‘Lgbt en moslim? Dat kan en mag toch niet? Bestaat dat wel?’ Op het eerste gezicht lijkt het misschien een tegenstrijdigheid. Het roept vragen op, reacties van ongeloof, verwondering en onbegrip. Bij sommigen een mate van weerstand en zelfs weerzin.
Op basis van diepgaand onderzoek brengt Wim Peumans tien openhartige en vaak ontroerende portretten van lgbt-moslims in België en Nederland. Uit de verhalen spreekt een strijd tussen twee werelden: de wereld van de ouders en die van lgbt’s. Gekneld tussen hoop en angst, verwachtingen en dromen, spreken en zwijgen, ontkenning en acceptatie, familie en seksualiteit, God en zichzelf, zijn de mannen en vrouwen in dit boek vooral op zoek naar liefde; naar iemand die ze habibi – mijn liefje – kunnen noemen.
My latest book was published by Lannoo and titled 'Een zachte anarchist', a political biography of my own father, Jan Peumans.
My previous book, 'Queer Muslims in Europe: Sexuality, Religion and Migration in Belgium' was published by IB Tauris (London/New York), a leading publisher in Islam and Middle-Eastern studies, in a new series on 'Gender & Islam'. The paperback will be released in november 2019 by Bloomsbury.
I am a research associate at the African Centre for Migration and Society, University of the Witwatersrand, Johannesburg. In 2016 I was a post-doctoral research fellow at the same centre, as a member of the Andrew Mellon funded project ‘Governing Morality: Sexuality, Gender and Asylum in South Africa’.
As a fellow of the Research Foundation Flanders (FWO - Vlaanderen), I obtained my PhD in social and cultural anthropology at the Interculturalism, Migration and Minorities Research Centre (KULeuven, 2015). My dissertation was titled ‘Unlocking the Closet – Same-sex Desire among Muslim Men and Women in Belgium’. I was a visiting trainee fellow at the School of Anthropology and Conservation (University of Kent – Canterbury) in 2014 – 2015. My master’s thesis on sexual migration to Belgium won the Marguerite Lefèvre Award for Genderstudies (Academische Stichting Leuven, 2010) and was published as a book (Acco Leuven, 2011, ‘Seks en Stigma over Grenzen heen’).
Wim is available for consultancy, lectures and seminars. Contact details via his personal website.
Wat een mooi boek. Anderen zien in wie ze zijn of wat ze doen. Gewoon omdat je mens bent, respecteer ik je. Van daaruit wil ik ook je verhaal leren begrijpen dat soms zo dicht en toch ook zo ver kan liggen van het mijne. Omdat je bestaat, zie ik je. Denk ik na over het kader waaruit ik kijk en weet ik dat dit verschilt van dat van anderen. Dit boek gaf me een tool. Een mogelijkheid om meerdere brillen op te zetten. Voor eventjes dan toch. Een paar van de zovele perspectieven waaruit iemand lgbtq, als identiteit maar evenzeer als gedrag, gevoel, ervaring beleeft. Als moslim met wat dit dan ook voor die persoon kan betekenen..
Goed dat deze verhalen worden verteld, veel respect voor alle lgbt-moslims. Het blijft voor mij onvoorstelbaar dat zo veel mensen hun leven zo hard laten bepalen door geloof in een gedateerd boek. Smijt dat boek uit het raam in plaats van je niet-hetero kind, zou ik denken.
De islam en queerness lijkt op het eerste zicht moeilijk samen te voegen. Net daarom dat ik al maanden benieuwd was naar dit boek met de getuigenissen van lgbt moslims.
Dankzij tien straffe getuigenissen krijgen we als lezer een zicht op de verscheidenheid van queer moslims. Met korte, theoretische stukjes tussendoor worden de getuigenissen afgewisseld.
Zeker een must-read voor iedereen die zich wil verdiepen in queerness, specifiek met het oog op intersectionaliteit!
4.5 Habibi gaat over lgbtq-moslims, een groep die nog tè vaak vergeten wordt door onze (Westerse) maatschappij. Must read!
Enkele zinnen uit het boek die mij raakten en/of waarin ik mezelf herkende:
'Of we nu moslim zijn of niet, hetero of lgbt, alles daartussen of daarbuiten: allemaal zoeken we naar intimiteit, geborgenheid, warmte en liefde, van onze families, vrienden en geliefden. Allemaal willen we iemand die we ‘habibi’ kunnen noemen.'
'Waar zijn de bondgenoten van lgbt’s en lgbt-moslims en wat houdt bondgenoot zijn in? Het is tijd dat hetero’s – moslims én niet-moslims – aan een oefening in zelfreflectie doen. Te vaak is het sociaal wenselijk geworden om te zeggen: gay is okay, zonder dat die aanvaarding werkelijk diepgang heeft. Laten we beginnen bij de basis: lgbt’s aanvaarden als medemens. Stel jezelf daarbij de volgende vragen: wat houdt echte acceptatie in? Leven en laten leven? Of mogen twee mannen elkaar kussen in het openbaar? Hand in hand over straat lopen? Heb ik graag een vrouwenkoppel als buur en zou ik hen uitnodigen op de koffie? Als een collega een misplaatste grap maakt over transgender personen, maak ik dan een opmerking? Zou ik het ook aanvaarden als mijn eigen kind uit de kast komt?'
'Wie bepaalt dat je volwaardig moslim bent, wie heet je welkom in de lgbt-gemeenschap? Is dit een kwestie van persoonlijk standpunt, van eigen inzicht en van zelfbewustzijn, of bepaalt de meerderheid rondom ons wie of wat we ‘werkelijk’ wel of net niet mogen zijn, waar we bij horen en waar niet? Dat is het fundament van de spanning die we voelen in onze samenleving: hoe verhouden we ons tot de – vaak beperkte – inzichten van onze ouders, van onze voorouders en van onze nabije omgeving? Hoezeer plooien we ons naar hun verwachtingen? Laten we hen definiëren wie we zijn, wat we mogen of wie we kunnen worden?'
Iedereen zou dit boek moeten lezen. Het brengt veel nieuwe inzichten over LGBT moslims! Hoewel Habibi voort komt uit academisch onderzoek, is het zeer toegankelijk geschreven.
Ik ben de eerste persoon om dit boek een rating te geven, dus ik zal ook maar een korte review achterlaten. De perspectieven van LGBT-moslims zijn ondervertegenwoordigd. Dit boek probeert er enkele weer te geven en slaagt erin mooie portretten te schetsen die eens een traan, dan weer een lach van herkenning met zich meebrengen die onze achtergrond overstijgt. In het zoeken naar manieren om verbindend te werken heeft Peumans mij hier een hele reeks referentiekaders voorgeschoteld waaruit ik inspiratie kan halen, die ik maar moeilijk kon vinden in mijn opleiding rond gender-en seksuele diversiteit eerder dit jaar (ben maatschappelijk werker, momenteel tewerkgesteld in het onderwijs als hulpopvoeder). Maar zelfs al ben je er niet zo mee bezig, dit boek is de moeite waard om iedereen eraan te herinneren dat we ondanks onze verschillen ook allemaal mensen zijn die liefde - in verschillende vormen - verdienen. Laat dat juist een gedachte zijn die mij de laatste maanden al bezig houdt.
op 13/03/2021 Wim Peumans (1984) behaalde een doctoraat in antropologie (KU Leuven) en was verbonden aan de universiteiten van Kent (Canterbury) en Witwatersrand (Johannesburg). Hij publiceerde twee bekroonde academische boeken over seksualiteit, migratie en religie, waaronder Queer Muslims in Europe (2018, Bloomsbury). Hij ontving de Marguerite Lefèvreprijs voor Genderstudies (2010) en de Honorable Mention van de Association for Middle East Women’s Studies Book Award (2019). Met Een Zachte Anarchist (Lannoo, 2019) schreef hij de biografie van zijn vader, politicus Jan Peumans. Habibi (2021), is zijn eerste literair non-fictiewerk waarin hij de de wereld van de lgbt-moslims belicht door hen vooral zelf aan het woord te laten. ‘In het algemeen beschouwen moslims die hetero zijn homoseksualiteit als een keuze. Moslimgeleerden schrijven ouders voor om hun kinderen op tienjarige leeftijd niet in hetzelfde bed te laten slapen (om homoseksuele experimenten te voorkomen). In Nederland en Vlaanderen verloopt de acceptatie van homoseksualiteit onder moslims relatief goed. Zeker bij intellectuelen zoals onder andere politici. Nederlandse Vlaamse moslims staan vrij positief ten opzichte van homoseksualiteit. Uit onderzoek blijkt dat de tolerante opstelling van de autochtone bevolking een positief effect heeft op de islamitische bevolking. Toch verloopt homoacceptatie van moslims met name binnen hun familie soms moeizaam. Vaak hebben islamitische homojongeren wel een familielid met wie ze kunnen praten, maar durven ze in eerste instantie niet hun ouders in te lichten. Zij zijn bang om buitengesloten te worden. Toch bestaat er een ondergrondse en bovengrondse beweging van homoseksuele moslims die proberen een plek te vinden. In de Koran zijn wellicht teksten met verschillende interpretaties mogelijk, maar het boek wordt gezien als een richtlijn over hoe te leven als een moslim. In de Koran wordt homoseksualiteit niet expliciet genoemd, maar hoort het bij het rijtje van de ‘’gruweldaden’’, waar ook bijvoorbeeld pedofilie bij hoort. In de Koran worden daarbij zonden beschreven die te maken hebben met het uit zijn op seksuele handelingen met iemand van hetzelfde geslacht. Een belangrijk punt hierin is dat het gaat om handelingen en niet om geaardheid. Het is dus volgens de Koran in principe niet verboden om gevoelens voor iemand van hetzelfde geslacht te hebben, mits er niks mee wordt gedaan. Als dat wel gebeurt, geeft dat alsnog geen reden om diegene te straffen. De moslim kan niet uit de moskee verbannen worden, als hij daarheen gaat met dezelfde reden als andere moslims: om te bidden en tot zichzelf en God te komen. De enige die een moslim kan straffen, is God in het hiernamaals en daar heeft het leven op aarde niet zoveel mee te maken. “Het verhaal van Lot in de Koran is heel vergelijkbaar met dat in de Bijbel. Het speelt zich af in Sodom en Gomorra, steden die verdorven zijn, waar mensen zulke verschrikkelijke zondes begaan dat God die stad uiteindelijk voor straf afbrandt. Dat is de grove interpretatie waar iedereen het redelijk over eens is. Maar de discussie gaat over de vraag: wat deden die mensen in het verhaal van Lot precies verkeerd? Sommige moslims zeggen: het waren homo’s. Zij ontlenen dan uit dit Korangedeelte dat Allah mensen straft voor homoseksualiteit. Zoals sommige christenen dat op dezelfde manier in de Bijbel lezen. Maar je hebt ook andere vertalingen van de religieuze teksten, waarbij men er van uit gaat dat de zondaren in Sodom en Gomorra verkrachters, dieven of moordenaars waren. Mensen die dit geloven, zeggen dat het verhaal van Lot helemaal niet eens over homoseksualiteit gaat, en je dat er dus helemaal niet bij moet halen. Wie kan er nu het best de gevoelens van lgbt-moslims vertolken? De lgbt-moslims zelf toch denk ik. En die krijgen het woord op een schitterende manier in Habibi het unieke boek van Wim Peumans waarin men op zoek is naar de liefde. Op basis van diepgaand onderzoek brengt Wim Peumans tien openhartige en vaak ontroerende portretten van lgbt-moslims in België en Nederland. Uit de verhalen blijkt inderdaad dat lgbt-moslims het inderdaad niet gemakkelijk hebben. Helaas zijn er nog heel wat landen in de wereld waar homoseksualiteit onmogelijk is . Uit dit boekt spreekt heel geladen een strijd tussen twee werelden: de wereld van de ouders en die van lgbt’s. Gekneld tussen hoop en angst, verwachtingen en dromen, spreken en zwijgen, ontkenning en acceptatie, familie en seksualiteit, God en zichzelf, zijn de mannen en vrouwen in dit boek vooral op zoek naar liefde; naar iemand die ze habibi – mijn liefje – kunnen noemen. Uit alles blijkt dat Wim Peumans de lgbt-moslims niet met een politieke of religieuze bril bekijkt. Hij geeft hen ruimte om hun persoonlijk verhaal als mens te doen. Er zijn geen valkuilen vermits de privacy op alle vlakken gerespecteerd is. Sidi Larbi Cherkaoui, danser, choreograaf en artistiek directeur Ballet van Vlaanderen krijgt ook een forum in het nawoord waarin hij heel gedreven het recht op een eigen identiteit verdedigt. Danira Boukhriss Terkessidis, journaliste en tv-presentatrice laat noteren :’Dat het zo belangrijk is dat deze verhalen verteld, gelezen en gehoord worden.’ En hier sluit ik mij graag bij aan.
Als LGBT'er word je vaak met vooroordelen geconfronteerd. Hetzelfde geldt als moslim bent. Onwetendheid en angst zorgen voor best wel wat hindernissen op je pad tot zelfontwikkeling, zelfaanvaarding en de zoektocht naar (eigen) geluk. Voor velen maakt de volwaardige combinatie van beide identiteiten - LGBT'er én moslim(a) - echter deel uit van hun totale persoonlijkheid.
Wie bepaalt dat je volwaardig moslim(a) bent? Wie heet je welkom in de LGBT-gemeenschap? Is dat een kwestie van persoonlijk standpunt, van eigen inzicht en zelfbewustzijn? Of bepaalt de meerderheid rondom ons wie of wat we 'werkelijk' wel of net niet mogen zijn, waar we bij horen en waar niet?
Wat kost het ons om onze omgeving te herschapen, te begeleiden tot bredere, genuanceerdere inzichten? In hoeverre is dit 'werk' dat we moeten uitvoeren - zowel andere als onze eigen beperkte visies openbreken - iets dat je heel je leven moet (blijven) doen.
Wim Peumans publiceerde eerder al academische werken over holebi's met een migratie-achtergrond. 'Habibi' is gericht naar een breed publiek en schotelt 10 getuigenissen voor van homo's, lesbiennes, biseksuele mannen en vrouwen en ook transgender personen. Peumans volgde zijn getuigen gedurende 10 jaar of langer, waardoor hij de momentopnames overstijgt en je een langer parcours ziet, van worsteling met zichzelf, de familie, de witte gay scene tot een hoogsteigen vorm van evenwicht en rust. Tussen de verhalen door krijg je inkijk in Peumans' eigen zoektocht in de Arabische wereld, met de doortocht van een gay imam, Arabische LGBT-feestjes, de fantastische Libanese popgroep Mashrou' Leila, wat je nieuwsgierig maakt naar een verhaal dat hij hopelijk ook eens neerschrijft.
ik vind het geloof altijd een beetje moeilijk, ik sta er heel dubbel in. Aan de ene kant geeft het mensen heel veel steun,aar aan de andere kant veroorzaakt het ook veel conflict. Want voor veel mensen is het geloof belangrijker dan wat of wie dan ook. Dat blijkt ook maar weer in dit boek. De verhalen die verteld worden doen soms echt pijn. Uitgesloten worden door je familie omdat je van iemand houdt die niet in het plaatje past. Het is eigenlijk te gek voor woorden. Het gaat hier om geluk. En is dat niet wat we voor iedereen zouden moeten willen?
Erg interessant boek. Schetst 10 portretten van LHBT-moslim(a)s. Naast de portretten neemt de schrijver ook de ruimte om sommige dingen in perspectief te plaatsen of te duiden. Denk hierbij aan het ondersteunen van een uitspraak met cijfers. Zeer interessant, leerzaam en zet aan tot nadenken. Denk dat dit boek ook tot meer inzicht en begrip kan leiden over de Islam voor de mensen die daar wat verder vanaf staan.
3,5. Vlot geschreven, vooral getuigenissen (dateren wel van early 00’s tot 2020, in de afgelopen jaren is ondertussen weer veel veranderd, dus zou graag een vernieuwde versie over dit onderwerp lezen). Tot enkele inzichten gekomen, maar blijf beetje op m’n honger zitten. Er wordt gezegd dat dit boek een genuanceerd beeld geeft, maar over het algemeen zijn de ervaringen van deze getuigen wat betreft familie/gemeenschap en uit de kast komen helaas toch eerder negatief gekleurd…
“Habibi: het lief en leed van lgbt-moslims” van Wim Peumans: 10 eerlijke getuigenissen die raken, ontroeren, herkenning oproepen, vragen doen opborrelen, maar ook opstandigheid tegen onverschilligheid, tegen onrecht en kwaadheid tegen zoveel domheid... Ik heb het graag gelezen! Een aanrader voor wie het thema genegen is!
Interessante getuigenissen van moslim-lgbt'ers. De drie sterren zijn vooral omdat ik meer achtergrondinformatie had verwacht en daardoor wat op mijn honger ben blijven zitten. Doet verder helemaal niets af aan de verhalen in het boek die een mooi inzicht geeft in het mentale gevecht waar ze dagdagelijks mee te maken krijgen op familiaal vlak naar 'coming-out' of 'staying-in' toe.
Een heel belangrijk, interessant en geestverruimend boek. Ik heb nog nooit zo snel een boek uitgelezen. Een belangrijk thema waar meer over gepraat moet worden, ondanks het taboe en de gevoeligheid die er omheen hangt. Het is echt een aanrader voor iedereen, ongeacht religie, seskualiteit of genderidentiteit.
Loved reading it. With a tear and laugh. The testimonials and analysis bring forward so many challenges that are also so recognisable for Christians dealing with their Lgbt identity (albeit from a different angle).
This was a pretty good book in my opinion, I just wish it was longer! I felt like the book being so short made us as readers miss out on knowing more the people telling their story. Glad I read it tho!
Als blanke katholiek opgevoede hetero vrouw, heb ik veel bijgeleerd over de islam cultuur en hoe lgbt'ers in deze cultuur zich voelen en behandeld worden. Sterk boek!
Moslim en Igbt zijn. Het is nog steeds een taboe in de moslimgemeenschap. Maar het al dan niet doodzwijgen ervan, doet niks af aan de realiteit: de combinatie kan én bestaat. Wat *is* kan je niet ontkennen. Dat bewijst ook dit boek.
In 'Habibi, het lief en leed van Igbt moslims' laat Wim Peumans 10 mensen die zich (onder andere) op dit kruispunt bevinden aan het woord. De diverse getuigenissen zorgen voor cen evenwichtig beeld en maken dat verschillende thema's aan bod komen. Er zijn ook verschillende gelijkenissen tussen de verhalen, die de unieke positie van moslims/mensen met migratieroots binnen de Igbt gemeenschap verduidelijken. Interessant, leerrijk en ook wel aandoenlijk.
Tussendoor geeft de auteur wat extra context en inzichten mee, op een respectvolle en niet culturaliserende manier. Dat leidt tot een beter begrip van de ervaringen die worden gedeeld.
Ik ben erg blij dat dit boek bestaat, want Nederlandstalige bronnen mbt dit thema zijn nog steeds erg schaars. Ik hoop dat 't een steun kan bieden voor zij die zich alleen voelen én het hart kan verzachten van zij die met vooroordelen en negatieve gevoelens jegens Igbtgi+ (moslims) zitten.
Een minpunt: het feit dat Dyab Abou Jahjah wordt genoemd als 'populaire moslimintellectueel' en een 'alternatieve autoriteit'. Dit klopt volgens mij helemaal niet. Abou Jahjah noemt zichzelf agnost en cultuurmoslim, dus dat is niet iemand waar mensen aan denken als het aankomt op religie(beleving). Hij is eerder een politiek figuur. Bovendien is hij al enkele jaren niet meer zo relevant / populair en zeker niet onder jongere generaties.
goed dat zo'n belangrijk onderwerp -waar voor mijn idee nog niet zo veel aandacht naartoe is gegaan in het verleden- eindelijk een mooi podium krijgt in de vorm van dit boek. reflectief, open maar vooral ontzettend interessant om al deze ervaringsverhalen en verschillende visies te lezen. leerzaam om bijvoorbeeld te ontdekken hoe ook iets als een coming out ontzettend cultureel bepaald is en dat het te kort door de bocht is om ervanuit te gaan dat onze Westerse manier van denken over dit thema altijd passend/beter is. aanradertje hoor!!
heel fijne afwisseling van interviews en informatie stukjes, prettig geschreven en enorm inspirerend, met veel nieuwe inzichten. aanrader voor iedereen die geïnteresseerd is in islam, jongerencultuur, migratie en de queergemeenschap.