เดฟั่น เรื่องเล่าของตระกูลคนเฆี่ยนเสือจากไทรบุรี

by ศิริวร แก้วกาญจน์

ผลงานเล่มใหม่! ของนักเขียน 'รางวัลดีเด่น' งานสัปดาห์หนังสือแห่งชาติ

ความทรงจำ กำหนดตัวตน
ตัวตน กำหนดเรื่องเล่า
เรื่องเล่า กำหนดประวัติศาสตร์
ประวัติศาสตร์ กำหนดความทรงจำ
ใครกำหนด/ควบคุม/ทำลายความทรงจำ
เขาก็จะกำหนด/ควบคุมประวัติศาสตร์...

แต่พลังและอำนาจของเรื่องเล่าก็พยายามดิ้นรน
นำพาตัวเองไปยังดินแดนที่
ประวัติศาสตร์นิพนธ์อับจนหนทาง

279 pages, Paperback

Published October 1, 2021

About the author

นักเขียนและกวีหนุ่มจากเผ่าพันธุ์มนุษย์ผู้รักสงบทางคาบสมุทรภาคใต้ เริ่มงานเขียนหนังสืออย่างจริงจังเมื่อลาออกจากงานประจำที่หนังสือพิมพ์การเมืองรายสัปดาห์ฉบับหนึ่ง หลังเหตุการณ์พฤษภาคม 2535

ได้รับรางวัลดีเด่นงานสัปดาห์หนังสือแห่งชาติ ปี 2547 จากรวมเรื่องสั้น "เรื่องเล่าของคนบันทึกเรื่องเล่าที่นักเล่าเรื่องคนหนึ่งเล่าให้เขาฟัง"

ปี 2550 ได้รับการคัดเลือกให้เป็นศิลปินดีเด่นรางวัลศิลปาธร จากสำนักงานศิลปวัฒนธรรมร่วมสมัย กระทรวงวัฒนธรรม

เป็นนักเขียนและกวีคนแรกที่มีผลงานเข้ารอบสุดท้ายรางวัลซีไรต์ 4 ปีติดต่อกันรวม 5 เล่ม

Reviews

[ดินสอ สีไม้ · Rating 4 out of 5]

ประวัติศาสตร์การก่อกำเนิดและล่มสลาย
ของชายผู้มาจากตระกูลคนเฆี่ยนเสือจากไทรบุรี
เรื่องเล่าผูกพัน เกาะเกี่ยว ชีวิตผู้คนตระกูลหนึ่ง
เอาไว้กับประวัติศาสตร์ของประเทศ
ในยุคที่คอมมิวนิสต์กำลังเป็นที่หวาดกลัวของรัฐบาล

ชอบพอประมาณ แต่ยังไม่ที่สุด
มีพลัง แต่จังหวะยังตีกระทบศีรษะเราได้ไม่แรงพอ
ทั้งนี้ เป็นเพราะสไตล์ความชอบของใครของมันด้วยส่วนหนึ่ง
แค่เล่มนี้ยังทำงานกับเราได้ไม่ถึงที่สุด

[Tanan · Rating 4 out of 5]

หนังสือ #เดฟั่น #เรื่องเล่าของตระกูลคนเฆี่ยนเสือจากไทรบุรี ของศิริวร แก้วกาญจน์ได้รางวัลซีไรต์ ประจำปี 2564 ผมเลยลัดคิวอ่านหน่อย
.
หนังสือเล่าเรื่องคนตระกูลหนึ่งที่ขี่เสืออพยพจากมาเลเซียเข้ามาอาศัยอยู่ในสยามตั้งแต่รุ่นปู่ทวด บรรยากาศให้กลิ่นป่าดิบชื้นแบบภาคใต้ในช่วงหลังสงครามโลกไล่ยาวมาจนถึงสงครามคอมมิวนิสต์
.
อ่านช่วงแรกจะรำคาญว่าเดฟั่นจำห่าอะไรไม่ได้เลยในหมู่บ้านฝนแสนห่า ก็คงเป็นความจงใจของผู้เขียนที่เล่าเหมือนปะติดปะต่อเศษเสี้ยวให้ความทรงจำ ก่อรูปเป็นตัวตน กำเนิดเป็นเรื่องราว บอกเล่าประวัติศาสตร์
.
นอกจากรำคาญว่าเดฟั่นจำอะไรไม่ได้เลย ยังรำคาญจำนวนบทที่มีถึง 65 บทกับหนังสือหนาไม่ถึงสามร้อยหน้า (ก็คงเป็นความจงใจของผู้เขียนที่เล่าเหมือนปะะติดปะต่อเศษเสี้ยวให้ความทรงจำ ก่อรูปเป็นตัวตน กำเนิดเป็นเรื่องราว บอกเล่าประวัติศาสตร์...มันก็จะซ้ำแบบนี้)
.
แต่ถ้าทำใจยอมรับและชินกับความน่ารำคาญสองอย่างนี้ได้ หนังสือจะเริ่มสนุก นอกจากกลิ่นไอดินในแบบป่าดิบชื้นทางภาคใต้แล้ว ยังได้ฟังเรื่องราวที่ไหลไปตามประวัติศาสตร์ทั้งของไทยและของโลก ได้เห็นวิถีชีวิตความเป็นอยู่แบบคนใต้(ให้นึกเป็นสำเนียงว่า #คนใต้) ได้ระทึกกับชีวิตไร้ขื่อแปนอกกฎหมาย และได้อัศจรรย์กับตระกูลสยบเสือ
.
ในบรรดาหนังสือเข้ารอบสุดท้ายซีไรต์ทั้งสิบเรื่อง ซื้อมาสี่ อ่านไปสาม เล่มนี้เป็นเล่มที่สาม ซึ่งถ้าเทียบกับสองเล่มที่อ่านไปแล้ว ก็ให้เล่มนี้ดีกว่านะ (เล่มที่อ่านไปแล้วคือ รอยสนธยา และ ดำดิ่งสู่เบื้องบน)
.
หนังสือเล่มนี้มีเอกลักษณ์ในตัวเองครับ เป็นความอร่อยที่ไม่เหมือนเล่มอื่น

[Mook Woramon · Rating 4 out of 5]

คิดไปเองว่าเล่มนี้อ่านยากแน่ๆ แต่พออ่านจริง สนุก ติดใจ อ่านรวดเดียวจบเลย 🤓🤓

นิยายเล่าเรื่องราวชีวิตของเดฟั่น แต่เดฟั่นนั้นจำอะไรไม่ได้เลย
ถ้าอย่างนั้นเรื่องนี้เป็นความทรงจำของใคร??

เรื่องเล่าถึงการอพยพของตระกูลคนเฆี่ยนเสือจากรอนแรมมจากมาเลเซีย มาปักหลักบนเทือกเขาบรรทัด แถวรอยต่อพัทลุง สงขลา นครศรีธรรมราช

หมู่บ้านสงบสุขมาช้านานจนกระทั่งการมาถึงของคอมมิวนิสต์ การปราบปรามของทางการที่ใช้วิธีบ้านป่าเมืองเถื่อน ปลุกระดม ยุแยง เลวทรามไม่ต่างกัน
ชาวบ้านถูกกล่าวหาว่าเป็นคอมมิวนิสต์มีทั้งจริงและไม่จริง ชีวิตปลิดปลิวดุจใบไม้ร่วง

ครอบครัวของเดฟั่นก็ไม่อาจหลบเลี่ยงเหตุการณ์นองเลือดพ้น ส่งผลให้เดฟั่นสูญเสียตัวตน แปรเปลี่ยนตัวเองเป็นเรื่องเล่าส่งสาส์นถึงคนรุ่นหลัง

ยิ่งพอเราไปอ่านเหตุการณ์ “ถังแดง” ช่วงยุคสมัยการปราบปรามคอมมิวนิสต์แถบเทือกเขาบรรทัด โหดร้าย หดหู่มาก อ่านแล้วยิ่งอินกับนิยายไปอีก

นี่ขนาดเราเป็นคนนครศรีธรรมราชแท้ๆ ยังไม่เคยรู้มาก่อนเลยเลยว่าการปราบปรามคอมมิวนิสต์แถวบ้านโหดร้ายถึงเพียงนี้ เพราะคนแพ้ไม่ได้เขียนประวัติศาสตร์ เลยถูกลบลืมจากทรงจำ 😭😭

[Bighead_Monster · Rating 4 out of 5]

#เดฟั่นเรื่องเล่าของตระกูลคนเฆี่ยนเสือจากไทรบุรี คือเรื่องเล่าประวัติศาสตร์ผ่านชะตากรรมและความทรงจำของคนในหมู่บ้านฝนแสนห่า โทน Slow burnที่เรื่องราวค่อย ๆ รวมตัวปรากฏชัด กลายเป็นโศกนาฏกรรมอันหม่นหมอง ความโหดเหี้ยมในยุคคอมมิวนิสต์ อ่านไม่ยาก เรียบง่ายแต่ลึกซึ้งและสวยงาม
.

วรรณกรรมรางวัลซีไรต์ที่เล่าเรื่องราวชีวิตของเดฟั่นตั้งแต่เป็นเด็กชายยันเติบโต ว่ากันว่าเดฟั่นนั้นจำอะไรไม่ค่อยได้ เขามีเพียงความทรงจำที่เล่าไปทีละบท จนร้อยเรียงก่อตัวเป็นเรื่องราว บอกเล่าประวัติศาสตร์ไปพร้อม ๆ กับเรื่องของคนในตระกูลสยบเสือที่พากันอพยพจากมาเลเซียมายังแทบภาคใต้ของไทย

ต้นตระกูลของเดฟั่นมาตั้งถิ่นฐานกันอยู่เทือกเขาบรรทัด(สตูล สงขลา พัทลุง)กลายเป็นหมู่บ้านฝนแสนห่า เสนอภาพบรรยากาศป่าดิบชื้นภาคใต้ เซตติ้งช่วงหลังสงครามโลกคาบเกี่ยวมาจนยุคต่อต้านคอมมิวนิสต์ ซึ่งการเล่าก็เป็นมุมมองชีวิตเดฟั่น ทั้งคนในครอบครัว ญาติๆ วิถีชีวิตท้องถิ่น อาชีพตีไก่ชน ฯลฯ

เป็นการปฏิสัมพันธ์กับผู้คนที่เดฟั่นพบเจอทั้งในหมู่บ้านและนอกหมู่บ้าน ในวิถีชีวิตความเป็นอยู่แบบคนใต้ จากหมู่บ้านที่สงบเริ่มแปรเปลี่ยนเมื่อเข้าสู่ยุคคอมมิวนิสต์ก็เกิดการปราบปรามของทางการที่ไม่เป็นธรรมและแสนโหดร้าย หลายคนในหมู่บ้านถูกใส่ความ กล่าวหาว่าเป็นคอมมิวนิสต์แล้วก็ถูกกำจัดทิ้ง

บรรยากาศของการยุยง ปลุกระดม ระทึกและดูหมองหม่นไปพร้อมกัน ภายใต้ประวัติศาสตร์อันโหดร้ายทำให้เดฟั่นคล้ายสูญเสียความทรงจำ คล้ายการสูญสลายตัวตนไป ตั้งแต่ยุคแรกของต้นตระกูล ความเป็นกลุ่มคนสยบเสือและคนพื้นถิ่นได้จางหายไปกับการนองเลือด ความเกลียดชังและไร้ความยุติธรรม

คือความทรงจำของเดฟั่นที่เล่าเชิงสัจนิยมมหัศจรรย์(มีความเหนือจริงผสานความเป็นจริง) ภาษาเรียบ ๆ นิ่ง ๆ เย็นสบายดูอ่อนโยนแต่โดนใจหลายดอก อ่านทีละเล็กทีละน้อยไปทีละบท ผ่านสังคมที่เขาได้เผชิญ จนเริ่มปะติดปะต่อกลายเป็นเรื่องราวและชะตากรรมของผู้คนในหมู่บ้านก็จะเริ่มชัดเจนมากขึ้น

ช่วงครึ่งแรกการดำเนินเรื่องดูช้าไปบ้าง คล้ายเป็นการปูทางถางเส้นทางการเดินเข้าไปในป่า เล่าเหมือนไม่มีอะไร คนอ่านทำได้แค่เพียงรับรู้และทดทานในหัวเอาไว้ ที่ดูยังไม่มีอะไรน่าตื่นเต้น จากนั้นความอันตรายก็เพิ่มพูนขึ้นเรื่อย ๆ และมาทุกทิศทางในตอนใกล้จบ ภาพรวมคือเขียนดี หม่นหมองแต่ก็สวยงาม

เป็นเล่มที่มีเอกลักษณ์ในตัวเองสูง มุมมองใหม่ ๆ กับการตั้งรกรากผู้คนผ่านป่าเขา คนอ่านจะได้เห็นวิถีชีวิตของคนกลุ่มหนึ่งในภาคใต้ที่ใช้ชีวิตอยู่นอกกฎหมาย ในตระกูลสยบเสือกับความรุนแรงที่ค่อย ๆ คืบคลาน บางประเด็นเกี่ยวกับปวศ.เราอาจไม่ได้เข้าใจทั้งหมด ก็น่าสนใจที่ต้องไปศึกษาเพิ่มเติมบ้าง


วรรคที่ชอบ

- เดฟั่นจำไม่ได้

- ประวัติศาสตร์ไม่เคยบอกเล่าความจริง โดย��ฉพาะความจริงของคนตัวเล็ก ๆ แบบเรา

[Ooan Pongsriwat · Rating 4 out of 5]

แรมสองค่ำ ฟ้าโปร่ง
จันทร์กระจ่าง ไร้เมฆฝน
ลี้ลับซับซ้อน ลึกลับซับซ้อน
เดฟั่นจำไม่ได้...

[Sleeping bear · Rating 4 out of 5]

ผมเคยเห็นเล่มนี้ผ่านตามาบ้างในช่วงที่ออก แต่เหตุผลที่ผมหยิบเล่มนี้มาอ่านเพราะได้รับรางวัลซีไรต์ปีนี้
ผมไม่ได้อ่านหนังสือที่ได้รับรางวัลซีไรต์จบมานานแล้ว ส่วนหนึ่งเพราะเข้าไม่ถึงเนื้อหา
แต่เดฟั่นเล่มนี้นับว่าอ่านเข้าใจใส่ได้ถึงแม้ว่าจะเป็นแนว สัจนิยมมหัศจรรย์ ก็หรือเพราะเป็นแนวสัจนิยมมหัศจรรย์ที่ต้องใช้มุมมองที่แตกต่างจากนิยายปกติในการอ่าน การทำเช่นนี้จึงอ่านเข้าใจก็เป็นไปได้ครับ
โดยส่วนตัวผมค่อนข้างชอบเลยครับ

[Dheerapol · Rating 3 out of 5]

"เดฟั่นแสดงให้เห็นพลังของวรรณกรรมในการถ่ายทอดประวัติศาสตร์ที่เล่าไม่ได้และไม่ได้เล่า"

เหตุผลของคณะกรรมการน่าจะบอกความดีงามของเล่มนี้ดี

ประวัติศาสตร์, บาดแผล, เรื่องเล่าของคนในท้องถิ่นเทือกเขาบรรทัดและลุ่มทะเลสาบสงขลา ที่เล่าไม่ได้และไม่ได้เล่า

เป็นคนในพื้นที่ใกล้เคียงก็จะมีความอินนิดหน่อย และพอรู้ประวัติศาสตร์อยู่บ้างเรื่องเล่าบางเรื่องเลยสะเทือนไม่ใช่น้อย

อ่านไปก็เปิดแผนที่ดูสภาพภูมิศาสตร์ตามไปด้วยเพื่อให้ภาพชัดขึ้น

[Jobfreedoms · Rating 3 out of 5]

เรื่องราวที่มีความลึกซึ้งของผู้เขียนที่ผมเข้าถึงบ้างไม่ถึงบ้าง แต่เห็นถึงความพยายามผู้เขียนที่พยายามสื่อให้ผู้อ่านเข้าถึงบางอย่างแต่ก็ยากจะเข้าถึง(หรือว่าเรามันต้องไปศึกษาประวัติศาสตร์เพิ่มเติมเยอะๆถึงจะอินกับเรื่องมากกว่านี้) สรุปว่าต้องลองอ่านเองถึงจะรู้ว่าชอบมั้ย ผมอ่านเพราะเห็นนักเขียนบางคนอวยเรื่องนี้มาก อ่านเองแล้วก็ไม่เห็นด้วยก็คำอวยนะ สงสัยรางเนื้อชอบรางยามากกว่า ใจใครก็ใจมันเนอะ แต่เป็นกำลังใจให้นักเขียนไทยพยายามต่อไปนะครับ

[yourteaandmybooks · Rating 4 out of 5]

ขนาดว่าอ่านตอนช่วงที่ยุ่ง ๆ หยิบมาอ่านทีละเล็กทีละน้อย ก็ยังรู้สึกว่า เป็นหนังสือที่ดีมาก (จะหาเวลามาอ่านอย่างละเอียดแน่นอน) ช่วงแรกอาจจะงงกับตัวละครนิดหน่อย แต่พอเข้ากลางเรื่องก็พอจะเห็นเค้าลางของสิ่งที่จะเกิดขึ้นละ ยิ่งช่วงจุดพีค ท้ายเรื่องนี่วางไม่ลงเลย มันทั้งโหดเหี้ยมและหดหู่ แต่แวบหนึ่งก็นึกขึ้นได้ว่า มันเป็นเรื่องที่เคยเกิดขึ้นจริง ๆ แต่ไม่เคยมีใครพูดถึง อีกอย่างที่ชอบคือ “เดฟั่นจำไม่ได้” นี่แหละ เป็นกิมมิคที่ดีมากจริง ๆ ชอบค่ะ

[Cephalopodophil. · Rating 4 out of 5]

ว่าด้วยการลืมหมู่ของเหตุการณ์ความรุนแรงโดยรัฐ ใช้ภาษาเรียบง่าย ช่วงครึ่งแรกค่อนข้างเนือย แต่พอชะตากรรมของหมู่บ้านฝนแสนห่าเริ่มคลี่ออกมาและความทรงจำของผู้อ่านเริ่มปะติดปะต่อกับความทรงจำซ่อนในสังคมได้ก็ยิ่งอยากอ่านต่อจนแทบวางไม่ลง

[Ben Duffield · Rating 3 out of 5]

เรื่องน่าสนใจ ลึกซึ้ง มีความหมายเปรียบเทียบได้กับชีวิตยุคสมัยใหม่ของเรา รู้สึกว่าตัวละครแต่ละคนอธิบายได้กับนิสัยเดียว ชั่วหรือไม่ชั่ว คนดีหรือคนร้ายเท่านั้น แต่นอกนั้นก็ว่าเรื่องน่าอ่าน อ่านไปแล้วจะนึกถึงเรื่อยๆ ไป

[fy · Rating 3 out of 5]

เรื่องราวน่าสนใจ ชอบแนวคิดการเล่าประวัติศาสตร์ชุมชนล้อไปกับประวัติศาสตร์การเมืองระดับมหภาค (ใช้คำนี้ได้มั้ยนะ) และการเล่นกับการ “จำไม่ได้“ ของเดฟั่น แต่แอบรู้สึกว่าด้วยวิธีการเล่าเรื่องทำให้ไม่ค่อยรู้สึกผูกพันกับตัวละครเท่าไหร่ รู้สึกว่ามันเป็น ใคร-ทำอะไร-ที่ไหน-อย่างไร ซะส่วนใหญ่ (ซึ่งก็เป็นไปได้ว่าผู้เขียนอาจจะตั้งใจให้เป็นแบบนี้ก็ได้น่ะนะ แต่ใน preference ส่วนตัวของเรามันไม่คลิกแหละ ซึ่งบางคนอาจจะไม่ติดตรงนี้ก็ได้) เลยรู้สึกว่าเรื่องทำงานกับความรู้สึกเราได้ไม่มากนัก

[Prai Keawpran · Rating 4 out of 5]

เนื้อเรื่องน่าสนใจ​ ทีแรกก็คาดหวังว่าจะได้อ่านการผจญภัย​ จับเสืออะไรแบบนั้นแต่ไม่ใช่เลย​ ....

[Meiji · Rating 4 out of 5]

เรื่องเริ่มจากเบาๆไปหนักแบบไม่รู้ตัวเลย ยิ่งช่วงหลังๆคืออ่านแล้วสะเทือนใจมาก ดีมากเลยค่ะ