Dit twee eeuwen omspannende verhaal is Roline Redmonds indrukwekkende kroniek van haar eigen tot slaven gemaakte familie. Dat verhaal ontvouwt zich als een intercontinentale odyssee langs getuigen en in archieven in Suriname en Nederland en wordt verteld als was de auteur een hedendaagse griot: de West-Afrikaanse chroniqueur van de familiegeschiedenis. De naspeuringen worden danig bemoeilijkt doordat voorouders in alle archieven ontbreken omdat ze niet meer waren dan chattel, oftewel gebruiksgoederen. De Doorsons weten hun achterstand dankzij hun enorme werkkracht desondanks om te buigen, heel vaak onder leiding van de vrouwen, hun kroost beschermend en gebruikmakend van oude rituelen om de overerfde pijn van verlies en verlangen te helen.
‘Mijn interesse voor mijn familie is gevoed door onze drie voormoeders. Mijn overgrootmoeder Constantia Augustina Doorson, de marktvrouw, mijn grootmoeder Paulina Magdalena Wijks, de wasvrouw, en haar dochter, mijn moeder, Annette Josephine Wilson, de naaister, matriarchen uit drie generaties. De Doorson-Wijks-familie. Meer nog dan kennis van en feiten over de familie hebben ze ons een sfeer doorgegeven, en wel een van verlies en van verlangen naar verbinding met verwanten. Die verlangens werden niet concreet uitgesproken, maar sluimerden op een hoge plank in een hoekje van mijn bewustzijn. Mijn moeder is het meest uitgesproken geweest in haar streven om contact te zoeken met familieleden. Zowel met de levenden als met de gestorvenen.’
Dit boek is het narratief van elke slavenfamilie in het Caribisch gebied, Zuid-Amerika en de Verenigde Staten. Het verhaal is een speurtocht naar personen en naar gegevens in archieven, en naar leven en overleven in een gedwongen werkritme, vanaf 1873 weliswaar in vrijheid, maar ook in armoede.
Voor de lezers van Cynthia McLeods Hoe duur was de suiker? en luisteraars naar de podcast De plantage van onze voorouders van Maartje Duin en Peggy Bouva. Net als in die podcast komt het bij Roline Redmond tot een ontmoeting tussen de nazaten van de slaven en die van de eigenaren. Dit min of meer toevallige treffen laat beide partijen in verbijstering achter.
Roline Redmond (1949) publiceerde over beeldvorming in Zwarte mensen in kinderboeken (1980) en onderzoekt slavendansen en Latijns- en Zuid-Amerikaanse muziek. Ervaringen uit het leven op drie continenten vonden hun neerslag in poëzie, verhalend proza en beeldend werk.
Dit was heel leerzaam en heel verduidelijkend en heel prachtig. Af en toe een beetje wisselend geschreven - sommige delen zat ik er beter in dan andere. De stambomen, foto's, en bronnenlijsten waren heel behulpzaam en hielpen me bij de les te blijven. Het metathema 'van wie is de geschiedenis?' en 'tot welke geschiedenis hebben we toegang?' zette aan tot denken buiten het kader van deze specifieke familiegeschiedenis en zelfs buiten de context van het slavernijverleden.
Ben er mee gestopt. Ik ben tot tot bladzijde 140 gekomen. Het onderwerp is absoluut interessant maar het boek is niet volgen. De personen komen niet tot leven en het verhaal is erg fragmentarisch.
ik vond het een rommelig boek, dat een heel belangrijk deel van de geschiedenis van Suriname vertelt. Het was niet makkelijk leesbaar door het vele verspringen van stijl/perspectief: soms zakelijk opsommend tot op het kleinste detail, soms de eigen ervaringen op zoek naar informatie beschrijvend, soms verhalend over de voorouders van de schrijfster. Maar vooral de hoofdstukken over de ervaringen van de eerdere generaties vond ik heel boeiend. Die maakten dat ik mij realiseerde hoe weinig ik weet van de periode van de afschaffing van de slavernij en hoe de vrijgemaakten daarna moesten overleven, zonder veel opleiding, zonder inkomen. En mijn bewondering voor de mensen die zich er doorheen worstelden groeide. Lees dit boek!
Ik heb eerst de toelichting achterin gelezen, over de vertel- en schrijfstijl, voor de Westerse lezer. Na lezing van het boek heb ik dit nog een keer bestudeerd. Het heeft me niet geholpen, ik vat dit niet. Ik heb het met inspanning van al mijn krachten uitgelezen uit respect voor de mensen over wie het gaat. Maar als leeservaring krijgt het van mij niet meer sterren dan 2. De uitvoerigheid, de implicietheid, de herhalingen, omtrekkende bewegingen, abstractheid van sommige passages betekenen voor mij dat ik de hele tijd de draad kwijt raak. En wat er in de beschrijving beloofd wordt, staat er niet in. Ik snap wel dat andere reviewers dit fragmentarisch en rommelig noemen. Maar ja, ik ben ook een Westerse lezer.
3,5 sterren. Ik vind dit een belangrijk boek en schat hoe veel tijd en energie de auteur hierin gestopt heeft. Maar… er zijn veel herhalingen in de text. Soms wordt er heen en weer gesprongen zonder duidelijke draad van een thema naar het volgende. Het leest een beetje zoals een droog textboek vol met info, maar weinig bespreking. Ik zag er tegen op dit boek te lezen, in plaats van er zin in te hebben. Dat is jammer omdat het eigenlijk een super interessant en goed boek had kunnen zijn…
Duidelijk, mooi verwoord, verhaal rond vertelt. Heel mooi dat er geschiedenisverhalen van landgenoten en/ of familieleden zijn meegenomen die tijdens het proces om tot dit boek te komen zijn komen te overlijden. Mooi eerbetoon en een volledig geschiedenisverhaal. Terecht een brusseprijs!
Finish date: February 2022 Genre: nonfiction Review: De Doorsons (ISBN: 9789029543651)
Good news: Winner of the 2022 Brusse Prize (best journalism book in the Dutch language). Ms Redmond painstakingly traces her ancestors step-by-step in a very readable and touching way. She undertakes a task the seems impossible (piecing oral history + incomplete documents) to bring her ancestral family to life.
Good news: This book is massive and there are so many details...I had a hard time finishing the book. To be honest...I did have to skim some pages. I'm giving this book 5 stars not because it is a riveting read (you have to commit to reading this book...) but for all the work the author has done to produce this unique historical document!
Personal: Ms Redmond is a anthropologist and has dedicated 10 years of her life to researching and writing this book. This is a gift she gives to us...and all historians. I had to laugh sometimes. I remembered a co-worker of mine at a Dutch bank...he dreamed of spending his retirement in Paramaribo Suriname. He wanted to live like a king in the land of his roots. PS...he wanted me to come with him! #BlackHistoryMonth!
The book appears in may 2022 on the shortlist of the "Brusse Prijs". An award for the best non-fiction literary journalist book of the year. Selection: 18 june 2022.