De hooier

by Ricus van de Coevering

‘De hooier’ van Ricus van de Coevering gaat over Timo, wonend in het dorpje Angelren in het oosten van het land en op het punt van slagen voor zijn vwo-diploma. Terwijl hij gespannen wacht op het telefoontje met de uitslag, overdenkt hij zijn jeugd en toekomst.

Vijf jaar geleden overleed zijn oudere broer Ruben bij een ongeluk. Ruben had een verstandelijke beperking en zorgde voor onrust binnen het gezin. Timo’s vader vluchtte naar zee, zijn moeder zocht verlossing in religie. Timo zelf twijfelt tussen studeren en een tussenjaar. Hij droomt van de volmaakte mens en een ontmoeting met een lotgenoot doet hem inzien welke keuze hij moet maken. ‘De hooier’ is een kleine maar intense roman over de universele vlucht van de lijdende mens.

176 pages, Paperback

Published October 1, 2021

About the author

Ricus van de Coevering (Asten, 1974) studeerde aan de lerarenopleiding economie in Nijmegen en aan de University of Brighton. Hij gaf economie- en wiskundeles, richtte een opticienzaakje op in Pskov (Rusland), reisde door India, Mexico, Rusland en Vietnam en woont en werkt in Amsterdam.

In 1999 begon hij met het schrijven van korte verhalen die werden gepubliceerd in literaire tijdschriften en verhalenbundels. Hij debuteerde in 2007 met de veelbesproken en bekroonde (Academica Debutantenprijs 2009) roman Sneeuweieren.

Reviews

[Kaj Peters · Rating 4 out of 5]

Noodlot en schuld op een zwoele zomermiddag. Of zoals Rico van de Coevering met 'De Hooier' (2021) spanning weet vast te houden met een verraderlijk luchtig plot waarin weinig meer gebeurt dan dat een ietwat pedante vwo-leerling wacht op zijn eindexamenuitslagen. Voor Timo vormt 'dat ene belletje' zowel een verlossing van verstikkende jeugdtrauma's als dat hij eindelijk zijn eigen stempel op de wereld mag drukken. Het brengt hem tot innerlijke beschouwingen over Stanley Kubrick, Nietzsche en zijn studie biotechniek. Maar achter Timo's rijke ideeënwereld sluimert de onderhuidse pijn over de vroege dood van zijn broer Ruben als een duveltje dat soms genadeloos de kop opsteekt. Herinneringen aan de jongeman met een verstandelijke beperking die steeds de grenzen opzocht om te bewijzen dat ook hij mocht bestaan. Totdat hij daarin een keer te ver ging en tragisch om het leven kwam. Het brengt Timo bij de hooier uit de titel (een nurkse agrariër die Ruben ooit genadeloos afstrafte voor een misstap) om vergelding te krijgen voor zijn verlies. 'De Hooier' (2021) is strak gecomponeerd als een Grieks noodlotsdrama en tegelijkertijd vanuit een alledaagse terloopsheid. Beklijvend proza over grote thema's als onvolmaaktheid, de immer strevende mens en maatschappelijke progressie. Maar uiteindelijk toch vooral een loepzuiver sfeerportret van een jongeling die zichzelf zoekt.

[Fabian · Rating 4 out of 5]

Damn, altijd dat wachten totdat je mentor belt met de eindexamenuitslag...

[Wemmie · Rating 5 out of 5]

Prachtige poëtische, filosofische novelle van Ricus van de Coevering. Via Kubrick, Strauss, Nietzsche en Rammstein naar de hyper anthropos, de volmaakte mens tot het besef dat je zo’n wezen in je eigen verbeelding verwekt.
Daarnaast is Timo gefascineerd door insecten, door het boek heen staan passages waarin insecten voorkomen. “Hij wilde net teruggaan, de goede kamer naar de keuken zoals hij gekomen was, toen de hooiwagen hem opviel, die hoog op de acht poten over de onderste traptrede liep. Vangen lukte niet meteen, het beestje was te snel en liet een poot los. Hoe heette dat ook alweer, autotomie, om de vijand af te leiden”.
Zou dit een verwijzing zijn naar de titel en de cover? De hooiwagen, de hooier, een achtpotig spinachtig wezen. De hooier laat een poot los om zijn vrijheid terug te krijgen. Misschien moet Timo zijn schuldgevoel achter zich laten, iets loslaten, om zijn vrijheid terug te krijgen?

Van de Coevering is een woordkunstenaar die op indrukwekkende wijze ons meeneemt in het leven van Timo Vink, aankomend student Bachelor of Science, richting Biotechniek.
Thema’s als schuld, schaamte, eenzaamheid, familie en vrijheid weet de Coevering moeiteloos aaneen te rijgen.

Timo Vinck wacht op zijn examenuitslag vwo en in deze voor hem spannende uren trekt zijn jonge leven aan hem voorbij.
Vijf jaar geleden is zijn verstandelijk beperkte broer Ruben bij een ongeluk omgekomen. Ruben drukte een stempel op het gezin, moeder hield zich 24 uur per dag bezig met Ruben, vader verschool zich achter zijn werk en koos er uiteindelijk voor om definitief te vertrekken. Timo ging vaak op pad met Ruben maar naast liefde voor zijn broer bracht het ook vaak schaamte met zich mee.
Na de dood van Ruben vindt moeder troost in het geloof en Timo trekt zich meer en meer terug.Timo is onzeker en leeft met veel vragen en twijfels.
Zo vraagt Timo zich af of het wel verstandig is om in Amsterdam te gaan studeren. Als hij gaat studeren blijft zijn moeder alleen achter.
De bewuste middag van de examenuitslag gaat hij met zijn moeder bloemen brengen bij het graf van Ruben en op de terugweg komt hij langs de boerderij van Horssen. Vijf jaar geleden heeft hij daar met Ruben gewerkt. Dit liep niet goed af voor Ruben. De boer sloeg hem een blauw oog.
Timo koestert wraakgevoelens. De boer zoekt een medewerker en Timo besluit om dit te accepteren als vakantiebaantje. Met het geld kan hij een wasmachine voor zijn moeder kopen.
Horssen en Timo raken in gesprek en Timo ontdekt parallellen tussen hen. Horssen heeft tot aan de dood van zijn moeder voor haar gezorgd uit schuldgevoel.
Er wordt een zaadje geplant.
Als de examenuitslag komt ervaart Timo bevrijding en het besef om voor zichzelf te kiezen.

Prachtige roman met verborgen lagen.

[Martijn Nicolaas · Rating 3 out of 5]

Sfeervolle novelle over de dag dat een jongen wacht op de uitslag van zijn eindexamen en die dag een oudere man ontmoet die hem inzichten geeft over zijn jeugd en toekomst. Mooi van taal.

[Catharina Hart · Rating 4 out of 5]

De middag dat Timo wacht op de uitslag van zijn examen, is het "frame" voor dit verhaal.
Als hij slaagt, wil Timo in Amsterdam biotechniek gaan studeren. Maar hij twijfelt ook: als hij weg trekt, woont zijn moeder namelijk plots alleen. Daar heeft hij moeite mee.
Je volgt hem en zijn mijmeringen op de dag dat hij wacht.


Pluspunten:
* metal in de literatuur
* scherp beschreven persoon met verstandelijke handicap
* hooier als verbindend element
* verantwoordelijkheid/ schuldgevoel als thema
* mooie, "zuinige" schrijfstijl.


Minpunten:
- gesprek met de oude man bij de rivier is een cliché

[Hendrik Dejonckheere · Rating 3 out of 5]

Een dag uit het leven van Timo die terugkijkt op zijn wording tot dusver. Mooie taal met aardige details aan observaties van het landleven. Op meerdere plaatsen iets te diepzinnig en te ver doorschoten beschouwingen zoals over de geboortebeleving door zijn moeder. Maar alles bij elkaar een keurige novelle met compassie verteld.

[JannieTr · Rating 4 out of 5]

Het is een hele spannende dag voor Timo: hij wacht op een telefoontje van zijn mentor. Is hij geslaagd voor zijn eindexamen? Dat moet wel haast, maar het is pas zeker als hij gebeld wordt. Intussen piekert hij wat af. Over vroeger, maar ook over de toekomst. Zal hij biotechniek gaan studeren of nog een jaartje bij zijn moeder blijven? Durft hij wel naar de grote stad en hoe moet hij contact maken met andere studenten? Op het vwo was hij een buitenbeentje. Kan hij zijn moeder wel alleen achter laten of is hij het haar verschuldigd dat hij bij haar blijft? Of is dat juist een excuus om niet naar de grote stad te hoeven? Is hij een lafaard?

Het verleden

Timo had een oudere broer, Ruben, begrijpen we uit zijn gepieker. Hij had een zeldzame geestelijke beperking: het Smith-Magenissyndroom. Het duurde lang voor de diagnose gesteld werd. De vader van Timo en Ruben zag het allemaal niet meer zitten en vertrok naar het buitenland om windmolens op zee te onderhouden. Ze zagen hem nauwelijks nog. Moeder was altijd met haar "clowntje" (zoals ze Ruben noemde) bezig en Timo moest vaak op hem passen als zij moest werken. Daardoor had hij weinig vrienden en kwam hij geregeld in de problemen door de impulsieve en gevaarlijke acties van Ruben.

Op een dag misdraagt Ruben zich zo, dat de boer waarvoor ze karweitjes deden in woede ontsteekt en Ruben een blauw oog stompt. Timo is dan al gevlucht. Hij voelt zich er nog schuldig over dat hij niet opgekomen is voor zijn broer. Maar erger nog is de keer dat hij zich niet voor de zoveelste onzin actie 's nachts uit bed laat halen door Ruben en zich omdraait en verder slaapt. Ruben komt die nacht om bij een onbezonnen daad. Zijn moeder verwijt Timo niets, maar is uiteraard enorm verdrietig. Ze vindt troost in haar geloof. Dat Timo meer opheeft met Nietzsche en God dood verklaart, vindt ze moeilijk.

De toekomst

Zijn moeder zorgt goed voor Timo, soms op het benauwende af. Gaan studeren in de grote stad geeft vrijheid, maar is ook eng. Haar alleen laten lijkt egoïstisch, maar als hij blijft, is het dan voor haar of omdat hij te laf is om het grote avontuur van de studie aan te gaan? Het blijft maar spoken in zijn hoofd.

Tijdens een fietstochtje om het wachten wat dragelijker te maken, ziet Timo een bord staan bij de boer die zijn broer geslagen heeft. Hij heeft werk en het betaalt goed. Misschien eens gaan kijken wat het is en dan in de zomervakantie wat verdienen om zijn moeder een nieuwe wasmachine te geven?
Er gebeuren vreemde dingen op de boerderij. Het gesprek met de boer zet van alles in beweging bij Timo. De hooier die de boer gebruikt om het hooi op het land los te woelen en om te keren om te drogen staat model voor wat zijn verhalen en de daarop volgende spannende gebeurtenissen teweeg brengen bij Timo. Ineens wordt het gemakkelijker om een beslissing te nemen.

Sneeuweieren, maar dan anders

In 2007 verscheen Sneeuweieren, een van mijn lievelingsboeken. Noordgeest uit 2014 viel me een beetje tegen. Maar met De hooier heeft Van de Coevering een prachtige opvolger geschreven. Dezelfde intieme, mysterieuze atmosfeer, de compacte stijl, de psychologische aspecten, de raadsels die de lezer zelf mag uitpluizen en verklaren. Een novelle die één dag uit het leven van een puber beschrijft die op het punt staat een volwassene te worden. Karakters die summier en toch levensecht beschreven zijn. Metaforen die aan de natuur zijn ontleend. De trieste en zwaarmoedige ondertoon van Sneeuweieren ontbreekt. Wel weer het boerenland en de boerderijen, verlies en rouw, teleurstellingen, brand. Maar in De Hooier is de blik vooruit gericht, er gloort hoop. Dat Timo biotechniek wil gaan studeren en fan is van Nietzsche maakt het verhaal mooi rond.

Deze recensie verscheen eerder op Mijn Boekenkast: https://mijnboekenkast.blogspot.com/2...

[Paul · Rating 4 out of 5]

"De hooier is een kleine maar intense roman over de universele vlucht van de lijdende mens" valt er te lezen op de achterflap. Soms valt er nogal wat af te dingen op de aanprijzing van een boek maar in dit geval ben ik het roerend eens. Het verhaal beschrijft een spannende dag voor Timo die te horen gaat krijgen of hij geslaagd is voor zijn VWO-diploma. Hij heeft een pittige jeugd achter de rug met de zorgen voor een verstandelijk beperkte broer en de moeilijkheden en ruzies die hiermee gepaard gingen in het gezin (een vluchtende vader veroorzakend en een moeder die troost zoekt in het geloof). Een aantal jaar voor deze dag overlijdt zijn broer door een ongeluk waarbij Timo zichzelf verwijt dat hij hem alleen de deur uit liet gaan.

Timo overpeinst wat hij na zijn slagen gaat doen. In principe wil hij biotechniek gaan studeren om de mens vooruit te helpen: door de tegenslagen in het leven is hij onder andere geïnteresseerd geraakt in de denkbeelden van Nietzsche ('der Mensch ist ein Seil, geknüpft zwischen Tier und Übermensch - ein Seil über einem Abgrunde') en spreekt hierover met een gelijkgestemd meisje:
"Ze spraken over de weg die de mensheid nog zou afleggen en probeerden zich lacherig in te leven in zo'n hoogbegaafd toekomstwezen, hoe het op ons terug zou kijken, hoe primitief wij nog waren - aards vooral, in de eerste helft van de 21e eeuw."
en
"Ergens diep in hem begon het te gloeien; dat hij misschien eens een kleine ontdekking zou doen die de mens vooruit zou helpen, weg van wat we nu zijn, weg van gebrek en beperking, van pijn en vermoeidheid, en uiteindelijk ook weg van ons egocentrisme en onze jaloezie, van onze wraakzucht en verbittering, van onze botheid en het onbegrip."

Maar hij heeft ook te maken met andere inzichten, bijvoorbeeld die van zijn moeder:
"Zij begreep niet hoe hij de wereld durfde te veranderen zonder het morele kompas van het evangelie, wie ging experimenteren met de schepping had toch richting en grenzen nodig?"

Of die van de hooier, de 'aardse' boer waar hij solliciteert voor een zomerbaan die hem de 'zinloosheid' en gevolgen van de vooruitgang voorhoudt:
"Zijn we nog steeds niet waar we wezen moeten na al die moeite? Moet het nog beter?....
Technologie, kunstmatige intelligentie, genetica, biotechnologie... En het zal ons beter maken, stapje voor stapje, maar ondertussen warmt de aarde verder op... ik ben maar een eenvoudige boer, maar achterlijk ben ik niet... Wat heeft een mens uiteindelijk nodig? - Eten, drinken en een beetje liefde!"
en
"Kijk, in zekere zin is het werk van al die wereldverbeteraars net zo als de zinloze arbeid die Sisyphus (uit het werk van Camus) verricht tot in de eeuwigheid maar er tevreden mee is...
En toch gaan ze door, tegen de berg omhoog en op een dag rolt alles weer naar beneden, is het niet meteen dan wel over duizend jaar".

De gebeurtenissen die deze dag met zich mee brengen zorgen voor het uiteindelijke besluit dat Timo neemt.
Een kleine en intense roman inderdaad maar over een groots onderwerp dat ons allen aangaat. Dit alles gelardeerd met prachtige omschrijvingen van de natuur, sfeerbeschrijvingen en een verhaal dat van begin tot eind binnenkomt. In een adem uitgelezen is hier van toepassing...

[Jet van Marle · Rating 4 out of 5]

De hooier van Ricus van de Coevering beschrijft de dag dat Timo te horen krijgt of hij geslaagd is voor zijn VWO-eindexamen. Tijdens het wachten op het verlossende telefoontje, dat sadistisch genoeg pas begin van de middag komt, fantaseert Timo niet alleen over zijn toekomst als student biotechniek, maar blikt hij ook terug op de jaren na het overlijden 5 jaar geleden van zijn twee jaar oudere en verstandelijk beperkte broer Ruben. Waar Ruben een onbevreesde doener was, die geen gevaar zag, is Timo een denker, die zichzelf een lafaard vindt en zich schuldig voelt aan het verongelukken van zijn broer. Moet hij als hij geslaagd is wel direct gaan studeren? Kan hij niet beter een tussenjaar nemen om nog een jaar voor zijn moeder te kunnen zorgen, die het na het vertrek van zijn vader en het overlijden van Ruben al zo verschrikkelijk moeilijk heeft gehad?

De hooier is niet alleen een prachtig verhaal is, maar is ook erg mooi en beeldend geschreven en doet soms zelfs wat poëtisch aan. Ricus van de Coevering weet zijn personages levensecht neer te zetten, hun gedachten, handelingen en dialogen alles klopt in deze roman.

[Angelique · Rating 2 out of 5]

Aardig verhaal over een jongen Timo die vwo-eindexamen heeft gedaan en overdenkt hoe zijn jeugd was en hoe zijn leven in de toekomst gaat worden. Hij had een ouder broertje, Ruben, met een syndroom die door een fataal ongeluk overleden is. De impact van de stoornis van het broertje op het gezin is groot. De vader heeft (vóór de dood van het broertje) het gezin al min of meer verlaten en de moeder zet zich in voor de kerk en snoept veel te veel. Een tweede verhaallijn gaat over boer/hooier Horssen, wiens boerderij twee keer in brand staat. De kaft heeft een vlieg als symbool: de beëlzebub dat staat voor de "duivelse heer". Timo is fan van Rammstein, verzamelt citaten van Nietzsche en wil biotechniek gaan studeren in de grote stad.

[Berit · Rating 4 out of 5]

Wat een mooi boek. Heel leesbaar, maar niet simplistisch of oppervlakkig. Knap.
Op de een of andere manier kwam ik dit boek tegen via de VN Thrillergids, maar een thriller is het echt niet - verre van, zelfs. Het hele verhaal is wel doordrongen van een onderhuidse spanning die heel langzaam wordt opgevoerd. Ik vond het ook erg mooi zoals Van de Coevering de omgeving van Angerlen en de boerderij van Horsser tot leven brengt. Ik heb het in één ruk uitgelezen.

[Hans Buijze · Rating 4 out of 5]

Mooi boek. Doorwrocht verhaal, misschien te doorwrocht voor de belevenissen van een jongen die wacht op de uitslag van zijn examen en zijn leven tot dan toe overdenkt. Jongens van 18 lezen Nietzsche en Camus?

[Anton Segers · Rating 3 out of 5]

Een nipte drie sterren. Boeiend door de herkenbare gedachtenwereld van een adolescent met de twijfels en gevoelens van schuld en opstand.
Sober, trefzeker en spannend geschreven - hoewel het slot wringt, door geforceerde dramatiek.

[Bianca Boeijer-Thielsch · Rating 3 out of 5]

De hooier - Ricus van de Coevering

De hooier gaat over een ochtend uit het leven van Timo, examenkandidaat ergens op het platteland in het oosten van het land. Timo wacht op de uitslag en gaat intussen met zijn moeder op de fiets naar het dorp om bloemen te kopen voor op het graf van zijn overleden broer Ruben. Ruben was gehandicapt. Hij had het Smith-Magenissyndroom. Dit zorgde onder andere voor gedragsproblematiek.
Timo voelt zich deels schulig aan de dood - een ongeluk - van zijn broer. Had hij het kunnen voorkomen als hij díe bewuste nacht uit zijn bed was gegaan en zijn broer was gevolgd?

Timo's vader werkt ergens in de Baltische zee. Van hem hoort hij nog weinig. Na de zomervakantie wil hij in Amsterdam gaan studeren. Iets met biotechnologie. Of zal hij nog een jaar wachten totdat zijn misschien-vriendinnetje Elisa ook naar Amsterdam gaat.

Op de terugweg komt Timo bij een boerderij waar een borde 'personeel gezocht' staat. Hij heeft daar vroeger al eens samen met Ruben gewerkt. Dat liep toen niet zo florrisant af. Kort daarna brandde die boerderij overigens ook nog eens af. De loonsvooruitzichten, €20/uur zorgen er echter voor dat hij de poging toch waagt. Dan volgt een uitgebreid gesprek met boer Horssen. Dit gesprek vond ik niet altijd even boeiend.

Timo is een diepzinnige jongen, filosofisch aangelegd. Zijn uiterlijk neigt naar Gothic: zwarte kisten, zwarte broek, ringetje door zijn wenkbrauw, Rammstein-t-shirt. Voorliefde voor Nietzsche.

Opvallend in dit boek zijn de motieven 'gordijnen' en 'vuur'. Verder staat het boek vol van natuurbeschrijvingen.

Boek is niet al te dik, leest eenvoudig, maar heeft wel diepgang. Je voelt gedurende het verhaal een onderhuidse spanning, zowel bij de hoofdpersoon, als tussen de personages, maar ook in de natuurbeschrijvingen.

[Laura · Rating 3 out of 5]

Voelde een beetje te gemaakt. Maar op zich leest het wel lekker weg.