Yakın Tarihin Gerçekleri

by İlber Ortaylı

"İttihatçılar milliyetperver ve büyük ideallere sahiplerdi ama kendilerini değerlendiremeyen bir ekip olmaları onları başarısızlığa sürükledi."
“Mustafa Kemal (Atatürk), Suriye’de Vatan Cemiyeti’ni kuruyor, ertesi sene Makedonya’ya geliyor, oradan Trablusgarp’a koşuyor. Trablusgarp’taki görevi bitince tekrar bu tarafa Balkan Harbi’ne geliyor. Bu durum tabii ki kendisini ve düşüncelerini müthiş etkilemiştir.”
"Birinci Dünya Savaşı'ndan sonra Türk toplumu kaosu ve yeni bir dünya savaşını değil, Milli Mücadele'yi tercih etmiştir."
"Osmanlı İmparatorluğu, milliyetçi akımlar sayesinde dağılan tek imparatorluk değildi; fakat ne Rusya, ne de Avusturya-Macaristan’da ulusalcı akımlar bu derecede aktif ve silahlı eyleme dönüşmüştü."
"1967'de bindiğimiz trendeki ihtiyar Araplar 'Ah nerede o Osmanlı!' diye yakınıyorlardı. Cevabı düşündürücüdür. Acaba o Osmanlı'yı kim kovaladı, bizimle beraber mi kovalandı; bilemiyoruz."
"1918 yılında, mütarekenin en hazin vaktinde, millet her yerde direniyordu. Ama bu direnişlerin arasında koordinasyon yoktu. O eşgüdümü hangi politik deha sağlayacaktı? Ancak arkasında askerî bir başarı ve müspet intibaları olan bir komutan… Mustafa Kemal Atatürk..."
“İkinci Dünya Savaşı, cephede öldürdüklerinden çok, geride yaşayan ölüler bıraktı.”
İLBER ORTAYLI

***
Osmanlı’nın çöküşünün nedenlerini, milliyetçilik akımlarını, Trablusgarp Harbi’ni, Balkan Harbi’ni, Birinci Dünya Harbi’ni, küllerinden doğan bir cumhuriyet kuran Mustafa Kemal Atatürk ile arkadaşlarını, Türk siyasal hayatında demokrasiye geçiş çabalarını, Demokrat Parti’nin iktidarda olduğu yılları ve 1965 yılına doğru giden gelişmeleri, Ortadoğu'nun tarihini, Krallıkların yükselişini ve çöküşünü, baskıcı liderler ve oğullarını Türk tarihçiliğinin kılavuz ismi İlber Ortaylı’nın derin analizleriyle soluk soluğa okumak için benzersiz bir davet…
YAKIN TARİHİN GERÇEKLERİ, 19 ve 20. yüzyıla dair tartışılan, gündemden düşmeyen konulara dair İlber Ortaylı'nın görüşlerini merak edenler için mutlaka okunması gereken bir kitap...

Genres: History, Politics, Turkish, Academic

339 pages, Paperback

First published January 1, 2012

About the author

İlber Ortaylı (born 21 May 1947), is a leading Turkish historian, professor of history at the Galatasaray University in Istanbul and at Bilkent University in Ankara. Since 2005 he has been the head of the Topkapı Museum in Istanbul.

As the son of a Crimean Tatar family who fled Joseph Stalin's persecution and deportation, he was born in a refugee camp in Bregenz, Austria on 21 May 1947 and came to Turkey when he was 2 years old. Ortaylı attended elementary school and St. George's Austrian High School in İstanbul and then Ankara Atatürk High School. He graduated from Ankara University Mekteb-i Mülkiye (Faculty of Political Science) and completed his postgraduate studies at the University of Chicago under Professor Halil İnalcık and at the University of Vienna. He obtained his doctorate at Ankara University in the Faculty of Political Sciences. His doctoral thesis was Local Administration in the Tanzimat Period (1978). After his doctorate, he attended to the faculty at the School of Political Sciences of Ankara University. In 1979, he was appointed as associate professor. In 1982, he resigned from his position, protesting the academic policy of the government established after the 1980 Turkish coup d'état. After teaching at several universities in Turkey, Europe and Russia, in 1989 he returned to the Ankara University and became professor of history and the head of the section of administrative history.

İlber Ortaylı is widely known as a polyglot. Apart from Turkish, he also speaks German, Russian, English and French.

He has published articles on Ottoman and Russian history, particular emphasis on cities and the history of public administration, diplomatic, cultural and intellectual history. In 2001, he collected the Aydın Doğan Foundation Award. He is a member of the Foundation for International Studies, the European-Iran Examining Foundation and the Austrian-Turkish Academy of Sciences. A biographical book on İlber Ortaylı, "Zaman Kaybolmaz: İlber Ortaylı Kitabı," was published by Nilgün Uysal in 2006.

■Tanzimat'tan Sonra Mahalli İdareler (Provincial administration after Tanzimat) (1974)
■Türkiye'de Belediyeciliğin Evrimi (Evolution of manucipality in Turkey; with Ilhan Tekeli, 1978)
■Türkiye İdare Tarihi (Administrative history of Turkey) (1979)
■Osmanlı İmparatorluğunda Alman Nüfuzu (German influence in the Ottoman Empire) (1980)
■Gelenekten Geleceğe (From tradition to the future) (1982)
■İmparatorluğun En Uzun Yüzyılı (The longest century of the Empire) (1983)
■Tanzimat'tan Cumhuriyet'e Yerel Yönetim Geleneği (Local administration tradition from Tanzimat to the Republic) (1985)
■İstanbul'dan Sayfalar (Pages from Istanbul) (1986)
■Studies on Ottoman Transformation (1994)
■Hukuk ve İdare Adamı Olarak Osmanlı Devletinde Kadı (Kadıs as a legal and administrative figures in the Ottoman State) (1994)
■Türkiye İdare Tarihine Giriş (Introduction to the history of Turkish administration) (1996)
■Osmanlı Aile Yapısı (Family structure in the Ottoman Empire) (2000)
■Osmanlı İmparatorluğu'nda İktisadi ve Sosyal Değişim (Economic and social change in the Ottoman Empire) (2001)
■Osmanlı Barışı (Ottoman peace) (2004)
■Osmanlı’yı Yeniden Keşfetmek 1 and 2 (Rediscovering the Ottoman Empire) (2006)
■Kırk Ambar Sohbetleri (Kırk ambar conversations) (2006)
■Eski Dünya Seyahatnamesi (Travelogue of the old world) (2007)

Reviews

[Gamze · Rating 3 out of 5]

arada sırada yararlı bilgiler edinsem de İlber Ortaylı hakkında fikirlerim değişmedi. Kendisinin sistematiği yok. Kafası dağınık. Kitabındaki sorulan sorulara verdiği cevaplar birbirinden alakasız. Aynı dedemle sohbet etmek gibi... Başı sonu belli değil :D

[Selçuk · Rating 2 out of 5]

Cok dağınık .

[Soner Sezer · Rating 3 out of 5]

Hocayı konuşturup konuşturup kitap çıkarıyorlar. Böyle olunca da hiçbiri derinlemesine ele alınmayan, şöyle bir değinilip geçilen konular, zaman zaman kendini tekrar eden, editoryal açıdan hatalar barındıran metin parçaları çıkıyor ortaya. Ha yine bir şeyler öğreniyorsunuz ama keçiboynuzundan alınacak verim kadar işte.

[Hakan Yaman · Rating 3 out of 5]

Adının vaat ettikleri kadar dolu bir kitap değil. İlber Ortaylı, içine Osmanlı'nın son dönemi ile Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluşunu da alan yakın tarihi Balkanlar, Orta ve Yakın Doğu coğrafyalarını da kapsayacak şekilde değerlendirmeye çalışmış. Ancak çoğu bölümde verilen bilginin yüzeysel kaldığını, belli bir disiplin izlenmediğini görüyoruz. Kitabın sonundaki Türkiye'deki okuma alışkanlığı sorunu, kütüphanecilik gibi konulara değinen bölümler ise faydalı, fakat kitabın bütünüyle ilgisiz.

[Oguzcan Yesilyaprak · Rating 2 out of 5]

Birçok kitabını okudum hocanın ama gerçekten olmamış bence bu kitap. Aynı diğer okurların yazdığı gibi gerçekten çok karışık, hiç böyle bir kitap beklemiyordum

[Oğuzhan Durdu · Rating 3 out of 5]

Çok yüzeysel ve üstünkörü geçilmiş. Okuması pek keyifli değil

[ismet alkan · Rating 2 out of 5]

İlber Ortaylı'nın Yakın Tarihin Gerçekleri kitabını okumak duman dolu bir odada nefes almak, bataklıkta kulaç atmak gibi. Kitap insana yakın Türk tarihini düşündürmekten ziyade, İlber Ortaylı bu kitabı yazarken bildiklerini paylaşmak istemiş mi istememiş mi diye düşündürüyor. Bilgisini paylaşmak istemiyor olabilir, istemiyorsa neden kitap yazıyor, istiyorsa neden konuşurken kullandığı dili kullanmıyor da anlaşılmaz bir şekilde yazıyor, bu üslupta sadece belli bir güruhun anlayabileceği şifreler mi var v.s. sorularını zihnimizde uyandırarak ilgimizi yakın tarihin gerçeklerinden başka bir sürü gereksiz yere çekiyor. Bu yönden bakınca ilginç bir eser, evet.

[Serkan · Rating 4 out of 5]

Kitap daha çok İlber Hoca'nın televizyonda anlattıklarının toplandığı bir kitap gibi, fazla dağınık. Ek olarak tarihi bilgi ile İlber Ortaylı'nın kişisel yorumları iç içe geçmiş durumda, bu da ayrı bir dağınıklığa yol açıyor. Gene de okumaya değer.

[Cordelius · Rating 4 out of 5]

Ilber Hoca'nin konuşmaları da kitapları da inanılmaz bilgiler içeriyor ama bir düzen olmayışı konsantrasyonu bozuyor. Yine de kıymetli bilgiler için iyi bir kaynak

[Berra · Rating 4 out of 5]

Ilber Ortayli'dan cok degerli fikirler edindim, ozellikle kitabin sonundaki Turkiye'de elit sinifin olusamamasi, bu sinifin Turkiye toplumunu yonlendirememesi bence cok yerindeydi.
Bu kitap tarih hakkinda okuldan bildigi kadar bilgi sahibi olan insanlar ve Ilber Ortayli'nin tarih goruslerine ilgisi olanlar icin bence cok dogru ve okumasi keyifli bir kitap. Bana cok akici geldi, ozellikle Turkiyedeki siyasi partilerle alakali olan kisimlari cok faydaliydi.
Kitabin Goodreads'teki bazi yorumlarinda Ilber Ortayli'nin sistemsizliginden sikayet edildigini gordum. Bence Ilber Ortayli'nin kitaplarini bu tarzi kabullenerek okumak gerekiyor. Yani kendisinin bir sisteminin olmamasindan ziyade sisteminin bu oldugunu dusunmek gerekiyor. Ayrica kitap yorumlarda soylendigi kadar da daginik degildi. Hatta kronolojiye gore gitmesi ve bizi 60'lar Turkiyesine getirmesi cok kiymetliydi.
Ayni zamanda cok tekrara dusuldugunu de dusunmuyorum. Bu bir tarih kitabi ve ayni bilgi bir paragrafta baska bir seyi anlatirken baska bir paragrafta baska bir bakis acisi saglayabilir.
Bence yakin tarihe ilgi duyan fakat nereden baslayacagini bilemeyen insanlar, ozellikle de tarih bilinci dogal olarak kendisine aktarilmamis 90li veya 2000'li yillarda dogan genc insanlara baslangic icin faydali olacagini dusunuyorum.

[Mert Doğanlı · Rating 3 out of 5]

Kitabi okurken cok zorlandim. Halbuki farkli dillerde agir kitaplar da okuyorum ama bir baslik altindaki aciklama esnasinda yapilan ani gecisler ve atiflari takip edip anlamak cok zor. Kitap %15-20 sinden sonra benim icin daha akici ve anlasilir olmaya basladi. Ancak bir butunluk yok . Kose yazilarinin toplandigi bir kitap okuyormusum gibi hissettim bir ara. Bence okunmadiginda buyuk bir kayip olmaz.

[Atrona Grizel (Sov8840)]

Even though I keep saying my imagination is vast, there is one subject where I can never go beyond the limits: the possibility of a life other than the gray void I’m in now. Being understood, for instance, has always felt alien to me. So alien that I didn’t believe it could happen in the physical world, because it’s a theme belonging only to my dream world. It has always been like that. Since I have never escaped this cycle, everything else feels unreal, for I take it as the only reality.

[Arda · Rating 4 out of 5]

Konu geçişlerini biraz hızlı bulabilirsiniz.
Temelde anlaşılır bir akışı var ve tempoyu giderek arttırmak mümkün.
Çok akademik bir beklenti yaratmasın bilgi, gözlem ve tecrübe sade bir şekilde derlenmiş.
Türkiye büyük bir yer kaplasa da balkanlar, avrupa da konulara dahil edilip yorumlanmış.

[Servet Semiz · Rating 3 out of 5]

Kitabın orta bölümünde yer alan soru cevap kısmı 2009 yılında Fatih Altaylı, Murat Bardakçı ile yaptığı TV programından aynen alınmış.Programda söyledikleri önemlidir ama kitaba düzenleme yapılmadan dahil edilmesi, Hoca'nın diğer kitapları yanında bu kitabın özensiz görünmesine yol açıyor.

[Furkan Alagöz · Rating 4 out of 5]

Konular biraz dağınık okurken yorabilirsiniz

[Serdar SARI · Rating 2 out of 5]

İlber Ortaylı'nın yakın tarihe dair kendisine sorular sorup cevapladığı türden bir kitap.
İnanılmaz dağınık, okuması zor. İnsan kendi sorduğu soruları cevaplarken konudan sapar mı? Sapıyormuş işte..

[Batuceratops · Rating 3 out of 5]

Bilgilendirici ve yararlı bir kitap olduğunu düşünsem de çok fazla daldan dala atlayan bir kitap.

[Erkul Erdem · Rating 3 out of 5]

Güzel tespitleri olan bir kitap

[Cengiz · Rating 5 out of 5]

“Öksüz çocuklarla ekmeğini bölüşenler, karaborsa yapanlar, tanımadığı savaş esirine yardım edenler, Yahudi ihbar edenler, insan fırınlayanlar hepsi bu dünyada yaşıyorlardı.”

[Muratcan Şentürk · Rating 5 out of 5]

It's written in a popular way to describe what happened before a gen-z individual was born in Turkey.

[Eda · Rating 5 out of 5]

Ortaylı'nın en çok dolaysız, sade bir şekilde bilgi aktarımını seviyorum. Tarihi anlatırken insanı yormuyor, fanatikleştirmiyor ya da nefret ettirmiyor.

[irmak · Rating 2 out of 5]

Çok yüzeysel

[Aygen · Rating 2 out of 5]

"Yakın Tarihin Gerçekleri"nden ziyade "İlber Ortaylı'ya Göre Kısa Kısa Yakın Tarih" isminin daha doğru olacağı bir kitap diyebilirim. Türkiye'nin yakın tarihini detaylarıyla nesnel bir şekilde anlatıp okuyucuyu bilgilendirmektense, olmuş olayları okuyucunun adeta tüm detaylarıyla bildiğini varsayıp kendisine göre yorumladığı ve sonuçlarını değerlendirdiği bir kitap olmuş. Bu yüzden kitap bittikten sonra kendi kendinize "ne öğrendim ben şimdi?" diyebiliyorsunuz. Her konunun çok kısa bölümlerde ele alınması da kitabın derinliğini ve içeriğini baltalamış diye düşünüyorum.

İlber Ortaylı'nın yazdığı bu tarz herkese hitap etmeye çalışan diğer tarih kitaplarının da az çok bu biçimde yazıldığını tahmin ettiğimden benim için okuyacağım ilk ve son kitabı oldu diyebilirim. Belki daha akademik olan kitaplarını deneyebilirim. Yine de bu kitap yerine Sina Akşin'in "Kısa Türkiye Tarihi" kitabını önerebilirim. O kitabı okumadım, fakat bunu okuduğum ve kesinlikle yetersiz olduğunu düşündüğüm için o kitap denenebilir gibi geliyor.

[Hakan Arayıcı · Rating 2 out of 5]

İlber Hocama saygım sonsuz fakat bu kitap olmamış. Editöründe sıkıntı var sanırım. Ne bir konu bütünlüğü var ne de doyurucu içerik. Sadece CHP - DP dönemi Türkiyesi ilgi çekici bir şekilde anlatılmış. Tekrar eden ve okuyucuyu sıkan bir çok ifade mevcut. Sovyetler savaşa 3 askere 1 tüfekle girdi mesela. Anladık 50 kere aynı cümleye gerek yok.

[Cem Yüksel · Rating 3 out of 5]

Hoca’nın farklı yazılarından ve sohbetlerinden toplanmış gözüken , okuması keyifli kitaplarından. Her ne kadar bazen toplanmış yazılar yerine , bu konuyu daha yapısal bir akış içinde yazsaymış ne güzel olurmuş diye düşündürtse de, kitabın 1. ve 2. Dünya savaşının etkileri üzerine olan bölümleri bu düşünceye biraz cevap veriyor. Araplar , Arap milliyetçiliği ve Osmanlı ilişkileri üzerine açıklayıcı bölümleri kitabın iyi bölümleri. Bu ilişkileri merak edenler için mutlaka okunası bölümler. Arap dünyasının geleceği, yönetimi üzerine düşünceleri ve kasaba , şehir, köy üçlemesinin kültürel etkileri kısmı da iyi. Okuması keyifli ve muhteviyat fevkalade değerli olsa da , araya geç dönem Kıbrıs’ın , peşinden ayrı bir bölüm olarak İstanbul mimarisinin , müze ve kütüphanelerin girmesi , kitabın içeriğini dağıtıyor . Sanki artık , yayıncı kuruluşlar , sanki ticari bir amaçla yapılmakta gözüken farklı yazıları uyabilecek bir genel başlıkla toplayıp basmak yerine , bu bilginin içeriğe uygun bir çerçevede ayrı ayrı basımını yapsalar iyi olacak.

[K · Rating 3 out of 5]

İçerik: 4/5 , okunması kolay, süzgeçten geçirilmiş bilgi ve tespitler. Tabii ki yararın kişisel görüşleri, önyargıları ve çizmek istediği resme göre anlatmadığı veya daha fazla değindiği kısımlar var. Bunun bilincinde olmak lazım. Olaylara dair bir çift söz söyleyen bir kitap, olayları etraflıca her yönüyle ele alma çabasında değil.

Editörlük: 2/5, Yazım hataları ve anlatım bozukluklarıyla en az 30-40 defa karşılaşmak mümkün. Emek harcanmamış gibi, bir an önce piyasa sürülsün nasıl olsa yazar tanınıyor her türlü satılır modunda bir editörlük seziliyor. Ayrıca kitap bir tarih kitabından çok nehir söyleşi havasında aktığı için konular dağınık bir biçimde ilerliyor.

[Pinar · Rating 4 out of 5]

Kitapta yararlı bilgiler olduğunu düşünüyorum. Okurken keyif de aldım bu yüzden 4yıldız verdim zaten. Fakat daha çok dağınık yazıların bir araya toplandığı bir eser olmuş. Başından sonuna bir sistematikle gitmiyor. Kitabı okuduğunuzda "yakın tarihin gerçekleri"ne vakıf olmayacaksınız, sadece her bölümle açılan pencereden yakın tarihe şöyle bir bakış atmış olacaksınız.

Özetle okumanızı tavsiye ederim. Zaten çok kolay ve hızlı okunan bir kitap.

[Ahmet · Rating 3 out of 5]

Çok dağınık hakikaten. Ortalarına anca gelebildim. Çok faydalı bilgiler yok değil, fakat bunlar öyle aralara sıkışmış ki, okunurken hissedilen yorgunluğa ağır basamıyor bür türlü. Bunun nedeni de kitabın, Ortaylı'nın kendinin de dile getirdiği ve bu üslupta kitaplar da yazdığını söylediği "popüler" yazımdan uzak olması. Dilini anlamak için belirli bir birikim gerekiyor, eski kelimelerin sayısı ve kullanım sıklığı, henüz o seviyede olmayan okuyucu için sıkıcı oluyor.

[Hale · Rating 3 out of 5]

Kitabın adını ve arka kapağını okuyunca çok meraklanmıştım. Bende uyandırdığı hisle okuduktan sonra bana kalan arasında uçurum vardı. Vaat ettiklerim yoktu, yüzeysel anlatılmış konular. Ayrıca belli bir sıra, düzen yoktu çok dağınıktı. Ayrıca son bölümde bahsedilenler İmparatorluğun Son Nefesi kitabında da vardı. Son bölümün, bence, kitapla bilgisi yoktu ama bilmediğim şeyleri de öğrenmiş oldum. Ancak kitaplarını okumak değil de konuşmalarını dinlemek daha faydalı gibi...

[Supertech · Rating 3 out of 5]

Bilgiler yararli. Ama sistematigi yok. Kitabin ciddi bir editore ihtiyaci var. Sanki televizyonda ki sohbetlerini direk aktarmislar. Her seye ragmen yeni seyler ve detaylar ogrendim. Okumanizi tavsiye ederim. Gunde 30 sayfa okuyabilirseniz 10 gunde biter.