ความจริงไม่ได้มีหนึ่งเดียว

by นิ้วกลม

ลดความเกลียดชังในใจ มี empathy ต่อกันมากขึ้น

ทบทวน 'ที่มาของความจริง' ว่าเหตุใดเราจึงคิดเห็นแตกต่างกัน ไล่ตั้งแต่ระดับดีเอ็นเอ การกล่อมเกลาโดยบ้าน โรงเรียน รัฐ ความเป็นตะวันออก-ตะวันตก เพศวิถี รสนิยมทางเพศ สัญชาตญาณโยนบาปให้คนอื่น ความเชื่อทางศาสนา วัฒนธรรม ไล่เลยไปถึงความหลงตัวเองเชิงสปีชีส์ว่า มนุษย์คือศูนย์กลางจักรวาล ฯลฯ แล้วทำไมเราจึงเชื่อว่า นั่นคือ 'ความจริง' ?

'นิ้วกลม' แนะนำให้ผู้อ่านลองทางเลือกอื่นๆ ลองกิน 'ยาเม็ดสีแดง' หรือ 'ยาเม็ดสีน้ำเงิน' ดังที่เห็นในภาพยนตร์ The Matrix ที่เมื่อตัวละครอย่าง Morpheus เสนอให้ Neo เลือกว่าจะกินยาสีแดงหรือสีน้ำเงิน ยาสีแดงกินแล้วเปลี่ยนแปลงความคิด ในขณะที่ 'ยาเม็ดสีน้ำเงิน' กินแล้วโลกทุกอย่างจะเหมือนเดิม

- ธเนศ วงศ์ยานนาวา

เรารู้สึกว่าหนังสือไม่ได้ชวนคิดแค่ว่าทำไมเขาถึงต่างจากเรา แต่ทำให้เห็นด้วยว่าทำไมเราเองถึงต่างจากเขา เมื่ออ่านจบแล้ว ประโยคที่ว่า "เราต่างก็ต่างกัน" จะไม่ใช่แค่คำสวยๆ อีกต่อไป แต่เราจะเข้าใจถึงระดับเซลล์เลยทีเดียว

- จอมขวัญ หลาวเพ็ชร์

464 pages, Paperback

First published September 1, 2021

About the author

นิ้วกลม หรือชื่อจริง สราวุธ เฮ้งสวัสดิ์ เข้าเรียนที่โรงเรียนอนุบาลที่เซนต์จอห์น และโรงเรียนเซนต์จอห์น ตามลำดับต่อมา
เรียนมัธยมต้นและปลายที่โรงเรียนบดิทรเดชา (สิงห์ สิงหเสนี)
และเรียนต่อระดับมหาวิทยาลัยที่คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ จุฬาลงกร์มหาวิทยาลัย

ในด้านการทำงานได้เข้าทำงานโฆษณาที่บริษัทลีโอ เบอร์เนทท์ และต่อมาที่บริษัทเจดับบลิว เริ่มเขียนหนังสือที่นิตยสารอะเดย์โดยมีผลงานที่มีชื่อเสียงจากเรื่อง "โตเกียวไม่มีขา" และมีผลงานต่อมาอย่างต่อเนื่อง

Reviews

[T. Ngan · Rating 3 out of 5]

คอนเซ็ปต์ดี ผสมผสานทั้งวิทยาศาสตร์ ประวัติศาสตร์ สังคมศาสตร์ ศิลปะ ศาสนา เพื่อบอกเราว่า ชีวิตคือความหลากหลาย บอกเราว่าปัจจุบันล้วนมีที่มาขุดรากไปได้แสนไกล บอกเราเหลี่ยมมุมของชีวิตคนนั้นมีมากกว่าที่เห็น บอกเราว่าความคิด ความเชื่อ ล้วนเป็นสิ่งที่ลื่นไหล เปลี่ยนแปลงไปตามปัจจัยมากมาย

แต่ข้อด้อยคือ อ่านแล้วกลับไม่อิน วิเคราะห์เอาเอง คิดว่ามี เหตุผล 2 ประการ หนึ่ง คือ เยิ่นเย้อ ข้อมูลท่วมล้น แทนที่จะทำให้สิ่งที่เสนอหนักแน่น กลับกลายเป็นเวิ้งว้างกว้างไกล จนจับต้องไม่ได้ซะงั้น

สอง คือ ไม่มีข้อมูลหรือ ความเห็นในมุมกลับ โต้แย้งที่หนักแน่นมาเทียบเคียง พอหนังสือเท ไปด้านเดียว ใจคนอ่านของเรามันเลยพาลตั้งป้อม(ไม่รู้ตัว) ว่า เอะอะ อะไร ก็จะอธิบายแบบเดียวหมดเลยหรือไง

ผลลัพธ์เลยออกมาอย่างนี้

[Nuttawat Kalapat · Rating 4 out of 5]

เล่มนี้ ผู้เขียน ต้องการให้เรายอมรับ ความแตกต่าง ของสังคมมนุษย์ให้ได้
ต้องการให้เรา มี ความเห็นอกเห็นใจมากขึ้น
โดยจะสรุปย่อconcept ข้อมูลต่างๆให้เข้าใจง่ายจากหนังสือดังๆของนักเชียนขายดียุคนี้หลายๆคน

เช่น the righteous mind ,please to meet me , collapse , sapiens ,moral tribes , thinking fast and slow
และ อ ธเนศ วงยาน55

ครอบคลุมทุกอย่าง ความเชื่อ ศาสนา วิทยาศาตสตร์ ปรัชญา โลกตะวันออกตะวันตก

โดยรวมอ่านสนุก กระตุกต่อมคิดได้ครับ

[Donlawat · Rating 4 out of 5]

ความจริงไม่ได้มีหนึ่งเดียว Veritates

หนังสือ “ความจริงไม่ได้มีหนึ่งเดียว” ของ นิ้วกลม เป็นหนังสือที่เล่าเรื่องจากหนังสือเล่มต่าง ๆ ที่นิ้วกลมได้อ่านรวมทั้งสิ่งที่ผู้เขียนได้ประสบพบเจอ หนังสือและเรื่องราวที่นิ้วกลมยกมานั้น เป็นเรื่องราวเกี่ยวกับ ความจริงอันแตกต่างกัน หลากหลาย ของเราชาวมนุษย์เดินดิน ไม่ว่าจะแตกต่างกันทาง กายภาพ นิสัยใจคอ พฤติกรรม ความคิดความอ่าน ความสัมพันธ์ การเมืองการปกครอง ศาสนา ความเชื่อ และอีกมากมาย

ความแตกต่างเหล่านี้ ทำให้มนุษย์เรา เผชิญเรื่องที่ท้าทายอยู่ทุกเมื่อเชื่อวัน เนื่องจากความจริงของคน ๆ หนึ่ง อาจไม่สอดคล้องกับความจริงของอีกคนหนึ่ง ด้วยความไม่สอดคล้องนี้ อาจนำไปสู่ความขัดแย้งทางความคิด เป็นที่มาของปัญหาต่าง ๆ เป็นพรวน ไม่มีที่สิ้นสุด

หนังสือเล่มนี้ เรียบเรียงเนื้อหา ถึง ความจริงอันหลากหลาย มาจากหลายมุมมอง หลายความเชื่อ หลายมูลเหตุพื้นฐาน กระตุ้นต่อมคิดของเราให้ทำลายกำแพงความเชื่ออันมีอยู่ดั้งเดิมว่า “ความจริงมีเพียงหนึ่งเดียว” เหมือนที่ตัวละคร โคนันยอดนักสืบพูดอย่างเป็นเอกลักษณ์ ให้เรามองต่างมุม มองผ่านเลนส์อันหลากหลาย ทลายกรอบคิดที่ยืดมั่น สลายอีโก้ที่ยึดติดลึกในจิตใจ

เมื่อความเชื่อว่า ความจริงมีเพียงหนึ่งเดียว พังทลายลง เราจะมีจิตใจที่เปิดกว้างมากขึ้น รับฟังผู้อื่นมากขึ้น และมีความรู้สึกเห็นอกเห็นใจผู้อื่นได้มากขึ้น

เชื่อว่าหนังสือเล่มนี้ น่าจะเป็นสื่อหนึ่ง ๆ ที่ส่งเสริมให้คนในสังคม หันมา เปิดรับความคิดเรื่องของความจริง ว่า ความจริงนั้นไม่ได้มีเพียงหนึ่งเดียว ถ้าคนในสังคมเปิดรับกันมากขึ้น เป็นไปได้ว่า สังคมเราน่าจะสุขสงบและพัฒนาไปไกลมากกว่าในปัจจุบันที่เห็น ที่เป็นอยู่

ความคิดเห็นต่อยอดส่วนตัวจากหนังสือเล่มนี้

อย่างไรก็ตาม คำว่า “ความจริง” นั้น ในแต่ละมุมมอง แต่ละบริบท ความจริง อาจมีอยู่หนึ่งเดียวก็เป็นได้ ตัวอย่างเช่น ใครเป็นฆาตกรที่สังหารใครบางคน ถ้าความจริง ไม่ได้มีหนึ่งเดียวแล้วไซร้ ใคร ๆ ก็สามารถจะเป็นผู้ต้องหา (ฆาตกรตัวจริง) ได้ทั้งหมดเชียวหรือ หรือใครกันแน่เป็นเจ้าของหวยเงินล้าน ระหว่างครูปรีชากับลุงจรูญ ความจริง ก็ต้องมีเพียงหนึ่งเดียวนั่นแล (มิเช่นนั้นแล้ว เรื่องนี้คงไม่จบไม่สิ้นเป็นแน่แท้)

ต่างกรรม ต่างวาระ ต่างบริบท ความจริงอาจไม่ได้มีหนึ่งเดียว บางครั้ง ความจริงก็อาจมีเพียงหนึ่งเดียวได้ ผู้เขียนอาจไม่ได้แตะลงลึก (ข้อสนับสนุนน คัดค้าน) ในความจริงในข้อนี้ ว่า จริง ๆ แล้ว ความจริงก็มีหนึ่งเดียวได้เป็นอีกความจริงหนึ่ง

สำหรับเรื่องของความจริงอันหลากหลาย หนังสือเล่มนี้อาจเปลี่ยนเป็นชื่อเป็น ความจริงไม่ได้มี “เพียง” หนื่งเดียว ก็น่าจะโอบรับความจริงทั้งหลายที่เกิดขึ้นบนโลกใบนี้มากกว่า ความจริงอาจ ไม่มีเลยก็เป็นได้ มีเพียงหนึ่งก็เป็นได้ หรืออาจมีหลายหลากตามที่หนังสือเล่มนี้ได้เล่าไว้

[Krit Visetketgarn · Rating 5 out of 5]

เสน่ห์ของนิ้วกลม คือการเป็นผู้ส่งสาร (Deliver) ถึงคนอ่านได้อย่างสนุกและใกล้ชิดเหมือนเพื่อนคุยกัน แม้หัวข้อจะซับซ้อนหรือต้องใช้พลังระดับนึงในการทำความเข้าใจ แต่นิ้วกลมก็ simplify เนื้อหาได้สมบูรณ์และเชื่อมโยงกับมุมมองต่อชีวิตเรารวมถึงมุมมองที่เรามีต่อโลกใบนี้ด้วย
ความจริงไม่ได้มีเพียงหนึ่งเดียว เป็นการเปิดมุมมอง (vision) ให้กับคนอ่านว่าสิ่งที่เราคิดหรือเข้าใจมันอาจจะไม่ใช่แล้วหรือไม่เคยเป็นแบบที่เราเข้าใจเลยก็ได้ ฉะนั้นความจริงสมบูรณ์อาจไม่เคยมีอยู่จริงเลยก็ได้ ที่ว่าทุกอย่างต้องเป็นแบบนี้ตามแบบแผนนี้เท่านั้น กลับกันเรามองความจริงเป็นเหมือนของเหลวที่ถูกบรรจุภัณฑ์ กล่าวคือ ความจริง อาจเปลี่ยนแปลงได้ตลอดเวลาตามวัยวุฒิ พลวัตของสังคม หรือยุคสมัยแห่งมนุษย์ที่เปลี่ยนแปลงไปเรื่อยๆ นานวันเข้าความจริงดังกล่าวอาจถูกแยกออกหรือเปลี่ยนโอนถ่ายเทไปอยู่ในภาชนะใหม่ก็เป็นไปได้

นอกจากนี้ การผจญภัยไปในแต่ละบทของหนังสือเล่มนี้ เสมือนการสำรวจทุกวัฒนธรรมทั่วโลกที่ไม่คุ้นเคย ชีววิทยา อวกาศ ปรัชญาซึ่งล้วนสะท้อนมุมมองและชวนตั้งคำถามให้ผู้อ่านต่อไปได้เรื่อยๆอย่างไม่มีสิ้นสุด

[Pakawat Wanichakorn · Rating 5 out of 5]

หนังสือเล่มนี้ ควรค่าแก่การอ่านเเล้วทำความเข้าใจอย่างยิ่ง คุณนิ้วกลมได้ทำการสรุปเรื่องราวจากหนังสือยอดฮิตหลายๆเล่ม ได้อย่าง เข้าใจง่าย และทำการสะกิดให้เราตั่งคำถามกับความเชื่อ ค่านิยม วัฒนธรรม และเเม้กระทั้งความเป็นมนุษย์ สำหรับผมสุดท้ายเเล้วด้วยความเป็นโฮโมเซเปียนแบบผม ก็ยังคงตั้งคำถามจากหนังสือที่ชื่อว่า “ความจริงไม่ได้มีหนึ่งเดียว” ว่า “เเล้วความจริงทั้งหลายมันส่งผลกับเราเสียจน แล้วอะไรล่ะ? คือความจริงแท้ และดังเดิมของเรา จากตัวเรา ที่เรามอบความจริงนี้ให้แก่โลกใบนี้ มันส่งผลกระทบต่อสิ่งรอบข้างมาก น้��ยเพียงใดกัน”

[Ai · Rating 5 out of 5]

เปิดโลก เป็นเหมือนหนังสือเซเปียนส์แต่เกี่ยวกับ emphaty แทน เนื้อหาหนัก สาระแน่น อ่านไปพักไป ไม่สามารถอ่านรวดเดียวจบได้

[Boon · Rating 4 out of 5]

เป็นหนังสือที่ย่อยเรื่องยากๆ ให้อ่านเข้าใจง่ายขึ้น (แต่บทหลังๆ แอบยากอยู่ครับ) นิ้วกลมชี้ให้เห็นถึงอคติในโลกปัจจุบัน ซึ่งเมื่อสามารถลบมันไปได้ เราก็จะเจอทาง อ่านสนุกแบบลุ่มลึก

[Thammalux Chaopanon · Rating 5 out of 5]

น่าอ่าน เหมาะกับผู้ที่ต้องการเปิดใจ รับรู้ว่าความจริงไม่ได้มีหนึ่งเดียว ขึ้นกับบริบทสังคมต่างๆ ช่วงเวลาต่างๆ ไม่ไปยึดมั่นถือมั่น ให้เกิดความแตกแยกในการที่จะเอาชนะกันด้วยความจริง

[Lue · Rating 4 out of 5]

โคตรชอบ!
ตอนอ่านติดอยู่ 2 บท ที่รู้สึกว่าถ้าเอาออกจะทำให้หนังสือลื่นมากกว่านี้ คือ ศิลปินแห่งชาติ กับ สมณสารูป

[Terdsak Jaidee · Rating 5 out of 5]

เมื่อเรามีอายุมากขึ้น เราจะเริ่มยึดถือตัวเองเป็นจุดศูนย์กลาง เข้าใจว่าอะไรๆ ที่ไม่ได้เป็นอย่างเราคิด มันไม่ได้ผิดที่มันจะเป็นแบบนั้น

สังคมจะน่าอยู่ขึ้น ถ้าเราเลิกยึดตัวเองเป็นจุดกึ่งกลางของจักรวาล

[Chiratikan Sanguancheep · Rating 3 out of 5]

ถ้าเป็นคนชอบฟัง Ted Talks หรืออ่านบทความกึ่งวิชาการบ่อยๆ จะไม่ได้พบอะไรที่แปลกใหม่มากนักในหนังสือเล่มนี้