Αν δεν τον σκότωνα, θα με βίαζε. Εμένα. Την Ελένη. Όπως βιάζουν καθημερινά χιλιάδες γυναίκες που παγώνουν και δεν αντιδρούν. Ο φόβος σε παγώνει, είναι σαν να σβήνει ένα κερί μέσα σου, δεν μπορείς να δώσεις κίνηση στο σώμα σου, όλα σου τα όργανα έχουν νεκρώσει. Γίνεσαι αιχμάλωτη, γιατί ο πόλεμος διεξάγεται πάνω στο σώμα σου, πάνω στην επιθυμία σου και στο μυαλό σου. Είσαι ηττημένη.
Το Μια γυναίκα απολογείται είναι μια νουβέλα εμπνευσμένη από αληθινές ιστορίες κακοποιημένων γυναικών. Γυναικών που κακοποιούνται πίσω από τις πόρτες του «καθαγιασμένου» οικογενειακού θεσμού, που θάβουν την επιθυμία τους για ζωή κάτω από μελανιασμένες στρώσεις δέρματος, που αντιμετωπίζουν το αδιέξοδο της δικαιοσύνης επειδή πάντα φταίνε, που βιάζονται και δεν τις πιστεύουν ή που αμύνονται και τις τιμωρούν. Γυναίκες σε αέναη απολογία στο δικαστήριο της πατριαρχίας που αρθρώνουν τη φωνή τους ώστε να σταματήσει κάποτε η κοινωνία να αντιστρέφει τις ευθύνες και να ενοχοποιεί τα θύματα.
Στο Επίμετρό της, στο τέλος του κειμένου, η συγγραφέας αναπτύσσει την έμπνευση και τα γεγονότα που οδήγησαν στη γραφή αυτής της νουβέλας. Στο τέλος, επίσης, παρατίθεται μικρό γλωσσάρι όρων καθώς και κατάλογος με φορείς και σύγχρονες φεμινιστικές συλλογικότητες στην Ελλάδα.
Επειδή βλεπω διθυραμβικές κριτικές κι εγω του εδωσα μια μετρια προς χαμηλη βαθμολογια, νιώθω την αναγκη να αιτιολογησω τα λιγα αστερια μου: Δεν μ επεισε, γιατι μου φανηκε ψευτικο, φτιαχτό. Ξεκινα με τον μονολογο μιας γυναικας που απολογειται στο δικαστηριο. Η γυναικα απευθυνεται ευθεως στους δικαστες, τους κανει προσωπικες ερωτησεις και προσβολες. Αυτο ειναι ενα πολυ μεγαλο φαουλ, γιατι στην πραγματικοτητα θα την ειχαν κοψει απο την πρωτη σελιδα. Ας πουμε ομως οτι αυτο ειναι ποιητική αδεία ξερωγω. Συνεχιζει τον μονολογο της για το πως μεγαλωσε αμορφωτη στο περιθωριο στα ιδρυματα κτλ, τα γνωστα κλισέ, και ομως χρησιμοποιει ενα προφεσορ ντοκτορ λεξιλογιο, διανθισμενο με εξεζητημενα επιθετα, μεταφορες, παρομοιωσεις, λογο αρχαιας τραγωδιας - αυτα ειναι αστεια να λεγονται απο μια αμορφωτη γυναικα. Απλα βγηκα απο την υποθεση και ζοριστικα πολυ να το συνεχιζω. "Εβλεπα" τον συγγραφεα, οπως συνηθιζω να λεω, πισω απο τις λεξεις - δεν ηταν πια πιστευτό, επομενως δεν μπορουσα ουτε να συγκινηθω, ουτε να ταυτιστω οσο και να το θελα.
Ωραιο κι επικαιρο το θεμα, θα ηθελα περισσοτερες προσπαθειες ν ακουστει η γυναικεια φωνη, θα τις ηθελα ομως λιγακι πιο επιτυχημενες. Σορυ
Οι λέξεις έχουν μεγάλη σημασία. Εγώ, τουλάχιστον, δεν μπορώ να τις προσπεράσω αψήφιστα διαβάζοντας ένα κείμενο. Και ήδη, από τον τίτλο του βιβλίου, προβληματίζομαι ιδιαίτερα διότι διαβάζω πως μια γυναίκα ΑΠΟΛΟΓΕΙΤΑΙ.
Απολογία [η, ουσ.] : γραπτή ή προφορική υπεράσπιση θεωρίας, ιδέας, θεσμού || γραπτή ή προφορική ομιλία κάποιου για την υπεράσπιση του εαυτού του.
Η σημασία των λέξεων είναι μεγάλη και η Μαρία Λούκα ξέρει να χρησιμοποιεί τις λέξεις. Προσεκτικά διαλεγμένες μια προς μία, υφαίνουν το κόκκινο πέπλο της έμφυλης βίας και κακοποίησης.
Η ιστορία που διαβάζουμε στο βιβλίο ειναι ταυτόχρονα συγκλονιστική και οικεία. Αφορμάται από ένα πραγματικό γεγονός αυτοάμυνας απέναντι σε βίαιη σωματική κακοποιηση και απόπειρα βιασμού που δέχθηκε η Π. από 46χρονο άνδρα με σκοπό να βιάσει εκείνη και την ανήλικη φίλη της. Η συγγραφέας επιλέγει να αποδώσει μυθοπλαστικά την παραπάνω ιστορία, ώστε να κάνει τη βία κατά των γυναικών περισσότερο ορατή, σε ένα πλαίσιο φεμινιστικών και πολιτικών διεκδικήσεων. Έτσι, η αφηγήτρια είναι η θύμα/δράστις και απευθύνεται στο δικαστήριο.
Η πρωταγωνίστρια απολογείται. Απέναντι στην κοινωνία, τα ΜΜΕ, τη γειτονιά, την οικογένεια, την εκκλησία και τέλος το δικαστήριο. Απολογείται. Καλείται καθημερινά να υπερασπιστεί την εαυτή της για τη βία που δέχεται, επιχειρηματολογώντας προφορικά. Καλείται να αποδείξει πως δεν φταίει εκείνη για τη βία που χαράσσεται στο κορμί και την ψυχή της.
Δεν καταθέτει τη μαρτυρία της ως επιζώσα. Απολογείται. Καλείται να αποδείξει. Να φέρει τεκμήρια αθωότητας.
Ήδη, το θεσμικό σύστημα αρνείται να αναγνωρίσει αυτοάμυνα για το θάνατο του 46χρονου. Άλλη μια γυναίκα μένει εκτεθειμένη και στιγματίζεται από ένα κράτος ανδρικού δικαίου που την αποκλείει και την ενοχοποιεί. Το βιβλίο είναι όχι μόνο ανατριχιαστικά επίκαιρο αλλά και εξαιρετικά επείγον ως ανάγνωσμα.
《Πάντα χάνουν οι γυναίκες με τους κανόνες σας. Αν παγώσουν, θα μείνουν αδικαίωτες και στιγματισμένες. Αν αντισταθούν, μπορεί να πεθάνουν. Αν αμυνθούν, θα πάνε φυλακή.》
Είναι κάποιες ιστορίες που τις διαβάζεις και πονάει το είναι σου, που νιώθεις το γυαλί να κόβει τις δικές σου φλέβες, τα χαστούκια να ξεκολλούν κομμάτια από τη σάρκα και την ανθρώπινη υπόσταση σου, τον φόβο, την κακοποίηση, τον βιασμό, την οσμή και τη γεύση του αίματος, την παγωνιά της μοναξιάς, του αφανισμού, του θανάτου. Είναι τα συναισθήματα που γίνονται δάκρυα και πέφτουν στη γη να ενωθούν με το αίμα. Κορμιά στραγγισμένα από δάκρυα και αίμα, ψυχές αφυδατωμένες από αξιοπρέπεια, ανήμπορες να αντιδράσουν , εγκλωβισμένες σε κοινωνικές συμβάσεις. Οι σκιές στο σκοτάδι, οι μικροθόρυβοι που σε όλες μας ξυπνούν μνήμες είτε βιωμένες είτε κληροδοτημένες, χαραγμένες στο ένστικτο της επιβίωσης. Είναι ο πόνος που βιώνει ο άνθρωπος από άνθρωπο. Έχει πολλά ονόματα και πρόσωπα. Το λένε πατριαρχία, τοξική αρρενωπότητα, έμφυλη βία, γυναικοκτονία. Εγώ σε όλα αυτά ψάχνω να βρω τον άνθρωπο, την αλληλεγγύη, την αγάπη. Ο μονόλογος/απολογία μιας γυναίκας που κατηγορείται. Μια μυθιστορία ενδεικτική, αντιπροσωπευτική όσων διαβάζουμε στις εφημερίδες και βλέπουμε στις ειδήσεις, όσων αποσιωπούνται μα φτάνουν σε μας σαν ψίθυρος. Ψίθυροι ενωμένοι που γίνονται κραυγή. Είναι η ευθύνη της Πολιτείας, του κοινωνικού συνόλου, του καθενός από εμάς. Η ευθύνη και η ενοχή. "Γιατί όλοι μας είμαστε ένοχοι για όλους" όπως διακηρύσσει ο Ντιμίτρι Καραμάζοφ. Η γραφή της Μαρίας Λούκα είναι συγκλονιστική όπως και η ιστορία που μας αφηγείται. ΔΙΑΒΆΣΤΕ ΤΟ
Με αλλεπάλληλα σοκ από την αγριότητα διαδοχικών περιστατικών η ελληνική κοινωνία διαπιστώνει πλέον την έκταση και την ένταση που παρουσιάζουν εγκλήματα τα οποία χαρακτηρίζονται από την έμφυλη διάστασή τους. Για «τα πρόσφατα περιστατικά έμφυλης βίας και γυναικοκτονίας» που «μας έχουν αφήσει όλους άφωνους, συγκλονισμένους» και ταυτόχρονα «γεννούν σοβαρές ανησυχίες για την έκταση των φαινομένων αυτών στη χώρα μας» τοποθετήθηκε δημοσίως στις 18 Ιουλίου και η Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Κατερίνα Σακελλαροπούλου, νομιμοποιώντας με το κύρος της τον όρο «γυναικοκτονία» που συγκεντρώνει πολλή κριτική. Αν για τα τελευταία περιστατικά τον πρώτο λόγο έχει σήμερα η δικαιοσύνη, υπάρχουν και άλλα παλαιότερα, τα οποία κρίθηκαν μεν από τα ελληνικά δικαστήρια, ωστόσο κράτησαν αθέατη ή όχι επαρκώς φωτισμένη τη διάσταση της έμφυλης βίας τα οποία τα χαρακτήρισε. Για μια διαφορετική αλλά με εμφανείς αναλογίες υπόθεση γράφτηκε η παραστατική νουβέλα της δημοσιογράφου Μαρίας Λούκα με τίτλο Μια γυναίκα απολογείται που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Τόπος. Πρόκειται για μια λογοτεχνική και εξιδανικευμένη απόδοση της απολογίας που θα μπορούσε να είχε κάνει μια κοπέλα από την Κόρινθο, η οποία μετά τη σεξουαλική επίθεση που δέχτηκε εκείνη και η φίλη της, σκότωσε τον επιτιθέμενο με μια μαχαιριά. Τα δικαστήρια που ακολούθησαν, τα έτη 2017 και 2018, της αναγνώρισαν το ελαφρυντικό ότι δεν είχε ταπεινό κίνητρο ελαφρύνοντας την ποινή της, χωρίς πάντως να δεχτούν ότι αμύνθηκε έχοντας υποστεί σεξουαλική επίθεση. Την κοινωνική ανάγνωση της υπόθεσης, μακριά από τα νομικά επιχειρήματα και την επίκληση νομολογίας, ανέλαβε η συγγραφέας που καταδύθηκε στην πολλαπλά τραυματισμένη ψυχή ενός κοριτσιού πολύ φτωχού και με διαφορετική νοητική λειτουργία από τη συνηθισμένη, που η πατρική βία την οποία υπέστη από παιδί, την ώθησε να γίνει άστεγη. Το αφηγηματολογικά και πραγματολογικά ενδιαφέρον του βιβλίου είναι η απόσταση που χωρίζει την εξευγενισμένη, πλαστική και περίτεχνη γλώσσα που βάζει η συγγραφέας στο στόμα της αφηγήτριας, δηλαδή του χαρακτήρα που έφτιαξε ως κατηγορούμενη, με τη γλώσσα που θα μπορούσε στην πραγματικότητα να χειριστεί υπό τις γνωστές συνθήκες η πραγματική κατηγορούμενη. Απαιτούνται πραγματικά λογοτεχνικές δεξιότητες, κοινωνιολογική ματιά, γνώσεις ψυχολογίας και ένας αυξημένος βαθμός κοινωνικής συνειδητότητας για να υπερασπιστεί σήμερα μια γυναίκα τον εαυτό της από τα έμφυλα στερεότυπα ή τα αόρατα πατριαρχικά νήματα που περιορίζουν την ελευθερία της, για να αποκαλύψει τις ριζωμένες στρεβλώσεις που μοιάζουν φυσιολογικές και αιώνιες. Πολλές γυναίκες, αναφέρεται χαρακτηριστικά, δεν μπορούν να ανακαλέσουν καμία εμπειρία ελευθερίας: «Μπαίνει η βία στο σώμα τους από μικρές αέρινες διόδους, φωλιάζει κάτω από το δέρμα τους, πολλαπλασιάζεται όπως τα καρκινικά κύτταρα, εξολοθρεύει τα ζωτικά όργανα και στο τέλος το ίδιο το σώμα γίνεται μια αποικία βίας»...
Ένα ποτήρι ουίσκι, ίσως και δύο ή και τρία, η διάχυτη μυρωδιά του.. σε συνδυασμό με τον αντρισμό του πατέρα, την υποχωρητικότητα της μητέρας ,τις κλειστές πόρτες του σπιτιού, και τα ερμητικά κλεισμένα στόματα της γειτονιάς .. Ένας συνδυασμός που ορίζει ζωές και καταστρέφει ψυχές….
Είχα χρόνια να διαβάζω και να αναζητήσω το μολύβι μου για να υπογραμμίζω.. Είναι κάποια βιβλία που όσο μικρά κι αν είναι , τόσο μεγάλη είναι η «γροθιά»..
Και ενώ όλοι μάθαμε τον όρο «γυναικοκτονία» και σαφώς τον καταδικάζουμε εύκολα πίσω από μία οθόνη με την ευκολία που πληκτρολογούμε σε ένα άψυχο πληκτρολόγιο..όλο αυτό μας περνάει εύκολα , στο επόμενο λεπτό και στην επόμενη είδηση που θα βρεθεί μπροστά μας.. δικάζουμε , καταδικάζουμε αλλά ποτέ δεν ψάχνουμε την ρίζα του κακού.. αυτήν που αν την ανακαλύψουμε και κοιτάξουμε γύρω μας προσεκτικά , ίσως κάποιος / κάπου να μας φωνάζει , να κραυγάζει με τον δικό του σιωπηρό τρόπο, γιατί αυτόν έχει..
Ας μάθουμε μέσα από αυτό το βιβλίο και την «έμφυλη βία», φαινόμενο δυστυχώς που υπάρχει και αναπτύσσεται στις μέρες μας… Το βιβλίο αυτό μας πιάνει από το χέρι και μας βάζει να βαδίσουμε δίπλα δίπλα με το θύμα που έγινε θύτης και ποτέ δεν έπαψε να είναι θύμα .. Μία εξομολόγηση ενός παιδιού , ενός διαφορετικού παιδιού που απλά ήθελε να ζήσει φυσιολογικά ..και όχι στο ίδρυμα , στην φυλακή των προβλημάτων όπως το αποκαλούσε.. Μια ζωή ακόμα και σε παγκάκι , που όμως καταλήγει στη φυλακή.. και άντε τώρα σε μία αίθουσα δικαστηρίου και σε τόσο λίγο χρόνο να χωρέσεις την ζωή σου και το είναι σου.. σε ανθρώπους που πιθανόν και να μην έχουν την διάθεση να σε καταλάβουν , να νιώσουν το φορτίο σου…
«…σ’ έναν κόσμο μπαζωμένο από το ψέμα, κανείς μάλλον δεν είναι αθώος, αλλά πιστέψτε με , έχω λιγότερες κηλίδες από τα καλοσιδερωμένα σας κοστούμια. Σας ζητώ να παραδεχτείτε ότι δεν είχα άλλη λύση και να με αφήσετε να φύγω. Μην ανησυχείτε για την τιμωρία. Δεν θα βγείτε ρηγμένοι σ΄αυτό το ζύγισμα. Την έχω ξεπληρώσει με το παραπάνω……»
Ένα βιβλίο που γράφτηκε από μια επιζήσασα γιατί απλά δεν ανήκε σε μια τέτοια λίστα.
Δεν ξεχνώ!!!
«Μεγαλώσαμε μέσα στα σπίτια, δίπλα στα σπίτια, πάνω από τους τάφους των γυναικών που “πέσαν απ’τη σκάλα”, που “καταλάθος τις χτύπησε διερχόμενο αμάξι”, που “σκόνταψαν στο πεζοδρόμιο”, που “έπεσαν στο δρόμο”. Οι γυναικοκτονίες δεν είναι απλά τίτλοι ειδησιογραφικοί. Είναι οι γυναίκες που ζήσαμε μαζί τους. Ζούμε μαζί τους. Κάθε γυναικοκτονία μιλάει για όλες μας. Μιλάει για τις μητέρες μας, τις γιαγιάδες μας, τις γειτόνισσες μας, τις φίλες μας, τις αδερφές μας. Κάθε γυναικοκτονία είναι η ιστορία μας. Είναι οι ρίζες μας. Είναι οι τάφοι που μας συντρίβουν και μας ενώνουν».
Βάλια Τσιριγώτη
Η μαύρη λίστα των δολοφονημένων
17/1/2021 Χανιά
Στις 17 Ιανουαρίου η 54χρονη Βασιλική βρίσκεται νεκρή μέσα σε λίμνη αίματος στα Μεσκλά Χανίων. Δράστης ο 48χρονος Νορβηγός σύντροφός της. Την δολοφόνησε με 14 μαχαιριές.
5/4/2021 Μακρινίτσα
Στις 5 Απριλίου, η 28χρονη Κωνσταντίνα και ο αδερφός της βρίσκουν τραγικό θάνατο μέσα στο πατρικό τους στη Μακρινίτσα από τον 31χρονο πρώην σύζυγό της, ο οποίος δεν μπορούσε να αποδεχθεί τον χωρισμό τους. Παραβίασε τα περιοριστικά μέτρα και αφαίρεσε τη ζωή δύο ανθρώπων.
11/5/2021 Γλυκά Νερά
Η δολοφονία της 20χρονης Καρολάιν Κράουτς, στα Γλυκά Νερά στις 11 Μαΐου, από τον 32χρονο σύζυγό της, παρουσία του 11 μηνών βρέφους της οικογένειας, σόκαρε το πανελλήνιο, που για περισσότερες από πέντε εβδομάδες είχε ταυτιστεί με τον πόνο του συζύγου και πατέρα. Ο δράστης είχε σκηνοθετήσει την δήθεν εισβολή ληστών στο σπίτι, και έπαιζε θέατρο επί 37 μέρες, οπότε και αναγκάστηκε να ομολογήσει.
3/6/2021 Αγία Βαρβάρα
Μετά από χρόνια κακοποίησης, η 64χρονη Ελένη στις 3 Ιουνίου δέχθηκε δολοφονική επίθεση από τον εν διαστάσει 75χρονο σύζυγό της. Εντοπίστηκε αιμόφυρτη με τραύματα από σφαίρες στο κεφάλι έξω από το πατρικό της στην Αγία Βαρβάρα.
16/7/2021 Φολέγανδρος
Μετά από έναν έντονο διαπληκτισμό η 26χρονη Γαρυφαλλιά, αφού πρώτα κακοποιήθηκε βάναυσα, δολοφονήθηκε τον Ιούλιο από τον σύντροφό της στη Φολέγανδρο, όπου βρίσκονταν για διακοπές. Ο 30χρονος την έσπρωξε στα βράχια και την άφησε να πνιγεί. «Ήταν η κακιά στιγμή, χάλασε η φάση» φέρεται να είπε αρχικά ο δράστης.
30/7/2021 Δάφνη
Στις 30 Ιουλίου, η 31χρονη Αννίσα στη Δάφνη μαχαιρώθηκε μέχρι θανάτου από τον σύζυγό της, ο οποίος πήγε στο αστυνομικό τμήμα της περιοχής και είπε ότι έσφαξε τη γυναίκα του. Το ζευγάρι τσακωνόταν αρκετά συχνά. Η αστυνομία, μετά από καταγγελία, είχε κληθεί προ καιρού αλλά δεν έκανε τίποτα…
3/8/2021 Λάρισα
Οκτώ σφαίρες στο θώρακα και στο κεφάλι δέχθηκε η 43χρονη Μαρία, μητέρα τριών παιδιών από τον εν διαστάσει 54χρονο σύζυγό της στις 3 Αυγούστου. Ο δράστης εισέβαλε στην ταβέρνα του αδερφού της, όπου εργαζόταν, στη Σωτηρίτσα Λάρισας και την πυροβόλησε. «Ήμουν θολωμένος» υποστήριξε αργότερα.
8/8/2021 Ρέθυμνο
Η 47χρονη Σταυρούλα, μητέρα δύο παιδιών, δέχθηκε δύο σφαίρες από καραμπίνα από έναν 48χρονο άνδρα στις 3 Αυγούστου στον Πάνορμο Μυλοποτάμου στο Ρέθυμνο. O δράστης μπήκε στο μαγαζί της και την πυροβόλησε δύο φορές με κυνηγετική καραμπίνα, την ώρα που εξυπηρετούσε ένα ζευγάρι τουριστών. Κατόπιν αυτοπυροβολήθηκε. Η γυναίκα είχε καταγγείλει στο παρελθόν στην Αστυνομία ότι δεχόταν απειλές από τον δράστη.
23/8/21 Θεσσαλονίκη
Μόλις 20 μέρες αργότερα, στις 23 Αυγούστου, μία 55χρονη γυναίκα δολοφονήθηκε από τον σύντροφό της με μαχαίρι στο διαμέρισμά τους στην Ανατολική Θεσσαλονίκη. Ο δράστης ήταν εθισμένος στο αλκοόλ και βίαιος και λίγες μέρες νωρίτερα το θύμα είχε καλέσει την αστυνομία να τον απομακρύνει από το διαμέρισμα. Αυτήκοος μάρτυρας ανέφερε πως την άκουσε να λέει «Σε παρακαλώ μη με σκοτώσεις», ενώ άλλοι είδαν τον άνδρα να φεύγει από την πολυκατοικία με αιματοβαμμένα ρούχα.
1/9/2021 Κυπαρισσία
Η σορός της 42χρονης Μόνικα Γκιους βρέθηκε στην Κυπαρισσία της 1η Σεπτεμβρίου τσιμεντωμένη στην αυλή του σπιτιού της. Η γυναίκα, διαζευγμένη μητέρα τριών παιδιών, είχε δηλωθεί ως αγνοούμενη από τον περασμένο Μάιο από την αδερφή της. Ήταν θύμα ενδοοικογενειακής βίας, τόσο από τον πρώην σύζυγο και πατέρα των τριών παιδιών της, όσο και από τον 39χρονο σύντροφο της, ο οποίος τελικά συνελήφθη με διεθνές ένταλμα στην Ολλανδία, και κρίθηκε προφυλακιστέος.
22/9/2021 Ρόδος
Στις 22 Σεπτεμβρίου, η 32χρονη Δώρα στη Ρόδο δέχθηκε δυο σφαίρες από τον 40χρονο πρώην σύντροφό της, την ώρα που πάρκαρε το αυτοκίνητό της. Η Δώρα είχε εξομολογηθεί στους δικούς της ότι φοβόταν πως θα έχει την τύχη της Καρολάιν και είχε καταθέσει δύο μηνύσεις σε βάρος του δράστη για άσκηση σωματικής βίας. Είχε πιστέψει ότι γλύτωσε όταν τον άφησε, αλλά έκανε λάθος. Ο 40χρονος είχε μάλιστα ιστορικό επιθετικής και κακοποιητικής συμπεριφοράς, με την πρώην σύζυγό του να έχει ζητήσει ασφαλιστικά μέτρα, καθώς ένιωθε να απειλείται καθημερινά η σωματική της ακεραιότητα.
1/10/21 Αργολίδα
Ασφυξία ήταν η αιτία θανάτου 75χρονης γυναίκας στην Βερβερόντα Ερμιονίδας στην Αργολίδα, που βρέθηκε νεκρή μετά από τηλεφώνημα του συζύγου της στις αρχές την 1η Οκτωβρίου. Όταν έφτασαν οι αστυνομικοί, βρήκαν και τον ίδιο απαγχονισμένο.
27/10/21 Ιεράπετρα
Στις 27 Οκτωβρίου, η στυγνή δολοφονία της 48χρονης Νεκταρίας από τον 54χρονο εν διαστάσει σύζυγό της και πατέρα των 4 παιδιών τους στην Ιεράπετρα συγκλόνισε τη χώρα. Ο άνδρας πρώτα την χτύπησε με την μοτοσυκλέτα που οδηγούσε, ύστερα την κυνήγησε μέσα στο συγκρότημα ενοικιαζόμενων διαμερισμάτων όπου εργαζόταν, και τελικά την μαχαίρωσε μέχρι θανάτου με 8 μαχαιριές.
28/11/21 Θεσσαλονίκη
Με 23 μαχαιριές σκότωσε την 48χρονη γυναίκα του ένας 49χρονος στην Πολίχνη της Θεσσαλονίκης στις 28 Νοεμβρίου, μόλις 3 μέρες μετά από τον πανηγυρικό εορτασμό της Παγκόσμιας Ημέρας για την Εξάλειψη της Βίας κατά των Γυναικών. Ο ίδιος φέρεται να είπε ότι την σκότωσε επειδή τον απατούσε. Η γυναίκα βρέθηκε σε λίμνη αίματος μέσα στην κρεβατοκάμαρα του σπιτιού τους, ενώ έφερε χτυπήματα στον θώρακα και τα πόδια. Ο 20χρονος γιος τους, σπούδαζε σε άλλη πόλη.
6/12/21 Λακωνία
Την 36χρονη Ελιόνα δολοφόνησε στις 6 Δεκεμβρίου ο 40χρονος σύζυγός της με τα ίδια του τα χέρια στο Βλαχιώτη Λακωνίας, μετά από έντονο διαπληκτισμό που είχαν και ενώ τα δύο ανήλικα παιδιά τους κοιμόντου��αν σε διπλανό δωμάτιο.
9/12/21 Αλεξανδρούπολη
Μόλις τρεις μέρες αργότερα, καταγράφηκε η 16η γυναικοκτονία του έτους, αυτή τη φορά στην Αλεξανδρούπολη. Η 29χρονη Τζεβριέ, μητέρα τριών παιδιών από την περιοχή Άβαντος, έχασε τη ζωή της μετά από άγριο ξυλοδαρμό που δέχθηκε από τον 30χρονο σύζυγό της. Συγγενείς της αναφέρουν ότι η ζωή της ήταν μια κόλαση, καθώς την είχε αποκόψει από όλους και την κακοποιούσε συχνά.
13/12/21 Θεσσαλονίκη
Ο 56χρονος καθ’ ομολογίαν δράστης πυροβόλησε πισώπλατα με κυνηγετική καραμπίνα την 55χρονη Αλεξάνδρα, την ώρα που έμπαινε σε ζαχαροπλαστείο να αγοράσει ψωμί, το πρωί της 13ης Δεκεμβρίου, στη Νέα Μάδυτο Θεσσαλονίκης. Αρχικά κάποιες μαρτυρίες ενέπλεκαν τη μητέρα του δράστη στη δολοφονία, όμως τελικά αποδείχθηκε ότι ο ίδιος τη σκότωσε. Όπως είπε στους αστυνομικούς, δεν άντεχε μακριά από την πρώην σύζυγό του, μετά τον χωρισμό τους πριν από τέσσερα χρόνια και είχε τυφλωθεί από τη ζήλια.
Στην "Καθημερινή" (24.08.21) διαβάζουμε σχετικά με τη δολοφονία της 56χρονης γυναίκας από τη Γεωργία από τα χέρια του συντρόφου της: "Το τραγικό αυτό συμβάν καταγράφεται ως η ένατη γυναικοκτονία στην Ελλάδα εντός του 2021, πάνω από μία κάθε μήνα, ένας πραγματικά τρομερός απολογισμός.
Αποκαλυπτικά της έντασης του προβλήματος της έμφυλης βίας είναι τα στοιχεία της Ελληνικής Αστυνομίας, σύμφωνα με τα οποία το πρώτο 15νθήμερο του Αυγούστου οι αρμόδιες υπηρεσίες διαχειρίστηκαν συνολικά 554 καταγγελίες για περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας σε όλη την επικράτεια. Μάλιστα, στο πλαίσιο αυτό, αρμόδια αστυνομικά στελέχη προχώρησαν στη σύλληψη συνολικά 332 ατόμων για παραβάσεις της νομοθεσίας για την ενδοοικογενειακή βία, σχηματίζοντας σχετικές δικογραφίες αυτόφωρης διαδικασίας. Οι υπόλοιπες περιπτώσεις οδηγήθηκαν σε τακτική δικάσιμο.
Σημειώνεται πως η ενδοοικογενειακή βία είναι ένα έγκλημα που διώκεται αυτεπάγγελτα και τιμωρείται από τις διατάξεις του Ν. 3500/2006, ενώ έχει συγκροτηθεί και το Τμήμα Αντιμετώπισης Ενδοοικογενειακής Βίας του αρχηγείου Ελληνικής Αστυνομίας. Σε σχετική ανακοίνωση της ΕΛ.ΑΣ. σημειώνεται πως η υπηρεσία διερευνά κάθε καταγγελία και διαχειρίζεται κάθε περιστατικό ενδοοικογενειακής βίας και ενημερώνει τις αρμόδιες δικαστικές αρχές, ενώ παράλληλα παρέχει κατευθύνσεις και πληροφορίες στα θύματα για την αναζήτηση δομών στέγασης, ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης, ψυχοκοινωνικής και νομικής υποστήριξης".
Η πιο ακραία μορφή έμφυλης βίας, η "κορυφή του παγόβουνου" όπως αποκαλείται, είναι η γυναικοκτονία. Δεν θα πω πως αυτός ο οποίος μετά από 9 δολοφονίες γυναικών, τους πρώτους οχτώ μήνες του 2021, από νυν ή πρώην συζύγους/συντρόφους, δολοφονίες με κοινά χαρακτηριστικά και για πολύ συγκεκριμένους λόγους, εξακολουθεί να αμφισβητεί τον όρο (υποστηρίζοντας πως πρόκειται για ανθρωποκτονία κι ότι ο όρος γυναικοκτονία υποτιμά τη γυναίκα γιατί είναι σεξιστικός) καταντά γελοίος, γραφικός κι έχει μαύρα μεσάνυχτα. Θα πω ότι απλά δεν έχει κατανοήσει σε τι ακριβώς αναφερόμαστε και ότι μπορεί να διαβάσει και να ενημερωθεί για το τι σημαίνουν οι ορισμοί: έμφυλη βία, ενδοοικογενειακή βία, γυναικοκτονία, βιασμός, τοξική αρρενωπότητα. Υπάρχουν η σχετική βιβλιογραφία, υπάρχουν αρμόδιοι φορείς όπως: -τα Συμβουλευτικά Κέντρα της Γενικής Γραμματείας Οικογενειακής Πολιτικής και Ισότητας των Φύλων, -το Κέντρο Γυναικείων Μελετών και Έρευνας Διοτίμα, -το Φεμινιστικό Αυτόνομο Κέντρο για την Έρευνα, καθώς και πολλές φεμινιστικές ομάδες. Οπότε πηγές ενημέρωσης υπάρχουν πολλές, δικαιολογίες καμία πλέον.
Η νουβέλα της δημοσιογράφου και σεναριογράφου Μαρίας Λούκα "Μια γυναίκα απολογείται" είναι μια καλή αρχή ενημέρωσης και πληροφόρησης: "Το Μια γυναίκα απολογείται είναι μια νουβέλα ��μπνευσμένη από αληθινές ιστορίες κακοποιημένων γυναικών. Γυναικών που κακοποιούνται πίσω από τις πόρτες του «καθαγιασμένου» οικογενειακού θεσμού, που θάβουν την επιθυμία τους για ζωή κάτω από μελανιασμένες στρώσεις δέρματος, που αντιμετωπίζουν το αδιέξοδο της δικαιοσύνης επειδή πάντα φταίνε, που βιάζονται και δεν τις πιστεύουν ή που αμύνονται και τις τιμωρούν. Γυναίκες σε αέναη απολογία στο δικαστήριο της πατριαρχίας που αρθρώνουν τη φωνή τους ώστε να σταματήσει κάποτε η κοινωνία να αντιστρέφει τις ευθύνες και να ενοχοποιεί τα θύματα".
*Ο όρος γυναικοκτονία δεν αναγνωρίζεται από την ελληνική νομοθεσία. Αυτό βέβαια δεν πρέπει να προκαλεί εντύπωση για μια χώρα στην οποία η ελληνική νομοθεσία κατέστησε ποινικό αδίκημα το βιασμό εντός γάμου το 2006 και μόλις το 2019 εντάχθηκε στον ποινικό ορισμό του βιασμού η έννοια της συναίνεσης.
"Δεν ήθελα να τον σκοτώσω. [...] Ήθελα, όμως, να ζήσω. Η ζωή μου, τόσο ανυπόληπτη ίσως για την υπόλοιπη κοινωνία, είναι δική μου." Επίκαιρο και αναγκαίο βιβλίο, πραγματεύεται το δύσκολο θέμα της έμφυλης βίας με ωμή ειλικρίνεια και έντονο συναίσθημα. Η μόνη μου ένσταση είναι ότι το κείμενο παρουσιάζεται ως κατάθεση μπροστά σε δικαστήριο και το ύφος γραφής μου "κλωτσούσε" σε πολλά σημεία. Άλλοτε ο λόγος είναι υπερβολικά προσωπικός στα όρια του μη ευπρεπούς, άλλοτε πολύ επίσημος, άλλοτε πιο ποιητικός/ λυρικός.
"Πάντα χάνουν οι γυναίκες με τους κανόνες σας. Αν παγώσουν, θα μείνουν αδικαίωτες και στιγματισμένες. Αν αντισταθούν, μπορεί να πεθάνουν. Αν αμυνθούν, θα πάνε φυλακή."
[3.5*] Ας ξεκαθαρίσουμε κάτι. ΔΕΝ είμαι της φαν της φράσης "Ο φασισμός θεραπεύεται με το διάβασμα και ο ρατσισμός με το ταξίδι". Με την ίδια λογική, η πατριαρχία θα έπρεπε να θεραπεύεται με τις σχέσεις - φιλικές, ερωτικές, οικογενειακές (;). Ναι, ΟΚ, είδαμε πώς έχει πάει αυτό μέχρι τώρα.
Όμως, το διάβασμα μπορεί να είναι το όπλο μου (σου/μας) για να μπορέσω να κατανοήσω καλύτερα τον (όποιον) άλλο. Και να μπορέσω να σταθώ καλύτερα σε μια κουβέντα με κάποιον που δεν έχουμε τις ίδιες απόψεις (ή και στάση ζωής).
Τούτη εδώ, λοιπόν, η νουβέλα, είναι -για άλλη μια φορά- ό,τι πιο επίκαιρο μπορείς να διαβάσεις αυτό το διάστημα. Η Μαρία Λούκα εμπνέεται από αληθινές ιστορίες κακοποιημένων γυναικών και γράφει ένα μικρό (σε έκταση) βιβλίο για τον σωματική και ψυχολογική βία του συστήματος που δίνει χώρο στην πατριαρχία απέναντι στην κάθε γυναίκα.
Όμως, όσα λουλούδια και να βάλουμε σελιδοδείκτη για να κάνουν πιο υποφερτές τις ιστορίες (την πραγματικότητα, βασικά), όσες ιστορίες και να ακούσουμε και να κουνήσουμε το κεφάλι και να συμφωνήσουμε, δεν είναι αρκετά αν δεν δημιουργήσουμε ως κοινωνία ένα ασφαλές περιβάλλον για τις γυναίκες/θηλυκότητες.
Και τότε δεν θα χρειάζονται τέτοια βιβλία. Μέχρι τότε, αυτό και πλιζ διάβασε το κείμενο του Ζήση Ρούμπου (αν δεν το έχεις κάνει ήδη).