Konumuz: Matematik

by Jo Boaler

"‚ocu_umun en iyi matematik e_itimini almasõnõ istiyorum" "‚ocu_umun matematik dersinden ok ba_arõlõ olmasõnõ istiyorum," gibi cŸmleleri neredeyse her veli kurmu_tur. "En iyi" matematik e_itimi nedir?""Bšyle bir e_itim mŸmkŸn mŸdŸr?""Matematikte nasõl 'ba_arõlõ' olunur?""Matematik š_retmenlerinin derslerde yakla_õmlarõ nasõl olmalõdõr?""Her e_itim-š_retim yakla_õmõ her ocuk iin uygun mudur?" ÊBŸtŸn bu sorular matematik e_itimi diyince hepimizin aklõna gelen sorulardan bazõlarõ...Jo Boaler bilimsel ara_tõrmalarõna dayandõrdõ_õ bu kitabõnda matematik e_itimindeki yeni yakla_õmlardan ve bu yakla_õmlarõn sõnõflarda nasõl etkisi olabilece_inden bahsediyor. Kitabõnõn š_retmenlere ve velilere ve onlarõn matematik e_itimi anlayõ_õna yeni bir bakõ_ aõsõ kazandõrmasõnõ umuyor. Matemati_in Pe_inde ekibi olarak bu kitabõn matematik e_itimi hakkõnda az ok dŸ_Ÿnen herkesin fikirlerine katkõ sa_layaca_õna inanõyoruz. Ê (Tanõtõm BŸlteninden) Ê

263 pages, Paperback

First published January 1, 2015

About the author

Dr Jo Boaler is a Professor of Mathematics Education at Stanford University and co-founder of www.youcubed.org. Formerly the Marie Curie Professor of Mathematics Education for England, a mathematics teacher in London comprehensive schools and a researcher at King's College, London. She is the author of eight books including What's Math Got To Do With It? (2015) and Mathematical Mindsets (2016). She is the recipient of the NCSM award for equity, the author of the first MOOC on mathematics learning for teachers and parents, a White House presenter and an advisor to the PISA team at the OECD.

Reviews

[Evren Bay · Rating 5 out of 5]

Özellikle öğretmenler ve ebeveynler için yazılmış çok faydalı bir kaynak. Yazarı Jo Boaler Stanford Üniversitesinde matematik eğitimi profesörü. Fakat, üniversiteden taşarak “Matematik Nasıl Öğrenilir?” başlıklı çevrimiçi bir ders hazırlamış ve bu kitabın yeni basımı için önsözünü yazdığı 2015 yılına kadar 130.000’den fazla öğretmen, ebeveyn ve öğrenciye ders vermiş. Ama sanmayın ki bu dersi alarak Jo Boaler’ın fikirlerini dinleyeceksiniz. Boaler, “Bir öğretmen öğrencilere bir görev vermeden en fazla 2 dakika konuşmalı” prensibiyle hazırlamış dersini.

Evet ben de 2 dakikayı geçmeden, görevinizi açıklıyorum: Matematik ile ilgili mitler nelerdir? Herkesin matematik öğrenebilmesi için yıkılması gereken en önemli mit nedir?

“Matematikte cevabı doğru bulmak önemlidir, matematik yaratıcılık içermez, matematikte hızlı olmak önemlidir, parmaklarınızla saymak kötüdür, matematikte erkekler kızlardan daha iyidir” gibi çok sayıda mit bulduğunuza eminim ancak sanırım en önemlisi, Jo Boaler’ın da sonradan yalnızca bu konu üzerine “Sınırsız Zihin” kitabını yazmasına vesile olan matematiğin yalnızca yeteneği olan insanlar tarafından anlaşılabileceği, matematik yeteneği olmayanların matematik öğrenemeyeceği. Evet, yıkılması gereken en önemli mit de budur. Çünkü herkes matematik öğrenebilir.

Boaler da bu kitaba sabit zihin modelini yıkarak başlıyor; ve hata yapmanın aslında o kadar da kötü olmadığını, hatta beyin gelişimi için iyi olduğunu; kızlar ve erkekler arasındaki farkları, hızın teşvik edilmemesi gereken bir şey olduğunu söylüyor. Ünlü matematikçi Gelfand da “Hızlı olmak, sadece pire yakalamak istiyorsanız iyidir” dememiş miydi zaten? Hız ve doğruluk test çözerken gerekli olabilir belki ama matematik yüzlerce standart yöntemi tekrar tekrar uygulamak değildir. Matematik mantık yürütme, problem çözme, hatta yeni problemler üretmekle ilgilidir. Matematik içinde yaşadığımız dünyayla, fikirlerle, akıl yürütme ve farklı çözüm yolları geliştirme ile ilgilidir.

Kitabın en sevdiğim kısmı da akıl yürütmeyi ve farklı düşünmeyi sağlayan ilginç sorular ve bulmacalar oldu. Ama zannetmeyin ki bunlar yalnızca matematik öğretmenleri ve öğrencileri için. Boaler, ebeveynlerin de çocuklarının matematik serüveninde önemli bir rol oynayabileceğini savunuyor. Ve hatta bunun için bulmacalar başta olmak üzere pek çok yöntem öneriyor. Büyük keşifler ve icatlar yapmış matematikçilerin biyografilerinde, okuldaki öğretimden ziyade, aile üyelerinin onlara sorduğu ilginç problemler ve bulmacalar olduğunu söylüyor.

Haydi siz de düşünün: Her biri 1 metre uzunluğunda 36 adet çitiniz var, bunlarla mümkün olan en büyük alanı çevrelemek istiyorsunuz, hangi şekilde yerleştirirsiniz? Ya da elinizde 3 litrelik ve 5 litrelik 2 kavanoz var, tam olarak 4 lt suyu nasıl ölçersiniz? (Su gölden varsayınız:)

Boaler, ebeveynlerin çocukların matematik ilgisini geliştirmek için yapabilecekleri en iyi şeylerden birinin matematiksel ortamlar sağlamak ve birlikte matematiksel örüntüleri keşfetmek olduğunu söylüyor. Dışarıda bulacağınız sopa, taş, kar, kum gibi malzemelerle yapacağınız kale, kule, köprüler ya da evde oynayacağınız lego ve benzeri bloklar çocukların uzamsal akıl yürütme becerisi için çok faydalı. Ek olarak zar içeren oyunlar, yapbozlar, tangramlar, Rubik küpleri, Mangala, Blokus ve hatta Bil bakalım kim? gibi oyunlar. Bir de resim çizmenin öneminden bahsediyor yazar.

“Matematiğin tamamı görsel olarak öğretilebilir, bu da milyonlarca çocuğa yardımcı olur. Bir problemi çizmek, resmetmek önemli matematiksel fikirleri gerçekten görmelerine yardımcı olur. Problemi hem çizmek hem de yeniden ifade etmek, çocukların soruda ne sorulduğunu ve matematiğin buna nasıl oturduğunu anlamalarına yardımcı olur”.

Jo Boaler’ın sık sık tekrar ederek üzerinde durduğu başka bir nokta da, ebeveynlerin, özellikle de kız çocuk annelerinin asla ve asla “Matematiğim çok kötüydü” dememesi. Araştırmalar, kız öğrencilerin annelerinin matematik derslerinde zorlandığını duyarlarsa, başarılarının hemen aynı dönem için azaldığını göstermiş. Bu yüzden zor da olsa, matematik ile ilgili olumsuz duygularınızı çocuğunuza yansıtmamanız çok önemli. “Bilmemek ayıp değil öğrenmemek ayıp” prensibiyle çocuklarınızdan size anlatmalarını isteyin diyor. Kendisi bir profesör olarak çocuklarına konuyu anlamadığını söyleyerek onlara anlattırıyormuş. Bu aynı zamanda çocuklar için de çok iyi fırsat. Çünkü derler ya “öğretmek iki kere öğrenmektir”, matematikte de yaptıkları şeyleri başkalarına gerekçeleriyle açıklayabilmek cidden çok geliştirici..

Öğretmenler içinse, anahtar cümle “Öğrencinizin zaferini çalmayın!” olmalı. “Yardım ederken adım adım ne yapacaklarını söylemeyin, bilişsel zorluğunu azaltmayın, zor olan düşünme kısmını siz yaparak ona sadece bir hesap bırakmayın. Çocuktan problemi kendi sözleriyle yeniden ifade etmesini ya da çizmesini, nesnelerle göstermesini isteyebilirsiniz.”

Boaler sınıflarda matematik işleyişi için de çok güzel öneriler yapıyor. Ayrıca ortak kurucusu ve yöneticisi olduğu youcubed.org platformunda pek çok materyal sunuyor. İnanılmaz üretken bir kadın!

“Her matematik problemine hayat vermek mümkün, yeter ki onları daha açık, daha görsel ve yaratıcı hale getirip öğrencilerin kendi düşünceleri ile doldurun. Neredeyse her başarılı kişi, onlara inanan ve onlar için her şeyi değiştiren bir öğretmenden, genelde de tek bir öğretmenden bahseder. Öğrencilerinizin hepsi için o öğretmen olabilirsiniz.” diyerek mükemmel bir kapanış yapıyor.

Tüm öğretmenlere ve ebeveynlere tavsiye ederim. İyi okumlar.