Simone woont in een donker dorp diep in de bergen, dat al decennia geen nieuwe inwoners meer kent. Want wie wil er wonen op een plek waar de zon haast nooit schijnt? Na het overlijden van haar vader slijt Simone haar dagen met lezen en drinken. Ze leeft volgens een vaste structuur om de verveling maar niet op de hielen te zitten. Maar dan is daar ineens Eveline. Stralende, vrolijke Eveline, die onderzoek komt doen naar planten in de schaduwrijke omgeving. Met haar levenslust schudt ze het ingedutte dorp wakker en laat ze Simone de schoonheid van het dal weer zien. Als jongste bewoners trekken de twee zich aan elkaar op en groeien steeds dichter naar elkaar toe. Maar langzaamaan ontstaan er ook scheurtjes in hun vriendschap. Hoe goed kent Simone haar eigenlijk? Spreekt Eveline wel de waarheid, of schuilt er meer achter haar komst?
Op fijnzinnige wijze schetst Bruinenberg een portret van een hechte vriendschap, terwijl een dreiging continu sluimert.
Marion Bruinenberg werd genomineerd voor de Joost Zwagerman Essayprijs. Haar verhalen, essays en recensies verschenen onder meer in De Nederlandse Boekengids, 3voor12, de Lagarde en de verhalenbundel Rebel, rebel. Ze is acquirerend redacteur non-fictie bij HarperCollins Holland en woont in Amsterdam.
Ik ben behoorlijk enthousiast over dit boek. Het begon met de plaatsing van het verhaal: 'Nieuweling' speelt zich af in een bergdorpje, met een bruggetje en de bergmuur als grens naar beneden. Drie maanden per jaar schijnt er de zon. In de literatuur brengen bergdorpen vaak problemen ("Zoals het hoort"). We hebben een hoofdpersoon, de 29-jarige Simone, wier moeder weg is en vader kortgeleden is overleden. Als kind heeft ze in de stad gewoond, waarna haar ouders teruggingen naar de bergen. Het is duidelijk dat Simone tobt met depressieve buien en aangespoord door een dorpeling stelt ze een kamer beschikbaar voor een toerist. Daar verschijnt Eveline, een vrolijke meid die iedereen levendig krijgt.
"Iemand die zo lacht, dacht ik toen nog, heeft niets te verbergen." "Ze leek me te willen overhalen, aan te moedigen om alles uit mezelf en het leven te halen. Ik vroeg me toen nog niet af waarom."
Juist dit soort zinnetjes, die korte toekomstverwijzingen, maakten dat het verhaal meer werd, groeide. Anders waren de eerste honderd bladzijden enkel een soort pure idolatie van Simone voor Eveline geworden. Door deze regels i.c.m. verschillende herinneringen en tijdsblokken die elkaar afwisselen ging ik puzzelen, want dat hun relatie niet helemaal gezond is, wordt je wel duidelijk. En dan volgt er een eind... dacht ik alsnog "verdorie, waar heb ik het gemist?"! Het boek nog eens doorlezen dus. Door die opzet moest ik aan 'La petite fille' van Philippe Claudel denken.
Onbewust ben ik in het algemeen tijdens het lezen kritisch op de tekst: was al het geschrevene "nuttig" of is het opvulling; kan het boek dunner? Niet hier. Voor mijn gevoel heeft Bruinenberg het verhaal zorgvuldig opgebouwd en toegewerkt naar het eind. Ik heb hiermee niets verklapt. Wie houdt van psychologische romans die goed in elkaar zitten, is bij Bruinenbergs debuut aan het goede adres!
"Als je geen krachtige persoonlijkheid hebt die weerstand kan bieden, houdt niets je tegen om de ander te worden."
Af en toe is er een boek, dat erom vraagt tenminste tweemaal gelezen te worden. Nieuweling van Marion Bruinenberg is zo'n boek. Bij een eerste lezing is het de steeds verder oplopende spanning in het verhaal die er voor zorgt dat je door blijft lezen, met tegelijkertijd het onbehagelijke gevoel dat er veel meer aan de hand is dan je op het eerste gezicht zou zeggen. En als je het uit hebt, blijft er iets knagen, totdat je je realiseert dat dit verhaal niet voor niets een ik-perspectief heeft. Meegesleept door de gebeurtenissen was je vergeten dat dat een onbetrouwbaar perspectief is. En dat je het boek nogmaals zult moeten lezen om te ontdekken welke waarheid er achter de verhalen van de ik-persoon schuilt.
Eenzaamheid in al haar facetten
Ergens in de Alpen ligt een dorp, dat maar 3 maanden per jaar echt van de zon kan genieten. De overige maanden gaat zij schuil achter een grote bergkam met twee pieken, De Twee Wachters genaamd. Het dorp is moeilijk bereikbaar en wordt nog slechts bevolkt door "achterblijvers": oude mensen die hun kinderen zagen vertrekken naar de grote stad. Simone is nog de enige van de jongere generatie. Op nieuwkomers hopen heeft geen zin meer. Toch is ook zij eigenlijk een nieuwkomer: haar vader was inwoner van het dorp, maar trok naar de stad. Hij trouwde er en kwam met vrouw en kind terug. Maar het dorp is hard voor "verraders". Hoe hij ook zijn best deed, hij werd niet meer beschouwd als één van hen. De moeder van Simone hield het niet meer uit en wilde terug naar de stad, maar haar vader wilde blijven. Simone werd heen en weer geslingerd tussen de wensen en overtuigingen van haar ouders. Haar moeder vertrok alleen en wilde Simone meenemen, maar die kon geen beslissing nemen. "En wie niets beslist, beslist in feite ook." Simone blijft achter bij haar vader. Een eenzaam kind, zonder moeder, zonder leeftijdgenootjes, met een vader die er vooral graag bij wil horen en van haar verwacht dat ze alles doet wat hij denkt dat het dorp van haar verwacht. Als troost verzint ze een vriendje.
Maar nu is ze achterin de twintig en kort geleden is haar vader overleden. Het huis is van haar, maar ze weet nog steeds niet wat ze wil: blijven of weggaan. Ze zakt weg in een depressie. Marie, een oudere vrouw die zich een beetje om haar bekommert, stelt voor een kamer te verhuren. Voor een beetje aanspraak met iemand van haar eigen leeftijd. En als de deprimerende donkere maanden voorbij zijn, komt Eveline bij haar wonen om er een plantenonderzoek te doen naar de overlevingsmechanismen van planten die op moeten groeien in deze duistere omstandigheden.
Drie maanden vrolijkheid
Het enthousiasme van Eveline is aanstekelijk. Ze is geïnteresseerd in de tradities van het dorp, kan met iedereen goed opschieten, is vrolijk en uitbundig en neemt Simone mee op pad om de schoonheid van de natuur en het bijzondere leven van planten beter te leren kennen. Ze wil van alles weten van Simone. Die zegt eerst dat ze zich weinig weet te herinneren van vroeger, maar stukje bij beetje komen de herinneringen terug. Met informatie over zichzelf is Eveline echter erg zuinig.
De spanning bouwt zich op, mede door de vooruitwijzingen in de tekst en de afwisseling van de lange hoofdstukken uit de opeenvolgende zomermaanden en de korte uit september, als met het licht ook Eveline blijkbaar vertrokken is. In de loop van de zomer wordt Simone steeds wantrouwiger, jaloers ook op het gemak waarmee Eveline met anderen omgaat en daardoor er niet meer alleen voor haar is. Het eind voelt ongemakkelijk en vraagt om zoeken naar de diepere laag.
Mens en natuur
De natuurbeschrijvingen zijn beeldend en mooi verwoord. Daarnaast verdedigt Eveline enthousiast de waarde van de natuur. En met name de rol die planten daarin spelen. Geregeld komt de verhouding van de mens tot de natuur aan bod. Ook in de herinneringen van Simone over de gesprekken met haar ouders in haar jeugd. De herinneringen die Eveline los maakt, geven ons een kijkje in de ontwikkeling van Simone: heen en weer geslingerd tussen vader en moeder, licht en donker, dorp en stad, terugtrekken of meedoen. Eveline tegen Simone:
""Planten zijn net zo complex als mensen," zei ze enthousiast. "Misschien wel complexer. Ze groeien op plaatsen waar geen mens het lang uit zou houden, worden groter en leven langer. Ze bewegen zonder vooruit te komen, zonder spieren en gewrichten, ze verteren prooien zonder mond of maag, ze vertonen intelligentie zonder centraal zenuwstelsel". Ik opende mijn mond maar wist niets te zeggen. Ik vroeg me af wat ze probeerde te bereiken. Waarom wilde ze me uit alle macht overtuigen - Wat was haar doel? "Ik probeer alleen maar je blik te verruimen," zei ze, alsof ze mijn gedachten had gelezen. "Het is allemaal niet zo zwart-wit als je denkt." "Waarom?" "Omdat je vastgelopen bent, omdat je je terugtrekt, je verstopt.""
Nieuweling
Wie is deze Nieuweling? Is het Eveline die de zomer doorbrengt bij Simone? Is het Simone die verandert door het contact met Eveline? Of zit het nog anders? Dit boek een tweede maal lezen verheldert veel. Met een vaag vermoeden van de oplossing, ontdek je dan subtiel kleine verwijzingen naar het antwoord. Ook de symboliek van de plantenwereld valt zo op zijn plaats.
Het is trouwens geen straf om het nogmaals te lezen. Deze nieuweling tussen de Nederlandstalige schrijvers heeft een prettig leesbaar, spannend en interessant boek geschreven. Ik ben benieuwd naar het volgende.
Speciaal dit boek, maar zéér de moeite !! Mooi taalgebruik, prachtige beschrijvingen van de flora in de Alpen, een beetje filosofisch ook … Door het verrassende einde heb ik het een tweede keer gelezen en toch blijf ik nog met een aantal vragen zitten. Over dit boek kan je uren discussieren, volgens mij - dus perfect geschikt om in een Leesclub te bespreken. Zolang kan ik echter niet wachten; mijn zus gaat het ook lezen en dan kan ik alvast met haar van gedachten wisselen 😊
Best moeilijk om mijn aandacht erbij te houden. En heel zwaar om de invloed van haar ouders te voelen, onomkeerbaar zo lijkt. Toch lijkt er iets te veranderen door de komst van Eveline...maar wat nu echt haar ware aard( en motief) is blijft tot de laatste blz spannend
[RECENSIE: https://www.readabook.nl/2022/04/mari...] Nieuweling is een traag en soms zelfs somber boek. En daar moet je van houden. Maar zelfs als je normaal gesproken van snelheid en spanning houdt, zou ik dit boek toch een kans geven. Want het einde maakt het echt de moeite waard!
Schrijfstijl is super leuk. Jammer dat het plot dat niet is. Voelt als een lang intro voor een ontknoping die je halverwege het boek al als bijzaak geparkeerd had.
Very depressing als je een gezellig boek over wandelen en Kaiserschmarren verwacht. Eén ster omdat ik er wel zin van kreeg om zaadjes te laten ontkiemen in de moestuin.
Waar de menselijke verhaallijn soms zwaarmoedig is, verkent Marion Bruinenberg ecologische vraagstukken zonder uit te gaan van een apocalyptisch wereldbeeld. Ze decentraliseert het menselijk perspectief en dwingt ons én de koppige, sombere Simone om de natuur te bekijken vanuit de bewuste en hoopvolle blik van Eveline. Misschien moet ook de lézer diens antropocentrische blik loslaten: de meest treffende passages bejubelen immers het ecosysteem, niet de menselijke superioriteit.
Wie Marion Bruinenberg is, kom je in Nieuweling niet te weten. Haar schrijverschap is ondergeschikt aan zowel het licht als het donker, de stad of het dorp, en de mens versus de natuur. Om in ecologische metaforen te blijven: Nieuweling wortelt in je gedachten en woelt je mensbeeld om als losse aarde.
Dit boek heeft een sprookjesachtige, mysterieuze sfeer. Het is geweldig om te lezen over het ritueel dat wordt uitgevoerd op het moment dat de zon voor het eerst weer boven de bergen uit komt na de lange winter.
Ergens had ik een aanwijzing gelezen over Eveline, die mijn leeservaring heeft beïnvloed. Ik weet nog steeds niet of ik dat liever niet had willen weten. Tegen het einde komen er steeds meer aanwijzingen over.
Marion Bruinenberg heeft een fascinerend debuut gemaakt, om langzaam te lezen en te overdenken.
Ik blijf dubben over wat ik precies van dit boek vind. Het boek leest an sich lekker door en de schrijfster schrijft prachtig. Regelmatig dacht ik: Deze zin moet ik onthouden. Tegelijkertijd bleef het voor mij te lang vaag welke kant de ontknoping op zou gaan, want dezelfde broodkruimel werd telkens herhaald. Halverwege heb ik het boek dan ook bijna weggelegd, maar na het lezen van een aantal reviews besloot ik het toch uit te lezen. Het lezen van deze reviews gaf mij wel wat aanwijzingen over de ontknoping, maar dat maakte het voor mij juist prettiger om het uit te lezen. Ik verwacht dit boek nog eens te herlezen en ben erg benieuwd wat ik er dan met de ontknoping in mijn achterhoofd ervan vind.
Nabrander: dat het boek lekker doorleest, komt mede door de grote hoeveelheid 'witte opvulling'. Grote regelafstand, de hoofdstukken beginnen op 1/3 van de pagina en sommige pagina's zijn maar met enkele regels gevuld. Het boek had met een andere opmaak makkelijk een stukje dunner gedrukt kunnen worden.
Wat knap geschreven! Ik kreeg een enorm helder beeld van het bergachtige dorpje. En ook van de natuur eromheen. Ik zou het zo kunnen uittekenen. En ook Eveline wordt op zo’n manier beschreven dat het was alsof het over een bekende ging. Bij de band tussen Simone en Eveline voel je al vrij snel dat er iets niet deugt, maar je hebt geen idee welke kant het op zal gaan. Hierdoor wil je alleen maar sneller verder lezen. Zeker een aanrader!
Dit boek is het mooi geschreven. Je kan goed mee leven met de hoofdpersoon en haar gedachten en gevoelswereld worden op een indrukwekkende manier beschreven. Het is een interessant verhaal over een ingewikkelde vriendschap. Het is zeker de moeite waard om te lezen en ik hoop dat we in de toekomst nog meer van dit soort mooie verhalen van Marion Bruinenberg mogen verwachten!
Ik weet het niet zo goed met dit boek. Het is mooi, verwarrend, ik dacht dat ik het begreep maar aan het einde vond ik het plotseling afgelopen en was het niet zo´n duidelijke ontknoping als ik had gehoopt. Ik twijfel nu of ik het wel helemaal begrepen heb. Misschien heb ik het te snel gelezen. Ik denk dat het de moeite waard is om nog een keer te lezen om meer details tot me te kunnen nemen.
Fascinerend, maar ongemakkelijk boek. Het lijkt bij momenten vooral een verhaal over de natuur in de bergen, over de koppige bergbewoners in het schaduwdorp bij de Wachters, maar waar de somberte in het begin sluimert in de achtergrond neemt ze het steeds meer over. Over depressie, eenzaamheid, over het trauma dat een scheiding bij een kind kan veroorzaken. Graag gelezen, intrigerend einde.
Een accurate vertelling over een ongezonde en obsessieve liefde. Zeer mooie beschrijving van de kracht van de natuur en de arrogantie van de mens daarin. Jammer dat je achterblijft met het gevoel dat er iets onverteld is gebleven...
Een verhaal over een depressieve vrouw, traag en somber, in een bergdorp waar de zon maar zes maanden per jaar schijnt. Veel thema's, veel metaforen, veel vooruitwijzingen, het duurt te lang, op het laatst is het zwoegend.
Een goed boek. Mooi taalgebruik en een interessante verhaallijn. Ik vond het einde prima, maar het verhaal zelf vergetelijk. Zeker geen slechte lees ervaring.