Θεοποιΐα: Η μετανεωτερική θεολογική απορία

by π. Νικόλαος Λουδοβίκος

Τι απομένει όταν η θεολογία αδυνατεί πλέον να βεβαιώσει είτε την υπερβατικότητα είτε την ενδοκοσμικότητα του Θεού. Πώς η ριζική ελευθερία του Θεού υποθάλπει τη ριζική ελευθερία του ανθρώπου. Τα όντα είναι δεδομένα ως προσδιορισμένες φύσεις ή ανοικτά στο αίνιγμα του διαλόγου. Ως ποια ριζική διαφορά υπάρχει πραγματικά η κτιστή φύση. Η χάρις συνιστά μιαν έξοδο από τη φύση ή έναν φωτισμό του άγνωστου πυρήνα της. Ποια είναι η κρυμμένη όψη της Θεανθρωπίας. Αυτά είναι μερικά από τα ερωτήματα τα οποία το βιβλίο τούτο επιχειρεί να αντιμετωπίσει, αναμοχλεύοντας ένα σημαντικό μέρος της νεωτερικής θεολογικής πείρας στην δοκιμασία της οσμωτικής διήθησης των αρχαίων πηγών της.

120 pages, Paperback

First published November 1, 2007

About the author

Ο πρωτοπρεσβύτερος Νικόλαος Λουδοβίκος (γεν. το 1959 στο Βόλο) σπούδασε ψυχολογία, παιδαγωγική, θεολογία και φιλοσοφία στην Αθήνα, τη Θεσσαλονίκη, το Παρίσι (Σορβόννη (Paris 4) και Institut Catholique de Paris) και το Cambridge.

Είναι διδάκτορας Θεολογίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (1990). Εργάστηκε στο Ερευνητικό Κέντρο για τον Αρχέγονο Χριστιανισμό Tyndale House του Cambridge και δίδαξε ή έδωσε σεμινάρια στο Κέντρο Προχωρημένων Θεολογικών και Θρησκευτικών Σπουδών (C.A.R.T.S.) της Θεολογικής Σχολής του Πανεπιστημίου του Cammbridge, στο Πανεπιστήμιο του Durham, δίνοντας επίσης διαλέξεις και σε άλλα Παν/μια ή Ερευνητικά Κέντρα.

Σήμερα είναι καθηγητής της Δογματικής και της Φιλοσοφίας στην Ανωτάτη Εκκλησιαστική Σχολή Θεσσαλονίκης, επιστημονικός συνεργάτης-συγγραφέας στο μεταπτυχιακό Θεολογικό πρόγραμμα του Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου και part-time λέκτορας στο Ορθόδοξο Ινστιτούτο του Πανεπιστημίου του Cambridge.

Reviews

[Σταμάτης Καρασαββίδης · Rating 5 out of 5]

The act of Creation for Christianity was not an act of either "necessity" nor an act that humans "owe" to God. God, creating humans, creates a godlike image of his own freedom, thus he creates an equal partner in an eternal and equal dialogue.
Creation is an unexpected, expected, and "useless" will of God, not to complete his own already complete essence but to zero sum his totality through his Love.
What is given to humans through divine will is not an unchanging and concrete essence but fundamentally the possibility of a completely free reply/answer. What is given here is not a hierarchy of beings but a dialogue of what any Essence/being can possibly become.
What is the essential difference between the freedom of God and freedom of humans as his creation? God's freedom is bound and tied to his Love while human freedom is free to either accept or deny this deep existential bond.
Humans are not passive to God's will but are the ones who are equal to it and are divinised through it. Humans are divinised through God's love exactly because God was humanised through the same Love. Thus passivity is rendered useless since passivity prevents metamorphosis, which is necessary for theosis.

Consequently, there is not a sacred and a profane world, there is no tension between matter and spirit, or body and soul, the history and the end, because each of the above has its own divine reason and thus can be considered as expressing the creation of God within the limits of the worldly creation. Outer worldliness is the only condition of inner worldliness, while the latter is the natural place of the former, for us. The distinction between non-being and will/words/actions/powers allows God to be truly and absolutely the inner world, without extorting either the freedom of creation or His own transcendence. And in this way God exists as medium of the creations as a summon and an invitation to dialogue, while, at the same time, keeping His divine essence intact from any kind of pantheistic invasion or confusion. Thus we have God and His world in an indivisible unity, without division but also without confusion. Deification is the only purpose for anything that has been created, as every creatiom consists precisely of a divine calling, whether it is material or spiritual, physical or mental, individual or social or even political. Deification can therefore only happen within the actual conditions of History, without any expense either from nature or from time. The transcendence can only be immanent or interworldly, as a possible dialogical transformation of the way of existence of these concrete created beings, in the perspective of their micro-eschatological calls, which are realized as small "eucharistic incarnations" of God A word in the world.

Communion with God for Orthodoxy is neither intellectual, nor rational, nor transcendental, nor imaginary and neither (solely) personal/individual and mystical. It is communal, societal, historical, and material.
No kind of mysticism or "rationalism" can fit in Christianity as Christianity is materialist and anti idealist.

//ὁ Θεὸς κυρίως καὶ πρωταρχικῶς προσφέρεται στον κόσμο ξεκινώντας ἔτσι ἕναν πλήρη ταπεινῆς ἀγάπης κενωτικό διάλογο.
Έναν διάλογο στὸν ὁποῖο ἀναδεικνύεται τὸ βάθος τῆς θεοειδοῦς ἐλευθερίας τοῦ κτίσματος καὶ τὸ θαῦμα τῆς ἐρωτικῆς του μεταβολῆς.
Ὁ κόσμος δὲν εἶναι ἕνα ὑπαγορευμένο κείμενο, ἀλλὰ ἕνα ποίημα γραφόμενο συνεχῶς καὶ μάλιστα ἀπὸ δύο τουλάχιστον ποιητές. Καὶ τὸ τέλος τοῦ ποιήματος παραμένει ἄγνωστο. Γνωρίζουμε μόνο πὼς αὐτὸ ποὺ μᾶς ἀναμένει εἶναι ἡ ἀνεξάντλητη ἐρωτικὴ ἔκπληξη, ἡ ἀνακάλυψη μιᾶς ἄπειρης καὶ σοφῆς ἐρωτικῆς Ἑτερότητας καὶ ἡ ἀτελείωτη εξερεύνησή της ἐν κοινωνίᾳ, ποὺ ἀρχίζει ἤδη, «ἐν ἐσόπτρῳ», ἀπὸ τώρα.//

5/5