Na eeuwenlange verdeeldheid sloegen zes landen in Europa de handen in elkaar. Grenzen vervaagden en slagbomen verdwenen. Het continent werd verenigd door instellingen op te richten en verdragen te sluiten. Premiers, presidenten, kanseliers en commissarissen bepaalden de richting en de snelheid van de eenmaking. Ze werden bondgenoten of rivalen. Soms konden ze elkaar niet luchten, af en toe werden ze zielsverwanten. Ze schreven geschiedenis in duffe vergaderzalen, maar net zo goed in prachtige paleizen of in kelders en krochten van kloosters en kastelen. Ze ontmoetten elkaar in achterafhotelletjes, in de bergen of op een boot.
Dit boek is een reis over het continent in het spoor van de hoofdrolspelers en de toevallige passanten die al dan niet gepland mee op het toneel belandden. Het vertelt hoe de Europese grondwet in een braadkip belandde, wat een opblaaspop met de vrije markt te maken heeft en hoe koeien in een vergaderzaal op de vierde verdieping verzeilden. Het is het verhaal van ministers die cello speelden, porto met cola dronken of op gebreide pantoffels door de gangen rondslopen.
Het traject van de Europese eenmaking volgde geen vast patroon. Er was nooit een draaiboek of een breed gedragen plan en toch ontstond, stap voor stap, de Europese Unie. Met dit boek schreef Hendrik Vos een geschiedenis van Europa die vertrouwd aanvoelt en toch verrast, die op basis van de kleine verhalen het grote avontuur vertelt.
Een zeer toegankelijk boek voor wie niet academisch geschoold is, maar wel interesse heeft in de Europese geschiedenis. Een must-read voor wie het ontstaan van de Europese Unie beter wil begrijpen.
Hoe (schijnbare) stilstand toch beweegt. Doorspekt met anekdotes, voor de fun en de leesbaarheid, maar die tonen ook de impact van "persoonlijkheden", match of mismatch bepaalt veel.
Interessant en boeiend boek; zeker voor iedereen die meer wil weten over de Europese Unie. Vlot geschreven en opgefleurd met anekdotes die een en ander in perspectief plaatsen. Ook het vleugje humor ontbreekt niet, wat maakt dat het nooit een droge en saaie bedoening wordt. Zelf wist ik wel al het een en ander over de Unie maar veel zaken zijn toch heel wat duidelijker geworden. Ik heb er veel van bijgeleerd. Wat ik wel een beetje mis is een register met de verschillende Europese instanties en een woordje uitleg erbij. Je kunt het allemaal wel terugvinden in het boek maar als je vlug iets terug wilt opzoeken zou zo'n register wel handig zijn. Wat me ook wel een beetje ergerde, zijn de vrij vele zetfouten en andere typo's. Maar ondanks deze min-puntjes blijft het boek een aanrader.
The title and overall size of the book can seem misleadingly boring. In reality, this is an excellently written book in a readable language. With interesting anecdotes and amusing stories that look like pure comedy (but it really happened). It has certainly broadened my view in relation to Europe.
Kan een boek van 600 pagina's over de geschiedenis van de Europese Unie interessante lectuur zijn? Het kan droog klinken, maar ik was aangenaam verrast door de manier waarop dit boek de woelige geschiedenis van de EU beschrijft. De reden waarom dit boek veel vlotter leest dan ik verwacht had, is het feit dat het boek doorspekt is met persoonlijke anekdotes van de hoofdrolspelers. Geschiedenis is meer dan een droge opsomming van verdragen, wetten, verordeningen en regeltjes in onleesbare juridische taal. Nee, politieke geschiedenis wordt geschreven door mensen die beïnvloed worden door hun politieke drijfveren (binnenlands en internationaal) maar ook vooral door hun karakter, hun humeur, hun driften, hun onderlinge vriendschappen of afkeer, beledigingen of gunsten die niet vergeten worden, uitgebreide diners waar de rijkelijk vloeiende wijn de onderhandelingen plots in een stroomversnelling brengt, en soms ook verrassend veel improvisatie. De anekdote over de ondertekeningen van de verdragen van Rome heeft mij hardop doen lachen, en dat had ik niet verwacht toen ik op het punt stond dit boek te kopen en mezelf de vraag stelde die ik aan het begin van deze review geschreven heb.
Wie een zekere interesse heeft in Europese geschiedenis en een vrij luchtig overzicht van 600 pagina's erover wil lezen, komt hier aan zijn trekken. De feiten worden beschreven vanuit het perspectief van de mensen, en dat maakt dat dit geen droog tekstboek is.
Aanrader! Ik vreesde een droge opsomming aan gebeurtenissen in de totstandkoming van de Europese Unie, echter, dit boek ontsluiert de geschiedenis van Europa op een wijze zo dat het licht verteerbaar blijft. Vos vertrekt van de kleurrijke figuren die decenia lang het politieke toneel hebben betreden, en plaatst de ontwikkelingen in het Europese project zorgvuldig in hun historische context. De speelse stijl van dit boek doet echter geen afbreuk aan de informatieve diepgang, vooral wat betreft inzichten in de politieke besluitvorming die de Europese Unie kenmerkt. Laat de 600+ pagina’s geen afschrikker zijn, dit boek leest als fictie!
Absoluut briljant boek ! Dringende vertaling naar het Engels nodig. Een echt aanrader aan iedereen die meer over het onstaan en de geschiedenis van de Europese Unie wilt lezen. Zeer goed geschreven, leest vlot !
Een klepper van meer dan 600 bladzijden die - u kan het reeds zien aan de ondertitel - idd de geschiedenis van de Unie vertelt.
Ik had mij verwacht aan iets héél technisch en academisch maar daar is niets van aan: het is heel toegankelijk en licht geschreven, ja het leest als een trein. Hier en daar met (kurkdroge) humor zelfs: ik denk aan het overgetelijke stukje over voormalig premier/bullebak (en ondertussen wijlen) Jean-Luc Dehaene die de nederlandse genodigden shockeert tijdens een werkontbijt. Of over bedevaartsoord Lourdes: de dag dat het verbod water mee te nemen aan boord van een vliegtuig van kracht ging, dronken de passagiers het heilig water dan maar ter plekke op in de luchthaven.
Te onthouden: de eerste jaren ('50 en '60) was het vooral Frankrijk die dwars lag, later (ttz na Charles De Gaulle die in '68 aftrad) zou die rol overgenomen worden door het VK. Ook: zowat elk europees verdrag/akkoord had een moeilijke ontstaansgeschiedenis, ook die van de beginjaren.
Het boek verzandt naar het eind toe misschien iets te veel in een droge, onpersoonlijke feitenopsomming (de financiële crisis van 2008, de migratiecrisis, Brexit) maar Vos trekt dat mooi recht in het slothoofdstuk waarin de auteur nogmaals het belang van de Unie onderlijnt: tuurlijk dat het allemaal véél te traag gaat, tuurlijk dat het gebrek aan slagkracht en het egoisme vd leden (zie ook nu weer tijdens de energiecrisis) ronduit pijnlijk zijn maar dat is nu eenmaal eigen aan zo’n unie gezien de diversiteit van dit continent. De grootste tegenstanders van de Unie zijn net die leiders die de diversiteit niet erkennen en alles herleiden tot zwart/wit of tot met ons/tegen ons. En deze (steeds groter wordende) groep tegenstanders heeft helaas aanhangers in elke lidstaat. Het reële gevaar voor het voortbestaan van de Unie schuilt niet zozeer in die ontkenners (Orban ed) maar eerder in het feit dat Europa meestapt in dat polariserend verhaal en alzo de sokkel van principes en beginselen waarop de Europese eenmaking berust van binnenuit laat verpulveren. Waar de worm vreet aan de basis, moet onmiddellijk worden opgetreden. Dat is een kwestie van zelfbehoud, aldus professor Hendrik Vos in de slotzin.
Ik zal het niet vergeten Hendrik, ik zal het niet vergeten. 3 1/2 ster.
Een dikke 9 op 10. De voorbije twee weken grotendeels in quarantaine doorgebracht omwille van Corona. Zo kwamen er tussendoor heel wat uren vrij om nog eens een kanjer van 630 pagina’s te lezen. „Dit is Europa. De geschiedenis van en Unie”. Prof. Hendrik Vos (UGent) heeft erin de meest geweldige anekdotes uit de ontstaansgeschiedenis van de Europese Unie verweven. Vooral het eerste deel van vlak na de tweede Wereldoorlog tot midden jaren ‘80 - mijn jaren van politiek bewustzijn - lazen als een spannende roman. Meer dan eens heb ik een lachtraan weggepinkt. ‘Het ontstaan van de Europese Unie is soms een verhaal met heel veel schoonheid en drama en soms zijn er veel misverstanden en denk je dat je in F.C. De Kampioenen zit', vat prof. Vos zijn boek samen. Lezen mensen!
“Dit is Europa” is een helder verhaal over de geschiedenis van de Europese Unie. Vooral als je ziet hoeveel stappen en omwegen er nodig waren om te komen waar we vandaag staan, blijft het vlot en aangenaam lezen. Ik mis zulke heldere boeken over andere complexe thema's.
De touch van Hendrik Vos zorgt voor een unieke stempel, met verhalen uit zijn eigen leven, terwijl hij toch objectief blijft. Er zijn daarbij toffe anekdotes en intermezzo’s die duidelijk maken dat politici ook mensen zijn zoals de mensen die zij vertegenwoordigen. Etentjes, roddels, zatte avonden en meer zijn allemaal deel van deze Unie.
Er is bovendien een belangrijke boodschap aan het einde. Europa wordt de laatste jaren van binnenuit bedreigd; de vraag is hoe daartegen opgetreden zal worden. De toekomst blijft ongetwijfeld even spannend en fragiel als haar verleden.
Ik heb enorm veel bijgeleerd, en dat nota bene over een unie en gemeenschap waartoe ik zelf behoor. Zeer licht verteerbaar, geholpen door de vele vaak lachwekkende anekdotes. Enig minpuntje: naar het einde van het boek toe kan de auteur zijn voornamelijk progressieve inborst niet meer verbergen, waardoor sommige passages niet objectief genoeg lezen. En dan voornamelijk over de thema’s migratie en de eurocrisis.
Zeer toegankelijk boek over de geschiedenis van de Europese Unie. Veel etappes werden al platgeschreven maar door de unieke verhalende anekdotes errond beleef je deze vanop de eerste rij en merk je dat de meeste politici ook maar mensen zijn.
Een erg leesbaar overzicht over de geschiedenis van de Europese Unie, die aangeraden kan worden aan iedereen van Eurofiel tot Euroscepticus. Beginnend bij de Tweede Wereldoorlog tot en met de Brexit krijg je een heel compleet verhaal, vlot aaneengeschreven met anekdotes.
Het enige wat ontbreekt is nog een korte samenvatting ter referentie van alle instellingen. Ze komen uiteraard allemaal aan bod, hun ontstaan wordt besproken, wat ze doen, verschillen met andere instellingen, maar het zou handig zijn om ze toch ook nog ergens op te lijsten met een kort woordje uitleg.
Goede verhalend geschreven samenvatting van de geschiedenis van de EU met interessante weetjes. Wel erg lang, dus kostte me veel tijd om te luisteren. Daardoor raakte ik ook weleens de draad kwijt, waardoor de impact van een tekst verminderde.
Al is het een boek dat ik moet blokken , was het super leuk om te lezen!! Je hebt het gevoel dat je gewoon een boek aan het lezen bent terwijl je eigenlijk zo alles aan het leren bent dus ik vond het echt leuk om te lezen :)
Fijn boek om kennis over Europa wat op te frissen. Vrij luchtig met leuke anekdotes en vnml via perspectief van hoofdrolspelers geschreven (schuman, mitterand, de gaulle, Kohl, thatcher). Veel aandacht voor totstandkoming eu in eerste jaren (gemeenschap koken en staal) en belangrijke gebeurtenissen uitgelicht (schengen, de munt, nieuwe lidstaten, vluchtelingencrisis, griekenland crisis, brexit natuurlijk).
Boek is geschreven door Europa politicoloog, laatste hfst is wat bespiegelender, had nog wel meer gemogen is boeiend! Bijv over de kracht van crisis en dat geen enkel taboe in Europa echt een taboe is (de munt werd ook onhaalbaar geacht)
Verwacht je niet aan zware politieke analyses van het Europese politieke bestel, wel een begeesterend boek over de mensen die vlees en bloed gaven aan wat ondertussen uitgegroeid is tot de Europese Unie, een economische én politieke unie. Onvolkomen? Daar is Hendrik Vos in Dit is Europa van overtuigd. Maar ook een unie zonder wie we de uitdagingen van de eenentwintigste eeuw onmogelijk onder ogen kunnen zien. Te beginnen bij de klimaatverandering, waar de EU, effectief al heel wat bakens heeft verzet. Tot migratiebeleid, waar Europa nog veel kansen laat liggen, net omdat nationale politici inzake migratie amper verder kijken dan de volgende peiling.
Het Europa-boek van Hendrik Vos is vooral genieten. Het leest als een spannende biopic van wellicht het meest ambitieuze politieke project van de tweede helft van de twintigste eeuw. Een project dat soms op apegapen lijkt te liggen, maar dan plots, vaak en stoemelings, wonderbaarlijke stappen vooruit zet. Dat was zo bij de oprichting van de EGKS (Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal), het visionaire project van Robert Schuman en Jean Monnet. Niemand die daar wakker van lag en ook niemand die doorhad dat daarmee de Europese integratie onvermijdelijk ingezet was, met de zes stichtende leden: Frankrijk, Duitsland, België, Nederland, Luxemburg en Italië.
Of nog, toen grijze muis Jacques Delors aantrad als Europees Commissievoorzitter. Niemand die besefte dat hij de Europese Gemeenschap zou omvormen tot een politieke unie. Een unie waar de doorsnee Europeaan een weerbarstige verhouding mee heeft, maar die meer dan ooit de lijnen uitzet in de grote maatschappelijke thema’s. Nu nog hopen een unie die ook op sociaal vlak grenzen verlegt.
Ondertussen kunnen we ons opwarmen aan dit spannende relaas over de voortgang van Europa, soms als een processie van Echternach, maar even vaak met verrassend grote ambitie en vernieuwende politieke ideeën.
Hendrik Vos is erin geslaagd om een (politieke) geschiedenis te schrijven van een complex onderwerp, de Europese eenmaking in al zijn namen en vormen. Zoals vaker in recente geschiedkundige non-fictie combineert hij het anekdotische, de petite histoire met de grote lijnen en thema's. Van een zingende Paul Henri Spaak tot het verdrag van Maastricht.
Wat me vooral bijblijft is het aantonen dat de Europese eenmaking een traag proces is die nog steeds aan de gang is, vele thema's zoals een defensiebeleid of afspraken rond migratie moeten nog beslecht worden (en zullen onvermijdelijke plaatsvinden). De E.U. lijkt zich soms van crisis naar crisis te spartelen, de daadkracht is niet altijd de meest flitsende en de actoren niet de meest charismatische. Daar vallen zeker lessen uit te trekken. Demagogen, populisten en andere straatvechters willen daar misbruik van maken maar feit is dat we ons geen realiteit kunnen voorstellen zonder de eengemaakte markt, eenheidsmunt, douaneunie, politieke samenwerking en afspraken rond sociale rechten. Tot spijt wie dit benijdt.
Hendrik Vos, die ik leerde kennen door zijn bijdragen in tv-programma's zoals Terzake en De Afspraak waar hij vaak zijn blik wierp op de Europese ontwikkelingen en nog niet zo heel lang geleden in het entertainment programma 'De Verraders' waar hij me verraste als toch niet zo'n mensenkenner, schreef in 2021 een boek over de geschiedenis van Europa en meer bepaald de Europese eenmaking. Het boek lag al een tijdje te wachten in mijn kast (door een verhuis werd dit 'een doos'), net zoals zoveel andere boeken (zoals je wel al zal hebben gemerkt bij veel van mijn recente reviews heb ik wel wat achterstand in boeken die nog gelezen moeten worden dus zal de zin 'lag al even te wachten' nog wel geregeld voorbij komen). Maar Hendrik Vos toert door het land (en zelfs nu ook in het buitenland) met zijn zaalshow 'Dit is Europa', begeleidt door de cello van Frans Grapperhaus en ik kreeg de kans om te gaan kijken dankzij uitgeverij Borgerhoff & Lamberigts dus besloot ik het boek ook maar te lezen, het was het uitgelezen moment! (Over de voorstelling zal ik op het einde van deze recensie nog meer vertellen!)
Grote leiders in de geschiedenis hadden ooit dezelfde ambities, hoewel hun methodes vaak barbaarser waren of afgedwongen werden door huwelijken, maar een verenigd Europa zagen er veel wel zitten.
Na twee wereldoorlogen begon het plan dan toch te rijzen om werk te maken van een verenigd Europa, waar de grenzen wegvielen en waar vrij verkeer mogelijk was. Maar dat dit niet over één nacht ijs zou gaan bleek al snel. Want de bevolking van de meeste Europese landen waren nog aan het bekomen van de vernielingen die de Duitsers hadden aangericht. En samenwerken leek niet onmiddellijk ideaal. En toch begon er een idee te groeien en werden de eerste stappen gezet!
Dat Hendrik Vos zich vastbeet in deze materie en uitgevoerd het proces hier in dit boek uitlegt, bewijst enkel maar zijn voorliefde en zijn passie voor Europa, ook al heeft dit continent de nodige uitdagingen!
Ik kan deze recensie vullen met data en met een schare aan namen die een rol hebben gespeeld in de vorming van wat nu de Europese Unie is maar dan ben ik enkel maar bezig met Hendriks boek letterlijk te parafraseren en dat is niet de bedoeling! Lees gewoon het boek zelf want dit is uitermate interessant, zeker voor de mensen die heel nieuwsgierig zijn naar de evolutie van EGKS naar de EU zoals we ze nu kennen. Dat er al heel snel werd gesproken over een eengemaakte munt was ook duidelijk een punt dat hoog op de agenda stond maar het zou nog duren tot 2002 eer die er zou komen, onze euro!
Maar zoals gezegd: Europa staat voor uitdagingen, altijd geweest. Want iedereen tevreden stellen is niet makkelijk (boerenprotesten, studentenprotesten, burgeroorlogen, Brexit, eurocrisis, vluchtelingencrisis, terroristische aanslagen en recenter de corona-crisis, de inval van Rusland in Oekraine en het heropleven van de oorlog tussen Israël en Palestina)
Een van de leukere momenten in het boek zijn, tussen de ‘drogere’ materie (begrijp me niet verkeerd, het is geen saai boek), de kleine vaak grappige verhalen die extra duiding geven en vaak aantonen dat zelfs wereldleiders ook maar mensen zijn. (De oogrol van Angela Merkel naast Poetin blijft me hard bij)
Maar gelukkig is het niet allemaal kommer en kwel want landen konden vaak oude geschillen opzij zetten, de grenzen openden zich, de euro maakte betalingen makkelijker en we kunnen in quasi elk Europees land bellen en op het internet via onze smartphone voor hetzelfde tarief als in eigen land.
Europa is een evoluerende levend wezen en kent zijn goede en zijn slechte dagen. Soms is het ziek en moet er op zoek gegaan worden naar een geneesmiddel maar gelukkig heeft het continent vaker mooie en gezonde dagen! Europa leeft!
En dan is er dus nu ook de zaalshow 'Dit is Europa' waar Hendrik Vos in zijn heel energetische eigen stijl vol overgave vertelt over hoe de Europese eenmaking is ontstaan. Natuurlijk kon hij moeilijk een boek van meer dan 600 pagina's en een geschiedenis van ongeveer tachtig jaar op anderhalf uur volledig vertellen dus heeft Hendrik zich gefocust op een aantal sleutelmomenten en vooral de hoofdrolspelers. (Over de Britse spelers is nauwelijks een woord gerept tijdens de voorstelling!)
Terwijl we luisterden naar Hendrik, liep Frans Grapperhaus ook op het toneel rond en sleurde deze met houten rechthoekige blokken die ofwel eens grenzen tussen de landen voorstelden, dan weer een treinstel of zelfs kandidaten (en hun volgers) om Europees Voorzitter te worden... Maar Grapperhaus begeleidde Hendrik ook muzikaal met zijn cello! Vooral bij het laatste betoog van Hendrik speelde Frans gedreven en vol passie op zijn instrument (soms net iets te luid waardoor Hendrik nog luider moest praten, al dan niet was dit de bedoeling maar persoonlijk vond ik het een beetje storend) om te eindigen in de Europese hymne (ofwel de negende symfonie van Beethoven, maar dan zonder de gezongen tekst!)
Vos weet alvast de aandacht van zijn luisteraars te trekken en kon héél beknopt een geschiedenis weergeven, eentje die tot op de dag van vandaag speelt en evolueert en hoogstwaarschijnlijk in de toekomst nog verder zal veranderen. Wie weet zal Hendrik Vos nog wel een tweede boek moeten schrijven om de nieuwste ontwikkelingen die zich nadat hij dit boek heeft gepubliceerd hebben afgespeeld in de geschiedenis. Want één ding staat vast: de geschiedenis leeft!
En als ik Joost Klein hier even mag quoten: “Welkom in Europa, jongen!”
Hendrik Vos heeft ooit de "Wablieft" prijs gewonnen, en bij het lezen van dit boek begrijp je direct waarom. Verwacht geen gortdroge uiteenzetting over het verschil tussen richtlijnen en verordeningen, of over de Comitologie procedure. De nadruk van dit boek zijn de menselijke verhalen achter de geschiedenis van de Europese Unie. Het resultaat is zeer licht verteerbaar (ik zou zeggen dat sommige passages soms zelf een beetje té licht zijn), maar het werkt wel. Een zeer leuke inleiding voor wie het onderwerp niet kent. Voor mensen die wel vertrouwd zijn met het onderwerp, bevat het boek massa's weetjes die mooi aantonen hoezeer bepaalde dingen die nu in marmer gebeiteld staan, soms het gevolg zijn van toevaligheden en onverwachte coalities (ik had geen idee dat de regels rond staatsteun de prijs was die de Fransen moesten betalen voor de Duitse steun voor het landbouwbeleid). Het boek is ook ideaal om bepaalde klaagzangen over het heden in perspectief te plaatsen. Ook in het verleden verliep alles nogal chaotisch, en waren er vaak jarenlange periodes dat alles uitzichtloos leek. Men zou er goed aan doen om daar vaker bij stil te staan.
'Europa zit vol craquelé', schrijft Hendrik Vos in het slothoofdstuk van Dit is Europa. De geschiedenis van een unie. Helaas leert de lezer ook dat Europa vooral vol gekrakeel zit. Het bijwijlen onthutsend - maar zelden verrassend - relaas van de stichting en de groei van de EU is een opeenvolging van momenten waarop het algemene belang en de Europese gedachte het zelden won van de immense ego's en het eigenbelang van de vooral mannelijke Europese protagonisten. In dit uiterst leesbare boek schetst Vos een boeiend relaas van de geschiedenis van een unie die aan elkaar hangt van de grote verklaringen die zelden hun uitwerking krijgen, de impact van de nationale electorale belangen bij onderhandelingen en besluitvormingen, de onmacht om een krachtig Europa te verwezenlijken en de petites histoires en toevaligheden die het DNA van de politieke unie bepalen. Dit boek drukt ons nog maar eens op de feiten dat politiek op elk niveau wordt bedreven door mensen die een grote variatie aan talent en kleine kantjes etaleren.