Piękno ludu

by Merete Pryds Helle, Justyna Haber-Biały (Translator)

Surowe życie na duńskiej wsi w latach II wojny światowej oczami dorastającej dziewczyny.

Marie pochodzi z rodziny, w której rytm życia wyznaczają morze i boskie przykazania. Jako dziewczynka uczona jest obowiązków domowych i bezwzględnego posłuszeństwa. Utwierdzana jest w przekonaniu o braku własnej wartości, należy najpierw do ojca, potem do męża. W takim postrzeganiu kobiet wyrastają też chłopcy. To jedyny znany im model rodziny, związku. Gdy wreszcie wojna się kończy, Dania realizuje swoją wersję „amerykańskiego snu”. Marie wyjeżdża do Kopenhagi, gdzie popada w kolejną pułapkę toksycznej relacji…

Genres: Historical Fiction, Fiction, Danish, Denmark, Scandinavian Literature, Novels, Literary Fiction

416 pages, Paperback

First published May 26, 2016

About the author

Merete Pryds Helle (born 13 October 1965 in Charlottenlund ) is a Danish author.

After growing up in Charlottenlund with her sister Jannie Helle , Merete Pryds Helle studied at the Writers' School from 1988 to 1990 , after which she completed a bachelor's degree in literary studies from the University of Copenhagen in 1994 , specializing in Renaissance and medieval literature.

Merete Pryds Helle is an award-winning and critically acclaimed Danish author. She made her debut in 1990 with the collection of short stories, "Towards another tranquility", which she wrote during her studies at the Authors' School. It was the novel "Fishing in the River of Life", which was published in 2000, that became her major breakthrough. Here she was praised for her linguistic finesse and ability to describe human relationships.

Since then, she has embarked on essays, radio plays, sonnets and detective stories, but she is best known for the family novel “The Beauty of the People” (2016), which secured her the Golden Laurels.

Reviews

[Το Άθχημο γατί του θενιόρ Γκουαναμίρου · Rating 5 out of 5]

Update 25/6/21 μόλις είδα πως κυκλοφόρησε πριν από λίγους μήνες η γαλλική μετάφραση με τίτλο La Beauté du peuple από τις εκδόσεις Gallimard!!!

Τι χρειάζεται για να γραφτεί ένα σύγχρονο Ευρωπαϊκό αριστούργημα; Μια διεστραμμένη ματιά στην οικογενειακή ιστορία μιας γυναίκας η οποία καταφέρνει να μετουσιώσει τις μικρές και ασήμαντες καθημερινές περιπέτειες των συγγενών της, προκειμένου να λειτουργήσουν ως σημεία αναφοράς της πορείας μετάβασης ενός ολόκληρου λαού από τις παραδοσιακές αγροτικές κοινωνίες στις σύγχρονες βιομηχανοποιημένες μεγαλουπόλεις. Χάρη σε αυτό το μυθιστόρημα έκανα την πρώτη μου γνωριμία με τη Δανέζικη λογοτεχνία με έναν ιδιαίτερα ανορθόδοξο τρόπο:

Όταν είδα το συγκεκριμένο εξώφυλλο - με την ασπρόμαυρη φωτογραφία του μοναχικού δέντρου σε μια άδεια πεδιάδα μέσα στην ομίχλη - θέλησα να μάθω για την υπόθεση αυτού του βιβλίου που φέρει τον τίτλο "Folkets skonhet" και σημαίνει "Η ομορφιά των ανθρώπων". Στο gstore δεν μπόρεσα να βρω το Δανέζικο πρωτότυπο, υπήρχε ωστόσο μια Σουηδική μετάφραση. Κάπως έτσι ξεκίνησα να διαβάζω με την αυτόματη - τη φριχτή και άθλια αυτόματη - μετάφραση του google translate και μόλις τελείωσα το δωρεάν δείγμα, αγόρασα το βιβλίο και συνέχισα την αργή και εξουθενωτική μου προσπάθεια να βγάλω νόημα μέσα από το σπασμένο, ρομποτικό κείμενο, επειδή δεν μπορούσα να κάνω διαφορετικά. Ήθελα να μάθω τι θα γίνει παρακάτω. Μέχρι να φτάσω στη τελευταία σελίδα, μου είχαν βγει στην κυριολεξία τα μάτια αλλά αυτό που με κράτησε ήταν πως δεν έχασα ούτε για μια στιγμή το ενδιαφέρον μου.

Τα βιβλία της Merete Pryds Helle, τουλάχιστον από όσο έψαξα, δεν υπάρχουν μεταφρασμένα στα Αγγλικά. Τώρα έχει ανακοινωθεί πως ετοιμάζεται μια Γαλλική μετάφραση του Folkets skonhet από τον Alain Gnaedig. Αυτό που μπορώ να πω με βεβαιότητα είναι πως έκανε μεγάλη επιτυχία στη Δανία όταν δημοσιεύτηκε το 2016, αγαπήθηκε τόσο από το κοινό όσο και από τους κριτικούς και απέσπασε δύο βραβεία (Gyldne Laurbaer και Politikens Litteraturpris).

Προσπαθώντας να σκεφτώ αν έχω διαβάσει κάτι παρόμοιο, προκειμένου να περιγράψω την αίσθηση που μου άφησε η ανάγνωση του συγκεκριμένου έργου, μου ήρθε στο νου η "Γη" (La Terre) του Emile Zola αλλά όπως θα την είχε γράψει ο Lars von Trier, αν ήταν συγγραφέας. Το μυθιστόρημα περιέχει σκηνές εξαιρετικής σκληρότητας και ακραία βίας, σωματικής και ψυχολογικής. Αλλά όλα είναι δοσμένα με έναν τρόπο απλό, λιτό, ρεαλιστικό με μικρές δόσεις βιτριολικού χιούμορ και πικρής ειρωνείας. Όλα είναι ενσωματωμένα μέσα στην καθημερινότητα και τη ρουτίνα.

Υπάρχει κάτι ωστόσο στο τρόπο της αφήγησης που δεν με καταρράκωσε ως αναγνώστρια, δεν με έριξε ψυχολογικά, ίσως γιατί εδώ έχουμε πρωτίστως μια ιστορία επιβίωσης, ίσως γιατί δεν αισθάνθηκα ολοκληρωτική ταύτιση με τα πρόσωπα και τις καταστάσεις που περιγράφονται. Συναισθηματικά δεν μπόρεσα να δεθώ ούτε με την κεντρική ηρωίδα, τη Marie Johansen (της οποίας τη ζωή παρακολουθούμε από τα 1930 έως τα 1950 περίπου ή και λίγο αργότερα - το βιβλίο δεν δίνει σαφείς ημερομηνίες) ούτε με τους άλλους χαρακτήρες, με δύο εξαιρέσεις:

Μια μικρή, γλυκύτατη και γενναία ύπαρξη, την Bitten, η οποία γεννήθηκε με σύνδρομο Down ή όπως την χαρακτηρίζει η συγγραφέας, mongoloid προκειμένου να αποδώσει τον ρατσισμό και τις προκαταλήψεις του παρελθόντος, και έναν σκύλο, τον Adolf. Μόνο αυτοί οι δύο ήρωες έχουν καρδιά. Μόνο αυτοί έχουν την ικανότητα να αγαπούν και να εκφράζουν τα συναισθήματά τους. Οι υπόλοιποι έχουν ενσωματώσει στις προσωπικότητές τους μια επίκτητη κακία την οποία ασκούν είτε επάνω στους άλλους είτε επάνω στους εαυτούς τους.

Ωστόσο παρ' όλη την κακία τους, δεν τους μίσησα. Μου φάνηκαν αντιπαθητικοί και ξένοι ως προ την ιδιοσυγκρασία μου, αλλά η συγγραφέας κατάφερε να αιτιολογήσει τις πράξεις, τις επιλογές και τις αντιδράσεις τους με τρόπο πειστικό. Είναι απωθητικά πλάσματα, αλλά είναι επίσης προϊόντα και δημιουργήματα της εποχής τους και του περιβάλλοντός τους. Όταν κατανοείς τις δομές και τις νοοτροπίες μιας κοινωνίας, μπορείς να αναγνωρίσεις όλους τους τύπους και τους χαρακτήρες που προκύπτουν από αυτήν. Και είναι μια κοινωνία όπου για να επιβληθείς πρέπει να βλάψεις τον άλλο.

Η κυριαρχία ασκείται με δύο τρόπους: Σεξ και βία. Κατά την πορεία της ενηλικίωσης των ανθρώπων οι θέσεις αλλάζουν, τα θύματα μετατρέπονται σε θύτες και έτσι ξεδιπλώνεται ένα ατέρμονο γαϊτανάκι μίσους, υποταγής, επιβολής, εκδίκησης και τιμωρίας. Καταλαβαίνω τη βία που προκύπτει από το ξέσπασμα της συσσωρευμένης οργής. Καταλαβαίνω τη συστημική βία. Αυτό ωστόσο που δεν καταλαβαίνω είναι η βία ως καθήκον. Τι είδους ηθικός νόμος είναι αυτός που κάνει τους ανθρώπους να θεωρούν πως πράττουν το σωστό, όταν στην ουσία κάνουν ακριβώς το αντίθετο! Δεν έχουν τύψεις. Δεν έχουν συνείδηση. Μοιάζουν σαν κοπάδια ζώων όπου τα αρσενικά, αφού ανταγωνιστούν για την κυριαρχία, βάζουν στη συνέχεια κάτω τα θηλυκά, ζευγαρώνουν, και έτσι διαιωνίζονται. Ο τίτλος αυτού του μυθιστορήματος αποτελεί μια τεράστια ειρωνεία, αν αναλογιστεί κανείς πως τίποτε το όμορφο και τίποτε το ανθρώπινο δεν προκύπτει από τέτοιες συμπεριφορές.

Η συγγραφέας τσαλακώνει μέσα από την αφήγησή της το μύθο του πολιτισμένου Βορρά και περιγράφει μια πορεία εξημέρωσης κατά την οποία αυτό που βελτιώνεται πρωτίστως είναι το βιοτικό επίπεδο, αν όμως ξύσουμε λιγάκι τη λουστραρισμένη επιφάνεια, θα μπορέσουμε να διακρίνουμε ξανά τα στρώματα της πανάρχαιας βρωμιάς που έχουν συσσωρευτεί από τις παλιότερες γενιές και ο κύκλος της βίας και της κυριαρχίας μεταφέρεται και ενσωματώνεται στο νέο αστικό πεδίο, διαιωνίζεται και υπάρχει παράλληλα με την οικονομική πρόοδο και την τεχνολογική εξέλιξη.

Και πως να μην εξελιχθούν τεχνολογικά και οικονομικά; Κατά τη διάρκεια της Γερμανικής Κατοχής, η πλειοψηφία της Δανέζικης κοινωνίας ανέχτηκε -παρά την έντονη δυσφορία της- τους ναζιστές με αντάλλαγμα μια ηπιότερη μεταχείριση από τους κατακτητές. Υπήρχε έλλειψη αγαθών αλλά δεν πέθαιναν από την πείνα. Τα νοσοκομεία λειτουργούσαν κανονικά, τα κοινωνικά επιδόματα συνέχισαν να παρέχονται. Θα μπορούσε κάποιος να χαρακτηρίσει την πενταετία από το 1940 έως το 1945, όχι ως μαύρα χρόνια, αλλά γκρι με μικρά, αραιά, φωτεινά διαλείμματα.

Ο ρατσισμός που χαρακτηρίζει τους ανθρώπους, όπως αυτοί περιγράφονται στο βιβλίο, δεν είναι ο ηλίθιος φοβικός ρατσισμός από τον οποίο πάσχουν όσοι αισθάνονται ανασφάλεια μπροστά σε κάτι άγνωστο και ξένο προς αυτούς. Είναι κάτι άλλο που πηγάζει από κάπου αλλού. Είναι κάτι που πηγάζει από αυτή καθεαυτή τη ριζωμένη αντίληψη περί Ανωτερότητας και Κατωτερότητας. Είναι σαν να λέει κάποιος: Εγώ δεν είμαι ρατσιστής αλλά αυτοί είναι Εβραίοι ή Ρομά ή γκέι. Εγώ δεν είμαι σεξιστής αυτές είναι γυναίκες. Εγώ έχω το πέος, εκείνη έχει τον κόλπο οπότε δικαιούμαι να ασκήσω επάνω της τα κυριαρχικά μου δικαιώματα.

Και, προσοχή, αυτό το κάνουν όλοι και όλες, ασχέτως φύλου, ηλικίας, κοινωνικής θέσης, σεξουαλικού προσανατολισμού και μορφωτικού επιπέδου. Όπως η μητέρα αισθάνεται πως έχει το καθήκον να κακοποιεί και να τραυματίζει ψυχικά τα παιδιά της, στο πλαίσιο αυτού που θεωρεί πως είναι η ενδεδειγμένη ανατροφή και διαπαιδαγώγηση, έτσι και η κόρη θεωρεί αυτονόητο πως είναι ανώτερη από τη μητέρα γιατί έχει καλύτερη σιλουέτα και εξωτερική εμφάνιση. Μεταξύ τους υπάρχει ένας επιφανειακός, μονόπλευρος ψευτοσεβασμός, ενώ παράλληλα, και οι δύο προσπαθούν να βρουν τρόπους για να πληγώσουν και να μειώσουν η μία την άλλη, διατηρώντας τα προσχήματα. Κάπως έτσι όλα μετατρέπονται σε ένα παιχνίδι κυριαρχίας και η αγάπη, η τρυφερότητα, η καλοσύνη, η ανθρωπιά πρέπει να καταπιεστούν, να απωθηθούν και να αποβληθούν, προκειμένου να διασφαλιστεί η επιβίωση. Όσοι δεν αντέχουν, τρελαίνονται ή αυτοκτονούν.

Θέλω να βάλω ένα απόσπασμα από το βιβλίο, παρά τους όποιους δισταγμούς μου σχετικά με την ορθότητα της απόδοσης του κειμένου. Αλλά από την άλλη πόσοι στην Ελλάδα θα διαβάσουν αυτό το βιβλίο; Ίσως μερικοί να αναζητήσουν τη Γαλλική μετάφραση, όποτε και όταν αυτή κυκλοφορήσει αλλά για τους υπόλοιπους δεν υπάρχει η παραμικρή πρόσβαση εκτός κι αν γνωρίζουν Σουηδικά ή Δανέζικα. Οπότε θα το τολμήσω ζητώντας προκαταβολικά συγγνώμη:

Βρισκόμαστε στο νησί Langeland, σε έναν μικρό, παραθαλάσσιο οικισμό που λέγεται Osterskovvej, στα 1930. Η μικρή Marie, έχει μόλις σώσει τη ζωή του αδερφού της, του Kaj, ο οποίος κατάπιε μια σφήκα (geting) και από το τσίμπημα πρήστηκε το στόμα του με αποτέλεσμα ο μικρός να μην μπορεί να αναπνεύσει. Η μικρή φυσάει αέρα στους πνεύμονές του με ένα καλάμι μέχρι που το πρήξιμο υποχωρεί και το αγόρι συνέρχεται. Η οικογένεια Johansen είναι από τις φτωχότερες της μικρής κοινωνίας. Οι περισσότεροι σε αυτόν τον τόπο είναι ή αγρότες ή ναυτικοί. Ο πατέρας της Marie είναι εργάτης, επιδιορθώνει σκεπές και ζει με την οικογένειά του σε ένα είδος εργατικής κατοικίας που ονομάζεται Daglejerhus. Όταν επιστρέφει από τη δουλειά, φέρνει μαζί του ένα πακέτο. Η Marie τρέχει να τον προϋπαντήσει και να του διηγηθεί το κατόρθωμά της. Ο πατέρα εξοργίζεται κ��ι δέρνει τον Kaj και μετά η οικογένεια κάθεται στο τραπέζι προκειμένου να φάνε:

" - Καταλαβαίνεις σε τι μπελάδες θα μπορούσες να μας έχεις βάλει; Ούρλιαξε ο πατέρας και του έριξε άλλο ένα χαστούκι. Η Marie ανέπνεε σιωπηλή.

-Μπορείς να καθίσεις τώρα, είπε, η μητέρα. Ξεκίνα να κόβεις Carl (σσ. το όνομα του πατέρα). Ο πατέρας τράβηξε την καρέκλα. Η Marie άκουσε τον Kaj να κάθεται με προσοχή.

-Τι έφερες μαζί σου; Τον ρώτησε η μητέρα. Τους είχαν απομείνει μονάχα πέντε πατάτες. Η ξερή, καυτή τους φλούδα έκαιγε τα δάχτυλα.

-Θα σας πω αφού φάμε, είπε ο πατέρας. Η μητέρα τον κοίταξε έκπληκτη. Η Marie έβαλε την τελευταία πατάτα στο πιάτο. Η μητέρα πήρε τον ψιλοκομμένο άνηθο στα δάχτυλά της και πασπάλισε τις πατάτες. Η Marie άνοιξε την πόρτα του κελαριού κι αμέσως την κατέκλυσε μια οσμή από λαρδί και ξύδι. Πήρε τη γαβάθα με το βούτυρο και το τοποθέτησε στο τραπέζι. Έτσι κάθισαν και οι πέντε (σσ. υπάρχει άλλος ένας αδερφός, ο Valdemar) Ένωσαν ταυτόχρονα τις παλάμες τους, με το μέτωπό τους να αγγίζει τους δείκτες των χεριών τους. Η μητέρα είπε την προσευχή:

- Σε εσένα στρέφουμε, Κύριε, το βλέμμα μας για να μας δώσεις έναν καλό θάνατο. Ευλόγησε εμάς και όλα τα δώρα που λάβαμε από τη γενναιοδωρία σου (σσ. πέντε πατάτες και μια γουρουνοκεφαλή). Δια του Κυρίου ημών, Ιησού Χριστού, αμήν.

Μετά από αυτό σήκωσαν τα κεφάλια. Ο πατέρας πήρε το μαχαίρι και έκοψε το σαγόνι της γουρουνοκεφαλής και το έβαλε στο πιάτο του. Άνοιξε το κρανίο με την άκρη του μαχαιριού του, έκοψε ένα κομμάτι από τα μυαλά και άρχισε να το μασάει. Έδωσε το μαχαίρι στη μητέρα κι εκείνη έσπρωξε προς το μέρος του τη πιατέλα με τις πατάτες που μύριζαν άνηθο.

-Ναι, πατάτες, είπε χαμογελώντας. Η μητέρα έσπασε στη μέση τη γουρουνοκεφαλή και μοιράστηκε τα κομμάτια με τα παιδιά. Ο πατέρας ρουφούσε και γλειφόταν ενώ τα παιδιά έτρωγαν αθόρυβα, λες και είχαν στόματα καμωμένα από πανί, μέχρι που εκείνος έσπρωξε το πιάτο του, σκούπισε τα χέρια του στην πετσέτα, σηκώθηκε και χάιδεψε τη μητέρα στον ώμο. Μετά πήρε το τετράγωνο πακέτο που είχε φέρει μαζί του, το ακούμπησε στα πόδια του και την κοίταξε.

- Δεν πρέπει να ζούμε σαν τους ηλίθιους τους αγρότες, είπε. Νομίζουν πως είναι τίποτε σπουδαίο μόνο και μόνο επειδή έχουν τη δική τους γη, αλλά εμείς έχουμε κάτι που εκείνοι δεν πρόκειται ποτέ τους να καταλάβουν. Έχουμε την ομορφιά των ανθρώπων. Η μητέρα έσπρωξε το πιάτο της, ένωσε τα χέρια της και έγνεψε.

- Η ομορφιά των ανθρώπων, επανέλαβε.

Ο πατέρας τράβηξε το συρτάρι του τραπεζιού της κουζίνας, έβγαλε το κομματικό φυλλάδιο του Σοσιαλδημοκρατικού κόμματος και το ακούμπησε επάνω στο τραπέζι, ανάμεσά τους.

- Θυμάσαι, τον Hans; Ρώτησε. Η μητέρα έγνεψε καταφατικά.

- Καθάρισε το τραπέζι, είπε στη Marie.

Η Marie σηκώθηκε αμέσως και έβαλε τα πιάτα και τα μαχαιροπίρουνα στο νεροχύτη και τα απομεινάρια της γουρουνοκεφαλής στο κελάρι σκεπασμένα με ένα δίχτυ για τις μύγες, ενώ παράλληλα άκουγε τον πατέρα της να μιλάει στη μητέρα της με έναν τόνο που σπάνια χρησιμοποιούσε. Ο Kaj και ο Valdemar κάθονταν σιωπηλοί, σαν ποντίκια, ελπίζοντας πως θα περάσουν απαρατήρητοι.

- Ο Hans ταξίδεψε στην Ολλανδία, στο Eindhoven.

- Μαζί με εκείνη την... μαντάμ, συμπλήρωσε η μητέρα της Marie. Αλλά αυτό δεν κατέληξε κάπου, έτσι δεν είναι;

- Τουλάχιστον κατάφερε να επιστρέψει πίσω, τελείως απένταρος, είπε ο πατέρας. Ήρθε να με ρωτήσει αν χρειάζομαι κάποιον βοηθό, αλλά του είπα πως αυτό θα ήταν σαν να πετάω το ψωμί στα πουλιά χωρίς να έχω χορτάσει πρώτα ο ίδιος. Τότε με ρώτησε αν ήθελα να μου πουλήσει έναν πίνακα που πήρε από τη μαντάμ, προκειμένου να της αδειάσει τη γωνιά. Θα μου τον άφηνε για πέντε κορώνες.

Η μητέρα τον κοίταξε με ορθάνοιχτο στόμα.

- Δεν συμφώνησες, έτσι;

- Η ομορφιά των ανθρώπων είπε ο πατέρας και άρχισε να ανοίγει το πακέτο. Κάτι που αυτοί οι μίζεροι οι αγρότες δεν πρόκειται να καταλάβουν, αυτοί μόνο να τρώνε ξέρουν. Εμείς όμως μπορούμε να περάσουμε μια βδομάδα τρώγοντας πατάτες, έτσι παιδιά; Η Marie έκανε ένα βήμα μπροστά και στάθηκε δίπλα στη μητέρα της. Ο Valdemar σήκωσε επιφυλακτικά το βλέμμα του και έγνεψε.

- Μου αρέσουν οι πατάτες, μουρμούρισε. Ο πατέρας άπλωσε το χέρι και του χάιδεψε το μάγουλο. Έπειτα ακούμπησε τον πίνακα επάνω στο τραπέζι.

Ο πίνακας είχε οκτώ δάχτυλα πλάτος και τέσσερα ύψος. Είχε κυρίως σκούρα χρώματα. Απεικόνιζε δυο γυναίκες ντυμένες με μακριά, μαύρα φορέματα, σαν κι αυτά που φορούσε και η μητέρα της Marie. Φαίνονταν τα πισινά τους, καθώς έσκυβαν σε ένα καφεκίτρινο χωράφι. Ανάμεσά τους είχαν ένα ψάθινο καλάθι, με χερούλια, γεμάτο με πατάτες. Μερικές πατάτες δεν είχαν καταλήξει στο καλάθι κι απόμεναν πεσμένες επάνω στο λαμπερό χώμα. Πίσω από τις γυναίκες και το χωράφι ήταν ένας δυσδιάκριτος πράσινος φράχτης, ίσως ένας θάμνος και κάμποσα αγριολούλουδα. Δυο κλαδεμένα δέντρα έσκυβαν προς τις γυναίκες σαν να ήθελαν να τις φιλήσουν. Ένας χαμηλός απογευματινός ήλιος περνούσε μέσα από τα γυμνά κλαδιά και έλαμπε επάνω στα μαύρα κεφαλομάντηλα των γυναικών. Τα πάντα περιβάλλονταν από ένα χλωμό, γκρίζο ουρανό, τον οποίο γνώριζε πολύ καλά η Marie από το Langeland. Στο κάτω μέρος του πίνακα υπήρχε μια αδέξια υπογραφή: "Vincent". Η Marie έβαλε το δάχτυλό της στο σημείο όπου το φως περνούσε από τα κλαδιά.

- Ο ήλιος, είπε απλά".



Ο επινοημένος πίνακας που αναφέρεται στη διήγηση της Pryds Helle, εμπνευσμένος από διάφορες αγροτικές σκηνές ζωγραφισμένες από τον Vincent van Gogh, όπως πχ η παραπάνω, θα αποτελέσει ένα σημείο αναφοράς για τη νεαρή ηρωίδα και θα λειτουργήσει ως σύνοψη της κοινωνικής πραγματικότητας την οποία αποτυπώνει η συγγραφέας μέσα στο μυθιστόρημά της.

[Gitte Hørning · Rating 3 out of 5]

’Folkets skønhed’ er titlen på den seneste roman af Merete Pryds Helle, og inden for fiktionen er det navnet på et maleri, som en fattig husfader erhverver sig fra en bekendt, der selv har fået det forærende i Holland. Billedets motiv er to kvinder klædt i lange sorte kjoler, som er i færd med at samle kartofler op, og da de er afbildet bagfra, bliver det deres bagdele, der er motivdominant. Faderen har betalt fem kroner for billedet, der er signeret Vincent, og købet vil betyde, at hans familie skal overleve på kartofler i en uge. Faderen opfatter de arbejdende kvinder på billedet som en stolt proletarisk manifestation, hvis tilstedeværelse i hjemmet positivt vil adskille hans familie fra bondestanden, som ikke kan andet end at æde. Hans kone, derimod, finder billedet uanstændigt, og mormor i familien kalder det ligefrem obskønt; de foroverbøjede kvinder signalerer altså for dem nogen, som man(d) kan springe på.

De to kvinders associationer er ikke urimelige, for i denne slægtssaga, startende på 1930’ernes Langeland, er sex en dyrisk automatfunktion. Dette indebærer for konen i familien, at hun er gravid stort set hele sit fertile liv. Mandens seksualitet udstrækkes imidlertid til andre end den ægteviede, og hans søn får også en flyvende start. Da de ældste i søskendeflokken er omkring konfirmationsalderen, binder Kaj sin søster Marie til et træ og voldtager hende. Marie bliver hovedperson i sagaen om en familie, hvor tonen er rå og ufølsom, og hvor ord i øvrigt ofte erstattes af lussinger. Det er et afstumpet liv, hvor vold og incest forekommer, uden at nogen hæver et øjenbryn. Jo, moderen tjekker Maries menstruationscyklus efter voldtægten, og da denne er optimal, siger hun med (selv)tilfredshed: ”- Så slipper du for at bringe os skam”.

Romanen følger Marie fra det fattige barndomshjem i udkantsdanmark til 1970’ernes middelklasseliv i parcelhusdanmark, nærmere bestemt i Værløse, hvor hun slår sig ned med barndomskæresten Otto. Han er elektriker, men læser videre til teknikumingeniør, alt imens Marie forsørger parret gennem fabriksarbejde, hvilket udløser den ros fra hendes far, at nu er Marie også ”en del af folkets skønhed”. Den status mister hun dog, da Otto er færdiguddannet og får job; for ham er det idealet at have en hjemmegående, smilende hustru. De får børnene Gitte og Merete (romanens fortæller), selv om seksuallivet aldrig er vellykket. - Når Marie indtager en position, hvor Otto skal tage hende bagfra (jævnfør hendes mor og mormors associationer omkring ’Folkets skønhed’), er det kun, fordi det er hurtigst overstået på den måde.

I 1880’erne introducerede hollandske Vincent van Gogh bønder og andet godtfolk som motiv for billedkunsten; han fremstillede en lang række malerier af arbejdende mennesker i forskellige gøremål. Folkelig realisme dukker op i litteraturen herhjemme i de første to årtier af 1900-tallet, og i sin beskrivelse af 1930’erne lægger Pryds Helle sig op ad denne realismes meget enkle fortællestil. Sproget består mestendels af hovedsætninger med subjektet i forposition, og tonefaldet er blankt indtil det naive. Heldigvis udvikler stilistikken sig i lidt mere nuanceret retning, efterhånden som romanen bevæger sig opad gennem tiårene.

Synsvinkelbæreren Marie er dog ikke specielt reflekterende, og vi får aldrig indblik i de øvriges tankeverden, hvilket ellers kunne blotlægge de indre motiver for, at en karakter som Kaj svinger mellem at være et monster over for sine søstre og en beskytter over for Bertha. Personerne udfoldes ikke som levende individer, men forbliver typer, hvis karaktertræk opleves som postulater, hvis ikke læseren selv bidrager med en betragtelig del til betydningsdannelsen. Så psykologisk realisme er der langt fra tale om; ej heller er der tale om socialrealisme. – Der er ingen politisk kant, som ville kunne mobilisere læseren. Derimod er der tale om folkelig realisme; Merete Pryds Helle fortæller simpelthen en god historie, der strækker sig over et par generationer, jævnfør dette citat fra Berlingske: ”Jeg ville gerne skrive en bog, som prøver ikke at mene noget, ikke at dømme nogen, men bare at vise udviklingen i nogle enkelte mennesker”. Og denne historie fortæller hun så vellykket, at den indbragte hende boghandlernes ’Gyldne Laurbær’.

[spillingthematcha · Rating 4 out of 5]

Kronika rodzinna, opowiadająca o życiu w latach II wojny światowej, która miała w sobie coś, co nie pozwoliło mi jej odłożyć aż do ostatniej strony. Momentami trudna, ale niezwykle ją doceniam.

[Natalia Sypuła · Rating 4 out of 5]

Bardzo lubię takie książki, fragmenty życia, czasem monotonne, czasem zaskakujące. Ale zawsze szczere.

Uwaga w książce sceny przemocy seksualnej i fizycznej + bardzo naturalistyczne opisy

[Céline Holmer · Rating 5 out of 5]

"Folkets skønhed" er den bedste danske bog, jeg har læst i årevis. Merete Pryds Helle skriver levende, sanseligt og overbevisende. Hver eneste af bogens sætninger kan hives ud og beundres selvstændigt. Tilsammen udgør de et mesterværk.

[Joanna · Rating 4 out of 5]

W na poły autobiograficznej powieści Dunki Merete Pryds Helle poznajemy losy Marie - dziewczyny urodzonej w ubogiej wielodzietnej wiejskiej rodzinie zamieszkującej zapomnianą przez świat wyspę Lan­ge­land. Historia rozpoczyna się w latach przedwojennych i przez kolejne burzliwe - zarówno w życiu osobistym głównej bohaterki jak i całym kraju - dekady śledzimy życie Marie przypadające na okresy rewolucji i przemian społecznych w Danii.

To na wskroś depresyjna i ciężka powieść, bije z niej smutek i beznadziejność, uderzają koszmar traumatycznego dzieciństwa, nierówności społeczne i liczne upokorzenia wynikłe z ubóstwa. Życia Marie zdecydowanie nie można określić mianem sielanki. Już od najmłodszych lat los nie oszczędzał dziewczyny. Od narodzin w domu rodzinnym zamiast ciepła i czułości zaznała przemocy, molestowania i skrajnej biedy przez skromne i trudne samodzielne początki dorosłego życia w wielkim mieście - Kopenhadze, aż po awans do klasy średniej pozornie dający szczęście i spokój ducha za sprawą bezpieczeństwa finansowego, dobrego samochodu i dużego domu na przedmieściach. Jednak Marie - nawykła od lat dziecięcych do ciężkiej fizycznej pracy i patriarchalnego systemu rodziny w tych nowych czasach kompletnie odnaleźć się nie może. Każdy kolejny dzień to walka z samą sobą, chęć wpasowania się w obowiązujące ramy społeczne, życia zgodnego z modelem wielkomiejskiej kobiety sukcesu. Powieść Pryds Helle to historia kobiety nieustannie poszukującej swojej tożsamości.

Ach, jak szalenie „Piękno Ludu” to moja literatura! Merete Pryds Helle napisała książkę idealnie wpasowująca się w mój gust - surową, naturalistyczną, nieszczędząca od paskudztwa i dosadności. Za sprawą głównej bohaterki, będącej centralnym punktem powieści przesiąkniętą kobiecością, a jednocześnie miejscami męsko brutalną i brudną. Dunka swoją prozą wywołuje całą gamę emocji, wybitnie realistyczną historia porusza i dotyka najczulszych strun wrażliwości. Hipnotyzująca, wdzierająca się głęboko pod skórę powieść.

instagram

[Marika_reads · Rating 5 out of 5]

Rzadko tak bardzo współodczuwam z bohaterką książki, jak miało to miejsce z Marie podczas czytania „Piękna ludu” Merete Pryds Helle. Co chwilę chciałam ją wyrwać ze stron książki i uchronić przed cierpieniem.
Poznajemy życie kobiety od okresu dorastania w wielodzietnej rodzinie na duńskiej wsi do czasów założenia przez nią własnej rodziny i awansu społecznego do klasy średniej. Przez wszystkie lata czy to żyjąc w biednym domu czy mieszkając na nowym osiedlu na przedmieściach cierpiała przez mężczyzn. Ojciec, brat, potem mąż, patriarchalni brutale wyładowujący swoje frustracje i seksualne żądze na Marie.
Tym co dla mnie wybija się w tematyce jest właśnie sytuacja kobiet, w tym przypadku duńskich kobiet w latach przed, w trakcie i po II wojnie, ale myśle, że czas i miejsce akcji w tym kontekście nie jest aż tak istotny bo ta historia mogłaby się to wydarzyć w różnych miejscach na mapie i różnych czasach (o zgrozo, nawet w obecnych). Kobiety traktowane przedmiotowo, jak własność najpierw ojca, potem męża. Kobiety, od których wymaga się poświęcenia rodzinie i porzucenia własnych ambicji. Kobiety, które zawsze muszą z uśmiechem podawać do stołu obiadki swoim mężom, mimo tego, że w środku przepełnia je mrok i smutek. Kobiety, na które zawsze spada pełna odpowiedzialność za wychowanie dzieci. Kobiety, które zamknięte są w klatkach swoich patriarchalnych domów. A w tle czas duńskich przemian i poszukiwanie lepszego życia w powojennej atmosferze.
Uwielbiam takie powieści. Językowo proste, ale piękne. Historie bohaterów jak z prawdziwego życia, naturalistyczne i surowe, bez koloryzowania i filmowych happy endów. I to co bardzo doceniam - autorka nie musi dokładnie nazywać nam uczuć bohaterki/bohatera, nie robi z czytelnika bezmyślnej masy, opisuje wszystko tak, że mimo minimalizmu w nazywaniu emocji, historia tymi emocjami kipi. Ogromnie polecam!

[Karina · Rating 4 out of 5]

I første fjerdedel af bogen var der scener så barske, at jeg måtte holde pause med bogen for at kunne rumme at læse videre. Hen mod slutningen er der så mange personer med, at det bliver svært at holde styr på hvem, der er hvem, og hvordan de hænger sammen på familiestamtræet.

Dette ændrer dog ikke på, at det er en gribende slægtsfortælling. Rå, barsk og fyldt med skyld, skam og tidens tendenser i "udkantsdanmark" anno 1930-1950.

[Erika · Rating 5 out of 5]

Så fin! Älskar språket och miljöskildringen, det kändes som om jag verkligen gick in i bokens platser. Allra bäst fungerade barn- och tonårsskildringen, sedan tyckte jag att närvaron mattades av en aning. Känner ändå lite triumfatoriskt att det ju var den här boken jag skulle ha läst i stället för Carsten Jensens mansepos Vi, de drunknade.

[Nene La Beet · Rating 3 out of 5]

Jeg venter stadig på romanen af en (nulevende) kvindelig dansk forfatter, som jeg elsker ubetinget. Og det er virkelig ikke mangel på vilje, der er årsagen til, at det endnu ikke er lykkedes. Når jeg nu ikke gider krimier og og ikke gider hverdagsrealisme, har du så et bud?

Som man vil have gættet, blev det heller ikke denne familieroman fra Langeland, der blev mit gennembrud som elsker af dansk nutidig fiktion. Den var ikke dårlig, men jeg fik en alvorlig overdosis af metaforer - hun bruger ca. en for hver sætning - og så er hovedpersonen ikke bare meget lidt "likable" men også ret ligegyldig. Jeg synes ikke, hun bidrager med noget, som jeg kan bruge til noget - jeg kan bare blive deprimeret over, at der findes mennesker som hende - hun hader eller foragter alle andre mennesker.

Jeg kom gentagne gange til at tænke på en anden dansk roman, der også foregår på sydhavsøerne, nemlig Knud Romers Den der Blinker er Bange for Døden. Knud Romer er en mester med metaforer og han overdoserer aldrig. Han kan beskrive ø-miljøets små hadefulde mennesker, så tæerne krummer sig. Men han kan også hæve sig op over det og sige noget større - det er det, jeg savner hos Pryds Helle.

Jeg skal sige noget pænt, så det bliver, at Ellen Hillingsøe er en meget fin oplæser af lydbøger.

[Sofie Birkelyng-Larsen · Rating 5 out of 5]

Helt fantastisk bog, som virkelig bør læses. Er skrevet på en meget rørende måde, som er letlæseligt og virkelig fænger. I det ene øjeblik sidder man med kuldegysninger og tårer i øjnene, og det andet bliver man glad på hendes vegne. Den fortæller på en meget livagtig måde om hvordan Langeland så ud i 30'erne - og hvilken levestil man havde. Fantastisk!

[Martin Riexinger · Rating 3 out of 5]

Et lufthavnskøb, fordi jeg var allerede i toget blevet færdig med bogen som jeg tænkte at læse på flyveren. Og dette var det eneste jeg kunne finde og forestille mig som læseværdig.

Historien er en familiefortælling om en social opstigning fra landsbyunderklassen på Langeland til en middelklassetilstedeværelse i Køvenhavns forstæder uden at aktørerne bliver mere lykkelige. Indblandet er diskussioner om politik og krigen (bogens titel bliver formuleret af hovedspersonens kommunistiske far), skildringer af kedelig land-og ondustriarbejde, ungdommens glæder på trods a fattigdom og en masse dårlig sex. Dog frem for alt omtales også nogle grusomme skæbner der forfulger de overlevende.
Forfatteren springer nogle gange en række år frem og først efter nogle sider får læseren klarhed om hvor meget tid der er gået.
Ikke uinteressant, men dog lidt konventionel, ligesom en 1800-tallets naturalustisk roman om begivenheder i det tyvende århundrede hvis man ser bort fra de bramfrie skildringer af alt som har med underlivet at gøre.

Pryds Helle tager udgangspunkt i hendes familie historie hun dukker selv op i den sidste fjerdedel som lille. Angående hvor meget der realitet og hvad der er digtet forvirrer hun læseren på de sidste sider.

[Dace Deniņa · Rating 4 out of 5]

Skarbais skandināvu reālisms savās labākajās izpausmēs.

[Marieinsweden · Rating 5 out of 5]

Grym men realistisk. Finns likheter med Kristina Sandbergs trilogi om Maj.

[Catsbooksandcoffee · Rating 4 out of 5]

Merete Pryds Helle modtog De Gyldne Laurbær for slægtsromanen Folkets skønhed, og det er fuldt fortjent.

Vi befinder os på Langeland i slutningen af 1930'erne. Hjemmet er et fattigt, slidt husmandssted, beboet bl.a. af en nedslidt mor, en træt tagtækkende far og Marie. Hver dag er en kamp for overlevelse og håb om hjælp fra naboerne. Det er en hverdag, der kan byde på alt fra incest over vold og sult. Det er ikke ligefrem den kærlige tone, der præger hjemmet mest. I huset hænger billedet Folkets skønhed - mon billedet også har en historie at fortælle?

2. verdenskrig har lammet Danmark, og situationen í det lille hus på Langeland er mere og mere desperat. Marie kommer ud og tjene, og her møder hun Otto. Den unge elektrikerlærling er Maries billet væk fra fortiden, og efter deres giftermål flytter de til København. Det ser lyst ud for de unge mennesker: Marie får arbejde og Otto læser til ingeniør. De får efterhånden kæmpet sig op i middelklassen, selvom Marie bliver hjemmegående husmor, da hun bliver gravid.

Men kan man flygte fra sin fortid, og bliver man lykkelig af materielle goder? Otto minder på nogle punkter om Maries far, og for dem begge findes der en grad af skuffelse over det liv de har opnået. Var det virkelig det hele? Marie havde nok flere drømme og håb for sin fremtid, men selvom parret har taget springet fra land til by, er mange ting de samme.

Folkets skønhed behandler en spændende del af Danmarks historie, med specielt fokus på de kvinder, der forlod landet for at søge lykken i byerne.  Dem der havde håb og drømme om en bedre fremtid, og et bedre liv end deres forgængere. Folkets skønhed indeholdt fantastiske naturbeskrivelser, brutale sandheder og troværdige karakterer. Dog efterlod den mig med en følelse af, at jeg ikke kom helt ind under huden på personerne, og jeg havde gerne set personskildringerne gå mere i dybden.

At billedet Folkets skønhed tildeles den betydning det gør i bogen, er en smuk symbolisering af Maries egen søgen efter skønhed, og jagten på et bedre liv. Sproget er smukt og simpelt, historien er absolut fængende. Romanen er et flot eksempel på socialrealistisk litteratur, og hvis jeg havde lært personerne dybere at kende, var vi nok kommet op på fem stjerner.

[Ulla · Rating 3 out of 5]

"Folkets skønhed" er absolut meget velskrevet, men jeg maa indroemme, at jeg har svaert ved rigtig at bryde mig om saa mismodig en historie, hvor karaktererne ikke rigtig flytter sig, men blot flyder med og er deprimerede og ulykkelige, og ogsaa svaere at holde af. Det er ikke fordi jeg ikke tror paa, at det var saadan paa Langeland i 30'erne og 40'erne med sult, kulde, skidt, incest, vold, sygdom, selvmord, ulykke, ligegyldighed og afstumpethed overfor boern isaer, eller i Vaerloese i 60'erne som isoleret, hjemmegaaende husmor med 2 smaa boern og en voldelig mand, men jeg bryder mig ikke om at laese om det laengere, medmindre historien byder paa en eller anden form for udvikling til noget stoerre eller dybere, ikke noedvendigvis til fryd og gammen, men noget hvor nogen goer noget nyt i stedet for bare at sejle med derudad.

Det vaere sagt, saa ved jeg godt, at der er en generation af kvinder der virkelig gik glip af noget. Som maaske var en tand for sent ude eller bange for at kaste sig ud i noget nyt til rigtig af faa noget ud af kvindefrigoerelsen, men samtidig stod paa sidelinien og saa det hele folde sig ud - altsaa bare ikke for dem. Det maa have vaeret ganske forfaerdeligt, hvis man (ubevidst maaske) havde droemme om andet og mere. Den foelelse rammer bogen rigtig godt.

[Unnur · Rating 4 out of 5]

Ég elskaði að lesa þessa bók. Fyrri hluti hennar var hins vegar mikið betri en seinni hlutinn. Þetta er saga sem flýtur áfram, bæði ljót og fögur saga í senn. Frásögn af venjulegu fólki sem stundum lendir í óvenjulegum aðstæðum.
Jeg elskede at læse denne bog. Førre halvdelen syntes jeg dog meget bedre end den senere. Det er sådan en fortælling som strømmer frem, både grim og smuk i èt. Fortælling av almindelige mennesker som oplever usædvanlige omstændigheder.

[Karenina (Nina Ruthström) · Rating 5 out of 5]

En fängslande släktkrönika - min favoritgenre - där vi får följa Marie från 30-talet och framåt och hennes jakt efter lyckan. Maxad med hemskheter i stil med Vi for upp till mor. Den fokaliserade Maries tankar liknar Majs i Att föda ett barn.
Det är något hackigt med språket som gör att läsningen flyter lite dåligt, och det är en himla massa namn som är kluriga att hålla isär.
Fem svaga ⭐️⭐️⭐️⭐️💫

[Anna Wysocka · Rating 4 out of 5]

Moja kolejna "marpresska" - jak dotąd najlepsza, chociaż czytało mi się ją najdłużej i zdecydowanie najtrudniej, także emocjonalnie.
Historia dziewczyny, a później kobiety, z małej duńskiej wyspy Langeland, z małej duńskiej wsi, z rodziny gdzie jest bardzo mało pieniędzy, ale dla równowagi - bardzo dużo dzieci.
Tematycznie kojarzyła mi się z polskimi "Od jednego lucypera" Dziewit-Meller czy "Nieczułością" Bundy - jest o złu czynionym w czterech ścianach rodzinego domu i przenoszonym na pokolenia, o kobiecym losie naznaczonym cierpieniem, tłumionym szczelnie, bo żyć przecież trzeba, aż do czasu, gdy się nie da. Wrażliwe czytelniczki przestrzegam przed naturalistycznymi scenami przemocy, w tym przemocy seksualnej.
Jest to też książka o przemianach społecznych, który działy się w Danii po wojnie (fabuła obejmuje lata od późnych trzydziestych po gdzieś końcówkę pięćdziesiątych). Czyli jeśli ktoś czytał "Trylogię kopenhaską" (ja nie czytałam, ale słyszałam wiele dobrego), to może sobie perspektywę Tove Ditlevsen poszerzyć o perspektywę Helle (urodzonej wszak w latach sześćdziesiątych, a więc próbującej utkać swoją opowieść z urywanych słów i przemilczeń starszych krewnych).
W powieści Dziewit Meller jest takie zdanie, które często do mnie wraca, o rodzinie, która zapomina być mądra mądrością pszczelego roju. W "Pięknie ludu" przewija się bardzo dużo imion, wręcz za dużo, większość postaci jest ze sobą spokrewniona lub spowinowacona, ale łączy ich głównie więź nieszczęść, krzywd i obrzydliwych słów.
Jednym słowem, coś w sam raz na Blue Monday, żeby sobie nie poprawić przypadkiem humoru.

[Andrea Allin Fernandez · Rating 5 out of 5]

‘Folkets Skønhed’ er en af de bedste danske bøger, jeg længe har læst. Merete Pryds Helles sprog er levende og stemningsfyldt, så det næsten føles som om man selv er en del af familien på Langeland og sidder med til bords. Pryds Helle skildrer det barske liv som både barn og voksen i 1930’erne og frem, og det er særligt tankevækkende, at det jo bare er sådan livet var dengang. Bogen fik mig til at tænke over, hvor meget livet har forandret sig på kort tid og fik mig til at sætte fornyet pris på den tid vi selv lever i (trods corona). Meget anbefalelsesværdig læsning!

[Astrid Toft · Rating 4 out of 5]

En historie der forankrer sig, så man bærer den med sig.
Romanen bevæger sig i det lidt specielle felt mellem skønlitteratur og autofiktion, og jeg synes desværre dette dobbeltlag giver mig en lidt sur smag i munden. Måske er det også den usikkerhed overfor fortællerens troværdighed, der gør, at historien involverer mig så meget i læseoplevelsen - for det føles meget troværdigt, og meget farvet i et bestemt lys.
Jeg tænkte flere gange undervejs, at mine bedsteforældre enten virkelig ville nyde historien, eller have behov for at lægge stor afstand til den, og måske derfor, ender jeg alligevel med at synes historien er stærk og fortjener en god anmeldelse.

[aksjomat_ · Rating 3 out of 5]

3.5/5

wymęczyła mnie ta książka straszliwie. była dobra, momentami nawet bardzo, ale czegoś mi tu brakowało. jakieś to było za proste. to znaczy tematyka zdecydowanie nie była prosta, a wydarzenia opisane przez autorkę były przerażające, ale nie było w tej historii wystarczająco głębi czy znaczenia. rzeczy się po prostu działy, potem się działy inne rzeczy i tak w kółko aż do końca. styl autorki był dobry, ale wiele dialogów było do kitu.

[Tijana Duus · Rating 5 out of 5]

Sikke et liv fuld af historier, armod, tristhed og bristede drømme om Amerika og Filmen. Detaljer og digtningen mellem historierne sprækker er fine og alligevel omsorgsfulde over for den mor, som forfatteren tydeligvis har et vanskeligt forhold til.
Og sproget åh sproget. Tak for billederne og ordtegninger så fyldige at man næsten kan lugte stanken fra rådne tænder og natpotter og uvaskede kroppe.

[Peter Odel · Rating 3 out of 5]

Jeg har ikke før læst noget af Merete Pryds Helle, men valgte denne historiske roman pga de gode anmeldelser, og fordi den handler om levevilkår i en nær fortid som strækker sig fra opvækst i et landbrugssamfund med nedarvede værdier - der bliver taget med ind i en materiel bedre forstadsvirkelighed i 60'erne, og hvad denne udvikling betyder for menneskers livskvalitet.

Romanen viser overbevisende det fattige, forarmede landarbejdermiljø på Langeland som protagonisten Marie vokser op i. Sproget er registrerende, tørt og passer godt til at vise det kuldslåede, grå og rå miljø. Ind i mellem viser sproget også en poetisk kerne når vi hører om Maries drømme. Drømme der dog stort set aldrig bliver opfyldt. For de mennesker, der lever i disse omgivelser, er lige så kuldslåede som den vinterprægede virkelighed de lever i. Marie vokser op kærlighedsløst med en uforstående og fjern mor, hun bliver udsat for seksuelt overgreb fra sin far og fuldbyrdet voldtægt fra sin bror. Alle er optaget af selv at overleve i de miserable rammer. Der findes ingen varme, ingen kærlighed, ingen sympati. Alligevel prøver Marie at opretholde et håb...

I et miljø, der er præget af bestemte og stramme rammer som personerne skal udfolde sig indenfor, og som ofte er umenneskelige, prøver Marie at række ud, men det har hun ikke succes med, hun får ikke det igen hun har brug for. Hun bliver derfor et ensomt menneske - også da hun bliver gift, kommer til København og ind i bedre materielle og sociale rammer. Hun har gennem sin opvækst med dens afstumpede menneskesyn ikke fået redskaberne til at klare sig, hun spiller komedie over for alle, - inklusive sin mand - for at stille dem tilfredse - uden selv at få sine behov opfyldt. Selv seksuallivet er noget råt og mekanisk uden varme og sanselighed. Noget Marie er nødt til at tåle for at stille sin mand tilfreds og undgå at han bliver vred. Hun mister langsomt håbet...

Under læsningen gik det op for mig at bogen handler om kvindeliv og næsten virker som et indlæg i samtidens debat om kønsroller. Mange kvinder, der har levet i 60'erne, vil kunne nikke genkendende til Maries genvordigheder som hjemmegående med småbørn, rengøring osv uden redskaberne til at kunne udvikle egne lyster og muligheder. Marie har pga samfundsstrukturerne ikke lært at "være direktør i sit eget liv", men kun at forsøge at skabe et godt liv for andre... Jeg fornemmer en bagvedliggende vrede og bitterhed over et samfundssystem der i den grad forhindrer mennesker i at udvikle og udfolde sig..

Sproget, der fint viste miljøet på Langeland, er efter min opfattelse for summarisk og konkret til for alvor at give indblik i personernes psykologi. Vi trænger ikke rigtig ind i dem, ser dem mest udefra. Det hedder sig flere steder at "mænd ved ingenting, vi kvinder skal holde sammen". Men gør de det? Nej, ikke rigtig, for de har alle deres egne dagsordener. Mændene i miljøet ses på afstand, er fjerne og uforståelige. De fremstilles enstrengede, er i bedste fald ligeglade, uforstående, uempatiske, egoistiske, ubeherskede, fordrukne - i værste fald voldelige (de fleste af dem), laver seksuelle overgreb, er pædofile osv. Selv Maries mand, der har gode sider og givet elsker Marie, men som også er hidsig og undertiden voldelig, får vi ikke et rigtig indblik i. Det havde klædt bogen at trænge ind og vise ham indefra, hans kærlighed til Marie, hans dæmoner og paradokser.

Jeg forstår at romanen tager udgangspunkt i forhold i forfatterens egen slægt som jeg jo ikke kender. Som mandlig litteraturlæser (og menneske) er jeg helt enig i og forstår fuldtud kvinders kamp for at ændre samfundsordenen, deres kamp for at skabe sig lige muligheder med mænd. Jeg savner dog i læsningen at kunne spejle mig i mænd, der på trods af vanskelige forhold bruger al deres energi på at sprede god energi og varme, på at være en god mand for deres kone og en god og nærværende far for deres børn... Ville sådan en figur have ødelagt formålet med denne roman?

[Søren · Rating 4 out of 5]

Min oldemor blev født i 1880. Hun kom ind i en verden uden strøm, biler, flyvemaskiner, rindende vand eller you name it. En verden hvor det britiske imperium rulede verden og bøger som "Arternes Oprindelse" og "Rejsen til Månen" var splinternye. I hendes levetid gennemgik verden en udvikling som ikke er set tidligere i historien. Da hun døde i 1976 havde mennesket stået på månen, splittet atomet og kureret næsten alle de sygdomme som man døde af i hobevis 100 år tidligere.

Jeg tænker tit på hvor fortryllende det er, at den levealder som mennesket er blevet tildelt kan spænde over så enorme forandringer i livsvilkårene.

Når Merete Pryds Helle skriver om opvæksten i 30'erne Langeland, så skriver hun om en tid så anderledes på ALLE områder, at hun ligeså godt kunne have skrevet om livet på månen i år 3000. Men samtidig skriver hun om den tid som min mor voksede op i. Det er mindblowing, og jeg suger det til mig. I romanens første halvdel, barndommens år, er der en lethed og sikkerhed i portrættet af mennesker og vilkår. Lussingerne flyver og livet er hårdt. Den del synes jeg er fabelagtig. Anden halvdel er de voksne år, og her sætter opvæksten fra Langeland også sine spor. Det er svært at være hjemmegående med støvsuger og "alt hvad man kan drømme om", når drømmen om materialisme viser sig at være et nyt fængsel. Et ensomt guldfængsel i modsætning til barndommens sociale fattigfængsel. Denne del synes jeg er svagere. Jeg løb også sur i de mange bipersoner og deres navne: Bitten, Birte, Bertha, Fru Jensen, Fru Nielsen osv.

Så en virkelig fin beskrivelse af opvæksten i en nær og dog så fremmed fortid + en for mig lidt mindre velfungerende og relevant beskrivelse af årene der fulgte.

[Marie · Rating 4 out of 5]

Mild spoilers ahead.
Folkets Skønhed follows the life of Marie, a girl who grew up in a poor family on Langeland. We follow her as the victim of physical and emotional abuse, both from the family she grew up with, but also from the family she makes herself.

The story reminded me a lot of John William's Stoner, in that it follows a person's life without really following a clear plotline. That kind of story is very interesting and engaging, although confusing at first. But being able to really follow a character, and see everything from their point of view without the story being in 1st person, that can make for an extremely good story. And I think this was exactly that. I did have two problems with this story though, that prevents it from getting a top rating from me. Firstly, there are way too many characters. I could not at all remember them all, and that made some passages fairly confusing and impossible to enjoy. Maybe it was the intention, to get the confusing aspect of large family gatherings into writing. Either way, I wasn't a fan of that. Secondly, and least of all, the story didn't follow Marie's entire life. It's not a big deal, but if I follow a character for an entire book, I'm gonna want to see how their life ends out.
4 stars. Great book. Highly recommend it.

[Line Lage · Rating 2 out of 5]

Jeg er slet ikke i tvivl om, at dette er en velskrevet bog, men frem for alt er den bare trist og tung. Den er dog letlæselig og har (utroligt nok) en god fremdrift. Der er små øjeblikke af håb og skønhed, men de fylder meget lidt i den samlede fortælling, som er båret af vold, håbløshed og mørke.

En meget hård omgang at komme igennem. Jeg har vist fået socialrealisme nok til de næste 5 år 😉🤷‍♀️

En af de bøger man skal have overskud til at læse...

[San Demons · Rating 4 out of 5]

Obrzydliwa, prawdziwa i smutna. O dzieciństwie bohaterki czytało się ciężko, a gdy przeszliśmy na je życie z mężem, myślałem że on nie jest taki zły, próbowałem go racjonalizować, ale ostatecznie myliłem się. Ciężka, ale ważna lektura.

[Anja · Rating 5 out of 5]

Rigtig fin bog. Jeg var fanget hele vejen igennem

[Mikkel Egebo · Rating 5 out of 5]

Virkelig smukt skrevet bog. En stor læseoplevelse!