What do you think?
Rate this book
Άνθρωποι στο περιθώριο
Στο Βερολίνο της δεκαετίας του 1920, η ζωή δεν είναι καθόλου εύκολη για τους ήρωες του πρώτου μυθιστορήματος του Ούλριχ Αλεξάντερ Μπόσβιτς. Είναι οι πραγματικοί χαμένοι της οικονομικής κρίσης: ανάπηροι του πολέμου, ζητιάνοι, πόρνες, τρελοί. Τα βράδια μαζεύονται όλοι στον Χαρούμενο Κυνηγό. Άλλοι για να πιούν, άλλοι για να τραγουδήσουν και να χορέψουν. Για να ξεδώσουν λιγάκι, να πάρουν μιαν ανάσα ξενοιασιάς, πριν τους ρουφήξει το επόμενο πρωί και πάλι η γκρίζα καθημερινότητα. Ξαφνικά, η γυναίκα του τυφλού Ζόνενμπεργκ χορεύει με τον Γκρίσμαν, ο οποίος έχει έρθει στον Κυνηγό για να χαρεί τη συντροφιά μιας γυναίκας και δεν έχει λογαριάσει σωστά την οργή του προδομένου συζύγου. Το κακό δεν αργεί να γίνει. Μα ο κόσμος ξαναβρίσκει αμέσως σχεδόν τους ρυθμούς του –καινούργιες αγάπες πλέκονται και το επόμενο πρωί η γκρίζα ζωή συνεχίζεται.
Ο εικοσιδυάχρονος μόλις συγγραφέας ανατέμνει πραγματικά τη ζωή του λούμπεν προλεταριάτου του Βερολίνου τα χρόνια του μεσοπολέμου: άνθρωποι μικροί και τσακισμένοι, που δεν έχουν πια κανέναν λόγο να γελούν, αλλά επιμένουν να χαίρονται και να γιορτάζουν τη ζωή, όταν κι όπως μπορούν.
Ο εικοσιδυάχρονος μόλις συγγραφέας ανατέμνει πραγματικά τη ζωή του λούμπεν προλεταριάτου του Βερολίνου τα χρόνια του μεσοπολέμου: άνθρωποι μικροί και τσακισμένοι, που δεν έχουν πια κανέναν λόγο να γελούν, αλλά επιμένουν να χαίρονται και να γιορτάζουν τη ζωή, όταν κι όπως μπορούν.
328 pages, Paperback
First published January 1, 1937
30 people are currently reading
7541 people want to read
Ratings & Reviews
Friends & Following
Create a free account to discover what your friends think of this book!
Community Reviews
Displaying 1 - 30 of 74 reviews
December 9, 2025
4 stars for a literary fiction book set in Berlin, Wiemar Germany, about 1930. The book follows several people who are now unemployed and must find other ways to survive. Some have turned to prostitution, some beg, and others steal. This a sad story. It was written sometime between 1935 and 1939, after the author fled Germany. The book was recently rediscovered and has been republished with an excellent translation.
The characters are vividly described with conversation, their inner thoughts, and narration by the author.
One quote, describing a conflict between two characters. "Here were two men caught under the wheels of Life. They were crushed and crippled, physically or mentally. But the wheels lay outside their grasp and beyond their control."
Thank You Metropolitan Books for sending me this eARC through Edelweiss.
Pub. date Dec 9, 2025
The characters are vividly described with conversation, their inner thoughts, and narration by the author.
One quote, describing a conflict between two characters. "Here were two men caught under the wheels of Life. They were crushed and crippled, physically or mentally. But the wheels lay outside their grasp and beyond their control."
Thank You Metropolitan Books for sending me this eARC through Edelweiss.
Pub. date Dec 9, 2025
December 8, 2021
Βερολίνο, αρχές της δεκαετίας του '30. Η ζωή δεν είναι καθόλου εύκολη για αρκετούς από τους κατοίκους της πόλης μιας και μετά τον πόλεμο και το Κραχ του '29, πολλοί έχασαν τις δουλειές τους και τις περιουσίες, άλλοι την οικογένεια τους, τους φίλους, τα πιστεύω τους.
Άνθρωποι που ξυπνούν το πρωί χωρίς να ξέρουν αν θα καταφέρουν να αγοράσουν έστω κι ένα μπαγιάτικο ψωμακι για να ξεγελάσουν την πείνα τους, που η ανεργία τους στάθηκε η αιτία να διαλυθεί η οικογένεια τους.
Ανάπηροι πολέμου που πουλούν σπίρτα για να επιβιώσουν.
Μητέρες που δεν δέχονται ότι οι γιοι τους σκοτώθηκαν στον πόλεμο και τους περιμένουν.
Άνθρωποι που ζουν στο περιθώριο.
Κοινό σημείο αναφοράς, ο Χαρούμενος Κυνηγός τον οποίο επισκέπτονται για να πιουν και να ξεχάσουν την απογοήτευσή τους.
Με γλώσσα λιτή ο Ulrich Alexander Boschwitz περιγράφει σκηνές καθημερινότητας, την ατμόσφαιρα και τη ζωή σε μια εποχή που για εμάς είναι δύσκολο να κατανοήσουμε.
Η δυστυχία των ανθρώπων είναι διάχυτη αλλά ο συγγραφέας καταφέρνει να μας κρατά αποστασιοποιημένους χωρίς να εκβιάζει το συναίσθημα.
Αυτή η απλή ίσως γραφή και το γεγονός ότι γράφτηκε σε πολύ νεαρή ηλικία κάνουν το βιβλίο γοητευτικό μιας και καταφέρνει να αποδώσει χωρίς μελοδραματισμούς εκείνη την εποχή.
"Τα γρανάζια της ζωής τους ξέσκιζαν, τους σακατευαν, σωματικά ή πνευματικά. Αλλά τα γρανάζια της ζωής δεν μπορούσαν να τ'αντιληφθούν, δεν μπορούσαν να τα δουν.
Η ζωή ήταν η ζωή, αυτή που ήταν. Και δεν ήταν στο χέρι τους, δεν μπορούσαν να την αλλάξουν.
Μπορούσαν μόνο να καταστρέψουν ο ένας τον άλλο. Και καταστρέφοντας ο ένας τον άλλον μπορούσαν για λίγο δευτερόλεπτα να νιώσουν ελεύθεροι, να ξεφύγουν για μια στιγμή από την τρομερή πίεση, που τους συνεθλιβε."
Άνθρωποι που ξυπνούν το πρωί χωρίς να ξέρουν αν θα καταφέρουν να αγοράσουν έστω κι ένα μπαγιάτικο ψωμακι για να ξεγελάσουν την πείνα τους, που η ανεργία τους στάθηκε η αιτία να διαλυθεί η οικογένεια τους.
Ανάπηροι πολέμου που πουλούν σπίρτα για να επιβιώσουν.
Μητέρες που δεν δέχονται ότι οι γιοι τους σκοτώθηκαν στον πόλεμο και τους περιμένουν.
Άνθρωποι που ζουν στο περιθώριο.
Κοινό σημείο αναφοράς, ο Χαρούμενος Κυνηγός τον οποίο επισκέπτονται για να πιουν και να ξεχάσουν την απογοήτευσή τους.
Με γλώσσα λιτή ο Ulrich Alexander Boschwitz περιγράφει σκηνές καθημερινότητας, την ατμόσφαιρα και τη ζωή σε μια εποχή που για εμάς είναι δύσκολο να κατανοήσουμε.
Η δυστυχία των ανθρώπων είναι διάχυτη αλλά ο συγγραφέας καταφέρνει να μας κρατά αποστασιοποιημένους χωρίς να εκβιάζει το συναίσθημα.
Αυτή η απλή ίσως γραφή και το γεγονός ότι γράφτηκε σε πολύ νεαρή ηλικία κάνουν το βιβλίο γοητευτικό μιας και καταφέρνει να αποδώσει χωρίς μελοδραματισμούς εκείνη την εποχή.
"Τα γρανάζια της ζωής τους ξέσκιζαν, τους σακατευαν, σωματικά ή πνευματικά. Αλλά τα γρανάζια της ζωής δεν μπορούσαν να τ'αντιληφθούν, δεν μπορούσαν να τα δουν.
Η ζωή ήταν η ζωή, αυτή που ήταν. Και δεν ήταν στο χέρι τους, δεν μπορούσαν να την αλλάξουν.
Μπορούσαν μόνο να καταστρέψουν ο ένας τον άλλο. Και καταστρέφοντας ο ένας τον άλλον μπορούσαν για λίγο δευτερόλεπτα να νιώσουν ελεύθεροι, να ξεφύγουν για μια στιγμή από την τρομερή πίεση, που τους συνεθλιβε."
June 20, 2021
Βαθμολογία: 9/10
Χρονολογικά αυτό είναι το πρώτο βιβλίο του Ούλριχ Αλεξάντερ Μπόσβιτς, που έγραψε μόλις σε ηλικία είκοσι δυο ετών. Το άλλο του βιβλίο που έχει εκδοθεί, το "Ο ταξιδιώτης", το διάβασα τον Νοέμβριο του 2019, και ακόμα θυμάμαι σκηνές και εικόνες του, ακόμα θυμάμαι πόσο πολύ με είχε εντυπωσιάσει με τη λιτότητα του λόγου και τον έντονο ρεαλισμό της ιστορίας. Λοιπόν, το "Οι άνθρωποι του περιθωρίου" κατά τη γνώμη μου είναι ένα πολύ μικρό σκαλοπατάκι πιο κάτω από το άλλο του βιβλίο, όμως μου φάνηκε και αυτό πολύ ενδιαφέρον, ιδιαίτερα οξυδερκές και αφόρητα ρεαλιστικό. Βρισκόμαστε στο Βερολίνο την εποχή του Μεσοπολέμου (λογικά αρχές της δεκαετίας του '30) και γινόμαστε μάρτυρες της καθημερινότητας μιας χούφτας ανθρώπων που ανήκουν στο λεγόμενο λούμπεν προλεταριάτο. Οι πρωταγωνιστές της ιστορίας είναι οι χαμένοι της ζωής, άνθρωποι τσακισμένοι οικονομικά και ηθικά, που προσπαθούν να ζήσουν ή να απλώς να επιβιώσουν μέσα στη μιζέρια και το γκρίζο της οικονομικής κρίσης: Ανάπηροι πολέμου, ζητιάνοι, πόρνες, τρελοί. Η αλήθεια είναι ότι ο συγγραφέας καταφέρνει να αναδείξει αυτόν τον κόσμο, χωρίς όμως να σου μαυρίσει την ψυχή, χωρίς να σε τσακίσει ψυχολογικά. Η γραφή είναι λιτή, χωρίς φιοριτούρες και φτιασίδια, με ρεαλιστικές περιγραφές και φυσικούς διαλόγους, και αρκετά οξυδερκής και στοχευμένη για έναν τόσο νεαρό συγγραφέα. Θα έλεγα ότι το βιβλίο, έτσι όπως είναι γραμμένο, αποτελεί κατά κάποιο τρόπο ένα ντοκουμέντο για τη Γερμανία του Μεσοπολέμου, και ίσως σε έναν βαθμό να κάνει τους αναγνώστες να καταλάβουν πώς και γιατί επικράτησε ο Ναζισμός τότε. Όσον αφορά τον συγγραφέα, είναι πραγματικά κρίμα και άδικο που η ζωή του κόπηκε τόσο απότομα και τόσο τραγικά, γιατί από τη μια ουσιαστικά δεν πρόλαβε να ζήσει όσο σίγουρα θα ήθελε να ζήσει, ενώ συν τοις άλλοις, με βάση τα δυο δημοσιευμένα βιβλία του, είναι πολύ πιθανό ότι θα γινόταν μεγάλος συγγραφέας...
Χρονολογικά αυτό είναι το πρώτο βιβλίο του Ούλριχ Αλεξάντερ Μπόσβιτς, που έγραψε μόλις σε ηλικία είκοσι δυο ετών. Το άλλο του βιβλίο που έχει εκδοθεί, το "Ο ταξιδιώτης", το διάβασα τον Νοέμβριο του 2019, και ακόμα θυμάμαι σκηνές και εικόνες του, ακόμα θυμάμαι πόσο πολύ με είχε εντυπωσιάσει με τη λιτότητα του λόγου και τον έντονο ρεαλισμό της ιστορίας. Λοιπόν, το "Οι άνθρωποι του περιθωρίου" κατά τη γνώμη μου είναι ένα πολύ μικρό σκαλοπατάκι πιο κάτω από το άλλο του βιβλίο, όμως μου φάνηκε και αυτό πολύ ενδιαφέρον, ιδιαίτερα οξυδερκές και αφόρητα ρεαλιστικό. Βρισκόμαστε στο Βερολίνο την εποχή του Μεσοπολέμου (λογικά αρχές της δεκαετίας του '30) και γινόμαστε μάρτυρες της καθημερινότητας μιας χούφτας ανθρώπων που ανήκουν στο λεγόμενο λούμπεν προλεταριάτο. Οι πρωταγωνιστές της ιστορίας είναι οι χαμένοι της ζωής, άνθρωποι τσακισμένοι οικονομικά και ηθικά, που προσπαθούν να ζήσουν ή να απλώς να επιβιώσουν μέσα στη μιζέρια και το γκρίζο της οικονομικής κρίσης: Ανάπηροι πολέμου, ζητιάνοι, πόρνες, τρελοί. Η αλήθεια είναι ότι ο συγγραφέας καταφέρνει να αναδείξει αυτόν τον κόσμο, χωρίς όμως να σου μαυρίσει την ψυχή, χωρίς να σε τσακίσει ψυχολογικά. Η γραφή είναι λιτή, χωρίς φιοριτούρες και φτιασίδια, με ρεαλιστικές περιγραφές και φυσικούς διαλόγους, και αρκετά οξυδερκής και στοχευμένη για έναν τόσο νεαρό συγγραφέα. Θα έλεγα ότι το βιβλίο, έτσι όπως είναι γραμμένο, αποτελεί κατά κάποιο τρόπο ένα ντοκουμέντο για τη Γερμανία του Μεσοπολέμου, και ίσως σε έναν βαθμό να κάνει τους αναγνώστες να καταλάβουν πώς και γιατί επικράτησε ο Ναζισμός τότε. Όσον αφορά τον συγγραφέα, είναι πραγματικά κρίμα και άδικο που η ζωή του κόπηκε τόσο απότομα και τόσο τραγικά, γιατί από τη μια ουσιαστικά δεν πρόλαβε να ζήσει όσο σίγουρα θα ήθελε να ζήσει, ενώ συν τοις άλλοις, με βάση τα δυο δημοσιευμένα βιβλία του, είναι πολύ πιθανό ότι θα γινόταν μεγάλος συγγραφέας...
December 16, 2025
Nearly lost to the rubble of unprecedented war and carnage, Ulrich Alexander Boschwitz’s dark comedy "Berlin Shuffle" brilliantly captures the hedonistic hysteria and fateful free-for-all of the Weimar Republic. Chapter by chapter, Boschwitz threads a narrative needle through the imbricated lives of beggars, charlatans, and eccentric elites, revealing a Berlin both frenetic and doomed. Philip Boehm’s superb translation restores this forgotten masterpiece with clarity, vitality, and moral sharpness.
Along derelict streets teeming with prostitutes and petty criminals, readers follow a triad of panhandlers—Grissmann, a temperamental misfit; Tönnchen, a barrel-sized buffoon; and Fundholz, their clumsily dressed leader. Carried along by the inexorable “wheels of life,” the men drift through the streets in search of handouts, while the tragic events of their helpless past gradually come to light. Moving through riotous episodes and finely drawn micro-portraits, Boschwitz vividly captures the mania and bustling, seductive atmosphere of Weimar Berlin.
Come evening, the entire delirious cast convenes at the Jolly Huntsman pub, which also serves as the meeting place for an underground criminal network called a Ringvereine. Led by pimps, gamblers, and other felonious figures, these secretive organizations organized themselves, established internal rules, protected their interests, and imposed taxes. In the novel, this exuberant pub serves as a convenient front for the desperate criminals, but also as a delectable escape for both the indulgent and the destitute. Inside is a blind veteran enraged with spite, a delusional widow waiting for her deceased husband to return, and a gold-digging darling keeping her washed-up father financially afloat.
Beyond the stomach-cramping humor and cultural caricatures, Boschwitz’s genius shines in his political commentary surrounding the foolishness of war and prejudice. He keenly outlines the ways in which political leaders and modern-day prophets exploit the impatience of the masses: “People have long believed in better times to come. […] So modern prophets have sped up the clock: According to them an earthly paradise is within sight.”
In the exhilarating ending, Boschwitz pits two characters against each other in a heated, violent exchange. The standoff not only analogizes the senselessness of war but also strikes at the malignance of warmongers and bystanders who shamelessly encourage mass slaughter:
“Just as two nations suddenly attack each other for no good reason and let themselves be drawn into a war that only serves the interests of people unknown and unnamed, so, too, there are moments when people give in to their destructive.”
Economical and witty from start to finish, "Berlin Shuffle" is a timeless classic that portrays a frantic era while revealing enduring human flaws. Torpedoed and sunk along with his remaining works in 1942, Ulrich Alexander Boschwitz’s surviving novels testify that humanity lost a promising literary titan in the making.
Along derelict streets teeming with prostitutes and petty criminals, readers follow a triad of panhandlers—Grissmann, a temperamental misfit; Tönnchen, a barrel-sized buffoon; and Fundholz, their clumsily dressed leader. Carried along by the inexorable “wheels of life,” the men drift through the streets in search of handouts, while the tragic events of their helpless past gradually come to light. Moving through riotous episodes and finely drawn micro-portraits, Boschwitz vividly captures the mania and bustling, seductive atmosphere of Weimar Berlin.
Come evening, the entire delirious cast convenes at the Jolly Huntsman pub, which also serves as the meeting place for an underground criminal network called a Ringvereine. Led by pimps, gamblers, and other felonious figures, these secretive organizations organized themselves, established internal rules, protected their interests, and imposed taxes. In the novel, this exuberant pub serves as a convenient front for the desperate criminals, but also as a delectable escape for both the indulgent and the destitute. Inside is a blind veteran enraged with spite, a delusional widow waiting for her deceased husband to return, and a gold-digging darling keeping her washed-up father financially afloat.
Beyond the stomach-cramping humor and cultural caricatures, Boschwitz’s genius shines in his political commentary surrounding the foolishness of war and prejudice. He keenly outlines the ways in which political leaders and modern-day prophets exploit the impatience of the masses: “People have long believed in better times to come. […] So modern prophets have sped up the clock: According to them an earthly paradise is within sight.”
In the exhilarating ending, Boschwitz pits two characters against each other in a heated, violent exchange. The standoff not only analogizes the senselessness of war but also strikes at the malignance of warmongers and bystanders who shamelessly encourage mass slaughter:
“Just as two nations suddenly attack each other for no good reason and let themselves be drawn into a war that only serves the interests of people unknown and unnamed, so, too, there are moments when people give in to their destructive.”
Economical and witty from start to finish, "Berlin Shuffle" is a timeless classic that portrays a frantic era while revealing enduring human flaws. Torpedoed and sunk along with his remaining works in 1942, Ulrich Alexander Boschwitz’s surviving novels testify that humanity lost a promising literary titan in the making.
December 6, 2021
Άλλο ένα βιβλίο που περιγράφει και φωτογραφίζει τη Γερμανία στα χρόνια του Μεσοπολέμου. Μια λεπτομέρεια του όμως, το έκανα ξεχωριστό και αν μη τι άλλο καθηλωτικό. Η σκιαγράφηση των ανθρώπων εκείνων και των ζώων τους που με έναν τους βήμα έπεφταν στο κενό.
Επιζώντες πολέμου, πόρνες, άνθρωποι που έμειναν άνεργοι εξαιτίας της αυτοματοποιημένης εργασίας και ανέστιοι, είναι μόνο κάποιοι από αυτούς που βρίσκονταν στο «περιθώριο» εκείνη την εποχή. Συγχρωτίζονται, γελάνε, γλεντάνε και δημιουργούν σχέσεις συμπαράστασης, ακόμα και εξαρτήσεις μέσα σε αυτό το περιβάλλον ένδειας και ανέχειας.
Η επιτυχία του βιβλίου έγκειται στον τόσο απλό, αλλά ταυτόχρονα ουσιαστικό και γλαφυρό, τρόπο αφηγείται ο συγγραφέας κάθε μια από τις ιστορίες των ηρώων. Στο τέλος, ο αναγνώστης δεν μένει με ερωτηματικά για ούτε έναν από αυτούς. Έχει μια ολοκληρωμένη εικόνα και αίσθηση. Μάλιστα, σε σημεία αφυπνίζει ακόμα και τη συγκίνησή, καθώς, όλο αυτό το αίσθημα της αυτοσυντήρησης που έχει κάθε ένας από τους πρωταγωνιστές μετουσιώνεται σε ένα κλίμα αλτρουισμού και αλληλεγγύης μεταξύ τους, γνωρίζοντας πως κοιτάνε όλοι τους τον ίδιο ουρανό.
Ένα εξαιρετικό ανάγνωσμα, το οποίο περιγράφει όλη αυτή την εξαθλίωση των ανθρώπων αυτών, χωρίς όμως να εκβιάζει το συναίσθημα ή να στεναχωρεί. Απεναντίας, κάνει σαφές ως έναν βαθμό, τον λόγο για τον όποιον αναπτύχθηκε ο ναζισμός εκείνη την εποχή.
Επιζώντες πολέμου, πόρνες, άνθρωποι που έμειναν άνεργοι εξαιτίας της αυτοματοποιημένης εργασίας και ανέστιοι, είναι μόνο κάποιοι από αυτούς που βρίσκονταν στο «περιθώριο» εκείνη την εποχή. Συγχρωτίζονται, γελάνε, γλεντάνε και δημιουργούν σχέσεις συμπαράστασης, ακόμα και εξαρτήσεις μέσα σε αυτό το περιβάλλον ένδειας και ανέχειας.
Η επιτυχία του βιβλίου έγκειται στον τόσο απλό, αλλά ταυτόχρονα ουσιαστικό και γλαφυρό, τρόπο αφηγείται ο συγγραφέας κάθε μια από τις ιστορίες των ηρώων. Στο τέλος, ο αναγνώστης δεν μένει με ερωτηματικά για ούτε έναν από αυτούς. Έχει μια ολοκληρωμένη εικόνα και αίσθηση. Μάλιστα, σε σημεία αφυπνίζει ακόμα και τη συγκίνησή, καθώς, όλο αυτό το αίσθημα της αυτοσυντήρησης που έχει κάθε ένας από τους πρωταγωνιστές μετουσιώνεται σε ένα κλίμα αλτρουισμού και αλληλεγγύης μεταξύ τους, γνωρίζοντας πως κοιτάνε όλοι τους τον ίδιο ουρανό.
Ένα εξαιρετικό ανάγνωσμα, το οποίο περιγράφει όλη αυτή την εξαθλίωση των ανθρώπων αυτών, χωρίς όμως να εκβιάζει το συναίσθημα ή να στεναχωρεί. Απεναντίας, κάνει σαφές ως έναν βαθμό, τον λόγο για τον όποιον αναπτύχθηκε ο ναζισμός εκείνη την εποχή.
September 7, 2019
Mit dem 2018 in deutscher Fassung erschienenen „Der Reisende“ von Ulrich Alexander Boschwitz hat der Verlag Klett-Cotta einen Autor wiederentdeckt, dessen in den dreißiger Jahren geschriebenen Romane auch heute nichts von ihrer Aktualität verloren haben. Nun also erstmals eine deutsche Ausgabe von „Menschen neben dem Leben“, 1937 in schwedischer und 1939 in englischer Sprache verlegt. Und wie bereits der Vorgänger besticht auch dieses Werk durch einen unverstellten Blick auf das Leben nach dem Ersten vor dem Zweiten Weltkrieg. Zeigt, wie es dazu kommen konnte, dass der Nationalsozialismus auf fruchtbaren Boden fiel.
Es sind die einfachen Menschen und deren Kampf ums Überleben, denen Boschwitz‘ Interesse gilt. Das hat nichts von einem „Babylon Berlin“ Glamour, das ist die Betrachtung von einem Leben ganz unten, in dem man das Dach über dem Kopf verloren hat, in dem man sich für das täglich Brot prostituieren muss, in dem die Schrecken des vergangenen Krieges noch immer allgegenwärtig sind. In dem man aber nicht aufgibt, sondern weiter strampelt und sich seinen kleinen Augenblick des täglichen Glücks in der Kneipe um die Ecke mit einem Glas Pfefferminzschnaps und einem Tänzchen verschafft. Für einen kurzen Augenblick die Sorgen des Alltags vergisst und nicht an die Zukunft denkt. Das drohende Unheil noch nicht kommen sieht.
Ein schmaler Roman, aber dennoch ganz dicht dran an den Menschen, voller Sympathie für die Verlierer, plastisch und dicht in den Beschreibungen. Authentisch und voller Atmosphäre. Ein wichtiges Buch zur richtigen Zeit. Ein kleines Stück großer Literatur.
Es sind die einfachen Menschen und deren Kampf ums Überleben, denen Boschwitz‘ Interesse gilt. Das hat nichts von einem „Babylon Berlin“ Glamour, das ist die Betrachtung von einem Leben ganz unten, in dem man das Dach über dem Kopf verloren hat, in dem man sich für das täglich Brot prostituieren muss, in dem die Schrecken des vergangenen Krieges noch immer allgegenwärtig sind. In dem man aber nicht aufgibt, sondern weiter strampelt und sich seinen kleinen Augenblick des täglichen Glücks in der Kneipe um die Ecke mit einem Glas Pfefferminzschnaps und einem Tänzchen verschafft. Für einen kurzen Augenblick die Sorgen des Alltags vergisst und nicht an die Zukunft denkt. Das drohende Unheil noch nicht kommen sieht.
Ein schmaler Roman, aber dennoch ganz dicht dran an den Menschen, voller Sympathie für die Verlierer, plastisch und dicht in den Beschreibungen. Authentisch und voller Atmosphäre. Ein wichtiges Buch zur richtigen Zeit. Ein kleines Stück großer Literatur.
September 23, 2025
Interesting book that was lost to history. I was expecting it to go a little differently but it was a nice easy read
July 12, 2021
Βερολίνο στα χρόνια του Μεσοπολέμου. Ο συγγραφέας εκείνη την περίοδο του 1920, και μέχρι τη φυγή του από τη χώρα το 1935, ζούσε στο Βερολίνο. Την ατμόσφαιρα και τις συνθήκες εκείνης της εποχής μεταφέρει με τρόπο ρεαλιστικό σε αυτό του το μυθιστόρημα. Η γραφή του λιτή χωρίς συναισθηματικούς εκβιασμούς. Περιγράφει τις ζωές ανθρώπων που ζουν στο περιθώριο, στις παρυφές της κοινωνίας, που προσπαθούν να κρατηθούν στη ζωή. Άνθρωποι που έχασαν τις περιουσίες τους, τη δουλειά τους, τις οικογένειές τους. Πολίτες μιας χώρας κατεστραμμένης οικονομικά και ηθικά από τον ΆΠΠ. Εργάτες αναλώσιμοι και περιττοί, εκτοπισμένοι από την τεχνολογία και την μηχανοποίηση της παραγωγής. Θύματα των συνεπειών ενός χαμένου πολέμου και της αυτοματοποιημένης εργασίας βρέθηκαν άνεργοι και ανέστιοι, επαίτες, πόρνες, ζώντας με πενιχρά επιδόματα, εξαθλιωμένοι, ρακένδυτοι, δημιουργώντας είτε σχέσεις συμπαράστασης και εξάρτησης, είτε σχέσεις εκμετάλλευσης βασισμένης στην ανάγκη. Κάποιοι μην αντέχοντας την οδυνηρή πραγματικότητα χάνουν τη λογική τους ζώντας στον δικό τους κόσμο, ελπίζοντας, αγγιστρωμένοι μάταια σε μια δική τους αλήθεια.
Σε ένα περιβάλλον ένδειας και ανέχειας, τα στοιχεία της ανθρώπινης προσωπικότητας μεγεθύνονται, προβάλλουν εντονότερα.
Το ένστικτο της αυτοσυντήρησης χάνει τον εγωιστικό του χαρακτήρα και δημιουργείται το αίσθημα αλληλεγγύης στην προσπάθεια της κοινωνικής επαφής, της συνύπαρξης και της αλληλεπίδρασης.
Τόπος συνάντησης αυτών των ανθρώπων τα καπηλειά του Βερολίνου. Μέρη όπου συναντιούνται, συγχρωτίζονται, διασκεδάζουν, βγαίνουν από το γκρίζο της ζωής και εισέρχονται στα χρώματα της μουσικής, του χορού, του αλκοόλ.
Είναι ο τρόπος τους να αποδράσουν, να εκτονωθούν, να νιώσουν, να ελπίσουν.
Είναι οι πένητες, οι εξαχρειωμένοι, οι απόβλητοι της οικονομικής κρίσης και δυσπραγίας, είναι η Γερμανία του Μεσοπολέμου, είναι οι συνθήκες που θα εκκολαφθεί ο ναζισμός και η ανάγκη ενός σωτήρα.
Σε ένα περιβάλλον ένδειας και ανέχειας, τα στοιχεία της ανθρώπινης προσωπικότητας μεγεθύνονται, προβάλλουν εντονότερα.
Το ένστικτο της αυτοσυντήρησης χάνει τον εγωιστικό του χαρακτήρα και δημιουργείται το αίσθημα αλληλεγγύης στην προσπάθεια της κοινωνικής επαφής, της συνύπαρξης και της αλληλεπίδρασης.
Τόπος συνάντησης αυτών των ανθρώπων τα καπηλειά του Βερολίνου. Μέρη όπου συναντιούνται, συγχρωτίζονται, διασκεδάζουν, βγαίνουν από το γκρίζο της ζωής και εισέρχονται στα χρώματα της μουσικής, του χορού, του αλκοόλ.
Είναι ο τρόπος τους να αποδράσουν, να εκτονωθούν, να νιώσουν, να ελπίσουν.
Είναι οι πένητες, οι εξαχρειωμένοι, οι απόβλητοι της οικονομικής κρίσης και δυσπραγίας, είναι η Γερμανία του Μεσοπολέμου, είναι οι συνθήκες που θα εκκολαφθεί ο ναζισμός και η ανάγκη ενός σωτήρα.
May 21, 2024
Το βιβλίο αυτό ο συγγραφέας το έγραψε σε ηλικία μόλις 20 χρόνων. Δυστυχώς δε μας άφησε πολλά έργα διότι στο ταξίδι της επιστροφής του προς την πατρίδα του, έπειτα από εξορία, το πλοίο του τορπιλίστηκε. Έτσι ο συγγραφέας μας κληροδότησε δύο μόνο έργα.
Στο συγκεκριμένο έχουμε τα αποτελέσματα που άφησε ο πόλεμος στη Γερμανία. Μεσοπόλεμος στο Βερολίνο με μια κοινωνία εξαθλιωμένη, σε ανέχεια.
Άνθρωποι φτωχοί, σακάτηδες πολέμου, πόρνες, εκμεταλλευτές, ψεύτες. Όλοι προσπαθούν να επιβιώσουν υπό το πρίσμα της οικονομικής κρίσης.
Η γραφή είναι απλή, ρεαλιστική και τα γεγονότα παρουσιάζονται χωρίς ιδιαίτερες φανφάρες.
Ενώ το κλίμα είναι μίζερο, απάνθρωπο και ζοφερό, οι ήρωες μας γεννούν ευαισθησία. Αισθανόμαστε την ανάγκη να βοηθήσουμε και όχι να τους δούμε με αποστροφή.
Στο συγκεκριμένο έχουμε τα αποτελέσματα που άφησε ο πόλεμος στη Γερμανία. Μεσοπόλεμος στο Βερολίνο με μια κοινωνία εξαθλιωμένη, σε ανέχεια.
Άνθρωποι φτωχοί, σακάτηδες πολέμου, πόρνες, εκμεταλλευτές, ψεύτες. Όλοι προσπαθούν να επιβιώσουν υπό το πρίσμα της οικονομικής κρίσης.
Η γραφή είναι απλή, ρεαλιστική και τα γεγονότα παρουσιάζονται χωρίς ιδιαίτερες φανφάρες.
Ενώ το κλίμα είναι μίζερο, απάνθρωπο και ζοφερό, οι ήρωες μας γεννούν ευαισθησία. Αισθανόμαστε την ανάγκη να βοηθήσουμε και όχι να τους δούμε με αποστροφή.
March 6, 2021
Faszinierend, wie meisterhaft der erst 22 jährige Ulrich Alexander Boschwitz ein so lebendiges und authentisches Bild der Großstadt Berlin in den 1930er Jahre zeichnet. Seine Protagonisten sind das vom Krieg und der Wirtschaftskrise gezeichnete "Lumpenproletariat". Man taucht in ihren täglichen Kampf ums Überleben ein, man lacht, trauert und bangt mit ihnen. Bewusst oder zufällig geraten sie zum Schluss alle am selben Abend in den "Fröhlichen Waidman" und treffen aufeinander für einen schicksalhaften Abend.
Mir hat "Menschen neben dem Leben" wesentlich besser als "Der Reisende" gefallen. Ich fand die Charaktere hier hatten viel mehr Tiefgang und Authentizität als Otto Silbermann. Nichts desto trotz bin ich froh und dankbar für die späte Entdeckung (im deutschsprachigen Raum) des Talents von Ulrich Alexander Boschwitz und bedauere zutiefst, dass er so früh von der Welt gegangen ist ohne seinen Lesern mehr literarische Zeugnisse seiner Zeit hinterlassen zu können.
Mir hat "Menschen neben dem Leben" wesentlich besser als "Der Reisende" gefallen. Ich fand die Charaktere hier hatten viel mehr Tiefgang und Authentizität als Otto Silbermann. Nichts desto trotz bin ich froh und dankbar für die späte Entdeckung (im deutschsprachigen Raum) des Talents von Ulrich Alexander Boschwitz und bedauere zutiefst, dass er so früh von der Welt gegangen ist ohne seinen Lesern mehr literarische Zeugnisse seiner Zeit hinterlassen zu können.
December 27, 2025
I received a free ARC audio copy of this book in exchange for an honest review.
In preparing for this book, several suggested that this book had a similar persona as an Earnest Hemingway novel. I am not a fan of Hemingway. Could never get into any of his books, in spite of his widespread notoriety. The same happened to me with this book.
As of late I’ve read several books set in the interwar years, both fiction and non-fiction.
I simply did not enjoy this book in spite of all the effort I put into sticking with it to the end.
In preparing for this book, several suggested that this book had a similar persona as an Earnest Hemingway novel. I am not a fan of Hemingway. Could never get into any of his books, in spite of his widespread notoriety. The same happened to me with this book.
As of late I’ve read several books set in the interwar years, both fiction and non-fiction.
I simply did not enjoy this book in spite of all the effort I put into sticking with it to the end.
October 5, 2021
Ένας τυφλός ηλικιωμένος, μία ιδιωτική μετρέσσα, ένας ξεπεσμένος μεσόκοπος με βίαιες τάσεις, ένας φτωχός γέρος και ένας χοντρός γελαστός ηλίθιος. Ο Ζόνενμπεργκ, η Μίνχεν, ο Γκρίσμαν, ο Φούντχολτς και ο Βαρελής.
Όλοι αυτοί, και πολλοί άλλοι σιμά τους, είναι οι Άνθρωποι στο περιθώριο, τους οποίους ο Γερμανοεβραίος συγγραφέας Ούλριχ Αλεξάντερ Μπόσβιτς τοποθετεί στο Βερολίνο των αρχών της δεκαετίας του ’30.
Το συγκεκριμένο βιβλίο του άτυχου συγγραφέα, ο οποίος πέθανε στη γόνιμη ηλικία των είκοσι επτά ετών, μιλάει για όλους εκείνους τους ανθρώπους που έπεσαν θύματα του κραχ του ’29 και που ζούσαν στο περιθώριο της κοινωνίας του Βερολίνου, μεροδούλι, μεροφάι, διατηρώντας όμως, τη θέλησή τους για να συνεχίσουν να αγωνίζονται και να γιορτάζουν το δώρο της ζωής. Για τους άνεργους, τους φτωχούς μεροκαματιάρηδες, τους ξεπεσμένους, τους απόκληρους, τους ζητιάνους, τους ανάπηρους παλαίμαχους του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου και τους άστεγους.
Δεν πρόκειται τόσο για ιστορικό μυθιστόρημα, όσο για μυθιστόρημα εποχής. Δύσκολα θα βρει αναγνώστης έργο που να απεικονίζει τόσο γλαφυρά την βερολινέζικη κοινωνία του λούμπεν προλεταριάτου λίγο πριν από το ξέσπασμα του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, σε συνδυασμό με μία τόσο συναρπαστική υπόθεση. Το μόνο σίγουρο είναι ότι θα συμπονέσει τους πρωταγωνιστές και θα κατανοήσει απόλυτα την ανάγκη τους να ξεφύγουν από τη φτώχεια μέσα από το ποτό, τον τζόγο, τις γυναίκες ή ό,τι άλλο φέρει η τύχη στον διάβα τους.
Οι περιγραφές του Μπόσβιτς, τόσο των προσώπων, όσο και του Βερολίνου, είναι τόσο γλαφυρές που ο αναγνώστης θα νιώσει ότι μεταφέρεται αυτομάτως στο Βερολίνο του ’30. Θα βιώσει την ανασφάλεια που συνεπαγόταν τότε η ζωή για όλους αυτούς τους απόκληρους και θα νιώσει κι αυτός την πείνα τους, αλλά και τη δίψα τους όχι μονάχα για το αλκοόλ, αλλά και για την επιβίωση.
Η αφήγηση ξεκινά έξω από ένα μανάβικο, στου οποίου την αποθήκη ο Βαρελής και ο Φούντχολτς ψάχνουν ένα φθηνό κατάλυμα για τη νύχτα, θα συνεχιστεί στους δρόμους του Βερολίνου ακολουθώντας τις περιπλανήσεις τους και θα ολοκληρωθεί με τη συνάντηση στο κέντρο Χαρούμενος Κυνηγός, εκεί όπου θα παιχτεί το εντυπωσιακό φινάλε του έργου.
Η γραφή του Μπόσβιτς και όλη η δομή του έργου θυμίζουν θεατρικό έργο. Πραγματικά, το βιβλίο θα μπορούσε κάλλιστα να μεταφερθεί στο θέατρο ή τον κινηματογράφο, αφού εστιάζει και απεικονίζει παραστατικότατα τους χαρακτήρες των πρωταγωνιστών, οι οποίοι θυμίζουν ενίοτε χαρακτήρες παραμυθιού, όπως στον Μάγο του Οζ. Θα μας θυμίσει επιπλέον τα κλασικά πλέον έργα των Φαλάντα, Κόιν, Κέρστνερ, Τέργκιτ, Μπάουμ, ακόμη και το Μπερλίν Αλεξάντερπλατς του Ντέμπλιν ή ένα άλλο μεγάλο έργο της γερμανόφωνης σχολής, την Όπερα της Πεντάρας.
Αναδημοσίευση από το Φράκταλ
Όλοι αυτοί, και πολλοί άλλοι σιμά τους, είναι οι Άνθρωποι στο περιθώριο, τους οποίους ο Γερμανοεβραίος συγγραφέας Ούλριχ Αλεξάντερ Μπόσβιτς τοποθετεί στο Βερολίνο των αρχών της δεκαετίας του ’30.
Το συγκεκριμένο βιβλίο του άτυχου συγγραφέα, ο οποίος πέθανε στη γόνιμη ηλικία των είκοσι επτά ετών, μιλάει για όλους εκείνους τους ανθρώπους που έπεσαν θύματα του κραχ του ’29 και που ζούσαν στο περιθώριο της κοινωνίας του Βερολίνου, μεροδούλι, μεροφάι, διατηρώντας όμως, τη θέλησή τους για να συνεχίσουν να αγωνίζονται και να γιορτάζουν το δώρο της ζωής. Για τους άνεργους, τους φτωχούς μεροκαματιάρηδες, τους ξεπεσμένους, τους απόκληρους, τους ζητιάνους, τους ανάπηρους παλαίμαχους του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου και τους άστεγους.
Δεν πρόκειται τόσο για ιστορικό μυθιστόρημα, όσο για μυθιστόρημα εποχής. Δύσκολα θα βρει αναγνώστης έργο που να απεικονίζει τόσο γλαφυρά την βερολινέζικη κοινωνία του λούμπεν προλεταριάτου λίγο πριν από το ξέσπασμα του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, σε συνδυασμό με μία τόσο συναρπαστική υπόθεση. Το μόνο σίγουρο είναι ότι θα συμπονέσει τους πρωταγωνιστές και θα κατανοήσει απόλυτα την ανάγκη τους να ξεφύγουν από τη φτώχεια μέσα από το ποτό, τον τζόγο, τις γυναίκες ή ό,τι άλλο φέρει η τύχη στον διάβα τους.
Οι περιγραφές του Μπόσβιτς, τόσο των προσώπων, όσο και του Βερολίνου, είναι τόσο γλαφυρές που ο αναγνώστης θα νιώσει ότι μεταφέρεται αυτομάτως στο Βερολίνο του ’30. Θα βιώσει την ανασφάλεια που συνεπαγόταν τότε η ζωή για όλους αυτούς τους απόκληρους και θα νιώσει κι αυτός την πείνα τους, αλλά και τη δίψα τους όχι μονάχα για το αλκοόλ, αλλά και για την επιβίωση.
Η αφήγηση ξεκινά έξω από ένα μανάβικο, στου οποίου την αποθήκη ο Βαρελής και ο Φούντχολτς ψάχνουν ένα φθηνό κατάλυμα για τη νύχτα, θα συνεχιστεί στους δρόμους του Βερολίνου ακολουθώντας τις περιπλανήσεις τους και θα ολοκληρωθεί με τη συνάντηση στο κέντρο Χαρούμενος Κυνηγός, εκεί όπου θα παιχτεί το εντυπωσιακό φινάλε του έργου.
Η γραφή του Μπόσβιτς και όλη η δομή του έργου θυμίζουν θεατρικό έργο. Πραγματικά, το βιβλίο θα μπορούσε κάλλιστα να μεταφερθεί στο θέατρο ή τον κινηματογράφο, αφού εστιάζει και απεικονίζει παραστατικότατα τους χαρακτήρες των πρωταγωνιστών, οι οποίοι θυμίζουν ενίοτε χαρακτήρες παραμυθιού, όπως στον Μάγο του Οζ. Θα μας θυμίσει επιπλέον τα κλασικά πλέον έργα των Φαλάντα, Κόιν, Κέρστνερ, Τέργκιτ, Μπάουμ, ακόμη και το Μπερλίν Αλεξάντερπλατς του Ντέμπλιν ή ένα άλλο μεγάλο έργο της γερμανόφωνης σχολής, την Όπερα της Πεντάρας.
Αναδημοσίευση από το Φράκταλ
August 21, 2025
I must begin this review of BERLIN SHUFFLE with the author's own story, because it is at least as interesting as the book itself. Born in Germany in 1915, Ulrich Alexander Boschwitz, the son of a prosperous Jewish merchant was a promising literary talent. In 1935 (after his father died, after Boschwitz was drafted, and after Nazi Germany passed the racist Nuremberg Laws restricting Jews), the remaining family left Germany, living in a series of European countries, where Boschwitz began writing and publishing. BERLIN SHUFFLE, his debut novel, was published in 1937. But when World War II (1939-1945) broke out, Boschwitz was arrested in England, declared an enemy alien, and deported to Australia. He was finally allowed to return to Europe in 1942, but on his way back, he was one of 362 people tragically killed, when the MV Abosso, was sunk by a German submarine. Boschwitz was just 27 years old.
His second novel, THE PASSENGER was initially unsuccessful - until it was rediscovered and republished in 2021 to literary acclaim. It was that book's success which led to this new translation of BERLIN SHUFFLE being republished. Now, on to the book itself.
The novel introduces us to a group of Berliners in the late 1920s (in the last few years before Hitler's rise to power), when German society was suffering the fallout from World War I. The combination of huge reparations, widespread unemployment, scarce food supplies, and rampant inflation pushed the country into economic chaos. By exploring the lives of a handful of characters, across class, the author shows us how these economic problems impacted all aspects of society, even people's very humanity. His observations are deeply perceptive.
This is not a book with a single unified storyline. Rather it's a series of vignettes or snapshots, reflecting individual lives. Some characters appear multiple times; others appear only once. Some characters connect with others; some don't. But what unites everyone is despondency. Inflation has destroyed savings, there are no jobs available, decent housing is difficult to find, and most are struggling to find enough money to pay for their next meal. It's not a question of good nutrition; anything to fill an empty stomach is all anyone hopes for.
For many men there is seething anger just below the surface, ready to erupt into violence and crime. Partly because the wounded from World War I don't feel their sacrifice is valued anymore. Partly because men no longer feel they can be productive members of German society. For women, who have few job opportunities to begin with, prostitution too often becomes their only option to survive. Not surprising, the main entertainment is gathering each night at the local bar, where they hope to find some escape through alcohol. The novel shows us people at rock bottom.
Though its language is simple and eloquent, BERLIN SHUFFLE is certainly not an easy read. In fact, it's dark and you can expect to feel the sorrow and depression of the characters. But it's also powerful, compelling, and rich in insight. For me it was a sober reminder of the dire conditions existing in Germany, which will eventually contribute to the rise of the Nazi Party and even greater disaster.
His second novel, THE PASSENGER was initially unsuccessful - until it was rediscovered and republished in 2021 to literary acclaim. It was that book's success which led to this new translation of BERLIN SHUFFLE being republished. Now, on to the book itself.
The novel introduces us to a group of Berliners in the late 1920s (in the last few years before Hitler's rise to power), when German society was suffering the fallout from World War I. The combination of huge reparations, widespread unemployment, scarce food supplies, and rampant inflation pushed the country into economic chaos. By exploring the lives of a handful of characters, across class, the author shows us how these economic problems impacted all aspects of society, even people's very humanity. His observations are deeply perceptive.
This is not a book with a single unified storyline. Rather it's a series of vignettes or snapshots, reflecting individual lives. Some characters appear multiple times; others appear only once. Some characters connect with others; some don't. But what unites everyone is despondency. Inflation has destroyed savings, there are no jobs available, decent housing is difficult to find, and most are struggling to find enough money to pay for their next meal. It's not a question of good nutrition; anything to fill an empty stomach is all anyone hopes for.
For many men there is seething anger just below the surface, ready to erupt into violence and crime. Partly because the wounded from World War I don't feel their sacrifice is valued anymore. Partly because men no longer feel they can be productive members of German society. For women, who have few job opportunities to begin with, prostitution too often becomes their only option to survive. Not surprising, the main entertainment is gathering each night at the local bar, where they hope to find some escape through alcohol. The novel shows us people at rock bottom.
Though its language is simple and eloquent, BERLIN SHUFFLE is certainly not an easy read. In fact, it's dark and you can expect to feel the sorrow and depression of the characters. But it's also powerful, compelling, and rich in insight. For me it was a sober reminder of the dire conditions existing in Germany, which will eventually contribute to the rise of the Nazi Party and even greater disaster.
January 22, 2021
Absolute Leseempfehlung!
Es ist bedauerlich, dass es von Ulrich Alexander Boschwitz (1915 - 1941) nur zwei Bücher gibt. Ich mag seinen Schreibstil. Er beschreibt die handelnden Akteure in "Menschen neben dem Leben" so dezidiert, dass man fast meinen könnte, man kenne sie persönlich.
Beim Lesen seiner überaus humorvollen und gleichzeitig scharfsinnigen, mitunter schonungslosen Beschreibung menschlicher Schwächen und skurriler Charaktere, geht es dem Leser wie dem Zuhörer in geselliger Runde, in der Witze ausgetauscht werden. Man kann sich im Kern des Witzes wiedererkennen, lachen und dennoch anonym bleiben.
Es ist bedauerlich, dass es von Ulrich Alexander Boschwitz (1915 - 1941) nur zwei Bücher gibt. Ich mag seinen Schreibstil. Er beschreibt die handelnden Akteure in "Menschen neben dem Leben" so dezidiert, dass man fast meinen könnte, man kenne sie persönlich.
Beim Lesen seiner überaus humorvollen und gleichzeitig scharfsinnigen, mitunter schonungslosen Beschreibung menschlicher Schwächen und skurriler Charaktere, geht es dem Leser wie dem Zuhörer in geselliger Runde, in der Witze ausgetauscht werden. Man kann sich im Kern des Witzes wiedererkennen, lachen und dennoch anonym bleiben.
October 29, 2019
Eindrückliches Debüt von 1937
Ich war bereits von "Der Reisende" begeistert und wollte daher das andere (erste) Werk des Autors unbedingt lesen. Boschwitz schrieb zwei Bücher, "Menschen neben dem Leben" und "Der Reisende". Sie wurden erst 2018 bzw 2019 auf Deutsch übersetzt, lektoriert und im Klett Cotta Verlag publiziert. "Menschen neben dem Leben" erschien 1937 auf Schwedisch, 1939 auf Englisch, 2019 nun auf Deutch. Boschwitz starb 1942 im Alter von 27 Jahren bei einem deutschen Torpedo-Angriff auf der Überfahrt von Australien nach England.
In "Menschen neben dem Leben" beschreibt Boschwitz die Menschen am Rande der Gesellschaft im Berlin der Zwischenkriegsjahre. Der Krieg und die Weltwirtschaftskrise lässt viele Menschen mittellos dastehen: vor allem durch technische Verbesserungen werden viele Berufe obsolet, die Arbeitslosigkeit steigt, die Arbeiter werden immer schlechter behandelt, weil sie sofort austauschbar sind. So geht es auch Boschwitz' Protagonisten: Schreiber, der Gemüsehändler, die Obdachlosen Fundholz und Tönnchen, der kleinkriminelle Grissman und der blinde Sonnenberg.
Boschwitz hat ein gutes Gespür für Menschen und kann sich ausgezeichnet in diese hineinfühlen. So schafft er, dass der Leser diese ihm vermutlich fernen Menschen ausgezeichnet versteht. In kurzen, gut verständlichen Sätzen beschreibt er dicht, lebendig und authentisch das Leben im Berlin der 20er Jahre. Auch der Humor kommt trotz des ernsten Themas nicht zu kurz. Wahnsinn, dass der Autor dieses Buch mit nur 22 Jahren geschrieben hat. Ein wirklich eindrücklicher Debüt-Roman der noch lange nachwirkt.
Ich war bereits von "Der Reisende" begeistert und wollte daher das andere (erste) Werk des Autors unbedingt lesen. Boschwitz schrieb zwei Bücher, "Menschen neben dem Leben" und "Der Reisende". Sie wurden erst 2018 bzw 2019 auf Deutsch übersetzt, lektoriert und im Klett Cotta Verlag publiziert. "Menschen neben dem Leben" erschien 1937 auf Schwedisch, 1939 auf Englisch, 2019 nun auf Deutch. Boschwitz starb 1942 im Alter von 27 Jahren bei einem deutschen Torpedo-Angriff auf der Überfahrt von Australien nach England.
In "Menschen neben dem Leben" beschreibt Boschwitz die Menschen am Rande der Gesellschaft im Berlin der Zwischenkriegsjahre. Der Krieg und die Weltwirtschaftskrise lässt viele Menschen mittellos dastehen: vor allem durch technische Verbesserungen werden viele Berufe obsolet, die Arbeitslosigkeit steigt, die Arbeiter werden immer schlechter behandelt, weil sie sofort austauschbar sind. So geht es auch Boschwitz' Protagonisten: Schreiber, der Gemüsehändler, die Obdachlosen Fundholz und Tönnchen, der kleinkriminelle Grissman und der blinde Sonnenberg.
Boschwitz hat ein gutes Gespür für Menschen und kann sich ausgezeichnet in diese hineinfühlen. So schafft er, dass der Leser diese ihm vermutlich fernen Menschen ausgezeichnet versteht. In kurzen, gut verständlichen Sätzen beschreibt er dicht, lebendig und authentisch das Leben im Berlin der 20er Jahre. Auch der Humor kommt trotz des ernsten Themas nicht zu kurz. Wahnsinn, dass der Autor dieses Buch mit nur 22 Jahren geschrieben hat. Ein wirklich eindrücklicher Debüt-Roman der noch lange nachwirkt.
September 22, 2025
Berlin Shuffle is a powerful, haunting work. It’s remarkable not just for being an early novel by Boschwitz, written when he was very young, but for the clarity with which he sees the unraveling of society—and for how eerily that visibility holds up almost a century later. The characters stay with you: their desperation, but also their small resistances (a handshake, a shared meal, a bar room performance, an act of kindness).
For those interested in historical fiction and in understanding social decay from the bottom up, this book offers more insight than many sweeping epics. It’s not for casual reading, though—it demands empathy, patience, and emotional stamina. But the payoff is real: it opens up a window into the human cost of political and economic collapse, and shows how hope can persist—even when circumstances are harrowing.
For those interested in historical fiction and in understanding social decay from the bottom up, this book offers more insight than many sweeping epics. It’s not for casual reading, though—it demands empathy, patience, and emotional stamina. But the payoff is real: it opens up a window into the human cost of political and economic collapse, and shows how hope can persist—even when circumstances are harrowing.
September 27, 2023
3,5* Το Βερολίνο του μεσοπολέμου μέσα από τις ζωές μερικών φτωχοδιάβολων αντικατοπτρίζει τα κοινωνικά προβλήματα της χώρας λίγο πριν ξεσπάσει ο δεύτερος παγκόσμιος πόλεμος. Το βιβλίο μου θύμιζει σε αρκετά σημεία χρονογράφημα. Ο συγγραφέας απ' τη μια φιλοσοφεί, θέτει τους προβληματισμούς του και από την άλλη σε κάποια άλλα σημεία η γλώσσα που χρησιμοποιεί είναι αρκετά απλοϊκή και απαίδευτη, κάτι που με ξένισε κάπως.
November 21, 2024
Onvermijdelijke confrontaties. In de broeierige milieuschets 'Mensen Naast Het Leven' (1937) likken verschillende Berlijnse randfiguren hun wonden. Het Duitse volk probeert mentaal en fysiek te herstellen van de Eerste Wereldoorlog, terwijl een diepe recessie en hoge werkloosheidscijfers de perfecte voedingsbodem vormen voor ressentiment. Collectief chagrijn richting grote standen- en klassenverschillen. Opkomend antisemitisme en gewelddadige knokploegen. Niet dat de oudere clochard Fundholz de energie en denkkracht heeft om zich over zulke kwesties te buigen. Samen met zijn verstandelijk beperkte protegé Tonnetje gaat hij op dagelijkse zoektochten naar voeding, comfort en veiligheid. Zo bemoeit Fundholz zich niet met de criminele aspiraties van de werkloze Grissman. En de oude bedelaar zal zeker niks zeggen als de blinde oorlogsveteraan Sonnenberg zijn eigen frustraties botviert op zijn jonge vrouw Elsi. Het is immers eten of gegeten worden in deze wankele economie.
De Joodse auteur Ulrich Boschwitz beschrijft deze dagelijkse beslommeringen in 'Mensen Naast Het Leven' (1937) met een komische noot. Op momenten heb ik smakelijk gelachen om absurdistische passages, zoals een terzijde waarin een opgefokte complotdenker zichzelf steeds kwader maakt als hij een antisemitisch betoog afsteekt tegen de verstandelijke beperkte Tonnetje. Niet wetende dat zijn gesprekspartner er niks van begrijpt. Tonnetje glimlacht alleen terug omdat hij dat altijd doet. Voor mij zit de kracht van Boschwitz hem in zulke vileine observaties over opgefokte mannetjes die hun eigen tekortkomingen proberen te verdoezelen met hun agressie. Tegelijkertijd kluchtig en hilarisch maar óók diep triest. In die zin weet Boschwitz ook een zekere empathie op te brengen naar onvolmaakte klungelaars als Fundholz, Tonnetje, Grissman, Sonnenberg en de vele andere wonderlijke personages die hij opvoert.
De enige hoop die aan de horizon gloort is het bruine Café 'De Vrolijke Jager', waar het bier rijkelijk vloeit en luide pianomuziek mensen op de dansvloer krijgt. Een georganiseerde groep pooiers doet zich voor als een zangvereniging voor respectabele zakenlui. De getraumatiseerde mevrouw Fliebusch ligt onderuitgezakt op een tafeltje in afwachting op de terugkeer van haar overleden echtgenoot. De dichtende pooier 'Mooie Wilhelm' neemt de rijkeluisescorte Minchen Lindner mee op sleeptouw in dit wonderlijke microkosmos vol tegenstrijdigheden. En 't lukt de slinkse amateurcrimineel Grissman eindelijk om Elsi weg te krijgen bij Sonnenberg. De blinde oorlogsveteraan maakt zich steeds kwader dat hij zelf niet eens kan zien wat deze jonge, niet-gehandicapte rivaal allemaal uitspookt met zijn eega. Deze explosieve situatie biedt voor clochard Fundholz een uitgelezen kans om voor Sonnenberg te beschrijven wat er allemaal gebeurt. Hij ziet ook wel dat diens sluimerende frustraties steeds gevaarlijker worden. Maar niet ingrijpen levert Fundholz ten minste nog extra schnaps op!
Met 'Mensen Naast Het Leven' (1937) schreef Ulrich Boschwitz een heerlijke bitterzoete tragedie over gevoelens van onmacht en opportunisme. Ik vind 't wat flauw om een werk uit '37 neer te zetten als spiegel voor onze eigen tijd, maar de parallellen met eigentijdse dilemma's - zoals populisme, nepnieuws, polarisering, etc - zijn frappant te noemen. Maar misschien weet Boschwitz met z'n geestige observaties ook gewoon te raken aan tendensen die eigenlijk van alle tijden zijn. Wanneer economische malaise mensen terugbrengt tot hun meest basale behoeftes, dan gaat men frustraties op elkaar afreageren. Op grote maatschappelijke problemen kan immers minder invloed worden uitgeoefend dan op kleinzielige afrekeningen in de privésfeer. Zonder vergezichten telt alleen eigenbelang.
De Joodse auteur Ulrich Boschwitz beschrijft deze dagelijkse beslommeringen in 'Mensen Naast Het Leven' (1937) met een komische noot. Op momenten heb ik smakelijk gelachen om absurdistische passages, zoals een terzijde waarin een opgefokte complotdenker zichzelf steeds kwader maakt als hij een antisemitisch betoog afsteekt tegen de verstandelijke beperkte Tonnetje. Niet wetende dat zijn gesprekspartner er niks van begrijpt. Tonnetje glimlacht alleen terug omdat hij dat altijd doet. Voor mij zit de kracht van Boschwitz hem in zulke vileine observaties over opgefokte mannetjes die hun eigen tekortkomingen proberen te verdoezelen met hun agressie. Tegelijkertijd kluchtig en hilarisch maar óók diep triest. In die zin weet Boschwitz ook een zekere empathie op te brengen naar onvolmaakte klungelaars als Fundholz, Tonnetje, Grissman, Sonnenberg en de vele andere wonderlijke personages die hij opvoert.
De enige hoop die aan de horizon gloort is het bruine Café 'De Vrolijke Jager', waar het bier rijkelijk vloeit en luide pianomuziek mensen op de dansvloer krijgt. Een georganiseerde groep pooiers doet zich voor als een zangvereniging voor respectabele zakenlui. De getraumatiseerde mevrouw Fliebusch ligt onderuitgezakt op een tafeltje in afwachting op de terugkeer van haar overleden echtgenoot. De dichtende pooier 'Mooie Wilhelm' neemt de rijkeluisescorte Minchen Lindner mee op sleeptouw in dit wonderlijke microkosmos vol tegenstrijdigheden. En 't lukt de slinkse amateurcrimineel Grissman eindelijk om Elsi weg te krijgen bij Sonnenberg. De blinde oorlogsveteraan maakt zich steeds kwader dat hij zelf niet eens kan zien wat deze jonge, niet-gehandicapte rivaal allemaal uitspookt met zijn eega. Deze explosieve situatie biedt voor clochard Fundholz een uitgelezen kans om voor Sonnenberg te beschrijven wat er allemaal gebeurt. Hij ziet ook wel dat diens sluimerende frustraties steeds gevaarlijker worden. Maar niet ingrijpen levert Fundholz ten minste nog extra schnaps op!
Met 'Mensen Naast Het Leven' (1937) schreef Ulrich Boschwitz een heerlijke bitterzoete tragedie over gevoelens van onmacht en opportunisme. Ik vind 't wat flauw om een werk uit '37 neer te zetten als spiegel voor onze eigen tijd, maar de parallellen met eigentijdse dilemma's - zoals populisme, nepnieuws, polarisering, etc - zijn frappant te noemen. Maar misschien weet Boschwitz met z'n geestige observaties ook gewoon te raken aan tendensen die eigenlijk van alle tijden zijn. Wanneer economische malaise mensen terugbrengt tot hun meest basale behoeftes, dan gaat men frustraties op elkaar afreageren. Op grote maatschappelijke problemen kan immers minder invloed worden uitgeoefend dan op kleinzielige afrekeningen in de privésfeer. Zonder vergezichten telt alleen eigenbelang.
July 28, 2021
Ulrich Alexander Boschwitz, autore berlinese e un insuperabile interprete dei suoi tempi come afferma Berliner Zeitung, è tornato nelle nostre librerie grazie alla nuova edizione della Rizzoli di "Uomini vicini alla vita". Si tratta del suo primo romanzo che è stato pubblicato per la prima volta in una traduzione svedese. L'autore narra la vita di una varietà di personaggi che vivono la crisi economica del dopoguerra in Germania, paese distrutto dal grande conflitto, in cui è rimasta povertà e gente disoccupata.
I temi trattati sono numerosi come la povertà, la disoccupazione, la guerra e le sue conseguenze.
I personaggi di Ulrich non vivono, ma sopravvivono, cercano di resistere vivendo giorno per giorno. Durante la lettura ci sono spesso delle riflessioni sulla vita e su altri temi come il lavoro, la morte e l'essere umano. Per spiegare la situazione del lavoro negli anni '30 in Germania, l'autore scrive: "Al mattino presto la gente era per lo più di cattivo umore. Chi perché doveva andare al lavoro, chi perché doveva alzarsi senza avere da lavorare." (cit. pag. 33). Spesso sono frasi che rappresentano situazioni quotidiane che tutti hanno vissuto ma spesso non ci hanno pensato abbastanza.
Un aspetto che viene trattato è quello delle tasse. Tutti noi le paghiamo e nei momenti di crisi, esse aumentano. L'autore, a questo proposito, scrive: "Perché dobbiamo essere noi a pagare le conseguenze se le cose non funzionano?" (cit. pag. 115). E infatti è così, il popolo deve sempre pagare per risollevare la situazione sociale senza avere nulla in cambio.
Durante la lettura però, si mantiene viva la speranza e l'autore si fa portavoce delle storie dei protagonisti che sperano di non essere per sempre coloro che si accontentano delle briciole (cit. pag. 115).
Lo stile dell'autore è diretto e crudo, è caratterizzato dal realismo che trasmette veridicità ai personaggi, i rappresentanti di quella vita reale egocentrica e governata dagli istinti perché la paura rende le persone egoiste. La scrittura è caratterizzata anche dal sottile umorismo che rende la lettura più leggera essendo caratterizzata da risvolti comici senza però modificare lo sfondo tragico dell'umanità che l'autore vuole rappresentare.
I temi trattati sono numerosi come la povertà, la disoccupazione, la guerra e le sue conseguenze.
I personaggi di Ulrich non vivono, ma sopravvivono, cercano di resistere vivendo giorno per giorno. Durante la lettura ci sono spesso delle riflessioni sulla vita e su altri temi come il lavoro, la morte e l'essere umano. Per spiegare la situazione del lavoro negli anni '30 in Germania, l'autore scrive: "Al mattino presto la gente era per lo più di cattivo umore. Chi perché doveva andare al lavoro, chi perché doveva alzarsi senza avere da lavorare." (cit. pag. 33). Spesso sono frasi che rappresentano situazioni quotidiane che tutti hanno vissuto ma spesso non ci hanno pensato abbastanza.
Un aspetto che viene trattato è quello delle tasse. Tutti noi le paghiamo e nei momenti di crisi, esse aumentano. L'autore, a questo proposito, scrive: "Perché dobbiamo essere noi a pagare le conseguenze se le cose non funzionano?" (cit. pag. 115). E infatti è così, il popolo deve sempre pagare per risollevare la situazione sociale senza avere nulla in cambio.
Durante la lettura però, si mantiene viva la speranza e l'autore si fa portavoce delle storie dei protagonisti che sperano di non essere per sempre coloro che si accontentano delle briciole (cit. pag. 115).
Lo stile dell'autore è diretto e crudo, è caratterizzato dal realismo che trasmette veridicità ai personaggi, i rappresentanti di quella vita reale egocentrica e governata dagli istinti perché la paura rende le persone egoiste. La scrittura è caratterizzata anche dal sottile umorismo che rende la lettura più leggera essendo caratterizzata da risvolti comici senza però modificare lo sfondo tragico dell'umanità che l'autore vuole rappresentare.
December 23, 2025
I'm always drawn to "lost" novels and writing from between the wars. There's something about them being informed by first hand experience of world events that doesn't feel quite captured by contemporary fiction. Berlin Shuffle has a kind of unease and foreboding built in but the author didn't feel the need to be heavy handed about it (granted, he couldn't literally see the future) and the plot itself is a zoomed in, smaller story of ordinary people who are mostly just trying to look out for themselves.
The audio was pretty good - the narrator was easy to listen to and didn't dramatize too much. I would listen to more by him!
Thanks to netgalley and the publisher for the arc.
The audio was pretty good - the narrator was easy to listen to and didn't dramatize too much. I would listen to more by him!
Thanks to netgalley and the publisher for the arc.
October 11, 2019
Schön, aber nicht tiefg
Meine Meinung
Dies ist ein Buch, auf das ich sehr gespannt war, da ich “Der Reisende” richtiggehend verschlungen habe. Das vorliegende Buch ist Boschwitz’ erster Roman. Somit lesen wir hier ein Buch eines jüngeren Autoren, mit einem noch anderen Blick auf die Welt.
Es waren die 30er Jahre in Deutschland, die Jahre nach der Weltwirtschaftskrise, nach dem Ersten Großen Krieg und vor dem Zweiten. Die Industrie erkannte den Wert und die Zeitersparnis durch den Einsatz von Maschinen. Die Arbeitslosigkeit wuchs ins Unermessliche. Und die Krise wurde verstärkt, da all die arbeitslosen Menschen kein Geld für Ausgaben hatten, die durch Maschinen billiger und schneller produziert wurden.
Der zu dieser Zeit noch sehr junge Autor lebte genau mittedrin im Berlin der Dreißiger Jahre und sah den Frust der arbeitenden bzw. nicht arbeitenden Bevölkerung, bis zu seiner Emigration 1935 nach Schweden. Dies spürt man in jeder Zeile des Buches. Es ist keine erfundene Geschichte, keine Erfundenen Schicksale, die sich Boschwitz vorstellen und ausdenken musste. Er hatte genug Menschen mit eigenen Augen begleiten und “studieren” können, die als Vorlage für sein Buch dienen konnten.
Die Sprache als auch Boschwitz’ Schreibstil liebe ich sehr. Leicht und locker fügen sich die Leben und Ereignisse der Protagonisten ineinander. Jede Figur für sich hätte ein eigenes Buch verdient, so kunstvoll und lebendig werden sie beschrieben.
Einen ganzen Tag lang begleitet man den obdachlosen Bettler Fundholz, den zurückgebliebenen Tönnchen, den Kleinkriminellen Grissmann, Elsi und ihren blinden Ehemann Sonnenberg sowie die Wittwe Fliebusch. Und hier zeigt sich auch die größte Schwäche des Romans: Es sind einfach zu viele Protagonisten. Hinzu kommen noch einige Nebenfiguren, von denen man aber auch sehr viel aus ihrem Leben erfährt. Dies führt, auf wenigen 300 Seiten zu einer zu dichten Informationsflut und einem zu schnellen Orts- als auch Personenwechsel, der mir keine so große Lesefreude bereitet hat.
Auch wenn der Autor diesen fliegenden Wechsel recht geschmeidig hinbekommt, störte ich mich sehr daran. Ich wollte weniger im Gesamten und mehr im Einzelnen. So kam für mich das Ende zu schnell und zu drastisch. Obwohl Boschwitz gekonnt auf den Höhepunkt hinarbeitet, fehlt mir wohl der Blick des Zeitgeistes, um diese intensiven Gefühle, die sich in gefühlten Minuten aufstauen und explodieren, nachvollziehen zu können.
Am Ende bleibt die Traurigkeit kein weiteres Buch des Autors mehr lesen zu können, da es kein weiteres mehr geben kann. Sehr gerne hätte ich die Entwicklung des Autors, die persönliche als auch schriftstellerische, weiter verfolgt. So jedoch bleibt nur meine Vermutung, dass uns viele gute Klassiker entgangen sind.
Ulrich Alexander Boschwitz floh 1935 mit seiner Mutter nach Schweden und es ist sehr tragisch, dass dieser damals noch sehr junge Autor 1942 mit dem Schiff unterging und starb, auf dem er sich auf der Rückreise vom Internierungslager von Australien nach England befand, das von einem deutschen U-Boot torpediert wurde. (Quelle: Wikipedia)
Fazit
Ein besonderes Debüt eines sehr jungen Autors, der mit “Menschen neben dem Leben” wundervoll den damaligen Zeitgeist aufs Papier gebracht hat und uns den Blick auf das Leben und die Verzweiflung des kleinen Mannes der 30er Jahre vor Augen bringt. Empfehlenswert, auch wenn ich ein bisschen mehr erwartet hatte.ehend genug
Meine Meinung
Dies ist ein Buch, auf das ich sehr gespannt war, da ich “Der Reisende” richtiggehend verschlungen habe. Das vorliegende Buch ist Boschwitz’ erster Roman. Somit lesen wir hier ein Buch eines jüngeren Autoren, mit einem noch anderen Blick auf die Welt.
Es waren die 30er Jahre in Deutschland, die Jahre nach der Weltwirtschaftskrise, nach dem Ersten Großen Krieg und vor dem Zweiten. Die Industrie erkannte den Wert und die Zeitersparnis durch den Einsatz von Maschinen. Die Arbeitslosigkeit wuchs ins Unermessliche. Und die Krise wurde verstärkt, da all die arbeitslosen Menschen kein Geld für Ausgaben hatten, die durch Maschinen billiger und schneller produziert wurden.
Der zu dieser Zeit noch sehr junge Autor lebte genau mittedrin im Berlin der Dreißiger Jahre und sah den Frust der arbeitenden bzw. nicht arbeitenden Bevölkerung, bis zu seiner Emigration 1935 nach Schweden. Dies spürt man in jeder Zeile des Buches. Es ist keine erfundene Geschichte, keine Erfundenen Schicksale, die sich Boschwitz vorstellen und ausdenken musste. Er hatte genug Menschen mit eigenen Augen begleiten und “studieren” können, die als Vorlage für sein Buch dienen konnten.
Die Sprache als auch Boschwitz’ Schreibstil liebe ich sehr. Leicht und locker fügen sich die Leben und Ereignisse der Protagonisten ineinander. Jede Figur für sich hätte ein eigenes Buch verdient, so kunstvoll und lebendig werden sie beschrieben.
Einen ganzen Tag lang begleitet man den obdachlosen Bettler Fundholz, den zurückgebliebenen Tönnchen, den Kleinkriminellen Grissmann, Elsi und ihren blinden Ehemann Sonnenberg sowie die Wittwe Fliebusch. Und hier zeigt sich auch die größte Schwäche des Romans: Es sind einfach zu viele Protagonisten. Hinzu kommen noch einige Nebenfiguren, von denen man aber auch sehr viel aus ihrem Leben erfährt. Dies führt, auf wenigen 300 Seiten zu einer zu dichten Informationsflut und einem zu schnellen Orts- als auch Personenwechsel, der mir keine so große Lesefreude bereitet hat.
Auch wenn der Autor diesen fliegenden Wechsel recht geschmeidig hinbekommt, störte ich mich sehr daran. Ich wollte weniger im Gesamten und mehr im Einzelnen. So kam für mich das Ende zu schnell und zu drastisch. Obwohl Boschwitz gekonnt auf den Höhepunkt hinarbeitet, fehlt mir wohl der Blick des Zeitgeistes, um diese intensiven Gefühle, die sich in gefühlten Minuten aufstauen und explodieren, nachvollziehen zu können.
Am Ende bleibt die Traurigkeit kein weiteres Buch des Autors mehr lesen zu können, da es kein weiteres mehr geben kann. Sehr gerne hätte ich die Entwicklung des Autors, die persönliche als auch schriftstellerische, weiter verfolgt. So jedoch bleibt nur meine Vermutung, dass uns viele gute Klassiker entgangen sind.
Ulrich Alexander Boschwitz floh 1935 mit seiner Mutter nach Schweden und es ist sehr tragisch, dass dieser damals noch sehr junge Autor 1942 mit dem Schiff unterging und starb, auf dem er sich auf der Rückreise vom Internierungslager von Australien nach England befand, das von einem deutschen U-Boot torpediert wurde. (Quelle: Wikipedia)
Fazit
Ein besonderes Debüt eines sehr jungen Autors, der mit “Menschen neben dem Leben” wundervoll den damaligen Zeitgeist aufs Papier gebracht hat und uns den Blick auf das Leben und die Verzweiflung des kleinen Mannes der 30er Jahre vor Augen bringt. Empfehlenswert, auch wenn ich ein bisschen mehr erwartet hatte.ehend genug
October 16, 2023
Ma da dove salta fuori codesto Boschwitz all’improvviso?
Senza voler esagerare, mi sembra di essere stata per tutto il tempo della lettura, davanti all’anello di congiunzione tra Steinbeck e London
Letteratura dal basso la chiamano, realismo proletario, la rabbia degli ultimi.
Negli anni trenta in Germania la disoccupazione era a livelli impressionanti. L’avvento delle macchine nelle industrie rende l’uomo sempre meno utile e impiegabile
Il fulcro del romanzo è tutto qui: manca il lavoro, mancano i soldi, mancano gli stimoli, manca la fiducia nel futuro, manca la speranza, manca la voglia di vivere.
Resta però l’istinto di sopravvivenza che porta tutti i protagonisti a vivere di accattonaggio, o di espedienti vari perché la legge della fame è più forte della legge della morale.
Proprio per questo c’è chi è costretta a vendere il proprio corpo o
chi è rimasto mutilato dalla guerra, chi ha perso tutto o quasi e non sa più cosa sia vero e cosa no, continuando a raccontarsi una verità di comodo, pensando che il mondo intero continui a mentirle.
Cosa resta a tutte queste anime in pena? L’alcool.
Come scrisse Jack London ne Il popolo degli abissi ( leggetelo, fatevi un grosso favore e regalo), l’alcol è la risposta, la causa e la conseguenza dell’abbrutimento della società
Le vite di tutte queste persone si intrecceranno inevitabilmente e l'unica cosa certa di questo romanzo è che dalla sofferenza, dai demoni interiori, dalle pene non si può uscire vittoriosi... si può solo tirare un respiro di sollievo fino al prossimo periodo nero.
Steinbeck ben presente anche nel finale.
Una delle letture più belle del mio 2021.
Libro acquistato quasi per caso, sconosciuto ai più e come spesso succede in questi casi, si rivela una lettura di quelle che danno un sacco di soddisfazioni
Da leggere assolutamente!
Senza voler esagerare, mi sembra di essere stata per tutto il tempo della lettura, davanti all’anello di congiunzione tra Steinbeck e London
Letteratura dal basso la chiamano, realismo proletario, la rabbia degli ultimi.
Negli anni trenta in Germania la disoccupazione era a livelli impressionanti. L’avvento delle macchine nelle industrie rende l’uomo sempre meno utile e impiegabile
Il fulcro del romanzo è tutto qui: manca il lavoro, mancano i soldi, mancano gli stimoli, manca la fiducia nel futuro, manca la speranza, manca la voglia di vivere.
Resta però l’istinto di sopravvivenza che porta tutti i protagonisti a vivere di accattonaggio, o di espedienti vari perché la legge della fame è più forte della legge della morale.
Proprio per questo c’è chi è costretta a vendere il proprio corpo o
chi è rimasto mutilato dalla guerra, chi ha perso tutto o quasi e non sa più cosa sia vero e cosa no, continuando a raccontarsi una verità di comodo, pensando che il mondo intero continui a mentirle.
Cosa resta a tutte queste anime in pena? L’alcool.
Come scrisse Jack London ne Il popolo degli abissi ( leggetelo, fatevi un grosso favore e regalo), l’alcol è la risposta, la causa e la conseguenza dell’abbrutimento della società
Le vite di tutte queste persone si intrecceranno inevitabilmente e l'unica cosa certa di questo romanzo è che dalla sofferenza, dai demoni interiori, dalle pene non si può uscire vittoriosi... si può solo tirare un respiro di sollievo fino al prossimo periodo nero.
Steinbeck ben presente anche nel finale.
Una delle letture più belle del mio 2021.
Libro acquistato quasi per caso, sconosciuto ai più e come spesso succede in questi casi, si rivela una lettura di quelle che danno un sacco di soddisfazioni
Da leggere assolutamente!
August 28, 2025
Berlin Shuffle offers a compelling glimpse into life in late 1920s Berlin, a city reeling from the aftermath of World War I and teetering on the edge of historic change. Through a series of vivid character portraits, the novel captures the widespread despair, uncertainty, and quiet resilience that marked the era. The author explores the lives of Berliners from various walks of life, showing how economic turmoil and social upheaval shaped their daily existence and slowly chipped away at their sense of identity and purpose.
Rather than following a single storyline, the book unfolds as a collection of interconnected vignettes. Some characters reappear, others are only briefly introduced, yet together they form a mosaic of a society in crisis. Through their struggles—with joblessness, inflation, food scarcity, and the search for shelter—the novel paints a portrait of a city where hope feels out of reach and survival is a daily challenge.
The narrative is both spare and eloquent, drawing the reader into a world where tensions simmer and everyday choices are steeped in quiet desperation. Men wrestle with the loss of dignity and purpose, while women face limited options in a world that offers little support. Moments of escape are found in the city's bars, offering temporary relief from the weight of reality.
Berlin Shuffle is a sobering read that invites reflection. It sheds light on a critical period in history with clarity and emotional depth, offering insight into the social conditions that would ultimately shape the course of the 20th century. While somber in tone, the novel is a thoughtful and impactful portrayal of human endurance during one of Germany’s darkest hours.
Rather than following a single storyline, the book unfolds as a collection of interconnected vignettes. Some characters reappear, others are only briefly introduced, yet together they form a mosaic of a society in crisis. Through their struggles—with joblessness, inflation, food scarcity, and the search for shelter—the novel paints a portrait of a city where hope feels out of reach and survival is a daily challenge.
The narrative is both spare and eloquent, drawing the reader into a world where tensions simmer and everyday choices are steeped in quiet desperation. Men wrestle with the loss of dignity and purpose, while women face limited options in a world that offers little support. Moments of escape are found in the city's bars, offering temporary relief from the weight of reality.
Berlin Shuffle is a sobering read that invites reflection. It sheds light on a critical period in history with clarity and emotional depth, offering insight into the social conditions that would ultimately shape the course of the 20th century. While somber in tone, the novel is a thoughtful and impactful portrayal of human endurance during one of Germany’s darkest hours.
September 8, 2022
Auch wenn Ulrich Alexander Boschwitz nur zwei Romane hinterlassen hat, braucht er den Vergleich mit Zeitgenossen wir Hans Fallada, Irmgard Keun oder Ödön von Horvath nicht zu scheuen (allein Döblin und Brecht würde ich noch eine Stufe höher setzen, weil sie in ihrem Schreiben doch noch etwas moderner, experimenteller sind). Aus einer Reihe überaus authentischer, empathischer Einzelporträts, die die jeweiligen Vorgeschichten und die alltäglichen Überlebenskämpfe darstellen, entsteht eine Panorama verschiedener Figuren des Berliner Subproletariats, die in der zweiten Hälfte aufeinander treffen. Die Erzählperspektiven wechseln immer wieder, sodass jede Figur aus ihrem Innenleben heraus verstehbar wird, zudem tritt dazwischen immer wieder ein auktorialer Erzähler mit scharfsinnigen, manchmal auch launigen soziologischen oder philosophischen Beobachtungen auf, die aber nie abgehoben wirken, sondern sich immer im Horizont der Figuren bewegen. Dies bewirkt zwar, dass es die eine Identifikationsfigur fehlt, die etwa in "Berlin Alexanderplatz" oder "Kleiner Mann, was nun?" das Schicksal einer Figur mitfühlen lässt. Daher entwickelt man als Leser zu keiner der Figuren eine wirkliche emotionale Bindung, weshalb das Verständnis für sie eher der analytischen Ebene verhaftet bleibt. Im Sinne Brechts ("Glotzt nicht so romantisch") hat aber auch diese Sichtweise ihre Berechtigung.
January 12, 2022
Ein roter Faden fehlte.
November 22, 2025
My thanks to NetGalley and Henry Holt & Company for an advance copy of this novel rescued from obscurity that tells the tales of the down and out in Berlin between the wars, their lives, their reasons and the shadow of Fascism that is just beginning to stir.
Stories about the wealthy have never been of interest to me. I am not being class conscious, I just don't find their stories interesting. Middle class stories for that matter are not stories I seek out either. Maybe it is because so many are written by males of a certain type who harp on the fact that the world evolves while they do not. I feel that I lean more from those who society has decided to ignore. The down, the out, and the outcasts. A clearer understanding of a people, a society and of a worldview can be gleaned from those who society tends to shun. These are the stories I enjoy. I remember reading George Orwell's works about living in Paris and London, or traveling to Wigan Pier, or even John Steinbeck's stories about Okies, and migrants, and canary workers and feeling far more for these characters than most other works I had read. What astounds me most in this novel is though the characters and this reader are separated by over one years in some spots, that the same problems exist, and will probably always exist. Berlin Shuffle is written by Ulrich Alexander Boschwitz and translated by Philip Boehm, is a symphony of a Metropolis from the bottom, with the characters doing their best to stay afloat, even as everything seems rigged against them, and a dark shadow that few see coming awaiting them in the future.
The book begins with a merchant, doing well in a way, thought not as well as he would like, taking in borders into a room that he can't use in his shop. The borders are three men, more comfortable on the streets, though they found themselves there by different means. The room is dank, dark, wet, and not comfortable, but still better then what they have. These men show us a world that is their existence, Berlin in the 1920's a time of hyperinflation, crushed dreams, war trauma, and an anger that is starting to burst out in different ways. These men introduce the reader to a world of petty schemes, and petty dreamers. Selling stolen clothing, hawking what ever they can, including their own bodies when they can. A legion of the night, ignored by most, and despised by everyone around them, including themselves. They drink fight, talk, share poetry, blame each other, and sometimes disappear. Their hopes are small, as are their chances, with even worse wating in the future.
A book that should be read while listening to Threepenny Opera, and a lot of Tom Waits. Boschwitz was a man who grew up in relative comfort, comfort that was slowly taking away as the Nazi regime gained power. Boschwitz along with his mother fled Germany, for Norway where he lost manuscripts, went ot England, was deported, and finally torpedoed during the war on a civilian boat, by the German navy. The book is very well written, and raw in many places. The smells, the feeling the oppression of hunger, of being poor, the uncertainty of what life has next. And the relief of seeing another day. Boschwitz captures people, moods, attitudes and feelings, with all the characters, good, bad and indifferent seeming unique in their own misery, pain, and the pain they like to deal out, when they can. A book I was unsure I was going to enjoy, but one I became wrapped up in, both in the power of the writing, and in the knowledge that things would only get worse.
There seems to be a few books coming out about the Berlin between the wars. What I could not get over was how much this book seemed to be about today. Rising authoritarianism, rising prices, declining hopes. There is much here to think about, and a lot to be on the lookout for. I'm glad this book was saved from the dustbin of history. It makes me wonder how many lost great works there are, and what they can tell us about their times, and how things never really change.
Stories about the wealthy have never been of interest to me. I am not being class conscious, I just don't find their stories interesting. Middle class stories for that matter are not stories I seek out either. Maybe it is because so many are written by males of a certain type who harp on the fact that the world evolves while they do not. I feel that I lean more from those who society has decided to ignore. The down, the out, and the outcasts. A clearer understanding of a people, a society and of a worldview can be gleaned from those who society tends to shun. These are the stories I enjoy. I remember reading George Orwell's works about living in Paris and London, or traveling to Wigan Pier, or even John Steinbeck's stories about Okies, and migrants, and canary workers and feeling far more for these characters than most other works I had read. What astounds me most in this novel is though the characters and this reader are separated by over one years in some spots, that the same problems exist, and will probably always exist. Berlin Shuffle is written by Ulrich Alexander Boschwitz and translated by Philip Boehm, is a symphony of a Metropolis from the bottom, with the characters doing their best to stay afloat, even as everything seems rigged against them, and a dark shadow that few see coming awaiting them in the future.
The book begins with a merchant, doing well in a way, thought not as well as he would like, taking in borders into a room that he can't use in his shop. The borders are three men, more comfortable on the streets, though they found themselves there by different means. The room is dank, dark, wet, and not comfortable, but still better then what they have. These men show us a world that is their existence, Berlin in the 1920's a time of hyperinflation, crushed dreams, war trauma, and an anger that is starting to burst out in different ways. These men introduce the reader to a world of petty schemes, and petty dreamers. Selling stolen clothing, hawking what ever they can, including their own bodies when they can. A legion of the night, ignored by most, and despised by everyone around them, including themselves. They drink fight, talk, share poetry, blame each other, and sometimes disappear. Their hopes are small, as are their chances, with even worse wating in the future.
A book that should be read while listening to Threepenny Opera, and a lot of Tom Waits. Boschwitz was a man who grew up in relative comfort, comfort that was slowly taking away as the Nazi regime gained power. Boschwitz along with his mother fled Germany, for Norway where he lost manuscripts, went ot England, was deported, and finally torpedoed during the war on a civilian boat, by the German navy. The book is very well written, and raw in many places. The smells, the feeling the oppression of hunger, of being poor, the uncertainty of what life has next. And the relief of seeing another day. Boschwitz captures people, moods, attitudes and feelings, with all the characters, good, bad and indifferent seeming unique in their own misery, pain, and the pain they like to deal out, when they can. A book I was unsure I was going to enjoy, but one I became wrapped up in, both in the power of the writing, and in the knowledge that things would only get worse.
There seems to be a few books coming out about the Berlin between the wars. What I could not get over was how much this book seemed to be about today. Rising authoritarianism, rising prices, declining hopes. There is much here to think about, and a lot to be on the lookout for. I'm glad this book was saved from the dustbin of history. It makes me wonder how many lost great works there are, and what they can tell us about their times, and how things never really change.
June 28, 2024
Wat een geweldig boek. Geen andere woorden. Mensen naast het leven verdient een plek op mijn (echte) boekenplank 'favoriete boeken'.
Wederom een boek geschreven in de tijd dat het zich afspeelt, net als het boek van Brigitte Reimann. Ulrich Alexander Boschwitz leeft tijdens de jaren '20-'30, de periode waarin dit boek zich afspeelt. Het gaat over werkloosheid, dakloosheid, armoede en manieren vinden om geld te verdienen. Mensen zijn creatief, tippelen, bedelen. Maar de directeuren; die hebben altijd een baan en geld. De arme mensen ontmoeten elkaar 's avonds in het café De Vrolijke Jager, allemaal met verschillende redenen. De een is gratis schnaps beloofd, de ander zal geld voor zijn onderhoud verdienen, de volgende wacht op haar man die twintig jaar geleden overleden is, maar wat ze niet gelooft en de volgende heeft wat goed te maken met zijn vrouw. En de rijke juristen die op tourtocht zijn en eens komen kijken, komen dat wat al in de war is, nog eens meer in de war brengen.
Ik vind het een pracht van een boek. Omdat Boschwitz in die tijd leefde, weet je dat hij een afspiegeling maakte van wat hij zag om zich heen, wat hij meemaakte. Daarom geloof ik ook de hulpeloosheid die hij weergeeft, want niemand bedelt voor zijn lol, of slaapt in een schimmelige kelder, of kan zich geen dokter voor zijn zieke vrouw veroorloven. Ik lees een enge parallel naar de huidige tijd, ik snap dat mensen destijds in de praatjes van Hitler trapten, over de werkloosheid. Ik vind het eng dat mensen in de woorden van Wilders geloven, over het schijnen van de zon. Ik hoop dat mensen zich ook beseffen dat als de zon schijnt, er ook meer hoosbuien komen. Dat als de zon schijnt, dat nog steeds niet betekent dat ze ergens kunnen wonen. En dat als de zon zoveel schijnt, er meer vluchtelingen zullen komen vanwege klimaatrampen. Boschwitz beschrijft wanhoop, de wanhoop die we begrijpen en herkennen, waar we lering uit moeten trekken zodat we niet, in welke mate dan ook, op elkaar lijkende gevolgen moeten laten gebeuren.
In het nawoord van de Duitse uitgever staat dat er Boschwitz nog twee manuscripten maakte, maar één hiervan incompleet en vernietigd raakte, en hij de ander bij zich droeg toen zijn schip werd getorpedeerd tijdens de Tweede Wereldoorlog. Eeuwig zonde, ik ben zó benieuwd wat deze man nog meer had kunnen maken. Wat een grote naam Boschwitz had kunnen worden op het internationale literaire toneel. Gelukkig is daar nog De Reizigers, die ik ook zeker ga lezen.
Wederom een boek geschreven in de tijd dat het zich afspeelt, net als het boek van Brigitte Reimann. Ulrich Alexander Boschwitz leeft tijdens de jaren '20-'30, de periode waarin dit boek zich afspeelt. Het gaat over werkloosheid, dakloosheid, armoede en manieren vinden om geld te verdienen. Mensen zijn creatief, tippelen, bedelen. Maar de directeuren; die hebben altijd een baan en geld. De arme mensen ontmoeten elkaar 's avonds in het café De Vrolijke Jager, allemaal met verschillende redenen. De een is gratis schnaps beloofd, de ander zal geld voor zijn onderhoud verdienen, de volgende wacht op haar man die twintig jaar geleden overleden is, maar wat ze niet gelooft en de volgende heeft wat goed te maken met zijn vrouw. En de rijke juristen die op tourtocht zijn en eens komen kijken, komen dat wat al in de war is, nog eens meer in de war brengen.
Ik vind het een pracht van een boek. Omdat Boschwitz in die tijd leefde, weet je dat hij een afspiegeling maakte van wat hij zag om zich heen, wat hij meemaakte. Daarom geloof ik ook de hulpeloosheid die hij weergeeft, want niemand bedelt voor zijn lol, of slaapt in een schimmelige kelder, of kan zich geen dokter voor zijn zieke vrouw veroorloven. Ik lees een enge parallel naar de huidige tijd, ik snap dat mensen destijds in de praatjes van Hitler trapten, over de werkloosheid. Ik vind het eng dat mensen in de woorden van Wilders geloven, over het schijnen van de zon. Ik hoop dat mensen zich ook beseffen dat als de zon schijnt, er ook meer hoosbuien komen. Dat als de zon schijnt, dat nog steeds niet betekent dat ze ergens kunnen wonen. En dat als de zon zoveel schijnt, er meer vluchtelingen zullen komen vanwege klimaatrampen. Boschwitz beschrijft wanhoop, de wanhoop die we begrijpen en herkennen, waar we lering uit moeten trekken zodat we niet, in welke mate dan ook, op elkaar lijkende gevolgen moeten laten gebeuren.
In het nawoord van de Duitse uitgever staat dat er Boschwitz nog twee manuscripten maakte, maar één hiervan incompleet en vernietigd raakte, en hij de ander bij zich droeg toen zijn schip werd getorpedeerd tijdens de Tweede Wereldoorlog. Eeuwig zonde, ik ben zó benieuwd wat deze man nog meer had kunnen maken. Wat een grote naam Boschwitz had kunnen worden op het internationale literaire toneel. Gelukkig is daar nog De Reizigers, die ik ook zeker ga lezen.
November 29, 2025
As he did with his previous book The Passenger, Boschwitz again offers a uniquely authentic look into German life in the early 20th century. Berlin Shuffle presents itself as a window into the lives of a motley crew of characters in 1920s Germany. Each is affected by the global economic crisis, and each finds a their own mode of coping with their increasingly impoverished status. This book is composed of a series of vignettes that take place within one day in Berlin in the 1920s and culminate explosively when the characters come together in a local pub. Is this book a tragedy? A comedy? There were elements of both, but it left me feeling sad -- for both the downtrodden cast of characters and what lies ahead for them in coming years.
Along the same lines, while the descriptions and storytelling are vibrant, it is hard to miss the pall that was cast over the vignettes, from one character's blatant antisemitism to the author's prescient observation: "to date, the World War and the Inquisition have achieved the greatest success when it comes to large scale eradication of humanity. It is to be expected that in the coming years we will experience entirely new episodes of annihilation." Recalling that this book was written in 1937, is it interesting to me that German citizens, or at least this one, were able to see the writing on the wall several years in advance of future atrocities.
There is not exactly a moral, nor a resolution, but perhaps that was the author's intention? If you enjoyed The Passenger, this is of course a similar writing style, but less frantic, more deliberate and, dare I say, a bit more insidious. For the right reader, this is an important time capsule offering a rare glimpse into a time and place in history where struggling men and women were unknowingly teetering on the precipice of disaster.
I was sent the audiobook to review, so will say that the narrator was fantastic. He knew exactly when to alter speed and cadence where appropriate to keep the story engaging while also stressing important ruminations inserted by the author. Also, he had a nice mellow baritone voice (hope he sings, if not he should).
Thank you to NetGalley, Ulrich Alexander Boschwitz (in memoriam), and Macmillan Audio for sending me this audiobook. All opinions are my own.
Along the same lines, while the descriptions and storytelling are vibrant, it is hard to miss the pall that was cast over the vignettes, from one character's blatant antisemitism to the author's prescient observation: "to date, the World War and the Inquisition have achieved the greatest success when it comes to large scale eradication of humanity. It is to be expected that in the coming years we will experience entirely new episodes of annihilation." Recalling that this book was written in 1937, is it interesting to me that German citizens, or at least this one, were able to see the writing on the wall several years in advance of future atrocities.
There is not exactly a moral, nor a resolution, but perhaps that was the author's intention? If you enjoyed The Passenger, this is of course a similar writing style, but less frantic, more deliberate and, dare I say, a bit more insidious. For the right reader, this is an important time capsule offering a rare glimpse into a time and place in history where struggling men and women were unknowingly teetering on the precipice of disaster.
I was sent the audiobook to review, so will say that the narrator was fantastic. He knew exactly when to alter speed and cadence where appropriate to keep the story engaging while also stressing important ruminations inserted by the author. Also, he had a nice mellow baritone voice (hope he sings, if not he should).
Thank you to NetGalley, Ulrich Alexander Boschwitz (in memoriam), and Macmillan Audio for sending me this audiobook. All opinions are my own.
December 16, 2025
A novel of contemporary fiction at the time that it was written and is in no way historical fiction!! It is a study of a handful of downtrodden characters in Berlin in 1929, just a few years before Hitler came to power. None of the characters are very likeable, except maybe Minchen Lindner. There is Fundholz, a beggar and sort of the main character who cares for Tönnchen an obese simpleton who would no doubt be an early victim of the Nazi’s eugenics program (along with batshit crazy Frau Fliebusch). Sonnenberg the blind WWI veteran and Grissmann are also beggars but offer nothing that could elicit an ounce of sympathy from the reader. They are vile characters whose enmity for one another the author uses as a rather brilliant analogy of nations at war. A cast of lesser character fill out the roster but again, none that elicit any sympathy or compassion, at least not from this reader.
I think it is the author’s own story that is the most interesting aspect of this book. Smart enough to get out of Germany in time, he was rounded up as a possible “enemy sympathizer” in England when war broke out in 1939 despite being Jewish. He was sent to Australia (many others were sent here to Canada where they were apparently treated better than in Australia) and finally in 1942 was released and allowed to return to England. Sadly, his ship was torpedoed by a German submarine and he was killed along with all 362 passengers. He was twenty-seven years old. In addition to the loss of a promising young author were a manuscript that the authorities threw overboard on the way to Australia and another completed manuscript that was lost with the author.
The most prophetic lines in BERLIN SHUFFLE are “To date, the World War and the Inquisition have achieved the greatest success when it comes to large scale eradication of humanity. It is expected that in the coming years, we will experience entirely new episodes of annihilation.”
How true those words were and yet Boschwitz could not have imagined the scale of that annihilation nor that he himself would become a victim of it.
I think it is the author’s own story that is the most interesting aspect of this book. Smart enough to get out of Germany in time, he was rounded up as a possible “enemy sympathizer” in England when war broke out in 1939 despite being Jewish. He was sent to Australia (many others were sent here to Canada where they were apparently treated better than in Australia) and finally in 1942 was released and allowed to return to England. Sadly, his ship was torpedoed by a German submarine and he was killed along with all 362 passengers. He was twenty-seven years old. In addition to the loss of a promising young author were a manuscript that the authorities threw overboard on the way to Australia and another completed manuscript that was lost with the author.
The most prophetic lines in BERLIN SHUFFLE are “To date, the World War and the Inquisition have achieved the greatest success when it comes to large scale eradication of humanity. It is expected that in the coming years, we will experience entirely new episodes of annihilation.”
How true those words were and yet Boschwitz could not have imagined the scale of that annihilation nor that he himself would become a victim of it.
November 14, 2025
Here were two men caught under the wheels of life. They were crushed and crippled, physically or mentally. But the wheels lay outside their grasp and beyond their control. from Berlin Shuffle
This remarkable novel from 1937 portrays the underclass of 1920s Berlin society, the homeless, jobless people who live from hand to mouth. Their one respite is to visit The Jolly Huntsmen at night for a glass of schnapps. The idle wealthy come as spectators.
There is the old man who has taken a mentally ill younger man under his wing, feeding him before himself, arranging for shelter in a damp, cold underground room at night. There is the man who isn’t above stooping to crime who uses the old man as an unwitting fence. The homely, lonely woman who marries a blind veteran who is filled with anger. The pretty young woman kept by an older man, with lovers on the side. And a handsome man reduced to being a pimp.
These sad characters take on a larger meaning under the author’s pen, exemplifying not only a forgotten class but the emerging conflict between nations, the reminders of Nazi control, the persecution of the Jews, in the background. A character complains of mechanization eliminating jobs, another blames the Freemasons and the Jews for all that’s wrong. The citizens boil with anger and hate, portending the larger national conflict and soon to come war.
It is disheartening to learn of the author’s story, how he had to flee Germany and died when the ship he was on was sunk. But in this novel we can hear his prophetic voice.
Thanks to the publisher for a free book.
This remarkable novel from 1937 portrays the underclass of 1920s Berlin society, the homeless, jobless people who live from hand to mouth. Their one respite is to visit The Jolly Huntsmen at night for a glass of schnapps. The idle wealthy come as spectators.
There is the old man who has taken a mentally ill younger man under his wing, feeding him before himself, arranging for shelter in a damp, cold underground room at night. There is the man who isn’t above stooping to crime who uses the old man as an unwitting fence. The homely, lonely woman who marries a blind veteran who is filled with anger. The pretty young woman kept by an older man, with lovers on the side. And a handsome man reduced to being a pimp.
These sad characters take on a larger meaning under the author’s pen, exemplifying not only a forgotten class but the emerging conflict between nations, the reminders of Nazi control, the persecution of the Jews, in the background. A character complains of mechanization eliminating jobs, another blames the Freemasons and the Jews for all that’s wrong. The citizens boil with anger and hate, portending the larger national conflict and soon to come war.
It is disheartening to learn of the author’s story, how he had to flee Germany and died when the ship he was on was sunk. But in this novel we can hear his prophetic voice.
Thanks to the publisher for a free book.
Displaying 1 - 30 of 74 reviews