Jump to ratings and reviews
Rate this book

Hoe overleven we?

Rate this book
Francine Oomen is op een punt in haar leven beland dat ze patronen herkent, niet alleen in haar eigen leven, ook van generatie op generatie. Als ze op haar moeders sterfbed een geheim ontdekt dat verdacht veel op het hare lijkt, besluit ze dat het tijd is om die patronen te doorbreken. Ze daalt af in haar binnenwereld, waar ze als eerste drs. Mol ontmoet, psycholoog van de koude grond, gespecialiseerd in intergenerationeel trauma. Mol wijst Francine de weg naar de meisjes Twaalf, Dertien en Zestien, die opgesloten zitten omdat ze dingen hebben meegemaakt die onverdraaglijk en onverteerbaar waren.
Een graphic novel over intergenerationeel trauma en heling.
Over patronen en hoe die te doorbreken.
Over liefde, moederschap en het verband daartussen.
Over kijken en wegkijken.
Hoe overleven we? is een autobiografische zoektocht naar de oorzaken en gevolgen van seksueel misbruik en hoe de keten te doorbreken. Deze prachtige tweede graphic novel van Francine Oomen is wederom openhartig, taboedoorbrekend, actueel én urgent.

248 pages, Paperback

Published November 9, 2021

12 people are currently reading
464 people want to read

About the author

Francine Oomen

103 books235 followers

Ratings & Reviews

What do you think?
Rate this book

Friends & Following

Create a free account to discover what your friends think of this book!

Community Reviews

5 stars
383 (57%)
4 stars
238 (35%)
3 stars
40 (6%)
2 stars
4 (<1%)
1 star
0 (0%)
Displaying 1 - 30 of 94 reviews
Profile Image for Els.
1,396 reviews112 followers
November 22, 2021
Hoe overleven we? Door: Francine Oomen.

Francine ken ik van haar geweldige graphic memoir: Oomen stroomt over. Dat boek gaat over de overgang, nog ver weg voor mij en toch boeide én raakte het me. Daarom dat ik graag “Hoe overleven we” over intergenerationeel trauma en heling wou lezen. (Oké, het feit dat ik ptss heb speelt ook een rol.)

Puur toevallig zag ik dat Het Uur van de Wolf een documentaire over haar uitzond. Die heb ik net voor het lezen van deze graphic novel gezien. Ik zou je aanraden om deze ook te zien, voor of na het lezen, dat maakt niet veel uit. Je krijgt extra inkijkjes, inzichten, en je ziet Francine ook regelmatig aan het werk (heel boeiend en inspirerend).

Ze heeft 5 jaar aan dit boek gewerkt hoorde ik, en dat snap ik. Oomen is aan iets begonnen waarvan ze de afloop niet kende, omdat het boek gaat over de zoektocht naar het trauma van haar moeder, en later naar dat van zichzelf. Het is immens moedig om al die lastige, moeilijke dingen te onderzoeken, eerlijk te analyseren en ze daarna ook nog duidelijk, aangrijpend (maar nooit pathetisch) op papier te krijgen, in woord en beeld.

Haar verhaal in boekvorm is logisch opgebouwd, het is persoonlijk én maatschappelijk relevant. Het is een puzzel, een zoektocht en een vorm van therapie in één.

Voor de lezer is het een prachtige graphic novel, voor mensen met een trauma een herkenbaar hart onder de riem én een soort van zelfhulpboek. Ik las al verschillende boeken over trauma maar ik las nog nooit eerder zo duidelijk over de verschillende vormen van reactie op een trauma en wat die reacties op de langere termijn teweegbrengen. De ‘loeiboei’ is ook een geweldige metafoor.

Het is grappig om sommige personages (die in Francine wonen) weer voorbij te zien komen in dit boek. Ik hoop dat ze verder gaat met het schrijven van dit soort verhalen. Oomen’s leven was niet makkelijk maar ze is niet langer dat meisje van 12, 13, 16 jaar. Ze is een vrouw met littekens en trauma’s die de moed heeft gevonden om diep in zichzelf neer te dalen en die reis met ons te delen. Dikke merci en diepe buiging.
Profile Image for Floor tussendeboeken.
642 reviews111 followers
May 20, 2025
Een rauw, eerlijk en informatief verhaal over intergenerationeel trauma en kindermisbruik, gegoten in een graphic novel jasje. Wat mij betreft een must-read voor iedereen. (tenzij je het onderwerp je teveel triggert natuurlijk, dan moet je lief zijn voor jezelf!!)
Profile Image for Chris.
612 reviews183 followers
November 24, 2021
Indrukwekkende en bijzondere graphic novel over trauma en heling
Profile Image for Lotte Kok.
Author 3 books55 followers
January 6, 2022
Jeetje, ja. Dit was een heel heftig boek: trauma op zo'n unieke manier omschreven en vormgegeven dat het je enorm treft. Ik heb er als een baby bij moeten huilen. Tegelijkertijd is het een ongelooflijk troostend boek, en ook zinnig: de beeldentaal die wordt gebruikt spreekt mij directer aan dan een aantal jaar therapie. Enorme aanrader, maar wel lezen op een goed moment
Profile Image for Eline.
44 reviews
March 11, 2024
Round 2:

YES. Na een tweede keer het boek te lezen apprecieer ik het eigenlijk nog meer. Het is echt gewoon goed! Mooi getekend, goed geschreven, de personages zijn gewoon top! Echt een aanrader voor iedereen die eens naar zichzelf wilt kijken of wil nadenken over de impact die bepaalde gebeurtenissen hebben op je persoonlijkheid.
Profile Image for Marleen.
107 reviews4 followers
October 14, 2022
als je meer wil leren over (intergenerationeel) trauma is dit echt een fantastisch boek
Profile Image for Gelysen.
44 reviews
May 30, 2023
Ik vind het lastig om hier een goede review over te schrijven maar ik vond het inhoudelijk en qua vormgeving een heel goed boek. Op momenten was het ook wel flink herkenbaar en confronterend. Veel van de stof die onderandere d'r Mol aan Francien leert in dit boek heb ik geleerd en leren uitvoeren tijdens schema therapie, EMDR en MBT therapie en weet dus dat dit zeker werkt.

Ik ben even stil van dit boek met toch wel een heel heftig en aangrijpend thema, helaas wel heel herkenbaar. Maar de reis waar Francien ons bij betrekt door dit boek was erg interessant en leerzaam.

Dit boek gaat zeker wel een tijdje in m'n hoofd zitten.

Ik hoop dat de schrijfster gedurende het schrijven van dit boek de mentale verwerking en rust heeft gekregen die ze verdiend.
Profile Image for Moira Macfarlane.
862 reviews103 followers
September 11, 2022
Toen ik zag dat Francine Oomen na 'Oomen stroomt over' nog een tweede graphic novel had gemaakt, was ik benieuwd naar haar verhaal. Het bleek een heel persoonlijk verhaal, verdrietig en pijnlijk, maar ook hoopgevend en liefdevol. Opnieuw ging ze aan het knippen, plakken, tekenen, schilderen en maakte in al haar openhartigheid een prachtig boek. Wat zal het haar een hoop moed hebben gekost om uiteindelijk het trauma in de ogen te kijken en dit boek te maken.

'Je kunt de hand niet bijten die je voedt. Je hebt hem nodig, om te overleven. Het is bijna onverdraaglijk om de gedachte toe te laten dat degene die je zou moeten beschermen je beschuldigt. Dus geef je jezelf de schuld.'


Voor een inkijkje: https://www.instagram.com/p/CiX78lJrHr0/
Profile Image for Claire.
11 reviews
November 28, 2025
Wat een indrukwekkend, kwetsbaar, en artistiek opgezet boek. 🖤
Profile Image for Giovanna Jansen.
Author 1 book18 followers
September 18, 2024
Ik ben normaal niet zo van de graphic novels, maar in dit geval maakt het het verhaal alleen maar sterker. De treffende tekeningen door Francine zelfgemaakt trekken je mee het verhaal in over intergenartioneel trauma en heling, over patronen die onbewust generatie op generatie worden doorgegeven tot iemand ze durft te doorbreken. En daarmee gaat het ook over schaamte, gevoelens wegstoppen en wegkjjken.
De soms droge humor en zelfspot maken dat het boek niet alleen een heftig verhaal vertelt, maar door een lach en een grap niet alleen zwaar is maar ook een pakkende boodschap overbrengt.
Profile Image for Isabel van Lier.
20 reviews
December 27, 2024
echt een heel goed boek over generational trauma en over hoe je jezelf soms even goed moet beschouwen en helpen. Ook snel uit te lezen en mooie graphics🧞‍♀️
Profile Image for Lara Van den Bril.
62 reviews
May 30, 2025
Wauw. Deze novel las ik in één ruk uit. Zoiets heftigs als trauma zo luchtig en verbindend uitgelegd in tekeningen, foto’s, in stripvorm. Veel sterren!
Een aanrader!
Profile Image for Daan.
49 reviews1 follower
November 11, 2024
In één ruk uitgelezen. Heel indrukwekkend en prachtig geïllustreerd boek.

“De mol had gezegd: je moet graven. Dus dat ben ik gaan doen. Op zoek naar het geheim van mijn moeder. Pas toen ze stervende was liet ze me het zien, haar monster in de kast. Het wilde niet mee het graf in. Het klampte zich vast aan mij.”
Profile Image for Anne van Huffelen.
61 reviews
November 5, 2024
Wauw dit is echt een goed boek. Duidelijk beschreven hoe trauma werkt, vooral intergenerationeel trauma en hoe je hierin kunt helen. Heftige verhalen vanuit Francine Oomen haar eigen leven, maar door haar beeldende manier van schrijven is het goed te volgen. Geeft goede inzichten
Profile Image for Erik B.K.K..
780 reviews54 followers
December 2, 2021
Met armen vol kippenvel en hoofdschuddend gelezen. Gelukkig soms ook gelachen. Maar wat indrukwekkend zeg...
Profile Image for Anna.
148 reviews1 follower
July 15, 2024
Niet verwacht dit boek zó goed te vinden. Oprecht Francine haar beste werk. Soms een informatie overload met de tips, maar verder echt adembenemend...
31 reviews
August 7, 2024
Echt een heel mooi boek. Traumas heb ik altijd al interessant gevonden en hier wordt heel duidelijk en mooi uitgelegd hoe een trauma generaties lang door kan werken. Ik vond het heel mooi dat alle 'stemmen' in Francines hoofd een naam en karakter kregen. En dat je dus alleen niet zomaar van die stemmen af kan komen door ze weg te drukken, maar dat je beseft dat ze er ooit zijn gekomen om je te beschermen. Dit boek geeft een aantal handvaten die ik denk dat echt helpend kunnen zijn als je zelf iets vergelijkbaars hebt meegemaakt.
2 reviews
December 20, 2021
Woorden schieten tekort. Met een overdonderende combinatie van technieken die ze allemaal duidelijk tot in de puntjes beheerst - van waskrijt tot weefgetouw - werkt Oomen op genuanceerde en diep ontroerende wijze het thema intergenerationeel trauma uit. Een weelde aan kleur, creativiteit en vertelkracht. Dit is geen boek, maar een monument.
Profile Image for Meteorite_cufflink.
205 reviews7 followers
October 13, 2023
4.5

Deze graphic novel is toegankelijk, persoonlijk, moedig en bracht zowel tranen in mijn ogen als dat het de perfecte manier is om mensen in je omgeving (meer) uit te leggen (over) hoe trauma werkt en wat het met je doet. Mooie visuele symboliek ook. Dankjewel Francine!
Profile Image for Will.
487 reviews1 follower
January 7, 2022
‘Het is bijna onverdraaglijk om de gedachte toe te laten dat degene die je zou moeten beschermen je beschadigt. Dus geef je jezelf de schuld.’
Profile Image for YOR.
57 reviews
April 19, 2024
Mooi en aangrijpende grafische novelle van queen Francine over intergenerationele trauma ❤️
Profile Image for Elisa Leho.
139 reviews
Read
May 12, 2024
Voor therapie gelezen, dit was moeilijk om te doen maar het heeft me wel meer inzicht op mijn gevoelens kunnen geven!
Profile Image for Daphne.
359 reviews
August 24, 2024
Al eerder gelezen, maar de graphic novel die ik heb gelezen staan niet op goodreads. Dus nu maar deze toegevoegd dan.
Profile Image for Naomi.
20 reviews
July 8, 2023
10/10 voor de aanrader van m'n psycholoog
Displaying 1 - 30 of 94 reviews

Can't find what you're looking for?

Get help and learn more about the design.