Brand in Amsterdam: Hoe een verziekte overheidscultuur kan blijven bestaan

by Leen Schaap

Leen Schaap vertelt in ‘Brand in Amsterdam’ hoe hij in 2016 door burgemeester Eberhard van der Laan wordt aangesteld als commandant van brandweer Amsterdam-Amstelland, met de moeilijke opdracht deze te moderniseren en de weerbarstige cultuur van racisme, seksisme en machtsmisbruik te doorbreken. Hij ondervindt echter vanaf dag één ongekende weerstand. De machtsstrijd die ontstaat gaat gepaard met politieke spelletjes, intimidatie en zelfs bedreigingen. In ‘Brand in Amsterdam’ vertelt Schaap niet alleen dit ongelooflijke verhaal, maar legt hij ook bredere verbanden. Want hoewel dit soort misstanden vaak worden afgedaan als incidenten, zijn ze dat niet. Over de hele wereld zijn vergelijkbare voorbeelden te vinden; denk aan het racisme bij de Amerikaanse politie of de invloed van rechtsextremisten in het Duitse leger. Het zijn uitwassen van een verziekte cultuur, waarin gelijkheid en diversiteit ver te zoeken zijn. En dat in organisaties die juist een voorbeeldfunctie voor de maatschappij zouden moeten hebben. Schaap analyseert hoe het zover kan komen en hoe dit kan worden aangepakt.

Genres: Nonfiction, Business

144 pages, Kindle Edition

Published February 12, 2021

Reviews

[SassyBooks · Rating 3 out of 5]

I listened to this book on Storytel.

Schaap had a difficult time being the head at the fire brigade in Amsterdam. In his book he visualizes the problems and the work that was cut out for him. He is able to show in which points he succeeded and where he fell short. I found the book interesting as I did not know these problems were even going on.

I would've liked more statements to back up the story, which I know is hard in a situation like this. I am not doubting his story, but I do always prefer a broader perspective on a situation,

[Mirjam · Rating 5 out of 5]

Wat een klerezooi is het bij de brandweer in Amsterdam. Arbeiderszelfbestuur tot in de puntjes uitgevoerd. En dan start Schaap met een bestuurder die hem steunt, maar plotseling sterft en dan eindigt hij met een bestuurder die hem nog net niet bedreigt en wegwerkt.
Schaap zit als leidinggevende tussen de werknemers die vinden dat hij niets te zeggen heeft over hun verworven rechten en een bestuurder die bang is voor haar positie wanneer de actie van Schaap tot gedoe leiden. In gematigde vorm heb ik dit met eigen ogen mogen zien bij de Nederlandse Spoorwegen (denk aan de stakingen vanwege het rondje om de kerk) en later bij een toezichthouder. De herkenning is fijn en de realisatie dat het altijd nog erger kan is ergens ook wel geruststellend..

[Henk Van Der Berg · Rating 4 out of 5]

Uit berichtgeving in de media doemt het beeld van een ijzeren politieman tegen een vrijgevochten brandweer organisatie. Het boek nuanceert dat beeld behoorlijk. En ik ben bang dat de conclusies van de heer Schaap over een disfunctionele ambtelijk organisatie, die vanwege 'verworven rechten', zich weigert aan contemporaine eisen aan te passen, correct is. Ook de politieke reactie van "vooral 'gedoe' vermijden" tegen hoge kosten van publiek geld, kan ik mij goed voorstellen als passend binnen de ambtelijke cultuur van de Gemeente Amsterdam. Het geheel geeft daarmee wel een ontluisterend beeld van de huidige bestuurlijke kwaliteit en cultuur van de Gemeente. En tegelijk een goede verklaring voor de bijkans heiligverklaring van de voormalig burgemeester Van der Laan, die klaarblijkelijk binnen de ambtelijk organisatie helemaal niet geliefd was. Maar duidelijk wel over de juiste bestuurlijke kwaliteiten en visie beschikte.

[Mirna Van der veen · Rating 5 out of 5]

Eerste reactie: WTF
Tweede reactie: in 1 ruk uitgelezen; ontgoocheld, ontzet en diep onder de indruk van deze heldere en - hoe shockerend ook - herkenbare beschrijving van hoe disfunctionele organisatieculturen zich manifesteren en desondanks - even shockerend - overeind blijven.
Must read voor elke bestuurder, iedereen die in grote organisaties van buiten lacht maar van binnen huilt en iedereen met een mening over hoe wij de wereld overdragen aan onze kinderen.
Let op: weinig hoopgevend anders dan dat we keihard aan de bak moeten, wel met echt een open vizier en veel meer kennis dankzij deze onverschrokken, heldere casus om van te leren, op te reflecteren en als ijkpunt in elk hardnodige gesprek over disfunctionele organisatieculturen en gedrag.

[Gerben Welling · Rating 4 out of 5]

Alhoewel uit allerlei eerdere artikelen al veel bekend was is het toch indrukwekkend te lezen wat er gebeurd in een verwaarloosde organisatie. Stuitend is het besluit van Halsema om Schaap te ontslaan,
De combinatie met her functioneren, beter disfunctioneren, van andere organisaties in het overheidsdomein geeft een verbreding van het ontstaan.
Soms realiseerde ik me dat de hype dat management er niet toe doet ook gevaarlijke kanten heeft. Management heeft een functie maar moet wel in staat zijn dit waar te maken.

[Walther · Rating 4 out of 5]

Leen Schaap schrijft een ontluisterend beeld vanuit de ‘keuken van de brandweer’ waar van alles heftig mis lijkt te zijn.
Het boek eindigt tegelijk als cliffhanger; hoe gaat het hier nu verder na vertrek van Schaap.
Nieuwe burgemeester, nieuwe brandweercommandant.
De brandweer blijft gewoon branden blussen, maar hoe broeierig blijft de sfeer intern?
Daarnaast ook nog benieuwd naar wederhoor andere geluiden vanuit brandweerorganisatie of erom heen die een ander perspectief hebben.
Boek trekt mooie paralellen naar andere organisaties om waakzaam te zijn op zieke bedrijfscultuur.

[Joren Van Veen · Rating 4 out of 5]

Bizar boek van de man die door Van der Laan als hoogste baas bij de brandweer in Amsterdam ingesteld wordt om orde op zaken te stellen. Wat heel nodig is als je dit boek mag lezen. Vol racisme, sexisme, nepotisme en simpelweg fraude.

In dit boek laat hij zien hoe men dit soort disfunctionele organisaties weer werkende kan krijgen, helaas werd hij ontslagen door Femke Halsema en kon ie z’n klus niet afmaken.

[Melanie · Rating 3 out of 5]

3.5 sterren

Wat een bizar en weinig hoopgevend verhaal. Het leest als veel inefficiëntie en een grote verspilling van belastinggeld met de 24-uurs roosters en de luxe kazernes. Ik vond het ook vrij schokkend dat brandpreventie weinig prioriteit heeft omdat dat arbeidsplaatsen kan kosten. Zoiets verwacht je in de commerciële wereld, maar niet bij een overheidsinstantie die gericht zou moeten zijn op de veiligheid van de burger. Verder ook bijzonder dat er zo weinig echt gewerkt wordt tijdens de werktijd en de methoden die worden ingezet voor het behouden van de (superdeluxe) arbeidsvoorwaarden.

Zoals altijd met dit soort boeken ben ik ook benieuwd naar de andere kant van het verhaal: de auteur heeft geen positieve ervaringen met de brandweer en ook nog een appeltje te schillen (ook richting Halsema). Dat maakt het verhaal hoe interessant ook wel gekleurd en dat blijft toch in je achterhoofd zitten tijdens het lezen.

Al met al een boek wat makkelijk wegleest, maar ik klikte toch niet helemaal met de toon van het boek en miste wat meer diepgang en wederhoor. Als je de actualiteit destijds een beetje hebt gevolgd is er ook niet heel veel nieuws te lezen. Ik ben benieuwd of we hier over een paar jaar nog weer van horen of dat het gewoon weer business as usual blijft en hervormingen uit de weg worden gegaan.

[Niek · Rating 3 out of 5]

Interessante inkijk in hoe een giftige cultuur ontstaat en hoe moeilijk deze te veranderen is. Kort en leesbaar boek met veel schrijnende voorbeelden van grensoverschrijdend gedrag. Een verhaal zonder einde.

[Michelle · Rating 4 out of 5]

Interessant inkijkje in de verziekte werkcultuur bij de Amsterdamse beroepsbrandweer. Het had voor mij nog wat meer de diepte in mogen gaan, dus daarom geen 5 sterren.