What do you think?
Rate this book
Wagnisse: 13 tragische Bauwerke und ihre Schöpfer
In Waagstukken presenteert Charlotte Van den Broeck, elegant laverend tussen beschouwing en vertelling, dertien teksten over tragische architecten. Het zijn de verhalen van bekende en vergeten bouwmeesters die zelfmoord pleegden op of in een door hen ontworpen gebouw, of omwille van dat gebouw. Hun ingreep in de openbare ruimte mondt uit in een mislukking, of wordt door hen op een fatale wijze zo ervaren. Ze hanteren het gereedschap van de hoogmoed, maar falen. Van den Broeck reisde de afgelopen jaren deze architecten en hun noodlot na. In een tocht langs hun laatste bouwwerken onderzoekt ze het verband tussen persoonlijk en publiekelijk falen, tussen het belang van de openbare ruimte en de autoriteit van de (mannelijke) architecten. En natuurlijk is er een verband tussen bouwen en schrijven – want is niet alle scheppen een vorm van waaghalzerij?
319 pages, Kindle Edition
First published October 1, 2019
126 people are currently reading
1931 people want to read
About the author
Charlotte Van den Broeck
23 books88 followersCharlotte Van den Broeck was born in Turnhout, Belgium, in 1991. After studies in English and German, she took a Masters in Drama at the Royal Conservatoire in Antwerp. She has published two collections of poetry, Kameleon (2015), which was awarded the Herman de Coninck debut prize for poetry by a Flemish author, and Nachtroer (2017), which was nominated for the VSB Poetry Prize 2018 and the Ida Gerhard Prize. These two volumes are combined in Chameleon | Nachtroer, translated from the Dutch by David Colmer (Bloodaxe Books, 2020). Her poetry has also been translated into German, Spanish, French, Serbian and Arabic. In 2016 she opened the Frankfurt Bookfair together with Dutch poet Arnon Grunberg. In 2017 she was one of that year’s Versopolis poets, performing at several European festivals including Ledbury in Britain. As well as publishing critically acclaimed collections she is renowned for her distinctive performances, which differ from UK/US versions of spoken word as theatre pieces ‘searching for the speakability and experience of oral poetry’, now presented in English as well as Dutch.
Ratings & Reviews
Friends & Following
Create a free account to discover what your friends think of this book!
Community Reviews
Displaying 1 - 30 of 167 reviews
June 30, 2022
I read the English translation of this book, which was originally published in Dutch. It’s an unusual choice for me in terms of genre, and I would say quite an unusual book in itself. The translation seemed to me to work well, insofar as the English version flows easily for the reader.
The author tells the stories of 13 buildings connected to rumours that the architects committed suicide due to some real or supposed fault with their creation. The examination of the buildings however, is really a vehicle for the author, a poet, to consider her own neuroses and those of artists and creative people generally. I daresay some won’t like that approach, but I read a lot of memoirs so don’t generally mind people who like to talk about themselves.
The book opens with the municipal swimming pool in the author’s hometown of Turnhout, in Belgium, which opened in 2005 and closed for good in 2011 after the pool was beset with problems of subsidence, leakage, and contamination of water. It’s one of two buildings featured that can be said to have been unmitigated failures, the other being the former “Crandall’s Knickerbocker Theatre” in Washington DC. Both these chapters held a certain fascination for me as a reader. The reputation of some of the other buildings has improved over time. The Post Office/Telegraph building in Ostend was roundly criticised during construction but is now considered a masterpiece of modernist architecture. Similarly the design of the Vienna State Opera was slaughtered in the contemporary press, but is now an enormously prestigious building. The Pine Valley Golf Course in New Jersey seems to have been linked to the suicide of its original owner/designer, who poured vast sums of money into it, but it is now a very exclusive facility.
One of the things that caused me to read the book was that, oddly, two of the buildings featured are in Scotland, the Kelvingrove Art Gallery and Museum in Glasgow, a place I have visited many times, and Fort George, an 18th century building near Inverness now used as an army barracks, and a place where both my father and paternal grandfather spent some time. There’s really nothing wrong with the Kelvingrove Museum other than an urban myth that it was built back to front. Fort George was built in the immediate aftermath of the Jacobite rebellion of 1745-46 and is sometimes derided as a “white elephant” because it has never seen a shot fired in anger. In terms of design though, it was considered a cutting-edge masterpiece of 18th century military fortification.
The author describes herself as a perfectionist, and doesn’t always sound like the easiest person to get along with. She is honest about the demands she has made on others in her own search for artistic perfection.
“To claim you have produced a masterpiece is utter hubris, but the opposite seems, if anything, even more inconceivable. At what point do you acknowledge your own mediocrity?”
She was drawn to examine these issues through architecture because of the very public nature of that profession. She comments that “most people have no interest in my writing whatsoever” but observes that “architects who fail in public space fail in plain sight of thousands of onlookers, and their failure lives on for a long time. Their high-risk wager with history defies mortality.”
There are also aspects of this book that cross over into travel literature, meaning there are 3 different elements fighting for space within it. I don’t know that the author has attained her desire for perfection with this creation, but for me she’s gone some way past mediocrity.
The author tells the stories of 13 buildings connected to rumours that the architects committed suicide due to some real or supposed fault with their creation. The examination of the buildings however, is really a vehicle for the author, a poet, to consider her own neuroses and those of artists and creative people generally. I daresay some won’t like that approach, but I read a lot of memoirs so don’t generally mind people who like to talk about themselves.
The book opens with the municipal swimming pool in the author’s hometown of Turnhout, in Belgium, which opened in 2005 and closed for good in 2011 after the pool was beset with problems of subsidence, leakage, and contamination of water. It’s one of two buildings featured that can be said to have been unmitigated failures, the other being the former “Crandall’s Knickerbocker Theatre” in Washington DC. Both these chapters held a certain fascination for me as a reader. The reputation of some of the other buildings has improved over time. The Post Office/Telegraph building in Ostend was roundly criticised during construction but is now considered a masterpiece of modernist architecture. Similarly the design of the Vienna State Opera was slaughtered in the contemporary press, but is now an enormously prestigious building. The Pine Valley Golf Course in New Jersey seems to have been linked to the suicide of its original owner/designer, who poured vast sums of money into it, but it is now a very exclusive facility.
One of the things that caused me to read the book was that, oddly, two of the buildings featured are in Scotland, the Kelvingrove Art Gallery and Museum in Glasgow, a place I have visited many times, and Fort George, an 18th century building near Inverness now used as an army barracks, and a place where both my father and paternal grandfather spent some time. There’s really nothing wrong with the Kelvingrove Museum other than an urban myth that it was built back to front. Fort George was built in the immediate aftermath of the Jacobite rebellion of 1745-46 and is sometimes derided as a “white elephant” because it has never seen a shot fired in anger. In terms of design though, it was considered a cutting-edge masterpiece of 18th century military fortification.
The author describes herself as a perfectionist, and doesn’t always sound like the easiest person to get along with. She is honest about the demands she has made on others in her own search for artistic perfection.
“To claim you have produced a masterpiece is utter hubris, but the opposite seems, if anything, even more inconceivable. At what point do you acknowledge your own mediocrity?”
She was drawn to examine these issues through architecture because of the very public nature of that profession. She comments that “most people have no interest in my writing whatsoever” but observes that “architects who fail in public space fail in plain sight of thousands of onlookers, and their failure lives on for a long time. Their high-risk wager with history defies mortality.”
There are also aspects of this book that cross over into travel literature, meaning there are 3 different elements fighting for space within it. I don’t know that the author has attained her desire for perfection with this creation, but for me she’s gone some way past mediocrity.
December 14, 2025
This is the prose debut of the young Flemish writer Charlotte Van den Broeck (°1991), who has already won several prizes for her poetry collections. This book contains 13 essays. Formally, the focus is on architects who committed suicide after problems with their buildings came to light. But ultimately it turns out to be more of a personal testimony to Van den Broeck's struggle with perfectionism and failure, and an exploration of the relationship between artist and life. In the meantime, there's an English translation (here), Dutch review below.
Ik had nog niet het genoegen om van de poëzie van Van den Broeck te genieten, dus dit prozawerk was meteen mijn eerste kennismaking. De poëtische inslag van haar stijl komt af en toe bovendrijven, maar omdat dit in de eerste plaats non-fictie is, kwam ik literair niet helemaal aan mijn trekken. De focus ligt duidelijk elders.
Van den Broeck exploreert in dertien stukjes het leven van architecten die al of niet vermeend zelfmoord hebben gepleegd, nadat problemen met één van hun bouwwerken aan het licht zijn gekomen. Ze begint dicht bij huis in haar geboortestad Turnhout, maar haar reportagereizen brengen haar ook naar Frankrijk, Engeland, Italië, Oostenrijk en de Verenigde Staten. Zoals gezegd, 13 stukjes, en dus ook 13 gebouwen, waarvan ze telkens een heel wazige zwartwit-foto opneemt: in Sebaldiaanse zin geeft ze daarmee aan dat de gebouwen zelf er eigenlijk niet toe doen.
Maar wat dan wel? Want ze vertelt wel het tragische levensverhaal van de betrokken architecten, maar ook dat is maar secundair; in enkele stukjes is de zelfmoord trouwens niet eens relevant of zelfs niet eens gebeurd. Daarnaast verwerkt Van den Broeck sporadisch ook jeugdherinneringen en episodes uit haar eigen (liefdes)leven in de stukjes, maar ook uitweidingen over bepaalde schilderijen of over de bodemgesteldheid en de flora en fauna van de streek waar een betrokken gebouw staat (het boek krijgt dan iets van een reisgids). Het is die wisselvalligheid die onzekerheid schept over wat nu de bedoeling is van dit boek, en die toch wel wat volharding vergt van de lezer.
Af en toe durft Van den Broeck een beetje dieper te duiken en gaat ze door op de verwantschap tussen architectuur en literatuur, op de enorme impact van mislukkingen in een leven, in het bijzonder blijkbaar bij architecten omdat hun schepsels wel heel erg zichtbaar zijn; het zijn stuk voor stuk waagstukken in de publieke ruimte. En geleidelijk duiken er meer en meer mijmeringen in het boek op over haar eigen perfectionisme en haar enorme literaire ambitie, en dus ook haar worsteling met falen. Als je dat verbindt met het thema van de zelfdoding van anderen, dan kom je eindelijk op een interessantere, maar tevens heel delicate, persoonlijke laag terecht.
Helaas gebeurt dat telkens maar even, Van den Broeck raakt het kort aan in een paragraaf en is dan weer weg. Uiteraard getuigt die publieke getuigenis over haar worsteling van grote durf. Het is niet niks om je zo breekbaar op te stellen, een ‘waagstuk’ zeg maar. Als lezer kan je daar alleen maar terughoudend respect voor opbrengen. En zo blijkt dat je de auteur van dit meanderend boek duidelijk niet mag onderschatten. Van den Broeck is een 'lepe' en fijnzinnige auteur tegelijkertijd, al denk ik dat haar potentieel nog verder zal ontluiken.
Ik had nog niet het genoegen om van de poëzie van Van den Broeck te genieten, dus dit prozawerk was meteen mijn eerste kennismaking. De poëtische inslag van haar stijl komt af en toe bovendrijven, maar omdat dit in de eerste plaats non-fictie is, kwam ik literair niet helemaal aan mijn trekken. De focus ligt duidelijk elders.
Van den Broeck exploreert in dertien stukjes het leven van architecten die al of niet vermeend zelfmoord hebben gepleegd, nadat problemen met één van hun bouwwerken aan het licht zijn gekomen. Ze begint dicht bij huis in haar geboortestad Turnhout, maar haar reportagereizen brengen haar ook naar Frankrijk, Engeland, Italië, Oostenrijk en de Verenigde Staten. Zoals gezegd, 13 stukjes, en dus ook 13 gebouwen, waarvan ze telkens een heel wazige zwartwit-foto opneemt: in Sebaldiaanse zin geeft ze daarmee aan dat de gebouwen zelf er eigenlijk niet toe doen.
Maar wat dan wel? Want ze vertelt wel het tragische levensverhaal van de betrokken architecten, maar ook dat is maar secundair; in enkele stukjes is de zelfmoord trouwens niet eens relevant of zelfs niet eens gebeurd. Daarnaast verwerkt Van den Broeck sporadisch ook jeugdherinneringen en episodes uit haar eigen (liefdes)leven in de stukjes, maar ook uitweidingen over bepaalde schilderijen of over de bodemgesteldheid en de flora en fauna van de streek waar een betrokken gebouw staat (het boek krijgt dan iets van een reisgids). Het is die wisselvalligheid die onzekerheid schept over wat nu de bedoeling is van dit boek, en die toch wel wat volharding vergt van de lezer.
Af en toe durft Van den Broeck een beetje dieper te duiken en gaat ze door op de verwantschap tussen architectuur en literatuur, op de enorme impact van mislukkingen in een leven, in het bijzonder blijkbaar bij architecten omdat hun schepsels wel heel erg zichtbaar zijn; het zijn stuk voor stuk waagstukken in de publieke ruimte. En geleidelijk duiken er meer en meer mijmeringen in het boek op over haar eigen perfectionisme en haar enorme literaire ambitie, en dus ook haar worsteling met falen. Als je dat verbindt met het thema van de zelfdoding van anderen, dan kom je eindelijk op een interessantere, maar tevens heel delicate, persoonlijke laag terecht.
Helaas gebeurt dat telkens maar even, Van den Broeck raakt het kort aan in een paragraaf en is dan weer weg. Uiteraard getuigt die publieke getuigenis over haar worsteling van grote durf. Het is niet niks om je zo breekbaar op te stellen, een ‘waagstuk’ zeg maar. Als lezer kan je daar alleen maar terughoudend respect voor opbrengen. En zo blijkt dat je de auteur van dit meanderend boek duidelijk niet mag onderschatten. Van den Broeck is een 'lepe' en fijnzinnige auteur tegelijkertijd, al denk ik dat haar potentieel nog verder zal ontluiken.
May 15, 2022
****1/2
October 2, 2019
‘Wat wil ik eigenlijk bewijzen?
Ben ik al de hele tijd op zoek geweest naar oorzaken?
Doe ik nu precies datgene wat ik vrees? Door de zelfdoding in een causaal verband te plaatsen met mislukking, ga ik er eigenlijk van uit dat zelfmoord verantwoordbaar is. Is het me daarom te doen, verantwoording vinden? Dat woord lijkt opeens gevaarlijk, en mijlenver af te staan van ‘begrijpen’, of van dat andere woord dat ik tegen je zeg, als je weer eens vraagt waarom ik dit boek per se moet schrijven: mededogen.’
Ben ik al de hele tijd op zoek geweest naar oorzaken?
Doe ik nu precies datgene wat ik vrees? Door de zelfdoding in een causaal verband te plaatsen met mislukking, ga ik er eigenlijk van uit dat zelfmoord verantwoordbaar is. Is het me daarom te doen, verantwoording vinden? Dat woord lijkt opeens gevaarlijk, en mijlenver af te staan van ‘begrijpen’, of van dat andere woord dat ik tegen je zeg, als je weer eens vraagt waarom ik dit boek per se moet schrijven: mededogen.’
June 2, 2020
Bijzonder. Voor fijnproevers.
“Falen vindt zo onopvallend mogelijk plaats en dient als leerervaring. Het is allemaal zo kleinschalig, zo baatzuchtig....De architecten maakten tenminste grote gebaren, waagstukken, werk op grote schaal, en plein public, concrete massa en oppervlakte die verhouding afdwingen en onverschilligheid te slim af zijn. (..) Wie zich op het waagstuk van de geschiedenis begeeft, daagt de vergankelijkheid uit.” Blz 131
“Falen vindt zo onopvallend mogelijk plaats en dient als leerervaring. Het is allemaal zo kleinschalig, zo baatzuchtig....De architecten maakten tenminste grote gebaren, waagstukken, werk op grote schaal, en plein public, concrete massa en oppervlakte die verhouding afdwingen en onverschilligheid te slim af zijn. (..) Wie zich op het waagstuk van de geschiedenis begeeft, daagt de vergankelijkheid uit.” Blz 131
April 28, 2022
Zeer a-typisch boek voor mij, maar toch gefascineerd gelezen. In kleine porties weliswaar, hoofdstuk per hoofdstuk, gebouw per gebouw, architect per architect.
De schrijfster zelf is het zoekende, twijfelende bindmiddel. Soms werkt ze je op de zenuwen, dan weer trekt ze je met een paar prachtige observaties over de streep.
De streep tussen drie en vier sterren.
De schrijfster zelf is het zoekende, twijfelende bindmiddel. Soms werkt ze je op de zenuwen, dan weer trekt ze je met een paar prachtige observaties over de streep.
De streep tussen drie en vier sterren.
March 3, 2022
"Wanneer is een mislukking de moeite om voor te sterven? Eigenlijk wil ik vragen: wanneer wordt een fout groter dan het leven, of zo allesomvattend groot dat het leven zelf mislukking wordt? Waar loopt de naad tussen maker en werk?" (p. 31)
In dertien - what's in a number? - hoofdstukken doet de schrijfster onderzoek naar leven, bouwwerken en dood van een aantal architecten. Ze bezocht de plekken waar elk van hen op zijn eigen manier gefaald heeft. Dit boek zou nooit op mijn radar gekomen zijn, ware het niet dat ik Charlotte Van den Broeck en passant, weliswaar op papier, tegengekomen was in Kamer in Oostende. Daarin vergezelt ze beide Koenen (schrijver Koen Peeters en haar bijna naamgenoot, schilder en historicus Koen Broucke) in een hoofdstuk dat vertelt over Gaston Eysselinck en het P.T.T./R.T.T.-gebouw in Oostende. Dat kreeg na de eeuwwisseling een nieuwe bestemming als Cultuurcentrum de Grote Post en herbergt een bijzonder fijne bar-restaurant waar je op je gemak een koffietje kan drinken met één van de kranten die je daar vindt. De omweg waard. Het is diezelfde Eysselinck waaraan ze haar derde hoofdstuk wijdt en dat voor mij de hoofdreden was om dit boek ter hand te nemen. De andere hoofdstukken heb ik er met plezier bijgenomen.
Meestal zijn het tragische verhalen, hier en daar wel met een grappige noot, zoals bijvoorbeeld het eerste hoofdstuk over het Stedelijk Zwembad van Turnhout, waar Van den Broeck op een bijna laconieke manier een opstapeling van zoveel pech, foute inschattingen en mislukkingen op korte tijd neerschrijft, dat het bijna om te lachen wordt. Ware het niet dat het eindigt met een koord rond de bovenleiding van het kelderplafond in datzelfde zwembad.
De schrijfster - gepokt en gemazeld in de poëzie - schrijft in heel gevarieerde vormen over de bouwwerken, zij het altijd wel met gevatte observaties en een immer poëtisch taalgebruik. Of het nu in briefvorm, met een filosofische insteek of vanuit historisch perspectief is, telkens weet ze te raken. Minpuntje in deze uitgave met originele en heel herkenbare boekenrug: de polaroids die voor elk hoofdstuk afgedrukt staan. Ze zijn te klein en te wazig om echt veel te kunnen onderscheiden en een beeld te vormen van wat volgt. Dat is in mijn ogen essentieel wanneer het over architectuur en beelden gaat. Ik heb alle gebouwen achteraf opgezocht, maar dit boek verdiende minstens een (bladvullende?) afdruk in kleur van deze foto's.
In dertien - what's in a number? - hoofdstukken doet de schrijfster onderzoek naar leven, bouwwerken en dood van een aantal architecten. Ze bezocht de plekken waar elk van hen op zijn eigen manier gefaald heeft. Dit boek zou nooit op mijn radar gekomen zijn, ware het niet dat ik Charlotte Van den Broeck en passant, weliswaar op papier, tegengekomen was in Kamer in Oostende. Daarin vergezelt ze beide Koenen (schrijver Koen Peeters en haar bijna naamgenoot, schilder en historicus Koen Broucke) in een hoofdstuk dat vertelt over Gaston Eysselinck en het P.T.T./R.T.T.-gebouw in Oostende. Dat kreeg na de eeuwwisseling een nieuwe bestemming als Cultuurcentrum de Grote Post en herbergt een bijzonder fijne bar-restaurant waar je op je gemak een koffietje kan drinken met één van de kranten die je daar vindt. De omweg waard. Het is diezelfde Eysselinck waaraan ze haar derde hoofdstuk wijdt en dat voor mij de hoofdreden was om dit boek ter hand te nemen. De andere hoofdstukken heb ik er met plezier bijgenomen.
Meestal zijn het tragische verhalen, hier en daar wel met een grappige noot, zoals bijvoorbeeld het eerste hoofdstuk over het Stedelijk Zwembad van Turnhout, waar Van den Broeck op een bijna laconieke manier een opstapeling van zoveel pech, foute inschattingen en mislukkingen op korte tijd neerschrijft, dat het bijna om te lachen wordt. Ware het niet dat het eindigt met een koord rond de bovenleiding van het kelderplafond in datzelfde zwembad.
De schrijfster - gepokt en gemazeld in de poëzie - schrijft in heel gevarieerde vormen over de bouwwerken, zij het altijd wel met gevatte observaties en een immer poëtisch taalgebruik. Of het nu in briefvorm, met een filosofische insteek of vanuit historisch perspectief is, telkens weet ze te raken. Minpuntje in deze uitgave met originele en heel herkenbare boekenrug: de polaroids die voor elk hoofdstuk afgedrukt staan. Ze zijn te klein en te wazig om echt veel te kunnen onderscheiden en een beeld te vormen van wat volgt. Dat is in mijn ogen essentieel wanneer het over architectuur en beelden gaat. Ik heb alle gebouwen achteraf opgezocht, maar dit boek verdiende minstens een (bladvullende?) afdruk in kleur van deze foto's.
April 9, 2020
Het eerste boek van het jaar was een moeilijke. Hoewel ik het literaire talent van Charlotte Van den Broeck echt wel zie en soms geniet van haar woorden en zinnen, bleef ik in dit boek vooral inhoudelijk een beetje op mijn honger zitten. Misschien ligt het aan mijn gebrekkige interesse voor architectuur, maar ik vond vaak dat de verhalen van de architecten heel mager waren.
August 19, 2021
Too much about the (not very interesting) author, too little about the architects / buildings.
2.5*
2.5*
November 25, 2019
Ik denk dat het aan mij ligt, want ik begrijp echt niet goed waarom iedereen hier zo lyrisch over is. Heb het na 180 pagina's weggelegd. Heel het boek had ik de gedachte: "En waarom precies wordt dit geschreven? En waarom gaat het zoveel over haarzelf?"
Vind het vervelend om zo'n lage review te geven, want in se wil ik wel jonge schrijvers steunen. Ook was ik zeer aangetrokken tot het onderwerp en ik houd heel erg van het genre, literaire non-fictie. Maar deze tekst is zo doelloos, het kan me gewoon niet begeesteren.
Zoals die ene vriendin in het boek over haar werk zegt: "Lijkt me wel leuk, zulke reisjes maken om je boek te schrijven." Het is een jaloerse, beetje jammere opmerking, maar als de noodzaak van het boek niet groot genoeg is, wordt het boek letterlijk een karikatuur van de zelf-twijfelende, privileged jonge twintiger. En dat gebeurt. En dat is erg jammer.
Het hele werk leest als een relaas van iemand die haar emoties zodanig belangrijk vindt om neer te pennen, dat ze een intrigerend onderwerp als falende architecten er rond bouwt om lezers te lokken en om een boek te verkopen. En ik wil niet zo cynisch kritisch zijn, want ik ben er zeker van dat dat niet de bedoeling is, maar ik kan niet anders dan het de hele tijd voelen wanneer ik dit werk aan het lezen ben. Het boek bewijst niet het tegendeel.
En dat is jammer.
Vind het vervelend om zo'n lage review te geven, want in se wil ik wel jonge schrijvers steunen. Ook was ik zeer aangetrokken tot het onderwerp en ik houd heel erg van het genre, literaire non-fictie. Maar deze tekst is zo doelloos, het kan me gewoon niet begeesteren.
Zoals die ene vriendin in het boek over haar werk zegt: "Lijkt me wel leuk, zulke reisjes maken om je boek te schrijven." Het is een jaloerse, beetje jammere opmerking, maar als de noodzaak van het boek niet groot genoeg is, wordt het boek letterlijk een karikatuur van de zelf-twijfelende, privileged jonge twintiger. En dat gebeurt. En dat is erg jammer.
Het hele werk leest als een relaas van iemand die haar emoties zodanig belangrijk vindt om neer te pennen, dat ze een intrigerend onderwerp als falende architecten er rond bouwt om lezers te lokken en om een boek te verkopen. En ik wil niet zo cynisch kritisch zijn, want ik ben er zeker van dat dat niet de bedoeling is, maar ik kan niet anders dan het de hele tijd voelen wanneer ik dit werk aan het lezen ben. Het boek bewijst niet het tegendeel.
En dat is jammer.
January 28, 2022
Ik kan me voorstellen dat de insteek van deze collectie essayistische teksten, die opgehangen is aan dertien architecturale miskleunen en de gevolgen van dat falen voor de architecten in kwestie, niet voor iedereen werkt, maar voor deze lezer alvast wel. Meanderend tussen weidse beschouwingen, geschiedkundige weetjes en dieptragische vertellingen lijkt Van den Broeck meteen ook haar eigen faalangst te fileren. Onnodig, als je het mij vraagt, want het proza is net zo scherp als de inhoud. Schippert tussen de 4 en 5 sterren.
March 10, 2020
bij vlagen fantastisch.
August 13, 2023
Het lag al lang klaar, dit boek. Mijn lief had hem gelezen. En vier sterren gegeven en dat doet hij niet vaak. En het thema (architecten die zelfmoord hebben gepleegd, vermoedelijk omwille van een flaw in hun ontwerp), was bijzonder. Ik moest er wat inkomen, in het begin. Ik had het gevoel dat er wat kon geschrapt worden, dat het wat gebalder kon. Maar naarmate het boek vorderde, werd ik steeds meer gegrepen door de verhalen. Van den Broeck maakt de verhalen zeer persoonlijk en daardoor beklijvender. Hoe journalistiek, proza en poëzie elkaar afwisselen en uiteindelijk verweven raken is zeer mooi.
December 27, 2025
charlotte van den broeck is gewoon 1 belg die heel meesleepend schrijft over hoe ze haar obsessies onderzoekt en najaagt ik vind het helemaal top. in dit boek: hoogmoedige architecten die zelfmoord hebben gepleegd (of niet). ja dan heb je me. soms denk je: dit verhaal gaat helemaal nergens heen maar zo is het soms nou eenmaal
February 10, 2023
Gevaarlijke gebouwen, wankele geesten. Vol verbazingwekkende feiten en anekdotes maar ook heel persoonlijk. Een boek om in te wonen, langzaam tot je te nemen via de vele ramen en deuren die er liefdevol aan zijn toegevoegd.
August 20, 2022
It’s an interesting premise for a book: failed architecture, and the failed architects responsible, who kill themselves in shame. In Bold Ventures, Charlotte Van den Broeck sets out to examine such double tragedies, thirteen of them in Europe and the USA. Except along the way readers begin see that often, neither the architecture nor the architects were tragic, and the book is almost as much about twenty-something year old Van den Broeck as it is about her topic.
It starts out fabulously. In her native Turnhout, Belgium, the local municipal swimming pool is an ongoing manmade disaster. It seems to be closed far longer than it is ever open. The most inconceivable things shut it down. The boiler is in a room under the pool, where it is not so slowly sinking, faster than the pool itself is. Water leaks in, not from the top where the pool and sensors are, but from below. So no one notices until the damage is severe. It is endless. Van den Broeck makes it lively and even comical. But the stories of the architect, tortured by the realization it was his bad design that is responsible, and ultimately committing suicide over it, are just untrue.
This story takes the reader from Van den Broeck’s puberty through her teen years, with her various young girl concerns, boyfriends and sexual awakenings. It seems like a delightfully unusual combination – the author actually involved with the architecture.
But it doesn’t grow; it just stalls in new locations.
Next, we find her at a church with a crooked steeple. It turns out there is a whole association of crooked steeple churches, called, nice and clearly, L’Association des Clochers Tors d’Europe. It has 82 member churches. The people who show her around are far more interesting than the church, and she focuses on them instead. No one sacrificed their life over the design.
As it goes on, it seems to be more and more about her experience visiting the sites: how she got there, what old friends she met up with, what they ate, how her love life was progressing, and so on. At a number of points she tells readers personal things they really don’t need to know about her in this context. There’s the bulge in her boyfriend’s swimsuit in the pool, rubbing against her. There is sliding out from under her lover while he’s trying to make love to her. There’s the threesome of her boyfriend, and his best friend: bumming around Europe together, sharing the same bed. And my favorite – a description the slutwear she chose to wear to a military barracks: Crocs, pink hotpants, tight t-shirt and no bra. She spent the whole visit trying to cover her butt. This is not your average investigative journalism.
Those barracks are “famous” for having no toilets. Designed in 1870, the only toilets for enlisted men were at the top of towers on the corners of the camp. The Rossauer Barracks have no story. They just have inconvenient and insufficient toilets. And a myth that the architect killed himself when everyone discovered his “mistake”.
There are 13 site visits in all, and precious few caused their architects to kill themselves. There are plenty of suicides, though. One architect in Italy was 78 when he let go. Van den Broeck, in her early 20s at the time of her visit, can’t imagine why he would have done that, and narrows it down to two quite ignorant and irrelevant choices. It is the product of a totally inexperienced mind, incapable of empathy for someone approaching 80. All she had to do was chat with anyone over 60 and they would have provided her with a list of really good reasons that would have opened her eyes much wider. But no.
The last chapter portrays an artist in Colorado Springs. He also committed suicide at 78. His story has nothing whatever to do with architecture; he was sculptor. He designed two homes in his lifetime, but neither one is the subject of any controversy or even analysis in the book. He shot himself when he could no longer close his hand over his paintbrush. It had been coming for a long time, and was totally expected.
She also visits an exclusive golf course in New Jersey where visitors, and especially women, are not allowed. This includes her. It seems the developer committed suicide a hundred years ago after using all his own money to design and build the course (not the clubhouse). After searching in vain for a break in the fence, Van den Broeck had to eat stuff she normally would not touch at a local diner. There is no controversy over the design of the golf course. No one was killed, nothing collapsed in a heap, but they did have terrible trouble growing grass. Readers will have no idea what the place looks like; her photo is of a sign.
This leads to another complaint. Despite her always having a camera at the ready, there is only one image per chapter. It is always a small, bad, black and white shot, with no caption outside of the architect’s name. Few of the sites are famous and therefore searchable online, making the reader’s vision entirely dependent on her descriptions. The photos are not very helpful, and the total impression is, to put it kindly, incomplete. Architecture is an intensely visual subject. This book is not. Nor are there any images of the architects, such as the impressively handsome (to Van den Broeck) Charles Rennie Mackintosh. He also did not commit suicide over a design of his.
It might be a romantic notion that architects take everything personally and often commit suicide, but Van den Broeck never takes the obvious step of looking it up. I believe she would have found that, among other things, Europeans are far less repulsed by the notion of suicide, that creatives are far less repulsed by the notion of suicide, and that architects probably don’t stand out as exceptions. Just the myths do. In the book, there is really just one case where the architect’s suicide is clearly a direct result of his building design failing, and fatally so. It was a movie theater in Washington DC in the early 1920s. A record snowfall caused the roof to cave in, killing nearly 100.
There is no doubt that Van den Broeck is a writer. She tells readers several times that she is, that she must be and that she can’t take a regular job for fear of disrupting her writing. That she got published this easily (some of the stories came from her masters’ thesis) means a lot of people recognize her promise. Her two poetry books have won prizes. So has this book, which is a bestseller in the Netherlands. But I think when the day comes for her to reread Bold Ventures in 50 years, she will cringe. As I did.
David Wineberg
If you liked this review, I invite you to read more in my book The Straight Dope. It’s an essay collection based on my first thousand reviews and what I learned. Right now it’s FREE for Prime members, otherwise — cheap! Reputed to be fascinating and a superfast read. And you already know it is well-written. https://www.amazon.com/Straight-Dope-...
It starts out fabulously. In her native Turnhout, Belgium, the local municipal swimming pool is an ongoing manmade disaster. It seems to be closed far longer than it is ever open. The most inconceivable things shut it down. The boiler is in a room under the pool, where it is not so slowly sinking, faster than the pool itself is. Water leaks in, not from the top where the pool and sensors are, but from below. So no one notices until the damage is severe. It is endless. Van den Broeck makes it lively and even comical. But the stories of the architect, tortured by the realization it was his bad design that is responsible, and ultimately committing suicide over it, are just untrue.
This story takes the reader from Van den Broeck’s puberty through her teen years, with her various young girl concerns, boyfriends and sexual awakenings. It seems like a delightfully unusual combination – the author actually involved with the architecture.
But it doesn’t grow; it just stalls in new locations.
Next, we find her at a church with a crooked steeple. It turns out there is a whole association of crooked steeple churches, called, nice and clearly, L’Association des Clochers Tors d’Europe. It has 82 member churches. The people who show her around are far more interesting than the church, and she focuses on them instead. No one sacrificed their life over the design.
As it goes on, it seems to be more and more about her experience visiting the sites: how she got there, what old friends she met up with, what they ate, how her love life was progressing, and so on. At a number of points she tells readers personal things they really don’t need to know about her in this context. There’s the bulge in her boyfriend’s swimsuit in the pool, rubbing against her. There is sliding out from under her lover while he’s trying to make love to her. There’s the threesome of her boyfriend, and his best friend: bumming around Europe together, sharing the same bed. And my favorite – a description the slutwear she chose to wear to a military barracks: Crocs, pink hotpants, tight t-shirt and no bra. She spent the whole visit trying to cover her butt. This is not your average investigative journalism.
Those barracks are “famous” for having no toilets. Designed in 1870, the only toilets for enlisted men were at the top of towers on the corners of the camp. The Rossauer Barracks have no story. They just have inconvenient and insufficient toilets. And a myth that the architect killed himself when everyone discovered his “mistake”.
There are 13 site visits in all, and precious few caused their architects to kill themselves. There are plenty of suicides, though. One architect in Italy was 78 when he let go. Van den Broeck, in her early 20s at the time of her visit, can’t imagine why he would have done that, and narrows it down to two quite ignorant and irrelevant choices. It is the product of a totally inexperienced mind, incapable of empathy for someone approaching 80. All she had to do was chat with anyone over 60 and they would have provided her with a list of really good reasons that would have opened her eyes much wider. But no.
The last chapter portrays an artist in Colorado Springs. He also committed suicide at 78. His story has nothing whatever to do with architecture; he was sculptor. He designed two homes in his lifetime, but neither one is the subject of any controversy or even analysis in the book. He shot himself when he could no longer close his hand over his paintbrush. It had been coming for a long time, and was totally expected.
She also visits an exclusive golf course in New Jersey where visitors, and especially women, are not allowed. This includes her. It seems the developer committed suicide a hundred years ago after using all his own money to design and build the course (not the clubhouse). After searching in vain for a break in the fence, Van den Broeck had to eat stuff she normally would not touch at a local diner. There is no controversy over the design of the golf course. No one was killed, nothing collapsed in a heap, but they did have terrible trouble growing grass. Readers will have no idea what the place looks like; her photo is of a sign.
This leads to another complaint. Despite her always having a camera at the ready, there is only one image per chapter. It is always a small, bad, black and white shot, with no caption outside of the architect’s name. Few of the sites are famous and therefore searchable online, making the reader’s vision entirely dependent on her descriptions. The photos are not very helpful, and the total impression is, to put it kindly, incomplete. Architecture is an intensely visual subject. This book is not. Nor are there any images of the architects, such as the impressively handsome (to Van den Broeck) Charles Rennie Mackintosh. He also did not commit suicide over a design of his.
It might be a romantic notion that architects take everything personally and often commit suicide, but Van den Broeck never takes the obvious step of looking it up. I believe she would have found that, among other things, Europeans are far less repulsed by the notion of suicide, that creatives are far less repulsed by the notion of suicide, and that architects probably don’t stand out as exceptions. Just the myths do. In the book, there is really just one case where the architect’s suicide is clearly a direct result of his building design failing, and fatally so. It was a movie theater in Washington DC in the early 1920s. A record snowfall caused the roof to cave in, killing nearly 100.
There is no doubt that Van den Broeck is a writer. She tells readers several times that she is, that she must be and that she can’t take a regular job for fear of disrupting her writing. That she got published this easily (some of the stories came from her masters’ thesis) means a lot of people recognize her promise. Her two poetry books have won prizes. So has this book, which is a bestseller in the Netherlands. But I think when the day comes for her to reread Bold Ventures in 50 years, she will cringe. As I did.
David Wineberg
If you liked this review, I invite you to read more in my book The Straight Dope. It’s an essay collection based on my first thousand reviews and what I learned. Right now it’s FREE for Prime members, otherwise — cheap! Reputed to be fascinating and a superfast read. And you already know it is well-written. https://www.amazon.com/Straight-Dope-...
July 8, 2021
****(*)
Ik moest vaak aan Olivia Laing denken, niet zozeer in verlangen of gemis, veeleer als referentie of streefdoel. Laing kiest een onderwerp, eentje waarin je juist wel of helemaal niet in geïnteresseerd bent, doet er een paar jaar intens onderzoek naar, research heet dat, en komt dan met een boek dat vaker over iets anders gaat dan over het onderwerp zelf. Het is meestal dat andere dat me weet te boeien en in één ruk doet uitlezen. Waagstukken doet hetzelfde met mij als lezer. Maar het is geen Laing-boek, al zag ik zo vaak Olivia naast, achter of doorheen Charlotte lopen. Ik vroeg me af wat Van den Broeck anders deed, maar daar hoefde ik niet echt naar te zoeken, zij vertelt een persoonlijker verhaal. Of misschien ook niet, maar het is belangrijker voor het boek, en daarom komt het zonder gêne steeds weer bovendrijven. Voor sommige lezers iets te vaak, ik hield er wel van, zozeer zelfs dat ik me afvraag of ik bij het lezen van de nieuwe Laing niet te veel aan Charlotte zal moeten denken, niet zozeer als referentie, maar in verlangen of gemis.
Ik moest vaak aan Olivia Laing denken, niet zozeer in verlangen of gemis, veeleer als referentie of streefdoel. Laing kiest een onderwerp, eentje waarin je juist wel of helemaal niet in geïnteresseerd bent, doet er een paar jaar intens onderzoek naar, research heet dat, en komt dan met een boek dat vaker over iets anders gaat dan over het onderwerp zelf. Het is meestal dat andere dat me weet te boeien en in één ruk doet uitlezen. Waagstukken doet hetzelfde met mij als lezer. Maar het is geen Laing-boek, al zag ik zo vaak Olivia naast, achter of doorheen Charlotte lopen. Ik vroeg me af wat Van den Broeck anders deed, maar daar hoefde ik niet echt naar te zoeken, zij vertelt een persoonlijker verhaal. Of misschien ook niet, maar het is belangrijker voor het boek, en daarom komt het zonder gêne steeds weer bovendrijven. Voor sommige lezers iets te vaak, ik hield er wel van, zozeer zelfs dat ik me afvraag of ik bij het lezen van de nieuwe Laing niet te veel aan Charlotte zal moeten denken, niet zozeer als referentie, maar in verlangen of gemis.
August 21, 2025
Mooie verhalen over architecturale gebouwen en hun ontwerpers die (mogelijk) zelfmoord hebben gepleegd. De reflectie op de onderwerpskeuze vond ik erg interessant, maar ik miste reflectie op objectkeuze. Hoe is de keuze gevallen op deze gebouwen/plekken? Hing dat samen met geplande reizen? Is er geen casus in Nederland te vinden? Verder is er geen enkel hoofdstuk volledig gewijd aan een vrouwelijke architect. Ik ben er nog niet over uit of dat positief is, of niet.
P.S. Vrouwen mogen volgens Wikipedia sinds 2021 lid worden van de Pine Valley Golf Course
P.S. Vrouwen mogen volgens Wikipedia sinds 2021 lid worden van de Pine Valley Golf Course
February 24, 2020
‘Als mensen vragen wanneer ik wist dat ik schrijver wilde worden, zou ik zeggen dat ik dat niet zo precies weet, terwijl ik eigenlijk sinds die middag op de speelplaats zeker wist dat ik later ‘leugenaar’ wilde worden. Het schrijven is tot nu toe de meest geloofwaardige leugen die ik mezelf heb aangepraat. Als anderen het geloven, is het nauwelijks gelogen.’
November 26, 2024
Zelfdoding op je achtenzeventigste, is dat een afwijzing van het leven of van de dood?
December 15, 2022
went in expecting an interesting architecture book with a macabre theme, but what i actually got was 288 page of nauseatingly self interested garbage, loosely tied together by the fact that the author occasionally deigns to mention buildings. if you're scanning the reviews to see if you should buy it: don't. it's not what it says it's about.
to get it out of the way: the buildings. seemingly chosen at random, there is no consistency in their choice or presentation. several buildings exist in the book purely to let the author justify some trip or make some interminable point about how awful she is to the people in her life, and even the "buildings that killed their creators" theme doesn't hold. several times she finds out that the supposed suicide is a myth, and just... keeps on trucking. that's not what you sold the book as being about!
the buildings are also shunted into second place by the simple format of the book. the only visual representation of each building in the book is in the form of a blurry, black and white, low resolution photo, taken from a random position and often incomprehensibly devoid of context. chapters are of wildly varying length, and the primary reason for the authors interest appears to be whether she can crowbar in something about herself. the buildings are not the point here, the author is.
and this is the real meat of the book. the author is theoretically talking about the stories of the buildings and their creators, but in actuality is filling page after page with bloviating introspection. the author constantly talks about the people in her life as though they are props to justify her writing, and if this is the output then that is absolutely fucking tragic. if you're going to use people, use them to make something worthwhile, don't just sociopathically burn through the people around you to justify this extended livejournal post.
throughout the book, the author seems like an awful person. every single interaction she has with another human being sounds infuriating or alienating, from a security guard at a golf course to the intensely cringeworthy conversations with her friends. maybe this is an unfortunate editing choice or translation error, but the author appears to live in a world of pure alienation, bouncing between depressed friends to depressed acquaintances, always in mutual incomprehension. the book is filled with her failing to make conversation with people and ignoring the gestures of people around her. i can't imagine what it's like to live in this world, it was exhausting just to read about it.
if that seems like a harsh criticism, that's because this book is nothing if not a deeply personal work that never leaves the space inside her head. it's uncomfortably intimate, and it doesn't take long for it to breed contempt. it's like reading your friend's diary and finding nasty, viperous things written about everyone you know. it's awful and infuriating, and it gets worse and worse over the course of the book.
the book doesn't really have an ending except in the literal sense; the pages run out and there are no more words. there is no arc, no theme, no learning or growing, the author burns through a relationship and spends some time overseas, and increasingly writes about herself instead of the actual buildings. at the end of the final building, she just writes a brief bit of fiction about an imagined interaction between two men and that's it. it's unsatisfying and self indulgent and doesn't have a point, so i guess it's emblematic of the book as a whole. awful.
to get it out of the way: the buildings. seemingly chosen at random, there is no consistency in their choice or presentation. several buildings exist in the book purely to let the author justify some trip or make some interminable point about how awful she is to the people in her life, and even the "buildings that killed their creators" theme doesn't hold. several times she finds out that the supposed suicide is a myth, and just... keeps on trucking. that's not what you sold the book as being about!
the buildings are also shunted into second place by the simple format of the book. the only visual representation of each building in the book is in the form of a blurry, black and white, low resolution photo, taken from a random position and often incomprehensibly devoid of context. chapters are of wildly varying length, and the primary reason for the authors interest appears to be whether she can crowbar in something about herself. the buildings are not the point here, the author is.
and this is the real meat of the book. the author is theoretically talking about the stories of the buildings and their creators, but in actuality is filling page after page with bloviating introspection. the author constantly talks about the people in her life as though they are props to justify her writing, and if this is the output then that is absolutely fucking tragic. if you're going to use people, use them to make something worthwhile, don't just sociopathically burn through the people around you to justify this extended livejournal post.
throughout the book, the author seems like an awful person. every single interaction she has with another human being sounds infuriating or alienating, from a security guard at a golf course to the intensely cringeworthy conversations with her friends. maybe this is an unfortunate editing choice or translation error, but the author appears to live in a world of pure alienation, bouncing between depressed friends to depressed acquaintances, always in mutual incomprehension. the book is filled with her failing to make conversation with people and ignoring the gestures of people around her. i can't imagine what it's like to live in this world, it was exhausting just to read about it.
if that seems like a harsh criticism, that's because this book is nothing if not a deeply personal work that never leaves the space inside her head. it's uncomfortably intimate, and it doesn't take long for it to breed contempt. it's like reading your friend's diary and finding nasty, viperous things written about everyone you know. it's awful and infuriating, and it gets worse and worse over the course of the book.
the book doesn't really have an ending except in the literal sense; the pages run out and there are no more words. there is no arc, no theme, no learning or growing, the author burns through a relationship and spends some time overseas, and increasingly writes about herself instead of the actual buildings. at the end of the final building, she just writes a brief bit of fiction about an imagined interaction between two men and that's it. it's unsatisfying and self indulgent and doesn't have a point, so i guess it's emblematic of the book as a whole. awful.
April 14, 2020
Dit boek gaat over meer, veel meer, dan het tragische lot van dertien architecten(duo's). Waar Charlotte Van den Broeck doorheen de verhalen naar op zoek gaat is begrip van wat het betekent om schrijver te zijn, erkenning te krijgen voor haar werkwijze. Monomaan stort ze zich op haar kunstenaarschap, ten koste van alles, alsof ze niet anders kan. Ze onderzoekt zichzelf aan de hand van gebouwen waar iets aan schort en levert werkstukken af die informeren, doen lachen, soms fenomenaal mooi zijn geschreven, een blijk geven van ernst, inlevingsvermogen en fijngevoeligheid.
Een fragment, ter illustratie van haar sensitieve manier van observeren:
"Er is werkelijk niemand op straat. De brede avenues zijn uitgestorven, de National Mall op enkele joggers na verlaten, de Smithsonian Museums dicht, het bezoekerscentrum van het Capitool gesloten. Ik probeer me in te beelden of ik in mijn leven ooit zo godverlaten alleen, als in een postapocalyptische Spielbergfilm, met pakweg de Eiffeltoren zal zijn? Monumentale gebouwen van deze schaal zijn niet gemaakt op maat van individuele beleving, ze hebben publiek nodig, voorbijgangers, bezoekers, gebruikers, reizigers, liefhebbers, al zijn het straatkatten, hoe dan ook, ze hebben collectieve ogen nodig, die hen bevestigen als onderdeel van een gedeelde ruimte. Het is een verpletterend gegeven alleen met deze gebouwen te moeten zijn."
Een fragment, ter illustratie van haar sensitieve manier van observeren:
"Er is werkelijk niemand op straat. De brede avenues zijn uitgestorven, de National Mall op enkele joggers na verlaten, de Smithsonian Museums dicht, het bezoekerscentrum van het Capitool gesloten. Ik probeer me in te beelden of ik in mijn leven ooit zo godverlaten alleen, als in een postapocalyptische Spielbergfilm, met pakweg de Eiffeltoren zal zijn? Monumentale gebouwen van deze schaal zijn niet gemaakt op maat van individuele beleving, ze hebben publiek nodig, voorbijgangers, bezoekers, gebruikers, reizigers, liefhebbers, al zijn het straatkatten, hoe dan ook, ze hebben collectieve ogen nodig, die hen bevestigen als onderdeel van een gedeelde ruimte. Het is een verpletterend gegeven alleen met deze gebouwen te moeten zijn."
March 28, 2021
"Een kunstenaar die in zijn slaap sterft, wordt door niemand herinnerd."
Bovenstaand citaat verklaart het opzet van het prozadebuut 'Waagstukken' van Charlotte Van den Broeck. In -niet toevallig- 13 essays vertelt ze over architecten en hun bouwwerken (hun 'waagstukken'), die uiteindelijk leiden tot een (soms vermeende) zelfgekozen dood, al dan niet gelieerd aan hun persoonlijk falen in de publieke ruimte...
"De wereld dommelt in van vermoeidheid en iedereen streeft in zijn dromen zichzelf na. Iedereen slaagt. Iedereen is constant ontvankelijk voor bewondering. Falen vindt zo onopvallend mogelijk plaats en dient als leerervaring. Het is allemaal zo kleinschalig, zo baatzuchtig...
De architecten maakten tenminste grote gebaren, waagstukken, werk op grote schaal, en plein public, concrete massa en oppervlakte die verhouding afdwingen en onverschilligheid te slim af zijn. Een architect die faalt in de openbare ruimte, faalt onverholen voor duizenden ogen, en dat gedurende een langere periode in de tijd. Wie zich op het waagvlak van de geschiedenis begeeft, daagt de vergankelijkheid uit."
Elk afzonderlijk verhaal (of essay zo je wil) is ongeveer op dezelfde manier opgebouwd. De auteur vertelt over minder bekende architecten (ik kende er maar twee) en hun (meester)werk dat uiteindelijk uitdraaide op een mislukking. Telkens reist Charlotte Van den Broeck naar de noodlottige gebouwen en krijgen we zo ook een reisverslag en -anekdotes en persoonlijke beschouwingen over haar eigen leven, kunst, literatuur... Op die manier word je als lezer heen en weer geslingerd tussen verleden en heden, tussen het leven van de architecten en de persoonlijke beschouwingen van de auteur. Soms blijft het wel wat te bondig, ik had graag nog wat verder ingegaan op sommige aspecten van de verhalen.
Het concept van het boek deed me heel hard denken aan De eenzame stad: Over de kunst van het alleen-zijn van Olivia Laing, een boek dat ik begin dit jaar met heel veel plezier heb gelezen. Je wordt uitgedaagd om veel extra info/kunstwerken op te zoeken, je wordt ondergedompeld in de wereld van kunstenaars (of in dit geval architecten) die je amper kent, je krijgt in zeer mooie of poëtische bewoordingen veel stof tot nadenken. En net als Laing kan Van den Broeck haar gedachten of mijmeringen heel mooi onder woorden brengen.
De mooie cover en vormgeving van het boek verdient een extra vermelding. Op de cover prijkt het minimalistische schilderij 'The Sea' van de Engelse schilder Lois Lowry. Maar vooral de vreemde bindwijze trok in de boekhandel meteen mijn aandacht: de rug van het boek is open en gebonden met gouden en blauwe koordjes. Op die manier lijkt de vormgever te zeggen: dit zijn 13 verhalen van waaghalzen die de auteur met elkaar heeft verbonden door haar eigen, hoogstpersoonlijke zoektocht.
Lees dit boek!
Onderstaande review sluit heel nauw aan bij mijn eigen aanvoelen van dit boek:
https://www.dereactor.org/teksten/waa...
Bovenstaand citaat verklaart het opzet van het prozadebuut 'Waagstukken' van Charlotte Van den Broeck. In -niet toevallig- 13 essays vertelt ze over architecten en hun bouwwerken (hun 'waagstukken'), die uiteindelijk leiden tot een (soms vermeende) zelfgekozen dood, al dan niet gelieerd aan hun persoonlijk falen in de publieke ruimte...
"De wereld dommelt in van vermoeidheid en iedereen streeft in zijn dromen zichzelf na. Iedereen slaagt. Iedereen is constant ontvankelijk voor bewondering. Falen vindt zo onopvallend mogelijk plaats en dient als leerervaring. Het is allemaal zo kleinschalig, zo baatzuchtig...
De architecten maakten tenminste grote gebaren, waagstukken, werk op grote schaal, en plein public, concrete massa en oppervlakte die verhouding afdwingen en onverschilligheid te slim af zijn. Een architect die faalt in de openbare ruimte, faalt onverholen voor duizenden ogen, en dat gedurende een langere periode in de tijd. Wie zich op het waagvlak van de geschiedenis begeeft, daagt de vergankelijkheid uit."
Elk afzonderlijk verhaal (of essay zo je wil) is ongeveer op dezelfde manier opgebouwd. De auteur vertelt over minder bekende architecten (ik kende er maar twee) en hun (meester)werk dat uiteindelijk uitdraaide op een mislukking. Telkens reist Charlotte Van den Broeck naar de noodlottige gebouwen en krijgen we zo ook een reisverslag en -anekdotes en persoonlijke beschouwingen over haar eigen leven, kunst, literatuur... Op die manier word je als lezer heen en weer geslingerd tussen verleden en heden, tussen het leven van de architecten en de persoonlijke beschouwingen van de auteur. Soms blijft het wel wat te bondig, ik had graag nog wat verder ingegaan op sommige aspecten van de verhalen.
Het concept van het boek deed me heel hard denken aan De eenzame stad: Over de kunst van het alleen-zijn van Olivia Laing, een boek dat ik begin dit jaar met heel veel plezier heb gelezen. Je wordt uitgedaagd om veel extra info/kunstwerken op te zoeken, je wordt ondergedompeld in de wereld van kunstenaars (of in dit geval architecten) die je amper kent, je krijgt in zeer mooie of poëtische bewoordingen veel stof tot nadenken. En net als Laing kan Van den Broeck haar gedachten of mijmeringen heel mooi onder woorden brengen.
De mooie cover en vormgeving van het boek verdient een extra vermelding. Op de cover prijkt het minimalistische schilderij 'The Sea' van de Engelse schilder Lois Lowry. Maar vooral de vreemde bindwijze trok in de boekhandel meteen mijn aandacht: de rug van het boek is open en gebonden met gouden en blauwe koordjes. Op die manier lijkt de vormgever te zeggen: dit zijn 13 verhalen van waaghalzen die de auteur met elkaar heeft verbonden door haar eigen, hoogstpersoonlijke zoektocht.
Lees dit boek!
Onderstaande review sluit heel nauw aan bij mijn eigen aanvoelen van dit boek:
https://www.dereactor.org/teksten/waa...
February 16, 2020
Fantastisch uitgangspunt, het opzoeken van "mislukte creaties" waardoor hun architecten een einde aan het leven maakten. Wat begint als een journalistiek boek verandert langzaam in een boek over mislukking verweven met elementen uit Van den Broeks eigen leven. Dat laatste stond mij af en toe tegen: een diner met vrienden waar iedereen vertelt hoe druk ze het hebben, Van den Broek die op een hete dag haar hotpants niet over haar billen gedrukt krijgt - is dit iets wat ik bij een mannelijke auteur wel had geaccepteerd, of nog erger: voor lief had genomen? Ik ben er nog steeds niet uit of dit een geslaagd genre-experiment is. In ieder geval: het lezen waard, met de gedraaide kerktoren van Saint-Omer als onbetwist (of moet ik zeggen getwist) hoogtepunt.
July 25, 2020
Ik was net voor de lockdown beginnen lezen in Waagstukken en ben er nu pas in geslaagd om het volledig uit te lezen. Het is sowieso geen boek dat je in een ruk wil uitlezen. Charlotte Van den Broeck vertelt in 13 verhalen over bekende en vergeten architecten die zelfmoord pleegden op of in een door hen ontworpen gebouw of omwille van het gebouw. Ze reist naar de bouwwerken en onderzoekt het verband tussen persoonlijk en publiekelijk falen. Intussen verweeft ze ook haar persoonlijke mijmeringen over het schrijverschap in de verhalen. Ze vindt de perfecte balans tussen de geschiedenis van het bouwwerk of het leven van de architect en haar eigen worstelingen. Jammer dat de foto’s wat wazig zijn, maar dat doet niets af van haar schrijfstijl.
This entire review has been hidden because of spoilers.
December 28, 2020
Aangenaam verrast door dit boek! Het staat vol met - voor mij - interessante weetjes en brengt me terug naar mijn interesse in architectuur en kunstgeschiedenis. Het wordt ook heel aangenaam verteld, ik heb genoten van het persoonlijke verhaal dat de feitelijke kant van het boek doorweefde.
March 19, 2020
Ik moet hier nog even over nadenken...🤔
January 24, 2021
Een gebouw moet mooi zijn, maar ook functioneel. Vooral functioneel, zou ik zeggen. Dat is de basis. Je kan nog zoveel tierelantijnen verzinnen, aan het eind van het liedje moet je erin kunnen wonen, werken, bezig zijn of juist niet. En daarvoor moet het in de eerste plaats overeind blijven staan. Het principe is eenvoudig, de uitvoering soms ingewikkeld. Eenvoud betaalt zich op dat gebied, maar enkel met eenvoud kan een architect zich niet profileren.
Ik lees Waagstukken (2019) van Charlotte Van den Broeck. Een bundel van dertien essays over architecten en de opera waarover ze struikelden. Geen grote namen, geen grote werken, maar juist daardoor overzichtelijk, begrijpelijk, benaderbaar, voelbaar. De persoonlijkheid die de architecten in hun werk legden en het immense menselijke drama waarin onkunde, onmacht, tegenwerking kan eindigen.
Van den Broeck is dichter - van haar hand verschenen voorafgaand aan Waagstukken de bundels Kameleon en Nachtroer - en gedurende haar zoektochten verwijst ze naar de moeilijkheden waarmee ze zichzelf geconfronteerd ziet tijdens de constructie van haar opera’s. Maar ik geloof dat je als lezer iets dieper moet graven en je de dichter en de architect van hetzelfde slag moet zien. Beiden creëren iets bestaands, maar er moet iets aan toegevoegd worden. De functionaliteit van een opera mag niet te duidelijk zijn, de gebruiker moet zich inspannen om al het mooie, al het aangename te ontdekken. Je moet erin kunnen verdwalen, maar tegelijkertijd moet je wel de weg terug kunnen vinden. Zowel de architect als de dichter moeten daarbij op zoek naar de uitersten van wat technisch mogelijk is. Ken je je techniek niet door en door, dan kom je onherroepelijk op het punt dat je creatie als een kaartenhuis in elkaar zakt.
Van den Broeck geeft in Waagstukken een interessant beeld van hoe een architect zich hecht aan zijn opera’s, en hoe moeilijk het is het falen toe te geven. Zoals gezegd, voor een dichter is het waarschijnlijk niet anders.
Het maakt nieuwsgierig te lezen hoe de dichter Charlotte Van den Broeck haar eigen “kathedralen” heeft geconstrueerd.
Voor de volledige recensie: https://rondetijd.blogspot.com/2021/0...
Ik lees Waagstukken (2019) van Charlotte Van den Broeck. Een bundel van dertien essays over architecten en de opera waarover ze struikelden. Geen grote namen, geen grote werken, maar juist daardoor overzichtelijk, begrijpelijk, benaderbaar, voelbaar. De persoonlijkheid die de architecten in hun werk legden en het immense menselijke drama waarin onkunde, onmacht, tegenwerking kan eindigen.
Van den Broeck is dichter - van haar hand verschenen voorafgaand aan Waagstukken de bundels Kameleon en Nachtroer - en gedurende haar zoektochten verwijst ze naar de moeilijkheden waarmee ze zichzelf geconfronteerd ziet tijdens de constructie van haar opera’s. Maar ik geloof dat je als lezer iets dieper moet graven en je de dichter en de architect van hetzelfde slag moet zien. Beiden creëren iets bestaands, maar er moet iets aan toegevoegd worden. De functionaliteit van een opera mag niet te duidelijk zijn, de gebruiker moet zich inspannen om al het mooie, al het aangename te ontdekken. Je moet erin kunnen verdwalen, maar tegelijkertijd moet je wel de weg terug kunnen vinden. Zowel de architect als de dichter moeten daarbij op zoek naar de uitersten van wat technisch mogelijk is. Ken je je techniek niet door en door, dan kom je onherroepelijk op het punt dat je creatie als een kaartenhuis in elkaar zakt.
Van den Broeck geeft in Waagstukken een interessant beeld van hoe een architect zich hecht aan zijn opera’s, en hoe moeilijk het is het falen toe te geven. Zoals gezegd, voor een dichter is het waarschijnlijk niet anders.
Het maakt nieuwsgierig te lezen hoe de dichter Charlotte Van den Broeck haar eigen “kathedralen” heeft geconstrueerd.
Voor de volledige recensie: https://rondetijd.blogspot.com/2021/0...
April 16, 2020
Waagstukken / Charlotte Van den Broeck
In ‘Waagstukken’ zoomt Charlotte Van den Broeck in op het leven van een aantal architecten. Nou ja, eigenlijk is het hun dood die de aandacht van de schrijfster trok. De bouwmeesters die in de dertien essays ten tonele worden gevoerd zouden naar aanleiding van een mislukt bouwwerk uit het leven zijn gestapt. Maar achter het verhaal van hun zelfgekozen dood schuilt een werkelijkheid die veel complexer is.
Het knappe aan deze essaybundel is dat de auteur ook haar eigen leven overschouwt en dit handig aan de essays toevoegt: herinneringen, anekdotes, persoonlijke brieven, beschouwingen, ze weet dit alles vakkundig in elkaar te weven tot één sprankelend geheel. Wie in zijn eigen leven graaft en dit goed doet, raakt al snel iets universeels aan.
Deze combinatie maakt van ‘Waagstukken’ een bijzonder boek.
In ‘Waagstukken’ zoomt Charlotte Van den Broeck in op het leven van een aantal architecten. Nou ja, eigenlijk is het hun dood die de aandacht van de schrijfster trok. De bouwmeesters die in de dertien essays ten tonele worden gevoerd zouden naar aanleiding van een mislukt bouwwerk uit het leven zijn gestapt. Maar achter het verhaal van hun zelfgekozen dood schuilt een werkelijkheid die veel complexer is.
Het knappe aan deze essaybundel is dat de auteur ook haar eigen leven overschouwt en dit handig aan de essays toevoegt: herinneringen, anekdotes, persoonlijke brieven, beschouwingen, ze weet dit alles vakkundig in elkaar te weven tot één sprankelend geheel. Wie in zijn eigen leven graaft en dit goed doet, raakt al snel iets universeels aan.
Deze combinatie maakt van ‘Waagstukken’ een bijzonder boek.
December 28, 2020
Na de eerste drie verhalen las ik enthousiast verder, maar verloor gaandeweg mijn interesse. Het wikipedia-gehalte werd steeds hoger, de "zelfmoorden" werden er steeds meer met de haren bijgesleept en de hoofdpersonen steeds minder interessant. Hoewel een sympathiek boek was ik uiteindelijk blij dat ik weer met iets anders verder kon.
Displaying 1 - 30 of 167 reviews