What do you think?
Rate this book
Xứ Đàng Trong
“Cristoforo Borri là người đầu tiên đã mô tả đất nước An Nam, sản vật, con người, chính thể, tín ngưỡng, tập quán của xứ này. Và ông đã mô tả mọi thứ rất tuyệt vời. Ông chỉ sống 5 năm ở các vùng lân cận Đà Nẵng hoặc trong phủ Quy Nhơn. Nhưng chừng đó thời gian đã đủ để ông nắm bắt một cách chuẩn xác và gần như trọn vẹn. Ông may mắn biết ngôn ngữ xứ này, là một việc rất hiếm hoi thời đó: ông chắc hẳn là người Âu châu thứ hai đã chuyên tâm nghiên cứu tiếng An Nam. Nhưng chuyện đó cũng không đủ giải thích thỏa đáng cho cái ích lợi mà cuốn ký sự Xứ Đàng Trong của ông đem tới. Cristoforo Borri là một người ham hiểu biết. Ông đã thực hiện một cuộc điều tra nghiêm túc về thế giới xung quanh ông, và, nếu ngày nay, ta gặp phải khó khăn khi muốn xác nhận một vấn đề nào đó thì hãy so sánh với thời Cristoforo Borri để thấy giá trị của sự bền bỉ, sự minh mẫn của giáo sĩ này – người đã biết thiết lập những ý niệm sáng tỏ và chuẩn xác cho những thứ hoàn toàn mới lạ với dân Âu châu.
Có thể nói rằng, Xứ Đàng Trong là một kiểu mẫu cho hậu bối của cha Cristoforo Borri noi theo. Những giáo sĩ, những nhà du hành tới sau ông, sẽ mô tả An Nam hay Đàng Ngoài dựa theo sự phân chia của ông trong cuốn ký sự này. Người ta sẽ còn nhắc những nắm bắt tài tình của ông về một số chủ đề, đôi khi họ còn dùng nguyên cách nói của ông: về voi, tổ chim yến, y thuật, tài năng của pháo thủ An Nam, trái mít hay trái sầu riêng, … Nên có một nghiên cứu đối với sự lệ thuộc của các tác giả viết về xứ An Nam xưa và những vay mượn của họ từ người tiên phong trên hết - Cristoforo Borri.”
-Lépold Cadière
Có thể nói rằng, Xứ Đàng Trong là một kiểu mẫu cho hậu bối của cha Cristoforo Borri noi theo. Những giáo sĩ, những nhà du hành tới sau ông, sẽ mô tả An Nam hay Đàng Ngoài dựa theo sự phân chia của ông trong cuốn ký sự này. Người ta sẽ còn nhắc những nắm bắt tài tình của ông về một số chủ đề, đôi khi họ còn dùng nguyên cách nói của ông: về voi, tổ chim yến, y thuật, tài năng của pháo thủ An Nam, trái mít hay trái sầu riêng, … Nên có một nghiên cứu đối với sự lệ thuộc của các tác giả viết về xứ An Nam xưa và những vay mượn của họ từ người tiên phong trên hết - Cristoforo Borri.”
-Lépold Cadière
- GenresHistory
Unknown Binding
10 people want to read
Ratings & Reviews
Friends & Following
Create a free account to discover what your friends think of this book!
Community Reviews
Displaying 1 - 3 of 3 reviews
April 5, 2023
Xứ Đàng Trong – Cristoforo Borri (1583 – 1632)
Một cuốn ký sự do cha sứ Cristoforo Borri người Ý viết, đây là ký sự đầu tiên rất hiếm hoi viết về xứ Đàng Trong thế kỷ XVII thời Chúa Sãi Nguyễn Phúc Nguyên do người châu Âu viết.
Cha Borri tới Việt Nam năm 1618 chỉ ở lại trong 5 năm ở xứ Đàng Trong để truyền bá Cơ Đốc giáo cùng một số cha xứ khác như Frucois Busomi, Piétro Marches và Francois de Pina đến năm 1622 thì ông trở về châu Âu.
Ký sự này của ông nói về con người, sản vật, chính thể, tập quán, tín ngưỡng của người dân An Nam ta khi đó. Vì đây là ký sự viết dưới góc nhìn của một người châu Âu nên có những cái nhìn mình thấy còn phiến diện, tuy nhiên điều đó cũng là hiển nhiên vì quan điểm tôn giáo chính trị khác nhau nên họ có cái nhìn như vậy (họ coi ngoài đạo Cơ Đốc ra thì mọi đạo khác đều là tà đạo).
Cuốn ký sự sau này là tiền đề các cha xứ đi tới Đàng Ngoài viết ký sự theo mục phân chia như cuốn này. Trong đó có cuốn “Lịch sử Vương quốc Đàng Ngoài” do cha Alexandre Bhodes viết, ông này cũng chính là người viết báo cáo và hệ thống hóa chữ Quốc ngữ đầu tiên của Việt Nam mình. Về người đầu tiên xây dựng phương pháp ghi âm bằng tiếng Việt lại là cha sứ Francois de Pina (người Ý) ông cùng với Cristoforo Borri được coi là những người châu Âu đầu tiên đến Đàng Trong nghiên cứu và thông thạo tiếng An Nam, khi đó chúa Nguyễn còn chưa xác định được Huế là kinh đô.
Qua ký sự mình biết thêm rất nhiều về tài nguyên, phong tục tập quán, lối sống rồi thì trang phục của người dân mình khi đó. Biết thêm các địa danh các cảng biển gắn liền với các thành phố khi đó như cảng Nước Mặn (Quy Nhơn) chắc là chỗ đầm Thị Nại bây giờ ;)), cảng này là một trong ba cảng lớn thời đó ngoài ra có các cảng Thanh Hòa(Huế) và cảng Hội An(Quảng Nam).
Khi đó địa giới hành chính chia là năm phủ: Phủ Phú Yên (huyện Đồng Xuân và huyện Tuy Hòa), xứ Quảng Nam bao gồm phủ Thăng Hoa, phủ Tư Nghĩa (Quảng Nghĩa) và phủ Hoài Nhân (Quy Nhơn).
Đánh giá chung quyển này với mình thấy vẫn đáng đọc để biết thêm, cùng với mấy cuốn viết về Đông Dương, cuốn này có thể dành cho những người thích tìm hiểu về lịch sử từ góc nhìn mới lạ hơn.
Một cuốn ký sự do cha sứ Cristoforo Borri người Ý viết, đây là ký sự đầu tiên rất hiếm hoi viết về xứ Đàng Trong thế kỷ XVII thời Chúa Sãi Nguyễn Phúc Nguyên do người châu Âu viết.
Cha Borri tới Việt Nam năm 1618 chỉ ở lại trong 5 năm ở xứ Đàng Trong để truyền bá Cơ Đốc giáo cùng một số cha xứ khác như Frucois Busomi, Piétro Marches và Francois de Pina đến năm 1622 thì ông trở về châu Âu.
Ký sự này của ông nói về con người, sản vật, chính thể, tập quán, tín ngưỡng của người dân An Nam ta khi đó. Vì đây là ký sự viết dưới góc nhìn của một người châu Âu nên có những cái nhìn mình thấy còn phiến diện, tuy nhiên điều đó cũng là hiển nhiên vì quan điểm tôn giáo chính trị khác nhau nên họ có cái nhìn như vậy (họ coi ngoài đạo Cơ Đốc ra thì mọi đạo khác đều là tà đạo).
Cuốn ký sự sau này là tiền đề các cha xứ đi tới Đàng Ngoài viết ký sự theo mục phân chia như cuốn này. Trong đó có cuốn “Lịch sử Vương quốc Đàng Ngoài” do cha Alexandre Bhodes viết, ông này cũng chính là người viết báo cáo và hệ thống hóa chữ Quốc ngữ đầu tiên của Việt Nam mình. Về người đầu tiên xây dựng phương pháp ghi âm bằng tiếng Việt lại là cha sứ Francois de Pina (người Ý) ông cùng với Cristoforo Borri được coi là những người châu Âu đầu tiên đến Đàng Trong nghiên cứu và thông thạo tiếng An Nam, khi đó chúa Nguyễn còn chưa xác định được Huế là kinh đô.
Qua ký sự mình biết thêm rất nhiều về tài nguyên, phong tục tập quán, lối sống rồi thì trang phục của người dân mình khi đó. Biết thêm các địa danh các cảng biển gắn liền với các thành phố khi đó như cảng Nước Mặn (Quy Nhơn) chắc là chỗ đầm Thị Nại bây giờ ;)), cảng này là một trong ba cảng lớn thời đó ngoài ra có các cảng Thanh Hòa(Huế) và cảng Hội An(Quảng Nam).
Khi đó địa giới hành chính chia là năm phủ: Phủ Phú Yên (huyện Đồng Xuân và huyện Tuy Hòa), xứ Quảng Nam bao gồm phủ Thăng Hoa, phủ Tư Nghĩa (Quảng Nghĩa) và phủ Hoài Nhân (Quy Nhơn).
Đánh giá chung quyển này với mình thấy vẫn đáng đọc để biết thêm, cùng với mấy cuốn viết về Đông Dương, cuốn này có thể dành cho những người thích tìm hiểu về lịch sử từ góc nhìn mới lạ hơn.
July 16, 2021
2021/07/16 8:18
Phần 1 trình bày về đời sống ở Đàng Trong
Phần 2 chủ yếu là truyền đạo Cơ đốc giáo
Đọc tham khảo thêm!
Phần 1 trình bày về đời sống ở Đàng Trong
Phần 2 chủ yếu là truyền đạo Cơ đốc giáo
Đọc tham khảo thêm!
May 27, 2022
1 góc nhìn lôi cuốn, hấp dẫn và cũng có lẽ là đầu tiên trong số những học giả đặt chân đến đất nước ta thời kỳ đàng trong đàng ngoài. Nằm ngoài sức tưởng tưởng của 1 độc giả như mình :)
Displaying 1 - 3 of 3 reviews