ADHD. 7 veier til ny forståelse

by Kristin Leer

ADHD blir gjerne definert som en psykiatrisk lidelse, men Kristin Leer, som selv har ADHD og har barn med ADHD, klarer ikke å se ADHD som en diagnose på en sykdom. Hun var over førti og spesialiserte seg innen psykiatri, da hun endelig fant ut hva det var med henne. Til tross for sin medisinske embetseksamen slet hun med å forstå hvorfor enkle hverdagsoppgaver ble uoverkommelige, hun hadde problemer med å huske avtaler, å betale regninger i tide og følge med på ungenes fritidsaktiviteter.

For forfatteren var det en lettelse å vite, og hun er tydelig på at man får et bedre liv med diagnostisert ADHD enn å være udiagnostisert. ADHD kan ha noen forbløffende positive sider, men kan også bety et liv i motbakke, og spennet i funksjonssvikt kan være stort.

Boka gir nye innfallsvinkler til hvordan ADHD kan forstås, gjennomgår diagnosekriterier og behandlingsformer og tilbyr ypperlige mestringsstrategier for hverdagen.

Genres: Nonfiction, Adhd, Psychology, Audiobook, Health, Psychiatry, Self Help

232 pages, Hardcover

First published January 1, 2021

Reviews

[Nina (ninjasbooks) · Rating 4 out of 5]

A lot of interesting information about AD/HD

[Adam Mirek · Rating 4 out of 5]

rel

[Baba od polskiego · Rating 5 out of 5]

Może ogarniasz wiele rzeczy jednocześnie, słabo sypiasz wieczorami i masz milion budzików ustawionych na każdy ranek?! Nie nadajesz się na kelnera/kelnerkę, bo kawę masz zawsze do połowy wylaną? Zdarzają ci się takie niespodziewane sytuacje jak lądowanie na lotnisku 40 km od miejsca docelowego? Samo
się tak dzieje! Zrobiłeś/zrobiłaś kilka fakultetów, a nieustannie gubisz klucze od mieszkania?  Bywasz nadpobudliwa/nadpobudliwy lub trudno ci się skupić na jednym zadaniu? A może masz swoje koniki, które sprawiają, że łapiesz hiper focus i nic cię od nich nie odciągnie?  Masz przynajmniej dwie torebki, w których trzymasz to samo? 
Mogę tak wymieniać i wymieniać, bo jestem pod napięciem. Ba! W ciąży mam jeszcze więcej energii i mogę góry przenosić — jestem czujna jak surykatka i gotowa walczyć jak lwica. Spokojnie — to tylko ja i moje ADHD, z którym się urodziłam i z którym umrę. Płynę na estrogenowej fali, jak urodzę, wytatuuję sobie symbol dopaminy, serotoninę też, bo ratuje życie, a do czasu diagnozy miałam jej duże deficyty.
No właśnie — diagnoza jest cudem. Miałam ją po trzydziestce i nagle poczułam się jak przy garncu ze złotem na końcu tęczy. Nie jestem chora, nie jestem wybrakowana, po prostu działam inaczej i mam supermoce (nie potrzebowałam nigdy używek, życie mnie nakręca). Moje wnioski są takie same jak Kristen Leer, autorki wydanej przez Znak książki „ADHD. Mózg łowcy i inne supermoce". Autorkę, norweską psychiatrkę, zdiagnozowano po czterdziestce i to był dla niej przełom, który doprowadził do stworzenia tego pisanego przystępnym językiem kompendium, w którym znajdziecie informacje od diagnostyki, przez odpisy relacji społecznych, kwestii związanych ze związkami, impulsywnością, niedoborami dopaminy, chorobami współwystępującymi, lekami oraz dobrymi nawykami. Na pewno znacie kogoś, kto albo jest jak Osioł ze „Shreka” — „gada, lata — pełen serwis”, jak Kobieta Pracująca, co „żadnej pracy się nie boi”  albo ciągle bryka i zachowuje się jak nastolatek — jak Tygrysek z „Kubusia Puchatka”, a może bywa, że jest złym znajomym, bo zapomina o urodzinach? To wszystko prawda, ale Leer w „ADHD...” jasno wyjaśnia przyczyny nadpobudliwości i leczy, bo świadomość to już połowa sukcesu. Na pewno nie jest ostatni wpis o tej książce, bo euforia, że w końcu wydano po polsku taki zbiór instrukcji do 8-10% społeczeństwa, potrwa jeszcze długo.  

[HelloLasse · Rating 5 out of 5]

6. Gang:
Hvad kan jeg sige?

5. Gang:
Comfort read 💜

4. gang:
Manglende bare en bog fald i søvn til!

3. gang:
Jeg burde virkelig finde en anden bog, men den er så god!
Alle de guldkorn!

2. gang:
ALLE DE GULDKORN!!!!!! <3
GI MIG MERE!!

1. gang:
Jeg overvejer seriøs at læse den igen!!!
Seriøs!

Der var så mange guldkorn, tanker, værdier og meget mere!

Den selvindsigt den bog giver er vildt!
Konceptet i Own voice, gøre bogen bare mere wow!

Om det forfatteren selv eller forordet til bogen fortæller at forfatteren ved hvordan det er havde ADHD og derfor kan forklar ting som fag folk der ikke egen oplevelsen kan beskrive!


Så mange tanke!
Men den her bog wow!!!!

[Na Islandii · Rating 2 out of 5]

This book should be called: ADHD Parenting.

If you don't have kids or don't want to have them, this book is not for you. I wonder how many times the author used the word 'children' in there. It is so hard to relate when all the examples are about her kids, and frankly, it's getting old very quickly. At the beginning I enjoyed the book but the further I got the more repetitive, simple and boring it got. It's a shame. I guess I have to find a better one to read.

[Mikolaj · Rating 1 out of 5]

tl;dr: it is a poorly written book lacking novel and practical knowledge; I think it can have value for someone who a) has not read about ADHD before b) needs to lighten up with some positive vibes and start treating their ADHD as a "trait", not a condition (so, someone with moderate issues, otherwise it may be toxic positivity).

Poorly written, repetitive, making some substantial claims with no proper references to support them. The structure is a mess, I understand the author has ADHD, but I guess so does the whole editing team?

The author adresses a middle-aged, affluent, professional mum busy running banquets and driving multiple kids to extracurricular activities - the american way. If you're not this person, it is very difficult and annoying to try and relate to Leer's writing. Weird, considering she's a psychiatrist who claims to work with all sorts of patients. Also, I'd be weary of seeing a doctor who cannot diagnose herself - within her own specialization - until 44.

It's a crime to write a 300 pages-long messy book with little substance, meant largely for people with... attention issues. IF you did a decent google research on ADHD, know that adults can have it too, that the disorder can present in various ways, you will find nothing new.

Anything else could be summarized as:

"ADHD is a mixed bucket of traits, some of which can sometimes be used as your strengths; some issues only occur because of the "artificial" way we live nowadays; I hope in the future it is no longer considered a disorder, because we create conditions in which neurodiverse people can do well; I'll not use a term "neurodiverse" though, and I'll spend quite a few pages on a convoluted explanation what "normal" means and that ADHD people are less numerous but also normal; as usual, move, sleep, meditate, eat well, is the solution; good luck, stay positive folks, bye". There.

I see a value of building a positive attitude towards what we call ADHD, and I was hoping the book would offer practical ways to use the "superpowers" from the title, new ways to manage the deeper issues associated with this condition/trait, and such. Sadly, it did not.

I'll revisit this if I manage to read some parts I skipped.

[Julia · Rating 2 out of 5]

Dla raczkujących w temacie. Książka napisana w sposób bardzo prosty, jeśli ktoś nie ma pojęcia o ADHD może się bardzo przydać. Mi brakowało źródeł i raziła ilość niepotwierdzonych danymi wnioskowań oraz luźne rzucanie stwierdzeniami przez autorkę.

[Moony (Captain Mischief) MeowPoff · Rating 4 out of 5]

Very interesring read and got new information about ADHD.

[Tora Hatlestad · Rating 2 out of 5]

Denne her ble litt smal for mej.

[Vilde Løvaas · Rating 2 out of 5]

Hadde høyere forventninger til denne, synes det ble litt intetsigende og gjentakende. Strukturen i boka var også uoversiktlig, og selvom jeg likte konseptet med små faktabokser så synes jeg ikke dette ble løst på noen god måte. Kombinasjonen mellom faglig og personlig var også tidvis utydelig, og jeg opplevde ikke at jeg lærte sp mye nytt.

[Emilie Danielsen · Rating 4 out of 5]

Veldig interessant!

[Adela Solberg · Rating 4 out of 5]

Litt repetetiv, men lærte litt nytt.

[Paula · Rating 3 out of 5]

*3,5

[Ida · Rating 3 out of 5]

Jeg tror, det farvede min læseoplevelse lidt, at jeg allerede ved en del om ADHD og på den måde ikke fik så meget nyt ud af bogen, for den har bestemt en masse fine reflektioner, tanker og god formidlet information - og super fedt med en psykiater der selv har diagnosen, så man virkelig får alle vinkler!

Vil nok mest anbefale den til folk, der enten er nyligt diagnosticerede med ADHD eller mistænker ADHD og derfor endnu er lidt på ukendt grund og til pårørende! Og der er den klart også en anbefaling værd!

[Amalie Vågene]

Ok

[Michał Andersz · Rating 2 out of 5]

Czytając wydawało mi się, że czytam ciągle to samo.

[Justyna · Rating 5 out of 5]

Kristin u ktorej zdiagnozowano ADHD w wieku dorosłym udowadnia, że ADHD może utrzymywać się przez całe życie, a dawne przesądy mówiące o tym, że z tego zaburzenia się stopniowo wyrasta idą na manowce. Autorka pisze, że osoby z diagnozą cechują sie wyjątkową kreatywnością i spontanicznością, a dodatkowo potrafią osiągnąć stan hiperskupienia.
Jak widać po autorce, ADHD nie przeszkadza również w osiąganiu wyznaczonych przez siebie celów. Jednym z celów Kristin Leer było zostanie lekarką psychiatrii. Nie bez powodu powstały również spekulacje na podstawie biografii Einsteina, Thomasa Edisona, Leonardo da Vinci czy Fridy Kahlo, że borykali się oni z ADHD, a teorie te są często przytaczane aby uzmysłowić, że zaburzenie to nie jest przeszkodą w osiągnięciu sukcesu czy geniuszu.
Zaburzenie to jak widać nie musi być wyrokiem, ale ciekawą odmianą temperamentu w której jest wiele pozytywów.

[Monika · Rating 4 out of 5]

Ciekawe wartościowe i pomocne. Bardzo fajna ksiązka

[Nils Jr.]

Hørte lydboken, god informasjon

[David Rasmussen · Rating 3 out of 5]

En bog der giver et godt indblik og en bedre forståelse i dine ADHD-diagnosticerede venners udfordringer. Jeg er i hvert fald blevet klogere.

Jeg vil selv mene, at nogle problematikker blev bragt op for mange gange gennem bogen og kunne opleves som en "dyrkelse" af dem, hvorfor den ikke rater højere, men måske nogle vil genkende dem selv i dét og føle sig set. Og det er også godt :))

[Marianne · Rating 5 out of 5]

I've read a lot of books on neurodivergence lately and this is absolutely the most useful, especially because of the way it is written. The author is a doctor, a psychiatrist actually, and she was diagnosed with ADHD at the age of 44, if I remember correctly.
Highly recommended for both ADHD people and their families.

[Armen · Rating 3 out of 5]

Ta książka może jest dobra dla kogoś, kto nigdy w życiu o ADHD nie słyszał, ale poza tym za wiele tu nie ma. Do tego zawarte są tu rady dla ludzi z ADHD np. zapisuj sobie, kup kalendarz, ćwiczenie polegające na wejściu do domu, wzięciu paru oddechów itd. Stara, sama dobrze wiesz, że jak przytłacza cię samo wstanie z łóżka, to raczej wizja planowania i ćwiczeń jest tak dojmująca, że niemal sprawia ból.
Całkiem możliwe jest, że już po rozpoczęciu leczenia tego typu aktywności są realne do osiągnięcia, ale w momencie, w którym starasz się dopiero czegoś o ADHD dowiedzieć, brzmi to jednak irytująco. Myślę, że więcej dadzą darmowe wykłady dr. hab. Jarosława Jóźwiaka dostępne na YT (kanał Psychiatra Plus), ale jeśli ktoś zupełnie nie ma pojęcia o ADHD, a chciałby w prosty i bardzo przystępny czegoś się dowiedzieć, to można przeczytać. Ale kupować już niekoniecznie.

[Paulina · Rating 3 out of 5]

Bardzo podobał mi się rozdział o ADHD jako odmianie mózgu neurotypowego, dało mi zupełnie nowy pogląd na całe zagadnienie, bo nigdy wcześniej się z tym nie spotkałam. Ale niestety kolejny raz brakowało mi przykładów metod radzenia sobie w codziennym życiu 😭

3,5/5*

[dredzik · Rating 5 out of 5]

The fact this book has not been translated into english, is a great loss to the english speaking world that could've benefit from a more modern approach to ADHD.

[Asia · Rating 2 out of 5]

Przesłuchałam tej książki do końca tylko dlatego że ktoś mi ją bardzo polecał i jestem rozczarowana. Książka w oryginale została wydana w 2021, ale dzisiaj brzmi, jakby się szybko zestarzała. Większość informacji, jakie zawiera, to powtarzane po kilka razy dosyć podstawowe fakty, na które łatwo obecnie wpaść, gdy tylko zaczyna się rozważać diagnozę ADHD.
Powtarzalność i mała nowatorskość nie jest jednak najgorszą cechą tej książki. Najbardziej boli mnie to, że psychiatrka z doświadczeniem pisze o ADHD bardziej jak niewykształcona samorzeczniczka, która nie umie oddzielić potwierdzonych naukowo faktów od teorii opartych na anegdotycznych dowodach.
Najbardziej fascynuje mnie fragment o RSD, bo dosłownie kilka dni przed jego wysłuchaniem, obejrzałam wykład polskiego psychologa, który RSD określił jako nijak niepotwierdzony mit. W tym samym podrozdziale znajduje się wzmianka o tym, że według twórcy pojęcia Rejection Sensitive Dysphoria Williama Dodsona, osoby z ADHD słyszą krytykę 20 tysięcy razy częściej niż przeciętny człowiek. Wydawałoby się, że taką gigantyczną różnicę wypadałoby potwierdzić jakimiś danymi, badaniem, przypisem. Ale gdy zerkam do ebooka, przypisów brak. Co prawda są źródła na końcu książki, podzielone rozdziałami, ale nie wiadomo, do których dokładniej informacji w rozdziałach się odnoszą. Zrozumiałabym jeszcze, gdyby taki podrozdział był dziełem laika, który nie zna się na badaniach, coś tam czytał, ale w sumie nie pamięta, skąd wziął daną informację. Kiedy jednak taką książkę pisze lekarka psychiatrii, powołująca się na swój autorytet, to wydaje mi się to dosyć absurdalne.
Podobnie rozdział o strategiach radzenia sobie wydawał mi się bardzo osobisty zamiast naukowy. Wymienione strategie na pierwszy rzut oka okazują się być odpowiednimi może dla części osób, ale wielu innym mogą tylko bardziej utrudnić życie czy nałożyć na nie presję. Problematyczne wydaje mi się również radzenie strategii w stylu "niech ktoś Ci przypomni/zadzwoni do Ciebie" itd. Rozumiem, że wsparcie bliskich jest pomocne w radzeniu sobie z ADHD, ale, do diabła, ta książka miała być o supermocach, a jednocześnie przedstawia osoby z ADHD jako nieumiejące wykonywać podstawowych czynności bez wsparcia/przypomnień od innych osób? Coś mi się tu nie zgadza.
Dobra, koniec rantu, ale lepiej idźcie przeczytać "Życie z ADHD. Brakująca instrukcja obsługi", bo Olimpia Jenczek jako samorzeczniczka zebrała do swojej książki mocną grupę polskich specjalistów w temacie ADHD. Kristin Leer może jednak powinna była poprosić więcej osób o pomoc w pisaniu, bo jej książka jest co najwyżej średnia, nawet jeśli niektóre jej rozdziały nastrajają osoby z ADHD pozytywnie.

[Hubert Sondej · Rating 4 out of 5]

Książka dobra, ciekawa, przedstawia wiele interesujących faktów. Mi czytanie szło bardzo płynnie i lekko. Wtrącenia lub też nagłe zmiany tematu uzupełniają tę książkę. Przykłady często były przywoływane pare razy, z jednej strony na plus, łatwiej można przyswoić i zapamietać dany temat. Z drugiej strony jednak wprowadza to pewną monotonność. Sądze, że temat jest prawie całkowicie wyczerpany. Z przyjemnością poczytałbym jeszcze o m.in używkach, jak wpływają one na to zaburzenie. Co prawda jest tam poruszony ten temat, ale uważam, że pogłebienie go dopełniłoby tę książkę. Chętnie dowiedziałbym się również więcej o tym jak wygląda dorastanie i seksualność z tą chorobą. Motyw ten, uważam, że jest jedynie muśnięty. Pozytywnie zaskoczyły mnie wskazówki o tym jak pomagać osobą z ADHD w codziennym życiu, ale również rady dla osób z tym zaburzeniem. Jeżeli chcemy pozbyć się uprzedzeń i mitów dotyczących ADHD to myślę, że właśnie od tej książki warto zacząć.

[Natalia · Rating 4 out of 5]

Pozycja całkiem w porządku dla początkującej osoby w temacie ADHD. Wydaje mi się, że nie zawierała jednak zbyt wiele przydatnych, konkretnych wskazówek radzenia sobie z objawami. Trochę dałoby się ją skrócić, biorąc pod uwagę, że niektóre treści były napisane chyba tylko dla rozwleczenia długości.
Plus za literaturę na końcu, ogromny minus za brak przypisów/cytowań w tekście dla jasności przekazu. Wybiórczo sprawdziłam przywoływane pojedyncze nazwiska w bibliografii i nie było tam żadnej pozycji, która by się do nich odwoływała (!).
Rozumiem element żartobliwości przekazu supermocy, zgadzam się, że niektóre cechy ADHD można przeformułować na zasoby, ale poczułam się zniesmaczona określeniem spóźnialstwa jako "pozytywnego podejścia do czasu" (czy jakoś tak).
Doceniam podkreślenie odrębności ról partnera/partnerki i rodzica.

[Redrumfoeceip · Rating 3 out of 5]

Książka, dzięki której pogłębisz wiedzę o swoich bliskich, rodzinie bądź samym sobie, jeśli zdiagnozowano u nich bądź u ciebie ADHD. Ale czy tylko? Tak naprawdę autorka przedstawia szereg problemów codziennego życia, które niekiedy stają się niemal niemożliwe do przejścia dla osoby docelowej. Czy dotyczy to odkładania wszystkiego na później (nawet jeśli bardzo chcemy to zrobić), zapominania o spotkaniach i tym gdzie co leży, czy zwykłych kłopotów, jakie przysparza "nieogarnięcie" w relacjach. Lista jest bardzo, bardzo długa, a zakresy na tyle szerokie, że raczej w każdym z nas jest tego jakiś ułamek. Warto znać po to, żeby stać się po prostu wyrozumialszy i bardziej empatycznie nastawiony, gdy widzi się takie zachowania ( i zaczyna je w ogóle dostrzegać). No a szczególnie wtedy, kiedy wpadła nam w ręce bo sami zastanawiamy się, czy wszystko u nas OK.

[Cecilie Halvorsen · Rating 5 out of 5]

Lyttet til som lydbog. Virkelig god og oplysende. Et godt opslagsværk både til personen med ADHD, pårørende, folk der mistænker at have det, og folk der generelt bare er interesserede i psyken. Skrevet af en kvindelig læge der selv blev diagnosticeret med ADHD sent i livet, da hun var på vej mod psykiateruddannelsen. Så det blander på medrivende vis personlige anekdoter med fakta. Vigtig især fordi den fokuserer på det hele billede, kompleksiteterne der er, forskellene der kan være fra person til person samt de komorbiditeter der ofte finder sted, som kan give bedre forståelse for det man måtte opleve i sit liv med ADHD.

[woodrow rookwood · Rating 5 out of 5]

A beautiful, well researched book, with clearly organised content, with a good balance between personal stories and information from research. I was particularly charmed by the warm tone it’s written in, and the way it normalises and explain the struggles of people with ADHD. Between reading other material that shows ADHD as ether an absolute disability or a hurrah superpower, I feel like this book let me ground my view of my diagnosis as something nuanced and to a (of course) certain point, normal.