Jump to ratings and reviews
Rate this book

A incrível história de António Salazar, o ditador que morreu duas vezes

Rate this book
Esta é a história do princípio do fim de um ditador. Uma investigação minuciosa a um período em que a realidade superou a ficçã a queda de Salazar - da cadeira, do poder e da vida. Um livro importante e admirável do jornalista italiano Marco Ferrari. A 3 de Agosto de 1968, no forte de Santo António da Barra, António de Oliveira Salazar, líder da mais longa ditadura europeia, preparava-se para arranjar os pés com o seu calista quando, inesperadamente, a cadeira onde se sentara parte-se e o ditador cai redondo, batendo com a cabeça na pedra dura do chão. O período que se seguiu roçaria o insólito, com uma longa e barroca encenação de poder e normalidade até ao dia da morte de facto do ditador. Na sequência da famosa queda da cadeira, Marcello Caetano é chamado a substituir Salazar no cargo de presidente do Conselho. No entanto, num país dividido entre os que apoiavam o regime e os que eram aterrorizados pela mão-de-ferro repressiva da PIDE, a situação semicomatosa de Salazar foi mantida em segredo, inclusive do próprio. Ao longo dos dois anos seguintes, o seu gabinete encenava, diariamente, uma farsa para manter o ditador na ignorância sobre a mais real das a do poder. Reuniões de conselho e visitas de Estado, entrevistas de rádio e televisão, até uma impressão diária exclusiva do Diário de Notícias - um quotidiano imaginário e escrupulosamente montado para manter na ilusão de poder o líder de um governo autoritário e brutal, responsável pela morte de 22 800 portugueses. Baseando-se nos testemunhos recolhidos dos 20. 000 resistentes presos pela PIDE e das suas práticas implacáveis de terror, Marco Ferrari, escritor e jornalista, devolve à nossa memória colectiva a verdade sobre os dois estranhos anos em que Portugal viveu em coma, com um velho ditador que já não o era. Uma investigação minuciosa a um período em que a realidade superou a ficçã a queda de Salazar - da cadeira, do poder e da vida. Um livro importante e admirável que nos relembra a aversão do poder à mudança e quão ridículo e devastador é o autoritarismo.

248 pages, Paperback

First published January 1, 2020

15 people are currently reading
142 people want to read

About the author

Marco Ferrari

14 books2 followers
Librarian Note: There is more than one author by this name in the Goodreads database.

Marco Ferrari è un giornalista, scrittore e autore televisivo italiano.
Il suo primo romanzo, Tirreno (Editori Riuniti), risale al 1988. Successivamente ha pubblicato I sogni di Tristan (1994), Alla Rivoluzione sulla Due Cavalli (1995), Grand Hotel Oceano (1996) e Ti ricordi Glauber (1999) con Sellerio editore e, insieme ad Alessandro Benvenuti, La vera storia del mitico undici (1998) con Ponte alle Grazie-Longanesi.

Ratings & Reviews

What do you think?
Rate this book

Friends & Following

Create a free account to discover what your friends think of this book!

Community Reviews

5 stars
34 (19%)
4 stars
81 (47%)
3 stars
47 (27%)
2 stars
10 (5%)
1 star
0 (0%)
Displaying 1 - 24 of 24 reviews
Profile Image for Sharof Hamroh.
86 reviews12 followers
March 27, 2024
Only 4 stars because of the lousy ending. Felt like Marco Ferrari tried hard to prolongate the book by all means. Retelling of football events about Benfica, Sporting even though Ferrari himself pointed out that Salazar didn't have remote interest in football. Then why to scribble passages about it? Also he briefly introduced the history of fado. Again, I haven't got slightest idea why I need that info in a book about a dictator. Despite everything I ranted about, description of the dictator doesn't lack any color. Excuse my pun. Dozens of short stories are ample to understand persona of Antonio Salazar.

Noticed that all dictators have been quite banal and mediocre. No matter how hard they tryna stand out, they eventually fall into a template. They all adore shiny medals, honors and prefixes to their names, something like The hope of nation, Guardian of the realm etc.

Overall the book is good enough to read. Very short, gets straightly to a point. I liked it.
Profile Image for Valerie.
114 reviews4 followers
May 7, 2024
Що ми знаємо про диктаторів? Та наче щось читали, слухали, в новинах розповідали. Проте рідко дізнаємося чому вони такі, що їх до цього спонукає.

Приблизно з такими думками я почала читати цю книгу. Мені цікаво дізнаватися історії та шлях світових політиків, діячів і навіть диктаторів. Чому вони обрали такий шлях, чому вони хочуть, щоб їх боялися? Зараз про бункерного карлика мова не йде.

Колись мені розповіли, що у Португалії настільки боялися чи поважали Антоніу Салазара, що коли він захворів і вже не був на чолі країни, для нього випускали єдиний екземпляр газети, який робили саме для нього. І разом з тим президент та міністри Португалії приходили до нього, спілкувалися і удавали, що диктатор досі очолює країну.

Після такої історії мені захотілося дізнатися детальніше про цей феномен. Оскільки весь уряд два роки удавав, що диктатура все ще в країні, проте насправді там вже відбувалися значні зміни.

Автор книги розповів про дитинство Салазара, як він прийшов до влади, про диктатуру в країні. Однак саме про феномен Антоніу він майже нічого не сказав.

Я б рекомендувала цю книгу тим, хто починає цікавитися історією.
Profile Image for Tita.
2,201 reviews233 followers
May 22, 2021
Não costumo ler muita não-ficção mas há temas que acho que são importantes e que os devemos ler, para recordarmos e não voltarmos a cair nos mesmos erros. E foi um dos motivos pelo qual fiquei muito curiosa com este livro.
Além de importantíssimo, este é um livro riquíssimo e cheia de informações bem pertinentes. 
Vou começar por explicar um pouco o título, "que morreu duas vezes". O autor refere-se à queda da cadeira, que em 1968, lhe provocou um hematoma intracraniano e do qual, apesar de ter sido operado, nunca recuperou, sendo até referido no livro como "morto-vivo". E, a segunda vez, a sua verdadeira morte, já em 1970.
O autor fez um fantástico trabalho de investigação. Aborda também o período instável que foi a nossa Primeira República, de modo a contextualizar-nos melhor a "estabilidade" do governo de Salazar. E, depois, claro, aborda todos os temas fulcrais e pertinentes da ditadura.
Não podemos cair na ilusão. Temos que perceber que Salazar tornou Portugal num país ainda mais atrasado, rurais, fechado ao exterior, muito à custa das condições da classe mais pobre. E tudo isto num clima de repressão constante, torturas, perseguições, prisões, mortes. A PIDE, a Guerra Colonial, Tarrafal, Prisão de Caxias, o autor não nos poupa nas descrições e, é impossível ficarmos indiferentes a tudo o que fez feito, neste nosso "cantinho" e num passado recente.
Um livro importantíssimo e que deverá ser lido por toda a gente para que não voltarmos a acreditar em ilusões de "associações de homens de boa vontade".

Vídeo de opinião aqui

Profile Image for Natalia.
399 reviews52 followers
March 9, 2024
Сжатая история Португалии при Салазаре, поданная через перспективу жизни самого диктатора.
Для тех, кто уже читал что-то на эту тему, новых фактов, скорее всего не будет. Но, как обзор и начальное знакомство, эта книга - неплохой вариант.

Когда я сейчас смотрю на доброжелательных, раскрепощенных и спокойных португальцев, не могу себе представить, что и здесь еще несколько десятилетий были распространены доносы, издевательства над заключенными и прочие "обычные"для тоталитарного режима ужасы. Португалия смогла преодолеть это наследие меньше, чем за полвека. Меня этот факт обнадеживает. Возможно, я неисправимая оптимистка, но я верю в лучшее.

Триггер - в книге есть описания пыток, которые применяла Португальская полиция ПИДЕ.
Profile Image for Confuso.
116 reviews34 followers
August 2, 2023
Se per qualsiasi motivo vi interessa la storia del Portogallo (per es.: ci state andando in viaggio), o se siete incuriositi dalla bizzarra biografia del più longevo dittatore d'Occidente, bene, allora siete nel posto giusto. Scritto molto, molto bene. Bravo Ferrari: non so bene tu chi sia ma bravo.
Profile Image for Morgan Baliviera.
213 reviews1 follower
April 27, 2024
Una bella lettura, molto scorrevole e piena di aneddoti, che descrive minuziosamente il governo di Antonio de Olivera Salazar, dittatore del Portogallo dal 1932 al 1968. Lo scrittore, col suo stile quasi romanzesco, riesce ad incuriosire e far interessare il lettore per tutte le oltre 180 pagine.
Profile Image for Natalia Yurchenko.
10 reviews
February 15, 2025
Книжка о том, как на первый взгляд положительный лозунг салазаровской Португалии "Бог, Отечество, семья" не противоречит пыткам, концлагерю, колониальным войнам и продаже вольфрама Гитлеру.

Написана увлекательно, смогла дочитать до конца. Кроме фактов о диктаторе, интересно было узнать о том, как работало подпольное движение антифашистов и о судьбах самых выдающихся из них.

Сохранила себе в закладки ссылки на фильмы и другие книги
"Побег" (режиссер Луиш Филипе Роша, 1978)
"Сегреду" (режиссер Жозе Эдгар Фелдман, 2008)
PIDE: А História da Repressão
"Письма из заключения: Тюремная жизнь» (Cartas da Prisão: Vida Prisional, 1975) Жозе Магру
Угнетенная Португалия: Материалы об истории португальского фашизма 1958, издана в Бразилии.
Profile Image for Christian Aversano.
13 reviews
July 26, 2023
Mi aspettavo un libro che trattasse solo di come Salazar fosse stato raggirato dal suo stesso paese per 2 anni e invece ho trovato una biografia molto ironica e ricca di particolari storico/geografici/politici veramente eccezionale.

L'autore non è filosalazarista: talvolta lo deride e il più spesso delle volte lo declassa da uomo incredibile (come d'altronde i dittatori son tipicamente raffigurati) a uomo.

Sono analizzate la vita del dittatore, le decisioni politiche, le riflessioni sulle colonie, il trattamento dei deportati politici a capo verde e molto altro. Approfondite anche le relazioni con l' Europa in un clima non di certo facile.

E solo dopo aver dato contesto e forma alla dittatura portoghese il libro tratta di come la censura,creata da Salazar stesso, si sia abbattuta con non poca ironia proprio su di lui.

Ho apprezzato molto le battute sagaci dell'autore e la completezza delle informazioni da lui fornite:

"L'uomo politico subì nella sua lunga carriera altri due attentati ma, come sappiamo, crollò solo per una inoffensiva seggiola"

Cioè Marco non ti preoccupare Salazar è morto da un pezzo non hai bisogno di stenderlo più di così

"Una statua di Salazar è conservata a Maputo, capitale del Mozambico, nella Biblioteca Nazionale, relegata in un angolo e simbolicamente voltata verso la parete"

URLO.

Comunque ho imparato molto e mi ha più volte divertito e spinto a cercare più informazioni, sopratutto circa alcuni libri scritti da prigionieri di guerra salazaristi (che dio mio non hanno più avuto ristampe in portoghese figuriamoci traduzioni).
Profile Image for Dario Andrade.
733 reviews24 followers
August 4, 2023
O título do livro faz referência ao período em que Salazar, depois de sofrer um acidente doméstico que o deixou incapacitado, passou a viver em uma espécie de realidade paralela. Quem assistiu a “Adeus, Lênin”, sabe do que estou falando: uma pessoa doente, que não tem ideia do que se passa ao seu redor. No caso de Salazar, ele continuava a imaginar-se como Presidente do Conselho de Ministros.
Isso, é claro, não conta todo o livro. Na sua maior parte, são histórias do período referente ao Estado Novo português. Não é uma história, mas capítulos ao estilo de matérias jornalísticas. Algumas melhores do que outras.
No final, ao leitor menos conhecedor do tema – como eu – o livro tem o valor de apresentar um longo período da história portuguesa de modo bastante claro.
Por outro lado, muitas portas ficam abertas em razão da pouca profundidade com que alguns temas são abordados.
Um exemplo. Fala-se da ascensão de Salazar ao poder, mas ao fim fica-se sem saber como “Qual Salazar, aquele de Coimbra?” se transformou em Presidente do Conselho de Ministros em um período relativamente breve e, ao que parece, de maneira consensual.
Outro exemplo. O interesse dele pelo esoterismo e astrologia. Tendência que parece ter-lhe sido acentuada nos anos 1960 foi tratada em uma página.
Um terceiro exemplo é o das guerras coloniais. Há pinceladas. Um exército que chegou a contar com mais de 200 mil homens. 4 anos de serviço obrigatório. Guerra na Guiné como uma espécie de Vietnã português. Quase 9 mil mortos.
Termino com duas citações.
A primeira traz as impressões de Fernando Pessoa sobre Salazar: “É bem o produto de uma fusão de estreitezas: a alma campestremente sórdida do camponês de Santa Comba apenas de dilatou em pequenez pela educação do seminário, por todo o inumanismo livresco de Coimbra, pela especialização rígida e pesada do seu ansiado destino de professor de finanças”.
A segunda é uma inscrição na cadeia de Caxias:
Hei-de passar nas cidades
como o vento nas areias
e abrir todas as janelas
e abrir todas as cadeias.
Enfim, uma leitura interessante apesar das várias lacunas deixadas.
Profile Image for Bogdan Skaskiv.
72 reviews13 followers
April 3, 2025
Тяжко осягнути людину, в котрій поєднувались відсутність інтересу до подорожей та колоніалізм, наука і богослов'я з катівнями та переслідуваннями, чесність та вміння з будь-якої ситуації вийти сухим із води в найкращих для себе умовах.

Тяжко уявити людину, що стояла біля витоків НАТО, підтримувала Франко, продавала вольфрам Гітлеру та водночас надала свої острови як базу для американців. Все ж, ця людина існувала та прожила довге життя, диктуючи свою волю останній колоніальній імперії старої Європи.

Життя цього диктатора дійсно було неймовірним та точно заслуговує на окрему книгу, проте розповіді не вистачило цілісності та глибини, щоб отримати найвищу оцінку.
Profile Image for Yakym Yermak.
80 reviews4 followers
November 27, 2023
Цікаво. Гарний початок. Загалом структура хромає. Купа незнайомих імен. Топ!
151 reviews
August 21, 2025
⭐️⭐️⭐️½
un romanzo composto principalmente da fatti storici con elementi teatrali e farseschi. Il libro è scorrevole e scritto bene e da esso si ricava un quadro generale su Salazar e il Portogallo dell'Estado Novo.
2 pecche: non vi sono presenti riferimenti bibliografici delle molte informazioni storiche fornite e ogni tanto l'autore fornisce interpretazioni non sempre aggiornate sulla storiografia.
Un libro consigliato per imparare qualcosa di più su António Salazar e la dittatura autoritaria più lunga d'Europa, troppo poco conosciuta.
78 reviews10 followers
July 4, 2021
Salazar era um tipo estranho... Nas palavras de Fernando Pessoa "É bem o produto de uma fusão de estreitezas: a alma campestremente sórdida do camponês de Santa Comba apenas de dilatou e pequenez pela educação do seminário, por todo inumanismo livresco de Coimbra, pela especialização rígida e pesada do seu ansiado destino de Professor de Finanças. Fazia questão de não viajar. Incrivelmente nunca visitou nenhuma das ex. colónias Portuguesas. Frugal, comedido, com uma relação estranha e platónica com as mulheres, que estaria perto da misoginia. Achava-se dotado de um desígnio supremo, apoiado pela igreja, em particular pelo Cardeal Cerejeira. É difícil compreender como é que uma pessoa de uma alma aparentemente tão pequena conseguiu governar um país e um "império" durante 40 anos. Mas conseguiu, ancorado numa "sociedade de corte" cujo Conselho de Ministros e o Presidente da República era meras fachadas. Em alguns aspetos demonstrando uma verdadeira mestria, em particular durante a II Guerra Mundial, mantendo um país a salvo do conflito mais mortífero da história da humanidade, e simultaneamente, conservando o seu poder e evitando o destino de outros pares como Mussolini ou Hitler. No fim morreu sozinho, sem herdeiros, após a queda de uma cadeira, ainda permanecendo algum tempo na ilusão de que mantinha o poder que já tinha sido entregue a Marcello Caetano. Uma personagem que merece amplo estudo tal o mistério que ronda a sua personalidade.
2 reviews
November 12, 2025
Libro straordinario per conoscere la storia del Portogallo e dei fascismi in Europa attraverso la biografia di Antonio Salazar. Resta la domanda, una volta conclusa la lettura, se il fascismo non sia una struttura di potere ben radicata, oltre che nella storia, anche nelle strutture sociali, politiche e culturali degli stati europei. Il salazarismo implode per la decrepitezza del suo leader e per la misera statura dei suoi eredi. E' veramente morto?
Profile Image for Magda.
368 reviews
February 1, 2021
Come recita il titolo, è la storia della dittatura più longeva dell'Europa e anche un interessante resoconto del Portogallo dell'epoca: tra il 1930 e 1970.
Profile Image for Юра Мельник.
320 reviews39 followers
June 13, 2023
Дійсно дуже нудний диктатор. Найнудніший з тих, про кого можна почитати
Profile Image for Raivich Alves.
99 reviews
July 17, 2025
embora o tema me interessasse muito, foi difícil superar a desorganização do livro. dá a impressão que faltou revisar e ordenar os capítulos.
Profile Image for Ivana.
20 reviews
October 5, 2021
La dittatura più longeva d'Europa raccontata su due piani paralleli.
Da una parte la figura di Salazar, un personaggio fatto di contraddizioni e paradossi; dall'altra il racconto del regime che per oltre quarant'anni ha governato il Portogallo ed il suo immenso impero coloniale, mantenendolo in una bolla anacronistica fatta di corporativismo e brutale repressione.
Il libro unisce il racconto rigoroso ad uno stile da romanzo e lo rende una lettura estremamente piacevole.
Profile Image for Edmond Dantes.
376 reviews31 followers
October 10, 2020
da Amante della storia e della cultura del Portogallo non potevo perdermelo; Leggendo in contemporanea "il duello dei Neurochirurghi" un brivido mi ha colto con la caduta dalla sedia del callista del veccho Salazar...
Salazar sopravvisse, neppure cosi male al "colpo" e alla operazione al cervello; gli ultimi 18 mesi dellasua vita però, sembrano usciti dalla penna di Pessoa con un Salazar ormai confinato nella sua residenza davanti al quale si recita il copione del potere, com,e se non lo avesse mai abbandonato.... compresa una edizione speciale e unica del giornale di Lisbona, l'unico che leggeva tutte le mattine, realizzata apposta per lui , in cui se ne magnificavano le lodi come Primo Ministro in carica....
Libro su doppio binario, alterna un Salazar "privato" una specie di buon amministratore , oculato e parsimonioso, della economia portoghese , e gli orrori della PIDE, la polizia segreta, che manteneva quell'ordine, mentre nell'impero portoghese, su cui il sole non dovev tramontare il 9 % degli indigeni era analfabeta e schiavo, ....
Profile Image for Marcos Ortega.
91 reviews3 followers
April 5, 2022
Un relato breve sobre un enigma ibérico

Salazar comparte el dudoso honor con su contraparte Francisco Franco de ser los dos últimos dictadores europeos y morir de forma natural. El régimen que puso en marcha, el Estado Novo, nacido de las cenizas de la monarquia y la Republica portuguesas, rigio los destinos de Portugal y sus colonias por 40 años. Era Salazar un hombre esquivo e impenetrable sobre el cual queda todavía mucho por escribir. El autor da un resumen de la vida del dictador así como los engranajes de su maquinaria de estado, incluyendo la PIDE (policía secreta). En conjunto una obra interesante e informativa. No le he dado cinco estrellas por las siguientes razones: no menciona sus fuentes en una bibliografía o en notas a pie de página (un pecado en el arte de la historiografía) y, como auto confesado militante de izquierdas, tener demasiada simpatía y admiración por los comunistas.
Profile Image for Iñaki Tofiño.
Author 29 books61 followers
July 16, 2022
Magnífico repaso a la vida y la personalidad de António Salazar, el dictador que encarnó el Estado Novo y gobernó con discreta mano de hierro, oprimiendo sin piedad a la población metropolitana y negándose a aceptar la independencia de las múltiples colonias africanas y asiáticas de Portugal. La paradoja del título proviene del relato de los últimos años del personaje, apartado de la vida pública en 1968 a causa de un hematoma craneal, pero engañado por todos los que le rodeaban para hacerle creer que seguía ejerciendo como jefe del gobierno hasta su muerte real en 1970.
2 reviews
May 28, 2022
Muy buen libro sobre la historia de António Salazar. No conocía mucho sobre la dictadura portuguesa y la figura de su dictador y en este ejemplar te acercan a ellas de una manera fácil y amena. Una vez que empiezas quieres seguir leyendo y conocer más
Displaying 1 - 24 of 24 reviews

Can't find what you're looking for?

Get help and learn more about the design.