Jump to ratings and reviews
Rate this book

Vuurduin

Rate this book
"Ik kan de zeepokken niet vinden. Het is een warme zaterdagnamiddag in september, ik ben net aangekomen op het eiland en loop langs het water in de haven. Ik ben hier bijna twintig jaar niet geweest."

De natuur verdwijnt. Diersoorten sterven uit, ecosystemen gaan eraan, de permafrost smelt, onze winters worden herfst. Maar wat is de natuur eigenlijk? En is het denken over een natuur die losstaat van de mens niet juist de oorzaak van veel van onze problemen, zoals de klimaatcrisis en de coronapandemie?

In het essay Vuurduin gaat Eva Meijer een week naar Vlieland. Het ecosysteem van de Wadden staat onder druk, maar er liggen ook delen van haar eigen geschiedenis op het eiland, tijd die nooit meer terugkomt. Met behulp van schrijvers, filosofen, kunstenaars en hond Doris gaat Meijer op zoek naar wat er nu precies verdwijnt en wat we ertegenover kunnen zetten.

Vuurduin is het essay voor de Maand van de Filosofie 2021

88 pages, Paperback

Published March 26, 2021

4 people are currently reading
90 people want to read

About the author

Eva Meijer

36 books169 followers
Eva Meijer is a philosopher, visual artist, writer and singer-songwriter. They write novels, philosophical essays, academic texts, poems and columns, and their work has been translated into over twenty languages. Recurring themes are language including silence, madness, nonhuman animals, and politics. Meijer also works as an academic philosopher, writes essays and columns for Dutch newspapers, and is a member of the Multispecies Collective.

Ratings & Reviews

What do you think?
Rate this book

Friends & Following

Create a free account to discover what your friends think of this book!

Community Reviews

5 stars
31 (18%)
4 stars
73 (42%)
3 stars
52 (30%)
2 stars
14 (8%)
1 star
2 (1%)
Displaying 1 - 27 of 27 reviews
Profile Image for Moira Macfarlane.
862 reviews103 followers
June 9, 2021
In dit essay voor de maand van de filosofie gaat Eva Meijer een week naar Vlieland. Het ecosysteem van de Wadden staat onder druk, maar er liggen ook delen van haar eigen geschiedenis op het eiland, tijd die nooit meer terugkomt. Met behulp van schrijvers, filosofen, kunstenaars en hond Doris gaat Meijer op zoek naar wat er nu precies verdwijnt en wat we ertegenover kunnen zetten.

Genoten van de gedachten die ze in deze week vormde en deelde.
"Weten dat je ook een ander perspectief kan kiezen, de werkelijkheid en ervaring tussen haakjes kunt zetten, levert een ander type oordeel op en een andere ervaring van de ervaring. Dat is een rijkdom maar ook een verlies. Het lijkt op de verhouding tussen taal en de wereld. Taal past nooit precies op wat er is, vat het nooit volledig, maar in de ruimte die ontstaat als je iets probeert te vatten is plaats voor het nieuwe. Woorden kunnen wat er is anders tonen."
Profile Image for Inge Maes.
121 reviews8 followers
March 12, 2025
Het thema van dit essay is ‘verdwijnen’ met als vertrekpunt de natuur die verdwijnt ten gevolge van de klimaatverandering. Eva Meijer schreef het essay vanop het eiland Vlieland. De Waddenzee staat niet enkel symbool voor een ecosysteem dat aan het verdwijnen is, het vormt voor de auteur een groter geheel aan wat verdwijnt op persoonlijk vlak: familie, geliefden en huisdieren.

“Niet om in kaart te brengen wat we verliezen, maar om uit te vinden wat we ertegenover kunnen stellen.”

Taal en dieren zijn thema’s die steeds terugkeren in de boeken van Eva Meijer. Ook hier valt ze terug op die oude bekenden. Ze grijpt vaak naar taal om grip te krijgen op wat verandert of verdwijnt, ook al is taal vaak ontoereikend om de ervaring te vatten, toch kunnen woorden iets anders tonen in de ruimte die ontstaat.
Maar ook de machtsverhouding tussen dieren en mensen komt opnieuw aan bod, waarbij de eerste soort als minderwaardig wordt beschouwd omdat ze tot taal, cultuur en politiek handelen niet in staat zouden zijn. De auteur probeert dit ook in dit essay te weerleggen.
De rode draad in het essay is de verwevenheid tussen cultuur en natuur waarbij de betekenis van die begrippen veranderlijk is. Woorden worden op verschillende manieren en in verschillende situaties gebruikt.

In de inleiding verwoordt Eva dat ze er toe wil komen wat we kunnen stellen tegenover het verlies van o.a. de eco-systemen. Daarvoor komt ze uit bij het denken: kritisch onderzoeken welke rol het denken heeft gespeeld in de problemen waar we nu mee te kampen hebben. Als we niet opletten zullen niet alleen de systemen waaronder we leven vereconomiseerd zijn, maar dreigen, volgens Eva, onze zielen ook vereconomiseerd te geraken.
De auteur is ervan overtuigd dat dieren en kinderen ons kunnen helpen bij anders denken, zodat we kunnen komen tot een nieuwe vorm van ‘wij’.

“De waarheid wordt vaak niet gewaardeerd, en zeker niet als zij tegen de heersende ideologie in gaat. […] Maar het systeem waarin we leven is gericht op efficiëntie en het spreken van de waarheid is niet erg efficiënt, integendeel.”

Ook al voegt Eva Meijer weinig toe aan dit essay doordat ze gelijkaardige onderwerpen beschrijft als in haar andere boeken, toch lees ik steeds met veel plezier en interesse haar boeken en essays. Ze schrijft op een rustige en ingetogen manier maar toch geeft ze zich vol overgave aan de thema’s die haar zo nauw aan het hart liggen: taal en dieren.
Bovendien pleit ze telkens opnieuw voor een volledig andere kijk naar de toekomst waar samen leven met dieren en de natuur grondig anders kan. Zoals ze het zelf ook afsluit: ook al lijkt het onmogelijk, soms weten we zelf niet wat mogelijk of onmogelijk is. De manier waarop ze volhardt in haar zienswijze op een zachte manier vind ik bewonderenswaardig.
Profile Image for Esmé Boom.
Author 2 books96 followers
September 2, 2021
Een echt essay, een probeersel dat telkens op het randje van het verliezen van de rode draad staat, kronkelt, en dan toch weer terugkeert. Als geen ander weet Eva Meijer je blik te kantelen. Als hopeloze klimaatangstige raakte ik de afgelopen weken in een soort verlamming, waaruit ik door dit boekje een beetje wakker werd geschud. Er is zoveel hoop te vinden, maar, zoals Meijer schrijft, hoop, liefde en zorg zijn niet alleen maar zacht en lief, alle drie vragen ze werk van je, langdurig en met doorzettingsvermogen.
Profile Image for Lisa Antonia.
7 reviews2 followers
May 3, 2021
Dit was goede voeding voor mijn heimwee naar Vlieland. En ik heb geleerd over hoop. Erg goed.
Profile Image for Marloes Fröling.
61 reviews2 followers
April 12, 2021
Ik ben filosoferen een tijdje kwijt geweest. Volgens mij was mijn studietijd in Wageningen een van de laatse keren dat ik er bewust mee bezig was. Eva Meijer heeft me er weer opnieuw mee kennis laten maken aan de hand van haar aantekeningen bij een wereld die verdwijnt. Het eerst deel van het essay was haar gedachtengang nog wat verwarrend omdat ik niet begreep waar ze heen wilde. Maar zodra ze schreef over de toekomst, onze plek als mens op deze aarde en de relaties tot dieren en planten, stimuleerde ze me er zelf weer mee bezig te gaan. Mooie citaten en voetnoten van andere opgeschreven filosofische werken geven mij hier de juiste handvatten voor.
Profile Image for Koen Roman.
34 reviews2 followers
April 7, 2021
Hoe vaak is de achterflap van een boek misleidend?

Te dikwijls. Ook hier vervult het essay dat Eva Meijer schreef ter gelegenheid van de week van de filosofie niet het verwachtingspatroon dat de achterkant schept. Het leest als volgt: "Met behulp van schrijvers, filosofen, kunstenaars en hond Doris gaat Meijer op zoek naar wat er nu precies verdwijnt en wat we er tegenover kunnen zetten."

Op Vlieland blijkt dat best mee te vallen want op de op de eerste bladzijde vermelde zeepokken na haalt Meijer -behalve de verhuis van een paardenmanege- geen noemenswaardige veranderingen aan. Ondertussen mainstream geworden problematieken als klimaatopwarming of het verdwijnen van de biodiversiteit door toedoen van het dier mens rakelt ze wel op. Ook hier evenwel zonder nieuwe inzichten te verschaffen en terugvallend op cliche's hoe het anders kan en moet. Op een bepaald moment wordt het zelfs gênant als de schrijfster de 'Partij voor de Dieren' (Nederlandse politieke partij -kr) toch wel iets te nadrukkelijk vermeldt als alternatief.

Een filosofe verwacht ik iets neutraler in het veld te staan en dieper op het te behandelen onderwerp in te gaan. Uitgaan van het voor hunzelf uitgemaakte grote gelijk van de veganistische beweging is niet minder dan het zich op glad ijs wagen in dit discours. Want zoals ze zelf terecht aanhaalt is alles met alles verbonden en dat maakt dat er niet 'een' oplossing is.

Dat de mens zelf deel uit maakt van de natuur wordt onvoldoende geduid mede door het hak-op-de-tak-discours van de schrijfster dat veel aanraakt maar weinig uitwerkt. Voetnoten dienen ter uitnodiging om verder op zoek te gaan.

Heb ik me geërgerd aan het boekje? Heel zeker niet maar warm werd ik er evenmin van. Toch vermelden dat door toedoen van Eva Meijer ik Montaigne mocht herontdekken en enkele interessante nieuwe namen oppikte. In het bijzonder deze van Frederique Spigt, een in Vlaanderen nauwelijks bekende zangeres. Een leuke opsteker!

En bij het opnieuw doorbladeren van het essay voor het schrijven van deze recensie maak ik me plots de bedenking; moet ik het boekje niet eens herlezen zonder verwachtingspatroon op basis van de misleidende covertekst? Verdient Eva Meijer geen tweede kans?

Want mogelijks zie ik bij een tweede lezing plots wel de bomen door haar bos.
Profile Image for Chris.
89 reviews1 follower
August 5, 2021
Het boekje meandert door enkele gedachten, bijeengehouden door een beschrijving van een verblijf op een eiland. Op zich klinkt dit wat negatief, maar die 'enkele gedachten' zijn wel zeer de moeite waard. Bij aanvang vond ik het fijn om door de ogen van een filosoof naar de natuur te kijken. Je leert echt meer aanwezig te zijn. Naderhand gaat de filosofe meer in op het vraagstuk van de plaats van de mens in en met de natuur. En dat was voor mij een soort 'paradigmaverschuiving' zo intens dat ik huiver bij de consequenties hiervan. Mens én natuur dienen echt samen te leven, naast en met elkaar, waarbij de niet-menselijke dieren evenveel rechten dienen te hebben dan de menselijke dieren. Lastig en confronterend, maar helaas een knalharde waarheid.
Profile Image for Jim.
25 reviews
June 28, 2021
Mooi geschreven persoonlijk verhaal over de verhouding tussen mens en natuur. Dit is een essay voor de maand van de filosofie, maar de filosofie wordt luchtig besproken en is dus erg toegankelijk.
Profile Image for Floris Steenbreker.
30 reviews3 followers
September 18, 2021
Ik heb net een groot gedeelte van het boek in een keer gelezen, lekker onder een dekentje met de frisse lucht en vogels in de achtergrond. Zo voelt dit boek namelijk precies aan voor me; een oud antroposofische sfeer van herfst, waar ruwheid en warmte van buiten en binnen elkaar afwisselen, kwam erg naar voren. De korte verhaaltjes lazen fijn en gaven ruimte voor de filosofischer gerichte essay-stijl-teksten die goed bij de proza hoorden. De verhalen waren naar mijn mening niet baanbrekend of erg vernieuwend, maar vooral fijn als herinnering en gaven me een warm gevoel.
Overal: een fijn boek!
Profile Image for Rebekka Van den Brink.
42 reviews
May 20, 2024
Dit essay, besef ik me nu, is alles wat ik Mary Roach niet heb horen zeggen. Terwijl ik Roach's laatste boek zo snel mogelijk uit wilde lezen, ben ik door Vuurduin heen gekrópen. Alsof ik níets wilde missen, elke zin wilde proeven en laten bezinken. Vuurduin is een vertolking van hoe ik in het leven zou willen staan, hoe ik naar de wereld om me heen zou willen kijken. Ik heb een groot bewondering voor de holistische benadering van Meijer waarbij ze niet alleen verschillende vakgebieden met elkaar verbindt maar die gebruikt om tot een groter geheel te komen. Je voelt het als een schrijver ten diepste antropomorfisch is. De mens tegenover het dier en de (menselijke) controle die uitgeoefend moet worden om te beheersen. Nee, bij Meijer is hier absoluut geen sprake van!
Nogmaals... groot respect voor Eva Meijer die, door haar eigen persoonlijke verhaal te gebruiken, zo ver komt in het creëeren van een visie en een hoop voor de toekomst.

"En we kunnen nooit alles vatten, net als dat we niet alles in woorden kunnen vatten. Maar ook al is taal gebrekkig: zij verbindt ons, lezer, op dit moment."
Profile Image for Koen.
180 reviews
April 14, 2021
Essay naar aanleiding van de Maand van de Filosofie 2021.

Vorig jaar echter veel meer intellectueel genot gehad van Kinderen van Apate.

Redelijk onsamenhangend met veel teveel noten die onderbreken.
Reisverhaal met Doris, beschouwingen over cultuur, samenleving en natuur, terugblik op het leven, het strand en Zeepokken. Van alles wat, maar te weinig van alles.
Toch 3 sterren omdat ik hier en daar toch wat vernieuwende inzichten opdeed.
Het boek zette me wel aan om ook de eerste editie aan te schaffen en ik kijk al uit naar de editie van volgend jaar...
Profile Image for Jan Jaap.
518 reviews8 followers
September 24, 2021
Profile Image for Joris Pierrot.
126 reviews2 followers
September 29, 2021
Een boek gevuld met mooie gedachten en nieuwe inzichten, maar om de een of andere reden komt het net niet helemaal binnen. Niet dat het me niet aangaat, ik geloof zeker dat de mens meer inclusief moet zijn voor andere (niet-westerse, dierlijke) wereldbeelden, er gaat gewoon net geen lampje branden
Profile Image for Demi van Doorn.
392 reviews10 followers
January 25, 2023
‘Zorg wordt vaak als iets zachts voorgesteld, schattig en fluffy. Maar het is werk, net als liefde, net als hoop.’
Op mijn nachtkastje liggen momenteel nog zeven boeken van Eva Meijer. Haar werk is scherp, lief, mooi, kritisch en plezierig om te lezen.
49 reviews
April 16, 2023
Een mooi essay dat meandert tussen persoonlijke beschrijvingen van de week op Vlieland van Eva en Doris, en filosofische overpeinzingen over natuur, dier, klimaat, kennis, en filosofie zelf. Ik had gehoopt dat nog iets concreter werd 'wat we er tegenover kunnen zetten', maar fijn om te lezen.
Profile Image for Gido.
24 reviews
April 11, 2025
Mooi essay over hoe de mens niet losstaat van dieren en de natuur, maar juist alles verweven is. De verdwijnende natuur staat hier centraal. Alleen met een nieuwe kijk en cultuur binnen de maatschappij kunnen we dit nog tegengaan.


Zeker aanrader met sterke voorbeelden!
Profile Image for Martijn Van.
Author 5 books5 followers
May 11, 2021
Meer pamflet dan essay. Mooie zinnen en sterke bevindingen. Prikkelt met vlagen om zelf verder te denken.
24 reviews2 followers
May 22, 2021
Prachtige intieme essay over het verdwijnen van de wereld. Heel erg filosofisch en sommige stukken begreep ik daarom niet helemaal.
Mooie referenties naar stukken over de relatie en scheidslijn tussen niet-menselijke dieren en menselijke dieren.
Kort, en een aanrader voor liefhebbers van filosofie
Profile Image for Lieke.
58 reviews4 followers
December 23, 2023
drie sterren, met name door de heerlijke en waarheidsgetrouwe voetnoot over menselijke groetpraktijken op Vlieland.
9 reviews
January 5, 2025
Heel mooi klein boekje over de rouw van het veranderende milieu.
Profile Image for Karin.
111 reviews1 follower
May 7, 2021
Eva Meijer ziet dat het klimaat verandert en dat de natuurlijke wereld stilaan verdwijnt. Ze pleit voor een andere relatie met de aarde en met de "niet menselijke" dieren. Ze wil hen een stem geven. Je leest dat ze zelf een warme, liefdevolle en gelijkwaardige relatie met haar huisdieren heeft. Mooi.
Profile Image for Noam.
245 reviews38 followers
September 16, 2025
Een essay over de natuur en onszelf, over wat al weg is en wat we er alsnog van kunnen maken. Het gevoel is duidelijk, maar wordt niet concreet genoeg gemaakt of onderbouwd. Losse fijne stukjes, maar het verband ontbreekt. Het klinkt alsof Eva Meijer niet precies wist wat ze wil vertellen en dit is jammer, omdat ze veel weet en heel goed kan schrijven en inspireren.
Profile Image for Lalagè.
1,143 reviews79 followers
April 10, 2022
Dit essay gaat minder over Vlieland dan ik had verwacht. De eerste helft lijkt nog wat zoekend; daarna zegt ze een paar rake dingen die me doen terugdenken aan haar boeiende boek Dierentalen.
Displaying 1 - 27 of 27 reviews

Can't find what you're looking for?

Get help and learn more about the design.