Ψυχολογία των ενεργών μειονοτήτων

by Serge Moscovici, Στάμος Παπαστάμου (Translator)

Η θεωρία της μειονοτικής επιρροής του Serge Moscovici αποτελεί πρότυπο ανάδυσης μιας ενεργού μειονότητας: πρωτότυπη και μη συγκρίσιμη λόγω διαφορετικής στόχευσης σε θεωρητικό και ιδεολογικό επίπεδο, προκαλεί πολυεπίπεδη σύγκρουση με το επιστημονικό κατεστημένο της εποχής, ενώ ταυτόχρονα αναδεικνύει και φιλοδοξεί να εξηγήσει φαινόμενα ανεξερεύνητα μέχρι εκείνη τη στιγμή.

Τρία πράγματα κάνουν εντύπωση διαβάζοντας αυτό το βιβλίο:
Το πρώτο είνια πόσο βαθιά ήταν η τομή που επιχείρησε να κάνει ο Serge Moscovici με τη θεωρία του και κατ'επέκταση πόσο έντονη ήταν η σύγκρουση που προκάλεσε στη διεθνή επιστημονική κοινότητα: τόσο σε γνωστικό, όσο και σε ιδεολογικό, ακόμα και σε πολιτικό επίπεδο.

Το δεύτερο είναι η εκπληκτική διάρκεια των επιπτώσεων αυτής της τομής και των επιδράσεων της συνεπαγόμενης σύγκρουσης, δεδομένου ότι ακόμα και σήμερα μόνο αδιάφορους δεν αφήνει τους κοινωνικούς ψυχολόγους η θεωρία της μειονοτικής επιρροής.

Το τρίτο σημείο είναι η αίσθηση ότι διαβάζεις ή βιώνεις μια αυτοεκπληρούμενη προφητεία. Όχι σαν κι αυτή που μελέτησε ο Festinger για το τέλος του κόσμου, αλλά μια άλλη που μάλλον αφορούσε τη γέννηση ενός καινούριου. Διαβάστε προσεκτικά τα συμπεράσματα όπου ο Moscovici συνοψίζει αριστοτεχνικά τις θεμελιώδεις αρχές της θεωρίας του και τα βασικά ερευνητικά του ευρήματα, αναστοχάζεται πάνω σ'αυτά, επισημαίνει τα θεωρητικά κενά και τις μεθοδολογικές ατέλειες της δουλειάς του, σχεδιάζει τα επόμενα ερευνητικά βήματα που πρέπει να γίνουν και προβλέπει τι μέλλει γέγνεσθαι στον χώρο της κοινωνικής επιρροής τα επόμενα πολλά χρόνια.

Τα πολλά αυτά χρόνια πέρασαν και οι προβλέψεις του Serge Moscovici επαληθεύτηκαν σχεδόν στο σύνολό τους, όπως πολλοί από τους προβληματισμούς του εξακολοθούν να είναι επίκαιροι.

Τηρουμένων των αναλογιών, ο Serge Moscovici είναι ο Ιούλιος Βερν της κοινωνικής ψυχολογίας. Είναι σαν να υιοθέτησε το μότο των φοιτητών του Μάη του '68 "η φαντασία στην εξουσία" και να το μετουσίωσε στο "η φαντασία στην επιστήμη". Όπως και ο Ιούλιος Βερν, αυτά που φαντάστηκε ή/και πρόβλεψε ο Serge Moscovici έγιναν ή γίνονται ακόμη. Και τα καλά και τα λιγότερο καλά. Με τη μόνη διαφορά ότι αυτός έζησε αρκετά για να τα δει.

303 pages

First published January 1, 1979

About the author

Serge Moscovici (born 14 June 1925 as Srul Herş Moscovici) is a Romanian-born French social psychologist, currently the director of the Laboratoire Européen de Psychologie Sociale ("European Laboratory of Social Psychology"), which he co-founded in 1974 at the Maison des sciences de l'homme in Paris. He is a member of the European Academy of Sciences and Arts and Officer of the Légion d'honneur, as well as a member of the Russian Academy of Sciences and honorary member of the Hungarian Academy of Sciences.