Efsun

by Selahattin Demirtaş

Dupduru, yer yer hüzünlü, yer yer coşkulu ama hep çağıldayan, insana kendini iyi hissettiren bir anlatım…

Olanca ışıltılarıyla ilginç karakterler…

Acının mizahla harmanlanışı…

Üç kuşak boyunca anlatılan, sonunda mutlaka kapanacak olan bir hesap…

İlmek ilmek dokunmuş, sürprizlerle dolu bir olay örgüsü…
Çağdaş bir aşk hikayesi olarak da nitelendirilebilecek olan Efsun, Selahattin Demirtaş’ın artık iyice demini almış edebiyatçılığının son ürünü.

Genres: Roman, Turkish Literature, Turkish, Fiction

244 pages, Paperback

First published October 1, 2021

About the author

Selahattin Demirtaş is a Zaza Kurdish politician who is co-leader of the left-wing pro-Kurdish Peoples' Democratic Party (HDP), serving alongside Figen Yüksekdağ. Demirtaş was the presidential candidate of the HDP in the 2014 election, coming in 3rd place with 9.77% of the vote.

Selahattin Demirtaş was born in a Zaza-speaking family in Elazığ in 1973 where he completed both his primary and secondary education.

Upon graduation from secondary school, he took the university entrance exam and started his college education in Dokuz Eylül University in the department of Maritime Commerce and Management where he would face political problems that would force him to leave school without finishing his degree. He returned to Diyarbakır and retook the university entrance exam, after which he enrolled at Ankara University Law Faculty. After college, Demirtaş worked as a freelance lawyer for a time before becoming a member of the executive committee of the Diyarbakır Branch of the Human Rights Association (IHD). The IHD Chair at the time was Osman Baydemir who was elected as the mayor of Diyarbakır in the following local election and Demirtaş replaced him as the chair of the IHD Diyarbakır. During his term as chair, the association focused heavily on the increasing unsolved political murders in Turkey. Demirtaş is among the founding members of the Turkish Human Rights Association (TIHV) and the Diyarbakır post of Amnesty International.

Demirtaş started his political career as a member of the Democratic Society Party (DTP) in 2007 at which time he stood as one of the ‘Thousand Hope Candidates’ for the DTP and several other democratic organizations in Turkey. He was elected to the 23rd Parliament and became the Parliamentary Chief Officer for the party at the age of 34.

The DTP was closed down by a Supreme Court order in 2009 and the DTP MPs moved to the Peace and Democracy Party (BDP). The BDP held its first congress in 2010 and elected Selahattin Demirtaş and Gültan Kışanak as its new co-chairs. Demirtaş contested the 2011 elections as part of the joint ‘Labor, Democracy and Freedom’ list endorsed by the BDP and 18 different democratic political organizations, this time from Hakkari. He was re-elected to the 24th parliament.

Demirtaş was the co-chair of BDP during the period when the peace process and negotiations kick-started in Turkey. In 2014 Demirtaş and Figen Yüksekdağ were elected as the co-chairs of the Peoples' Democratic Party (HDP) – a new initiative originating from a three-year-old coalition of the BDP and various different political parties and organization under the auspices of the Peoples' Democratic Congress (HDK) - for the 2014 presidential elections of Turkey, being one of three candidates and hoping to attract left-wing voters. He came third with 9.77% of the vote.

Demirtaş was co-leader along with Figen Yüksekdağ during the June 2015 Turkish general election, the party's first campaign in a general election. The HDP came in fourth place with 13.12% of the vote and 80 out of 550 seats. Celebrating the victory, he stated: “From now on, the HDP is Turkey’s party. HDP is Turkey, Turkey is HDP.”

On November 4 2016, he was arrested along with other HDP MPs.

Reviews

[Rojita Rojîta · Rating 5 out of 5]

"ئه‌فسوون"
وه‌رگؽڕانی کوردی
وه‌رگؽڕ: فه‌رهاد چۆمانی

یه‌که‌مین به‌رهه‌می سه‌لاحه‌دین ده‌میرتاش که خوؽندمه‌وه.
ده‌میرتاش به قه‌ڵه‌می پوخت و پاراوی زۆر بە باشی ده‌توانؽ سه‌رنجی خوێنه‌ر ڕاکؽشؽ و له‌گه‌ڵ خۆی و که‌سایه‌تؽکانی داستان بیبا.
ڕۆمانؽکی زۆر به‌چؽژ بوو.

"که ڕاستینه‌ی پشت هه‌ڵسوکه‌وتی مرۆڤەکان بزانیت
ڕق، دڵ خۆشی، خیانەت، ئەمەکداری، بوێری، ترس،.. هەموویان هۆکاری هەڵقوڵاو لە مێژوو، سروشت، ڕابردووی کەسی یا خود کاریگەرییە کۆمەڵایەتی و کولتووریەکانیان بەسەرەوەن. هەروا لەخۆوە بە شێوەیەکی پەرجووئاسا دروست نابن. تێگەیشتن لە مرۆڤ بە تێگەیشتن لەو هۆکارانە دا تێدەپەڕێت. ئەو مرۆڤەی چیرۆکەکەی نازانیت، ناتوانیت لێی تێبگەیت، ناتوانیت ئەو مرۆڤەی تێیناگەیت، خۆشتبوێت."

[Serra İnderim · Rating 4 out of 5]

Her kitabında çıtayı biraz daha yükseltiyor. Kapak yazısında da dendiği gibi Demirtaş’ın edebiyatçılığı artık iyice "demini almış." Okuması çok çok keyifliydi, nitekim merak uyandıran kurgusu bir oturuşta bitirmeme sebep oldu. Keşke birileri bu nadir bulunacak kurguyu ve sinematografik yapısını değerlendirse bir gün. (Caner bu fikir için gerek yok derdi sanki, hem Marx’ın dediği gibi öyle cevval yönetmen var mı ki?:)

[Baris Ozyurt · Rating 4 out of 5]

“Efsun'la birlikte yazdık romanı. Efsun biraz nazlanıp itiraz etse de romanın adını ‘Efsun’ koyduk. Babamı Esma'nın yanına gömdüler, annem için iyi mi oldu, bilmiyorum, ama o seviyordu Kenan'ı, hem de çok. Kiboş, Mercan ve Feyzi Dedemle tek tek görüşüp gerçekleri dinleyerek romanı tamamladığımızda elbette yayınlamayacaktık. Efsun'la birlikte götürüp ikisinin mezarı arasına açtığımız bir çukura gömdük; bu roman için en iyi yer orasıydı.

Ama öncesinde, babamın ölümünün üzerinden bir hafta geçmişken, kendini şirketin avukatı olarak tanıtan biri arayıp bizi ofisine çağırdı. Babamın yazdığı kısımlarda okuduğumuz kadarıyla olacakları az çok tahmin edebiliyorduk. Randevu saatinde gittik. Avukat, beklediğimiz gibi, Kenan Kaya'ın sınırsız servetinin tamamına yakınını bize bıraktığını anlattı, birtakım belgeler imzalattı. İşimiz bitince Efsun'la beraber ofisten ayrıldık. Yeni aldığım motorumu az ileriye park etmiştim. Yan yana yürüdük. ‘Ne yapacağız şimdi, Efsun?’ dedim. Durdu, şöyle bir etrafına baktı, ‘Bunca yoksul insan varken harcayacak yer buluruz, merak etme,’ dedi. ‘Marx'ın bir sözü var, biliyor musun?’ dedim, ‘fazla mal göz çıkarmaz, demiş sakallı.’ ‘O değil de,’ dedi, ‘asıl Marx'ın bir vasiyeti var.’ ‘Neymiş o?’ dedim. ‘Lütfen benim ismimi kullanarak götünüzden laf uydurmayın, demiş rahmetli.’ ‘Aşkolsun, ben öyle mi yapıyorum?’ dedim.”(s.239)

[Aycan Ünal Batmaz · Rating 5 out of 5]

kalemi gittikçe güçleniyor, yine tek oturuşta bitirilmelik bir kitap yazmış.

[Neda · Rating 4 out of 5]

olay örgüsü yer yer brezilya dizisi kıvamında gitse ve karakterler kendilerini sıklıkla didaktik bir şekilde anlatma ihtiyacında olsa da, romanın dili çok akıcı ve insanda tatlı hisler uyandırıyor.

bazı yerlerde verilmek istenen mesajlar öbek halinde dikte edilmiş ve bazı yerlerde de öğretilmek istenen şey peşi sıra listelenmiş (örn: ünlü ressamlara atıf yapılması) ve bu haliyle yer yer lisede bir edebi metin dersi ödevi okuyormuşsunuz gibi hissettirebiliyor.

yine de tavsiye edeceğim ve insanı hızla okumaya iten, bittiğinde de uyandırdığı sade duygular nedeniyle sevdiğim bir roman oldu.

“hikayesini bilmediğiniz insanı anlayamazsınız, anlamadığınız insanı sevemezsiniz.”

[A. Raca · Rating 5 out of 5]

Öncelikle çok beğendiğimi söylemek istiyorum, Demirtaş 4. kitabıyla artık "olmuş" bence...
Kendisini siyasetçi olarak değil edebiyatçı olarak görebiliriz gibi geliyor artık. Diğer kitaplardaki esprili dil ve ufak tefek göndermeler burada da devam ediyor. Caner karakteri özellikle çok başarılı.

Özellikle gitmediği görmediği yerleri seçmiş, kızları ve eşine mektuplar halinde bölüm bölüm yollamış kitabı, onlar da bu yerler hakkında bilgilerle, görsellerle yardımcı olup desteklemişler.
Sadece şunu diyebilirim; Kenan bey ve Kızıl Kaptan yerine hikaye daha çok Caner'in etrafında dönse daha da keyifli olabilirmiş, ancak böyle daha iyi olacağını düşünmüşler demek ki.
Neyse, uzatırdım ama gerek yok :))

Not: Efsun'la mutlu oldular mı, merak ediyorum.

[Dilan · Rating 5 out of 5]

Aslında bir takım eleştirilerim olan ve fazlaca duygulandığım kurgusuyla heyecanla okuduğum bir hikaye oldu.Bu detaylar yerine şimdilik, anlamak diyalogla başlar diyerek hikayenin de en büyük katkısı olacağını düşündüğüm son sayfasında geçen bir paragrafı alıntılamak istedim.
"..Hikayesini bilmediğiniz insanı anlayamazsınız, anlamadığınız insanı sevemezsiniz.Ben babamın hikayesini öğrendikçe her şeye rağmen sevdim onu, anladım çünkü.Onu bu hale getiren nedenleri anladım ve inandım ki bu hikayedeki tek suçlu babam değildi.Belki de bütün bu nedenlerin kurbanıydı."

[Zeynep Çamlı · Rating 5 out of 5]

Hikaye çok güzel, üslup çok güzel, kurgu çok güzel. Eski Türk filmi tadında harika bir roman olmuş. Çok güzel bir film de olabilir.:)
Yazarın içinde bulunduğu durum düşünülünce hikaye daha da anlamlı hale geliyor. Fiziksel dünyada dört duvarın içine hapsolmuş yazar, düşünsel dünyada sanki Kenan Kaya’nın vücudunda sınırsız hayal dünyasının tadını çıkarıyor.
Sonu çok hüzünlü. En sonu çok tatlı. Tamamı çok güzel. Son yıllarda okuduğum en iyi roman.

[Bêrî · Rating 5 out of 5]

tiefgründige und gesellschaftlich relevante botschaft, die demirtaş vermittelt.

empathie und verständnis können nur entstehen, wenn wir bereit sind, die hintergründe und beweggründe der menschen zu erfahren.

5 sterne 🌟

- - -

„İnsan davranışlarının altında yatan gerçek nedeni bilmek kadar rahatlatıcı bir şey yoktur. Öfke, sevinç, ihanet, sadakat, cesaret, korku… her birinin tarihten, doğadan, kişisel geçmişimizden ya da toplumsal etkilerden veya kültürden kaynaklanan nedenleri vardır. Durup dururken, mucizevi şekilde yoktan var olmazlar. İnsanı anlayabilmenin yolu işte bu nedenleri anlamaktan geçer. Hikayesini bilmediğiniz insanı anlayamazsınız, anlamadığınız insanı sevemezsiniz. Ben babamın hikayesini öğrendikçe her şeye rağmen sevdim onu, anladım çünkü. Onu bu hale getiren nedenleri anladım ve inandım ki bu hikayedeki tek suçlu babam değildi. Belki de bütün bu nedenlerin kurbanıydı.“

[Safak · Rating 5 out of 5]

Sevgili 'Selo Baskanin' demlenmis kalemi umudumuzu ve elbette yasam sevincimizi iyiycene hissettitiyor. Umarim kitaplarini imzalayacagi gun de elbette gelecektir.

[Yosum · Rating 4 out of 5]

Güzel, akıcı, yer yer esprili bir anlatım. Fakat beni Devran ve Seher'deki öyküler kadar çok etkilemedi bu kitap.

[Funda HASANCEBI · Rating 4 out of 5]

Öykü örgüsü güzel, birden fazla hikaye tek hikayeyle birleşmiş. Ama hep mutlu son. Bu devire bu kadar mutlu son biraz fazla :)

[S.Cihan Sönmez · Rating 5 out of 5]

Öykülerinden sonra romanını da çok güzel ve çok akıcı buldum. Merak uyandıran kurgusu bir seferde okuyup bitirmemi sağladı. Keskin ve ince mizahını en hüzünlü yerlerde yazdıklarına yedirmesi çok hoşuma gidiyor.

Bu ülkeye barış getiren bir siyasetçiden bu kadar iyi bir yazar çıkarmış bu esirlik günleri diyeceğiz belki de bu günler geride kaldığında.

Kitabın sonunda kitabın yazılma serüveni ise neden kitabın çoğu yerinde beklediğimden çok fazla hüzünlendiğimi anlamamı sağladı.

[güzin tekeş · Rating 4 out of 5]

Selahattin Demirtaş beni her seferinde şaşırtmayı başarıyor. Efsun’u okurken, siyasi kimliğiyle tanıdığımız bir kişinin kitabını değil de Alper Canıgüz’ün yarı absürt romanlarında birini okur gibi heyecan duydum.

Demirtaş’ın henüz kendi dilini tam olarak bulduğundan emin değilim ama doğru yolda ilerlediği şüphesiz. Hatta bazen keşke siyaseti bırakıp kendini tamamen edebiyata adasa diyesim geliyor.

Olacağını hiç sanmam ama Efsun keşke bir dijital platforma dizi olarak uyarlansa.

[Ayhan Tezcan · Rating 3 out of 5]

İyi bir kurgu, iyi tanımlanmış kişilikler, akıcı bir aşk öyküsü. Keyifle okunuyor!

[Mehmet · Rating 4 out of 5]

Zaman zaman ana karakterlerden Caner'in tabiriyle "Brezilya dizisi"ni andıran olay örgüsünü takip etmekte zorlansam da akıcı, rahat okunan, yer yer güldüren ve hatta bir "aile hikayesi" parodisine dönüşen bir ikinci roman. Demirtaş'ın kaleminde acıları, zulmü de göğüsleyen inatçı ve samimi bir mizah var. İlk roman Leylan'daki bilimkurgu nüvesinin üçüncü romanda yeşermesini halen ümit ediyorum.

[Neşet]

Bir yerde Müge Anlı programına dönüyor hikaye, karakterlerin aksiyonu biraz yorucu hale geliyor. Onun oğlu bunun kızı derken sonuna kadar okudum. Selahattin Demirtaş'ın ilk iki kitabını özellikle öykülerini de okuyacağım.

[Bengu Akyurek · Rating 4 out of 5]

Selahattin Demirtaş'ın Seher'ini çok beğenmiştim. Efsun roman kategorisinde Seher kadar güzel bir tat bıraktı. Kolay okunan, hızlı akan bir roman. Karmakarışık bir ilişkiler yumağını ilmek ilmek insana dokunarak çözümlemiş.
Annelik iç güdüsünü erkek yazardan bu kadar hisli okumak şaşırttı.
XXX
Kenan Kaya ana karakter. Babası sandığı gaddar köy ağası, erken yaşta ölen annesi Sinem, hiç bir zaman öğrenemeyeceği asıl babası ve hayat boyu takipçisi kahya Feyzi, çocuğu Caner'in annesi Meryem, Meryem bebek beklerken aşık olduğu Mercan, Mercan'la dramatik ayrılışı ve Mercan'ın Beyrutlu eşinden kızı Efsun kitabın diğer karakterleri. Aslında az ama çok girişken ilişkileri olan bir silsilesi var. Kenan yılar sonra kendi çocuğu Caner ile eski aşkı Mercan'ın kızı Efsun'un birbirlerine aşık olmaları için bir plan yapar. Roman akar gider olaylar çocuğunu koruma güdüsü hiç bitmeyen anneler tarafından hızlıca çözülür ancak Kenan Kaya kendi çözümünü annesi Sinem'in mezarı başında yapar.Yazdığı romanın kalanını ise planladığı gibi Caner ve Efsun aşkı tamamlar.
30 Nisan 2022

[Aras 9¾]

Türk televizyon dizilerini, haklarındaki eleştiri yazılarını okuyarak göz ucuyla baktığım kadarıyla biliyorum. Bu okuduğum kitap da onlarla aynı seviyede olmuş, maalesef benim için sevilecek ve değer verilecek bir eser olmamış bu yüzden. Bundan önceki kitaplarını daha iyi bulmuştum; daha sağlam bir olay örgüsü vardı, kalemi daha kuvvetliydi. Bu kitapta ne kaliteli bir olay örgüsü ne de iyi bir üslup var. Ne bir söz sanatı ne de sağlam bir üslup görünen bu kitabın, bırakın üst seviye edebiyat okuyucularına ortalama bir okuyucu bilgisi ve zevkine sahip kişilerde bile bir etki yapacağını sanmıyorum. Günümüz tv dizilerinden kopyalanmış bir durum bütün kitaba hakim olmuş. Tabi o dizileri sevip izleyenler var, onlar için çok iyi gelcektir; ''kitap okudum'' diye düşüneceklerdir. Ha bir de edebiyat bilgisi zayıf kesime hitap edecektir. Mesela wattpad denilen bir sosyal mecrada yazılan, genelinin edebi yapısı gelişmemiş sözde hikayeleri,romanları ya da şiirleri okuyup sevdiğini düşünenlere de hitap edeceğini söyleyebilirim.

[Diren · Rating 5 out of 5]

Demirtaş'ın yeni çıkan her kitabı birer üst gömlektir bana kalırsa. Bu niteliği daha çok kullandığı edebi üslubunda görebiliyoruz. Cümlelerdeki mizahi öğelerin gücü çıtayı aşmış bana kalırsa, bazı yerlerde güldüğümü itiraf etmeliyim. Ama kurguya gelirsek, ara ara kendimi bir labirentte yolumu kafamı karıştıran tabelalar yüzünden kaybetmişim hissine kapıldım. ''Allah Allah, bu karakteri hiç görmedim'' dediğim yerde kitabın önceki sayfalarına baktım hep. Neyse ki kitabın içinde barındırdığı polisiyevari olay çözülüyor bir bir. Tablo isimlerinin ve QR kodlarının kitabın sonunda verilmesi, kitabın yazım aşamasında işbirliğiyle verilen emek, yer yer siyasi ve toplumsal göndermeler ve halkın içinden gelen farklı ağızlar sayesinde kitabı tam kıvamında buldum. Keşke bitirmeseydim...

[Banu Akkok · Rating 4 out of 5]

Samimi edebi dili, içindeki doğal karakterler, beklenmedik bir anda farklı bir uçtan başlayan katmanlı hikayeler, sosyal olaylardan oluşan arka plan beni gerçekten etkiledi. Zaman zaman gülümsetti, zaman zaman hüzünlendirdi, düşündürdü. Bunun yanısıra çok sürükleyici bir kurgusu var, elinizden bırakamıyorsunuz.

Bir de neden bilmem, her Demirtaş kitabından sonra içimi yumuşak bir mutluluk, bir umut kaplar. Sözcüklerin arasına sızdırdığı neşeden mi, yarattığı karakterlerdeki humanist yaklaşımdan mı bilmiyorum... Mutlaka okuyun derim :)

[Esr · Rating 4 out of 5]

Siyaset sahnesinde yer alan birinin dört duvar ardında yazdığı, birçok detay için eşinden ve kızlarından destek almış olması etkileyici oldu benim için.
Zaman zaman karakterlerden, olaylardan kopmuş olsam bile hızlıca bitirdim. Dilinin samimi olması, yer yer esprili diyaloglar kullanması okumayı kolaylaştırıyor. Bazı karakterlere ait olaylar detaya girilmeden hızlıca anlatılmıştı, daha detaylı okumak isterdim. Eski bir Yeşilçam filmi tadında bir roman olmuş.
“Hikayesini bilmediğiniz insanı anlayamazsınız, anlamadığınız insanı sevemezsiniz.”

[Zehra Karaarslan · Rating 4 out of 5]

Su gibi akıp giden bir anlatımla kaleme alınmış muzipçe yazılmış bir eser. Uuzn zamandır böyle sürükleyici bir kitap okumamıştım. Kurguyu da beğendim. Sadece birkaç noktanın daha iyi doldurulması gerekiyordu. Örneğin Esma ve Sinemhan'ın ölüm sebepleri biraz daha gerçekçi nedenlerle açıklanabilirdi. Caner ve Efsun aşkı da çok hızlı gelişti. Bunun dışında kurgu dram türünde olsa da ben okurken eğlendim, güldüm. Ayrıyetten siyasetten uzak bir konuydu. Gayet okunur. 10/7

[Gökçe · Rating 3 out of 5]

Kurgusu itibarıyla Tanizaki’nin Anahtar’ını hatırlattı bana, böyle bir hikaye beklemiyordum doğrusu. Tek oturuşta bitirilebilecek türden. Tespitleri güldürdü (iyi anlamda), özellikle gazetecilik konusunda yazdıklarını acı acı gülümseyerek okudum. Konuşma üslubundaki mizah parçalarını yazı dilinde de hissediyorsunuz. Kitabın nerede, ne şartlarda yazıldığı göz önüne alınınca ise yaptığı betimlemeler daha da güzelleşiyor. İlk defa Demirtaş okudum, okumaya devam edeceğim.

[Özgün · Rating 4 out of 5]

Hikaye ve atmosfer gayet hoş ve etkileyici, kurgu biraz tokezliyor (karakterler farklı sosyo kültürel geçmişlerine rağmen tamamen aynı konusuyorlar mesela, ya da öz tutarliliklari kısmen eksik) edebi dil hiç fena değil, kısmen anlatım bozuklukları olsa da çok tırmalayan şeyler yok. Sonuç olarak romanı roman yapan bence en önemli şey hikaye ve atmosfer, o da var bu romanda. Keyifli 🏵️

[Elvan Akbay · Rating 4 out of 5]

Ben Demirtaş’ın kalemini beğenirim. Bütün kitaplarını okudum. Efsun’a, diğerlerine göre yarım yıldız daha düşük puan verebilirim. Yine keyifle, bir solukta okuduğum kitaplardan biri.
Kitapta altını çizdiğim cümleleri buraya da yazayım:
“Öküz! Aşk konusunda da vegan olmak lazım, burada anneme katılıyorum. Hayvanlardan, özellikle öküzlerden uzak duracaksın. Git balkabağına âşık ol!”

[Zephyra · Rating 5 out of 5]

Hemen bitmesin diye çok çabaladım ama bir nefeste bitti sanki… Her kitapta daha sağlam oluyor kalemi Selo Başkanımın. Kurgu enfes, olay örgüsü, anlatım enfes.
Bütün karakterler sanki sizin yakından tanıdığınız kişiler…

[Ziya Tüzel · Rating 4 out of 5]

Her kitabı bir öncekinden daha iyi. Parça parça başlayıp birleştikce keyif veren bir roman. Roman yazmak sadece hayal ve bir dili iyi kullanarak yazmaktan öte zekice kurgulamanin çok iyi bir örneği. Tskler Selahattin Demirtas.

[Zeynep · Rating 4 out of 5]

Araya başka şeyler sokmasaydım net daha hızlı biterdi. Demirtaş yine çok tatlı bi dille yazmış. Hızlı okunan ve arada sesli güldüren bi kitap. Cezaevinden, ailesinin yardımı ile yazmış olması ise çok daha etkileyici

[Melis · Rating 5 out of 5]

Efsun, Selahattin Demirtaş’ın okuduğum 3.romanı ve kitabın arka kapağında yazdığı gibi artık iyice demini almış edebiyatçılığının ürünü… Uzun zamandır beni böylesine içine çeken bir kitap okumamıştım. Kuvvetli bir kalem, her detayıyla merak uyandırıp su gibi akıp giden bir roman…