Bem - powieść historyczna z XIX wieku

by Wacław Gąsiorowski

Powieść o życiu Zachariasza Józefa Bema. Od wojen napoleońskich, przez Powstanie Listopadowe, Wielką Emigrację i Wiosnę Ludów aż do słuzby w armii tureckiej.

378 pages, Paperback

First published January 1, 1911

About the author

Wacław Gąsiorowski, pseudonim Wiesław Sclavus (ur. 27 czerwca 1869 w Warszawie, zm. 30 października 1939 w Konstancinie) – polski powieściopisarz, dziennikarz, publicysta, a także scenarzysta, działacz polonijny i niepodległościowy. W roku 1900 wydawca i redaktor periodyku "Strumień", w latach 1921-1930 redaktor czasopism polonijnych w Stanach Zjednoczonych, autor powieści historycznych nawiązujących głównie do Epopei Napoleońskiej i powstania listopadowego i o akcentach publicystycznych, dramatów i licznych reportaży.

Po skończeniu nauki w gimnazjum, w wieku 15 lat rozpoczął pracę zarobkową, by móc sam się utrzymać po śmierci rodziców. Dalszą wiedzę zdobywał samodzielnie. Pracował jako pomocnik aptekarza. Czasy te opisał w wydanej w 1900 roku powieści zatytułowanej "Pigularz". Wcielony do armii carskiej odbył niespełna 2-letnią służbę wojskową. Napisał wówczas pierwszą sztukę teatralną "Szare życie", nagrodzoną w konkursie "Kuriera Warszawskiego" i wystawioną w teatrze "Rozmaitości" w 1892 roku. Gdy wyszedł z wojska, pracował jako księgowy. Dał się poznać jako organizator konspiracji niepodległościowej w zaborze rosyjskim, m.in. organizował tajne czytelnie w Rawie i Warszawie. Był redaktorem „Przeglądu tygodniowego” i korespondentem „Słowa Polskiego”. W roku 1901, na łamach warszawskiego "Dziennika dla Wszystkich", zaczęła ukazywać się w odcinkach powieść "Huragan". I o ile krytycy przyjęli ją niechętnie, to uznanie czytelników zdobyła sobie natychmiast.

Ścigany przez rosyjską Ochranę za publikację Ugodowców (książki o wizycie w Warszawie cara Mikołaja II), zmuszony był emigrować z Królestwa. Przez jakiś czas mieszkał we Lwowie, a potem wyjechał na Zachód. W Paryżu (od 1904) zajął się pisarstwem, był założycielem tygodnika „Polonia” i struktur organizacyjnych "Sokoła".

Studiował zbiory poloniców w Muzeum w Raperswilu, po czym wędrował po Europie szlakami kampanii napoleońskich. Był na Elbie i Korsyce, zwiedzał pola bitew pod Marengo, Somosierrą i Wagram zbierając dokumentację do "Szwoleżerów Gwardii".

Gdy wybuchła I wojna światowa czynnie włączył się w działalność na rzecz odrodzenia państwa polskiego i uczestniczył w organizacji armii polskiej. Przebywając w Ameryce Północnej, (1918-1919) i (1921-1930), wykładał literaturę i historię cywilizacji kierując kolegium polskim w Cambridge Springs, a także pracował dla kilku czasopism polonijnych, jak "Kurier Nowojorski", "Górnik" i "Gwiazda Polarna". Po powrocie do kraju (1930) został prezesem Stowarzyszenia Pisarzy i Publicystów Emigracyjnych.

Do Polski na stałe wrócił w roku 1930 i osiadł w willi "Ukrainka" w Konstancinie. Jego powieści historyczne cieszyły się niezmiennym powodzeniem czytelników (zwłaszcza młodych). Za całokształt działalności literackiej, w 1938 roku odznaczony został nagrodą im. Elizy Orzeszkowej.

Od roku 1936 był sołtysem Konstancina. Traktował tę funkcję jako honorową (nie pobierał wynagrodzenia). W 1938 został odznaczony Złotym Wawrzynem Akademickim Polskiej Akademii Literatury. Zmarł ze zgryzoty po klęsce wrześniowej i pochowany został na cmentarzu w Skolimowie. Pogrzeb był manifestacją patriotyczną.