Η καταγωγή του Ισραήλ: Μεταξύ εθνικισμού και σοσιαλισμού

by Zeev Sternhell, Αθανάσιος Κατσικερός (Translator), Χρήστος Χατζηιωσήφ (Addendum)

Η καταγωγή του Ισραήλ επιχειρεί να ερμηνεύσει τους λόγους διαιώνισης της σύγκρουσης μεταξύ Ισραηλινών και Παλαιστινίων, η οποία εξακολουθεί να είναι ένα από τα μεγάλα άλυτα ζητήματα τόσο για την περιοχή μας όσο και παγκοσμίως. Εκδόθηκε για πρώτη φορά στα εβραϊκά τον Ιούλιο του 1995, και η γαλλική του μετάφραση, που πραγματοποιήθηκε με τη συνδρομή του ίδιου του συγγραφέα και στην οποία στηρίζεται η παρούσα έκδοση, κυκλοφόρησε στις αρχές του επόμενου έτους (1996). Ανάμεσα στις δύο εκδόσεις μεσολάβησε η δολοφονία του ισραηλινού πρωθυπουργού Γιτζάκ Ράμπιν, στις 4 Νοεμβρίου του 1995, αποκορύφωμα των ιδεολογικών και πολιτικών συγκρούσεων στο Ισραήλ, οι οποίες ακολούθησαν τις συμφωνίες με τους Παλαιστινίους, γνωστές ως οι Συμφωνίες του Όσλο, το 1993 και το 1995. Η συγγραφή του βιβλίου ολοκληρώθηκε λοιπόν εν μέσω αυτών των οξυμμένων αντιπαραθέσεων, όμως δεν θα πρέπει να εκληφθεί ως προϊόν αποκλειστικά των εν λόγω περιστάσεων. Και τούτο διότι δεν συνιστά απλώς το αποτέλεσμα μακρόχρονης έρευνας και συστηματικής τεκμηρίωσης, αλλά και καταστάλαγμα της βιωμένης εμπειρίας του συγγραφέα: ένα είδος πικρού απολογισμού, ο οποίος διαπερνά σύνολο το επιστημονικό έργο του Ζέεβ Στέρνχελ.

Ο Στέρνχελ απέκτησε παγκοσμίως φήμη ως ένας έγκυρος μελετητής του ευρωπαϊκού φασισμού. Τα σημαντικότερα έργα του πραγματεύονται την ιδεολογία και την πρακτική της γαλλικής άκρας Δεξιάς στα τέλη του 19ου και τις αρχές του 20ού αιώνα, εστιάζοντας παράλληλα στις διαφορετικές οικογένειες των θεωρητικών και πολιτικών αντιπάλων του Διαφωτισμού στην Ευρώπη.

Χρησιμοποιώντας το ίδιο αναλυτικό πρίσμα που εφάρμοσε στη γαλλική περίπτωση, ο Στέρνχελ εξέτασε και τις ιδεολογίες που κυριάρχησαν στο Ισραήλ. Ο ίδιος διεκδικούσε την ιδιότητα του σιωνιστή και δήλωνε μέχρι τέλους «αριστερός σιωνιστής». «Για μένα, ο σιωνισμός ήταν και παραμένει το δικαίωμα των Εβραίων να ελέγχουν τη μοίρα τους. Θεωρώ το δικαίωμα των ανθρώπων να είναι αυτεξούσιοι ως ένα φυσικό δικαίωμα, το οποίο οι Εβραίοι στερήθηκαν στη διάρκεια της ιστορίας και το οποίο τους επανέφερε ο σιωνισμός». Εντούτοις, στη μελέτη του συμπεραίνει ότι ο σιωνισμός απέτυχε να οικοδομήσει μια πιο δίκαιη κοινωνία, επειδή εξαρχής η εθνικιστική συνιστώσα του αποδείχθηκε ισχυρότερη από τη σοσιαλιστική. Στην αποτυχία αυτή αποδίδει τόσο την πολιτική των ισραηλινών κυβερνήσεων απέναντι στους Παλαιστινίους στη Δυτική Όχθη όσο και το ναυάγιο των ειρηνευτικών προσπαθειών τις οποίες ο ίδιος υποστήριζε.

Η παρούσα έκδοση περιλαμβάνει και το Υστερόγραφο που προσέθεσε ο συγγραφέας στην επανέκδοση του έργου του στη Γαλλία το 2004, και το οποίο δείχνει γιατί το αντικείμενο του βιβλίου παραμένει τραγικά επίκαιρο.


ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
Σημείωση επί των πηγών
Πρόλογος
Εισαγωγή: Σοσιαλισμός, εθνικισμός και εθνικοσοσιαλισμός

Το πρωτείο του έθνους: Ο Aharon-David Gordon και το εννοιολογικό πλαίσιο της οικοδόμησης του έθνους
Η σοσιαλιστική εμπειρία
Ο σοσιαλισμός στην υπηρεσία του έθνους: Ο Berl Katznelson και ο κονστρουκτιβιστικός σοσιαλισμός
Ο σκοπός και τα μέσα: Η ιδεολογία του εργατικού κινήματος και η Χισταντρούτ
Η νίκη του εθνικοσοσιαλισμού: Από την τάξη στο έθνος
Η δημοκρατία και η ισότητα σε δοκιμασία

Επίλογος: Δύο τριακονταετίες: Από το εν εξελίξει στο συγκροτημένο κράτος
Υστερόγραφο
Επίμετρο (Χρήστος Χατζηιωσήφ): Βίος και έργο του ιστορικού των πολιτικών ιδεών Ζέεν Στέρνχελ (1935-2020)
Σημειώσεις
Γλωσσάριο
Ευρετήριο

Genres: History, Nonfiction, Politics, Israel

560 pages, Paperback

First published March 1, 1996

Reviews

[alcapote_]

ENTRE OTROS DATOS INTERESANTES:
"According to Shalev[41] the most innovative aspect of Sternhell's work is his comparison of Zionism with national socialism:

Sternhell’s most original and provocative conclusion is that the closest European analog to labor Zionism, and a direct influence upon it, was national socialism. The multi-ethnic empires to the East of the Rhine were the cradle of national socialist ideology, which—just like Zionist constructivism— argued that class cleavages should be subordinated to the national interest; that the nation had a responsibility to act justly toward its most productive element, the working class; and that the national interest was threatened by parasites and dissenters from within and aliens beyond." (Wikipedia)

[Bicho · Rating 4 out of 5]

Excelentísimo libro para todo aquel al que le interese el tema.
No es fácil, sobre todo al principio, en donde abunda el análisis sociológico, también filosófico e histórico/político.
Es muy completo y narra la historia completa del Estado de Israel, obviamente desde mucho antes de que exista.
Tiene muchas referencias, lo que quizás lo haga un poco engorroso, pero esos datos duros le dan la seriedad y la importancia que lo vuelven un libro fundamental para conocer el tema.

[Tim Phillips]

Stopped at page 82.

[Lucia]

Almost time to re-read it!