Ida Simons, Pianiste, schrijfster, overlevende

by Mieke Tillema

Wie is Ida Simons, geboren als Ida Rosenheimer in 1911 in Antwerpen? Hoe kan een vrouw, die de verschrikkingen van de Tweede Wereldoorlog aan den lijve heeft ondervonden zo’n sprankelend boek schrijven? Ze groeide op in een kleurrijk Joods gezin, net als Gittel in Een dwaze maagd, en maakt als negentienjarige haar debuut als concertpianiste. Haar ster rijst snel en ze speelt voor uitverkochte zalen. In 1933 trouwt ze in Den Haag met de jurist David Simons, die hen nog lange tijd voor deportatie weet te behoeden. Het gedwongen verblijf in Westerbork en Theresienstadt en de bijzondere redding van het gezin Simons in februari 1945 blijven niet zonder gevolgen. Ida Simons treedt niet meer op. Ze gaat schrijven en publiceert een dichtbundel, twee novellen en de roman Een dwaze maagd. Het vervolg hierop, Als water in de woestijn, heeft ze door haar vroege, vermoedelijk zelfgekozen dood niet kunnen voltooien. In haar biografie Ida Simons. Pianiste, schrijfster, overlevende gaat Neerlandica Mieke Tillema alle bronnen na die licht kunnen werpen op het korte, tragische leven van deze getalenteerde vrouw. Er komt een beeld naar voren van een zorgvuldig, moedig en grappig mens dat ons een paar heel mooie en ontroerende boeken heeft nagelaten.

415 pages, Hardcover

Published January 1, 2021

Reviews

[Peter]

De biografie is gericht op de persoon van Ida Simons, veel minder op haar naaste omgeving.

Ik had gehoopt juist wat te horen over de umwelt van Gittele uit een Dwaze maagd, het Joodse leven in Antwerpen en Den Haag. Ook is er weinig bekend vermeld (of bekend) over de muzikale wereld van Ida Simons, met wie ging ze om? Hoe keek men naar concerten en welke modes waren er? Dit had misschien meer licht geworpen op het verloop van haar carrière. Dit geldt ook voor na de oorlog, toen ze hoorspelen schreef die ook werden uitgezonden.

Het leven van Ida Simons was op meer dan een manier (heel lichtjes) verbonden met dat van Mama. Niet alleen door Barneveld/ Theresienstadt/ Zwitserland, wat heel ander voor Ida was omdat ze met man en zoon was. Maar ook op een echt toevallige manier: Het echtpaar Simons woonde eerst op Johan van Oldenbarneveltlaan 26 en later op de Johan van Oldenbarneveltlaan 114. Dit huis kijkt uit op Johan van Oldenbarneveltlaan 121. Ik moet er vaak langs gekomen zijn op mijn stepje.

[Gust P · Rating 3 out of 5]

3,5*

[Hans Moerland · Rating 5 out of 5]

Mooie, aangrijpende en tot het eind toe boeiende biografie - bovendien vlot geschreven. Het bronnenonderzoek dat het fundament van de onderhavige studie vormt heeft misschien niet voor de volle honderd procent resultaat opgeleverd, er zijn dingen waarvan je als lezer graag meer had willen weten, maar er is geen reden om aan te nemen dat het niet optimaal zou zijn uitgevoerd. Ook belangrijk: het is zonneklaar dat Mieke Tillema een aanzienlijke sympathie en bewondering koestert voor Ida Simons, maar ze weet de valkuil van een min of meer hagiografische toonzetting over het algemeen prima te vermijden.
Een enkel piepklein smetje: er is niet zelden sprake van herhalingen, zowel in de (hoofd)tekst zelf als in de noten alsook in de combinatie van tekst en noten. Het zij de biografe vergeven.