Ons geheugen is alles voor ons – de Amerikaanse bioloog Neil Canterbury drukt het zijn studenten elk jaar weer op het hart. Zonder onze herinneringen zou het zijn alsof ons leven niet heeft plaatsgevonden. Neil weet waar hij het over heeft, want hij promoveerde ooit op de vernieuwende theorie dat de mens oorspronkelijk geen herinneringen kon opslaan, tot een virus dat vermogen op ons overbracht.
Neils theorie heeft inmiddels al jarenlang stof liggen te vergaren, wanneer hij naar de Indiase stad Varanasi gaat voor een congres. Die reis verloopt anders dan hij van tevoren had gepland. Zijn belevenissen raken vervlochten met die van een ambitieuze Nederlandse neurologe en met de levensloop van een klassieke Indiase dichter. Een eeuwenoude mystieke traditie en modern wetenschappelijk onderzoek naderen elkaar tot op een haar na. Wanneer een onbekende Indiase wetenschapper Neil benadert met opzienbarend nieuws, gaat alles wat hij van het leven weet op de helling.
Richard Osinga (Haarlem,1971) is een Nederlandse schrijver. Hij studeerde economie en algemene letteren aan de Vrije Universiteit in Amsterdam. Daarna werkte hij, naast zijn schrijverschap, als diplomaat, internetondernemer, online-marketeer en meest recentelijk zorgondernemer.
Wat maakt ons mens of geeft ons menselijk bestaan zin? Zijn we onze herinneringen of maken onze herinneringen ons tot wie we zijn en in hoeverre dragen we de herinnering van alles met ons mee en dit dan vanuit een perspectief van wetenschap en religie Een originele combi van oost en west van weten en niet weten van alomvattend inzicht en eeuwig zoeken het niet willen omarmen van de wetenschappelijke moksha of is leven in het leven van anderen nog leven? interessant boek!
In zijn nieuwe roman ARC introduceert Richard Osinga de lezer een virus met dezelfde naam: het Arc-gen. Zoek op google naar een definitie en je komt vooral op medische websites waar de gemiddelde Nederlander meteen de weg kwijt raakt. In ARC geeft Osinga daarom het woord aan de Amerikaanse neurobioloog Neil Canterbury, wie in de eerste hoofdstukken net voor een grote groep studenten staat en uitleg geeft over zijn levenswerk.
Het ARC-gen is een virus, beschrijft Neil Canterbury. En dit virus heeft er ooit – in een heel ver verleden – voor gezorgd dat de mens in staat is om herinneringen op te slaan. Of anders gezegd: dit virus heeft ervoor gezorgd dat de mens ook daadwerkelijk een mens kan zijn.
Als de lezer dat eenmaal begrijpt, stelt Osinga echter meteen een volgende vraag. Neil Canterbury en zijn theorie worden flink aan de tand wordt gevoeld tijdens een congres in de Indiase stad Varanasi: want is dit virus ooit wel helemaal verdwenen?
Een Amsterdamse neurologe, Maja, Krijgt een raadselachtige patiënt. Het is een Amerikaan, die in het vliegtuig in slaap is gevallen en niet wakker wordt. En dat terwijl zijn hersenactiviteit groot is. De roman beschrijft haar zoektocht naar de oorzaak en daarmee mogelijke aanpak van deze mysterieuze slaap. Parallel hieraan gaan we met de Amerikaan wetenschapper Neil Canterbury, de patiënt, op reis van New York naar het Indiase Varanasi, waar hij een congres zal bijwonen. Hij doet onderzoek naar het geheugen. En kom je erachter hoe hij aan het eind van zijn reis slapend in het vliegtuig zit. En niet meer wakker wordt. Tot slot zijn er tussenstukjes over het leven en sterven van een Indiase dichter en wever, Kabir.
Het boek kent een stijgende lijn, wat mij betreft. Waar in het begin een paar gênant slecht beschreven ontmoetingen van Neil mooie vrouwen mij deden grijpen naar een teiltje:
“Ze draait zich geschrokken om, brengt een zakdoek naar haar gezicht, snuit haar neus en haalt haar hand door haar haar. Hoewel het donker is, kan hij zien dat ze een goed figuur heeft. Ze doet een stap in zijn richting en glimlacht. ‘Goedenavond’, zegt ze. Ze klinkt Californisch, misschien Oregon. Terwijl ze dichterbij komt, ziet Neil dat ze heel aantrekkelijk is.”
Dan wil je een boek toch gewoon wegleggen??? Gelukkig gaat daarna de pen een andere kant op en volgen spanning in zowel de verhalen van Maja als Neil en de poëtisch beschreven delen over Kabir maken het rond.
Inhoudelijk is dit een zeer intrigerend boek. Geen psychologisch gezever van personages die het moeilijk hebben met zichzelf, wel interessante zoektochten van personages die het moeilijk hebben met zichzelf. De belangrijkste vraag is wat herinneringen nu precies zijn. En na het lezen van Arc kijk je met andere ogen naar de werkelijkheid. Misschien voor biologen gesneden koek, voor mij niet.
Het boek is helder geschreven, de passages over Kabir zijn soms poëtisch, net als het kijkje in het hoofd van de comapatiënt. Je wilt niet stoppen met lezen, omdat het boek goed in elkaar zit. Dat is meteen een kritiekpunt: af en toe word je als lezer wel heel erg meegenomen in het schaakspel van de schrijver. De alzheimerpatiënt, Mo de data-analist, de zuigzoen, een personage dat Maya heet: soms zou je willen dat het allemaal wat minder bedacht was.
En later schrijft Osinga op precies dezelfde manier 'Munt'. Dat vind ik ook jammer. Maar geen gemuggenzift nu. Ik heb gewoon een heel goed boek gelezen. En nu denk ik: ik ben een druppel uit de zee en de zee verlangt ernaar de druppel te zijn. Ik ben alles.
Dit lijkt mij nu regelrechte ‘science fiction’: een fictief verhaal dat drijft op een wetenschappelijk onderzoek naar een virus. Erg actueel maar een ander dan het alom bekende virus van de laatste tijd. Het gaat om een retrovirus dat ooit een organisme binnendrong en daar het vermogen tot herinnering veroorzaakte en vervolgens onderdeel werd van het DNA. Wat gebeurt er als je dat virus in grote hoeveelheden tot je krijgt via een oud hindoeïstisch ritueel? Een interessant een goed geschreven boek, spannend, leest als een trein, niet meer en zeker niet minder.
The book draws you in to a different concept of the world and what makes a human an individual. A great combination of a thriller, mystic rituals and philosophical ideas sprinkled with a bit of science. I had to read the final part in one go as if caught in rapids that have you trapped and taking you along, shaking you from left to right and sometimes drawing you under.
Het is lang geleden dat ik met zo veel plezier Nederlandse literatuur heb gelezen. De ideeen borrelden speels op, soms waren het niet meer dan een kleine oprispingin, maar het nodigde altijd uit tot nadenken of Wikipedia. Na het beluisteren van een interview met de schrijver staat "wie de rechtvaardigen zoekt" bovenaan m'n lijst. Ik ben erg benieuwd!
De mix maakt het een gemengde score. Er lopen 3 verhaallijnen door elkaar. Een ervan is spiritueel gericht, deze boeide mij niet zo. De lijnen meer bezig met mysterie, semi-wetenschappelijk zijn spannender. Op het einde komen de verhaallijnen bij elkaar en werd min score van een magere 2 sterren toch 3 sterren