منى

by Bianca Bellová, بيانكا بيلوفا, خالد البلتاجي (ترجمة)

Ona je zdravotní sestra, on skoro ještě dítě. Setkávají se na troskách svých životů, na troskách starého světa, na troskách jedné nemocnice, do níž jako všudypřítomné šlahouny plevelných popínavek proniká svět nový. Lepší asi nebude. Ale co když třeba ano? Anebo… co když je možné zmizet? Uniknout před palbou, která neúnavně kropí rozpálenou zemi kolem, před všemi těmi pravidly, jak se má chovat žena a jak muž, před vzpomínkami, před sebou samým…

Stejně jako v proslaveném románu Jezero (Magnesia Litera — Kniha roku a Cena Evropské unie za literaturu) i v Moně vykresluje Bianca Bellová mistrovským způsobem tíživou a naléhavou atmosféru chvíle, kdy se člověk musí rozhodnout.

Genres: Czech Literature, Fiction

200 pages, Paperback

First published September 17, 2019

About the author

Bianca Bellová se narodila roku 1970 v Praze. Vystudovala Vysokou školu ekonomickou v Praze, přispívala do časopisů, pracovala v nadnárodních společnostech.

Je autorkou novely Sentimentální román (2009) a Mrtvý muž (2011). Publikuje povídky (ve sbírce O čem ženy píší, v povídkových sbírkách edice Česká povídka, Salon, Dobrá adresa). Živí se překladatelstvím a tlumočnictvím z angličtiny.

Reviews

[Tomasz · Rating 4 out of 5]

Dziwna to była książka i nie do końca jestem pewien co mam o niej myśleć. Długo na mnie czekała i przyznam, że nie czytałem jej opisu, ale chyba nawet po jego przeczytaniu nie podejrzewałbym, w jak dużym stopniu jest to historia o wojnie i życiu w reżimie. Sama relacja pomiędzy postaciami nie interesowała mnie tak mocno jak jej tło, które rysuje się gdzieś daleko, bez żadnych konkretów. Chyba dobra książka, choć musi poleżeć we mnie jeszcze ciut dłużej.

[Patrycja Krotowska · Rating 4 out of 5]

Bardzo mi się Mona spodobała. Jako kobieta, jako bohaterka, jako drapieżne zwierzę, a w końcu i jako książka. To krótka, ale przemyślana powieść, która w skondensowanej formie przedstawia dziwną, dystopijną rzeczywistość, a w niej dwójkę świetnie nakreślonych bohaterów - Monę, pielęgniarkę, żonę i matkę, oraz Adama, żołnierza, który przebywa w szpitalu po amputacji nogi.

"Mona" zachwyca konstrukcją. Bellová stworzyła powieść, której dwie linie fabularne, początkowo pozornie rozbieżne i oparte zarówno na teraźniejszości jak i retrospekcjach, zaczynają się z czasem do siebie zbliżać, schodzić niczym dwa krańce lejka, finalnie się łącząc i odpowiadając na pojawiające się w trakcie lektury pytania. Bellová zawarła w tej króciutkiej powieści wiele motywów, co mogłoby się wydawać pomysłem szalonym, którego realizacja przyprawiałaby o zawrót głowy, ale w ogóle tak się nie stało. Choć ja "Mony" nie umiałam połknąć "na raz" i czytałam ją przy kilku posiedzeniach.

"Mona" stylem przypomina "Jezioro", czyli poprzednią powieść autorki, ale fabularnie te dwie książki leżą od siebie dość daleko. I choć w "Jeziorze" Bellová mnie nie zachwyciła, tak "Mona" okazała się mi bardzo bliska. To trochę chmurna proza - jest w niej jakaś posępność, kameralność, niepewność. Stylistycznie oszczędna, wyważona, z dość ponurą atmosferą. Bellová kreuje rzeczywistość, której nie tłumaczy. Kobiety muszą zakrywać włosy, powinny przemieszczać się z opiekunami, muszą być ostrożne w swoim zachowaniu, by nikt nie doniósł na nie policji obyczajowej. Bellová wierzy w swojego czytelnika/swoją czytelniczkę. Dostajemy pewien wycinek teraźniejszości i to nam wystarcza - autorka dokładnie przemyślała, ile nam powiedzieć, a ile zostawić w niedopowiedzeniach. Bo w "Monie" wiele dzieje się między wierszami - to książka, którą z całą pewnością będę chciała przeczytać ponownie, z całą wiedzą, którą już mam po pierwszej lekturze. To książka o pożądaniu, o samotności (wiem, wiem, klisza), o chęci zapomnienia, o podążaniu za własnym instynktem, o dystopijnej przyszłości, o niespełnieniu, o traumie wojny, o trudnej przeszłości i równie beznadziejnej teraźniejszości.

Całym sercem Wam "Monę" polecam. Prócz cudownego wnętrza jest też przecudownie wydana, czysta przyjemność czytania i posiadania.

[Pečivo · Rating 3 out of 5]

Rád bych se vyhnul srovnání s Jezerem, ale nechce se mi. To bych pak totiž nemohl napsat, že Mona zdaleka není tak dobrá. Tak a teď jsem to propálil hned na začátek. Kdo pospíchá, tak může klidně jít teď vyndat z pračky.

Bellové se povedlo s Jezerem něco, co se povedlo naposledy Poborskýmu v roce 1996 proti Portugalsku. Pak to zkoušel ještě mnohokrát, ale nikdy se mu to znova nepovedlo. A nakonec šel do Sparty. To si rovnou mohl vlézt do popelnice. Teď jsem se v tom trochu ztratil. Pro ty, kdo teď neví o čem je řeč, protože nekoukaj na fotbal - 6/10.

Bellové se opět daří mlhavá atmosféra, Mona má zajímavej osud (postarší zdravotní sestra ve francouzské kolonii, kde se válčí), Adam taky (mladý voják ve věku Mony syna s amputovanýma nohama), ale skloubení obou příběhů v love story bez naděje se teda moc nepovedlo.

A když uděláte dobrou koprovku a pomrdáte knedlík, tak to holt víc než 6/10 být nemůže. Až je mi to trošku líto, těšil jsem se. Ale hůl nad autorkou nelámu. Je mi totiž 34 a hůl ještě nemám. Nashledanou, jdu si poplakat.

[Viera Némethová · Rating 3 out of 5]

Iba jeden týždeň a prečítala som dve knihy súčasných českých skvelých autoriek- Listopád Aleny Mornštajnovej a Monu Biancy Bellovej. Obe majú spoločnú tému- distopickú ťažkú budúcnosť, ktorá nemusí byť budúcnosťou veľmi vzdialenou, možno preto je jej zobrazenie také ťaživé.
Mona je príbehom dvoch postáv, ošetrovateľky, matky skoro dospelého syna a mladého chlapca, ktorý sa zúčastnil bojov proti partizánom.
Smútok, bezútešnosť a nesloboda sa vplieta do textu celej tejto novely, ktorá vás prikryje ťažobou a skepsou. Svet strachu, vojny, prevahy človeka nad človekom kvôli jeho myšlienkam, postoju, kvôli skutočnosti, že je mužom, ženou.
Týchto temných tém by bolo pokojne dosť aj na dve knihy, nielen na jednu novelu. Ale náš svet potrebuje nádej a východ z tunela, nielen smútok a priepasť.
Kniha je grafický krásne spracovaná do každého detailu.

[Juda Kaleta · Rating 5 out of 5]

Kdybych měl říct, co považuji za to nejlepší ze současné české literatury, byla by to Bellová. Nádherný jazyk, každá věta šťavnatá, až to z ní kape. Rozpadlé příběhy, které se odehrávají kdekoli a kdykoli a přitom teď a tady. Nečte se to samo, ale dá se v tom najít moc, moc.

[Book's Calling · Rating 3 out of 5]

Řekl bych, že česká beletrie z nakladatelství Host je zárukou kvality a dobrého čtení. To je jedna věc, ta druhá se ale týká mě jako čtenáře. Člověk by si řekl, že útlá knížka bude snadná ke čtení, přečte si těch několik desítek stránek a odloží ji s uspokojením a jde dál. Potvrdilo se však, že dobrý autor i na malém prostoru dokáže vykreslit obdivuhodný příběh, který ve čtenáři může rezonovat i několik dní či týdnů poté. A to je příklad Mony, čtvrté knihy Bianky Bellové. Zdánlivě jednoduchý příběh zdravotní sestry Mony, mladého vojáka Adama a několika dalších postav je kvalitní dystopie „prošpikovaná“ různými důležitými tématy, které se týkají naší přítomnosti a rozhodně taky budoucnosti. Díky #bookscallingclub jsem si uvědomil, že jsem Monu pochopil jen z menší části, že mi uniklo spoustu důležitých drobností, dokonce i závěr. Ano, může to být nešikovností autorky, ale tady se přikláním spíš k tomu, že jsem se knize nevěnoval s dostatečnou pozorností. Proto si z tohoto setkání (jak s knihou, tak s autorkou) beru jednu zásadní věc: Jakube, čti důkladněji a hledej významy mezi řádky. A to, že autorka není doslovná, není špatně. Tvl. Na druhou stranu jsem si uvědomil, že mám raději doslovné knihy.

[Jowix · Rating 2 out of 5]

Ajajaj.
Jakie to było sztampowe. Jak amerykański melodramat.
Język nijaki, podobnie jak bohaterka i bohater.
Niedookreślenie czasu i miejsca jest infantylne i naiwne, autorka nie daje nic w zamian.
Nie ma ciężaru.
Tak się nie pisze o kobietach - czemu kobieta pisze o innej kobiecie językiem mężczyzn to ja nie wiem, ale bardzo mnie coś takiego irytuje.
A tak ogólnie to mnie ta historia w ogóle nie obeszła.

[marketafus · Rating 3 out of 5]

Still better lovestory than Twilight.

[Michal · Rating 3 out of 5]

Každý národ má takový Příběh služebnice, jaký si zaslouží.

Teď vážně.

Jezero. Není jasný, koho se bát, komu věřit a fandit, kam Nami dojde, co při tom zjistí. Není jasný, proč se od toho nedá otrhnout a co si z toho odnést. Samý otázky. Otevřenej text. Me gusta.

Mona. Tihle jsou od prvních stránek dobří (a rádi mlsají), tihle špatní (a říkají věci jako „Ženo hloupá!“). Nikdo ničím nepřekvapí, otázky se nevkrádají, plot twist nepřichází, čudo taky ne. Knihou místo něj prostupuje message, že je islámský fundamentalismus arcizlo. Jenže: kdo by to dávno nevěděl?

[kamila.czyta · Rating 4 out of 5]

3,5/5
Jeszcze muszę ją sobie przetworzyć w mojej głowie, ale to była ciekawa rzecz. Autorka osadza historię w nieznanym nam miejscu i czasie, możemy się jedynie domyślać. Intryguje mnie to „dzikie pragnienie“ Mony, a także retrospekcje, które nie tłumaczyły nam rzeczy wprost. Myślę, że im dłużej minie od przeczytania, tym bardziej mi się ona spodoba. Taką literaturę lubię 🙌🏻

[Tereza Jahodová · Rating 4 out of 5]

Jo hezký to bylo. Myslím že Bellová je jedna z mála současných českých autorek a autorů, kteří dobře balancují na hraně toho, vytvořit čtivou a přístupnou knížku, která ale zároveň nese hlubši témata a především je psána poměrně bohatým jazykem. Nutno podotknout, že Jezero mě asi zasáhlo víc, ale to je možná i proto, že jsem Monu přečetla v rozmezí pár hodin, tudíž se ve mně moc nerozležela.

[La lettrice controcorrente · Rating 4 out of 5]

Mona di Bianca Bellovà è stata una scoperta bellissima. Su consiglio di Angelo Di Liberto (fondatore di Billy il vizio di leggere- il gruppo Facebook) acquistai Il lago di Bellovà che è rimasto nella pila dei libri in attesa.

Ho acquistato Mona allo stand di Miraggi al BookPride di Milano, Fabio Mendolicchio mi aveva detto: "Molla tutto quello che hai e comincia Mona, non c'è libro più adatto di questi tempi". E devo dire che non si è sbagliato.

Mona è la commovente (e cruda) storia di un'infermiera in tempo di guerra. Mona è un racconto pieno di orrore, bellezza e dolore, Mona è un romanzo che contiene moltissimi temi e pochissime parole.

Mi è piaciuta parecchio la scrittura di Bellovà: precisa, intensa, apparentemente scarna perché è potente, scorrevole e ammaliante. Ora sì che non vedo l'ora di leggere anche il resto.

Ma torniamo alla nostra storia dai contorni temporali e geografici indefiniti. Bellovà racconta l'orrore della guerra e no, non c'è bisogno di avere le coordinate geografiche per immedesimarsi. Gli occhi di Mona diventano i nostri: ovunque si posino non facciamo altro che vedere sangue, sentire urla... i medicinali scarseggiano, l'odore della morte è così forte che stordisce.
RECENSIONE COMPLETA: www.lalettricecontrocorrente.it

[Marcela · Rating 5 out of 5]

Mona je úžasná analógia legendy o prevádzačovi mŕtvych a o tom, ako sa takým prevádzačom môže stať obyčajná žena, sestrička. Mona je neporovnávateľná s Jazerom, je to úplne iný príbeh. Sú to vlastne dva príbehy, ktoré sa na konci jedného prepletajú do seba. Monin a Adamov príbeh spája pocit nenaplnenosti. Každého v jeho vlastných okolnostiach (režim, odvlečenie rodičov, čas strávený v kobke a neskoršie traumy versus mladícke ideály, túžba po najkrajšom dievčati, odchod do armády, strasti, dezercia a banálna príčina smrti)
Bellová vie parádne písať!

[ansvarcova · Rating 3 out of 5]

Z této knihy mám rozporuplné pocity. Mona, zdravotní sestra ve středním věku, potýkající se (dle mého) s vlastní existenciální krizí a asi dvacetiletý Adam, válečný hrdina, který je do nemocnice převezen následkem poranění. Právě nemocnice je místem, kde se tito dva setkávají. Ona v roli pečovatelky a on jako pacient, blouznící a zároveň naslouchající Moninu vyprávění o svém životě. Postupně (a jen natolik, co prostředí a okolnosti dovolí) se tito dva sbližují. Ona mu navzdory probíhající válce a nedostatečnému zásobování přináší makronky - ty, na které oba se sentimentem vzpomínali. Holí ho, stará se o něj i tehdy, kdy už to ostatní vzdali. On zde figuruje spíše jako posluchač (u kterého si ani Mona není jistá, zda jí vlastně poslouchá? a je to vůbec důležité?). Ke konci knihy se pak dozvídáme víc i ze života Adamova - zpočátku totiž není vůbec jasné, kdo onen "Hání", který střídá dějové linky Mony, vlastně je (nevím, zda jsem to nepřehlédla já, ale spíš si myslím, že ne).

Příběh, který měl dle mého docela potenciál stát se příběhem silným (a to i na těch 160 stranách), jako by po mně spíše sklouznul bez větších emocí. Dalo se to číst, některé pasáže byly fakt dobré, ale že by to byla nějaká pecka, to za mě bohužel ne.

[Markéta · Rating 2 out of 5]

Nejsem cílovka. To říkám rovnou. Ovšem tahle (audio)kniha u mě přistála a já si řekla, proč nezkusit zase nový kout současné české literatury. Bohužel je pro mě Mona strašně neuchopitelné zklamání. Ani nevím, co přesně se mi nelíbilo.
Vadilo mi ale hodně věcí.
Třeba svět příběhu - je neskutečně vágní, vlastně se nic nedozvíme (Kde jsme? Co je to za válku? O jaké náboženství jde?) a chápu, že to tak autorka chtěla... Ale proč? Kdybych věděla, že čtu o Blízkém východě nebo zcela fiktivním světě, hned by pro mě byl příběh uchopitelnější a snad i údernější. Takhle jsme se vznášeli v nejistém vzduchoprázdnu, které si může dovolit jen někdo, kdo chce příběhem něco říct, ne vystavět svět. Jenže já fakt nevím, co tahle kniha říká. Moje interpretace je, že si jedna zdravotní sestra vyvine obsesi ke svému pacientovi. Nejsem z toho poučena ani mi nebyly rozšířeny obzory. Jsem lehce znechucena.
Další výtka se týká postav, které jsou z většiny dost ploché a těžko představitelné. Autorka se ani příliš nezabývá jejich pocity, takže je nemůžeme hlouběji pochopit.
Napsané je to dobře, to je tak vše, co můžu říct. Mám ale návrh: pokud autorka chce vyjadřovat myšlenky, může to dělat srozumitelně. Možná to pak ale někomu nebude připadat jako umění. Možná to pak ale bude uchopitelnější pro více čtenářů.
No, nevím. Třeba nejsem dost trpělivou a vnímavou čtenářkou. Ale od podobných knih se budu držet na vzdálenost dvou stop.
2/5

[Sorrow (Hanka the bookworm) · Rating 4 out of 5]

Mona je mnou v pořadí třetí čtenou knihou od autorky. Zamilovala jsem si ji zejména pro její Sentimentální román, oceňované Jezero mě zasáhlo už méně. Mona stojí někde na pomezí těchhle dvou. Ač je tematicky velmi jiná, atmosférou mi připomněla právě spíš její poslední román, takže komu Jezero sedlo, zbystřete. Bellová opět nastiňuje pochmurnou atmosféru bezejmenného místa, kterým proplouvají jednotliví hrdinové. Středobodem je žena ve středních letech – Mona – neuchopitelná, bloumající, inspirativní. Vedle ní se setkáme s vojákem Háním. Protnou se jejich osudy? Toť otázka a bez mučení přiznávám, že pro mě zůstala nezodpovězená. Věřím, že to tam někde mezi řádky vyčíst lze, ale můžeme si být vlastní interpretací jisti? Autorčiny knihy ve mně vždy vyvolají takový zasněný dojem, působí na mě abstraktně, těžko se mi vybavuje jejich děj, ale nálada a vyznění ve mně zůstává. Možná je to Biančiným ojedinělým slohem, který obsahuje spoustu lyrických prvků. Až se mě za týden zeptáte, o čem kniha byla, řeknu, že nevím, ale až se mě za rok zeptáte, jakou knihu bych Vám doporučila, odpověď bude znít…Monu.

[Melindaaaa · Rating 3 out of 5]

Mona a Adam vyprávějí příběh zasazený neznámo v jaké době a neznámo na jakém místě. Bezčasí a neurčitost vytváří pro jejich příběh zvláštní a jedinečnou atmosféru, kterou ne každý skousne. Mona je zdravotní sestra a Adam pacient. Jejich životy a osudy se protnou nejen díky válce a nemocnici, ale také na emocionální úrovni. Alespoň tedy jednostranně. Sofistikovaný způsob vyjadřování, jež je Biance Bellové vlastní jen přispívá dojmu, že se kniha nesnaží zavděčit tuctovému čtenáři, ale hledá si pouze ty, kteří knihu ocení. Jako obvykle mě book club s autorkou uchlácholil a donutil se nad knihou zamyslet trochu jinak a podívat se na ni s odstupem a porozuměním. Bianca Bellová je neuvěřitelně inteligentní, sebevědomá a sympatická žena, silná ve svých názorech a uvědomělá v tématech, s nimiž se v beletrii příliš často nesetkáváme. Ačkoli Sentimentální román mě nenadchnul, po besedě o Moně Jezeru neodolám. Už totiž vím, jak autorku číst. A mám pocit, že nepokusit se poznat její tvorbu by byla neomalenost.
Hodnocení: 3/5 ⭐ =70 %

[Anna · Rating 4 out of 5]

Pozwólcie, by Bianca Bellová zabrała was w świat Mony. Świat tropikalny, pogrążony w wojnie, gdzie jutro jest niepewne, szpital się rozsypuje, a kobiety muszą zakrywać włosy. Świat, w którym wydarzyło się wiele złego i w którym niewiele dobrego ma okazje człowieka spotkać.

Mona jest pielęgniarką, na oddziale opiekuje się zranionymi i umierającymi żołnierzami, wśród których jej uwagę zwraca Adam, młody mężczyzna, któremu amputowano nogę. W tych sypiących się, pożeranych przez wybujałą naturę wnętrzach rodzi się między nimi nic porozumienia i delikatne uczucie.

Opisując codzienność Mony, autorka przemyca informacje z jej dzieciństwa i młodości - przerażające, traumatyczne.

Ciąg dalszy: https://przeczytalamksiazke.blogspot....

[Eliska · Rating 5 out of 5]

Rozpadající se svět i společnost, mezilidské vztahy sešněrované pravidly náboženské totalitní společnosti, zbytečná válka a utrpení a spousta raněných v rozpadající se nemocnici. A tam Mona, zdravotní sestra, která prožila nelehký život a nyní žije v rozpadajícím manželství a rodinném životě, a mladý muž, skoro chlapec „rozpadající se“ fyzicky i duševně a vlastně umírající. Bianca Bellová opět dokázala, že umí vybrat téma, které zaujme, že umí navodit ponurou a snad i bezvýchodnou atmosféru, i když se zdá, že k tomu používá úsporné prostředky a že dokáže svým vyprávěním nechat na čtenáři, aby si v příběhu našel to, co hledá.

[Michaela · Rating 2 out of 5]

What always gets me when exploring a new story is bitter-sweetnes. It doesn't feel real when everything is just good, lovely, rainbowy and amazing. However when all is hopeless and miserable, the story is not great eighter. I was waiting for good stuff to happen, but it didn't. I felt despair, oppression, lack of love, even sticky moisture from the air. So atmosphere was well described I guess. Mona seemed a bit crazy, loveless, even cruel - but maybe that was exactly the point.

[olga · Rating 3 out of 5]

3.5 strasznie dziwna, co w żadnym wypadku nie jest wadą. myśle, ze jest to książka, którą można czytać na okrągło i za każdym razem będzie inną historią.

[dani · Rating 4 out of 5]

Studie na netradiční lásku v náročném období.
Velmi dobře zpracované přechody mezi dějovými liniemi, stejně tak části retrospektivní, které po celou dobu až do konce odhalují celý příběh. Sentimentální, autentický a milostný obsah.
Osvěžující na knize bylo nepřehnané popisování okolí a všech okolností. Bellová věděla, co píše, a proto je vyvrcholení literárně skvělé.
Spi sladce, jsem tvůj včelař

[Nadya Trifonova-Dimova · Rating 1 out of 5]

DNF@14 страница

[Michał · Rating 5 out of 5]

„Jezioro” było wspaniałe i „Mona” - jednocześnie bardzo podobna i całkiem inna - też taka jest.

[Adso · Rating 4 out of 5]

płakałem ale nie wiem dlaczego

[maria · Rating 3 out of 5]

Jak na tak krótką książkę, to długo ją czytałam. Była trudna i dość skomplikowana, nie wiem czy wyciągnęłam z niej coś więcej niż smutek i przygnębienie. Ciekawa pozycja, ale chyba czegoś mi w niej zabrakło. Cieszę się mimo wszystko, że mogłam się z nią zapoznać ♥️

[Magdaléna · Rating 5 out of 5]

“ Nevědela jsem
jak těsně
jsme protkání
dokud jsem
o tebe nepřišla”

[Mewa · Rating 5 out of 5]

Czuję, jakby moja dusza rozpadła się na wiele kawałków, a każdy z nich został na innym etapie tej powieści. Utknął w świecie tkanym przez autorkę i nie może się z niego uwolnić, bo zbyt wiele myśli waży za dużo, by się poruszyć!
Bianca Bellová stworzyła tekst, który ogromnie polubiłam i który uważam za jedną z najlepszych książek tego roku.

Mona pracuje jako pielęgniarka w rozpadającym się szpitalu, po który dżungla ciągle się upomina. Młode pędy przedzierają się przez ściany i oplatają przedmioty, jakby chciały powiedzieć, że wszystko należy do nich. Ściany słabną, a zieleni przybywa.
Bohaterka dzień w dzień przebywa wśród umierających mężczyzn. Są to żołnierze, którzy każdego dnia zostają przywiezieni, by ich życie zostało uratowane, ale... Brakuje leków, brakuje miejsc do leżenia i brakuje rąk do pracy. Ludzie w gorączce mają omamy i krzyczą. Na sali słychać jęki. Pielęgniarki traktują pacjentów chłodno i zdaje się być to jedynym sposobem, by ochronić serce przed kolejną śmiercią. Po prostu starają się nie przywiązywać i robić swoje. Jeden z mężczyzn jednak zyskuje większą sympatię Mony. Adam zdaje się być jedynie trochę starszy od jej syna i kobieta nie może oprzeć się pokusie, by przebywać z młodzieńcem dłużej niż powinna. Opowiada mu historie ze swojego życia, a autorka przedstawia nam je przez zabawy czasem. Uwielbia bowiem cofać nas do przeszłości bohaterów, co po pewnym czasie daje rewelacyjny obraz rzeczywistości.
Mona ma rodzinę. Ma męża oraz syna, ale nie czuć między nimi więzi. Uczucie, którym kiedyś darzyła partnera, okazuje się być jedynie naiwną imaginacją z dzieciństwa. Po zajściu w ciążę już nigdy nie dochodzi między nimi do zbliżenia i zdaje się, że obu stronom to odpowiada. Nie jest to układ dla bohaterki idealny, bo posiada ona gorące serce, które chce kochać, ale... Nie tego mężczyznę. I może nawet nie swojego syna, który ciągle zamyka się w swoim pokoju i zupełnie nie docenia tego, co ma. Niewiele o nim wiemy. Niewiele wiemy również o mężu Mony. Z całą pewnością jednak ich relacje nie są głębokie. Nie są ze sobą blisko, choć są dla siebie ważni.
Bohaterka nie nosi na co dzień chustki na głowie, co sprawia, że ludzie krzywo na nią patrzą. Że własny syn jej się wstydzi, że chłopaczki, które ledwo starły mleko matki znad ust, z niej szydzą, że może w każdej chwili zostać obrzucona kamieniami. Dlaczego? Bo kobieta ma skrywać swoje włosy i swoje ciało przed ludźmi. Bo ma być poddana mężczyźnie i ma siedzieć cicho. Bo ma być matką i żoną, najlepiej nikim więcej. Nawet nie sobą. Kobiety w tej książce nie mają lekkiego życia. Ich głos jest cichy. Mężczyzna może im rozkazywać, może je dotykać, może wszystko, podczas gdy one nawet nie mogą uciekać, gdy są bite. Co istotne – nawet inne kobiety to na nich wymuszają! Zdają się one pilnować, by żadna z nich nie była wolna.
Dodatkowo dostajemy w tle wojnę. Wojnę, na którą zaciągają się młodzi chłopcy, bo chcą zostać bohaterami. Potem jednak stają twarzą w twarz z śmiercią i ich psychika zaczyna się rozpadać. Nie wszyscy sobie z tym radzą. Kiedyś byli jedynie radosnymi dziećmi, które uczyły się strzelać z procy, a potem procę zamieniły na karabin i ruszyły walczyć z partyzantami.
Wszystko krzyczy, że sytuacja w kraju jest fatalna. Brakuje pieniędzy, prawo staje się coraz bardziej rygorystyczne, napięcia się kumulują, a miasta niszczeją. Do tego dochodzą historie dwójki bohaterów, które ogromnie się różnią i dzięki temu dopełniają obraz całości.
Jednak nawet jeśli zbierzemy wszystkie informacje, to wciąż nie poznamy miejsca i czasu akcji. Podobno to typowe dla tej autorki i muszę przyznać, że zabieg ten w takim wydaniu ogromnie mi się podoba. Akcja dzieje się wszędzie i nigdzie. Kiedyś i teraz. Czytelnik może jedynie mieć swoje przypuszczenia, choć wydaje mi się, że książka ta osadzona jest w nieistniejącym kraju wśród nieistniejącej kultury. Na pewno jest ona jednak bliska wszystkiemu, co znamy.
Bianca Bellová pisze przepięknie, a Anna Radwan- Żbikowska (tłumaczka) zadbała, by każde zdanie zdawało się być... Idealne. Po prostu. Jest w tym prostota, ale również piękno! Gdybym miała wskazać ulubiony cytat, to musiałabym zaznaczyć tekst od początku pierwszego zdania do końca ostatniego. Tak podobał mi się język i styl. Plus cała reszta, która składa się na dobrą książkę. Jestem całkowicie zauroczona tą opowieścią i wiem, że na długo zamieszka ona w moim sercu. To nie jest tekst, o którym można łatwo zapomnieć. Plus w obecnych czasach – gdy mamy sytuację w Polsce jaką mamy – powieść uderza w czytelnika jeszcze mocniej. Bo w świecie Mony byli również rewolucjoniści, którzy walczyli o lepszą przyszłość. Którzy nie chcieli poddać się ograniczeniom. Sama główna bohaterka jest kimś takim dzięki zwykłemu ściąganiu chustki. Poświęca bezpieczeństwo, by być sobą. Nie jest całkowicie bierna, choć wszystko wokół niej o to woła.

[Agnieszka Kościelniak · Rating 4 out of 5]

Jezioro mnie urzekło.
A jak Mona?

Przenosimy się do niewiadomych czasów, nieznanego miejsca i do świata wojny. Wkraczamy w świat opętany konfliktami religijnymi oraz militarnymi i w życie bohaterów.

Mona jest pielęgniarką, która opiekuje się rannymi z frontu. Historia wojny to również jej historia - jej rodzice zginęli, ona musiała się ukrywać, a potem żyć z człowiekiem, którego nie kocha. Odczuwa rozczarowanie, brak pożądania i codziennej radości. Aż do momentu, gdy poznaje Adama.

Chłopak sprawia, że Mona zaczyna czuć - wyzwala w sobie ukryte wcześniej emocje. A rzeczywistość, w której tkwi, jest dla kobiety przedstawionego świata - tragiczna. Traktowana jest przedmiotowo, nie ma decyzyjności, jest stłamszona przez system, nie ma praw, państwo ingeruje w wolność (niestety, dziwnym zbiegiem okoliczności - pokazuje co może nam za chwilę grozić).

W tej pierwszej warstwie książka jest o miłości - o jej braku, o jej pojawieniu się, o stracie, o walce o nią i o jej sile. W drugiej warstwie - walka o siebie w czasie wojny, poszukiwaniu tożsamości, o umiejscowieniu kobiety w społeczeństwie. To tez krzyk kobiety, która tkwi w swoim ciele, w swoim życiu i w swoim kraju.

Pięknie napisana językowo, oszczędnie - czyta się z duża przyjemnością. Oprawa graficzna, okładka, strony rozdzielające rozdziały - są piękne.

Gdybym miała wybrać między Jeziorem a Moną, to wygrywa Jezioro - ta atmosfera i tamten klimat bardziej do mnie trafił. Ale Monę na pewno warto przeczytać, choć nie jest to prosta historia. Na szczęście w obu książkach dostrzec można nadzieję, a ona jest teraz bardzo ważna.

[Lubomír Tichý · Rating 3 out of 5]

Přečetl jsem to v závěsu za pře/o (zakroužkujte variantu dle libosti) ceňovaným Jezerem. A je to stále stejná písnička.
Neurčitý časoprostor protentokrát poskytuje více indicií k určení (já tipuji oblast Afghánistán-Indie, vzhledem k francouzskému kolonialismu možná Sýrie?), konzervativní společnost, v níž je muž nadřazen ženě. Patrná je angažovanost a problémy dnešního světa, stejně tak jistý feminismus (článek na iLiteratuře „Proč nejsem feministkou“ od Bellové řadím mezi nejlepší vyjádření k femisnismu vůbec). Prostředí není ani tak drsné, jako mlhavé a chmurné.
Postavy jsou ale neukotvený jak ponorka. Zejména Mona je rozvrkočená až běda. Řada iracionálních rozhodnutí z ní dělá osobu, která se přemění na to, co je v ději zrovna třeba. Pouto s Adamem z ničeho nic, proč zrovna tento voják ze spousty zraněných? Postavy vedlejší jako Monin otec jsou naopak povedené a dokreslují politickou situaci. Pasivního Kamila jsem si oblíbil.
Co je pokrok oproti Jezeru, tak vícevrstevnost a složitost vyprávění. Více náznaků a méně popisu přispívá atmosféře. Otázka je, zdali tyto nedořečenosti jsou rozluštitelné, neb "indicií" není zrovna příliš. A naopak závěr je až příliš mnohomluvný - Bellová zopakuje CELOU promluvu ze začátku, která přímo křičí „bacha i ty nejméně pozorný čtenáři, tadyhlenc je nějaká promyšlená provázanost!“. Bez toho bych se obešel.
Grafická stránka knihy je slast pro oči.
Jsem z toho rozpačitý, páč tohle je poutavé, čtivé a mohlo by to být i kvalitní, kdyby se Bellová věnovala víc propracovanosti postav. Takhlenc je to "jen" dobrý.