powstania, głównie z punktu architektonicznego

[Mirek Jasinski · Rating 5 out of 5]

Lektura w ramach przygotowań do turystycznej wizyty w NYC. Niektóre informacje bardzo ciekawe, np. dodałem do listy miejsc do odwiedzenia bibliotekę Morgana z jego kolekcją. Nieco modyfikuję program wizyty w efekcie lektury. :)

[Agata Banaszkiewicz · Rating 5 out of 5]

znów dowiedziałam się jak mało wiem

[Maja]

Wkurzyłam się bo zostało mi 30 stron i nie zdążyłam jej skończyć przed wyjazdem do Nowego Jorku.
Nie jest to obowiązkowa lektura przed wyjazdem, ale są w niej ciekawe fragmenty i ciekawostki. Autorka ma trochę sztywny styl, więc albo trzeba to czytać po kilka stron na raz, albo czytać i pogodzić się z tym, że jest sporo rzucania suchymi faktami. Znudziłam i zmęczyłam się tą książką jakoś w 3/4

[Barbara · Rating 5 out of 5]

Bardzo fajny zbiór opowieści, szczególnie podobały mi się wszystkie technikalia architektoniczne.

[Łukasz Gąsior · Rating 4 out of 5]

Autorka spędziła w Nowym Jorku zdecydowanie więcej niż urlop, miała więc czas na przemyślenia i pielęgnowanie wrażeń wywołanych przez miasto. Jeśli samemu było się już w NYC, książkę czyta się dzięki temu przyjemnie, bo łatwo rozpoznać swoje własne emocje i poczuć nić porozumienia z autorką. Fakty i anegdotki pozwalają przy tym poszerzyć wiedzę. Tu niestety muszę się przyczepić i zabrać gwiazdkę za błędy rzeczowe. I tak na przykład:
- z ziemi wykopanej pod fundamenty WTC powstała dzielnica Battery Park City, a nie Battery Park, który po sąsiedzku istnieje od połowy XIX w.
- rzeźbiarz John Quincy Adams Ward ma imiona zbieżne z prezydentem, ale nie jest potomkiem ojców założycieli. Nie planował też kariery prawnika, myślał natomiast o medycynie.
- Statua Wolności nie stoi w przesmyku Verrazano Narrows, lecz o dobre 7 km głębiej, w szerszej części Upper New York Bay.
- we fragment o wieżowcach wkradł się jakiś poważniejszy matematyczny chochlik: Bank of Manhattan Company nie mogł być o 283 metry wyższy od Chrysler Building, gdyż 283 metry to jego całkowita wysokość.
- dandys Eustace Tilley z pierwszej okładki "New Yorkera" nie nosi melonika, a cylinder.
- PT Barnum zdecydowanie nie wymyślił słowa "egress", które istnieje w angielskim od XVI w. - wykorzystał natomiast fakt, że było mało znanym określeniem na wyjście.
i takie tam...

Ogólnie pozycję polecam w ramach wspominek i rozmyślań dla czytelników, którzy już mają swoje własne nowojorskie wrażenia. Jako przewodnik turystyczny sprawdzi się gorzej.

[_Blanca_ · Rating 4 out of 5]

Tematy głównie skupiają się na opisaniu ze strony architektonicznej, powstania itp. Nie wszystkim spodoba się dobór tematów i sposób od którego autorka podchodzi do nich.

Najbardziej podobał mi się dział zatytuowany : Skały i stal: marzenia.

Może trochę za dużo historii, a za mało jakiś innych przemyśleń. Sama nie wiem. W każdym razie przyjemnie mi się czytało, chociaż nie wszystkie tematy mnie interesowały.

Dla osób, które chcą dowiedzieć się historii NYC. Jest i kilka miejsc, o których inni mogli nie słyszeć, jednak nie jest to książka, która poszerza listę - do odwiedzenia - o milion nowych pozycji.

Brakowało mi czasem zdjęć. Ta książka i sposób jej pisania jest idealny pod to by dodać zdjęcia. Jest ich kilka, ale mam wrażenie, że bez nich akurat można było się obejść.

Dobry reportaż, który mi wystarczył jeżeli chodzi o historię NY.

[bzdurne.tresci · Rating 4 out of 5]

4,5/5
Solidny, rzetelny reportaż, z dużą ilością źródeł! Natomiast lekki chaos w narracji nie pozwolił mi dać pełnych 5 gwiazdek. Dla osób z minimalną wiedzą o Nowym Jorku to będzie mega dawka wiedzy i ciekawostek. Ja dzięki temu reportażowi zapisałam sobie kolejne tytuły, żeby poznać to miasto z troszkę innych perspektyw. Podsumowując, POLECAM

[Olga Gralińska · Rating 5 out of 5]

Ocena może być troszkę nieobiektywna, bo Nowy Jork to moje podróżnicze marzenie, więc każde z miejsc opisywanych (bardzo ciekawie) przez autorkę od razu sprawdzałam w Google i dopisywałam na bieżąco do listy "must see". Ale ta książka to nie przewodnik, tylko zaproszenie do zagłębienia się w historię, wielokulturowość i nieoczywiste zakątki miasta, a z drugiej strony przedstawia też w nowym świetle te miejsca, które wydaje nam się, że znamy już bardzo dobrze ze zdjęć, filmów i popkultury.

[Krzysztof · Rating 3 out of 5]

Autorka nie może się zdecydować czy pisze pracę naukową, książkę podróżniczą, czy może osobisty memuar. Przez większość tekstu przeważa podejście pierwsze, więc nagle się pojawiające osobiste historie brzmią fałszywie, zwłaszcza że nie są szczególnie ciekawe – emocjonalnie przytłumione, jak szkolny pamiętnik.

[madziagda · Rating 4 out of 5]

Kilka rozdziałów bym pewnie wymieniła na inne, ale dobór tematów zawsze będzie subiektywny. Ogólnie książka świetnie się czyta, zawiera mnóstwo interesujących faktów z historii Nowego Jorku (zasadniczo samego Manhattanu) i wiele ciekawostek. Jedyne czego mi brakowało to zdjęcia omawianych obiektów, ale tu wspierał mnie wujek G. ;)

[ala.dtk · Rating 3 out of 5]

Książka porusza cały wachlarz tematów - od historii powstania miasta, przez życie Pollocka, po historie nowojorskich redakcji i opisy budynków. Część rozdziałów pochłonęłam w mgnieniu oka, ale było też sporo takich, które nie wzbudziły we mnie zainteresowania.
Mam mieszane uczucia odnośnie do wtrąceń historyjek z życia autorki w Nowym Jorku. Nie wpisywało mi się to w koncept książki.

[Magdalena · Rating 5 out of 5]

Reportaż, przewodnik, pamiętnik, opowieść. Jeśli kiedyś pojadę do Nowego Jorku, ta książka z pewnością wybierze się tam razem ze mną.

[Kinga | czytamprzedsnem · Rating 3 out of 5]

3.5 ⭐️

Myślę, że wiele osób ma takie miejsce na ziemi, które głęboko siedzi w jego sercu - nawet, jeśli tam nie mieszka. Moje serce jest rozdarte między Londynem i Nowym Jorkiem, ale szala wciąż przechyla się na korzyść tego drugiego, które fascynuje mnie zdecydowanie bardziej.

Sięgnęłam więc po tę książkę właśnie z miłości i fascynacji. Dostałam masę ciekawostek i wiedzy dotyczącej historii miasta, jego mieszkańców, założycieli, marzycieli.

A jednak nie jestem do końca usatysfakcjonowana formą. Świetna treść jest zaprezentowana, w moim odczuciu, dość chaotycznie. Co chwilę mieszają się lata, fakty podawane są na zmianę z informacjami o prywatnym życiu autorki, raz czytamy o jakimś miejscu, by chwilę później zagłębiać się w życiorys kogoś (mniej lub bardziej) znanego. Czułam chaos, chwilami nie mogłam się odnaleźć, usilnie próbowałam dogonić myśli autorki, ale było to chwilami trudniejsze, niż lawirowanie po zatłoczonych ulicach w pobliżu Times Square.

Warto sięgnąć, jeśli ciekawi was Wielkie Jabłko, ale wolałabym dostać tę treść w bardziej zjadliwej formie.

Nadmienię jeszcze, że czytałam wydanie pierwsze z 2013 roku. Nie mam pewności czy i ile zmieniło się w kolejnych wydaniach.

[Gosia · Rating 5 out of 5]

Pierwszy raz byłam w Nowym Jorku 17 lat temu. Teraz ponownie się tam wybieram, ale tym razem postanowiłam lepiej przygotować się do podróży i sięgnęłam po książkę Nowy Jork. Jakie było moje pozytywne zaskoczenie!

Autorka skupiła się na opisie architektury, struktur urbanistycznych, historii , kluczowych wydarzeń oraz ludzi, którzy tworzyli i nadal tworzą niepowtarzalny charakter miasta. Przybliża ikoniczne miejsca, takie jak Broadway, New Yorker, Times Square czy Wall Street, a w ramach reportażu przemyca także własne, osobiste historie związane z NY.

Książka jest zgrabnie napisana, bardzo przystępna i wciągająca. Po jej lekturze z pewnością nabierzecie jeszcze większej ochoty, by odwiedzić miasto, które nigdy nie śpi a ja życzyłabym sobie mieć taką pozycję o każdym miejscu, do którego wybieram się w podróż.

[Joanna Slow · Rating 5 out of 5]

Może mogłabym mieć jakieś drobne „ale” co do nadmiarowości pewnych, pojedynczych rozdziałów
Ale to bardzo dobry reportaż, który czytałam z dużą przyjemnością, gdy oswoiłam i się z przeskokami tematycznymi i początkowym poczuciem braku spoiwa. Tym ostatnim okazał się być sam Nowy York, a raczej pobyt tam, który złożył mi te puzzelki w całość.
Niewiele tu historii osobistych, a te które są, są faktycznie istotne dla pogłębienia opisu miejsc, których dotyczą. Ja tak wolę. Będę polecać wszystkim planującym podróż jako pozycję nr2 na liście obowiązkowych (zaraz po delirycznym Nowym Jorku)

[Tut Turu · Rating 5 out of 5]

Pozycja WYBITNA. To nie jest zwykły reportaż. Historia Gotham City, wieży babel i miasta, które nigdy nie śpi zbudowanego przez imigrantow z marzeń, ambicji i nadziei (most brooklinski zbudowal Niemiec, statuę wolności podarowali francuzi, pierwsze WTC zaprojektował Japończyk). W tle historie ludzi i wielkich osobowości takich jak Peggy Guggenheim, Richarda Avedona, Jacksona Pollocka. ‘Must read’ dla każdego, kto to miasto widział choć raz i je pokochał. Szkoda, że ta historia kończy się na 2011 - choć Manhatta zmieniła się w Nowy Jork, to jest to miasto nieskończone, którego tkanka miejska ewoluuje i żyje. Historia aż prosi się o kontynuację.

[Justyna · Rating 4 out of 5]

4.5

[gosia · Rating 1 out of 5]

dnf..nie wierzę że typiara mnie znudziła gadaniem o Nowym Jorku😭 bardzo ciężkie osiągniecie

[Marysia · Rating 5 out of 5]

o dziwo nie było nudne

[nadia🎀 · Rating 4 out of 5]

3,75🌟

rozdzial o times square to moj ulubiony

[Monika · Rating 3 out of 5]

Ocena:3⭐️
Format: papier

Droga przez mękę i to przez baaaardzo długi czas!
Umęczyłam ten tytuł i uważam, że totalnie zabrakło tu klimatu i pominięto temat WTC, ta książka ma momenty ale bić po za tym

[Weronika L. Chrunik · Rating 5 out of 5]

Brakowało mi czasami map i zdjęć, ale mimo to książka niesamowicie mi się podobała i świetnie się ją czytało. Zamarzyłam o NYC jeszcze bardziej.