Jestem mieszkańcem wieży z kości słoniowej

by Peter Handke, Jacek Stanisław Buras (Translator), Magdalena Chrobok (Foreword)

To literatura mnie przejrzała, to przez nią czułem się przyłapany, to ona ukazywała mi stany rzeczy, których nie byłem świadomy albo byłem świadomy bezrefleksyjnie. Rzeczywistość literatury obudziła moją uwagę i mój krytycyzm wobec rzeczywistej rzeczywistości. Uświadomiła mnie co do mnie samego i co do tego, co działo się wokół mnie.

Teraz znane możliwości przedstawiania świata już mi nie wystarczają, ani jako autorowi, ani jako czytelnikowi. Każda możliwość istnieje dla mnie tylko raz. Naśladowanie tej możliwości później nie jest już możliwe. Wszelki model przedstawiania zastosowany po raz drugi, nie wnosi już nic nowego, stanowi co najwyżej jakiś wariant. Model przedstawiania rzeczywistości zastosowany po raz pierwszy może być realistyczny, za drugim razem jest już manierą, jest irrealny, nawet jeśli zechce się ponownie określać mianem realistycznego.

Normatywna koncepcja literatury ma tymczasem piękne określenie dla tych, którzy wzbraniają się przed pisaniem opowieści, którzy szukają nowych sposobów przedstawiania świata i wypróbowują je na świecie, nazywając ich „mieszkańcami wieży z kości słoniowej”, „formalistami”, „estetami”. Otóż chętnie pozwolę określać siebie mianem mieszkańca wieży z kości słoniowej, ponieważ uważam, że szukam metod, modeli dla literatury, która już jutro (albo pojutrze) określana będzie jako realistyczna, wtedy mianowicie, kiedy również te metody nie będą się już nadawały do użytku, ponieważ staną się manierą, która tylko pozornie będzie naturalna, tak jak teraz fikcja jako środek przedstawiania rzeczywistości w literaturze jest wciąż jeszcze pozornie naturalna.

Z eseju Jestem mieszkańcem wieży z kości słoniowej

Genres: Essays

185 pages, Paperback

First published January 1, 1972

About the author

Peter Handke (* 6. Dezember 1942 in Griffen, Kärnten) ist ein österreichischer Schriftsteller und Übersetzer.

Peter Handke is an Avant-garde Austrian novelist and playwright. His body of work has been awarded numerous literary prizes, including the Nobel Prize in Literature in 2019. He has also collaborated with German director Wim Wenders, writing the script for The Wrong Move and co-writing the screenplay for Wings of Desire.

Reviews

[Meakuel · Rating 1 out of 5]

Ich muss zugestehen, ich bin nicht die Zielgruppe. Vielleicht ist das Buch etwas für Leute, die an einer einzelnen Sichtweise auf die (Kultur)Gegebenheiten der 60er Jahre interessiert sind. Da ich diese Voraussetzung allerdings nicht erfülle und auch nicht an den Büchern, Theaterstücken, Filmen, die hier mitunter rezensiert werden(und ja, mehr als eine Rezension sind sie meines Erachtens nach nicht). Ich habe auch die Strafprozesse von dieser Zeit nicht vor Augen, über die sich der Autor in zwei Aufsätzen sehr einseitig auslässt. Seine Lösung wäre Anarchie, hurra! Argumente finde ich kaum. Ich hätte mir von dem Klappentext mehr erwartet.