What do you think?
Rate this book
Nieuwe kruisvaarders: De Heilige Alliantie tussen orthodoxe christenen en radicaal-rechtse populisten
De woedende meute die in januari 2021 het Amerikaanse Congres bestormde droeg kruisen, christelijke vlaggen en spandoeken met Jesus saves. Voor God, volk en vaderland. Op een vreemde manier lijkt het christendom verstrengeld geraakt met radicaal-rechtse idealen. Rechtse populisten flirten opzichtig met het geloof. Thierry Baudet spreekt over ‘onze fantastische religie’. Tegelijk voelt een deel van de conservatieve christenen zich aangetrokken tot het gedachtegoed van bodem en bloed. Christelijke partijen nemen rechts-populistische retoriek en standpunten over. Hoe komt dat? Sander Rietveld groeide op in een orthodox-protestants milieu in de Biblebelt. Met verbazing ziet hij rond Forum voor Democratie en PVV oude bekenden uit deze wereld terug. Waarom laten zij en andere christenen zich meenemen op de populistische muziek? Rietveld onderzoekt zijn eigen verleden en duikt in christelijke netwerken. Hij neemt radicaal-rechtse groeperingen en internationale geldstromen onder de loep om het verbond tussen gelovigen en rechtse populisten bloot te leggen. Die zoektocht voert de lezer langs calvinistische geldschieters, evangelische eindtijdpredikers en katholieke sektes die dromen van een christelijk Rijk.
Sander Rietveld is politicoloog en werkt als onderzoeksjournalist voor het televisieprogramma Zembla. Hij maakte uitzendingen over de financiële handel en wandel van Donald Trump en over de Russische connecties van Thierry Baudet.
Sander Rietveld is politicoloog en werkt als onderzoeksjournalist voor het televisieprogramma Zembla. Hij maakte uitzendingen over de financiële handel en wandel van Donald Trump en over de Russische connecties van Thierry Baudet.
- GenresPoliticsNonfiction
368 pages, Paperback
First published March 3, 2021
7 people are currently reading
166 people want to read
Ratings & Reviews
Friends & Following
Create a free account to discover what your friends think of this book!
Community Reviews
Displaying 1 - 10 of 10 reviews
February 9, 2023
Ook zo benieuwd naar de precieze verstrengeling tussen orthodoxe calvinisten, evangelisten, (extreem)rechtse politici, influencers en bange miljonairs? Lees dit boek en huiver.
"Populisten en fundamentalisten beogen elk op hun manier hetzelfde: ze beloven hun aanhangers een uitweg uit een complexe, moderne wereld waarin ze zich niet thuis voelen." Aardse of eigentijdse problemen oplossen staat niet op de agenda: "als je hen volgt, kun je terugkeren naar een mythische gouden eeuw, van zuiverheid en eenvoud. Ze appelleren aan een diep gevoel van vervreemding, aan een verlangen naar een wereld zonder grijstinten, naar een tijd en een plek waar alles duidelijk is. Naar de eenvoud van de Middeleeuwen, naar de grandeur van Gouden Eeuw, of naar de komst van het Koninkrijk van God op aarde."
"Populisten en fundamentalisten beogen elk op hun manier hetzelfde: ze beloven hun aanhangers een uitweg uit een complexe, moderne wereld waarin ze zich niet thuis voelen." Aardse of eigentijdse problemen oplossen staat niet op de agenda: "als je hen volgt, kun je terugkeren naar een mythische gouden eeuw, van zuiverheid en eenvoud. Ze appelleren aan een diep gevoel van vervreemding, aan een verlangen naar een wereld zonder grijstinten, naar een tijd en een plek waar alles duidelijk is. Naar de eenvoud van de Middeleeuwen, naar de grandeur van Gouden Eeuw, of naar de komst van het Koninkrijk van God op aarde."
January 5, 2024
Op het eerste gezicht, vooral in het begin is het interessant. De links tussen conservatief christelijk Nederland (reformatorisch, evangelisch en katholiek) en rechtse clubs wordt aardig uit de doeken gedaan.
Veel van de organisaties uit de eerste hoofdstukken ken ik ook nog wel van vroeger.
Maar vanaf het hoofdstuk over de katholieke conservatieven begint het steeds meer te lezen als een samenzwering. Er komt dan steeds meer “guilty by association” om de hoek kijken. Je bent al fout omdat je lid bent van een Europese politieke beweging die geen afstand heeft gedaan van een ander lid dat naar congressen gaat van een foute club.
Bij het laatste hoofdstuk over connecties met Rusland wordt de samenzwering steeds groter. Het gaat steeds over personen uit de kring van Poetin, of iemand die bewonderd wordt door Poetin. Alsof bewondering door Poetin voldoende is om fout te zijn.
De grotere opbouw van het boek is goed, maar binnen de hoofdstukken is het soms van de hak op de tak, en lijken de stukjes niet logisch in elkaar te zitten.
Alle informatie zit verscholen achter voetnoten en wordt slechts zelden vermeld in de normale hoofdstukken.
Veel van de organisaties uit de eerste hoofdstukken ken ik ook nog wel van vroeger.
Maar vanaf het hoofdstuk over de katholieke conservatieven begint het steeds meer te lezen als een samenzwering. Er komt dan steeds meer “guilty by association” om de hoek kijken. Je bent al fout omdat je lid bent van een Europese politieke beweging die geen afstand heeft gedaan van een ander lid dat naar congressen gaat van een foute club.
Bij het laatste hoofdstuk over connecties met Rusland wordt de samenzwering steeds groter. Het gaat steeds over personen uit de kring van Poetin, of iemand die bewonderd wordt door Poetin. Alsof bewondering door Poetin voldoende is om fout te zijn.
De grotere opbouw van het boek is goed, maar binnen de hoofdstukken is het soms van de hak op de tak, en lijken de stukjes niet logisch in elkaar te zitten.
Alle informatie zit verscholen achter voetnoten en wordt slechts zelden vermeld in de normale hoofdstukken.
August 4, 2021
Heftig en licht bizar onderzoek
December 10, 2025
Holy Sh*t.
Waarom ging het hier de afgelopen verkiezingen niet over?!?!
"Linkse media" zeker.
Waarom ging het hier de afgelopen verkiezingen niet over?!?!
"Linkse media" zeker.
March 29, 2023
Interessante kost, goed om je te verdiepen in wat er speelt in de breed politieke wereld.
Wat slordig geredigeerd.
Van een onderzoeksjournalist had ik iets meer objectiviteit verwacht.
Wat slordig geredigeerd.
Van een onderzoeksjournalist had ik iets meer objectiviteit verwacht.
December 3, 2021
Dit boek is een klassieke 'mixed bag'. Ik vond dat er weinig lijn in zat en heel wat 'guilt by association', maar werd ook geconfronteerd met een stuk nare werkelijkheid.
Eerst de goede punten.
Een aantal lijnen die Rietveld uitzet zijn degelijk goed en onderbouwd. De link met Rusland is goed onderzocht net als de geldstromen van radicaal-rechtse families in Amerika. Ik ben er blij mee dat iemand daar eens de lamp op heeft laten schijnen. Opeens begrijp ik de steun voor Rusland van sommigen.
Een predikant als Henk-Jan Prosman wordt terecht een schijnwerper op gezet. Ik had daar wel twee vragen bij. 1) Hoe kan de PKN het accepteren dat een aanhanger van racistische theorieën voorganger is? Waarom wordt dat door Nieuwkoop gepikt? Die vragen worden door Rietveld beantwoord door een verwijzing naar de volkskerk - gedachte. Het gedeelte over de volkskerk en de gevaarlijke dimensies die die gedachte kan hebben was de moeite waard. Dit betekent wel dat de PKN in principe dus meer ruimte heeft voor racistische predikanten dan voor predikanten van niet-Westerse afkomst. Een conclusie die wordt gesteund door een blik te werpen op het predikantsbestand.
2) Rietveld had iets verder moeten doorvragen: hoe kan een predikant 10000 euro hebben liggen om aan een vluchteling te geven? I smell BS.
Overigens miste in de analyse van de volkskerkgedachte nog een theoloog die er meer systematisch heeft nagedacht: Willem Maarten Dekker. Deze schrijver heeft het expliciet over bloed en bodem, en is nog steeds een graag geziene theoloog, actief voor 'in de waagschaal' en 'De nieuwe koers'.
Uit het bovenstaande blijkt wel iets bijzonders: niet eerder heb ik een boek gelezen waarin ik een aantal spelers ken en een aantal gebeurtenissen had gezien. Zo zag ik live de tweets van de katholieke priester die werd verwijderd uit de bijeenkomst van Baudet in een Baptistengemeente.
Ik herken daarnaast deels de wereld waarover Rietveld schrijft. Hij noemt het Orthodox-Protestants, wat een verzameling lijkt van reformatorische en evangelische christenen. Dat is een grote groep met veel bandbreedte. In mijn geval speelde de EO en de RPF een rol in ons gezin. Pro-Israel, creationisme, pro-life, dat waren inderdaad de standpunten.
Waar ik me alleen niet in herken was de sfeer waarin Sander het beschrijft. In mijn beleving waren deze standpunten niet onwrikbaar of onbespreekbaar. En zeker niet het begin en einde van geloof.
Ik begin met deze persoonlijk noot omdat door het boek van Rietveld die persoonlijke noot wel érg veel naar voren komt. Een noot die ook geregeld klinkt als een vooroordeel. Geregeld ontmoet hij mensen waarvan hij zegt 'hij zegt dit maar ondertussen!' Het is niet heel verwonderlijk dat in het Reformatorisch Dagblad dit boek vooral werd neergezet als een afrekening met Rietvelds jeugd. Volgens mij klopt dat, maar daarmee ben je er nog niet. zo gemakkelijk komt SGP er nou ook weer niet vanaf.
Een prachtvoorbeeld vond ik het deel over de 'world congress of families'. Rietveld interviewt een jeugdvriend die dacht iets goeds te organiseren. Een pro-familie-bijeenkomst, wie kan daar nou op tegen zijn? Nota bene voor Afrika (nog iets waar Rietveld niet op doorvraagt, niemand die het gek vindt dat er een congres georganiseerd wordt in Amsterdam over hoe 'Afrikaanse' gezinsstructuren moeten zijn?) Langzaam wordt het voor de jeugdvriend duidelijk dat hij met extremisten samenwerkt met een hele eigen agenda.
Twee dingen daarover: dit betekent níet dat de jeugdvriend een extremist is. Rietveld zegt dat ook niet, maar bij Leo Doesburg van ECPM is hij minder terughoudend. Deze verbanden van'Guilt by association' vind ik niet erg sterk. En rieken naar de vooroordelen van de journalist.
Aan de andere kant: de oliedomme naïviteit van betreffende jeugdvriend en ECPM is ronduit pijnlijk om te zien. Waar is het kritisch vermogen?
Goeiedag Christenunie, ECPM en anderen wie het aangaat: check beter met wie je omgaat, je kunt er zomaar door besmet raken. Zie dit boek als een waarschuwing.
Eerst de goede punten.
Een aantal lijnen die Rietveld uitzet zijn degelijk goed en onderbouwd. De link met Rusland is goed onderzocht net als de geldstromen van radicaal-rechtse families in Amerika. Ik ben er blij mee dat iemand daar eens de lamp op heeft laten schijnen. Opeens begrijp ik de steun voor Rusland van sommigen.
Een predikant als Henk-Jan Prosman wordt terecht een schijnwerper op gezet. Ik had daar wel twee vragen bij. 1) Hoe kan de PKN het accepteren dat een aanhanger van racistische theorieën voorganger is? Waarom wordt dat door Nieuwkoop gepikt? Die vragen worden door Rietveld beantwoord door een verwijzing naar de volkskerk - gedachte. Het gedeelte over de volkskerk en de gevaarlijke dimensies die die gedachte kan hebben was de moeite waard. Dit betekent wel dat de PKN in principe dus meer ruimte heeft voor racistische predikanten dan voor predikanten van niet-Westerse afkomst. Een conclusie die wordt gesteund door een blik te werpen op het predikantsbestand.
2) Rietveld had iets verder moeten doorvragen: hoe kan een predikant 10000 euro hebben liggen om aan een vluchteling te geven? I smell BS.
Overigens miste in de analyse van de volkskerkgedachte nog een theoloog die er meer systematisch heeft nagedacht: Willem Maarten Dekker. Deze schrijver heeft het expliciet over bloed en bodem, en is nog steeds een graag geziene theoloog, actief voor 'in de waagschaal' en 'De nieuwe koers'.
Uit het bovenstaande blijkt wel iets bijzonders: niet eerder heb ik een boek gelezen waarin ik een aantal spelers ken en een aantal gebeurtenissen had gezien. Zo zag ik live de tweets van de katholieke priester die werd verwijderd uit de bijeenkomst van Baudet in een Baptistengemeente.
Ik herken daarnaast deels de wereld waarover Rietveld schrijft. Hij noemt het Orthodox-Protestants, wat een verzameling lijkt van reformatorische en evangelische christenen. Dat is een grote groep met veel bandbreedte. In mijn geval speelde de EO en de RPF een rol in ons gezin. Pro-Israel, creationisme, pro-life, dat waren inderdaad de standpunten.
Waar ik me alleen niet in herken was de sfeer waarin Sander het beschrijft. In mijn beleving waren deze standpunten niet onwrikbaar of onbespreekbaar. En zeker niet het begin en einde van geloof.
Ik begin met deze persoonlijk noot omdat door het boek van Rietveld die persoonlijke noot wel érg veel naar voren komt. Een noot die ook geregeld klinkt als een vooroordeel. Geregeld ontmoet hij mensen waarvan hij zegt 'hij zegt dit maar ondertussen!' Het is niet heel verwonderlijk dat in het Reformatorisch Dagblad dit boek vooral werd neergezet als een afrekening met Rietvelds jeugd. Volgens mij klopt dat, maar daarmee ben je er nog niet. zo gemakkelijk komt SGP er nou ook weer niet vanaf.
Een prachtvoorbeeld vond ik het deel over de 'world congress of families'. Rietveld interviewt een jeugdvriend die dacht iets goeds te organiseren. Een pro-familie-bijeenkomst, wie kan daar nou op tegen zijn? Nota bene voor Afrika (nog iets waar Rietveld niet op doorvraagt, niemand die het gek vindt dat er een congres georganiseerd wordt in Amsterdam over hoe 'Afrikaanse' gezinsstructuren moeten zijn?) Langzaam wordt het voor de jeugdvriend duidelijk dat hij met extremisten samenwerkt met een hele eigen agenda.
Twee dingen daarover: dit betekent níet dat de jeugdvriend een extremist is. Rietveld zegt dat ook niet, maar bij Leo Doesburg van ECPM is hij minder terughoudend. Deze verbanden van'Guilt by association' vind ik niet erg sterk. En rieken naar de vooroordelen van de journalist.
Aan de andere kant: de oliedomme naïviteit van betreffende jeugdvriend en ECPM is ronduit pijnlijk om te zien. Waar is het kritisch vermogen?
Goeiedag Christenunie, ECPM en anderen wie het aangaat: check beter met wie je omgaat, je kunt er zomaar door besmet raken. Zie dit boek als een waarschuwing.
August 11, 2021
Intrigerend onderzoek naar de verbanden tussen conservatief christendom en radicaal rechts. Zeker het begin geeft een interessante inkijk. Gaandeweg wordt het m.i. speculatiever, met veel namedropping en 'guilt by association'. De laatste hoofdstukken gaan over de connecties met Rusland, maar op dat moment was ik het spoor wel enigszins bijster. Sowieso gooit Rietveld wel erg veel op één hoop.
January 2, 2023
Zeer leesbaar boek over de banden tussen politiek, geld en conservatieve groeperingen in het christendom. De auteur is Nederlander en schrijft ook vanuit de Nederlandse context. Interessant om ook die inzichten mee te krijgen.
March 21, 2021
Interessant boek met veel boeiende feiten en verbanden. Een aanrader om te lezen. Vlot geschreven.
February 16, 2023
Grotendeels eens met eerdere reviewers: lekker lezen, maar veel 'guilty by association' waarbij weinig ambivalentie wordt geschetst. Zoeken naar verbanden met verdachte figuren en hebbes, ook deze ogenschijnlijk onschuldige figuur blijkt besmet. Onzorgvuldigheden in het boek helpen niet om de indruk van betrouwbaarheid te vergroten. Is Jordan Peterson bijv een psycholoog of een psychiater? Een extra rondje langs de editor om dubbelingen eruit te halen kan ook geen kwaad.
Ondertussen heb ik wel veel opgestoken van dit boek en er ook wel van genoten. Het leest vlot, bewandeld boeiende zijpaden en is voor iemand uit dezelfde achtergrond als de schrijver een 'feest' der herkenning.
Ondertussen heb ik wel veel opgestoken van dit boek en er ook wel van genoten. Het leest vlot, bewandeld boeiende zijpaden en is voor iemand uit dezelfde achtergrond als de schrijver een 'feest' der herkenning.
Displaying 1 - 10 of 10 reviews